CAPUT 5

Secunda tentatio fuit afflictio sitis et penuria aquae de qua sic scriptum est:

“Igitur profecta omnis multitudo filiorum Israel de deserto Syn per mansiones suas, juxta sermonem Domini castrametata est in Raphidim. Ubi non erat aqua ad bibendum populo. Qui jurgatus contra Mosen, ait: Da nobis aquam ut bibamus (Exod. XVII),”

etc., usque

“et vocavit nomen loci illius, tentatio, propter jurgium filiorum Israel, et quia tentaverunt Dominum, dicentes: Estne Dominus in nobis, an non?”

(Ibid.) Ita miro modo populus et tentabat et tentabatur, et idcirco quia tentabat, justo judicio tentabatur. Nam quod populum tentaret Dominus, Moses loco supradicto testatur,

“ut affligeret te, inquiens, atque tentaret Dominus Deus tuus, et nota fierent, quae in tuo animo versabantur (Deut. VIII).”

Quod autem ibi quoque populus Dominum tentaverit hoc dicto satis innuit,

“et vocavit nomen loci illius, tentatio, quia tentaverunt Dominum, dicentes: Estne Dominus in nobis, an non?”

Super hac re, id est super penuria aquae, non tantum semel, verum etiam et alia vice tentavit et tentatus est, et in illam tentationem Moses quoque et Aaron inciderunt, ita ut dicerent:

“Audite, rebelles et increduli. Num de petra hac vobis aquam poterimus elicere? Dixitque Dominus ad eos: Quia non credidistis mihi, ut sanctificaretis me coram filiis Israel, non introducetis hos populos in terram quam dabo eis.”

Hoc fuit curiositatis vitium,

“quia tentaverunt Dominum dicentes: Estne Dominus in nobis an non?”

(Num. XX.) Quo modo hic saepe dictus puer Israel super hoc vitio tentatus est.

“Assumpsit eum diabolus in sanctam civitatem et statuit eum supra pinnaculum templi, et dixit ei: Si Filius Dei es, mitte te deorsum. Scriptum est enim: Quia angelis suis mandavit de te, et in manibus tollent te, ne forte offendas ad lapidem pedem tuum. Ait illi Jesus: Scriptum est: Non tentabis Dominum Deum tuum.”

Hoc itidem, sicut et primum responsum, scriptum est in libro Deuteronomii:

“Non tentabis, ait Moses, Dominum Deum tuum (Deut. VI),”

statimque subjungit,

“sicut tentasti in loco tentationis (ibid.);”

qui videlicet locus non alius intelligendus est, nisi ille jam dictus, de quo ait:

“Et vocavit nomen loci illius tentatio, quia tentaverunt Dominum, dicentes: Estne Dominus in nobis, an non?”

(Exod. XVII.) Sane quod hic dicit:

“Scriptum est: non tentabis Dominum Deum tuum;”

et postmodum:

“Scriptum est, ait: Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli servies,”

non sic accipiendum est, tanquam ipse diabolum corrigere voluerit, et sic eum docere, ac si diceret: O diabole, noli me tentare Dominum Deum tuum, quia Scriptura tibi contradicit, et ab hoc te compescere intendit; tu mihi dicis:

“Haec omnia tibi dabo, si cadens adoraveris me,”

sed tu potius me Dominum Deum tuum adorare debes, quia Scriptura dicit tibi:

“Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli servies.”

Hoc vel suspicari nimis absurdum est. Nunquid enim Deus aut Dei Filius, diaboli Deus aut Dominus vocari dignatur? Absit hoc! Magnae namque est gratiae, Dominum Deum Creatorem omnium velle cujuspiam vocari Deum. Hinc Apostolus cum de fide patrum multa fuisset praeclare locutus:

“Fide, inquiens, qui vocatur Abraham obedivit in locum exire, quem accepturus erat in haereditatem, et exiit, nesciens quo iret (Hebr. XI),”

etc. Interea sic intulit:

“Ideo non confunditur Deus vocari eorum Deus, paravit enim illis civitatem (ibid.).”

Si nec diaboli confunditur vocari Deus aut Dominus, quae gratia vel quae beatitudo resonat in hoc dicto de patribus,

“ideo non confunditur Deus, vocari eorum Deus?”

Cum igitur dicit diabolo:

“Scriptum est: Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies;”

cum, inquam, dicit:

“Scriptum est,”

subaudiendum est homini, quia revera non diabolo sed homini scriptum quidquid loquitur aut praecipit lex. Est ergo sensus: Nec ego homo, nec quisquam alius homo tibi aurem praebere debet, ut Dominum Deum suum tentet, sive ut cadens, o diabole, te adoret, sed audire debet vocem Scripturae dicentis:

“Non tentabis,”

et solum

“Dominum Deum tuum adorabis.”