|
24. Sed tantae rei cardinem in arte tua nondum videbam,
Omnipotens, qui facis mirabilia solus (Psal. LXXI, 18): et
ibat animus meus per formas corporeas; et pulchrum, quod per seipsum;
aptum autem, quod ad aliquid accommodatum deceret, definiebam et
distinguebam, et exemplis corporeis astruebam. Et converti me ad
animi naturam; et non me sinebat falsa opinio quam de spiritualibus
habebam, verum cernere. Et irruebat in oculos ipsa vis veri, et
avertebam palpitantem mentem ab incorporea re ad lineamenta, et
colores, et tumentes magnitudines. Et quia non poteram ea videre in
animo, putabam me non posse videre animum meum. Et cum in virtute
pacem amarem, in vitiositate autem odissem discordiam; in illa
unitatem, in ista quamdam divisionem notabam. Inque illa unitate mens
rationalis et natura veritatis ac summi boni mihi esse videbatur: in
ista vero divisione irrationalis vitae , nescio quam substantiam et
naturam summi mali, quae non solum esset substantia, sed omnino vita
esset, et tamen abs te non esset, Deus meus, ex quo sunt omnia,
miser opinabar. Et tamen illam monadem appellabam, tanquam sine ullo
sexu mentem ; hanc vero dyadem, iram in facinoribus, libidinem in
flagitiis, nesciens quid loquerer. Non enim noveram neque didiceram,
nec ullam substantiam malum esse, nec ipsam mentem nostram summum atque
incommutabile bonum.
25. Sicut enim facinora sunt, si vitiosus est ille animi motus, in
quo est impetus, et se jactat insolenter ac turbide; et flagitia, si
est immoderata illa animae affectio, qua carnales hauriuntur
voluptates: ita errores et falsae opiniones vitam contaminant, si
rationalis mens ipsa vitiosa est; qualis in me tunc erat, nesciente
alio lumine illam illustrandam esse ut sit particeps veritatis, quia
non est ipsa natura veritatis. Quoniam tu illuminabis lucernam meam,
Domine; Deus meus, illuminabis tenebras meas (Psal. XVII,
29): et de plenitudine tua nos omnes accepimus. Es enim tu lumen
verum quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum (Joan.
I, 16, 9); quia in te non est transmutatio, nec momenti
obumbratio (Jacobi I, 17).
26. Sed ego conabar ad te, et repellebar abs te, ut saperem
mortem, quoniam superbis resistis. Quid autem superbius, quam ut
assererem mira dementia me id esse naturaliter quod tu es? Cum enim
ego essem mutabilis, et eo mihi manifestum esset, quod ideo utique
sapiens esse cupiebam, ut ex deteriore melior fierem; malebam tamen
etiam te opinari mutabilem, quam me non hoc esse quod tu es. Itaque
repellebar, et resistebas ventosae cervici meae: et imaginabar formas
corporeas, et caro carnem accusabam, et spiritus ambulans nondum
revertebar ad te (Psal. LXXVII, 39); et ambulando
ambulabam in ea quae non sunt, neque in te, neque in me, neque in
corpore; neque mihi creabantur a veritate tua, sed a mea vanitate
fingebantur ex corpore: et dicebam parvulis fidelibus tuis, civibus
meis, a quibus nesciens exsulabam; dicebam illis garrulus et ineptus,
Cur ergo errat anima quam fecit Deus? Et mihi nolebam dici, Cur
ergo errat Deus? Et contendebam magis incommutabilem tuam substantiam
coactam errare, quam meam mutabilem sponte deviasse, et poena errare
confitebar .
27. Et eram aetate annorum fortasse viginti sex aut septem, cum
illa volumina scripsi, volvens apud me corporalia figmenta,
obstrepentia cordis mei auribus; quas intendebam, dulcis veritas, in
interiorem melodiam tuam, cogitans de pulchro et apto, et stare
cupiens et audire te, et gaudio gaudere propter vocem sponsi (Joan.
III, 29), et non poteram: quia vocibus erroris mei rapiebar
foras, et pondere superbiae meae in ima decidebam. Non enim dabas
auditui meo gaudium et laetitiam, aut exsultabant ossa mea, quae
humiliata non erant (Psal. L, 10).
|
|