|
Joseph quoque ait: De benedictione Domini terra ejus, de pomis coeli et
rore, atque abysso subjacente, de pomis fructuum solis ac lunae, de
vertice antiquorum montium, de pomis collium aeternorum, et de frugibus
terrae, et de plenitudine ejus. Si ad litteram spectes, cur post Judam,
Levi et Benjamin, ponatur Joseph, qui secundum tempus et ordinem
nativitatis duodecim filiorum Israel penultimus est, illa causa est quia
regni Jeroboam, qui a domo David abscidit decem tribus Israel,
principium fuit tribus Ephraim filii Joseph. Nam ipse Jeroboam rex per
Ephraim erat de Joseph, et grandi quidem affectu benedictionis acervus
congeritur, propter merita Joseph, sed secundum litteram, quidquid
benedictio praesens resonat, non valde magnum est cum pomis coeli et
rore, id est omni ubertate aeris rorantis, bona et salubri temperie,
atque abyssi subjacentis, fructibus quoque solis et lunae, naturaliter
autem, ut physici perhibent, ex luna crementum, ex sole autem
maturitatem fructus terrae capiunt; cum, inquam, pomis vel frugibus
terrae omnibus, malus aeque ut bonus, interdum quoque malus magis quam
bonus abundet. Porro juxta sensum altiorem ac prophetico spiritu dignum,
ipse in Joseph, qui et Juda benedicitur, quia videlicet qui ex Juda
secundum carnem natus, ipse est Joseph Christus Dei Filius, toto vitae
ejus ordine est praefiguratus. Ait ergo: De benedictione Domini terra
ejus, etc. Benedictio haec septenaria distinctione subdivisa est. Prima,
de benedictione Domini terra ejus. Secunda, de pomis coeli et rore,
atque abysso subjacente. Tertia, de pomis fructuum solis ac lunae.
Quarta, de vertice antiquorum montium. Quinta, de pomis collium
aeternorum. Sexta, de fructibus terrae. Septima, de plenitudine ejus.
Quid hac benedictione septenaria, nisi Christo Dei Filio, cujus ille
filius accrescens typum gesserat, cuncta perfecta, cuncta praeoptantur
vel praedicantur prospera? Nam de benedictione Domini terra ejus,
subaudiendum est fundabitur vel creabitur, terra, inquam, ejus, id est
terrenum de terrena materia corpus ejus, non de virili semine, sed de
Domini benedictione: non de mortali opere, sed de sancti Spiritus
operatione concipietur, formabitur et patietur. De pomis coeli, et rore,
et abysso subjacente, subaudietur, formabitur et germinabitur: de pomis,
inquam, coeli rorantis, et abysso subjacente, id est de coelestibus et
angelicis alloquiis, et virgineae carnis humore, juxta aliam prophetiam
dicentem: Rorate, coeli, desuper, et nubes coeli pluant justum,
aperiatur terra et germinet Salvatorem (Isa. XLV). Roraverunt enim
pomiferi, quando de coelis missus Gabriel angelus: Ecce, inquit,
concipies et paries filium (Luc. I), etc. Subjacens autem abyssus, poma
coeli, id est verba fidelia suscepit angeli, cum virgo fidelis subjectum
et credulum pandens auditum: Ecce, inquit, ancilla Domini, fiat mihi
secundum verbum tuum (ibid.). De pomis, inquit, fructuum solis ac lunae,
id est de veritate vel operatione utriusque divinae scilicet pariter et
humanae naturae. Nam iste benedictionis Filius, non desole tantum, neque
de luna sola, id est non enim ex divina tantum, neque de sola humana,
sed de utraque Deus et homo unus idemque consistit natura. Et de sole
quidem, id est de natura divina immutabilis atque impassibilis erat. De
luna vero, id est de humana natura varietatibus nostris passibiliter
subjacebat. De vertice antiquorum montium, et de pomis collium
aeternorum, subauditur, insignis et inclytus incedat. Montes quippe
antiqui patriarchae sancti: colles aeterni prophetae sunt, stabilis et
permanentis testimonii. De carne illorum natus, de Scripturis horum
testimonium habet iste accrescens filius. Igitur de vertice antiquorum
montium, de pomis collium aeternorum, id est de fideli semine
patriarcharum, de fideli veniat nobis sermone prophetarum. De frugibus
terrae, subaudis, ditetur atque amplificetur magnifice, id est de multis
atque innumerabilibus filiis toto orbe diffusae Ecclesiae, natae atque
germinantis, de sacrosancta ejus passione. Et de plenitudine ejus, id
est de gloriosa et coelesti illa patria, ubi terra eadem plenitudine,
atque felicitate resurrectionis innovata, bonis ejus implebitur, bonorum
omnium abundantia, tam secundum corpus quam secundum animam in aspectu
ejus perfruetur. Ad summum, inquit: Benedictio ejus qui apparuit in
rubo, veniat super caput Joseph, et super verticem Nazaraei ejus inter
fratres suos. Quod est dicere: Quae tunc benedictio praefigurata est,
quando ille omnis benedictionis opifex apparuit in rubo, ut populum suum
liberaret et educeret de Aegypto (Exod. III), illa perficiatur in capite
Christi Filii Dei, qui nobis Joseph, nobis, inquam, filius accrescens
venturus est, in capite, inquam, et in vertice illius Joseph, in
majestate et altissima divinitate Nazaraei inter fratres suos, id est
sancti inter omnes et super omnes homines sanctos. Veniat super caput
ejus, dum concipitur: veniat super verticem ejus, cum jam juvenis
baptizatur. Nec partim, sed tota plenitudine veniat super caput vel
super verticem ejus, universus gratiae et benedictionis fluvius, quae
profecto non alia est quam gratia septiformis Spiritus. Veniat ignis
quidem, sed rubum illuminans, non comburens, id est cum sit fortissimus
spirituum Deus, fragilem virginei ventris substantiam non dissolvens,
matrem quidem efficiens, sed virginem incorruptam custodiens. Talis
veniens benedictio de medio rubi, liberet nos de manu Pharaonis, et de
luto Aegypti, id est natus de virgine, liberet nos de manu diaboli et
servitute peccati. Quasi primogeniti tauri pulchritudo ejus, cornua
rhinocerotis cornua ejus. Libet et secundum rem gestam intueri, quam
recte ille Joseph filius Israel, recte et Nazaraeus inter fratres suos,
et quasi tauri fuisse primogenitus pulcherrimus, et cornua velut
rhinocerotis, pro similitudine habuisse dicatur. Videlicet Nazaraeus ex
lege comam nutrire jubetur (Num. VI). At ille longa carceris clausura
comam nutrierat, quousque ad imperium Pharaonis de carcere eductus,
tonsus et stola indutus est byssina (Gen. XLI). Pro qua causa? Videlicet
pro magna innocentia, pro laudabili justitia, quia conventus et
provocatus a concupiscente domina, nequaquam operi nefario acquieverat.
Recte igitur rei vel causae memorabili applaudendo, et capiti comato
alludendo, dixit et patriarcha Jacob: Fiant, subauditur benedictiones
istae, in capite Joseph, et in vertice Nazaraei, inter fratres suos
(Gen. XLIX), dicit et iste legislator: Veniat benedictio super caput
Joseph et super verticem Nazaraei, inter fratres suos. Constat vero,
quia propter pulchram faciem decorumque aspectum, a domina sua adamatus
est. Ergo quasi primogeniti tauri pulchritudo ejus, quia videlicet sic a
domina sua juvenis decorus velut a lasciviente vacca taurus juvenculus,
et intra caeteros egregius appetitus est. Ad quod idem alludens, idem
qui supra Pater sanctus, Filius, inquit, accrescens Joseph, filius
accrescens et decorus aspectu (ibid.). Quia vero fortiter libidini
restitit, recte et hic dictum est, cornua rhinocerotis cornua ejus, et
ille qui supra: Sedet, inquit, in forti arcus ejus. Sed jam coeptam
sequentes tropologiam, haec quoque ad Salvatorem referamnus: nam quasi
primogeniti tauri pulchritudo ejus, in eo quod pro salute mundi
sacrificatus, solus suffecit, pro omnibus in odorem suavitatis acceptus
vitulus saginatus, vitulus primogenitus, candidus et rubicundus, electus
ex millibus (Cant. V). Cornua rhinocerotis cornua ejus. Fortissimus
quippe erat atque omnipotentissimus, incomprehensibilis cunctis
venatoribus, nisi quod in sinum, imo in uterum Virginis singulare
deposuit omnipotentiae cornu, atque inde comprehendi et occidi potuit a
venatoribus, a Judaeis insidiantibus. Quamvis unum sit cornu
rhinocerotis, unde et dicitur unicornis, tamen pluraliter cornua dixit,
videlicet quia unus idemque cuncta omnipotenter fecit, et cuncta perdita
nihilominus eadem potentia restauravit. De natura rhinocerotis jam alibi
dictum est (sup. cap. 20), nunc ad reliqua properemus. In ipsis
ventilabit gentes usque ad terminos terrae. Hae sunt multitudines
Ephraim, et haec millia Manasse. Clarum est quia bello publico
mirabiliter in illis cornibus suis gentes usque ad terminos terrae
ventilavit: praedicando enim quia Verbum per quod omnia in principio
facta sunt, caro factum, in fine saeculorum vicit diabolum, gentes ante
se egit, partimque in fugam vertit, partim sub pedibus suis stravit. Nam
qui ex eis restiterunt cum gladiis suis et proposito persequendi
disperierunt: qui autem praedicationem ejus receperunt, bene pedibus
ejus subjecti sunt. Ventilavit igitur gentes usque ad terminos terrae,
et sic ventilando tam gentiles quam Judaeos, complevit quod dixerat in
Psalmo: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te.
Postula a me, et dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessionem
tuam terminos terrae. Reges eos in virga ferrea, et tanquam vas figuli
confringes eos (Psal. II). Gentes ipsae multitudines sunt Ephraim, et
millia Manasse, id est sic judicatae, et sic dispositae sunt, quomodo
praefiguratum est in filiis Joseph, Ephraim et Manasse. Ephraim natu
junior, Manasses primogenitus erat, sed benedictione sua Pater Israel
constituit Ephraim ante Manassen (Gen. XLVIII). Sic populus Judaicus
populo gentium prior erat, sed ventilantibus hujus rhinocerotis
cornibus, illud quoque post caetera factum est, ut junior iste ante
priorem illum stet.
|
|