ART. 1. DE CAUSALITATE EFFICIENTI. 1. CAUSAE EFFICIENTIS NOTIO

Causa efficiens est id a quo aliquid est [20]. Actione reali realitatem quamdam producit; efficiens est in quantum agit; quare ejus causalitas est "actio", exercitium actionis, seu "actu agere" [21], actu efficere.

Et revera, "causalitas uniuscujusque causae est id, quo proxime per se atque intrinsece attingit effectum, et quo e converso effectus pendet a tali causa; est enim causalitas quasi via seu tendentia ad effectum. Unde inter causam et effectum quasi inter duos terminos versatur, quia per causalitatem causa influit in effectum, et effectus procedit a causa. Sed actio est id quo causa efficiens actualiter attingit suum effectum, et quo effectus pendet a sua causa" [22].