CAPUT XXI.

Quod licet apostolis dictum sit de Spiritu sancto, quia apud vos manebit, proprium tamen Filii Dei signum fuerit, quod dictum est Joanni:

“Super quem videris Spiritum descendentem sicut columbam et manentem in eo.”

Sciendum vero quia in eo quod ait Dominus discipulis de Spiritu sancto, apud vos manebit et in vobis erit (Joan. XIV), longe differentem modum mansionis, ratio cogit accipi ab eo quod in unigenito Dei Filio idem Spiritus mansit, de quo dictum est:

“Super quem videris Spiritum descendentem sicut columbam, et manentem in eo, hic est qui baptizat (Joan. I).”

Quae manendi differentia si recte animadversa fuerit, simul et illud clarebit; cur cum tota Trinitas apud dilectorem suum mansionem faciat, saepius et quasi singulariter hoc de Spiritu sancto Scriptura sacra contineat.

Manere Spiritum sanctum in creatura sua, duobus modis accipimus. Unus quidem modus est manendi, cum illa creatrix substantia, per seipsam creaturae replens substantiam, semper inhabitat, quod de beatis angelis sanctorumque hominum spiritibus, qui jam cum Deo sunt, carne soluti, non est dubitandum. De his autem, qui adhuc in carne mortali sunt, non idem est arbitrandum, quia, quandiu

“corpus quod corrumpitur, aggravat animam (Sap. IX),”

multis varietatibus subjacet, et nunc quidem dilatato corde, si valde perfecti sunt, visitationem illam merentur; quae, ut ait Gregorius, significatur in Elia per tenuem aurae sibilum, virtutemque resumunt, ut idem Elias, qui post eumdem sibilum regna vertit, reges alios ungens, prophetamque Elisaeum (III Reg. XIX), nunc deficiente animo trepidant, ut idem rursus, qui paulo ante verbo coelum clauserat, et nunc propter verba mulieris per deserta fugiebat. Alius vero manendi modus est, cum per fidem inhabitare incipiens, Ecclesiam suam nunquam in infidelitate derelinquit, vel caetera charismatum dona semel tribuens, postea nunquam subtrahit. Verbi gratia: Paulo apostolo datam sapientiam non sic per tempora distinxit, ut nunc affluente dono sapiens, nunc relabente fieret insipiens. Et de hoc quidem modo dicit:

“Non te deseram neque derelinqaam (Hebr. XIII).”

De modo autem supradicto:

“Averte, inquit, oculos tuos, quia ipsi me avolare fecerunt (Cant. VI).”

Itemque de hoc modo scriptum est:

“Quia quatuor animalia incedentia non revertebantur, sed unumquodque ibat ante faciem suam (Ezech. I),”

id est, in proposito suo permanebat. De modo autem supradicto:

“Ibant, inquit, et revertebantur in similitudine fulguris coruscantis (ibid.).”

Nec quisquam mortalium exstitit, in quo hic Spiritus, qui divini amoris substantia est, aeterna statione requiesceret, praeter illum virum unum, quem septem mulieres, id est septem hujus spiritus gratiae, semel apprehenderunt, semperque tenuerunt (Isa. IV); propter quod et dictum est:

“Super quem videris Spiritum descendentem et manentem in eo (Joan. I),”

non quod tunc primum in illum Spiritus descenderit, quippe qui totam plenitudinem in se corporaliter habitantem ab ipsa conceptione habuit (Col. II), sicut scriptum est quia

“sapientia aedificavit sibi domum, scidit columnas septem (Prov. IX),”

id est sapientia Dei Patris in aedificatione vel conceptione sui corporis statim septem Spiritus sui gratias adhibuit, sed fidei praecursori et testi ejus signum opportunum datum est, ut sciret, quale de illo testimonium perhibere deberet. Secundum fidem autem et caetera charismatum dona singulis, prout vult, ipsis divisa, semper, ut dictum est, in Ecclesia sua Spiritus sanctus habitabat. Quae dona, quia proprie sancti Spiritus opera sunt, idcirco saepius et quasi singulariter, ut supradictum est, mansionem sancti Spiritus in nobis Scriptura sacra commendat, cum tota Trinitas capabilis sit, et mansionem sibi in nobis faciat quia nunc in nobis peregrinantibus per illa dona sua Spiritus sanctus inhabitat, in futuro autem aeternis complexibus ipsa Trinitatis inhabitabit substantia.