|
12. Transibo ergo et istam vim naturae meae, gradibus ascendens ad
eum qui fecit me; et venio in campos et lata praetoria memoriae, ubi
sunt thesauri innumerabilium imaginum de cujuscemodi rebus sensis
invectarum. Ibi reconditum est quidquid etiam cogitamus, vel augendo
vel minuendo, vel utcumque variando ea quae sensus attigerit; et si
quid aliud commendatum et repositum est, quod nondum absorbuit et
sepelivit oblivio. Ibi quando sum, posco ut proferatur quidquid
volo, et quaedam statim prodeunt; quaedam requiruntur diutius, et
tanquam de abstrusioribus quibusdam receptaculis eruuntur; quaedam
catervatim se proruunt , et dum aliud petitur et quaeritur, prosiliunt
in medium quasi dicentia, Ne forte nos sumus? Et abigo ea manu
cordis a facie recordationis meae, donec enubiletur quod volo, atque
in conspectum prodeat ex abditis. Alia faciliter atque imperturbata
serie, sicut poscuntur suggeruntur; et cedunt praecedentia
consequentibus; et cedendo conduntur, iterum cum voluero processura.
Quod totum fit, cum aliquid narro memoriter.
13. Ibi sunt omnia distincte generatimque servata, quae suo quaeque
aditu ingesta sunt, sicut lux atque omnes colores formaeque corporum
per oculos; per aures autem omnia genera sonorum; omnesque odores per
aditum narium; omnes sapores per oris aditum; a sensu autem totius
corporis, quid durum, quid molle, quid calidum frigidumve, lene aut
asperum, grave seu leve, sive extrinsecus sive intrinsecus corpori.
Haec omnia recipit recolenda cum opus est et retractanda grandis
memoriae recessus, et nescio qui secreti atque ineffabiles sinus ejus;
quae omnia suis quaeque foribus intrant ad eam, et reponuntur in ea.
Nec ipsa tamen intrant, sed rerum sensarum imagines illic praesto sunt
cogitationi reminiscenti eas. Quae quomodo fabricatae sint quis
dicit, cum appareat quibus sensibus raptae sint interiusque
reconditae? Nam et in tenebris atque in silentio dum habito, in
memoria mea profero, si volo, colores; et discerno inter album et
nigrum, et inter quos alios volo: nec incurrunt soni atque
perturbant, quod per oculos haustum considero, cum et ipsi sint, et
quasi seorsum repositi lateant. Nam et ipsos posco si placet, atque
adsunt illico. Et quiescente lingua ac silente gutture canto quantum
volo; imaginesque illae colorum quae nihilominus ibi sunt, non se
interponunt neque interrumpunt, cum thesaurus alius retractatur qui
influxit ab auribus. Ita caetera quae per sensus caeteros ingesta
atque congesta sunt, recordor prout libet: et auram liliorum discerno
a violis, nihil olfaciens; et mel defruto, lene aspero, nihil tunc
gustando neque contrectando, sed reminiscendo antepono.
14. Intus haec ago, in aula ingenti memoriae meae. Ibi enim mihi
coelum et terra et mare praesto sunt, cum omnibus quae in eis sentire
potui, praeter illa quae oblitus sum. Ibi et ipse mihi occurro,
meque recolo, quid, quando, et ubi egerim, quoque modo cum agerem
affectus fuerim. Ibi sunt omnia quae sive experta a me sive credita
memini. Ex eadem copia etiam similitudines rerum vel expertarum, vel
ex eis quas expertus sum creditarum, alias atque alias et ipse contexo
praeteritis, atque ex his etiam futuras actiones et eventa et spes, et
haec omnia rursus quasi praesentia meditor. Faciam hoc aut illud,
dico apud me in ipso ingenti sinu animi mei pleno tot et tantarum rerum
imaginibus; et hoc aut illud sequetur. O si esset hoc aut illud!
Avertat Deus hoc aut illud. Dico apud me ista: et cum dico,
praesto sunt imagines omnium quae dico ex eodem thesauro memoriae, nec
omnino aliquid eorum dicerem si defuissent.
15. Magna ista vis est memoriae, magna nimis, Deus meus,
penetrale amplum et infinitum. Quis ad fundum ejus pervenit? Et vis
est haec animi mei, atque ad meam naturam pertinet; nec ego ipse capio
totum quod sum. Ergo animus ad habendum seipsum angustus est. Et ubi
sit, quod sui non capit ? Numquid extra ipsum ac non in ipso?
Quomodo ergo non capit? Multa mihi super hoc oboritur admiratio,
stupor apprehendit me. Et eunt homines admirari alta montium, et
ingentes fluctus maris, et latissimos lapsus fluminum, et Oceani
ambitum, et gyros siderum, et relinquunt seipsos; nec mirantur, quod
haec omnia cum dicerem, non ea videbam oculis, nec tamen dicerem nisi
montes et fluctus et flumina et sidera quae vidi, et Oceanum quem
credidi, intus in memoria mea viderem spatiis tam ingentibus quasi
foris viderem: nec ea tamen videndo absorbui quando vidi oculis; nec
ipsa sunt apud me, sed imagines eorum. Et novi quid ex quo sensu
corporis impressum sit mihi.
|
|