CAPUT 4

Nimirum quando collegerunt pontifices et Pharisaei consilium, dicentes: Quid facimus, quia hic homo multa signa facit, et caetera, atque ab illo die cogitaverunt ut interficerent eum (ibid.), tunc circumdederunt eum aquae usque ad animam, quia mortis ejus quasi judiciariam praefinierunt sententiam. Abyssus, inquit, vallavit me. Judas enim qui tradebat cum, cum accepisset cohortem et a pontificibus et Pharisaeis ministros, venit cum lanternis et facibus et armis, tunc utique Dominum nostrum abyssus vallavit, abyssus videlicet iniquitatis, tenebrosum machinans secretum, secundum quod et ipse judicans dicit: Sed haec est hora vestra et potestas tenebrarum (Luc XXII). Et pelagus cooperuit caput meum. Profecto quando principe sacerdotum dicente: Adjuro te per Deum vivum ut dicas nobis, si tu es Christus Filius Dei. Respondit: Tu dixisti. Et propter hoc conclamaverunt, dicentes: Reus est mortis; et expuerunt in faciem ejus, et colaphis eum ceciderunt, et palmas ei in faciem dederunt (Matth. XXVI), tunc pelagus caput ejus operuit. Ad extrema montium descendi; veraciter quando ad petitionem dicentium: Tolle, tolle, crucifige eum (Joan. XIX), et non hunc dimittas nobis sed Barrabam, et inter sceleratos reputatus est, et medius duorum latronum crucifixus est, tunc ad extrema sive novissima montium descendit, ita ut veraciter de illo propheta praedixerit: Non est species ei neque decor, et vidimus eum, et non erat aspectus, et desideravimus eum despectum et novissimum virorum (Isa. LIII). Terrae vectes concluserunt me in aeternum. Revera quando convenerunt principes sacerdotum et Pharisaei ad Pilatum dicentes: Jube ergo custodiri sepulcrum ejus usque ad diem tertium, ne forte veniant discipuli ejus et furentur eum; et illo dicente: Habetis custodiam, ite, custodite sicut scitis; illi abeuntes munierunt sepulcrum, signantes lapidem cum custodibus (Matth. XXVII), tunc terrae vectes concluserunt in aeternum secundum aestimationem eorum, qui gavisi sunt super eo, non putantes quod resurgeret, sed quod periret nomen ejus in aeternum. Hoc erat falsum gaudium et vana spes illorum. Porro secundum rei veritatem futurum erat, ut non videret caro ejus corruptionem. Ait ergo: Et sublevabis de corruptione vitam meam, Domine Deus meus, id est conclusum vectibus terrae, oppressum signato lapide resurgere facies me tu, qui es Dominus et Deus meus, cujus ego servus et creatura sum secundum formam servi, secundum humanitatem cujus exanime corpus vectibus terrae concludi potuit. Sequitur: Cum angustiaretur in me anima mea, Domini recordatus sum, ut veniat ad te oratio mea ad templum sanctum tuum. Angustiam animae suae verbis patentibus ipse indicavit dicens: Tristis est anima mea usque ad mortem (Matth. XXVI). Amplius autem sudor ejus angustiam animae ejus patefecit, qui juxta alium evangelistam, factus in agonia, dum prolixius oraret, sudorem emisit, et factus est sudor ejus sicut guttae sanguinis decurrentis in terram (Luc. XXII). Tunc, inquit, Dominus recordatus sum, in eo videlicet ut consilio sive proposito divinitatis postponerem sensum, vel effectum carnis dicendo: Verumtamen non mea voluntas, sed tua fiat (ibid.). Quaenam illa voluntas erat? Ut veniat, inquit, ad te oratio mea, ad templum sanctum tuum. Hoc volebas tu, ut per passionem meam gentes salvarem, quemadmodum in persona mea Spiritus sanctus per os David praelocutus est, dicens: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te. Postula a me, et dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam terminos terrae (Psal. II). Hoc erat beneplacitum coram te, ut taliter postularem, imo ego ipse et sacrificium, et oratio pro gentibus moriendo fierem. Judaeos autem quamvis cognatos, sive contribules meos pro humanitatis affectu illis non praeferrem, imo relinquerem. Quare? Nimirum quia gentibus poenitentiam agentibus, isti impoenitentes permanent, et hoc est quod continuo sequitur: Qui custodiunt vanitates, frustra misericordiam suam derelinquunt. Quomodo Judaei vanitates custodierunt? Vere multo labore et mira obstinatione, cujus cum indicia multa sint, haec duo tantum pro testimonio commemorare, ad praesentem pertinet locum. Postquam illum occiderunt, solliciti fuerunt munire sepulcrum, signantes lapidem cum custodibus, causam istam fingentes, ne forte veniant discipuli ejus et furentur eum (Matth. XXVII). Veraciter autem hoc intendentes, quod etsi post tres dies revivisceret, sicut recordabantur