CAPUT 33

“Et panis quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita.”

Summa haec sit consolatio pauperibus quibus spiritus Domini veniens super me, evangelizare misit me (Isa. XVI; Luc. IV); summa, inquam, et incomparabilis congratulatio sit haec gentibus terminisque terrae (Psal. II) quos in haereditatem vel possessionem postulans accipiam a Patre. Quia nihil minus habebunt de hoc pane vitae, quam antiqui patres, quibus hunc panem signavit,

“et dedit Pater qui misit me.”

Nam descendens ad illos ut reficiantur ex me, cum infernus me momorderit, et ego morsus ejus factus fuero (Ose. XIII), mors mortis in visceribus ejus conclusus, additus esurientibus sanctis vel justis, ut vivificentur universi, tunc ego dabo panem istis residuis, in quo non deest veritas ejusdem carnis meae vel corporis, quod eductum de ventre ceti, salvum et integrum residebit aeternaliter ad dextram Patris. Panem eumdem angelorum me tribuente manducabit vivens homo, modo sibi congruo, quem dat Pater his qui recesserunt, ut manducent et resurgant, nunc quidem animae, corpora quidem in die novissimo. Animadvertendum est hoc loco, cum utrobique valeat, et nunc vertibilis [convertibilis] sit haec propositio:

“Et panis quem ego dabo caro mea est.”

Etenim sive carnem de pane praedices hoc modo: Et panis, (quem ego dabo dicens, accipite et comedite,) caro mea est, vel corpus meum est; sive carnem de pane praedices, ita et caro mea, quae mortua ventre terrae glutienda est, panis est, quia refectis mortuis vitam et resurrectionem datura est, cum, inquam, quocunque vertas, sententia vera sit, ordo tamen litterae personarumque vel temporum mutatio exigit, ut panis subjectum, et caro praedicatum debeat accipi. Nam hactenus de persona Patris dixerat, quod ille panem verum daret, et ipse Filius panis esset. Nunc ipse panis vivus et verus ad suam personam per futurum tempus verbi ejusdem transitione facta:

“Et panis, inquit, quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita.”

Et revera quem Pater dedit panem angelorum, ut carnem assumeret et moreretur, quatenus vivificaret, ipse panis coelestis panem terrenum nobis dat, quem viventibus et quibus manducari potest, vitam det aeternam in carnem suam transmutat. Et sic Verbum quod est panis angelorum, caro factum est, non mutatum in carnem, sed assumendo carnem; sic idipsum Verbum jamdudum caro factum, panis visibilis fit, non mutatum in panem, sed assumendo, et in unitatem personae suae transferendo panem. Proinde sicut de carne nostra, quam Virgo Maria peperit, vere fatemur propter unitatem personae, quae [quia] Deus est, sic nihilominus de pane isto visibili, quem ejusdem Verbi invisibilis Divinitas assumens, in carnem suam transfert, vere et catholice confitemur, quia corpus Christi est. Ait ergo:

“Et panis quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita,”

videlicet ut mundus redemptus manducet et vivat, emundata prius per baptismum veteris quem serpens dedit et persuasit, sibi macula. Igitur ab effectis liquet, quanto melior hic panis sit illo, de quo dixerant:

“Patres nostri manducaverunt manna et mortui sunt.”

Hic autem est panis de coelo descendens, ut si quis ex ipso manducaverit, non moriatur. Sane cum dicit:

“Qui manducat hunc panem, vel qui manducat meam carnem,”

semper digne subaudiendum est. Quemadmodum quoties dicitur in Scripturis sanctis: Angelus Domini, vel Spiritus Domini, nec additur malus, sine dubio bonus angelus, vel bonus Spiritus intelligitur. Ita nimirum quoties dicitur:

“Qui manducat et bibit,”

et non indigne, procul dubio digne subaudiendum est. Proinde et quod dixit:

“Patres vestri manducaverunt manna et mortui sunt,”

quoniam absque bonorum vel malorum patrum distinctione, dixit, sciendum est quia quantumcunque bene manducaverint aliqui ex illis, tamen omnes mortui sunt, id est, ab haereditaria morte, qua in Adam omnes moriuntur, per illud manna liberati non sunt, sed per hunc panem omnes vivificantur electi, qui vel antequam hic panis de coelo descenderet, fuerunt mortui, vel postquam descendit nati sunt, eidem morti obnoxii. Sequitur: