|
In ipso ordine, in quo fit mutatio, fieri includit "oppositionem"
radicalem et diversitatem: subjectum ante et post, alio ac alio modo
se habet: non potest esse simul et sub eodem respectu sic et non, hic
et illic, album et nigrum, ignarum et doctum. Ratio realis qua
taliter sit, differt a ratione qua sit aliter: ignorantia non potest
esse reale fundamentum scientiae.
Sed non modo habetur oppositio qua ens sit taliter et aliter, sed
verum etiam in ente "identitas" servatur: cuncta mutatio ad idem
subjectum pertinet.
Quod si in realitate non reperiretur nisi ratio qua ens esset taliter
et aliter, non haberetur nisi mera oppositio: non daretur transitus ab
uno ad aliud nec mutatio, sed destructio unius et creatio alterius.
Si autem realiter non esset nisi ratio qua reale subjectum idem
maneret, non loqueremur de mutatione, de aliter esse. Ens simplex
proinde mutari nequit. Quod fit aut mutatur, necessario est ens
compositum: ratio qua ens idem manet non eadem est ac qua aliter est
[95].
Principia, quae "fieri" efficiunt, inter se opponuntur sicut
potentia et actus: subjectum primo est determinate tale quid, est in
actu; simul ad alium actum est in potentia, est capax aliter essendi.
Subjectum, quatenus in potentia est, mutatur [96]: esse in
potentia identitatem efficit durante mutatione. Quae proinde potentia
realis revera discernitur tum ab acta priore, tum a nova determinatione
acquisita.
|
|