|
|
“Omnes sitientes, ait Spiritus sanctus, venite ad aquas, et qui non
habetis argentum, properate, emite et comedite (Isai. LV).”
|
|
Aquae praesenti loco Scripturae sunt quibus spiritualium continentur
mysteria gratiarum, sicut et illic:
|
“Bibe aquam de cisterna tua, et fluenta putei tui. Deriventur fontes tui
foras, et in plateis aquas tuas divide (Prov. V).”
|
|
Aquae istae aquae Domini sunt, et quicunque emerit eas, ejus fiunt nec
Domini esse desinunt. Quid rogo est, quod cum omnes sitientes
invitaverit ad Domini aquas, illos maxime invitat ad emendum, qui non
habent argentum? Ait enim:
|
“Et qui non habetis argentum, properate, emite.”
|
|
Certe in omni negotiatione terrena magis illi solent invitari ad
emendum, qui habent vel habere videntur argentum. Haec autem negotiatio
tota coelestis, tota spiritualis est. Quid ergo est argentum non habere,
nisi in philosophia saeculari, sive prudentia eloquii non confidere?
talibus namque non habentibus ejusmodi argentum, ipsa humilis
conscientia, magnum est emptionis pretium. Talis erat Moses, cum diceret
ad Deum:
|
“Obsecro, Domine, non sum eloquens ab beri et nudiustertius, et ex quo
locutus es ad servum tuum, impeditioris et tardioris linguae sum (Exod.
IV).”
|
|
Et in parabolis Sapiens loquitur:
|
“Stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum: non
didici sapientiam, et non novi sanctorum scientiam (Prov. XXX).”
|
|
Quid igitur, o aemule, subsannas? Quid obtrectator me laceras? Fateor
quia catygetas [cathegetas] tuos audivi, omnes sapientes et prudentes
eloquii mystici, et omnino nullas habeo divitias argenti ejusmodi, et si
quid percepi de saecularibus philosophis, non sunt mihi pro divitiis,
sive pro nummis argenteis. Sed nunquid ob hoc mihi ab aquis istis erat
desperandum? imo magis sperandum, quoniam inter omnes scientes, illos
qui non habent argentum audio maxime invitari ad emendum. Subsanna
quantum vis, licet scripta mea nonnisi insidiando legere velis, et si
libet etiam illud dic:
|
“Quomodo hic litteras scit cum non didicerit? (Joan. VII.)”
|
|
Si enim cum illo, in quem hoc dictum est, participes fuerimus opprobrii,
erimus etiam gloriae et honoris. Proinde dissimulanda est praesens
amaricatio ventris, ex comestione libri, quem qui devoravit,
|
“erat, inquit, in ore meo tanquam mel dulce, et cum devorassem eum
amaricatus est venter meus (Apoc. X),”
|
|
et itinere coepto pergendum est in opere Dei, in intentione quam
significavit titulus praescriptus operi de gloria, et honore Filii
hominis.
|
“Ego quidem, ait Joannes, baptizo te in aqua (Joan. I).”
|
|
Quam vel qualem habet rationem baptizari sive baptizare in aqua?
Consilium Dei erat in aqua baptizari, sicut alius evangelista
significans,
|
“Pharisaei autem, inquit, et legisperiti consilium Dei spreverunt in
semetipsis, non baptizati baptismo Joannis (Luc. VII).”
|
|
Quid ergo habet rationis tale consilium Dei, quod nobis scire prosit?
Sunt quidem
|
“incomprehensibilia judicia ejus, et investigabiles viae ejus, ut
Apostolus ait (Rom. XI);”
|
|
sed haec et his similia non nos prohibent, ne simus laudatores, aut ne
velimus habere scientiam viarum Dei, verum hoc tantum ne simus nimii
scrutatores majestatis (Prov. XXV). Quam ergo rationem habeat tale
consilium Dei quaerimus, non scrutando nimium, sed laudare optando
majestatem Dei, et sicut caetera
|
“ex parte scimus et ex parte prophetamus (I Cor. XIII),”
|
|
ita de isto quoque gratulemur, quod non quidem ad perfectum cognoscimus,
sed ex parte aliquid sublucet, quo delectemur. Quid illud est? Nimirum,
quia tali consilio bene disposuit Deus ut ad ordinem suum creatura
humana reduceretur. Fuerat quippe homo supra se nimis elatus, quoniam
voluit esse sicut Deus secundum illud falsum serpentis susurrum,
|
“comedite et eritis sicut dii, scientes bonum et malum (Gen. III).”
|
|
Illum primi hominis tumorem, multi ex eo progeniti homines imitati, 588
deos sese appellari voluerunt. Et nonnulli quidem ex eis post mortem
suam stulto errore hominum pro diis habiti sunt, ille autem Caesar
Augustus, cujus tempore natus est iste filius Jesus Christus, vivens
quoque pro deo haberi non timuit. Unde adulando illi Flaccus dicit:
Praesenti tibi maturos largimur honores,
Jurandasque tuum per nomen ponimus aras.
