CAPUT II. De prima Dominica adventus Domini.

Quod haec ita sint, ex ipsis earumdem Dominicarum patenter cognosci potest officiis. Nam prima Dominica non jam retributionem, sed initium justitiae postulat humanum genus. Nec jam patriam attingit, sed viam sibi postulat ostendi: Ait enim:

“Vias tuas, Domine, demonstra mihi, et semitas tuas edoce me (Psal. XXIV).”

Vox haec veteris hominis est, originalis peccati vinculis alligati, et in suam coelestem patriam nescientis redire, nec valentis. Propter quod illa tunc Evangelii lectio recitatur, in qua vel maxime commendantur illae Domini viae, per quas illuc, unde corruit homo, debeat et possit redire, scilicet obedientia, mansuetudo, et humilitas charitasque summa. Obediens namque Patri, ut pateretur pro nobis, ultro ad passionis locum venit mansuetus et humilis, sicut propheta de illo praedixit:

“Dicite, filiae Sion, ecce rex tuus venit tibi mansuetus, sedens super pullum asinae (Zach. IX).”

Charitas autem erat illa qua major non est, sicut ipse dixit:

“Majorem hac dilectione nemo habet (Joan. XV),”

etc. Praeterea tota primi adventus causa, in illa sancti Evangelii lectione typice continetur. Sed de hoc superius dictum est, ubi ad comprobandum quod Evangelio cohaereant et consentiant, caetera membra officii, quemadmodum corpus capiti, hujus Dominicae officium exempli gratia propositum est. Asinam namque alligatam vel pullum ejus, humanum genus significare novimus, ad cujus solutionem Dominum advenisse manifestum est, ut sessor et possessor nostri factus, in coelestem Jerusalem per vias suas equitatu salutis nos reduceret. Igitur ex officio constat primam Dominicam primum Domini spectare adventum. Cujus officii constat hanc esse intentionem, ut his quibus necdum venit Dominus (illis enim necdum advenit, qui fidem incarnationis ejus nondum receperunt; illis, inquam, qui necdum in adventu ejus crediderunt) adveniat tanta salus per fidem, ut confidentes in Domino non erubescant, neque irrideant inimici, id est daemones, diutius asinam illam, quam alligaverunt vinculis peccatorum, sed solutae vias Dominus demonstret illi, et semitas suas doceat (Psal. XXIV). Hoc in introitu, in graduali, et in alleluia manifeste conclamatur. Intervenit apostolus Paulus, et in lectione Epistolae demonstrat asinae vias, quas ambulare, vel quas non ambulare debeat. Quarum demonstrationem sic inchoat:

“Scientes quia hora est jam nos de somno surgere (Rom. XIII).”

Nimirum haec et reliqua dicens, quasi fidus auriga, ascensuro Domino, ut dietam suam perficiat, asinam infrenat, quo rectas vias teneat, ad summum dicens,

“sed induimini Dominum nostrum Jesum Christum,”

quod idem est ac si dicat eidem asinae: Ascensorem suscipe regem Sion. Quod autem post Evangelium idem clamat offerenda quod antiphona ad introitum, hoc innuit, quod asina illa, etiam cum acceperit sessorem suum Dominum, secura esse non debet, priusquam perveniat cum equite suo in supernam civitatem Jerusalem. Potest enim fieri, ut offensus eques suum velit mutare vehiculum, quod prius probasse visus est, ideo perseverat in offertorio dicere Ecclesia, quod in introitu dixerat, addendo:

“Dirige me in veritate tua,”

etc. Communio quoque:

“Dominus dabit benignitatem, et terra nostra dabit fructum suum (Psal. LXXXIV),”

manifeste vox est antiquae Ecclesiae, primum Domini exspectantis adventum: quando de benignitate Spiritus sancti, terra nostra, id est, uterus Virginis concipiens, dedit fructum suum, Deum et hominem proferens, benedicta in aeternum. Ea quae dicta est ad introitum collecta, quaeque super oblata, quaeque ad complendam, manifeste ad idem, scilicet ad primum Domini respiciunt adventum.

Cur statio ad Sanctum Petrum fiat.

Notandum quoque quia statio Dominica hac juxta sacratissimam ordinationem vigilantissimi papae Gregorii, jure ad Sanctum Petrum fit; ipse est unus, imo primus discipulorum, qui ad solvendam illam magnam asinam missi sunt. Siquidem et in apostolatu circumcisionis Deus illi operatus est (Galat. II), et inter gentes cum consorte suo beato Paulo eadem legatione functus, pro Christo Romam ingressus est, ut imperium orbis tanquam praedictae caput asinae solveret, ita ut pulchre nobis illi duo, qui a monte Olivarum missi sunt, ad solvendam illam animalem asinam, in typum omnium praedicatorum, in his duobus, videlicet Petro et Paulo, repraesentari videntur, qui caput mundi Romam Domini Christi regis aeterni vehiculum et habitaculum, currum atque thronum effecerunt.

Cur in adventu non utuntur consuetis vestibus sacris diaconus et subdiaconus.

Ex tunc usque ad sacram Dominici natalis noctem, diaconus et subdiaconus imminuti procedunt. Nam neque diaconus dalmaticam, neque subdiaconus induit tunicam. Subdiaconus tanquam lex, quae ante incarnationem Domini carebat ornatu Evangelii; diaconus tanquam ipsum Evangelium, cujus claritas, quanta sit, nondum apparuerat ante sacramenta nativitatis, passionis, resurrectionis et ascensionis Domini. Horum enim non praesentiam, sed exspectationem significat tempus illud; propter quod et adventus Domini, ut dictum est, nuncupatur. Utuntur autem interdum casulis quam vestem sacerdotis esse diximus, cum de habitu ejus loqueremur. Quod neminem movere debet. Non enim sic utuntur casulis subdiaconus aut diaconus, ut in ipsis legant vel ministrent, sed lecturi aut ministraturi illas exuunt, manifeste profitentes, illam suam non esse vestem, nec propter suum ordinem sibi debitam, sed propter Dominicae vel alicujus festi reverentiam se accipere accomodatam, ut inopem atque indecentem consolentur exspoliationem. Eamdem ob causam, Gloria in excelsis Deo tunc non dicitur, et Ite missa est intermittitur, quia videlicet illud tempus signat, ut dictum est, quo adhuc exspectabatur gaudium pacis, et illud quod nunc usque solliciti praestolamur, consummationem nostrae salutis.