|
3. Perrexi ergo ad Simplicianum, patrem in accipienda gratia tua
tunc episcopi Ambrosii, et quem vere ut patrem diligebat. Narravi ei
circuitus erroris mei. Ubi autem commemoravi legisse me quosdam libros
Platonicorum, quos Victorinus quondam rhetor urbis Romae, quem
christianum defunctum esse audieram, in latinam linguam transtulisset;
gratulatus est mihi quod non in aliorum philosophorum scripta
incidissem, plena fallaciarum et deceptionum secundum elementa hujus
mundi (Coloss. II, 8): in istis autem, omnibus modis insinuari
Deum et ejus Verbum. Deinde, ut me exhortaretur ad humilitatem
Christi, sapientibus absconditam et revelatam parvulis (Matth.
XI, 25), Victorinum ipsum recordatus est, quem, Romae cum
esset, familiarissime noverat: deque illo mihi narravit quod non
silebo. Habet enim magnam laudem gratiae tuae confitendam tibi,
quemadmodum ille doctissimus senex, et omnium liberalium doctrinarum
peritissimus, quippe philosophorum tam multa legerat, et
dijudicaverat, et dilucidaverat ; doctor tot nobilium senatorum, qui
etiam ob insigne praeclari magisterii, quod cives hujus mundi eximium
putant, statuam in Romano foro meruerat et acceperat; usque ad illam
aetatem venerator idolorum, sacrorumque sacrilegorum particeps, quibus
tunc tota fere Romana nobilitas inflata inspirabat populo jam et
omnigenum deum monstra , et Anubem latratorem, quae aliquando contra
Neptunum et Venerem, contraque Minervam tela tenuerant (Aeneid.,
lib. 8, 678-700), et a se victis jam Roma supplicabat;
quae iste senex Victorinus tot annos ore terricrepo defensitaverat:
non erubuerit esse puer Christi tui, et infans fontis tui, subjecto
collo ad humilitatis jugum, et edomita fronte ad crucis opprobrium.
4. O Domine, Domine, qui inclinasti coelos, et descendisti;
tetigisti montes, et fumigaverunt (Psalm. CXLIII, 5):
quibus modis te insinuasti illi pectori? Legebat, sicut ait
Simplicianus, sanctam Scripturam, omnesque christianas litteras
investigabat studiosissime et perserutabatur; et dicebat Simpliciano
non palam, sed secretius et familiarius: Noveris me jam esse
christianum. Et respondebat ille: Non credam, nec deputabo te inter
Christianos, nisi in ecclesia Christi te videro. Ille autem
irridebat dicens: Ergo parietes faciunt Christianos? Et hoc saepe
dicebat, jam se esse christianum; et Simplicianus illud saepe
respondebat, et saepe ab illo parietum irrisio repetebatur. Amicos
enim suos reverebatur offendere superbos daemonicolas, quorum ex
culmine Babylonicae dignitatis, quasi ex cedris Libani quas nondum
contriverat Dominus (Psal. XXVIII, 3), graviter ruituras
in se inimicitias arbitrabatur. Sed posteaquam legendo et inhiando
hausit firmitatem, timuitque negari a Christo coram Angelis sanctis,
si eum timeret coram hominibus confiteri (Matth. X, 33);
reusque sibi magni criminis apparuit erubescendo de sacramentis
humilitatis Verbi tui, et non erubescendo de sacris sacrilegis
superborum daemoniorum, quae imitator superbus acceperat; depuduit
vanitati, et erubuit veritati, subitoque et inopinatus ait
Simpliciano, ut ipse narrabat: Eamus in ecclesiam; christianus volo
fieri. At ille non se capiens laetitia, perrexit cum eo. Ubi autem
imbutus est primis instructionum sacramentis, non multo post etiam
nomen dedit, ut per Baptismum regeneraretur, mirante Roma, gaudente
Ecclesia. Superbi videbant, et irascebantur; dentibus suis
stridebant, et tabescebant (Psal. XCI, 10): servo autem tuo
Dominus Deus erat spes ejus, et non respiciebat in vanitates et in
insanias mendaces (Psal. XXXIX, 5).
5. Denique, ut ventum est ad horam profitendae fidei, quae verbis
certis conceptis, retentisque memoriter, de loco eminentiore in
conspectu populi fidelis Romae reddi solet ab eis qui accessuri sunt ad
gratiam tuam, oblatum esse dicebat Victorino a presbyteris ut
secretius redderet, sicut nonnullis qui verecundia trepidaturi
videbantur, offerri mos erat; illum autem maluisse salutem suam in
conspectu sanctae multitudinis profiteri. Non enim erat salus quam
docebat in rhetorica, et tamen eam publice professus erat. Quanto
minus ergo vereri debuit mansuetum gregem tuum pronuntians verbum tuum,
qui non verebatur in verbis suis turbas insanorum? Itaque ubi ascendit
ut redderet, omnes sibimet invicem, quisque ut eum noverat,
instrepuerunt nomen ejus strepitu gratulationis. Quis autem ibi non
eum noverat? Et sonuit presso sonitu per ora cunctorum collaetantium:
Victorinus, Victorinus! Cito sonuerunt exsultatione, quia videbant
eum; et cito siluerunt intentione, ut audirent eum. Pronuntiavit
ille fidem veracem praeclara fiducia, et volebant eum omnes rapere
intro in cor suum; et rapiebant amando et gaudendo: hae rapientium
manus erant.
|
|