CAPUT 13

Hic jam quaeritur, quare sic veniet, quamobrem cum nubibus veniet? Nunquid ut nubibus occultetur sive abscondatur? Non utique. Tunc enim manifestus veniet, quia dudum venit occultus, et sicut hic scriptum est, videbit eum omnis oculus. Quare ergo veniet cum nubibus? Aliam scripturam interrogemus. Propheta Isaias cum praemisisset de impio sub interrogatione dicens:

“Et non videbit gloriam Domini,”

continuo per quamdam concessionem conjunxit:

“Domine, exaltetur manus tua, et non videant.”

Et protinus adjecit:

“Videant et confundantur zelantes populi, et ignis hostes tuos devoret (Isa. XXVI).”

Ac si inutiliter concessisset,

“exaltetur manus tua, et non videant,”

correxit, dicens:

“videant et confundantur;”

ergo quodammodo non videbunt, et quodam alio modo impii quoque venientem videbunt. Ut non impii videant gloriam Domini, veniet cum nubibus, ut confundantur videntes, impii, videbit eum omnis oculus. Nubes quippe cum quibus veniet, gloriam ejus, ne impii videant, abscondent; sed potentiam majestatis ejus, quin omnis oculus videat, non abscondent. Quales enim illae tunc erunt nubes? Non utique quales nunc saepe videmus, pluviis rorantes terramque refrigerantes, sed nubes tempestuosae, ignem spirantes, fulmina jacientes. Nam

“ignis in conspectu ejus ardebit, et in circuitu ejus tempestas valida (Psal. XLIX).”

Nubium ejusmodi, nubium ardentium vehementiam Paulus exprimere laborans, Thessalonicensibus scribens ait:

“Si tamen justum est apud Deum, retribuere tribulationem his qui nos tribulant, et vobis, qui tribulamini, requiem nobiscum in revelationem Domini Jesu de coelo cum angelis virtutis ejus. In flamma ignis, dantis vindictam his qui non noverunt Deum (II Thess. IV).”

etc. Hoc omnis videbit oculus, videbunt impii, ut confundantur, sed gloriam Domini non videbunt, quam ut non videant, exaltabitur manus ejus. Claritatem corporis ejus, sive corpus claritatis ejus, cui nostrae, ut Apostolus ait, humilitatis corpus reformatum configurabit (Philip. III), ille nubes obductae impiis abscondent, sed ipsum Filium hominis non abscondent. Ipsum videbit omnis oculus et videntes impii confundentur, gloriam autem ejus videbunt pii, qui, ut semper cum Domino sint, ut Apostolus ait, obviam Domino in nubibus rapientur (I Thess. IV). Igneas nubes, nubilos ignes, raptim sursum incolumes transibunt, et sic semper cum Domino erunt. Deorsum Impii stupebunt et videbunt, ut videntes confundantur, hi maxime, qui eum pupugerunt, hi scilicet qui manus ejus et pedes foderunt clavis, et latus ejus lancea perforaverunt. Illi nimirum videntes confundentur, et confusionis eorum participes erunt, quicunque non obediunt Evangelio ejus.

“Et plangent se super eum omnes tribus terrae.”

Hoc cum antiquioris prophetae testimonio dixit hic Apostolus et Evangelista, qui de pectore Domini hausit sapientiam, Hebraeus ex Hebraeis, quem Salvator amabat plurimum. Nam in Zacharia sic persona hujus principis regum loquitur:

“Et aspicient ad me quem confixerunt, et plangent cum planctu quasi super unigenitum, et dolebunt super eum, sicut doleri solet in morte primogeniti (Zach. XII).”

Hujus testimonii prophetici solam partem hanc, et aspicient ad me quem confixerunt, hic idem Joannes in Evangelio suo recitavit, praemisso,

“quia non fregerunt crura ejus, sed unus militum, lancea latus Domini aperuit,”

ita subjungendo:

“Facta sunt enim haec, ut Scriptura impleretur: Os non comminuetis ex eo (Joan. XIX; Exod. XII).”

Et iterum alia Scriptura dicit:

“Videbunt in quem transfixerunt (Zach. XII).”

Hic autem quod illic omisit, scilicet hanc sequentem partem, et plangent cum planctu quasi super unigenitum, hoc modo addidit:

“Et plangent se super eum omnes tribus terrae.”

Quod hic ait,

“omnes tribus terrae,”

nihilominus apud eumdem prophetam habes, ubi protinus ita scriptum est:

“Et planget terra, familiae et familiae seorsum. Familiae domus David seorsum, et mulieres sive uxores eorum seorsum. Familiae domus Nathan seorsum, et mulieres eorum seorsum. Familiae domus Levi seorsum, et mulieres eorum seorsum. Familiae Semei seorsum,et mulieres eorum seorsum. Omnes familiae reliquae, familiae et familiae seorsum, et mulieres eorum seorsum (ibid.).”

Pro familiis LXX interpretes tribus posuerunt, quos iste in caeteris secutus est, utpote Graeco sermone conscribens, quo videlicet sermone, ab iisdem LXX interpretibus Scripturae translatae fuerunt. Igitur et quod nunc ait

“omnes tribus terrae,”

cum testimonio loquitur ejusdem prophetae: Tunc etenim et tribus domus David, et tribus domus Nathan, et tribus domus Levi, et tribus domus Semei a suia uxoribus separabuntur, id est, cunctis voluptatibus suis fraudabuntur, ut plangant unigenitum et primogenitum Dominum Jesum Christum, de quo dixerant,

“sanguis ejus super nos, et super filios nostros (Matth. XXVII).”

In David regia tribus accipitur, hoc est Juda; in Nathan prophetalis ordo describitur; Levi refertur ad sacerdotes, ex quo ortum est sacerdotium; in Semei doctores accipiuntur, ex hac enim tribu magistrorum agmina pullularunt. Reliquas tribus tacuit, quae non habent aliquod privilegium dignitatis. In eo autem quod ait, omnis tribus reliqua, tribus et tribus seorsum, et uxores eorum seorsum, universas absque nomine comprehendit.