|
Causalitas ad theoriam claram et lucidam participationis ducit.
Effectus actionis quodam modo in causa praeexistere debet, licet ut
realitas concreta subsistens in causa non praecontineatur, - (quomodo
secus "produci" possit?) -; attamen modo individuali in causa
praeexistat oportet, scil. ut terminus finalis determinatus, cum
operatio semper directionem determinatam sequatur: ergo praecontinetur
ut idea, ut repraesentatio idealis. Finis autem, qui ut bonum, ut
terminus appetibilis cognoscitur, (et qui qua talis est causa finalis
ad operationem alliciens), possibilis prostat, quia repraesentatio
idealis, contentum concretum prae se ferens, exemplar est effectus.
Causalitas est efficientia, quae exemplaritatem involvit, quia et
finalitatem ordinantem includit.
Universitas materialis, mutationi substantiali subacta (ratione
materiae primae, principii scil. determinabilitatis), non est
complete seipsa, - (non mere est forma); passibilis est (ratione
quantitatis), ex seipsa non prorsus ad actionem determinatur, -
(non est mere activa); ergo nec seipsam intelligit, nec conscientia
clara et lucida fruitur; ipsa propriam activitatem ordinare nequit,
sed ad terminum determinatum dirigitur et propellitur. Proinde
universitas materialis qua talis influxum subit altioris causae, quae
tendentiam imprimit et finalitatem inducit. Natura ipsa, cum entis
activitatem ordinatam generet, superiori subjacet causalitati. Ergo
materia activa nusquam activitatis suae est ratio adaequata, quia in
essentia intima ab alio pendet.
Causa adaequata cujusvis eventus ens sit intellectuale oportet.
Causalitas in mente nititur, quae conscientia fruatur.
PERSONA, - ens quod complete est seipsum (forma spiritualis)
-, seipsam intelligit per ideam, vires finaliter ordinat, et proinde
libere tendit ad terminum finalem producendum, qui perfectionem mentis
consciae manifeste.
|
|