CAPUT XII. De lamentationibus, cur singulae sententiae singulis alphabeti litteris praenotantur, et quod ipse ordo alphabeti quadruplex sit idcirco quia prophetae causa lamentandi erat.

Lamentationes prophetae hujus sancti et sapientis veram esse scientiam arbitramur, earumque circa materiam versari rerum, quarum ad cognitionem nos pueri sive infantes sumus; quippe qui non nisi temporalem miseriam, temporaliumque rerum damna deflere novimus, et si temporalis jucunditas arrideat, captivitatis nostrae obliviscimur in qua nati sumus. Pulchre nobis hoc significatur in eo quod singulae istarum lamentationum sententiolae singulis alphabeti litteris praenotantur. Quid enim nobis per hoc innuitur, nisi ut humili conscientia parvulos nos esse judicemus, quatenus istorum declaratione sermonum illuminari digni habeamur? Scriptum namque est:

“Declaratio sermonum tuorum illuminat, et intellectum dat parvulis (Psal. CXVIII).”

Igitur ad istud alphabetum quadruplici ordine distinctum, tanquam pueri abecedarii disponamur, sub istis vocibus contineri non dubitantes scientiam quae abscondita est sapientibus et prudentibus (Matth. XI), ut nec prima noverint elementa. Luctus enim de quo veraciter dictum est:

“Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur (Matth. V).”

Primum hoc intelligentiae ostium est scire cur lamentationum atque alphabeti ordo sit quadruplex. Aperiat nobis clausis David, et videbimus quod viro huic seria lamentandi causa vel materia sit quadruplex. Prima namque causa exstitit universalis captivitas humani generis, qua projecti et dispersi sunt omnes filii Dei, in primis carnis suae parentibus gratis venundati (Isa. LII), et praejudicium passi. Secunda causa haec erat populi Dei captivitas Babylonica, quam sub oculis suis viderat, pro qua non lamentari durum fuisset et iniquum, praesertim cum Ecclesia Dei, temploque et altari nominis Domini viduata, compelleretur barbarorum venerari portenta deorum. Tertia causa viro sancto erat propriae conscientiae humilitas, qui quanto justior erat, tanto verius praeter communem omnem filiorum Dei captivitatem, proprii status exsilium agnoscebat. Quarta erat causa captivitas ista deterrima, qua Judaeos, ut nunc accidit, casuros in ore gladii, et captivos in omnes gentes ducendos fore praevidebat. Nec enim istam absque compassionis affectu captivitatem praescire poterat; quippe quam Dominus ipse praevidens super captivitatem ipsam miseram veris lacrymis flebat (Luc. XIX). His praemissis, nunc jam in rem pergendum est.