CAPUT 23

At vero Filius legaliter, aeque ut Pater, tanquam Dominus in domo permanet, suaque esse omnia deputat, quaecunque thesaurizat Pater, Patrisque ad Filium jure vox illa est:

“Fili, tu semper mecum es, et omnia mea tua sunt, et tua mea sunt (Luc. XV).”

Igitur et secundum homines vere dictum est, quia

“servus non manet in domo in aeternum, filius manet in aeternum.”

Porro, hac posita similitudine, animadvertere promptum est quam terribiliter Judaeis denuntiet quod ipsos exire, seipsum autem in his quae Patris sunt, oportet permanere. Deus enim magnus et inclytus Paterfamilias est, domus autem ejus sancta Ecclesia, id est omnium credentium Deumque colentium sancta societas est. Filius ejus est hic ipse, qui haec loquitur, unus idemque Deus et homo Christus:

“Servus vero peccati omnis homo est qui ex Adam in peccati servitio natus, non nisi per hunc Filium liberatur;”

maxime tamen Judaicus populus, qui jam tunc in domo Dei erat, sed non permansurus, cum haec iste Filius loqueretur. Haec ergo cum dicit primum Judaeos, ut praedictum est, percutit: qui cum essent in domo Dei, tanquam regni ejus operarii, legem habentes et testamentum, locumque sanctum, vel ordinem sacrificiorum, jamjam visibiliter quoque erant foras ejiciendi, ut vere servi peccati, sicut in eo quoque jam significavit eis, quod facto de funiculis flagello ejiciens illos.

“Scriptum est, inquit, quia domus mea domus orationis vocabitur, vos autem fecistis illam speluncam latronum (Joan. II; Isa. LVI; Jer. VII).”

Illis quippe funiculis, ex quibus flagellum fecit, servilia peccatorum illorum vincula congrue satis expressit. Filium vero, id est semetipsum, de quo juxta aliam parabolam dixerunt:

“Hic est haeres, venite occidamus eum, et nostra erit haereditas (Matth. XXI),”

illis ejectis in domo permansurum in aeternum, et hic astruit, et in ea parabola patenter innuit, dum de seipso praemittens, nunquam legistis:

“Lapidem quem reprobaverunt aedificantes, hic factus est in caput anguli, a Domino factum est istud et est mirabile in oculis nostris (Psal. CXVII),”

statim subdidit:

“Amen dico vobis, quia auferetur a vobis regnum Dei, et dabitur genti facienti fructus ejus (Matth. XXI).”

Deinde singulorum quoque nostrum conscientias haec eadem sententia convenit, qui per professionem Christianae fidei sumus in domo Dei, et terribiliter commonet ne simus in hac domo ejus, quae est Ecclesia, tanquam servi, id est, servilia facientes opera peccati, quia vere, inquit,

“servus non manet in domo in aeternum.”

Etiamsi in cathedram soliumque liberationis ascenderit, id est officium potestatemque liberandorum servorum exercuerit, praedicando, baptizando, Sacramentum dominici corporis et sanguinis conficiendo, populisque distribuendo, ac poenitentes reconciliando, quibus omnibus modis conscriptio testamentumque perficitur Christianae libertatis, non manebit in domo in aeternum splendidus iste opifex ingenuitatis, cum sit ipse occultus servus peccati, sed funibus peccatorum suorum circumdatus, et constrictus, ab eisdem litigantibus ac saevientibus dominis suis ad inferni ergastula pertrahetur. Igitur vera est et assumptio dicentis:

“Servus autem non manet in domo in aeternum, Filius manet in aeternum.”

Sequitur conclusio:

“Si ergo Filius vos liberaverit, vere liberi eritis.”

Ergo, inquit, quia vos quoque, quibus propheta dicit:

“Gratis venundati estis, vos (Isa. LII),”

inquam, sicut et caeteri, servi peccati estis;

“servus autem non manet in domo in aeternum, sed Filius manet in aeternum;”

“si Filius vos liberaverit, vere liberi eritis,”

id est, nisi vos Filius liberaverit, nunquam liberi eritis. Proinde falsa et fallens est illa vestra, non magnitudo, sed inflatio, qua tumentes dicitis:

“Et nemini servivimus unquam;”

falsa, inquam, non quia subjugati estis Romanis, quod ex me audisse velletis, odio crudeli imbuti ut me accusare possetis, sed quia peccatores estis, et perseveranter peccatum facitis. Sciendum vero est hoc quoque apud homines jus esse legitimum, ut libertate nemo donetur servorum, maxime hostilium, nisi per illum regis aut principis filium qui proprio labore vel industria victo tyranno, servis reductis totum victi obtinet regnum, simulque paternae haereditatis scriptum, et confirmatum jam accepit testamentum. Hoc autem de isto filio nulli dubium quin in sua persona decorem indutus, indutus fortitudinem et virtute praecinctus (Psal. XCII), regnavit, id est, per assumptionem carnis et passionem mortis, Dominum servorum infelicium (Coloss. II), id est omnium filiorum Adae, scilicet peccatum damnaverit, regnum peccati et mortis destruxerit, confidenter traduxerit, et in semetipso palam triumphaverit (Hebr. I). Igitur primo Judaeis, quia negare non possent Deum Patrem habere Filium quem constituit haeredem universorum, dicente illo in David:

“Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te. Postula a me, et dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessiones tuas terminos terrae (Psal. II),”

et multa his similia. Judaeis, inquam, de patrum suorum servorum Dei superbientibus meritis, hominum quoque sensatorum judicio juxta praedictam rationem non dissentiente, dicendum hoc erat:

“Si vos Filius liberaverit, vere liberi eritis,”

nec aliter liberi eritis. Deinde et gentibus hoc idem praedicandum universis, nulla, ut ait Apostolus, habita distinctione Judaei et Graeci.

“Omnes enim, inquit, peccaverunt, et egent gloria Dei (Rom. III).”

Animadvertenda nunc est diligenter litterae series. Ecce hoc ultima conclusio innuit quod nisi Filius nos liberet, non possimus vere esse liberi. Erat autem illud prima propositione constitutum quod Veritas liberaret nos. Ait enim:

“Et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos.”

Hanc sententiam oppugnantibus adversariis et dicentibus:

“Semen Abrahae sumus, et nemini servivimus unquam,”

dum argumentose defenditur, ad hoc extrema, ut jam dixi, conclusione perventum est, quod nemo liber sit, nisi quem liberet Filius. Igitur evidenter constat quod hoc loco consignificent Veritas et Filius, quodque hoc etiam loco veritatem se esse testetur Dei Filius, quo nomine seipsum discipulis suis manifestius alibi commendat, dicens:

“Ego sum veritas (Joan. XIV).”

Nunc vide quousque victoriosus hic testis testimonii sui defensionem produxerit. Supra cum dixisset:

“Ego sum lux mundi,”

responderunt adversarii.

“Tu de teipso testimonium perhibes, testimonium tuum non est verum.”

Hic econtra consistens, non tantum testimonium suum esse verum, sed etiam profitetur se esse veritatem. Sequitur: