|
3. Proloquar in conspectu Dei mei annum illum undetrigesimum aetatis
meae. Jam venerat Carthaginem quidam Manichaeorum episcopus,
Faustus nomine, magnus laqueus diaboli: et multi implicabantur in eo
per illecebram suaviloquentiae; quam ego tametsi laudabam, discernebam
tamen a veritate rerum, quarum discendarum avidus eram; nec quali
vasculo sermonis, sed quid mihi scientiae comedendum apponeret
nominatus apud eos ille Faustus, intuebar. Fama enim de illo
praelocuta mihi erat quod esset honestarum omnium doctrinarum
peritissimus, et apprime disciplinis liberalibus eruditus. Et quoniam
multa philosophorum legeram, memoriaeque mandata retinebam, ex eis
quaedam comparabam illis Manichaeorum longis fabulis: et mihi
probabiliora ista videbantur, quae dixerunt illi, qui tantum potuerunt
valere, ut possent aestimare saeculum, quanquam ejus Dominum minime
invenerint. Quoniam magnus es, Domine, et humilia respicis;
excelsa autem a longe cognoscis (Psal. CXXXVII, 6): nec
propinquas nisi obtritis corde; nec inveniris a superbis, nec si illi
curiosa peritia numerent stellas et arenam, et dimetiantur sidereas
plagas, et vestigent vias astrorum.
4. Mente enim sua quaerunt ista, et ingenio quod tu dedisti eis: et
multa invenerunt et praenuntiaverunt ante multos annos defectus
luminarium solis et lunae, quo die, qua hora, quanta ex parte futuri
essent; et non eos fefellit numerus, et ita factum est ut
praenuntiaverunt: et scripserunt regulas indagatas, et leguntur
hodie, atque ex eis praenuntiatur quo anno et quo mense anni, et quo
die mensis, et qua hora diei, et quota parte luminis sui defectura sit
luna vel sol; et ita fiet ut praenuntiatur. Et mirantur haec homines
et stupent qui nesciunt ea, et exsultant atque extolluntur qui sciunt;
et per impiam superbiam recedentes et deficientes a lumine tuo, tanto
ante solis defectum futurum praevident, et in praesentia suum non
vident. Non enim religiose quaerunt unde habeant ingenium quo ista
quaerunt. Et invenientes quia tu fecisti eos, non ipsi dant tibi se
ut serves quod fecisti, et quales se ipsi fecerant occidunt se tibi ,
et trucidant exaltationes suas sicut volatilia, et curiositates suas
sicut pisces maris, quibus perambulant secretas semitas abyssi, et
luxurias suas sicut pecora campi; ut tu, Deus ignis edax, consumas
mortuas curas eorum recreans eos immortaliter.
5. Sed non noverunt viam, Verbum tuum, per quod fecisti ea quae
numerant, et ipsos qui numerant, et sensum quo cernunt quae numerant,
et mentem de qua numerant; et sapientiae tuae non est numerus (Psal.
CXLVI, 5). Ipse autem Unigenitus factus est nobis sapientia,
et justitia, et sanctificatio (I Cor. I, 30); et numeratus
est inter nos, et solvit tributum Caesari (Matth. XXII,
21). Non noverunt hanc viam, qua descendant ad illum a se, et per
eum ascendant ad eum. Non noverunt hanc viam, et putant se excelsos
esse cum sideribus et lucidos; et ecce ruerunt in terram, et
obscuratum est insipiens cor eorum. Et multa vera de creatura dicunt,
et Veritatem, creaturae artificem, non pie quaerunt, et ideo non
inveniunt: aut si inveniunt, cognoscentes Deum, non sicut Deum
honorant, aut gratias agunt; sed evanescunt in cogitationibus suis,
et dicunt se esse sapientes, sibi tribuendo quae tua sunt, ac per hoc
student perversissima caecitate etiam tibi tribuere quae sua sunt,
mendacia scilicet in te conferentes, qui veritas es, et immutantes
gloriam incorrupti Dei in similitudinem imaginis corruptibilis
hominis, et volucrum, et quadrupedum, et serpentum, et convertunt
veritatem tuam in mendacium; et colunt, et serviunt creaturae potius
quam Creatori (Rom. I, 21-25).
6. Multa tamen ab eis, ex ipsa creatura, vera dicta retinebam; et
occurrebat mihi ratio per numeros et ordinem temporum, et visibiles
attestationes siderum, et conferebam cum dictis Manichaei, quae de
his rebus multa scripsit copiosissime delirans; et non mihi occurrebat
ratio nec solstitiorum et aequinoctiorum, nec defectuum luminarium,
nec quidquid tale in libris saecularis sapientiae didiceram. Ibi autem
credere jubebar, et ad illas rationes numeris et oculis meis exploratas
non occurrebat, et longe diversum erat.
|
|