|
11. Congemiscebamus in iis qui simul amice vivebamus, et maxime ac
familiarissime cum Alypio et Nebridio ista colloquebar; quorum
Alypius ex eodem, quo ego, ortus erat municipio, parentibus
primatibus municipalibus, me minor natu. Nam et studuerat apud me,
cum in nostro docere coepi oppido, et postea Carthagini: et diligebat
me multum, quod ei bonus et doctus viderer; et ego illum, propter
magnam virtutis indolem, quae in non magna aetate satis eminebat.
Gurges tamen morum Carthaginensium, quibus nugatoria fervent
spectacula, absorbuerat eum in insaniam Circensium: sed cum in eo
miserabiliter volveretur, ego autem rhetoricam ibi professus publica
schola uterer, nondum me audiebat ut magistrum, propter quamdam
simultatem quae inter me et patrem ejus erat exorta, et compereram quod
circum exitiabiliter amaret, et graviter angebar, quod tantam spem
perditurus, vel etiam perdidisse mihi videbatur. Sed monendi eum et
aliqua coercitione revocandi nulla erat copia, vel amicitiae
benevolentia, vel jure magisterii. Putabam enim eum de me cum patre
sentire; ille vero non sic erat. Itaque postposita in hac re patris
voluntate, salutare me coeperat, veniens in auditorium meum, et
audire aliquid atque abire.
12. Sed enim de memoria mihi lapsum erat agere cum illo, ne vanorum
ludorum caeco et praecipiti studio tam bonum interimeret ingenium.
Verum autem, Domine, tu qui praesides gubernaculis omnium quae
creasti, non eum oblitus eras futurum inter filios tuos antistitem
sacramenti tui; et ut aperte tibi tribueretur ejus correctio, per me
quidem illam, sed nescientem operatus es. Nam quodam die cum sederem
loco solito, et coram me adessent discipuli, venit, salutavit,
sedit, atque in ea quae agebantur animum intendit: et forte lectio in
manibus erat, quam dum exponerem, et opportune mihi adhibenda
videretur similitudo Circensium, quo illud quod insinuabam et
jucundius et planius fieret, cum irrisione mordaci eorum quos illa
captivasset insania; tu scis, Deus noster, quod tunc de Alypio ab
illa peste sanando non cogitaverim. At ille in se rapuit, meque illud
non nisi propter se dixisse credidit. Et quod alius acciperet ad
succensendum mihi, accepit honestus adolescens ad succensendum sibi,
et ad me ardentius diligendum. Dixeras enim tu jam olim, et
innexueras Litteris tuis: Corripe sapientem, et amabit te (Prov.
IX, 8). At ego illum jam non corripueram; sed utens tu omnibus,
et scientibus et nescientibus, ordine quo nosti, et ille ordo justus
est, de corde et lingua mea carbones ardentes operatus es, quibus
mentem spei bonae adureres tabescentem, ac sanares. Taceat laudes
tuas qui miserationes tuas non considerat, quae tibi de medullis meis
confitentur. Etenim ille post illa verba proripuit se ex fovea tam
alta, qua libenter demergebatur, et cum miserabili voluptate
caecabatur; et excussit animum forti temperantia, et resiluerunt omnes
Circensium sordes ab eo, ampliusque illuc non accessit. Deinde
patrem reluctantem evicit, ut me magistro uteretur: cessit ille atque
concessit. Et audire me rursus incipiens, illa mecum superstitione
involutus est, amans in Manichaeis ostentationem continentiae, quam
veram et germanam putabar. Erat autem illa vecors et seductoria,
pretiosas animas captans, nondum virtutis altitudinem scientes
tangere, et superficie decipi faciles, sed tamen adumbratae
simulataeque virtutis.
|
|