|
1. Problema ponitur de multiplicitate entium ejusdem speciei. Sunt
entia plura specifice eadem et tamen individualiter distincta: quomodo
talis individui essentia constituatur? An simplex sit, an composita?
2. Respondetur: talis essentia hylemorphice composita est, a. v.
constituitur ex principio perfectionis specificae, scil. forma, et
principio individuationis, scil. materia prima.
Ergo compositio hylemorphica est metaphysicum requisitum, 1º ad
limitationem et multiplicationem entium in eadem specie; 2º ad
univocationem specificarum notionum.
3. Ceteroquin, sicut aspectus specificus et aspectus individualis
cujuscumque entis materialis adaequate distinguuntur, ita adhuc aliae
distinctiones aspectuum adaequatae advertuntur, quae ad eamdem
compositionem hylemorphicam deducunt: etenim sicut totum corpus est
talis speciei et totum est hoc, ita corpus totum est extensum actu unum
et in potentia multiplex, corpus totum est activum atque simul
passivum, corpus movens mutatur totum atque simul manet idem.
Jamvero ad eamdem compositionem realem hylemorphicam omnes illae
distinctiones deducunt et in ea fundantur.
Etenim materia est pura potentia, forma vero principium
determinationis. Nunc autem, principium materiale, ita intellectum,
ratio est passivitatis in corpore. Pati est recipere; patiens est
determinabile. Essentia materialis, indeterminatum-determinabile
includens, proprietatibus inertiae et passivitatis necessario sese
exprimit. Passivitas autem et activitas in omni corpore indivulse
connectuntur, quia corpus, quoad essentiam, determinatione
indeterminationi juncta constituitur.
Principium materiale ita intellectum, est ratio mutationis
substantialis. In corpore movente pura potentia est principium
secundum quod subjectum, etsi quoad omnem essentialem determinationem
mutetur, tamen sub aliquo respectu (scil. determinabilitatis) idem
manet. Atque materia prima cum de se sit plene indeterminata, non
tantum ad unam formam referibilis est, sed pluribus formis successive
determinari valet, nec ergo unquam definitive repletur. Quae
permanens determinabilitas, et quasi pertinax novae determinationis
"privatio", ad corporis evolutionem inquieta propensio est perpetua.
Quare universus materialis semper evolutioni subest: numquam stat.
Nec homo, cum ex materia et spiritu compositus sit, in termino est,
sed est in via et nunquam sistere valet: semper et necessario in
tempore fluenti quoad omnia sua elementa vivit; etiam pura spiritualis
ejus activitas "discursiva" est, componendo et dividendo a cognitione
in cognitionem progrediens, cum a sensibili cognitione, essentialiter
mobili quia essentialiter materiali, extrinsece pendeat. Morte autem
intercedente, anima scil. a materia prorsus divulsa, individuum
humanum in stabili termino finem suum, intellectu et voluntate
defixis, in summa attingit.
COROLLARIUM.
Ex dictis patet entia quoad essentiam simplicia in eadem specie non
multiplicari, sed unumquodque tale esse suam speciem [88]; neque
in subsistentibus formis quantitatem et passivitatem haberi, cum hae
proprietates composito qua materiali conveniant; neque talia mutationi
substantiali subesse, cum ratione simplicis ipsarum essentiae, omnis
transformatio sit impossibilia. Quas omnes conclusiones S. Thomas
angelis haud dubie applicat.
|
|