|
Spectabilem, ut arbitror, imaginem habemus hic, per quam nobis
imperspicabilem speculari et ex parte cognoscere valeamus, splendorem
solis aeterni. Ecce enim tres operationes dilectionis, nec tamen tres
dilectiones, sed una dilectio est. Et ecce tria spiramenta hominis,
anima et cor, et utrorumque fortitudo, nec tamen tres spiritus unius
hominis, sed unus spiritus est. Sic Dei tui, o Israel, tres personae
sunt, Pater, et Filius, et Spiritus sanctus; nec tamen tres dii. sed
unus est Deus. Nonne aliud agit anima, et aliud cor sive mens humana?
Anima quippe totum corpus vivificat et cuncta corporis officia per
quinque sensus dispensat; cor autem sive mens in conspectu animae est,
et cum ea graditur ac praeseribit ei cuncta quae faciat utilia. Sic
quodammodo Deus Pater vivens in semetipso vita est sempiterna: Filius
autem sive Verbum ipsius in ipso est, et in ipso erat, providens ut
faceret cuncta valde bona, ita ut dicat ipsum Verbum, ipsa Sapientia:
|
“Quando praeparabat coelos aderam; quando certa lege et gyro vallabat
abyssos; quando aethera firmabat sursum et librabat fontes aquarum;
quande circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne
transirent fines suos, quando appendebat fundamenta terrae, cum eo eram,
cuncta componens (Prov. VIII).”
|
|
Pene sic de anima architecti, qui basilicam istam sive munitionem illam
aedificavit, loquatur cor sive mens ipsius, quando praecogitabat
mensuras longitudinis, latitudinis et altitudinis aedificii hujus,
quando certa lege numerorum distinguebat columnas et inter columnia,
sive turres et interturria ejus, quando eligebat lapides quadratos sive
quadrandos, quos in fundamento poneret, cum eo eram cuncta componens.
Neque enim aliter ista praecogitaret, nisi cor sive mens cum ea esset,
id est, nisi anima rationalis sive artificiosa existeret. Sed quid
multa?
|
“Memento, ait quidam, quod ignores opus ejus, de quo cecinerunt viri.
Omnes homines vident eum, et unusquisque intuetur procul. Ecce Deus
magnus vincens scientiam nostram, numerus annorum ejus inaestimabilis
(Job. XXXVI),”
|
|
Si opus ejus, id est, seipsum ignorat homo; factus enim est ad imaginem
Dei, et idcirco dicitur quasi proprium opus ejus, quanto magis ipsum
ignorat? Non enim ipsum, sed de ipso cecinerunt viri, scilicet Moyses
iste et caeteri sancti qui maxime habuerunt scientiam Dei; hinc quidam
illorum dicit:
|
“Quis vidit eum, et enarravit, et quis magnificavit eum, sicut est ab
initio (Eccli. XLIII).”
|
|
Procul vident omnes, procul intuetur unusquisque, procul, inquam, id est
|
“per speculum et in aenigmate (I Cor. XIII).”
|
|
Ut autem videat facie ad faciem, praesentis temporis non est, sed in
futuro spes ista reposita est.
|
|