(HORAT. lib. II, epist. 1.)
Haec prima fuit altitudo cordis nostri, ut vellent esse homines sicut
dii, et hoc est Adae peccatum,
|
“in quo, ait Apostolus, omnes peccaverunt (Rom. V).”
|
|
Porro humana conditio sive conditionis humanae principium, non solum
creatore Deo, verum etiam creatura Dei inferius est, et ut manifestius
dictum sit, non solum Deo, verum etiam aquae elemento. Formavit enim
Deus hominem de limo terrae, quod videlicet elementum elemento aquae
inferius est et erat, et sub eo latebat, donec diceret Deus.
|
“Congregentur aquae, quae sub coelo sunt in locum unum et appareat arida
(Gen. I).”
|
|
Multum ergo terra intumuerat ordineque excesserat, ubi homo terrenus
Altissimo similis esse concupierat. Reducendus erat ad ordinem et
docendus, ut sciret confiteri cujus esset conditionis atque in
testimonium ejusdem confessionis submergeretur elemento aquae quo
gravius atque segnius elementum terra est, unde et homo principium
sumpsit, et quod, sicut jam dictum est, totum in initio sub aquis
latuit. Grande habet momentum in ratione justitiae, conditionis hujus
meminisse, et abrenuntiando superbiae diabolicae, sub aqua corpus
deprimere, ac deinceps memoria tenere, quod Deus propter superbiam dixit
homini:
|
“Quia pulvis es, et in pulverem reverteris (Gen III).”
|
|
Proinde diligenter animadvertendum est quod
|
“Cum venisset Jesus a Galilaea in Jordanem ad Joannem, ut baptizaretur
ab eo, et Joannes prohiberet eum, dicens: Ego a te debeo baptizari, et
tu venis ad me, respondens ipse, dixit ei: Sine modo: sic enim decet nos
implere omnem justitiam.”
|
|
Nam vere mitis et humilis corde considerabat quod, quamvis Sanctus
sanctorum esset, nullumque omnino peccatum haberet, tamen de terra
sumptum corpus haberet, quodque ad justitiam pertineret, ut humilitatis
remedium propter quod docendum venerat ipse in semetipso demonstraret,
submittendo aquis quam assumpserat carnem nostram quae se ad
similitudinem Creatoris omnium extollere affectaverat in Adam,
|
“et sic, ait, decet nos implere omnem justitiam.”
|
|
Respiciebat Joannes quod de Spiritu sancto conceptus fuerat, et hoc illi
ad plenam sufficere justitiam, non inaniter aestimabat. At ille non
quidem contradixit Joanni dicenti:
|
“Ego a te debeo baptizari,”
|
|
sed nihilominus ut esset plena humilitatis satisfactio, corporis quoque
habitu in semetipso significare voluit, quod longe sit homo inferior
Deo, subdendo aquis corpus suum, quod secundum materiam terrenam habet
fundamentum, quo aquae superiores sunt, et in initio fuerunt. Quicunque
in hoc non imitantur eum, ut volentes descendant, poenam recipient, ut
nolentes descendant. Scriptum est enim:
|
“Introibunt in inferiora terrae (Psal. LXII).”
|
|
Spreverunt consilium Dei, sed non vacabit eis spernere judicium Dei. Jam
erat hoc testimonium unum testimonium aquae, quod vere esset mitis et
humilis corde. Accessit autem et alius testis ejusdem mansuetudinis,
scilicet species columbae.
|
“Vidit enim Spiritum Dei descendentem sicut columbam, et venientem super
se. Et ego, inquit Joannes, vidi, et testimonium perhibui, quia hic est
Filius Dei (Joan. I).”
|
|
Splendida gloria, et gloriosus honor Filii Dei, Filii hominis, quod, dum
se submittit aquis, aperiuntur ei coeli, et Spiritus sanctus visibili
specie super eum descendit, voce simul audita de coelo:
|
“Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui (Luc. XII).”
|
|
Verumtamen in his omnibus non jam consummata gloria, imo gloriae initium
fuit, cujus utique finis postmodum huic initio futurus erat similis, ita
ut baptizatus illo baptismo, de quo dixit:
|
“Ego baptismo habeo baptizari, et quomodo coarctor usque dum perficiatur
(ibid.),”
|
|
confestim ascenderet de sepulcro ascensu resurrectionis et aperirentur
ei coeli ut intraret in gloriam suam, atque inde Spiritum sanctum
mitteret discipulis suis, dicente sibi Patre:
|
“Sede a dextris meis (Psal. CIX).”
|
|
Vere igitur ait,
|
“Sic enim decet nos implere omnem justitiam,”
|
|
quia secundum similitudinem illorum quae illic gerebantur, futurum erat
postmodum ut moreretur
|
“propter delicta nostra, et resurgeret propter justificationem nostram
(Rom. IV).”
|
|
Quamvis in aliis quibuslibet aquis hoc idem mysterium potuisset
celebrari, verbi gratia:
|
“In Enon juxta Salin (Joan. III),”
|
|
ubi Joannes postea baptizasse legitur, quia aquae multae illic erant,
tamen magis placet magisque delectat factum hoc esse in aquis
Jordanicis. Quam ob causam? Videlicet quia signum sive figura horum olim
in eisdem perfulserat aquis. Nam fluvius ille, scilicet Jordanis ex eo,
coepit esse memorabilis quod, mortuo Mose et succedente Josue, divisis
aquis transitum filiis Israel per alveum suum praebuit, sacerdotibus qui
portabant arcam foederis Domini stantibus super siccam humum in medio
Jordanis.
|
“Portaveruntque, ait Scriptura, filii Israel de medio Jordanis alveo
duodecim lapides, ut Dominus imperarat, juxta numerum filiorum Israel
usque ad locum in quo castrametati sunt, ibique posuerunt eos. Alios
quoque duodecim lapides posuit Josue in medio Jordanis alveo, ubi
steterant sacerdotes qui portabant arcam foederis, et sunt ibi usque in
praesentem diem (Josue, IV).”
|
|
Lapides illos bis duodenos, prophetas intelligimus et apostolos.
|
“Omnes prophetae, inquit Dominus et lex, usque ad Joannem prophetaverunt
(Matth. XI).”
|
|
Bene ergo duodecim lapides in medio Jordanis alveo positi sunt; positi,
inquam, non transpositi, neque Jordanem transierunt, quoniam prophetae
nonnisi usque ad baptismum Joannis prophetaverunt aut prophetare
debuerunt Christum esse venturum. Porro a baptismo Joannis incipiens,
duodecim apostolos elegit, et non perdidit ex eis quemquam,
|
“et praecepit nobis, ait Petrus, postquam resurrexit a mortuis
praedicare populo et testificari, quia ipse esset, qui constitutus est a
Deo judex vivorum et mortuorum; huic omnes prophetae testimonium
perhibent (Act. X).”
|
|
Bene ergo
|
“duodecim alios lapides portaverunt, de medio Jordanis usque ad locum,
in quo castrametati sunt, ibique posuerunt eos.”
