|
7. Et venit dies in quo etiam actu solverer a professione rhetorica,
unde jam cogitatu solutus eram. Et factum est, et eruisti linguam
meam, unde jam erueras cor meum; et benedicebam tibi gaudens,
profectus in villam cum meis omnibus. Ibi quid egerim in litteris,
jam quidem servientibus tibi, sed adhuc superbiae scholam, tanquam in
pausatione anhelantibus , testantur libri disputati cum praesentibus,
et cum ipso me solo coram te: quae autem cum absente Nebridio,
testantur epistolae. Et quando mihi sufficiat tempus commemorandi
omnia magna erga nos beneficia tua in illo tempore, praesertim ad alia
majora properanti? Revocat enim me recordatio mea, et dulce mihi
fit, Domine, confiteri tibi quibus internis me stimulis perdomueris,
et quemadmodum me complanaveris, humiliatis montibus et collibus
cogitationum mearum, et tortuosa mea direxeris, et aspera lenieris;
quoque modo ipsum etiam Alypium fratrem cordis mei subegeris nomini
unigeniti tui Domini et Salvatoris nostri Jesu Christi, quod primo
dedignabatur inseri litteris nostris. Magis enim eas volebat redolere
gymnasiorum cedros, quas jam contrivit Dominus, quam salubres herbas
ecclesiasticas adversas serpentibus.
8. Quas tibi, Deus meus, voces dedi, cum legerem Psalmos
David, cantica fidelia, et sonos pietatis excludentes turgidum
spiritum; rudis in germano amore tuo, catechumenus in villa cum
catechumeno Alypio feriatus, matre adhaerente nobis muliebri habitu,
virili fide, anili securitate, materna charitate, christiana
pietate? Quas tibi voces dabam in psalmis illis, et quomodo in te
inflammabar ex eis, et accendebar eos recitare, si possem, toto orbe
terrarum, adversus typhum generis humani? Et tamen toto orbe
cantantur, et non est qui se abscondat a calore tuo. Quam vehementi
et acri dolore indignabar Manichaeis; et miserabar eos rursus, quod
illa sacramenta, illa medicamenta nescirent, et insani essent adversus
antidotum quo sani esse potuissent! Vellem ut alicubi juxta essent
tunc , et me nesciente quod ibi essent, intuerentur faciem meam, et
audirent voces meas, quando legi quartum psalmum, in illo tunc otio,
quid de me fecerit ille psalmus. Cum invocarem, exaudivit me Deus
justitiae meae; in tribulatione dilatasti mihi. Miserere mei,
Domine, et exaudi orationem meam. Audirent, ignorante me utrum
audirent, ne me propter se illa dicere putarent, quae inter haec verba
dixerim. Quia et revera nec ea dicerem, nec sic ea dicerem, si me ab
eis audiri viderique sentirem: nec, si dicerem, sic acciperent
quomodo mecum et mihi coram te de familiari affectu animi mei.
9. Inhorrui timendo, ibidemque inferbui sperando et exsultando in
tua misericordia, Pater. Et haec omnia exibant per oculos meos et
vocem meam, cum conversus ad nos spiritus tuus bonus ait nobis: Filii
hominum, quousque graves corde? Utquid diligitis vanitatem, et
quaeritis mendacium? Dilexeram enim vanitatem, et quaesieram
mendacium. Et tu, Domine, jam magnificaveras Sanctum tuum,
suscitans eum a mortuis, et collocans ad dexteram tuam (Marc.
XVI, 19), unde mitteret ex alto promissionem suam, Paracletum
Spiritum veritatis (Joan. XIV, 16, 17): et miserat eum
jam (Act. II, 1-4), sed ego nesciebam. Miserat eum, quia
jam magnificatus erat, resurgens a mortuis, et ascendens in coelum.
Ante autem Spiritus nondum erat datus, quia Jesus nondum erat
clarificatus (Joan. VII, 39). Et clamabat prophetia :
Quousque graves corde? Utquid diligitis vanitatem, et quaeritis
mendacium? et scitote quoniam Dominus magnificavit Sanctum suum.
