CAPUT XIII. De

“Laetare, Jerusalem”

et Dominica media quadragesima.

Dominica haec ab ea, quae septuagesima dicitur, septima est, Sabbatum mundi, id est requiem significans, in qua sanctorum et electorum animae, deposito carnis onere, et velut post bella victores, depositis armis feriatae laetantur, et nunc iterum iidem electi singulis stolis, id est animae beatitudine munerati resurrectionem, in qua binas stolas (Apoc. VI), scilicet tam animarum quam corporum immortalem gloriam recipient, praestolantur. Illic autem Jerusalem illa, quae de sursum est, quae libera est, quae omnium nostrum mater est (Gal. IV), laetatur, et diem festum agens pro numerositate filiorum suorum, de hujus saeculi peregrinatione redeuntium, repositas effundit epulas, et lacteas ex uberibus suis exprimit maternae consolationis delicias. Illic, inquam, pater antiquus Deus, novusque sponsus, Dei Filius, reduces filios consolatur, quemadmodum per prophetam promiserat dicens:

“Pueri eorum in humeris portabuntur, et super genua consolabuntur, quemadmodum mater consolatur filios suos, ita consolabor vos, et in Jerusalem consolabimini (Isa. LXVI).”

In hac ergo Dominica, quae, ut dictum est, illius Sabbati signum est, totum officium ejusdem requiei, ejusdem consolationis praeconium est, quo commoneantur nunc peregrinantes illius tantae tamque liberae matris filii, praesentem tristitiam spe consolationis futurae supergredi, ut sint, juxta Apostolum,

“spe gaudentes, in tribulatione patientes (Rom. XII),”

qui in superna Jerusalem uberibus consolationis potandi sunt. Primoque dicendum quod evangelicum illud convivium, quo Dominus de quinque panibus, et duobus piscibus satiavit quinque millia hominum (Joan. VI), praedictae significationi Dominicae hujus sub mystico sensu valde congruit. Significat enim, ut auctoritas ecclesiastica tradit, vitale illud sanctarum Scripturarum convivium, quo de paucis Moysi, prophetarumque libris crescente copia divinae benedictionis, inter ora comedentium, id est, inter studia tractantiam, affatim reficitur mundus, quondam a scientia Dei jejunus, et affluentia dictorum sensuumque repletis armariis lassi atque victi convivae absistimus. Hoc autem convivium divinae cognitionis hic incipitur, perficietur vero in illius Sabbati, de quo loquimur, perenni gloria.

“Nunc enim cognosco ex parte, ait Apostolus, tunc autem cognoscam, sicut et cognitus sum (I Cor. XIII),”

etc. Nam juxta prophetam:

“Jam non dicet vir fratri suo: Cognosce Dominum; omnes enim a minimo usque ad maximum cognoscent me, dicit Dominus (Jer. XXXI).”

Igitur illam divinae cognitionis ac visionis abundantiam significat haec, quae de Evangelio recitatur hac Dominica, satietas hominum quinque millium. Tunc Jesus, qui vere abiit trans mare Galilaeae, quia resurgens a mortuis omnes amaritudines saeculi turbulenti et inquieti transgressus est sequentium se credentium turbam, omnes supernae Jerusalem filios jam grandes, jam ablactatos grandi saturabit convivio: cujus in typum pater Abraham, ablactato filio liberae unico Isaac, grande convivium fecisse legitur in die ablactationis ejus (Gen. XXII). Igitur ejusmodi convivio manifeste consonat illa gratulabunda sancti Spiritus allocutio, prophetali ore praemissa: Laetare, Jerusalem, et caetera consolatio de qua hic canitur: Et satiemini ab uberibus consolationis vestrae (Isa. LXVI); ipsa est, quam in collecta subsequenti poscimus dicendo: Ut qui ex merito nostrae iniquitatis affligimur, tuae gratiae consolatione respiremus: videlicet quando anhelantes peregrini post laborem captivitatis hujus sedebimus in illa Jerusalem coelesti, dicentes:

“Facti sumus sicut consolati (Psal. CXXV).”

Ipsa est consolatio libertatis, de qua itidem gratulamur in Epistola, dicente Apostolo:

“Illa autem, quae sursum est Jerusalem, libera est, quae est mater omnium nostrum;”

ipsa eadem

“pax in virtute ejus, et abundantia in turribus ejus (Psal. CXI),”

de qua in graduali canimus: Laetantes in his quae dicta sunt nobis a sanctis apostolis et doctoribus nostris, in domum Domini ibimus. Ad quam cum pervenerimus, complebitur et quod in tractu dicitur: Non commovebitur in aeternum, qui habitat in Jerusalem (Psal. CXXIV), cum ablata virga fuerit, id est potestas peccatorum, quam etsi ad tempus dimittit ad probationem,

“non relinquet Dominus super sortem justorum (ibid.).”

In offertorio quoque consolationis ejusdem beatificamus convivas, laetantes in epulis laudum, ipsumque convivii patrem benedicimus ex Sion, qui habitat in Jerusalem (Psal. CXXXIV); ut ex praesenti Ecclesia, quae dicitur Sion, id est specula, in qua positi videmus nunc pro speculum et in aenigmate (I Cor. XIII), laudem, donum et benedictionem personare incipientes, perficiamus in ea qua habitat ipse in coelesti Jerusalem. Ipsa est, quae secundum communionis verum et mysticum sensum, necdum consummata est, et adhuc aedificatur ut civitas de vivis et electis lapidibus, in qua

“ascenderunt tribus, tribus Domini (Psal. CXXI),”

tribus nobiles, tribus regales, tribus sacerdotales. Ipsa quoque Ecclesia, ad quam statio praesenti officio praescripta est, eamdem civitatem Dei coelestem Jerusalem nomine ipso designat. Dicitur enim et ipsa sancta Jerusalem, ut peregrinantibus in hoc saeculo coeli civibus, non habentibus hic manentem civitatem, sed futuram inquirentibus (Hebr. XIII), nomine ipso memoriam atque desiderium excitet ejus civitatis, quam inquirunt, et a longe peregrini salutant. Differt autem hujus stationis ratio ab ea quae est Dominica adventus Domini secunda, quia videlicet illa futurae beatitudinis est annuntiatio, haec quasi praesentis contemplatio. Unde et festivius agimus, quia spei nostrae solemnitas est. Laetatur Christiana plebs, et sicut in die solemni Christianus imperator coronatur, et ludis innocentibus futurae pacis otium, quo feriabimur in illius supernae matris sinu, meditari admonetur. Hujus solemnitatis amplitudinem et hoc indicat quod ad complendum duae collectae Romani ordinis auctoritate dicuntur: sicut et annuntiatione Dominica duae nihilominus ad introitum praescribuntur, ut quasi duplex officium pro dignitate solemnitatum hujuscemodi persolvisse videamur. Et ne quis illud objiciat, cur ergo in maximis solemnitatibus nativitatis ac resurrectionis Dominicae, caeterisque praecipuis festis, nihil tale observatur? illud dicendum est, nihil hac duplicatione in illis solemnitatibus opus esse, quia per octavas producuntur, nec ad earum rationem unius diei coangustantur observantia. Post septem Dominicarum ordinatissimam dispositionem, quibus, ut dictum est, septem aetates mundi figurantur, quae omnes passione Domini redemptae, et sanguine ejus respersae sunt, ipsius Dominicae passionis inchoatur celebratio, et quasi longa funeris pompa praemissa, sequitur ipsa salutis nostrae victima, nostrarum mentium ingerens oculis ea, quae nostri causa pertulit, vulnera. Inchoatur autem a catechumenis nostris, scilicet feria quarta, quando celebramus scrutinia; quae quam habeant rationem, vel cur ea potius die celebrentur, posterius prout Dominus dederit dicemus. Nunc ne officia feriarum quadragesimae omnino intacta relinquantur, concordiam Evangeliorum atque Epistolarum tantum Spiritus sancti luce praeeunte contemplemur, quae tanta est tamque utilis, ut absque consideratione nullatenus debeat praeteriri. Nam caetera prosequi nimis longum est atque fastidiosum, praesertim cum his perspectis, illa quoque per se quaerentibus satis clarescere possint.