|
|
Josue, quod interpretatur Salvator, qui Mosi successit et filios Israel
in terram promissionis introduxit, quod Moses non fecit, ipse est iste
filius hominis, qui Mosaicae legi Evangelium succedere jussit, et per
illud credentibus in se regnum coelorum aperuit. Sacerdotes, qui stabant
in medio Jordanis, ut omnia complerentur, et donec festinans populus
transiret, nulli melius intelliguntur, quam hic idem Filius hominis
primus sacerdos novi, et Joannes ultimus sacerdos veteris sacerdotii,
sive legis et prophetarum finis. Igitur quamvis, ut jam dictum est, in
aliis quibuslibet aquis baptizatus Dominus baptismo Joannis, sacramentum
designare potuisset baptismi sui, jure magis placet et ad honorem
Scripturarum magis pertinet, quod baptizatus, et baptismo illo
manisfestatus est in aquis Jordanicis. Hic illud pulchre 589 occurrit,
quod Apostolus, cum dixisset:
|
“Nec quisquam sumit sibi honorem, sed qui vocatur a Deo tanquam Aaron
(Hebr. V),”
|
|
subjungit atque ait:
|
“Sic et Christus non semetipsum clarificavit, ut pontifex fieret, sed
qui locutus est ad eum: Filius meus es tu (ibid.),”
|
|
etc. Denique illa praedicatione poenitentiae, et baptismo Joannis
vocatus et clarificatus est a Deo Filius hominis Jesus Christus, ut
pontifex fieret tanquam Aaron, id est juxta quod praefiguratum est in
Aaron. Aaron quippe nonnisi prius aqua lotus, sacerdotio fungi jussus
est, et vestimenta suscepit sacerdotalia, scilicet feminalia linea,
subuculam lineam, baltheumque et tunicam, superhumerale et rationale,
cidarim quoque et in fronte laminam sacrae venerationis, habentem
inscriptum tetragrammaton (Exod. XXIX; Levit. VIII), ineffabile nomen
Dei, quod octavum decus pontificis, maxime illam designat Ecclesiam et
honorem de quo loquimur, Filii hominis de quo Apostolus ait:
|
“Propter quod et Deus illum exaltavit, et donavit illi nomen quod est
super omne nomen (Philip. II),”
|
|
etc. De aliis indumentis quid gloriae, quid honoris singula mystice
significent, perscribere praesentis non est negotii, nisi hoc solum quia
quod primum sive in initio consecrationis suae sacerdos Aaron jussus est
aqua lavari in figura contigit illi, hujus summi et veri sacerdotis, qui
in initio suae functionis sive sacerdotii sui habebat baptizari baptismo
Joannis, et caetera quidem veteris illius sacerdotii ministeria, figurae
vel umbrae fuerunt mysteriorum coelestis et veri hujus sacerdotii, sed
ex magna parte similitudo deficit. Ille namque et caeteri sacerdotes,
quia morte prohibebantur permanere,
|
“habebant quotidie necessitatem, quemadmodum sacerdotes prius pro suis
delictis hostias offerre, deinde pro populi (Hebr. VII).”
|
|
Hic autem ejusmodi necessitatem non habuit, sed semel hoc fecit,
offerendo se non pro suis, sed pro populi delictis. Inchoatio sacrificii
sive oblationis, qua semetipsum obtulit, jejunium fuit quod continuo
jejunavit,
|
“et cum jejunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibus postea
esuriit (Matth. IV).”
|
|
Ita namque incipiens agere poenitentiam non pro suis, ut jam dictum est,
sed pro populi delictis, laborare non desiit, operans opus salutis, in
omnibus
|
“obediens usque ad mortem, mortem autem crucis (Philip. II).”
|
|
Vere ergo fidelis et verax Deus, implevit quod locutus est. Timebat olim
populus audire vocem Domini Dei, et
|
“ultra, inquit, non audiam vocem Domini Dei mei, et ignem hunc maximum
amplius non videbo, ne moriar. Et ait Dominus Mosi: Bene omnia sunt
locuti. Prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum similem tui, et
ponam verba mea in ore ejus, loqueturque ad eos omnia, quae praecepero
illi (Deut. XVIII).”
|
|
Hunc prophetam esse istum Filium hominis certum est. Quomodo hunc
populus ille petivit, aut petere scivit? Cum enim dixisset Moses:
|
“Prophetam de gente tua, et de fratribus tuis sicut me suscitabit tibi
Dominus Deus tuus, ipsum audies,”
|
|
subjunxit atque ait:
|
“Ut petisti a Domino Deo tuo in Horeb, quando concio congregata est
(ibid.).”
|
|
Non invenimus aliter petisse populum, nisi ita, ut Scriptura refert.
|
“Cunctus autem populus videbat voces et lampades, et sonitum buccinae,
montemque fumantem, et perterriti ac pavore concussi, steterunt procul
dicentes Mosi: Loquere tu nobis et audiemus. Non loquatur nobis Dominus,
ne forte moriamur (Exod. XX).”
|
|
Si ergo verba haec populi pro petitione Deus accepit, hujus Prophetarum
Domini (sic), tanquam populus ita petere, ut petierat ipse Moses:
|
“Obsecro, Domine, mitte quem missurus es (Exod. IV),”
|
|
quid nisi abundantiam intelligere debemus gratiae exaudientis, qui ubi
et humiliter petitur, superabundanter dare consuevit? Hinc enim
Apostolus dicit:
|
“Ei autem, qui potens est omnia facere superabundanter, quam petimus aut
intelligimus, secundum virtutem, quae operatur in nobis; ipsi gloria in
Ecclesia, et in Christo Jesu, in omnes generationes saeculi saeculorum.
