5. CONCLUSIO

1. Problema ponitur de multiplicitate entium ejusdem speciei. Sunt entia plura specifice eadem et tamen individualiter distincta: quomodo talis individui essentia constituatur? An simplex sit, an composita?

2. Respondetur: talis essentia hylemorphice composita est, a. v. constituitur ex principio perfectionis specificae, scil. forma, et principio individuationis, scil. materia prima.

Ergo compositio hylemorphica est metaphysicum requisitum, 1º ad limitationem et multiplicationem entium in eadem specie; 2º ad univocationem specificarum notionum.

3. Ceteroquin, sicut aspectus specificus et aspectus individualis cujuscumque entis materialis adaequate distinguuntur, ita adhuc aliae distinctiones aspectuum adaequatae advertuntur, quae ad eamdem compositionem hylemorphicam deducunt: etenim sicut totum corpus est talis speciei et totum est hoc, ita corpus totum est extensum actu unum et in potentia multiplex, corpus totum est activum atque simul passivum, corpus movens mutatur totum atque simul manet idem.

Jamvero ad eamdem compositionem realem hylemorphicam omnes illae distinctiones deducunt et in ea fundantur.

Etenim materia est pura potentia, forma vero principium determinationis. Nunc autem, principium materiale, ita intellectum, ratio est passivitatis in corpore. Pati est recipere; patiens est determinabile. Essentia materialis, indeterminatum-determinabile includens, proprietatibus inertiae et passivitatis necessario sese exprimit. Passivitas autem et activitas in omni corpore indivulse connectuntur, quia corpus, quoad essentiam, determinatione indeterminationi juncta constituitur.

Principium materiale ita intellectum, est ratio mutationis substantialis. In corpore movente pura potentia est principium secundum quod subjectum, etsi quoad omnem essentialem determinationem mutetur, tamen sub aliquo respectu (scil. determinabilitatis) idem manet. Atque materia prima cum de se sit plene indeterminata, non tantum ad unam formam referibilis est, sed pluribus formis successive determinari valet, nec ergo unquam definitive repletur. Quae permanens determinabilitas, et quasi pertinax novae determinationis "privatio", ad corporis evolutionem inquieta propensio est perpetua.

Quare universus materialis semper evolutioni subest: numquam stat. Nec homo, cum ex materia et spiritu compositus sit, in termino est, sed est in via et nunquam sistere valet: semper et necessario in tempore fluenti quoad omnia sua elementa vivit; etiam pura spiritualis ejus activitas "discursiva" est, componendo et dividendo a cognitione in cognitionem progrediens, cum a sensibili cognitione, essentialiter mobili quia essentialiter materiali, extrinsece pendeat. Morte autem intercedente, anima scil. a materia prorsus divulsa, individuum humanum in stabili termino finem suum, intellectu et voluntate defixis, in summa attingit.

COROLLARIUM.

Ex dictis patet entia quoad essentiam simplicia in eadem specie non multiplicari, sed unumquodque tale esse suam speciem [88]; neque in subsistentibus formis quantitatem et passivitatem haberi, cum hae proprietates composito qua materiali conveniant; neque talia mutationi substantiali subesse, cum ratione simplicis ipsarum essentiae, omnis transformatio sit impossibilia. Quas omnes conclusiones S. Thomas angelis haud dubie applicat.