|
21. Quid est autem quod me movit, Domine Deus meus, ut ad
Hierium Romanae urbis oratorem scriberem illos libros, quem non
noveram facie, sed amaveram hominem ex doctrinae fama quae illi clara
erat, et quaedam verba ejus audieram, et placuerant mihi? Sed magis
quia placebat aliis, et efferebant eum laudibus, stupentes quod ex
homine syro, docto prius graecae facundiae, postea in latina etiam
dictor mirabilis exstitisset, et esset scientissimus rerum ad studium
sapientiae pertinentium; mihi placebat. Laudatur homo, et amatur
absens. Utrumnam ab ore laudantis intrat in cor audientis amor ille?
Absit: sed ex amante alio accenditur alius. Hinc enim amatur qui
laudatur, dum non fallaci corde laudatoris praedicari creditur; id
est, cum amans eum laudat.
22. Sic enim tunc amabam homines ex hominum judicio; non enim ex
tuo, Deus meus, in quo nemo fallitur. Sed tamen, cur non sicut
auriga nobilis, sicut venator studiis popularibus diffamatus, sed
longe aliter et graviter, et ita quemadmodum et me laudari vellem?
Non autem vellem ita laudari et amari me, ut histriones; quanquam eos
et ipse laudarem et amarem: sed eligens latere, quam ita notus esse;
et vel haberi odio, quam sic amari. Ubi distribuuntur ista pondera
variorum et diversorum amorum in anima una? Quid est quod amo in
alio, quod rursus, nisi odissem, non a me detestarer et repellerem,
cum sit uterque nostrum homo? Non enim, sicut equus bonus amatur ab
eo qui nollet hoc esse, etiam si posset; hoc et de histrione dicendum
est, qui naturae nostrae socius est. Ergone amo in homine quod odi
esse, cum sim homo? Grande profundum est ipse homo, cujus etiam
capillos tu, Domine, numeratos habes, et non minuuntur in te: et
tamen capilli ejus magis numerabiles sunt quam affectus ejus, et motus
cordis ejus.
23. At ille rhetor ex eo erat genere, quem sic amabam, ut vellem
me esse talem; et errabam typho, et circumferebar omni vento, et
nimis occulte gubernabar abs te. Et unde scio, et unde certus
confiteor tibi quod illum in amore laudantium magis amaveram, quam in
rebus ipsis de quibus laudabatur. Quia si non laudatum vituperarent
eum iidem ipsi, et vituperando atque spernendo ea ipsa narrarent, non
accenderer in eum et non excitarer. Et certe res non aliae forent,
nec homo ipse alius; sed tantummodo alius effectus narrantium. Ecce
ubi jacet anima infirma, nondum haerens soliditati veritatis. Sicut
aurae linguarum flaverint a pectoribus opinantium, ita fertur et
vertitur, torquetur ac retorquetur, et obnubilatur ei lumen, et non
cernitur veritas. Et ecce est ante nos. Et magnum quiddam mihi
erat, si sermo meus et studia mea illi viro innotescerent. Quae si
probaret, flagrarem magis; si autem improbaret, sauciaretur cor vanum
et inane soliditatis tuae. Et tamen pulchrum illud atque aptum, unde
ad eum scripseram, libenter animo versabam, ob os contemplationis meae
, et nullo collaudatore mirabar.
|
|