CAPUT V.

Invitati igitur vocibus jam dicti psalmi octogesimi quarti, dum convenimus, dum astamus ad gloriam diei hodierni, diei quae a resurrectione Domini illuxit, et finem non habebit, significare nobisipsis debemus testimonium fidei, quod simus orthodoxi, quod chorus vel conventus noster non sit conventiculum Arianae seu cujuslibet haereticae partis, imo sit coetus atque solemnitas catholicae pacis, in fide sanctae et individuae Trinitatis. Quomodo? Deinde, inquit beatus Benedictus, sequatur Ambrosianum. Ambrosianum dicit hymnum, cujus carminis consuetudinem occidentalibus provinciis sanctitas invexit beati Ambrosii Mediolanensis episcopi in persecutione Arianorum. Cum enim Justina imperatrix, favens impietati Arianorum, instaret pertinaci furore, ut deportaretur catholicus episcopus in exsilium, plebs catholica communiens ecclesiam totis fere noctibus pervigil custodiebat pastorem suum. Et eo tempore primum antiphonae, hymni, et vigiliae, in Ecclesia Mediolanensi celebrari coeperunt, cujus celebritatis devotio usque in hodiernum diem, non solum in eadem Ecclesia, verum et per omnes fere manet Occidentis provincias. Porro in Constantinopolitana urbe sub iisdem temporibus hymni fidem sanctae Trinitatis consonantes itidem contra Arianorum vesaniam, ab episcopo Joanne instituti sunt. Ariani namque foras civitatem collectas agebant, Sabbato autem atque Dominica intra portas et per porticus congregati hymnos et antiphonas ex Ariano dogmate compositas decantabant, et hoc maxima noctis parte facientes, diluculo cum ipsis antiphonis per mediam civitatem, egressi portam, ad suam Ecclesiam concurrebant. Cumque hoc crebro quasi ad vituperationem orthodoxorum facere non cessarent (frequenter enim etiam hoc cantabant: Ubi sunt qui dicunt trina virtute unum), tunc Joannes metuens ne simplices hujusmodi cantibus traherentur, instituit suum populum, ut et ipsi nocturnis occuparentur hymnis, quatenus et illorum obscuraretur opus, et fidelium professio firmaretur. Cumque clariores hymni Homousianorum noctibus apparerent, fecerat enim etiam cruces argenteas, quae cum argenteis cereis portabantur, expensas ad haec Eudoxia Augusta praebente, tunc Ariani zelo tracti usque ad neces insurgunt, et ex populo utriusque partis quidam exstincti sunt. Hinc motus imperator prohibuit Arianos hymnos publice decantare. Sed et longe superius apud Antiochiam Syriae, Ignatius tertius post apostolum Petrum episcopus, qui etiam cum ipsis degebat apostolis, vidisse fertur angelorum visionem, quo scilicet modo per antiphonas sanctae Trinitati dicebant hymnos, isque modum visionis Antiochenae tradidisse probatur Ecclesiae. Igitur ad initium nocturnarum vigiliarum post psalmum octogesimum quartum, sequatur, ait beatus Benedictus, Ambrosianum, id est hymnus, catholicae fidei testimonium, quia talis cantici usus ab orthodoxis incoeptus est, contra impietatem haereticorum, maximeque Arianorum in beatam Trinitatem peccantium.