|
20. Quid autem erat causae cur graecas litteras oderam, quibus
puerulus imbuebar, ne nunc quidem mihi satis exploratum est.
Adamaveram enim latinas, non quas primi magistri, sed quas docent qui
grammatici vocantur. Nam illas primas ubi legere et scribere et
numerare discitur, non minus onerosas poenalesque habebam, quam omnes
graecas. Unde tamen et hoc nisi de peccato et vanitate vitae, quia
caro eram , et spiritus ambulans et non revertens? (Psal.
LXXVII, 39.) Nam utique meliores, quia certiores erant
primae illae litterae, quibus fiebat in me, et factum est, et habeo
illud ut et legam si quid scriptum invenio, et scribam ipse si quid
volo, quam illae quibus tenere cogebar Aeneae nescio cujus errores,
oblitus errorum meorum; et plorare Didonem mortuam, quia se occidit
ob amorem, cum interea meipsum in his a te morientem, Deus vita mea,
siccis oculis ferrem miserrimus.
21. Quid enim miserius misero non miserante seipsum, et flente
Didonis mortem, quae fiebat amando Aeneam; non flente autem mortem
suam, quae fiebat non amando te, Deus lumen cordis mei, et panis
oris intus animae meae, et virtus maritans mentem meam et sinum
cogitationis meae? Non te amabam, et fornicabar abs te, et
fornicanti sonabat undique, Euge, euge. Amicitia enim mundi hujus,
fornicatio est abs te; et Euge, euge dicitur, ut pudeat si non ita
homo sit. Et haec non flebam, sed flebam Didonem exstinctam,
ferroque extrema secutam (Aeneid. VI, 456), sequens ipse
extrema condita tua, relicto te, et terra iens in terram: et si
prohiberer ea legere, dolerem, quia non legerem quod dolerem. Talis
dementia honestiores et uberiores litterae putantur, quam illae quibus
legere et scribere didici.
22. Sed nunc in anima mea clamet, Deus meus, et veritas tua dicat
mihi: Non est ita, non est ita; melior est prorsus doctrina illa
prior. Nam ecce paratior sum oblivisci errores Aeneae, atque omnia
ejusmodi, quam scribere et legere. At enim vela pendent liminibus
grammaticarum scholarum: sed non illa magis honorem secreti, quam
tegumentum erroris significant. Non clament adversus me, quos jam non
timeo, dum confiteor tibi quae vult anima mea, Deus meus, et
acquiesco in reprehensione malarum viarum mearum, ut diligam bonas vias
tuas. Non clament adversum me venditores grammaticae vel emptores:
quia si proponam eis, interrogans utrum verum sit quod Aeneam
aliquando Carthaginem venisse Poeta dicit; indoctiores se nescire
respondebunt, doctiores autem etiam negabunt verum esse. At si
quaeram quibus litteris scribatur Aeneae nomen, omnes mihi, qui haec
didicerunt, verum respondebunt; secundum id pactum et placitum, quo
inter se homines ista signa firmarunt. Item, si quaeram quid horum
majore vitae hujus incommodo quisque obliviscatur, legere et scribere,
an poetica illa figmenta; quis non videat quid responsurus sit, qui
non est penitus oblitus sui? Peccabam ergo puer cum illa inania istis
utilioribus amore praeponebam, vel potius ista oderam, illa amabam.
Jamvero unum et unum duo, duo et duo quatuor, odiosa cantio mihi
erat; et dulcissimum spectaculum vanitatis equus ligneus plenus
armatis, et Trojae incendium, atque ipsius umbra Creusae (Aeneid.
II).
|
|