|
In Canticis canticorum dilectus amicae suae loquitur: Ostende mihi
faciem tuam, amica mea, speciosa mea, columba mea, sonet vox tua in
auribus meis. Vox enim tua dulcis et facies tua decora (Cant. II). Vocis
sive locutionis ejusmodi nunc opportune reminiscimur, quia videlicet
salvo altiori coelestis gratiae vel amoris gradu, in quo dilectus
Christus et amica ejus sancta Ecclesia cognoscitur, nimirum sapientis
cujusque animus dilectus et sancta Scriptura amica vel dilecta est
illius quicunque talis est, ut veraciter testimonium sibi perhibeat
conscientia, quod sanctae Scripturae pulchritudinem veram et veritatem
pulchram diligat. Illius namque verba sunt haec: Dixi sapientiae, soror
mea es, et prudentiam vocavi amicam meam (Prov. VII). Dicit ergo nunc
animus studiosus, et ipsa Scripturae praesentis admonet difficultas, ut
dicat: Ostende mihi faciem tuam, sonet vox tua in auribus meis. Vox enim
tua dulcis, et facies tua decora. Sanctae hujus Scripturae facies
nonnisi sapienti unquam ostensa est, et vox ejus nonnisi in auribus
diligentis unquam sonuit, neque alius scire meretur, vox ejus quam
dulcis, et facies ejus quam decora sit. Dicit enim ille qui scripsit:
Quis sapiens et intelliget ista, intelligens et sciet haec? (Ose. XIV.)
Igitur semen hujus dulcedinis atque decoris auctorem spiritum propitium
habere operantes, dilectam hanc sive amicam instanter coepto itinere
sequamur, ut faciem ejus videre et vocem audire, id est et intentionem
ejus sentire, et verum ejus sensum inspicere mereamur. Cum dixisset in
hoc propheta Dominus: Quia misericordiam volui, et non sacrificium, et
scientiam Dei plusquam holocaustum, continuo subjunxit: Ipsi autem sicut
Adam transgressi sunt pactum, ibi praevaricati sunt in me. Ab isto
rursus capitulo populi peccata incipit declamare. Unde et hic ad
memoriam revocandum est, quia, sicut superius jam diximus, septies hic
propheta gentis suae peccatricis peccata percutit, totidemque vicibus in
adventum sive sacramentum Filii Dei sermo ejus recurrit, singulosque
cursus in eodem terminat, nimirum sapienti atque intelligenti, quia haec
scire meretur. Illud innuens, quod justificari et a peccatis liberari
aliter quam per gratiam vel fidem Christi nemo possit. Hac vice prima,
quam nunc usque tractavimus sic incoepit: Non est enim veritas, et non
est misericordia, et non est scientia Dei in terra. Tandem in persona
Christi venturi dixit: In tribulatione sua mane consurgent ad me, etc.,
et tunc demum ad initium redargutionis rediit, dicendo: Quia
misericordiam volui, et non sacrificium, et scientiam Dei plus quam
holocaustum, ipsi autem, sicut Adam, transgressi sunt pactum, ibi
praevaricati sunt in me. Cum enim dicit, quia misericordiam volui et
scientiam Dei, subaudiendum vel reminiscendum est, quod in initio
capituli dixerat, non est misericordia, et non est scientia Dei in
terra. Nunc itaque ordine coepto processuri, non negligenter
praeterimus, quia due dixit in versiculo praesenti: Sicut Adam
transgressi sunt, ibi praevaricati sunt in me. Brevi versiculo et
originale peccatum, et actualia tetigit peccata eorum. Dicendo namque,
sicut Adam transgressi sunt, actualia peccata vehementer accusat; quia
colentes idola et caetera facientes scelera, non quomodocunque
peccaverunt, non per ignorantiam aut per infirmitatem deliquerunt; sed
qui nequissimus peccandi modus est, scienter peccantes, scientes quod
mala facerent, recedendo a domo David et a templo Domini, quod erat in
Hierosolymis, vitulosque aureos colendo peccatum suum defenderunt,
contradicendo sanctis prophetis quoscunque Dominus misit. Unde et
superius Dominus dicit: Populus enim tuus sicut hi qui contradicunt
sacerdoti. Hoc nimirem erat ita transgredi pactum, sicut transgressus
est Adam. Ille namque et transgressus est et transgressionem suam
superbe defendit, dicendo: Mulier quam dedisti mihi sociam, dedit mihi
de ligno, et comedi (Gen. III). Porro subjungendo, ibi praevaricati sunt
in me, originale respicit peccatum. Ibi namque cum dicit, subauditur in
Adam: praemiserat enim, sicut Adam transgressi sunt pactum. Et vere in
Adam praevaricati sunt, quia, ut Apostolus ait, per unum hominem in hunc
mundum peccatum intravit, et per peccatum mors, et ita in omnes homines
mors pertransiit, in quo omnes peccaverunt (Rom. V). Itaque cum dicit,
ibi praevaricati sunt in me, bene saepe dictus Apostolus huic in isto
quoque sermone consonat prophetae, causando Judaeos et Graecos omnes sub
peccato esse, subjungendo etiam haec: Non est enim distinctio. Omnes
enim peccaverunt, et egent gloria Dei (Rom. III). His dictis, continuo
de peccato actuali abundantius agit, scilicet de peccato idololatriae et
aureorum cultu vitulorum, quo, sicut Adam, transgressi sunt pactum, ut
jam dictum est. Sequitur enim: Galaad civitas operantium idolum,
supplantata sanguine; et quasi fauces virorum latronum, particeps
sacerdotum in via interficientium, pergentes de Sichem, quia scelus
operati sunt. Galaad est civitas sita trans Jordanem in tribu Gad. in
qua idolum primitus est consecratum. Erat enim et civitas lugitivorum.
Sed quanto celebrior, tanto idololatriae et malorum omnium principium
fuit. Et quia isti idola primum consecrarunt, vel maxime, sicut praesens
testatur, in malum adjuverunt; idcirco primi ab Assyriis capti et in
captivitatem ducti sunt. Porro, Sichem civitas in confinio decem tribuum
et duarum, quae postea Neapolis appellata est, unde transitus erat
Israelitis in Hierusalem, ubi solummodo licebat victimas immolari.
Tribus ergo temporibus, quibus secundum legis praeceptum populus ad
templum Domini ascendere debebat, sacerdotes illorum ponebant in itinere
latrones qui insidiarentur pergentibus, ut magis vitulos aureos in Dan
et in Bethel, quam Dominum adorarent in Hierusalem, et quos revocare non
poterant, in eadem via interficiebant. Sacerdotum illorum particeps nunc
dicitur Galaad, videlicet eo quod Galaaditae conjungendo se iniqua
foederatione et cooperando sacerdotibus in interfectione. Sensus igitur
iste est: Si quaeras cur dixerit, ipsi autem transgressi sunt pactum,
sicut Adam, qui utique non per ignorantiam, sed scienter per arrogantiam
peccavit, et peccatum suum adversus Deum sese corripientem proterve
defendit. Ecce effectum sive opus manifestum habes malae defensionis.
Nullum denique manifestius defensionis est experimentum, quam illos
interficere, quibus admissum non placet communiter suscipere peccatum.
|
|