CAPUT XX. Quod interea dum ad pietatem exercemur, cavendum sit ne falsa pietatis imagine fallamur.

Interea dum pietati studemus, dum ad pietatem exerceri jubemur, simul veritate opus est ut vera pietas et vera sit veritas, ne quando pietatis falsa imaginine fallamur. Est enim remissio quae pietas vult videri, sed profecto longe est a spiritu pietatis quia videlicet remittendo solvit, parcendo odit, dum per inertiam et mollitiem suam, vitia quae amputaei debuerant, nutriri permittit. Non sic sancti pietatem praedicant, ut districtionis dignitatem praetermittant. Ab hac suspicione quidam illorum eximius semetipsum eximens, cum dixisset in ipsa correptione prudenter agendum, et ne quid nimis dicens ne, dum nimis cupierit eradere aeruginem, frangatur vas, suamque fragilitatem, semper suspectus sit, memineritque scriptum calamum quassatum non conterendum (Matth. XII), continuo subjunxit: In quibus non dicimus ut permittat nutriri vitia, sed prudenter et cum charitate amputet, prout viderit cuique expedire. Quod si exempla quaeruntur, et quis erit Moyse clementior, aut magis pius? Scriptum quippe est: Erat enim Moyses vir mitissimus super omnes homines qui morabantur in terra (Num. XII). At ille, ubi causa poposcit, districtus esse novit, et stans in porta castrorum, ait: Si quis est Domini, jungatur mihi. Congregatique sunt ad eum omnes filii Levi. Quibus ait: Haec dicit Dominus Deus Israel: Ponat vir gladium super femur suum. Ite et redite de porta usque ad portam per medium castrorum, et unusquisque occidat fratrem et amicum et proximum suum (Exod. XXXII). Hoc fecit tanquam districtus, et bono zelo rigidus (Isa. XLII). Verumtamen in ipso districtionis rigore, suae mansuetudinis quia mitissimus erat, nequaquam oblitus. Sequitur enim: Facto autem die altero, locutus est Moyses ad populum: Peccatis peccatum maximum, ascendam ad Dominum, si quo modo quivero eum deprecari pro scelere vestro. Reversusque ad Dominum ait: Obsecro, peccavit populus iste peccatum magnum, feceruntque sibi Deos aureos. Aut dimitte eis hanc noxam, aut, si non facis, dele me de libro tuo quem scripsisti (ibid.) Est igitur verae pietatis seu verae mansuetudinis socia, semper pro tempore et re discretio rationabilis, scilicet ubi vel quando culpa per alium cognita est, quam per auctorem sui; et utriusque rei exemplum salutare nobis in Moyse praefulsit.