CAPUT VIII. De Quinquagesima.

Dominica haec tertiam mundi aetatem significat, qua adolescentulam, pubescentemque Ecclesiam respiciens Deus, cum jam tempus ejus juxta prophetam tempus esset amantium (Ezech. XVI), eripuit illam de medio fornicatorum, mittens Moysen, et Aaron, et per signa magna atque portenta filios Israel educens de servitute Aegyptiorum. Cui rei valde praesentis Dominicae congruit officium, valde competit id, quod hac die legitur Evangelium. Nam sicut hic sedens caecus viam postulabat lucem, sed a turbis increpabatur ut taceret (Luc. XVIII), ita illic filios Israel intendentes ad fidem patrum suorum Abraham, Isaac, et Jacob, et clamantes ad Dominum, ut educeret eos de Aegypto, quod in lingua nostra tenebras sonat, cultumque sui nominis eos doceret, quae vera et necessaria illuminatio est, increpabantur ab Aegyptiis opprimentibus et superbe dicentibus:

“Vacatis otio, et ideo dicitis, Eamus et sacrificemus Domino (Exod. V).”

Igitur cum Dominus mittens Moysen et Aaron, jussit populum suum adduci ad se, et coram illis fecit mirabilia per quae potuit verus Deus agnosci, deditque legem scriptam et mandata vitae, ritumque colendi, jam tunc magnus ille caecus, id est, humanum genus coepit illuminari, et nunc usque illuminatur magis ac magis, contradicentibus licet atque increpantibus turbis, semper quidem invisibilibus, nonnunquam autem etiam visibilibus. Hoc enim Dominicae hujus consonat officium. Nam ingressuro jam sacerdote quasi praevenit clamoribus adventum illuminatoris sui caecus supradictus, dum chorus concinit: Esto mihi in Deum protectorem (Psal. XXX). Nempe quod ait:

“Propter nomen tuum dux mihi eris, et enutries me (ibid.),”

ad viam spectat juxta quam sedet caecus mendicans. Via pariter et dux idem est Christus. Sequens itidem collecta: Preces nostras, quaesumus, Domine, clementer exaudi, clamor est caeci, magis ac magis ut exaudiatur, inclamantis. Nam ut ait, atque a peccatorum vinculis absolutes, ab omni nos adversitate custodi, turbam percutit eorum, quae in oratione patitur, phantasmatum, sicut ille caecus in Evangelio turbam increpantium, sicut filii Israel Aegyptios prohibentes et violenter se tenentes, ne irent ad sacrificandum Domino Deo patrum suorum (Exod. V). Epistolae quoque lectio, si linguis hominum loquar et angelorum, non ex eo tantum loco quo dictum est: Videmus nunc per speculum et in aenigmate, tunc autem facie ad faciem (II Cor. XIII), sed ex tota serie sua, ad ejusdem illuminationem caeci respicit, dum cunctis charismatibus excellentiorem viam demonstrat, id est charitatem. Charitas enim oculus cordis est, qua quisquis caret, caecus est, et in tenebris ambulat, et nescit quo eat (I Joan. II). Nam et cum illuminare coepisset Deus humanum genus, ut dictum est, legem dando filiis Israel, hoc primum collyrio oculos ejus inunxit, dicens:

“Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex tota virtute tua, et ex tota mente tua, et proximum tuum sicutte teipsum (Deut. VI).”

Graduale, cum solam liberationem filiorum Israel (de qua dictum est) cunctis pene dictionibus personare videatur, tamen ex eo quod dicitur:

“Notam fecisti in gentibus virtutem tuam (Psal. LVII),”

ad eamdem spectat magni caeci illuminationem. Sic et in Tractu quod dicitur: Intrate in conspectu ejus (Psal. LXLIX), et caetera, idem est ac si diceret: Accedite ad eum et illuminamini. Quodque lecto supradicto Evangelio dicimus in offertorio: Benedictus es, Domine, doce me justificationes tuas (Psal. CX), nimirum aliis verbis illuminari postulat caecus. Statim viae laudes arripit, juxta quam sedens et mendicans illuminatus est, tantoque concentu, tam grandi vociferatione viam testimoniorum persultat, viamque veritatis, et viam mandatorum congeminat, ut saxorum quoque duritiam ad glorificandum illuminatorem suum excitare queat. Quia vero non satis est, ad viam pervenisse, et illuminationem scientiae percepisse, nisi abjiciamus desideria carnis, congrue terremur illorum exemplo, de quibus dicimus in communione: Manducaverunt et saturati sunt nimis, quia propter desideriorum incontinentiam prostrati sunt in deserto, nec pervenerunt ad repromissionis terram (Psal. LXXXVII; Num. XIV). Quorum nos exemplo Paulus quoque sollicitos reddens:

“Sic currite, inquit, ut comprehendatis (I Cor. IX).”

Quem autem ducem credimus fuisse vel pastorem, cum iterum populum suum et oves pascuae suae Dominus educeret de terra Aegypti, dividens illis per divisiones gratiarum mare Rubrum baptismi, quod de latere ejus pendentis in cruce profluxit? Nempe beatum Petrum apostolum, qui et in magno corpore saepedicti hujus caeci princeps illuminatus est, dicente ad eum Christo Filio Dei vivi:

“Beatus es, Simon Barjona, quia caro et sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus qui est in coelis (Matth. XVI).”

Convenienter ergo ad eumdem apostolum Dominica haec statio fit, ut omnis plebs videns magnificet Deum exemplo ejus dicentis:

“Populus acquisitionis, annuntiate virtutes ejus, qui vos de tenebris vocavit in admirabile lumen suum (I Petr. II).”