|
Petite a Domino pluviam in tempore serotino, et Dominus faciet nives, et
pluviam imbris, dabit eis, singulis herbam in agro, quia simulacre
locuta sunt inutile, et divini viderunt mendacium, et somniatores
frustra locuti sunt, vane consolabantur. Optime sciendum est (etenim
scire sapientis est) quia bonum hoc et pulchrum, de quo dixerat- Quid
bonum ejus, et quid pulchrum ejus est, nisi frumentum electorum et vinum
germinans virgines, bonum, inquam et pulchrum, hoc solius Dei donum est,
et propter hoc ab ipso petendum est. Nam de germine virginitatis, de
frumento verbi Dei, quicunque studiosus fuit, non ignorat, sed
experimento didicit quod de terra carnis nostrae resurgere non possit,
quamvis plantet aut riget aliquis, nisi Deus incrementum dederit (I Cor.
III). Qui ergo bonum hoc vel pulchrum ostendit, recte et consilium
suggerit petendi illinc unde potest acquiri. Petite, inquit, a Domino
pluviam in tempore serotino, et Dominus faciet nives pluviam imbris. Ac
si dicatur: Ubi desideratur frumentum Domini, et vinum germinis
virginei, ubi consilium est castitatis, vel propositum virginitatis, ibi
sentitur magis incendium carnis adversus spiritum concupiscentis. Sed
nolite deficere, nolite desperare. Petite a Domino, et Dominus dabit
nives, et pluviam imbris: nives quibus aestum carnis refrigeret ac
temperet; pluviam imbris quo terra cordis compluta proferat herbam
frumenti, quo vivit homo, quod confirmat cor hominis. Nam nix interdum
malum significat, ut illud beati Job: Qui timent pruinam, irruet super
eos nix (Job VI). Interdum vero bonum, ut illud de parabolis Salomonis:
Sicut frigus nivis in die messis, ita legatus fidelis et qui misit eum,
animam illius requiescere facit (Prov. XXV). Petite, ait, a Domino in
tempore serotino. Magna et vehemens est hujusmodi exhortatio et
uniuscujusque conscientiam tangit hoc dicto. Quis gloriari potest, qui
hujusmodi nives aut pluviam petierit, et impetravit tempore nimis
maturo? Fere omnis caro prius suo delectatur incendio, quam refrigerium
petat a Domino. Ergo quasi non ausus dicere: Petite in tempore matutino,
petite, inquit, in tempore serotino. Si non mane, petite vel sero;
petite, inquam, et nolite attendere simulacris aut divinis sive
somniatoribus, quia simulacra locuta sunt inutile, et divini viderunt
mendacium, et somniatores frustra locuti sunt, vane consolabantur. Quid
enim dixerunt? O homo, qui dicis pulchrum Dei esse vinum germinans
virgines, ad quid Deus in initio masculum et feminam creavit? Ad quid
membra coeundi usibus apta formavit? Vide ergo, ne dum virgines
existimas vel praedicas bonum et pulchrum esse Dei, contrarius existas
constitutioni vel decreto Dei. Sunt autem plerique non audentes sic
obloqui, quoniam potest eis abundantius responderi. Aliter dicunt, et
nimis misericorditer blandiuntur sibi. Ille vel illa potuit, sanctus
ille apostolus, aut sancta illa quam Deus assumpsit, valuit proferre et
custodire germen Dei, germen virginitatis, quia tempus bonum fuit, aut
complexio frigidioris naturae vivit, tempus nunc fragilius est, nos, o
soror, aut, o frater, naturae sumus imbecillioris, melius est sic facere
quam uri. Illa potuit, tu virginitatem custodire vel continens esse non
poteris. Nec defuerunt qui dicerent nuptias in illo saeculo virginibus
non impietatis fore meriti. Cum haec vel his similia audieris, scito
quia simulacra sunt, et inutile loquuntur. Divini sunt, et mendacium
vident. Somniatores sunt, et frustra loquendo vane consolantur. Idcirco
abducti sunt, quasi grex affligentur, quia non est eis pastor. Super
pastores iratus est furor meus, et super hircos visitabo, quia visitavit
Dominus exercituum gregem suum, domum Juda, et posuit eos quasi equum
gloriae suae in bello. Idcirco ait, quia somniatores sunt, et frustra
loquuntur, quia divini sunt et mendacium viderunt, quia simulacra, id
est deceptores sunt, et inutile locuti sunt ad subvertendum bonum Dei,
quod frumentum electorum est, ad destruendum pulchrum Dei, quod est
vinum germinans virgines, idcirco et ipsi, et qui consenserunt, vane
consolantibus eis, idcirco, inquam, abducti sunt in diversas vias
libidinum, et affligentur quasi grex, subauditur hircorum, quod animal
nimis est libidinosum. Nam protinus dicit, et super hircos visitabo.
Ergo quasi grex hircorum, id est bruti et insensati velut hirci
affligentur, subauditur multis et diversis ignominiae passionibus. Nam
quia veritatem Dei in mendacium commutaverunt, quod est divinorum
hujusmodi et somniatorum. Idcirco ait Apostolus: Tradidit illos Deus in
desideria cordis eorum, in immunditiam (Rom. VIII), idcirco tradidit
illos Deus in passiones ignominiae, idcirco tradidit illos Deus in
reprobum sensum, ut faciant ea quae non conveniant (ibid.). Juxta hunc
sensum cum hic dicit quia non est eis pastor, pariter subintelligendum
est, nec ipsi sunt pastori, videlicet illi qui dicit: Ego sum pastor
ovium (Joan. X), ego sum via et veritas (Joan. XIV), non quod pastorem
hujusmodi non audierint, aut viam et veritatem istam non cognoverint,
sed quia cum cognovissent pastorem, huic non sicut pastori obedierunt,
vel sicut Apostolus dicit: Cum cognovissent Deum, non sicut Deum
glorificaverunt, aut gratias egerunt (Rom. I), imo veritatem in
mendacium commutaverunt. Idcirco super pastores iratus est furor meus,
et super hircos visitabo, id est et magistros libidinum, quia putridi
pastores sunt, et auditores, sive imitatores illorum, quia libidinosi
hirci sunt, aeque judicabo, quoniam proprio jam sunt condemnati judicio
pastores hircis libidinum vias ostendendo, hirci pastoribus libenter
assentiendo. Etenim inde jam excusabiles sunt, quia visitavit Dominus
exercituum domum Juda, et posuit eos quasi equum gloriae suae in bello.
Vocabulo domus Juda, quod interpretatur confessio, cunctos illis
contrarios significat, quoniam illi, sicut jam dictum est, cum
cognovissent Deum, non sicut Deum glorificaverunt aut gratias egerunt,
et idcirco passionibus traditi sunt, et idcirco non liberantur, quia
sibimetipsis complacent passionibus. Isti autem econtra cognoscentes
Deum, sicut Deum glorificaverunt et gratias egerunt, unde et domus Juda,
id est domus confessionis et laudis dicti sunt. Hujusmodi gregem suum,
gregem non hircorum, sed ovium visitavit Dominus exercituum. Quomodo
visitavit? Posuit eos, ait, quasi equum gloriae suae in bello, id est
sicut equus gloriosus in bello exsultat audacter, et in occursum pergit
armatus, contemnit pavorem, nec caedit in gladio, ita isti fortes et
constantes sunt intus et foris, intus contra omnem impetum libidinis,
foris contra gladium persecutoris, hinc illi, ut jam dictum est,
inexcusabiles sunt, quia videlicet ut illi, ita et isti homines sunt,
caro sunt, et si voluissent illi, aeque isti habuissent adjutorem Deum.
Unde protinus sequitur: Ex ipso angulus, ex ipso paxillus, ex ipso arcus
praelii, ex ipso egreditur omnis exactor simul. Et erunt quasi fortes,
quasi conculcantes lutum viarum in praelio. Et bellabunt, quia Dominus
cum eis. Et confundetur ascensores equorum, et confortabo domum Juda, et
domum Joseph salvabo. Bene secundum nomen suum loquitur et confitetur
domus Juda, bene adorat et sentit equus gloriae Domini. Sic dicere, hoc
nimirum est Deum omnipotentem glorificare et gratias agere: Ex ipso,
inquit, angulus, ex ipso paxillus, ex ipso arcus praelii, ex ipso
egreditur omnis exactor simul. Quidnam hoc est? Omne bonum ex ipso
procedit. Angulus, id est fides, paxillus, id est spes, arcus praelii,
id est charitas extra quam nulla est scientia, nulla virtus praeliandi,
ex ipso est, ipsius donum est. Simul omnis exactor, id est omnis
operator quicunque ex conscientia boni operis juste audet mercedem
exigere, ut ille qui dixit: Bonum certamen certavi, cursum consummavi,
fidem servavi; de reliquo reposita est mihi corona justitiae quam reddet
mihi Dominus in illum diem (II Tim. IV). Omnis, inquam, talis exactor ex
ipso egreditur, ex ipso accipit hoc ipsum quod est operatus, pro quo
mercedem vel coronam exigere meretur. Angulum diximus fidem, quia
videlicet sicut angulo junguntur duo parietes e diverso venientes, ita
per unam eamdemque fidem conjuncta est electio gentium electioni quae ex
Judaeis est; paxillum spem, sicut qui lapsus in prona si paxillum
firmiter fixum apprehenderit, feliciter subsistit, et tenet atque
tenetur, ne penitus decidat in ima praecipitii; ita qui variis
tentationibus poterat periclitari, et in barathrum devenire
desperationis, spe sublevatur, et ad divinae pietatis arcem resilit;
arcum praelii charitatem, quia profecto nihil tam forte contra diabolum,
nihil in omni armatura virtutum tam valens, tam efficax contra pugnas
libidinum quam est charitas, per quam fides operatur, per quam spes
roboratur, et omne animae certamen jam in praesenti quadam mercede
remuneratur, dum huius veri boni suavitate mens bene conscia quotidie
pascitur. Exactorem diximus operarium fidelem, in fide stantem, in spe
laborantem, in charitate currentem, et propter hoc mercedem aut coronam
a Deo fideli debitore exigentem. Haec omnia ex ipso sunt, et hoc scire
debent electi supradicti, maximeque pulchrum illud Dei germen, scilicet
virgines scire, inquam, haec, et respondere debent contra simulacra
loquentia inutile, contra divinos mendacium videntes, contra somniatores
frustra loquentes, et vane consolantes, ut supra jam dictum est. Et
erunt, ait, quasi fortes, quasi conculcantes lutum viarum in praelio, et
bellabunt, quia Dominus cum eis. Quasi fortes, inquit, quasi
conculcantes, id est vere fortes, vere conculcantes, ut illud: Facti
sumus sicut consolati (Psal. CXXV), id est, vere consolati. Contra, quid
fortes? Quid conculcantes? Fortes contra lutum viarum, conculcantes
lutum viarum, sive stercus in medio platearum. Nam mulier fornicaria
quasi stercus, ait Sapientia, conculcabitur in medio platearum (Eccli.
IX). Duo dixit, quasi fortes, quasi conculcantes. Non prius
conculcantes, et deinde fortes, sed prius fortes, et deinde
conculcantes. Prius enim antequam vincant libidines, pugnare oportet ut
fortes, et deinde conculcare possunt, utpote victores, ita ut si vel
motum vitii sentiant, indignentur, contra quod prius cum labore
praeliabantur. Et notandum quia prius tria reddidit, quia dixerat, ex
ipso angulus, ex ipso paxillus, et ex ipso arcus praelii, et nunc dicit:
Et erunt quasi fortes, erunt quasi conculcantes, et bellabunt quasi
Dominus cum eis. Ergo fortes in angulo fidei, conculcantes cum paxillo
spei, bellantes in arcu praelii, in fortitudine charitatis. Sed quid
opus erit bellare, postquam licuit conculcare? Ad hoc sciendum quia
postquam in semetipso quis vicerit, et conculcaverit lutum viarum, id
est stercus libidinum, restat ut pugnet et pro aliis in arcu praelii, in
fortitudine charitatis, cum fervore zeli boni, arguendo, obsecrando,
increpando, maxime illos qui sibi sunt commissi, ut solet fieri, quia
dignum est, et ita expedit, ut regimen animarum, non cuilibet, sed
probato et emerito committatur libidinum victori. Et confundentur, ait,
ascensores equorum, et confortabo domum Juda, et domum Joseph salvabo.
Manifestum est tam de Scripturis quam de exemplis quotidianis, quia
elationem mentis sequitur confusio libidinis justo judicio Dei. Porro
elati quo melius atque convenientius vocabulo denotarentur quam hoc
dicto: Ascensores equorum? tanquam diceret: Humiles illa gloria
sequetur, ut conculcent lutum viarum: superbos illa confusio, ut
stercorentur eodem luto viarum. Quid porro sibi vult, quod protinus
dicit: Et confortabo domum Juda, et domum Joseph salvabo? De domo quidem
Judae jam supra dictum est quod ipsi sint confitentes, et Deum
omnipotentem sicut Deum glorificantes, et gratias agentes, et propter
hoc ipsum posuerit eos Dominus quasi equum gloriae suae in bello, et hoc
repetitur hic brevi sententia, et confortabo domum Juda. Sed de Joseph
cur mentionem fecit in praesenti negotio, dicens, et domum Joseph
salvabo? Ad haec, sciendum quia Joseph inter victores libidinum
notissimus atque nobilissimus est, quia noluit acquiescere dominae suae
dicenti: Dormi mecum, cum captivus esset, et propter fidem castitatis,
falsa circumventus accusatione, carceri mancipatus est (Gen. XXXIX).
Domum ergo Joseph cunctos designare illos qui pro castitate laborant non
dubium est, quatenus qui haec audiunt et recordantur laborum ejusdem
Joseph, et quomodo de eisdem laboribus salvavit eum Dominus, provocentur
ad imitandum Joseph, et ab experimento sciant quia cunctis, qui pro fide
et castitate agonizantur, magna merces parata, grandis honor apud Deum
repositus est. Et convertam eos, quia miserebor eorum, et erunt sicut
fuerunt, quando non projeceram eos. Ego enim Dominus eorum, et exaudiam
eos, et erunt quasi fortes Ephraim, et laetabitur cor eorum quasi a
vino, et filii eorum videbunt, et laetabuntur, et exsultabit cor eorum
in Domino. Hoc assertione nostra non indiget, quod, ut nunc ait, et
convertam eos quia miserebor eorum conversionis quia conversi sumus,
causa alia nulla est, nisi gratuita misericordia, sive misericors, et
miseratrix gratia. Quod deinde subjungit, et erunt sicut fuerunt, quando
non projeceram eos, quo sensu melius intelligitur quam ac si dixisset:
Et erunt sicut praedestinatione habui eos. Nam antequam in Adam et Eva,
quos emisi de paradiso, projecerat nos, imo et antequam coelum et terra
fieret, eramus apud eum omnes nos, quanto quisque deberet accrescere
merito, quanto universitas electorum complenda foret numero. Et quia non
ex semetipsis, sed ex sola fiet gratia liberatoris, recte dicit
continuo: Ego enim Deus eorum, et exaudiam eos. Mox dicendo: Et erunt
quasi fortes Ephraim, ad sacram et mysticam nos misit historiam, ubi
Ephraim, qui natu erat junior, benedictione patris commutantis manus
factus est prior. Scio, inquit, fili mi, scio quia hic Manasses
primogenitus est, sed frater ejus junior, major illo erit, et semen
illius crescet in gentes, constituitque Ephraim ante Manassen (Gen.
XLVIII). Erunt ergo, ait, quasi fortes Ephraim, id est praeferentur ex
gentibus, credentes, et Judaeis erunt multipliciores atque fortiores,
sicut Ephraim, qui natu erat junior, priori praelatus est, et major
factus quam is qui natu erat prior Manasses. Et laetabitur, ait, cor
eorum quasi a vino, id est laetitiam habebunt, non foris sed intus; nam
a saeculo persecutionem patientur, sed intus consolatione Spiritus
sancti replebuntur. Quod deinde dicit: Et filii eorum videbunt, et
laetabuntur, et exsultabit cor eorum in Domino, res ipsa hodie veraciter
dictum esse comprobat: quia nos filii sanctorum, filii martyrum, quibus
illi certitudinem fidei Christianae suo sanguine pepererunt, gloriam
illorum videmus et laetamur, videntes et laetantes veneramur, et
exsultat cor nostrum in Domino, quia tales apud Christum habemus patres
et patronos. Sibilabo eis, et congregabo illos, quia redemi eos, et
multiplicabo eos, sicut antea fuerant multiplicati, et seminabo eos in
populis, et de longe recordabuntur mei, et vivent cum filiis suis. Magis
ac magis inculcat ac replicat, quod non meriti ipsorum, sed gratiae suae
sint omnia quaecunque illis dicuntur, vel dici possunt gloriosa. Quid
enim est sibilabo eis, nisi occulta inspiratione traham illos, quae est
quasi sibilus aurae tenuis? (III Reg. XIX). Ergo sibilabo eis, id est,
quidquid boni est eorum vel esse poterit, de meo spiritu erit, et
congregabo illos, scilicet eodem spiritu meo in unitatem fidei, quia
redemi eos, quia idcirco mortuus sum, idcirco, ut ait Evangelista, mori
me oportebat, ut eos, qui dispersi erant, filios Dei congregarem in unum
(Joan. II). Et multiplicabo eos, sicut ante fuerunt multiplicati, id est
non alii, neque pauciores credent, et convertentur, quam fuerunt ante
omnia saecula praesciti et praedestinati. Quomodo vel quali incremento,
Domine, multiplicabis eos? Et seminabo, ait, eos in populis, et de longe
recordabuntur mei. Hic illud occurrit quod ipse in Evangelio de
semetipso dicit: Nisi granum frumenti cadens in terram mortuum fuerit.
ipsum solum manet. Si autem mortuum fuerit, multum fructum affert (Joan.
XII). Nam principaliter ipse quidem erat granum mortificandum, et
vivificandum; mortificandum infidelitate Judaeorum, vivificandum fide
populorum: sed secundarie singuli quique sanctorum, vel martyrum grana
frumenti fuerunt et sunt. Unde superius dictum est, bonum et pulchrum
Dei esse frumentum electorum (Zach. IX). Cum ergo in modum frumenti
sanctificaverint sancti, ita ut per verbum doctoris unius multi eruditi
sint, et per passionem unius martyris persaepe multi occasionem credendi
acceperint, qui a Deo longe erant remoti, nonne satis liquet, quam
veraciter prophetico praeconio dixerit hic, et seminabo eos in populis,
et de longe recordabuntur mei, vivent cum filiis suis, subauditur, qui
labore ipsorum Deo acquisiti, et saluti aeternae sunt nati. Et
revertentur, et reducam eos de terra Aegypti, et de Assyriis congregabo
eos, et ad terram Galaad et Libani adducam eos, et non invenietur eis
locus. Aegyptum hunc mundum, Assur diabolum, et Assyrios daemones in
Scripturis significare notum est. Hinc apud Isaiam Dominus dicit: In
Aegyptum descendit populus meus in principio, ut colonus esset ibi, et
Assur absque ulla causa calumniatus est eum (Isa. LII). Et est sensus:
Sicut in istam localem Aegyptum descenderunt filii Jacob, et ibi
