|
Hujus nimirum adhortationis fructus omnino periit, quia videlicet et
tunc temporis aliqui bonum quaesierunt, ita ut diceret Dominus ad
Heliam:
|
“Reliqui mihi septem millia virorum, qui non curvaverunt genua coram
Baal (III Reg. XIX),”
|
|
et in tempore evangelicae gratiae similiter factum est; sic enim, inquit
Apostolus:
|
“Et in hoc tempore reliquiae secundum electionem gratiae salvae factae
sunt (Rom. VI).”
|
|
Pulchre nimirum nunc meminit Joseph, dicendo:
|
“Si forte misereatur Dominus Deus reliquiis Joseph.”
|
|
Jeroboam namque qui peccare fecit Israel, de tribu fuit Ephraim, qui
filius fuit Joseph, cujus vita, sicut in semetipsa laudabilis exstitit,
sic in his quae gessit vel pertulit, typum Domini nostri Jesu Christi
praetulit, in quo reliquiae salvae factae sunt. Verum ista pars quam
dicit,
|
“et constituite in porta judicium,”
|
|
non habuit effectum. Nunquam enim vel tunc ex quo vitulos fecit
Jeroboam, publicum celebraverunt judicium ut vitulos desererent, et ut
redirent ad David regem suum, nunquam hoc tempore quo Christum
crucifixerunt, ita constituerunt in porta judicium ut paterentur sibi
publica praedicatione demonstrari de Scripturis quodlibet veritatis
Christi testimonium. Sequitur:
|
“Propterea haec dicit Dominus Deus exercituum dominator: In omnibus
plateis planctus, et in cunctis quae foris sunt, dicetur: Vae, vae; et
vocabunt agricolam ad luctum, et ad planctum eos qui sciunt plangere, et
in omnibus viis erit planctus, quia pertransibo in medio tui, dicit
Dominus.”
|
|
Hoc expositione non indiget, quia res nota et manifesta est. Nam ut de
captivitate decem tribuum in Assyrios, de transmigratione Juda taceamus
in Babylonios, quibus in plateis planctus, quibus in viis non fuit
luctus, et in quibus non fuit dictum:
quando illi
scilicet Christi, Romana circumdati sunt obsidione? Mirum et illud fuit,
et hoc loco non praetereundum videtur, quod priusquam pro re ab omnibus
diceretur:
mirabili prodigio quidam, ut refert Josephus (De bello Judaico), in
cunctis plateis, et in omnibus viis clamavit:
Jesus, inquit, filius Anai, plebeius et rusticus, quadriennium priusquam
bellum gereretur, in summa civitatis pace atque opolentia, cum ad festum
diem venisset, repente exclamare coepit:
|
“Vox ab Oriente, vox ab Occidente, vox a quatuor ventis, vox in
Hierusalem et templum, vox in maritos, novasque nuptas, vox in omnem
populum.”
|
|
Atque haec interdiu noctuque per omnes civitatis vicos clamitans
circuibat. Propter hoc plagis ad ossa usque laceratus, ad singulos ictus
respondebat: Vae, vae Jerosolymis. Interroganti praefecto tunc temporis
Albino, quis esset vel unde ortus, aut cur ista diceret, nihil aliud
retulit, sed velut orationem quamdam meditatus, Vae, vae Hierosolymis
querebatur. Id per annos septem et quinque menses continue fecit, donec
obsidionis tempore paululum requiescens, et deinde supra murum
circuiens, iterum: Vae, vae civitati, magna voce clamavit. Cum autem ad
extremum addidisset:
lapis tormento emissus statim peremit. Quod tandem subjungitur,
|
“quia pertransibo in medio tui dicit Dominus,”
|
|
iram sonat magnam et desertionem illam, quam in Evangelio significatam
esse animadvertimus, ubi cum duxissent illum usque ad supercilium
montis, supra quem civitas illorum aedificata, ut praecipitarent eum,
|
“ipse autem, inquit evangelista, transiens per medium illorum ibat (Luc.
IV).”
|
|
Sic namque transeundo et eundo significabat facto, illud sine dubio
futurum, quod paulo ante in mysterio comminatus fuerat illis dicendo:
|
“in veritate dico vobis, multae viduae erant in diebus Heliae in Israel,
quando clausum est coelum annis tribus et mensibus sex, cum facta esset
fames magna in omni terra, et ad nullam illarum missus est Helias, nisi
in Sarepta Sydoniae ad mulierem viduam. Et multi leprosi erant in Israel
sub Helisaeo propheta, et nemo eorum mundatus est, nisi Naaman Syrus
(ibid.).”
|
|
Terribiliter namque quasi cum interpositione juramenti. in veritate
innuebat illis, quod nimiam famem verbi Dei forent passuri, quam
pertranseundo relinqueret eis, hydria farinae et lecytho olei, quod est
evangelica doctrina et gratia Spiritus sancti, apud gentilitatem quamdam
viduam non deficiente, Helia, id est Deo Domino, scilicet Jesu Christo
praesente, et quod in lepra peccati sui mortui essent, curato Syro
Naaman, id est gentili populo per Helisaei, id est Jesu Christi
lavacrum. Helisaeus namque Dei mei salus interpretatur, quae videlicet
salus nobis est Dominus Jesus Christus. Illud tandem non praetereundum
quod in tali pertransitione Domini dicuntur vocare agricolam ad luctum.
Arbitramur namque hoc mira cum reprehensione esse dictum. Quid enim?
Nunquid agricolae veraciter sicut oportet, sciunt lugere? Aut quem
aestimare debemus esse agricolam, nisi illum qui ita rusticus est, ut
lugendi non habeat scientiam. Vere namque scientia lugentes facit. Et
idcirco sicut in ordine spirituum, a spiritu timoris Domini (Isa. XI)
sursum tertius est spiritus scientiae, in ordine beatitudinum, tertio
loco beatitudinem lugentium ponit Dominus:
|
“Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur (Matth. V).”
|
|
Stulti igitur qui, pertranseunte Domino, agricolam vocant ad luctum, et
non potius urbanum sive ecclesiasticum in sancta scientia bene
exercitatum, id est qui temporalium tantummodo et non spiritualium damna
bonorum, qui corporum tantummodo, et non potius mortuorum funera lugent
animarum. Denique quod cum dixisset,
|
“et vocabunt agricolam ad luctum,”
|
|
subjunxit,
|
“et ad planctum eos qui sciunt plangere,”
|
|
non pro suo judicio, sed pro vana illorum dixit aestimatione.
|
|