|
|
Ens et unum convertuntur.
|
Systema philosophicum est cognitionum complexus ad omnium explicationem
ordinatus. Hic ordo in aliquo primo fundetur atque rerum
universalitatem ex quodam prospectu inspiciat oportet. Qui
prospectus, cum in omni illius systematis elemento implicetur, ipsum
systema designat [1]. Ita, platonismus est systema boni et
proprium ejus est inter mundum idearum et mundum sensibilium
distinguere. Ita adhuc, aristotelismus est systema entis atque
theoria potentiae et actus insignitur [2]: haec enim theoria
ubique, quasi quoddam "leitmotiv", diversimode comparet.
S. Thomas Philosophum in hoc fideliter secutus est: notio
fundamentalis est notio entis atque "potentia et actus dividunt omne
ens et omne genus entis [3]; et quidem, secundum Angelicum
Doctorem, "potentia et actus ita dividunt ens ut quidquid est, vel
sit actus purus, vel ex potentia et actu tamquam primis atque
intrinsecis principiis coalescat" [4].
Quam compositionem intrinsecam ex actu et potentia sedulo inspicere
debemus, cum entium multiplicatio ac limitatio, ut infra patebit,
illa nitantur.
Quod ut accurate fieri possit, praeprimis inquirendum quonam in sensu
de potentia et actu in metaphysica loquendum sit, atque praesertim
quomodo, praeter ullam contradictionem, intrinseca cujusdam entis
compositio in genere concipi valeat.
|
|