CAPUT 3

Proinde versus iste quasi intercalaris ad singulas Ecclesias, de singulis pronuntiatur spiritibus Dei,

“qui habet aurem audiat, quid spiritus dicat Ecclesiis.”

Additur huic alius, qui et in singulis istorum spirituum elocutionibus, pro qualitate condignarum retributionum variatur.

“Vincenti dabo edere de ligno vitae, quod est in paradiso Dei mei.”

In isto gradu, id est in spiritu timoris, vincere est corripienti acquiescere, poenitentiam agere et prima opera facere. Porro, primis hominibus, quia corripienti Deo non acquieverunt, imo peccatum suum superba defensione tuentes auxerunt, lignum vitae quod plantaverat Deus in medio paradisi, interclusum est; ait enim Dominus Deus:

“Ecce Adam quasi unus ex nobis factus est, sciens bonum et malum (Genes. III).”

Nunc ergo ne forte mittat manum suam, et sumat etiam de ligno vitae, et comedat, et vivat in aeternum, emisit eum Dominus Deus de paradiso voluptatis, et collocavit ante paradisum Cherubim, et flammeum gladium atque versatilem, ad custodiendam viam ligni vitae. Quod ergo primo homini interclusum est poenitentiam non agenti, pulchre huic repromittitur qui poenitentiam egerit: Quatenus edat de ligno vitae,

“quod est, inquit, in paradiso Dei mei,”

et vivat in aeternum, cum ex illo comederit, Dei mei dixit, pro natura carnis nostrae quam assumpsit. Nam pro natura suae divinitatis dici potuit quod est in paradiso Patris mei. Utrumque in Evangelio diffinit [praefinivit], dicendo jam fratribus suis, apostolis suis:

“Ascendo ad Patrem meum, et Patrem vestrum, Deum meum, et Deum vestrum (Joan. XX).”

Sed nunquid ut resurgamus et vivamus in aeternum, de illo materiali ligno est edendum? Non utique, sed

“qui manducat, inquit, carnem meam, et bibit meum sanguinem, habet vitam aeternam, et ego resuscitabo eum in novissimo die (Joan. VI).”

Christus namque lignum vitae est, cujus et in coelesti paradiso visione, et in praesenti Ecclesia corpore, sanctae reficientur animae. Illud materiale lignum vitae, hominem morte animae, scilicet, peccato jam mortuum, non vivificasset, sed carnem vivere faceret in aeternum, quod infelicissimum esset. Mortuus quippe in anima, si corpore viveret homo in aeternum, non recuperaretur in aeternum, et esset aeternaliter miser, ut daemones sunt. Hoc autem lignum vitae, quod est Christus, dum nos corpore et sanguine suo reficit, jam nunc resuscitat animam a morte peccati, et carnem nostram in novissimo die resuscitabit. Saepe autem is, qui necdum vicit, id est, qui poenitentiam non egit, edit de hoc ligno vitae, quod est in paradiso Dei, manducat corpus, et bibit sanguinem Domini. Non illi dat Christus, sed ipse rapit, et ideo

“judicium sibi manducat, et bibit (I Cor. XI).”

“Et angelo Smyrnae Ecclesiae scribe. Haec dicit primus et novissimus, qui fuit mortuus et vivit: Scio tribulationem tuam, et paupertatem tuam, sed dives es, et blasphemaris ab his qui se dicunt Judaeos esse, et non sunt, sed sunt synagoga Satanae.”

Post spiritum timoris sursum est spiritus pietatis, et ille spiritus sine dubio loquitur hic, de toleranda persecutione suggerens, cui causae vel intentioni nimirum et Ecclesiae nomen congruit. Smyrna enim myrrha dicitur, quae mortificationem carnis designat. Verissime his qui persecutionem patiuntur propter justitiam maxime opus est spiritu pietatis, ut sint in passionibus pii, in opprobriis vel exprobrationibus mansueti, non reddentes malum pro malo, vel maledictum pro maledicto (Rom. XII), sed contrario benedicentes, imo et interea suis reficiantur lacrymis, vitam suspirantes aeternam, cujus spe patiuntur, ob cujus dilationem lacrymantur, juxta quod quisque illorum in psalmo loquitur:

“Fuerunt mihi lacrymae meae panes die ac nocte, dum dicitur mihi quotidie, ubi est Deus tuus (Psal. XLI).”

Et a quo magis principio sua dicta debuit exordiri, tribulatos consolari intendens, spiritu pietatis? Ait enim:

“Haec dicit primus et novissimus, qui fuit mortuus et vivit.”

Ei qui tribulatur ante oculos ponit primum et novissimum, qui fuit mortuus, et vivit, ut non miretur in fervore, qui ad tentationem fit quasi novi aliquid contingat. Ac si dicat hic spiritus eidem quem consolari vult: Tu a quolibet culmine temporali dejectus, propter justitiam quasi homo ignobilis opprobriis, et insuper plagis ureris servilibus (I Petr. II). Sed quantum hoc est, si ad illum respicias, qui pro te passus est, tibi relinquens exemplum ut sequaris vestigia ejus? Ille namque cum apud Deum esset primus, et pretiosissimus, secundum alteram naturam Filius Dei, secundum alteram naturam Filius intemeratae Virginis; cum, inquam, sic esset primus et optimus, et prae filiis hominum speciosissimus, apud homines novissimus fuit, id est vilissimus, quemadmodum et propheta dicit gemebundus:

“Nos vidimus eum, et non erat aspectus, et desideravimus eum despectum, et novissimum virorum, et nos putavimus eum quasi leprosum, et percussum a Deo, et humiliatum (Isa. LIII; Psal. LXXXI).”

