CAPUT 6

“Nemo potest duobus dominis servire. Aut enim unum odio habebit, et alterum diliget, aut unum sustinebit, et alterum contemnet. Non potestis Deo servire et mammonae. Ideo dico vobis, ne solliciti sitis animae vestrae, quid manducetis, neque corpori vestro quid induamini.”

Hactenus temperandum esse debuit a maligna superfluitate hypocritarum, quorum in ipsa temperantia ciborum grande est intemperantiae vitium, nunc addit quod adhuc melius et perfectius est, ut hi, qui spiritualibus studiis idonei sunt, soluti ac liberi esse cupiant ab omni occupatione curarum saecularium, ab omni sollicitudine rerum quoque venalium juxta illud:

“Martha, Martha, sollicita es, et turbaris erga plurima: Porro unum est necessarium. Maria optimam partem elegit, quae non auferetur ab ea (Luc. X).”

Hoc ita incipit:

“Nemo potest duobus dominis servire. Aut enim unum odio habebit, et alterum diliget, aut unum sustinebit, et alterum contemnet.”

Hanc generalem de dominis sententiam quam veram esse ratio sponte concedit, idcirco praemisit ut specialem opportune subinferret, eadem nixam veritatis firmitate,

“non potestis Deo servire et mammonae.”

Sciendum quippe est quod non idem sit, duobus dominis, ac si dixisset: Duobus hominibus, sive duobus regibus aut potestatibus. Nam duobus hominibus, duobus regibus sive potestatibus potest unus homo servire, quia possunt duo reges, duo principes sibimet concordes existere, ut fuerunt Salomon et Hiram, rex Tyri invicem foederati (III Reg. V), et ambobus servire potuit artifex Hiram in aedificatione domus Domini, quem misit rex Hiram prudentem et scientissimum, qui noverat

“operari in auro et argento et aere et ferro, marmore et lignis, purpura quoque et hyacintho, et bysso et coccino,”

et adinvenire prudenter quodcunque in opere necessarium esset (II Par. II). Porro duobus dominis neminem posse servire, idcirco dictum est veraciter, quia dominatio superbiae fastus est, et dualitas dominationis nunquam absque scissura contrarietatis esse potest. Unus enim Dominus, unus Deus est (Ephes. IV); caeteri, qui dicuntur dii vel domini, putative dicuntur, et non sunt. Attamen usus obtinuit ut in suo quisque jure dominus dicatur et sit, ut exempli gratia, in suo regno dominus et rex dicebatur rex David. Duo domini tunc ibi esse coeperunt, quia dominationis unitas in dualitatem scissa est, quando filius ejus Absalon dominationem contra eumdem patrem suum arripuit (II Reg. XVI). Utique duobus illis nemo servire potuit. Aut enim unum odio habuit, et alterum dilexit, ut, verbi gratia, ille Chusai qui, quoniam servus erat bonus, bonum dominum dilexit, et malum odio habuit apud Absalon degens, et saluti David miro atque amabili artificio consulens ac deserviens. Aut unum sustinuit, et alterum contempsit, ut ille Achitofel, qui utique non dilexit Absalon, sed idcirco sustinuit eum, ut David dominum legitimum contemnere posset. Nunquid enim diligebat aut diligere noverat, qui talia quae legimus, illi consilia dabat? Imo et de toto pene Israel ita sentiendum est, quod videlicet neque Absalon, neque Seba filium Bochri, neque Hieroboam, caeterosque reges, quos habuit, dilexit, quippe quos toties occidit et mutavit, sed ob hoc tamen dominationem illorum sustinuit, ut contemnere posset legitimam dominationem domus David, toties dicendo, ut Scriptura meminit:

“Quae pars nobis in David (II Reg. XX),”

vel:

“Quae haereditas in filio Isai? (III Reg. XII.) ”