|
Unum est transcendentale, seu ens et unum convertuntur, si omne unum
est ens et omne ens est unum.
1° Omne unum est ens; secus unum aliquando nihil esset, siquidem
praeter ens nihil datur.
2º Omne ens est unum. Omne ens est determinatum, est hoc. Quod
duo complectitur:
a) quod est, quatenus est, in seipso aliud non includit; est enim
indivisum in se, nam secus esset simul seipsum et aliud: quod
contradictionem implicat.
Ceteroquin ens vel est simplex, vel est compositum. Si simplex, est
indivisibile, proindeque indivisum. Si compositum, est quatenus ejus
partes uniuntur, seu quatenus est indivisum in se; si enim partes
dividuntur, desinit esse ens et fiunt entia plura [6].
b) quod est, si relate ad alia consideretur, quatenus est, est ens
individuum a ceteris distinctum. Etenim si cum ceteris coincideret,
esset simul hoc et non hoc, seipsum et aliud: quod est contradictio.
Ergo quod est, determinatum est; ens et unum convertuntur.
NOTA. Unitas, ut observavit Kant, est categoria fundamentalis
secundum quam intellectus operatur: mens humana, unificans quae
intelligenda traduntur, synthetice cognoscit [7]. Huic autem
principio kantiano addimus unitatem esse insuper conditionem omnis
entis. Unitas est lex mentis, quia lex entis; est proprietas
mentalis, quia transcendentalis [8]. Quod clare ex hoc elucet
quod cum entis conceptu convertitur qui, maxime syntheticus, omnia
indeterminate continet; quare de entis et de unius valore absoluto nemo
dubitare potest.
|
|