|
18. Num dicetis falsa esse, quae mihi veritas voce forti in aurem
interiorem dicit de vera aeternitate Creatoris, quod nequaquam ejus
substantia per tempora varietur, nec ejus voluntas extra ejus
substantiam sit? Unde non eum modo velle hoc, modo velle illud; sed
semel et simul et semper velle omnia quae vult; non iterum et iterum,
neque nunc ista nunc illa, nec velle postea quod nolebat, aut nolle
quod prius volebat: quia talis voluntas mutabilis est, et omne
mutabile aeternum non est; Deus autem noster aeternus est. Item quod
mihi dicit in aurem interiorem, exspectatio rerum venturarum fit
contuitus cum venerint; idemque contuitus fit memoria cum
praeterierint: omnis porro intentio quae ita variatur, mutabilis est:
et omne mutabile aeternum non est: Deus autem noster aeternus est.
Haec colligo atque conjungo, et invenio Deum meum, Deum aeternum,
non aliqua nova voluntate condidisse creaturam, nec scientiam ejus
transitorium aliquid pati.
19. Quid ergo dicetis, contradictores? An falsa sunt ista?
Non, inquiunt. Quid illud? num falsum est omnem naturam formatam
materiamve formabilem non esse, nisi ab illo qui summe bonus est, quia
summe est? Neque hoc negamus, inquiunt. Quid igitur? an illud
negatis, sublimem quamdam esse creaturam tam casto amore cohaerentem
Deo vero et vere aeterno, ut quamvis ei coaeterna non sit, in nullam
tamen temporum varietatem et vicissitudinem ab illo se resolvat ac
defluat, sed in ejus solius veracissima contemplatione requiescat?
Quoniam tu, Deus, diligenti te quantum praecipis, ostendis ei te et
sufficis ei; et ideo non declinat a te, nec ad se. Haec est domus
Dei non terrena, neque ulla coelesti mole corporea, sed spiritualis
et particeps aeternitatis tuae, quia sine labe in aeternum .
Statuisti enim eam in saeculum et in saeculum saeculi; praeceptum
posuisti et non praeteribit (Psal. CXLVIII, 6). Nec tamen
tibi Deo coaeterna, quoniam non sine initio: facta est enim.
20. Nam etsi non invenimus tempus ante illam, prior quippe omnium
creata est sapientia (Eccli. I, 4); nec utique illa Sapientia
tibi, Deus noster, Patri suo plane coaeterna et aequalis et per quam
creata sunt omnia, et in quo Principio fecisti coelum et terram; sed
profecto sapientia quae creata est, intellectualis natura scilicet,
quae contemplatione luminis lumen est: dicitur enim et ipsa, quamvis
creata, sapientia. Sed quantum interest inter lumen quod illuminat et
quod illuminatur, tantum inter sapientiam quae creat et istam quae
creata est; sicut inter justitiam justificantem, et justitiam quae
justificatione facta est. Nam et nos dicti sumus justitia tua. Ait
enim quidam servus tuus, ut nos simus justitia Dei in ipso (II
Cor. V, 21). Ergo quia prior omnium creata est quaedam
sapientia quae creata est, mens rationalis et intellectualis castae
civitatis tuae, matris nostrae quae sursum est, et libera est
(Galat. IV, 26) et aeterna in coelis, (quibus coelis, nisi
qui te laudant coeli coelorum (Psal. CXLVIII, 4); quia hoc
est et coelum coeli Domino?); etsi non invenimus tempus ante illam,
quia et creaturam temporis antecedit, quae prior omnium creata est;
ante illam tamen est ipsius creatoris aeternitas, a quo facta sumpsit
exordium, quamvis non temporis quia nondum erat tempus, ipsius tamen
conditionis suae.
21. Unde ita est abs te Deo nostro, ut aliud sit plane quam tu,
et non idipsum. Quoniam etsi non solum ante illam, sed nec in illa
invenimus tempus, quia est idonea faciem tuam semper videre nec uspiam
deflectitur ab ea, quo fit ut nulla mutatione varietur; inest ei tamen
ipsa mutabilitas unde tenebresceret et frigesceret, nisi amore grandi
tibi cohaerens tanquam semper meridies luceret et ferveret ex te. O
domus luminosa et speciosa, dilexi decorem tuum, et locum habitationis
gloriae Domini mei fabricatoris et possessoris tui (Psal. XXV,
8)! Tibi suspiret peregrinatio mea; et dico ei qui fecit te, ut
possideat et me in te, quia fecit et me. Erravi sicut ovis perdita
(Psal. CXVII, 176); sed in humeris pastoris mei,
structoris tui, spero me reportari tibi (Luc. XV, 5).
22. Quid dicitis mihi quos alloquebar, contradictores, qui tamen
et Moysen pium famulum Dei, et libros ejus oracula sancti Spiritus
creditis? Estne ista domus Dei, non quidem Deo coaeterna, sed
tamen secundum modum suum aeterna in coelis, ubi vices temporum frustra
quaeritis, quia non invenietis? supergreditur enim omnem
distentionem, et omne spatium aetatis volubile, cui semper inhaerere
Deo bonum est (Psal. LXII, 28). Est, inquiunt. Quid
igitur ex iis quae clamavit cor meum ad Deum meum, cum audiret
interius vocem laudis ejus, quid tandem falsum esse contenditis? An
quia erat informis materies, ubi propter nullam formam nullus ordo
erat? Ubi autem nullus ordo erat, nulla esse vicissitudo temporum
poterat; et tamen hoc pene nihil, in quantum non omnino nihil erat,
ab illo utique erat a quo est quidquid est, quod utcumque aliquid est.
Hoc quoque, aiunt, non negamus.
|
|