CAPUT VIII. Quomodo

“Spiritus Dei ferebatur super aquas.”

Deinceps namque creaturae ejusdem formatio vel exornatio succedit, tantamque ex intentione Spiritus Dei meliorationem et tantum inopiae suae supplementum capit, quantum pro modulo suo melioratur ovum in eo quod calore volucris animatur et pullum producit. Quid autem putamus esse hunc spiritum, nisi bonitatem amoremque Dei, amorem non affectuum, sed substantialem, amorem, inquam, et vitam, virtutemque vivam in Filio et Patre manentem, vel ab utroque procedentem, Patri Filioque consubstantialem. Hic nempe ferebatur super aquas, nihilominus et super aridam quae sub aquis latebat, quia videlicet, magno super creaturam suam Creator affectu ducebatur, ut quia non poterat esse quod ipse qui creaverat, tales ex ea faceret formas, in quibus Creatori conjungeretur, conviveretque et conregnaret creatura. Hic amor, haec bonitas Creatoris Spiritus sanctus est. Quem nesciens Plato, cum hanc Scripturam legisset, spiritum mundi, id est aerem, arbitratus est, qui, secundum ordinem elementorum, aquis, utpote levior, supereminet. Et quia per coelum quoque, de quo jam dictum est, in principio creavit Deus coelum et terram, ignem significari suspicatus est, quatuor tantum elementa, scilicet ignem, terram, aerem et aquam, hoc loco dinumerata esse putavit, utpote spiritum hunc non cognoscens, qui plane non spiritus est mundi, sed Spiritus Dei, praesertim cum per tenebras, quae erant super faciem abyssi, vicinius aer possit intelligi, qui desuper nullis adhuc luminibus radiabatur, et idcirco recte tenebrarum nomine designatur. Quare autem cum quatuor mundi elementa sint, haec duo tantum, scilicet terram et aquam, scriptor sacrae hujus historiae suis nominibus expressit, et aerem non proprio, sed tenebrarum nomine significavit? Videlicet quia pertinuit ad propositum ejus species istas in ornatu creaturae, quae tunc erat informis, tam diversas tamque multiplices tunc existentes dicere unde exortae sint. Constat autem quia de tenebris istis quae erant super faciem abyssi lux effulsit, testante Paulo, cum dicit: Quia Deus, qui dixit de tenebris lucem splendescere, 4 illuxit in cordibus nostris (II Cor. IV). Non ait, in tenebris, sed de tenebris Deus lucem splendescere dixit. Porro de terra et aquis productae sunt omnium species rerum quas novimus. Solus ignis, licet gignentibus terrae et aquis cooperetur, nihil tamen ex ipso gignitur, et proinde de hoc elemento non injuria siletur, et usque in quartum diem quo fons illius, scilicet sol, in firmamento libratur. Solem enim fontem esse ignis aetherei physici quoque qui diligentiores fuere attestantur.