|
Quoniam septem Dominicis septem aetates mundi significari supra dictum
est, qualiter officium septuagesimae primae conveniat aetati jam
dicendum est. Primoque non praetereundum cur statio fit ad sanctum
Laurentium. Causa namque conveniens et idonea est. Sicut enim in primae
aetatis Ecclesia protomartyris Abel sanguis justus clamat de terra ad
Deum, quae aperuit os suum et suscepit eum de manum Cain fratris sui,
sic in Romana Ecclesia, pretiosa mors beati Laurentii, novo et inaudito
genere passionis clamavit in coelum, clamavit, et audita est per mundum
universum. Quem clamorem suum ipse sanctus martyr jam praevidens,
dicebat ad Hippolytum:
|
“Magis in absconditis, in homine interiore absconde Christum, et
postmodum cum clamavero, audi, et veni.”
|
|
Vox ergo primae Ecclesiae conveniens est praecentore Abel:
|
“Circumdederunt me (Psal. XVII);”
|
|
circumdederant enim illum gemitus mortis, vitae gaudiis per primos
parentes perditis. Siquidem ille languidus, qui descendens a Jerusalem
in Jericho, inciderat in latrones, spoliatusque et vulneratus, semivivus
ab illis fuerat relictus, genuerat illum in suis doloribus languidus
aegram, saucius morbidam, moriens mortalem (Luc. X).
|
“Et in tribulatione mea invocavi, inquit, Dominum, et exaudivit de
templo sancto suo vocem meam (Psal. XVII).”
|
|
Hoc longe post futurum, per spei certitudinem, quasi jam factum
fideliter praesumit, jam enim divinum de reparatione suae salutis
acceperat oraculum, dicente Domino ad serpentem:
|
“Inimicitias ponam inter te et mulierem, et inter semen tuum et semen
illius (Gen. III).”
|
|
Victoria namque Redemptoris nostri jam tunc promissa est, qui cum sit
semen mulieris, inimicitias contra draconem antiquum in tantum exercuit
ut caput ejus contereret, et omnem potestatem auferret. Dicat ergo:
|
“Exaudivit de templo sancto suo vocem meam.”
|
|
Sed quanta exspectatio? Quanta salutis dilatio? Generationes namque
LXXVII ab Adam usque nativitatem Christi sunt. In Evangelio secundum
Lucam ita invenimus (cap. III). Bene ergo hi, qui secundum Evangelium
praesentis diei mane conducti sunt, murmurantes dicunt:
|
“Hi novissimi una hora fecerunt, et pares illos nobis fecisti, qui
portavimus pondus diei et aestus (Matth. XX).”
|
|
Pondus enim diei et aestus portaverunt hi, quos a mundi initio, quia diu
contingit hic vivere, necesse fuit etiam longiora carnis tentamenta
sustinere. Hoc igitur longissimum stadium est, de quo in Epistola,
praedicto Evangelio consonante:
|
“Nescitis, inquit Apostolus, quod hi qui in stadio currunt, omnes quidem
currunt, sed unus accipit bravium (I Cor. IX),”
|
|
sed consolabantur se longa nimis in spe, quodammodo dicentes quod in
graduali canimus: Quoniam non in finem oblivio erit pauperis, patientia
pauperum non peribit in finem (Psal. IX). Tractus itidem sicut collecta
in qua dicimus: Ut qui pro peccatis nostris juste affligimur, pro tui
nominis gloria misericorditer liberemur; tractus, inquam, de profundis
vox est hominis sub manu Dei justa inter verbera gementis et dicentis:
Si iniquitates observaveris, Domine, Domine, quis sustinebit? (Psal.
CXXIX.) Hoc autem in tractibus notandum est quod omnes fere gravioribus
compositi sunt vocibus, nec unquam iis qui authentici dicuntur, modis
exaltari merentur; sed cuncti plagalium inferioribus terminis contenti,
fletum et tristitiam in humilitate sonorum denuntiant. Quod congrue
satis observatum est. Tristitiae namque tempus exigit, ut alleluia, quod
laetantium carmen est, intermitteretur. Bene ergo tractus, qui interim
pro alleluia cantatur, altitudinem atque excellentiam gaudii, gravi
succentu, et modestis declinat incessibus. In offertorio: Bonum est
confiteri Domino (Psal. XCI), quae similiter vox est flagellati,
justitiam ferientis inter verbera confitentis, ille vel maxime versus
primordiis convenit infantis Ecclesiae: Exaltabitur sicut unicornis
cornu meum, et senectus mea in misericordia uberi (ibid.). Non enim in
infantia ejus, quando justi Abel sacrificio glorificata, primoque ejus
sanguine purpurata est (Gen. IV); non in pueritia ejus, quando loquente
Deo ad Noe vel ad Abraham, prima doctrinae salutaris rudimenta percepit
(Gen. VI; XII); non in adolescentia ejus, quando paedagogum, id est
legem Moysi, ne lasciviret, accepit (Exod. XXIV); non in juventute,
quando sanctis regibus a David incipientibus coronata est; sed in
senecta ejus, quando regum prophetarumque jam effeta erat,
|
“exaltatum est cornu ejus, sicut unicornis,”
|
|
id est Christus rex potentiae singularis;
|
“et senectus ejus in misericordia uberi,”
|
|
quia videlicet in multitudine misericordiae rex Israel benedictus
advenit (Galat. III). Communio quoque: Illumina faciem tuam super servum
tuum (Psal. CXVIII), vox ejusdem Ecclesiae est, secundum primam aetatem
mundi; vox, inquam, hominis spoliati gloria vultus Dei, et parietem
inimicitiarum (Ephes. II), quo interjecto, veri solis faciem humanarum
animarum specularia perdiderant, dissolvi ac dirui postulantis.
Hactenus a die nativitatis Dominicae de Novo Testamento erant,
quaecunque legebantur in vigiliis nocturnis, congrue scilicet propter
praesentem vitam ejusdem novi hominis Christi, quam significant dies
illi, magnusque praeco sanctae novitatis Paulus, cum veteri lege novam
conferens gratiam, legem factorum deprimebat, et legem fidei cum palma
justitiae sublevabat (Rom. V), At nunc juxta rationem super memoratam,
antiqua repetitur historia, qua veteris vitae narrantur miseriae, quas
in officio praescripto sancta deplorat Ecclesia.
|
|