Clamat, quousque; clamat, scitote: et ego tamdiu nesciens vanitatem
dilexi, et mendacium quaesivi; et ideo audivi et contremui, quoniam
talibus dicitur qualem me fuisse reminiscebar. In phantasmatibus enim
quae pro veritate tenueram, vanitas erat et mendacium. Et insonui
multa graviter et fortiter in dolore recordationis meae. Quae utinam
audissent qui adhuc usque diligunt vanitatem, et quaerunt mendacium.
Forte conturbarentur, et evomuissent illud; et exaudires eos, cum
clamarent ad te: quoniam vera morte carnis mortuus est pro nobis, qui
te interpellat pro nobis.
10. Legebam: Irascimini, et nolite peccare. Et quomodo
movebar, Deus meus, qui jam didiceram irasci mihi de praeteritis, ut
de caetero non peccarem? Et merito irasci, quia non alia natura
gentis tenebrarum de me peccabat, sicut dicunt qui sibi non
irascuntur, et thesaurizant sibi iram in die irae et revelationis justi
judicii tui (Rom. II, 5). Nec jam bona mea foris erant, nec
oculis carneis in isto sole quaerebantur. Volentes enim gaudere
forinsecus, facile evanescunt; et effunduntur in ea quae videntur et
temporalia sunt, et imagines eorum famelica cogitatione lambunt. Et o
si fatigentur inedia, et dicant: Quis ostendet nobis bona? Et
dicamus, et audiant: Signatum est in nobis lumen vultus tui,
Domine. Non enim lumen nos sumus quod illuminat omnem hominem
(Joan. I, 9); sed illuminamur a te, ut qui fuimus aliquando
tenebrae, simus lux in te (Ephes. V, 8). O si viderent
internum aeternum , quod ego quia gustaveram, frendebam, quoniam non
eis poteram ostendere, si afferrent ad me cor in oculis suis foris a
te, et dicerent: Quis ostendet nobis bona? Ibi enim, ubi mihi
iratus eram intus in cubili, ubi compunctus eram, ubi sacrificaveram
mactans vetustatem meam, et inchoata meditatione renovationis meae
sperans in te; ibi mihi dulcescere coeperas, et dederas laetitiam in
corde meo. Et exclamabam legens haec foris, et agnoscens intus; nec
volebam multiplicari terrenis bonis, devorans tempora, et devoratus
temporibus , cum haberem in aeterna simplicitate aliud frumentum, et
vinum, et oleum.
11. Et clamabam in consequenti versu clamore alto cordis mei: O in
pace! o in idipsum! o quid dixit: Obdormiam et somnum capiam!
Quoniam quis resistet nobis, cum fiet sermo qui scriptus est:
Absorta est mors in victoriam? (I Cor. XV, 54.) Et tu es
idipsum valde qui non mutaris; et in te requies obliviscens laborum
omnium, quoniam nullus alius tecum, nec ad alia multa adipiscenda,
quae non sunt quod tu, sed tu, Domine, singulariter in spe
constituisti me. Legebam, et ardebam; nec inveniebam quid facerem
surdis mortuis, ex quibus fueram pestis , latrator amarus et caecus
adversus Litteras de melle coeli melleas, et de lumine tuo luminosas:
et super inimicis Scripturae hujus tabescebam.
12. Quando recordabor omnia dierum illorum feriatorum? Sed nec
oblitus sum nec silebo flagelli tui asperitatem, et misericordiae tuae
mirabilem celeritatem. Dolore dentium tunc excruciabas me; et cum in
tantum ingravesceret ut non valerem loqui, ascendit in cor meum
admonere omnes meos qui aderant, ut deprecarentur te pro me, Deum
salutis omnimodae. Et scripsi hoc in cera, et dedi ut eis legeretur.
Mox ut genua supplici affectu fiximus, fugit dolor ille. Sed quis
dolor? aut quomodo fugit? Expavi, fateor, Domine meus, Deus
meus; nihil enim tale ab ineunte aetate expertus fueram. Et insinuati
sunt mihi in profundo nutus tui; et gaudens in fide laudavi nomen
tuum. Et ea fides me securum esse non sinebat de praeteritis peccatis
meis, quae mihi per Baptismum tuum remissa nondum erant.
|
|