CAPUT 38

“Et dixit ei Jesus: Et vidisti eum, et qui loquitur tecum, ipse est.”

Rem grandem dicturus, scilicet,

“et qui loquitur tecum, ipse est,”

opportune praemisit:

“et vidisti eum,”

videlicet, ut per commemorationem magnae virtutis magnique beneficii benevolum faceret animum auditoris. Quaerenti enim, quis est Filius Dei, quid est dicere et vidisti eum, nisi ipse est, qui aperuit oculos tuos ut videre possis eum? Captata ergo benevolentia, confestim,

“et qui loquitur, inquit, tecum, ipse est,”

quod utique gratiosius, et a jactantiae suspicione longius est quam si ita dixisset:

“Ego ipse Filius Dei sum (Joan. II).”

Nec vero frustra semetipsum credidit huic Filius Dei, ut diceret:

“Et qui loquitur tecum, ipse est.”

Nam audi, audi, inquam, et vide quid fuerit et quid ipse esse noverit in isto homine, de quo alio loco dictum est:

“Ipse enim sciebat, quid esset in homine (ibid.).”

“At ille ait: Credo, Domine. Et procidens adoravit eum.”

De hoc primitivo adoratore Filii Dei duo haec notanda sunt, quae de nullo adorante illum legis, quia videlicet, et credo dixit, et procidit. Nam et leprosus quidem legitur adorasse (Matth. VIII), tamen non dixisse credo in te, neque procidisse, sed tantum, ut Marcus testatur, genuflexisse (Marc. I). Hic unus invenitur, tam voce confessionis 256 quam gestu corporis, necessariam perficiens adorationem Filii Dei, et idcirco recte per singulos annos in exemplum proponitur sanctae Ecclesiae catechumenis, instante solemnitate paschali, baptizandis in morte Christi. In qua et ille post hanc confessionem vel adorationem sine dubio lavari dignus fuit (Rom. VI). Igitur postquam haec acta sunt, audiamus subsequentia dicta Salvatoris, et sic illum attendamus, tanquam exponentem, quid abscondite exeundo de templo Judaeorum, et caecum tali ordine illuminando fecerit nobis, ac deinde judicium proferentem de pastoribus illis qui hanc ovem, id est, hominem illuminatum foras ejecerant. Sequitur:

“Et dixit ei Jesus: In judicium ego veni in hunc mundum, ut qui non vident, videant; et qui vident, caeci fiant.”

Magna et justa sententia competenter et in tempore suo dicta est. Nam quia factum fuerat judicium iniquum, et non judicium sed iniquitas, scilicet quod Pharisaei saepe dictum hominem ejecerant foras, recte is cujus est omne judicium, ad quem pertinet corrigere quaecunque per iniqua judicia fiunt:

“In judicium, inquit, ego veni in hunc mundum.”

Et quia non aliam ob causam illum ejecerant, nisi quia caecus cum fuisset et nunc videret, illuminatorem suum blasphemare noluerat, recte poenam, quam illis repensurus est judex, caecitatem appellat:

“Ut qui non vident, inquit, videant; et qui vident, caeci fiant.”

De causa enim illuminati hominis, qui caecus fuerat, quomodo ejecerant eum foras, congruum poenae vel vindictae eorum vocabulum datum est. Nec solum dixit:

“Ut qui vident, caeci fiant,”

sed etiam ut habeant quos poenaliter aemulentur;

“et qui non vident, inquit, videant.”

Ubi ergo audimus judicium, dicente judice:

“In judicium ego veni in hunc mundum,”

ipsum exspectemus judicii ordinem, scilicet ut qui reos judicaturus est, jam nunc ipsorum dicat reatum, ipsumque perpetrati reatus modum atque vocabulum. Reatus est, quia non per ostium intraverunt, sed aliunde descenderunt in ovile ovium; modus, quia non solum furari, sed et mactare et perdere venerunt et ipsum pastorem bonum, cujus oves sunt, occidere quaerunt, quod et perfecturi sunt. Vocabulum reatus ejusdem legitima cum definitione positum hoc est, quia fures et latrones sunt. Fures, quia furantur; latrones, quia quod furantur occidunt. Ac proinde, his qui non videbant, videntibus excaecandi sunt, et sicut alibi verbis aliis sed eodem sensu dictum est:

“Multis ab oriente et occidente venientibus et recumbentibus cum Abraham, et Isaac, et Jacob in regno coelorum (Matth. VIII),”

ejiciendi sunt in tenebras exteriores, quod hoc ordine ingrediuntur: