|
Finalitati connectitur exemplaritas, quae etiam subordinationem
inducit.
Exemplaritas in indole intellectuali causae innititur. Directe non
cognoscimus nisi humanum intellectum. Homo autem, nonne est in
opinionibus dependens? Etsi absolutum attingit, in cognitione tamen
influxum aliorum patitur; semper adjunctis variis tam arcte inhaeret ut
omnes ideae et actiones nota temporis et loci consignentur. Historiam
idearum investigantes, per saecula viae sternuntur per quas evolutionem
idearum progredi videmus.
Praeterea, animus humanus elementa extranea inspicit, de quibus
psychologice pendet; revera non est intelligentia creatrix, nec prima
et adaequata ratio agendi et essendi. Ordinatio intentionalis,
directio actionum hominis alibi rationem invenit. Sed ubinam?
Ens finitum, quoad realitatem completam, exigit causam adaequatam,
quae semper est ens intellectuale. - Quaenam relatio viget inter hoc
ens et rationem humanam? Quae causa estne unica an multiplex ? An
ratio humana in eadem causa ac mundus materialis innititur? An dari
possit causa absoluta, unica, cujus intellectus est fons idealis de
quo res, permultis et diversis formis determinatae, oriantur et ex quo
etiam mens humana virtutem et faecunditatem amplissimam hauriat?
|
|