VERS. 15-17.

Et didici quod unus utriusque esset interitus. Et dixi in corde meo: Si unus et stulti et meus occasus erit, quid mihi prodest quod majorem sapientiae dedi operam? Locutusque cum mente mea, animadverti quod hoc quoque esset vanitas. Non enim erit memoria sapientis similiter ut stulti in perpetuum, et futura tempora oblivione cuncta pariter operient: moritur doctus similiter ut indoctus. Et idcirco taeduit me vitae meae, videntem mala universa esse sub sole, et cuncta vanitatem et afflictionem spiritus. Dixerat Ecclesiastes quod sapiens a stulto tantum differret quantum lux a tenebris, hocque rationabili explicuerat ordine, veris confirmaverat sententiarum allegationibus. Quos ergo illa non accendant, non inflamment ad percipiendum sapientiae vexillum? Sed rursum duplici scindimur hamo dubitandi. Nam dubitans aliquis, quid talis sit distantia inter sapientem et stultum, cum sint omnes unius conditionis, contra Ecclesiasten quasi objurgando obloquitur: Quid, ait, distinguis quod unit Deus et natura? Non sic distinguit quos ab initio de una terrae materia creavit, quibus unius naturae animam est largitus, novas quippe in eis quotidie creat Deus animas. Indoctum itaque et doctum Deus et natura creavit. Quanquam distemus accidentibus, in specie genus nos unit. Coaequas stultum nocti, doctum dici. Dant promissa tua fidem, sed spes quae differtur affligit animam (Prov. XIII). Ne ergo efficiar nox, ut sim lux et filius lucis totas volo expendere vires, et quasi ad coelestia paratus sum evolare, sicut aquila quae solis claritate delectatur. Sed me deterret res quae etiam stultum terret; scilicet, quia datus est unus omnibus occasus, et nihil differt sapiens a stulto moriendo, et multi dicunt: Quis ostendit nobis bona? (Psal. IV.) Moritur doctus ut indoctus, et cum mortuus fuerit, quae erit illi memoria lucis? quid prodest ei quod majorem sapientiae dedit operam? His altercationibus Ecclesiastes occurrit, et se ipse refellit dicens: Frustra causaris, quod majorem sapientiae dedisti operam, haec cum tuo corde, sed non locutus cum mente. Carneum cor habes, cor carnale sapit, vix spiritualia sentit; sed mens, quae est excellentior pars animae, melius sentit, vanitatem et falsitatem revincit. Mens cor et carnem superat, coelestia meditatur, mystica contemplatur. Propterea locutus cum mente mea, non corde: scio, et bene scio quod non omnes unus manet occasus, sed sicut distant vivendo, ita distant moriendo. Quae enim erit memoria stulti in perpetuum? Sicut pecora ex toto pereunt cum corpore, ita stultus ex toto deperit cum nomine suo, cum auro et argento et divitiis usquequaque acquisitis. Anima ejus, quia immortalis est, vivit quidem, sed in aeternis suppliciis; melius ei esset, si mori substantialiter posset. Qui sapiens est, et sapienter vivit, statim ut moritur, liberatus de corpore mortis hujus ad coelestia liber evolat, et vitam suam mutat in melius. Melius est ergo brevi tempore dimicare, ferre vallum, arma sumere, lassescere sub lorica, et postea gaudere victorem, quam impatientia unius horae servire perpetuo. Nihil amantibus durum est, nullus difficilis cupienti labor. Respice quanta Jacob pro Rachel pacta uxore sustinuit. Et servivit, inquit Scriptura, Jacob pro Rachel septem annos, et erant in conspectu ejus quasi dies pauci: unde et ipse postea commemorat, In die urebar aestu, et gelu nocte (Gen. XXIX, XXXI). Amemus et nos Christum, ejusque semper quaeramus amplexus, et facile videbitur omne difficile, brevia putabimus omnia quae longa sunt. Regnum coelorum vim patitur, et violenti rapiunt illud (Matth. XI): nisi pulsaveris, et vim feceris regno coelorum, non capies.