|
In ipso, inquit, fervore diei. Satius exprimi non potuit qualitas vel
proprietas ejus quae nunc apparuit visionis. Idem enim est, ac si dictum
fuisset: Non jam in usu noctis, non in aliqua spirituali solummodo
visione, sed homine, hujus solis in aspectu oculorum vel sensu communi.
Nam revera ad communes pertinent sensus cuncta haec quae in hac visione
narrantur. Cumque sublevasset oculos, apparuerunt ei tres viri stantes
prope eum, et caetera, usque ad id quod dicitur: Igitur pluit Dominus
super Sodomam et Gomorrham ignem et sulphur (Gen. XIX). Quidnam est in
quo haec acta vel dicta coelestium hospitum in communi schemate, sive
omnimodo gestu differant hominum apud amicos suos hospitantium? Ille
hospitalis Pater familias currens in occursum quasi hominum, prae
lassitudine tecto et refectione indigentium: Afferam, inquit, pauxillam
aquae, ut laventur pedes vestri, et requiescite sub arbore. Ponamque
buccellam panis, et confortate cor vestrum, postea transibitis. Quid
humanius homini diceres, quem prae labore itineris et inanitate ventris
pene deficere, debilis vel concisus anhelitus proderet? Item quid
pronius responderent fessi viatores, de bono, et comi hospite laetantes?
Fac, inquit, ut locutus es. Festinanter ille ad Saram, tanquam pro
amicis esurientibus: Accelera, inquit, et tria sata farinae simul
commisce, et fac subcinericios panes. Currit ipse ad armentum et tollit
vitulum tenerrimum et occidit, datque puero. Qui festinavit et coxit
illum. Apponit tandem coenam opimam, butyrum et lac et vitulum quem
coxerat: ipse vero stat coram eis edentibus et bibentibus, secundum
morem vel disciplinam ministrantium. Tunc illi, ut mos est bene refectis
hospitibus, exhilarati ac laetabundi: Ubi est, inquiunt, Sara uxor tua?
Ac deinceps unus qui in rebus illis erat Dominus Deus: Revertens,
inquit, veniam ad te tempore isto, vita comite, et habebit Sara filium.
Sic omnino loqui solet homo, qui semper in incertitudine est futurorum,
e ipsius vitae suae. Veniam ad te, vita comite, id est, veniam ad te, si
vita comes fuerit. Risit Sara, videlicet pudibunda mulier tanquam
venerandos erubescens homines. Postquam, inquit, consenui et dominus
meus vetulus est, voluptati operam dabo? Desierant enim illi fieri
muliebria, id est, menstrua, scilicet, secundum aetatem, prae raritate
sanguinis. Unde et duplex videbatur importunitas concipiendi vel
pariendi ei, quae et cum sanguine abundaret, fuerat sterilis.
Perterritae et dicenti: Non risi jucundius, adhuc imminens Dominus, Non
est inquit, ita, sed risisti. Apud Lot quoque pene, idem quod homines
dicunt et faciunt, angeli (ibid.) vocati ad hospitium, Minime, inquiunt,
sed in platea manebimus, vixque compulsi divertunt ad eum. Ille quoque
ingressis fecit convivium, coxit azyma, et comederunt. Quid, inquam, hic
est quod discrepet ab hominum confabulatione, vel consultatione communi?
Nam levia sunt haec aut ludicra. Non utique, sed Dei et hominis vere
filii Dei, et vere Filii hominis vera et sancta sunt praeconia. Quid
enim tunc parabatur, nisi ut Isaac nasceretur, in typum ejus, qui cum
fecerit terram in sempiterno tempore, et impleverit eam pecudibus,
etenim ea quae sunt, omnia per eum facta sunt (Joan. I), post haec in
terra, videndus, et cum homibus erat conservaturus (Baruch. III). At
ille non utcunque videndus, non quomodocunque cum hominibus erat
conversaturus, sed in veritate humanae substantiae, vere de femina
conceptus et natus, verus homo, vera caro factus erat in nobis
habitaturus. In nobis, inquam, per omnia, utpote de suis invisibilibus,
ad nostra visibilia profectus. Habitavit enim in nobis, cum in illo
femineae secreto naturae, de quo nos non sine peccato processimus
singuli, decem non mensibus absque peccati contagione hospitatus est, et
inde tanquam sponsus de thalamo suo procedens, in sole posuit
tabernaculum suum (Psal. XVIII), tenera ut infans circumdatus carne, et
vagitus emittens infantiae, factus sub lege, subditusque Joseph et
Mariae, circumcisus et tanquam peccator legali hostia mundatus, passus
famem, et fraudem tentatoris perferens, persecutionesque hominum
sustinens, et contristatus usque ad mortem, de loco ad locum fugiens, ad
extremum autem factus obediens usque ad mortem. Recte igitur et pulchre
dum illud praesignatur, jam coelestia terrenis conjunguntur: ita ut in
nullo coelestes spiritus dissimiles se exhibeant hominibus in colloquio,
in convictu, in omnimodo, tam dictorum quam factorum, gestu vel habitu.
Et notandum in hac lectione, verba secundum numeros variari, id est,
nunc alia singulariter, nunc alia pluraliter dici. Cujus varietatis haec
ratio est. Ubi dicuntur vel aguntur ea quae ad Deum pertinent, omnia
dicuntur singulariter: ubi inter hospites pene sola sonant humana,
dicuntur omnia pluraliter. Nam ut manifestius fiat quod dicitur, ubi
adorat Abraham; non pluraliter dicit: Domini mei, si inveni gratiam in
oculis vestris, ne transeatis servum vestrum; sed singulariter: Domine,
inquit, si inveni gratiam in oculis tuis, ne transeas servum tuum, quia
videlicet unus in tribus personis Dominus vel Deus est, qui singulariter
et solus adorandus est. Ubi autem offert quod non Dei, sed hospitum est,
loquitur pluraliter: Sed afferam pauxillum aquae, ut laventur pedes
vestri, et requiescite sub arbore, et confortate cor vestrum, et postea
transibitis. Item ubi jucundi et bene refecti de Sara interrogant,
scriptum est pluraliter, dixerunt: Ubi est Sara uxor tua? ubi autem
continuo promittitur, quod dare vel facere solius Dei est, singulariter
scriptum est: Revertens veniam ad te, et habebit Sara filium.
|
|