CAPUT 30

“Nonne vos dicitis quia quatuor menses sunt, et messis venit? Ecce dico vobis, levate oculos vestros, et videte regiones, quia albae sunt jam ad messem.”

Ecce nesciebamus, quo tempore Dominus relicta Judaea, ut supra dictum est, postquam ascenderat Jerosolimam instante solemnitate paschali, reversus sit in Galilaeam, transiensque per Samariam, haec fecerit vel dixerit, quae praesens Evangelii lectio commemorat. Sed nunc ex eo, quod ait:

“Nonne vos dicitis quia quatuor menses sunt, et messis venit,”

ex hoc, inquam, colligimus quia circa mensem, qui apud nos Februarius dicitur, hunc transitum fecit. Mensem siquidem, qui apud nos Maius dicitur, plena messis in illis est regionibus. Unde et in festivitate Hebdomadarum, quae et Pentecostes dicitur, novum sacrificium, id est, panes primitiarum duos de duabus decimis similae ex omnibus habitaculis secundum legem offerri jubebantur (Lev. XXIII, Num. XXVIII, Deut. XVI). Igitur ex quo Dominus aquam in vinum convertit in Cana Galilaeae, et nunc quando revertitur iterum in Galilaeam, annus exactus est, qui est aetatis ejus tricesimus primus, Joanne adhuc superstite de quo supra dictum est quia

“erat baptizans in Enon, juxta Salim, ubi et quaestio facta est ex discipulis ejus cum Judaeis de purificatione (Joan. III).”

Quando autem vel quo hujus anni tempore sequentis idem Joannes traditus, aut quandiu ab Herode custoditus sit, certum non habemus, quia de Scripturis colligere non possumus. Nunc ad expositionis ordinem redeamus.

“Nonne, inquit, vos dicitis, quia adhuc quatuor menses sunt, et messis venit?”

Sic tanquam eos refellere velit, more coarguentis acrius, sub interrogatione proponit, ac si praeter suam spiritualem messem, nullam aliam, nullam omnino noverit. Et revera nullam messem aliam sua vel discipulorum suorum commemoratione dignam judicat, quamvis per ipsum, per quem omnia facta sunt, hoc etiam fiat, ut messis illa, de qua dicebat, haec singulis annis proveniat. Si enim propter Evangelium patrem, et matrem, fratresque, ac sorores oblivisci ac relinquere praecipit ei, qui se dignum esse cupit (Matth. X, Luc. IV), ne pro affectu carnali retardetur ab intentione coelesti, quanto magis eamdem ob causam vel studium recte discipulos suos scire aut recordari nolebat, quando illa messis veniret: Quae profecto, nec si inde tacerent, tardius, nec si inde loquerentur, citius maturesceret? Aliter quippe veraciter dicere non possumus:

“Nostra autem conversatio in coelis est (Phil. III),”

nisi coelestium meditatione ita occupati simus, ut non vacet nobis cogitare aut loqui de terrenis, ita intenti agriculturae Dei, ut superfluum arbitremur loqui de naturalibus terrenae agriculturae incrementis, ita inhiantes faciendae voluntati Dei, ut negligamus cibos corporis. Recte ergo quasi coarguens:

“Nonne, inquit, vos dicitis, quia adhuc quatuor menses sunt, et messis venit?”

Et protinus adjungit:

“Ecce dico vobis, levate oculos vestros, et videto regiones, quia albae sunt jam ad messem.”

Oculos vestros, inquit, oculos interioris hominis, levate ab hac messe, quam ego comedere non veni, ad quam ego vos operarios non conduxi, et videte, non regionem unam, non Judaeam solam, patriam meam, in qua ego Domini aut possessoris honorem habiturus non sum, sed videte plures regiones gentium, regiones omnium nationum, quam albae sunt jam ad messem. Quia sicut dominis regionum cibi ipsorum praesto sunt, quando regiones ipsae albae sunt ad metendum messem, ita mihi, cui postulanti a Patre gentes in haereditatem datae sunt (Psal. II), cibus copiosus, quem habeo manducare, nunc in promptu est, quando gentes ipsae tractabiles sunt jam ad suscipiendam fidem. Notandum in sermonibus Domini duas messes inveniri: Unam de qua nunc loquitur, scilicet praedicationem Evangelii, cujus messores sunt apostoli (Matth. IX; Luc. X); aliam, de qua idem alibi loquitur, quam et appellat consummationem saeculi, cujus messores angeli sunt (Matth. XIII). Quas, cum in pluribus differant, in eo quoque differre manifestum est, quod illa, quam appellat finem saeculi, messis tantummodo est, haec autem alio quidem respectu messis, alio autem satio dicitur. Satio namque dicitur, futurae messis respectu, id est consummationis saeculi. Quia sicut homo paterfamilias seminat bonum semen in agro suo, cum autem dormirent homines, inimicus homo superseminat forte zizania, et utraque sinuntur crescere usque ad messem, et tunc zizania ligantur in fasciculos ad comburendum, triticum autem reconditur in horreum, sic Filius Dei praedicans Evangelium, filios regni Dei fecit, cum quibus diabolo superseminante, succrescunt filii nequam. In fine autem saeculi per ministerium angelorum colligentur, et a bonis mali, tanquam zizania a tritico, separabuntur. Messis vero dicitur eadem Evangelii praedicatio, temporis anterioris respectus quando patriarchae et prophetae sancti

“euntes ibant et flebant mittentes semina sua (Psal. CXXV).”

Quia videlicet quantum laetitia metentium suavior est labore seminantium, tantum beatitudo apostolorum, qui Christum praesentem viderunt, et loquentem audierunt, et sic nobis annuntiaverunt, longe plenior atque jucundior exstitit beata spe patriarcharum et prophetarum, qui venturum praefiguraverunt aut praedixerunt. Et in hac quidem messe, paleae simul cum granis deferuntur ad aream (Mal. III), in illa autem tenebit Dominus messis ventilabrum suum in manu sua, et mundabit aream suam, paleas igni inexstinguibili tradens, triticum autem suum purum in horreum suum recondens (Matth. III). Igitur quod ait: quia regiones jam albae sunt ad messem, idem est ac si dixisset: Quia jam dociles sunt ad suscipiendam Evangelii praedicationem. De qua messe et alibi dicit:

“Messis quidem multa, operarii autem pauci. Rogate ergo dominum messis ut mittat operarios in messem suam (Luc. X).”

Hujus messis operarios discipulos suos esse volebat, et ad hoc opus excitabat, cum diceret eis:

“Levate oculos vestros, et videte regiones, quoniam albae sunt jam ad messem.”

Et adjecit: