3. SOLVUNTUR DIFFICULTATES

Forsan quis hic adagium applicare conabitur: qui nimis probat, nihil probat. Possitne eodem modo de genere et differentia specifica disseri? llla enim etiam significationem habent complete diversam. An admittitur in homine v. g. corporeitatem, vitam, animalitatem, rationalitatem tot in principiis realibus radicari? Ubinam erit finis? Apud Duns Scotum, in formalismo? An in realismo exaggerato, qui structuram cognitionis abstractivae in realitatem introducit [21]?

Differentia magni momenti inter utrumque casum prostat. Genus et differentia specifica plane a determinatione et limitatione in casu discrepant. Conceptus genericus quoad comprehensionem, ergo logice, manet "incompletus" et apertus: determinationem "requirit" et motum logicum generat. Ope differentiae specificae ad conceptum speciei provehitur. Ibi latet natura propria conceptus generici. Differentia specifica aliam prae se fert significationem ac conceptus genericus, cui additur; quae autem distinctio rationis "completa" quoad comprehensionem, nondum distinctionem logicam "adaequatam" inducit, quia conceptus genericus de se tale exigit complementum, ad quod necessario refertur et cui proinde non est extraneus; necessaria inter utrumque habetur relatio, quae requiritur ut et genus et differenfia specifica significationern prae se ferant. Nulla proinde datur distinctio "adaequata". Qua de causa ambo nuncupantur elementa positiva, quae invicem in eadem linea determinationis "complent".

Ita judicat sensus communis. Etenim, cum perfectio major perfectiones minores virtualiter includat (sicut numerus minores numeros et genus speciem et differentiam specificam involvunt), nemo tot partes reales distinguere contendit; unusquisque proinde statim admittit quodvis subjectum examinari posse sub aspectibus diversis, qui singuli realitatem incompleto modo definiunt et invicem necessario complent, etsi nemo concludit realitati correspondentem subesse compositionem. Curnam? Quia cognitionis analysis necessariam connexionem logicam partium logicarum indicat et proinde distinctio adaequata excluditur; quia, in casu, distinctio logica totaliter structurae logicae inest et logicum definit motum, qui a cognitione imperfecta ad perfectam ascendit cognitionem.

Alterius prorsus naturae est principium perfectionis et perfectibilitatis. Perfectio de se suam limitationem non flagitat. Perfectio, quovis modo considerata, nec limitationem nec ad suam negationem tendentiam necessariam implicat, cum perfectio, cum seipsa pugnans, est contradictio interna, nihilismus, pessimismus, tendentia entis ad nihilum et boni ad malum. Perfectio nequit esse imperfecta quia seipsa i. e. perfecta est! Perfectio rationem suae limitationis non includit. Quod positivum est, qua tale est positivum negativum, quod superaddi potest, de positivo non profluit nec ab ipso ut propria determinatio requiritur.

Talis affirmatio non denotat omnem determinationem sub quocumque respectu infinite esse perfectam, etsi postulat nulla determinatione qua tali in linea propriae determinationis limites poni. Scientia qua talis, v. g., ignorantiam non requirit ut sit scientia et quidem completa - (sicut conceptus genericus differentiam exigit specificam ut in propria structura logica perficiatur); similiter humanitas qua talis nullam limitationem in linea perfectionis humanae postulat ut plena sit humanitas, - etsi humanitas realiter limitationem includit, non autem in perfectione humana sed in linea essendi, quia "esse hominem" non saltem "esse" sed etiam "esse limitatum" significat.