Amen (Ephes. III).”
|
|
Fidelis, inquam, et verax Deus hic implevit quod illic locutus est, et
hoc testatur columba, imo Spiritus Dei, quem vidit descendentem sicut
columbam, et venientem super se vidit, et Joannes, sicut alius
evangelista testatur, ait:
|
“Et ego vidi, et testimonium perhibui, quia hic est Filius Dei (Joan.
I).”
|
|
Quam dissimiles species hic atque illic! Hic species columbae, illic
voces et lampades sive maximus ignis, et mons fumans, et sonitus
buccinae. Proinde non leviter attendendum quod apud alium evangelistam
Baptista Joannes cum dixisset.
|
“Ego baptizo in aqua (ibid.),”
|
|
subjunxit,
|
“medius autem vestrum stetit, quem vos nescitis (ibid.),”
|
|
etc. Puta illum respexisse ad jam dictam promissionem dicentis ad Mosen:
|
“Prophetam suscitabo illis de medio fratrum suorum similem tui (Deut.
XVIII),”
|
|
et idcirco dixisse,
|
“medius autem vestrum stetit quem vos non scitis,”
|
|
ut ita subintelligas, ac si dixerit: Ille cujus fortitudinem sustinere
non potuit populus, significatam sibi per speciem ignis, et dixit ad
Mosen:
|
“Ultra non audiam vocem Domini Dei mei, et ignem hunc maximum amplius
non videbo, ne moriar. Loquere tu nobis et audiemus, non loquatur nobis
Dominus ne forte moriamur (ibid.).”
|
|
Ille, inquam, abscondita fortitudine zeli ignei similis factus Mosi, id
est homo verus ut Moses fuit, medius vestrum stat tolerabilis atque
affabilis, mitis et humilis sicut columba, non sicut ignis, et nunc
talis de medio vestrum suscitatur vobis, ut loquatur vobis Dominus, et
non magis moriamini, quam si Moses loqueretur vobis, si hunc audire
vultis. Nam si audire nolueritis, et illic dictum est:
|
“Ego ultor existam (ibid.),”
|
|
et hic dico vobis quia
|
“ventilabrum in manu sua, et permundabit aream suam, et congregabit
triticum suum in horreum, paleas autem comburet igni inexstinguibili
(Matth. III).”
|
|
Nusquam acra canonica refert Scriptura quod super aliquem sanctorum,
sive in aliquibus operibus suis Spiritus sanctus, Spiritus Domini, tale
praesentiae suae signum dederit. Quis alius nisi Spiritus iste Domini
per Mosen operatus est in exitu filiorum Israel de terra Aegypti?
Denique hoc non soli confessi sunt magi, dicendo:
|
“Digitus Dei est hic (Exod. VIII);”
|
|
verum etiam Esaias ita declamando dicit:
|
“Ubi est qui eduxit nos de mari, cum pastoribus gregis sui? Ubi est qui
posuit in medio ejus Spiritum sancti sui? Qui eduxit ad dexteram Mosen
brachio majestatis suae, qui scidit aquas ante eos, ut faceret sibi
nomen sempiternum, qui eduxit eos per abyssos, quasi equum in deserto
non impingentem, quasi animal in campo descendens? Spiritus Domini
ductor ejus fuit (Isai. LXIII).”
|
|
Ergo per Mosen operatus est iste Spiritus in exitu Israel de terra
Aegypti, et ubi quinquagesimo die, praesentiae vel operationis suae
signum dare voluit, non species columbae, sed species ignis apparuit,
ita ut diceret populus id quod jam supra dictum est,
|
“et ignem hunc maximum amplius non videbo, ne moriar.”
|
|
Item, ubi post resurrectionem hujus Filii hominis, quinquagesimo die
super discipulos ejus venit, et praesentiae suae signum dare voluit, non
species columbae apparuit, sed
|
“apparuerunt illis dispertitae linguae, tanquam ignis (Act. II).”
|
|
Item qui tollere solebat Eliam, sine dubio erat iste Spiritus Domini,
unde et Abdias:
|
“Cumque recessero a te, inquit, Spiritus Domini asportabit te in locum
quem ego ignoro (III Reg. XVIII);”
|
|
et ubi gratiae, quam Eliae contulerat, signum dare 590 voluit, non
species columbae, sed species ignis apparuit.
|
“Cum enim pergerent et incedentes sermocinarentur, videlicet Elias et
Elisaeus, ecce currus igneus, et equi ignei diviserunt utrumque, et
ascendit Elias per turbinem in coelum (IV Reg. II).”
|
|
Neque hic, neque illic ipsa Spiritus sancti substantia visa est
mortalibus aut videri potuit; sed ubi et quomodo voluit, competens
operationis vel praesentiae suae signum dedit, ita ut nusquam super
ipsum Dominum in specie ignis, nunquam super aliquem sanctorum in specie
columbae visus sit. Quare? Videlicet quia divina natura, quae vel cujus
plenitudo in isto Filio hominis Jesu Christo corporaliter inhabitat
(Coloss. II), satis per semetipsam fervida est, juxta illud:
|
“Etenim Deus noster ignis consumens est (Deut. IV),”
|
|
et idcirco nobis expediebat ut fortitudinem ejus pietas temperaret, et
haec congrue per speciem columbae, significata est. Porro nostra, id est
humana natura per semetipsam tepida, imo et nimis frigida est, juxta
illud:
|
“Et quia superabundavit iniquitas (Rom. V), refrigescet charitas
multorum (Matth. XXIV),”
|
|
et idcirco expediebat homines Dei zelo bono calefieri, qui videlicet
zelus congrue significatus est per speciem ignis. Nullo libentius modo
illud intellexerim, quod et Joannes apud Lucam dicit:
|
“Ipse vos baptizabit in Spiritu sancto et igni (Luc. III).”
|
|
Et Esaias:
|
“Si abluerit, inquit, Dominus sordem filiarum Sion, et sanguinem ejus
laverit de medio ejus in spiritu judicii et spiritu ardoris (Isai. IV),”
|
|
quam ut duo data Spiritus sancti, duabus dictionibus istis putem
significari
|
“in Spiritu sancto et igni”
|
|
sive
|
“in spiritu judicii et spiritu ardoris.”
|
|
Iste namque unus idemque Dominus et Spiritus sanctus est et ignis, unus
idemque et spiritus judicii et spiritus ardoris;
inquam, id est discretionis, quia fidelem ab infideli discernens,
remissionem peccatorum per fidem tribuit, quod est datum primum;
autem, quia purgatum a peccatis hominem deinde boni zeli igne accendit,
quod est datum secundum. Utroque dato perficitur atque consummatur
baptismus Christi, cum aqua quae de latere ejus exivit, et idcirco
Joannes, cum de semetipso dixisset:
|
“Ego baptizo vos in aqua,”
|
|
continuo, ut declararet quanto melior baptismo suo foret baptismus
Christi,
|
“ipse, inquit, vos baptizabit in Spiritu sancto et igni (ibid.).”
|
|
Hanc Joannis, imo suam vel patris promissionem ipse Dominus ante
passionem suam confirmare solebat apostolis suis, sicut post
resurrectionem suam eum commemorasse Lucas hoc modo describit:
|
“Et convescens praecepit eis, ab Hierosolymis ne discederent, sed
exspectarent promissionem Patris, quam audistis, inquit, per os meum;
quia Joannes quidem baptizavit aqua, vos autem baptizabimini Spiritu
sancto non post multos hos dies (Act. I).”
|
|
Jam quidem partem illius promissionis, id est primum acceperunt Spiritus
sancti datum, quod est remissio peccatorum, quia stans in medio illorum,
qua die resurrexit, insufflavit et dixit:
|
“Accipite Spiritum sanctum, quorum remiseritis peccata, remittuntur eis
(Joan. XX),”
|
|
et tamen convescens praecepit eis ut exspectarent promissionem Patris,
quia videlicet restat secundum ejusdem Spiritus sancti datum, de quo et
postmodum dixit:
|
“Sed accipietis virtutem supervenientis Spiritus sancti in vos (Act.
I),”
|
|
etc. Sicut solus de Spiritu sancto conceptus est, ita solus hic in
Spiritu sancto baptizat: nam Joannes adhuc quidem ex utero matris suae
Spiritu sancto repletus est, sed non de Spiritu sancto conceptus est, et
idcirco in Spiritu sancto baptizare non potuit, sed cum caeteris
sanctis, gratiam Spiritus sancti de plenitudine hujus accepit, sicut
ipse quodam loco testatur,
|
“et de plenitudine ejus nos omnes accepimus (Joan. I).”
|
|
Quid tandem sibi vult, vel quam ob causam de coelo venit vox dicentis:
|
“Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui?”
|
|
(Matth. XVII.) Quid, inquam, nisi hoc idem, quod
|
“Spiritus Dei sicut columba descendens et veniens super eum,”
|
|
et hoc idem quod
|
“verbum factum, ut Lucas meminit, super Joannem Zachariae filium (Luc.
III).”
|
|
Ad hoc denique et verbum Domini super Joannem factum est, ad hoc
Spiritus sanctus descendit, ad hoc vox Patris de coelo audita est, ut
sufficiens legitimumque perficeretur testimonium super isto, quod
Christus esset, quod Filius Dei esset non alius; sed iste pauper, iste
Jesus a Nazareth, iste qui putabatur filius Joseph. In testimonium
veritatis hujus hoc totum factum est, ut secundum legem divinam stabile
fieret testimonium, quia scriptum est in lege:
|
“In ore duorum vel trium testium stabit omne verbum (Deut. XIX).”
|
|
Hinc Joannes evangelista dicit:
|
“Et tres sunt qui testimonium dant in coelo: Pater, et Verbum, et
Spiritus sanctus (I Joan. V).”
|
|
Persona Patris ex voce, quae de coelo venit, audita est; persona
Spiritus sancti, coelis apertis, sicut columba descendit; persona Verbi,
praesens quidem aderat in carne, sed silebat, neque illa hora qua
loquebatur testimonium sui, licet quodam loco dicat:
|
“Ego sum qui testimonium perhibeo de meipso (Joan. VIII).”
|
|
In Joanne autem testimonium perhibebat, quia
sicut jam dictum est, propter hoc perhibendum testimonium,
|
“verbum Domini factum fuerat.”
|
|
Horum trium attendens testimonium ipse adversariis suis dicebat:
|
“Si ego testimonium perhibeo de me (Joan. V),”
|
|
ubi subintelligendum est, sicut solent homines de semetipsis testimonium
perhibere, et per inanem gloriam semetipsos commendare,
|
“testimonium meum non est verum. Alius est qui testimonium perhibet de
me, et scio quia verum est testimonium, quod perhibet de me. Vos
misistis ad Joannem, et testimonium perhibuit veritati. Ego autem non ab
homine testimonium accipio, ego autem habeo testimonium majus Joanne
(ibid.).”
|
|
Haec et caetera adversus malitiosam illorum invidentiam dixit, qui
accipere nolentes, et se scire dissimulantes testimonium Dei, qui in
testificando non potest falli, et cujus testimonium ex manifestis
operibus poterat cognosci, miserunt ad Joannem hominem, quem sperabant
posse falli; at ille non falsus est, sed testimonium perhibuit veritati.
Tunc utique miserunt ad eum, sperando eum posse falli et agere, volendo
ut posset falli, quando facta est quaestio ex discipulis Joannis, cum
eis scilicet Judaeis de purificatione,
|
“et venerunt ad Joannem, et dixerunt ei: Rabbi, qui erat tecum trans
Jordanem, cui tu testimonium perhibuisti, ecce hic baptizat, et omnes
veniunt ad eum (Joan. III).”
|
|
Idcirco namque sic incoeperunt, ut invidiae aut zeli flamma ureret
animam Joannis, atque ita conformatus illis, id est invidens factus cum
invidis, diceret aliquid quod esset contrarium veritati. At ille
testimonium perhibuit veritati,
|
“non potest, inquiens, homo accipere quidquam, nisi fuerit ei datum de
coelo (ibid.),”
|
|
etc., usque
|
“qui crediderit in Filium, habet vitam aeternam, qui autem incredulus
est Filio, non videbit vitam, sed ira Dei manet super eum (ibid.).”
|
|
Magnitudo testimonii, et ex specie columbae, et ex eo quod cum dixisset
Pater:
|
“Tu es Filius meus dilectus,”
|
|
addidit,
|
“in quo mihi bene complacui,”
|
|
reverenter debet agnosci. Nam species columbae, id est Spiritus sanctus,
descendens et manens super eum in specie columbae hoc testificatur, quia
|
“in ipso habitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter,”
|
|
sicut columba totum quiddam est, cui pars corporis nulla deest.
|
|