CAPUT XXV. Quid sit quod Moyses de Deo scripsit, Et praecavens in futurum,

“et tactus dolore cordis intrinsecus.”

Quid de hoc dicemus quod non solum poenituisse, verumetiam intrinsecus dolore tactum fuisse Dominum, Scriptura testatur? Sic enim scriptum est:

“Poenituit eum quod hominem fecisset in terra”

et praecavens in futurum,

“et tactus dolore cordis intrinsecus: Delebo, inquit, hominem (Gen. VI).”

Dicit aliquis: More humano Scriptura loquitur, quia loquitur hominibus. Ita esse consentimus. Verumtamen necesse est verum esse quod Scriptura loquitur veritatis. Dolore cordis Dominum tactum fuisse pronuntiat. Porro dolor est quaedam passio, de quatuor passionibus una, quarum haec sunt nomina. Dolor sive tristitia, gaudium sive mepta laetitia, pietas sive timiditas, spes sive cupiditas. Has quatuor passiones, imo vitia, pueri legimus apud poetam insignem dicentem quam brevissime:

Hanc metuunt homines, cupiunt, gaudentque dolentque. (VIRG. Aeneid. VI.)

Cum ergo sit impassibilis Divinitas, offenditur quispiam, quoties pro re mentio fit hujus loci, ubi dolore cordis intrinsecus Deum fuisse tactum sacra narrat Scriptura. Sed econtra, sciendum quia dolor alius, gaudium aliud, alia spes, alius timor, a sancta nobis Scriptura praedicantur, quae non passiones sive vitia, imo summae virtutes a spiritualibus spiritualiter intelliguntur. Est enim dolor, id est pietas, quam efficit Spiritus sanctus, unde et spiritus pietatis dicitur. Et gaudium fructus ejusdem Spiritus, sicut dicit Apostolus:

“Fructus autem Spiritus, est gaudium (Galat. V),”

etc. Est et spes primarum virtutum media, sicut ait idem, qui supra:

“Nunc autem manent, fides, spes, charitas, tria haec (I Cor. XIII).”

Est et timor sanctus, virtus et virtutum custos, quem idem Spiritus sanctus efficit, unde et in ordine septem spirituum, sicut spiritus pietatis, ut jam dictum est, ita et jam praedicatur spiritus timoris Domini. Non igitur offenditur fidelis animus, tanquam inconvenienter de impassibili Deo praedicetur, quod sicut littera sacra praedicat, dolore cordis tactus fuerit intrinsecus, quia revera, sicut et alibi veritas prophetica testatur:

“Deus est aemulator et ulciscens Dominus (Nahum I).”

Nec omnino quispiam Deum veraciter imitatur, nisi sit particeps boni zeli vel aemulationis ejus.