CAPUT 6

Proinde continuo recte subinfertur:

“Ego et Pater unum sumus;”

nimirum hinc illud maxime pendet, quod jamdudum catholica fides inter Arium et Sabellium, tanquam inter Scyllam et Charybdim navigans per suos fortissimos remiges uno ore conclamare consuevit, neque confundentes personas, neque substantiam separantes; alia enim est persona Patris, alia Filii, addendo etiam, alia est Spiritus sancti; una est divinitas, aequalis gloria, coaeterna majestas. Sabellius namque (qui et Patripassianus) personas confudit, dicendo unam eamdemque esse Patris, et Filii, et Spiritus sancti. Econtra Arius, aliud, inquit, Pater, aliud est Filius. Pater increatus, Filius vero creatura est. Utramque stultitiam catholica fides detestatur, firmiter tenens et pluralis numeri, verbum, quod est, sumus, et neutralem unitatis dictionem, unum: unum enim, inquit, non unus. Sic etenim dixit Dei Filius:

“Ego et Pater unum sumus.”

Per hoc quod ait,

“unum,”

substantiae unitatem; per id quod dixit,

“sumus,”

personarum expressit pluralitatem. Igitur cum dicit de seipso Filius.

“Et non rapiet eas quisquam de manu mea;”

de Patre vero:

“Et nemo potest rapere de manu Patris mei,”

et continuo subjungit:

“Ego et Pater unum sumus,”

hoc procul dubio vult intelligi, quia Patris et Filii una est divinitas, una eademque omnipotentia, una substantia, una natura quod Graece [rbo][m][o][o][uac][s][i][o][n] dicitur, quodque confitens nos, recte Homoousiani dicimur. Hoc vocabulum Ariani frustra calumniati sunt dicentes, secundem Apostolum, devitandas esse profanas novitates vocum (I Tim. VI), et idcirco consequenter hoc nomen esse devitandum, eo quod non inveniatur 266 in toto canone Scripturarum. Nomina namque vel verba, cum signa sint rerum, utique rebus ipsis cuncta posteriora sunt, quia propter significandas res inventa sunt. Oportet enim prius res ipsas existere, et deinde signa rerum. Constat autem nec ante Evangelium, nec nisi per Evangelium mundo innotuisse Deum Dei Filium. Igitur ubi ipse, vel coaeterna Patri divinitas ipsius per Evangelium innotuit, ut, verbi gratia, per hoc quod nunc ait:

“Ego et Pater unum sumus,”

profecto re constante licuit, imo et oportuit, adversantibus haereticis rei nomen producere. Licuit enim semperque licebit, signatum praesente nota, producere nomen. Sed jam quid ad haec Judaei fecerint audiamus. Sequitur: