CAPUT XIV. Cur ab illa festivitate dedicationis, id est, a gloria resurrectionis Spiritus sanctus non in specie columbae, sed in specie ignis apparuerit; et de spiritu blasphemiae, quod peccatum non remittetur, neque in hoc saeculo, neque in futuro.

Magnam quidem habet haec dedicatio domus festivitatis jucunditatem, sed magnum nihilominus species, quae exinde apparuit, debet incutere timorem et excitare sollicitudinem. Non enim hic in columbae specie videndum se Spiritus sanctus exhibuit, sed in specie ignis super beatos apostolos ab illa domo processit (Act. II), mittente illo secundum virtutem vel naturam divinitatis, quemadmodum dixit ad illos:

“Si autem abiero, mittam cum ad vos (Joan. XVI).”

Quamobrem ergo non in specie columbae, sed in specie ignis? Attendant tantam diversitatem specierum istarum, scilicet columbae et ignis, quicunque irreverenter istam, postquam dedicata est, aspicere audent domum Domini, qualibus ipse dixit:

“Ideo dico vobis: Omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus, spiritus autem blasphemiae non remittetur. Et quicunque dixerit verbum contra Filium hominis, remittetur ei; qui autem dixerit contra Spiritum sanctum, non remittetur ei, neque in hoc saeculo, neque in futuro (Matth. XII).”

Attendant, inquam, qui ejusmodi sunt, imo quia tales attendere nolunt, attendamus nos quanta eum ratione tam diversas species, diversis temporibus exhibuerit apparens unus et idem Spiritus. Dicendum autem in primis, quid distet inter blasphemiam et spiritum blasphemiae, quoniam dixit:

“Blasphemia remittetur, spiritus autem blasphemiae non remittetur.”

Blasphemia tantum, et non etiam spiritus blasphemiae est, cum quis ignorans loquitur aliter quam se habet veritas, vel agit quidpiam contra justitiam, sicut exempli gratia: Saulus ignorans et errans agebat (Act. IX). Porro spiritus blasphemiae est, ubi quispiam scienter et per invidiam veritati repugnat (I Tim. I), quod peccatum Judaeorum est et haereticorum, quos Apostolus vitandos esse denuntiat:

“Haereticum, inquit, hominem post unam et secundam correptionem devita, sciens quia subversus est qui ejusmodi est, et delinquit, cum sit proprio judicio condemnatus (Tit. III).”

Utriusque ergo reatus discretionem habens Spiritus sanctus non in specie ignis, sed in specie columbae super Dominum Jesum apparuit ante glorificationem ejus, et econtra, non in specie columbae, sed in specie ignis super apostolos post glorificationem ejus. Adhuc enim qui dicebant verbum contra Filium hominis, de ignorantia poterant excusari, et idcirco decebat agere cum, vel pati cuncta in spiritu mansuetudinis. Verbi gratia, ut non consentiret discipulis suis dicentibus:

“Magister, vis dicamus ut descendat ignis de coelo et consumat eos?”

Sed diceret:

“Filius hominis non venit animas perdere, sed salvare (Luc. IX).”

Amplius autem, ut diceret dum crucifigeretur:

“Pater, ignosce illis, non enim sciunt quid faciunt (ibid. XXIII).”