Ita ille primus Deus stans in synagoga deorum,

“et novissimus,”

id est, vilissimus ire sub judicio hominum. Quid ergo magnum, si tu homo, et non Deus de tuo quantulocunque honore propter illum es dejectus, si quod pateris, homo non sine peccato, passioni ejus comparetur. quam pro te passus est,

“qui peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore ejus?”

(Isa. LIII.) Itaque bene ac decenter sic exorsus est:

“Haec dicit primus et novissimus.”

Quo autem pertinuit et hoc addere:

“qui fuit mortuus, et vivit?”

Nimirum ad magnum cumulum consolationis, ut sciat quia qui mortificatur, sequendo vestigia Christi vivet (I Petr. II), quemadmodum ille,

“cum fuerit mortuus, nunc vivit.”

Et quid dicit:

“Scio tribulationem tuam, et paupertatem tuam.”

Quod nunc dicit, scio, vehementer, et eodem pondere dictum debet intelligi, quo jam dictus propheta dixerat de illo:

“Et vidimus eum virum dolorum, et scientem infirmitatem (Isa. LIII).”

Scientem dixit infirmitatem, pro eo ut diceret, experimentum infirmitatis habentem. Itaque et hic scio tribulationem tuam et paupertatem tuam, id est, tribulationis quam pateris experimentum habeo et paupertatem quam sustines in memetipso expertus sum. Quis enim majorem quam ego tribulationem sustinuit? Et cum dives essem, quis ad tantam ut ego paupertatem descendit? Etenim de me Psalmista dicit:

“Et persecutus est hominem inopem et mendicum, et compunctum corde mortificare (Psal. CVIII).”

Hujus experimenti memor Apostolus dicit:

“Non enim habemus pontificem, qui non possit compati infirmitatibus nostris; tentatum autem per omnia pro similitudine absque peccato (Hebr. IV).”

Tentatus namque est, fame, siti, persecutione et morte, et inde

“scio, inquit, tribulationem tuam, et paupertatem tuam.”

Idcirco non minus doleas, quia scis vel expertus es; nam ego talis idem scio, idem expertus sum. Sequitur, et dicit:

“Sed dives es, et blasphemaris ab his qui se dicunt Judaeos esse, et non sunt, sed sunt synagoga Satanae.”

Quod dixi paupertatem tuam, dixi secundum falsam aestimationem hominum; nam secundum rei veritatem, dives es. Illi te pauperem putant, sed tu dives es. Ego enim ascendens in altum (Psal. LXVII), ego in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi (Isa. IV; Coloss. II), sedens ad dexteram Patris, dedi dona hominibus, et inde tu dives factus es, habens sermonem sapientiae, sive sermonem scientiae (I Cor. XII), sive aliud quodlibet talentum ex multarum divisionibus gratiarum. Et cum ita dives sis, blasphemaris tanquam pauper, tanquam nihil sis, tanquam nihil acceperis, nihil noveris, nulla ex parte Deum cognoscas, aut a Deo cognitus sis. A quibus ita blasphemaris?

“Ab his qui se dicunt Judaeos esse, et non sunt, sed sunt synagoga Satanae.”

Magnus labor, magna tibi est afflictio cordis, taliter et a talibus blasphemari. Sed et ego istud scio, istud expertus sum. Dives eram, totos habens thesauros Divinitatis in me corporaliter habitantis (Coloss. II), habens requiescentem super me spiritum Domini, spiritum sapientiae et intellectus, spiritum consilii et fortitudinis, spiritum scientiae et pietatis, et spiritum timoris Domini (Isa. XI). Inde est quod

“opera feci, quae nemo alius facit et sic locutus sum, ut dicerent adversarii, nunquam sic locutus est homo, sicut hic homo (Joan. XV).”

“Et cum tam dives essem, blasphemabartanquam pauper qui nihil boni haberem, aut qui a Deo non essem (Joan. VII).”

Dicebant enim:

“Non est hic homo a Deo, qui Sabbatum non custodit (Joan. IX).”

Item:

“In Beelzebub principe daemoniorum ejicit daemonia (Matth. XII).”

Amplius autem:

“Daemonium habet, aiebant, et insanit. Quid eum auditis?”

(Joan. X.) Et multa his similia. Ita blasphemabar ab his qui se Judaeos esse dicebant, dicentes:

“Semen Abrahae sumus, Pater noster Abraham est, unum Patrem habemus Deum (Joan. VIII),”

et non erant Judaei sive filii Abraham, sed erant synagoga Satanae. Unde et dicebam illis:

“Vos ex patre diabolo estis, et desideria patris vestri vultis facere (ibid).”

A talibus quidem et tu blasphemaris, videlicet a falsis fratribus, quicunque

“confitentur se nosse Deum, factis autem negant (Tit. I).”