multiplicati gemuerunt sub servitio, et quasi in ergastulo (Exod. I), et
deinde carneus Assur, Sennacherib, et multitudo ejus (IV Reg. XIX), et
Salmanasar itidem rex Assur calumniatus est, et captivum duxit eum sine
causa, quia nihil contra eum fecerat (IV Reg. XVII), ita in principio,
quando non erant nisi duo in paradiso, masculus et femina, Adam et Eva,
descendit in illis duobus omnis electorum et ad vitam praedestinatorum
populus in tenebras hujus saeculi, ubi Deus verum lumen non videtur, et
diabolus sub tributum mortis redegit eum, invidens illi, et odio habens
absque ulla causa, quia videlicet homo diabolum de coelo ruere non
fecerat. Porro, terra Galaad et Libani terra est promissionis,
interpretaturque Galaad acervus testimonii. Libanus autem candidatio,
quibus nominibus martyres, id est testes, et omnes candidae confessionis
sanctos significare perspicuum est. Igitur revertentur ait. Et reducam
eos de terra Aegypti, et de Assyriis congregabo eos, et ad terram
Galaad, et Libani adducam eos, et non invenietur eis locus, id est ad me
convertentur, sicut scriptum est: Reminiscentur et convertentur ad
Dominum omnes fines terrae (Psal. XXI), et ego de praesenti saeculo
nequam ereptos, de potestate malignorum spirituum liberatos, congregabo
eos, subauditur in unum, sicut evangelista dicit, ut filios Dei, qui
dispersi erant congregaret in unum (Joan. XI), et adducam eos ad terram
viventium, quae terra est Galaad, et Libani, id est martyrum et omnium
sanctorum, et tanta erit multitudo eorum, ut aestimatione humana non
possit invenire, quis vel quantus sit locus, qui sufficere queat illis
ad habitandum. Et transibit in maris freto, et percutiet in mari
fluctus. Et confundentur omnia profunda fluminis, et humiliabitur
superbia Assur, et sceptrum Aegypti recedet. Confortabo eos in Domino,
et in nomine ejus ambulabunt dicit Dominus. Adhuc detinetur in
contemplationem mysterii quo miserat nos, dicendo: Et reducam eos de
terra Aegypti. Non obscura, sed notissima est parvulis quoque Ecclesiae
filiis, illa spiritualis intelligentia, quod sicut Israel de Aegypto per
mare Rubrum, merso Pharaone cum curribus et equitibus ejus, ascendit ad
possidendam terram, quam Dominus illi dare decreverat, quod et fecit,
ita electorum universitas, de praesenti saeculo ascendens, non aliter
quam per sacramentum baptismi ad illam terram viventium pervenit,
demerso, id est abnegato diabolo, et universis pompis ejus, in virtute
ejus sacramenti. Cum ergo dicit: Et transibit in maris freto, subauditur
Dominus, et percutiet in mari fluctus, et confundentur omnia profunda
fluminis, et humiliabitur Assur superbia, et sceptrum Aegypti recedet.
Pulchre concludit quasi narrationem propheticam, narrationem operum
misericordiae et miserationis, quam sic incoeperat: Tu quoque in
sanguine testamenti tui emisisti vinctos tuos de lacu in quo non est
aqua (Zach. IX). Nam et transibit in maris freto, et percutiet in mari
fluctus, quid aliud est, nisi et perficiet illud quod in divisione maris
Rubri significabatur, quando virgam suam, jubente Domino, Moses elevavit
super maris fluctus (Exod. XIV), et recessit sceptrum Aegypti,
subauditur, percussum virga Moysi, nec potuit filios Israel persequi?
Plura hinc dici poterant, nisi quia sicut jam dictum est, fere omnibus
notum est illius facti mysterium, et qui nota diutius tractat affert
legenti fastidium, ergo caetera persequamur.
|
|