eum praedixisse, non posset prodire lapide oppressus, et sicut hic habemus vectibus terrae conclusus. Deinde cum quidam de custodibus venissent in civitatem, et nuntiassent principibus sacerdotum omnia quae facta fuerant, illi congregati cum senioribus consilio accepto, pecuniam copiosam dederunt militibus, dicentes: Dicite quia discipuli ejus venerunt nocte, et furati sunt eum nobis dormientibus (Matth. XXVIII). Ita laboraverunt custodire vanitatem suam, ut etiam pecuniam darent copiosam, propter vanitatem custodiendam, ut in mendacio detinere possent veritatem Dei. Quae vanitas magna est, et major, quam ut verbis eam quis possit consequi. Hoc ergo facientes, misericordiam suam reliquerunt, id est gratiam remissionis peccatorum speraverunt. Unde notandum quia non dixit, qui faciunt vanitates, frustra misericordiam suam derelinquent. Neque enim aditum misericordiae perdidissent, pro eo quod occidendo Christum, vanitatem fecerunt, nisi etiam permanendo in incredulitate, suamque perfidiam ponendo contra fidem Evangelii vanitates custodissent. Proinde multo melius dictum est, misericordiam suam dereliquerunt, quam si dicas, misericordia sua illos dereliquit, quia videlicet misericordia nullum derelinquit, sed eam derelinquunt omnes custodes vanitatis, omnes defensores perpetratae iniquitatis. Illud quoque non praetereundum quod dicendo: Derelinquent misericordiam, addit suam, quia videlicet propheticus, ut jam tractavimus de Judaeis, sermo est, quorum Christus primum misericordia est. Eorum enim adoptio est filiorum, ut ait Apostolus, et gloria, et testamentum, et legislatio, et obsequium et promissa; quorum patres, et ex quibus Christus secundum carnem, qui est super omnia Deus benedictus in saecula. Amen (Rom. IX). Igitur Judaei vanitates custodiendo, idem verbum Dei repellendo, et indignos vitae aeternae semetipsos judicando, misericordiam suam dereliquerunt, et misericordiam non derelinquentem, imo visitantem eos repulerunt, tempus visitationis suae cognoscere nolentes (Luc. XIX), non misericordiam sempiternam, sed gloriam temporalem quaerentes. Sed vide adhuc quia dicturus, misericordiam suam derelinquent, praemisit frustra. Neque enim saltem servare potuerunt, quod occidendo Christum, sibimet reservare putaverunt, scilicet locum et gentem, imo et lucrosum templi vel sacerdotii sui privilegium, pro quo contra omnes gentes spiritu superbiae nimis elati nomen magnum et grande emolumentum tanquam peculiaris unius Dei populus, capiebant de toto orbe terrarum. Non est factum secundum spem illorum, sed sicut ipsi verbum Dei repellendo, ut jam dictum est, indignos vitae aeternae semetipsos judicaverunt, ita etiam felicitate praesentis vitae indigni judicati sunt ut caderent in ore gladii et amisso loco captivi ducerentur in omnes gentes captivi. Ego autem in voce laudis immolabo tibi, quaecunque vovi, reddam pro salute mea Domino. Illi autem misericordiam suam derelinquunt, sed propter eos misericordiae laus et gloria minor non erit. Nam ego in voce laudis immolabo tibi, linguas alias pro linguis eorum acquiram ut cantent tibi, sicut alibi scriptum est: Propterea confitebor tibi in populis, et psalmum dicam tibi in gentibus (Psal. LVI). Quaecunque vovi reddam pro salute mea Domino, id est ita gentes notitia tui nominis instruam, ita tuae dilectionis igne accendam ut vota multo plura, quam unquam Judaei voverunt, pro salute sua voveant, et reddant. Haec ita dicit ut obediens, quippe ut Apostolus ait: Didicit ex his, quae passus est obedientiam (Hebr. V). Siquidem passionibus et ipsa morte eruditus est ad impassibilitatem, qui eatenus passibilis pro carnis affectu fleverat super gentem suam, sicque immutatus est cunctis affectibus ejusmodi depositis, ut paratam voluntatem haberet, relinqueret illis domum suam desertam, et converti ad gentes. Ejus taliter eruditi vox illa per Psalmistam deprompta est: Paratum cor meum, Deus, paratum cor meum; cantabo et psallam in gloria mea (Psal. CVII). Nam quod protinus sequitur: Exsurge, gloria mea, exurge, psalterium et cithara (ibid.), vox est Patris sive divinitatis, carnem de sepulcro suscitans. Unde et in hoc propheta in typum ejus continuo subjunctum est: Et dixit Dominus pisci, et evomuit Jonam in aridam. Dixit enim Dominus terrae et morti, et hunc Dominum nostrum Jesum Christum, qui erat mortuus, reddidit ad vitam, solutis inferni doloribus, juxta quod impossibile erat, teneri illum ab illo (Act. II).