IN ISAIAM PROPHETAM COMMENTARIORUM LIBER PRIMUS



Index

CAPUT PRIMUM. Laus Isaiae prophetae, quod sic universa Christi et Ecclesiae quoque prosequatur mysteria, ut non tam propheta dicendus sit quam evangelista, et ob quam causam res spirituales rerum terrenarum nominibus sive imaginibus subtexit.

CAPUT II. Quod adventum Christi circa quem omnis versatur intentio septem recapitulet periochis et cunctas partes adversas mystice sub novem designet regnorum sive provinciarum nominibus Babylonis, Moab, Damasci, Egypti, Duma, Arabiae, vallis Visionis Tyri et jumentorum austri, poenas impiorum oneris nomine significans.

CAPUT III. Visionem prophetae super Judam et Hierusalem esse in futurum, quando Judaei Salvatorem venientem spernerent, et crucifigerent, et generationem illam jam dici gentem peccatricem, populum gravi iniquitate, semen nequam, filios sceleratos.

CAPUT IV. Peccatum illorum non fuisse ex ignorantia, sed ex superbia, invidia, et idcirco veniam illos non mereri, et hoc esse quod ait: “Omne caput languidum, et omne cor moerens,” etc.

CAPUT V. In quo peccatum illorum peccato Sodomorum et Gomorrhae fuerit simile, ut illud praevidens, merito diceret: “Audite verbum Domini,” etc.

CAPUT VI. Sacrificia omnia et festa Judaeorum Deo esse odibilia, et unicum illi placere baptisma.

CAPUT VII. Peccatum illud maxime sacerdotum, Scribarum et Pharisaeorum fuisse, qui, propter traditiones suas, traditiones Dei reliquerunt, hincque esse quod ait: “Argentum tuum versum est,” etc.

CAPUT VIII. Quod pro parte apostolorum sive credentium dicat: “Et excoquam scoriam tuam ad purum, et auferam omne stannum tuum;” pro parte autem non credentium: “Et erubescetis cum fueritis velut quercus defluentibus foliis,” etc.

CAPUT IX. De monte domus Domini, quod ipse sit Christus, et quod remanentibus Judaeis, fluant ad eum omnes gentes, quae cohortantes dicant ad alterutrum: “Venite ascendamus in montem Domini:” et quando de Sion exierit lex, et verbum Domini de Hierusalem.

CAPUT X. Cur Judaeos Dominus projecerit ut hic ait: “Projecisti enim populum tuum domum Jacob;” et quid mali eventurum praedicat illi domui Jacob, pro eo quod non vult ascendere in istum montem.

CAPUT XI. Quod ait: “Quiescite ab homine cujus spiritus,” etc., quod Christus sit altissimus, et quod resurrexit veraciter, si spiritus in naribus ejus est.

CAPUT XII. Quod ille de quo ait: “Apprehendet vir fratrem suum domesticum patris sui,” Moyses sit, de quo dicitur: “Nos discipuli sumus Moysi,” et quomodo ille econtrario dicat: “Non sum medicus, et non est in domo mea panis,” etc.

CAPUT XIII. Quod Dominus de quo ait: “Stat ad judicandum,” Christus Jesus sit, de quo Stephanus: “Ecce, inquit, video coelos apertos” etc., et quod judicii ejus jam fuerit actus quo decalvatus est vertex filiarum Sion Romanis devastantibus.

CAPUT XIV. Quod septem mulieres illae sint dona Spiritus sancti requiescentes super unum Christum.

CAPUT XV. Quod ex tunc omnibus credentibus peccata remittantur gratia Spiritus sancti, quemadmodum dicit: “Si abluerit Dominus sordes filiarum Sion,” etc.

CAPUT XVI. Quod cantico isto secunda perioches sit passionis Christi, et quod secundum illud canticum Dominus illam parabolam dixerit: “Homo erat paterfamilias, qui plantavit vineam.”

CAPUT XVII. Quomodo hujus loci prophetico sensui consonet illa invectio Domini, qua, postquam illam parabolam recitavit, octies vae increpuit Scribis et Pharisaeis, octies enim ille post canticum istud vae illis pronuntiat, cum dicit: “Vae qui conjungitis domum, etc. ”

CAPUT XVIII. Quod primo vae intolerabilem Scribarum et Pharisaeorum avaritiam prophetando percutit: et propter eamdem civitatem fore destruendam praedicit.

CAPUT XIX. Quod secundo vae eorumdem ebrietatem redarguit, qua jam ebrii Dominum comprehenderunt in illa paschali vespera.

CAPUT XX. De tertio vae quo dicit: “Vae qui trahitis iniquitatem in funiculis vanitatis,” quia occidendo Christum mensuram patrum suorum impleverint.

CAPUT XXI. De quarto vae illorum qui dixerunt: “Festinet, cito veniat tempus,” etc., videlicet quando dicebant: “Si rex Israel est, descendat nunc de cruce.”

CAPUT XXII. De quinto vae, pro eo quod dixerunt malum bonum, videlicet, reservando Barabbam, et condemnando Christum.

CAPUT XXIII. De sexto vae in eos qui, sapientes in oculis suis, tulerunt clavem scientiae illis.

CAPUT XXIV. De septimo vae in eos qui viri fortes sunt ad miscendam ebrietatem.

CAPUT XXV. De vae octavo, in eos qui justificant impium pro muneribus et justitiam justi auferunt.

CAPUT XXVI. Quod propter haec mala Romanus exercitus venire debuerit, et quomodo adhuc ultra illam vindictam manus Domini extenta sit.

CAPUT XXVII. De eo quod ait: “Et ecce festinus veniet, et de die judicii quando rugiet ut catulus leonum, dicendo his qui a sinistris erunt: Ite, maledicti, in ignem aeternum.”

CAPUT XXVIII. Quid sit Dominum sedere super solium excelsum, et quae sint sub eo implentia templum, quid Seraphim, quid facies, quid pedes Domini, et quid clamor dicentium: “Sanctus, sanctus.”

CAPUT XXIX. Quid sit commotio superliminarium, et quid sit fumus implens domum Domini, unde polluta sunt labia populi, cujus in medio propheta se habitare congemiscat, et quid volans ad eum unus de Seraphim.

CAPUT XXX. Quid sit dicere: “Quem mittam, et quis ibit nobis,” et quid illud: “Ecce ego, mitte me,” et quod Stephanus protomartyr sese obtulerit, et secundum sensum praesentis loci dura illi populo stans in concilio nuntiaverit.

CAPUT XXXI. Cur visioni illi rem in diebus Achaz gestam conjunxerit, et qualiter impleverit praeceptum dicentis in initio visionis: “Excaeca cor populi hujus.” Itemque in finem ejusdem: “Liga testimonium, signa legem in discipulis meis.”

CAPUT XXXII. De eo quod cum annuntiatum esset domui David, quia requievit Syria super Ephraim, annuntiatur conceptus et partus Virginis, et cur vocetur “Emmanuel;” itemque, “accelera, spolia detrahe, festina praedari.”

CAPUT XXXIII. De impietate Achaz, et de eodem Emmanuel, et quo sensu recte accipitur dictum: “Butyrum et mel comedet ut sciat,” etc., et cur post tanta tempora nasciturus jam promittatur.

CAPUT XXXIV. Quid sit dicendo: “Sume tibi librum grandem,” qui sint testes, quae prophetissa, ad quam accessit, et de filio ejus.

CAPUT XXXV. Quod ait: “Pro eo quod abjecit populus iste aquas Siloe, et propter hoc adduci super populum illum regem Assyriorum.”

CAPUT XXXVI. Quod ait: “Liga testimonium,” et qualis secundum sequentia damnatio futura sit eorum qui non ad legem et testimonium, sed ad pseudoprophetas, falsum pro vero, Antichristum pro Christo recipiunt.