CAPUT 11

“Respondit Jesus et dixit ei: Amen dico tibi, nisi quis natus fuerit denuo, non potest videre regnum Dei.”

“Amen, amen,”

id est, vere vel fideliter. Et congrua sibimet affirmatione incarnata Veritas dicta sua confirmat, ut somnolentum et de futuro non caventem excitet et attentum reddat. Notandum vero quod cum in caeteris Evangelistis, alias crebrius, alias rarius, semper aut simpla haec affirmativa dictiuncula ponatur, in hoc solo Evangelista saepius et eadem semper duplicata reperitur. Quia videlicet quae ab hoc referuntur, majora et diviniora sunt, et idcirco concitatiore, id est, geminato semper affirmationis clamore magis attentum efflagitant auditoris animum. Potest et sic recte intelligi quod Amen dictum sit, pro ipso nomine veritatis, quae est ipse Filius Dei, juxta illud in Apocalypsi: Haec dicit Amen testis fidelis et verus, qui est principium creaturae Dei (Apoc. III); et sic dicat: Amen, amen dico vobis, ut intelligas eum dixisse, ego Veritas veritatem dico vobis. Sed jam ipsius verba tanto veritatis firmamento suffulta prosequamur:

“Nisi quis natus fuerit denuo, inquit, non potest videre regnum Dei.”

Hic jam attenti, quoniam non solos sacramentorum ruminare nucleos, sed et litterarum vellicare corticem vobis [nobis] propositum est. Quaerimus primum, ad quid Dominus hoc responderit? Quia sicut se habet Evangelicae textus litterae, respondendo Nicodemo haec intulit. At ille quaestionem nullam proposuisse videtur, ad quam de videndo regno consequenter responderit Jesus. Quod si ita dixisset: Scimus quia a Deo venisti Christus Rex: nulla de convenientia responsionis quaestio superesset. Igitur nos quoque nostrae noctem ignorantiae discutientes, et cum hoc Nicodemo in adjutorio [auditorio] veritatis vigilantes, primum ab intentione ejusdem Nicodemi viam quaerimus ad audienda, quae dicuntur huic, magna et profunda mysteria regni Dei. Hoc primum nemo qui dubitet Nicodemum non defuisse multis illis, qui, ut supra dictum est, in die festo crediderunt in eum, videntes signa quae faciebat. Quid autem credebant in eum, nisi quod ipse esset Messias quem olim exspectabant venturum Regem magnum, Regem victoriosum? Haec ergo Nicodemi nocte venientis erat intentio, ut ab eo disceret quando vel quomodo in throno David resideret et restitueret regnum Israel. Nec vero ab hac intentione propositio ejus dissonare putanda est, dicentis:

“Scimus quia a Deo venisti Magister.”

Denique ipsi quoque qui Scripturas a Deo nesciebant, non solum Regem, sed et doctorem justitiae Christum fore sperabant. Unde et loquitur ad eum mulier Samaritana:

“Scio quia Messias venit, qui dicitur Christus (Joan. IV).”

Cum ergo venerit ille, nobis annuntiabit omnia. Quanto magis hic, qui erat Magister in Israel, scienter imo recte, hunc quem esse Messiam credebat, Magistrum vocare potuit? Haec igitur perpendentibus valde jucunda et admirabilis elucet ista responsio tam congrue quam vere reddita, ut eloqui summam decebat sapientiam ore proprio:

“Amen, amen, inquit, dico tibi, nisi qui natus fuerit denuo, non potest videre regnum Dei.”

Quid enim amplius admirari poterant viri barbati, jam filiis suis circumfusi, qui se putarent haereditario propter patres regno Dei jam idoneos, jamque cordis avari sinum laxabant, affluxuris (ut putabant) in illo regno divitiis, atque in contemptum omnium Gentium robustam cervicem erigere fuerant parati? Quid amplius poterant admirari quam id quod, nisi prius nascerentur, non essent visuri regnum Dei? nonne facilius constare poterat apud illos, nullum fore regnum Dei, quam aliquem natum posse denuo nasci? Unde: