CAPUT XIX. De duabus columnis aereis quas finxit, et quod prima Jachim a dextris, secunda dicatur Booz a sinistris, et de linea cubitorum duodecim, quae utramque ambit.

“Finxit, ait, duas columnas aereas, decem et octo cubitorum altitudinis, columnam unam, et linea duodecim cubitorum ambiebat columnam utramque.”

Columnae istae egregium, et maximum ornamentum domus Domini, quid significent, ipse auctor illarum nobis innuit in Canticis, dicendo in laudibus sponsi:

“Crura ejus columnae marmoreae, quae fundatae sunt super bases aureas (Cant. V).”

Quaenam crura sunt sponsi, nisi universae viae Domini? Planae viae Domini universae non nisi duae sunt, misericordia et veritas, sive misericordia et judicium, sive justitia et pax (Psal. XXIV). Quantumcunque varientur nomina, non nisi duo crura, non nisi duo Domini sunt itinera. Columnis istis tota pene domus incumbit, totum sanctae Scripturae aedificium innixum est. Nam quidquid legimus, quidquid audimus de universis viis Domini, aut misericordia est aut veritas. Igitur sapiens architectus duas tantum in opere suo ponit columnas admirabiles atque spectaculo dignas, si habes unde videas quas ille non ignorabat vias Domini, quarum altera veritas sive judicium est, quod superbis resistit (I Petr. V), altera misericordia, quae humiles sustentat atque confirmat (ibid.), spiritu gratiae, spiritu fortitudinis. Quapropter ne nescire aut dissimulare vacet nobis quaerendam et spectandam in columnis certi gloriam mysterii, nominibus quoque propriis illas et ipse vocavit, et Scriptura haec aeternae memoriae nomina ipsa mandare curavit. Ait enim:

“Cumque statuisset columnam dexteram, vocavit eam nomine Jachim,”

id est firmitas.

“Similiter erexit columnam secundam, et vocavit nomen ejus Booz.”

Notas imo et nobiles ille suas columnas esse voluit, quas nominibus tantis, tamque claris insignivit. Quae est enim in domo Domini firmitas, nisi misericors gratia, vel gratuita misericordia magni regis? magni, inquam, et pacifici regis Christi, quam postulantes dicimus:

“Confirma, Deus, hoc quod operatus es in nobis (Psal. LXVII).”

Nempe quidquid operatus est in nobis, quidquid confirmat ope Spiritus sancti, misericordiae est, non judicii, gratiae est, non meriti. Et quo in robore columna consistit secunda, nisi in judicio, quo coelum ipsum (quanto magis terra!) turbabitur tempestate valida? unde notandum quia quae prior est firmitas, et quae secunda in robore dicta est, quia videlicet, prior est misericordia, quae humiles bona spe firmat. Posterius judicium quo contra superbos fortissimus Deus, robustum brachium suum praeparat.

“Decem et octo cubitorum altitudinis columnam unam, inquit.”

Numerus iste ab omnibus adorantibus in templo Domini, fidem simul et opera certatim exigit. Decem quippe praecepta sunt legis, octavo die Christus resurrexit, octavo, inquam, die quo et circumcidebatur infans (Gen. XVII; Luc. I), quae circumcisio signaculum erat justitiae fidei (Rom. IV), quam in Abraham Deus amicitia sua remuneravit. Item numerus iste altitudinis, sub ternario senarioque continetur, ter enim sex, vel sexies tres, decem et octo sunt. Ternarius Trinitatis fidem, senarius (quo numero Deus opus mundi explicuit) significat operationem. Ut ergo et recte credamus, et bonum ad omnes operemur (Gal. VI), singulae columnarum communibus exsurgunt numeris; nam ad utrumque tam spe misericordiae, quam timore trahimur judicii.

“Et linea, inquit, XII cubitorum ambiebat columnam utramque.”

Hic jam et illud sciendum quia cum sederit Filius hominis in sede majestatis suae, quando congregabuntur ante eum omnes gentes (Matth. XXV), tunc columna haec quae dicitur firmitas, columna misericordiae stabit a dextris, et columna quae dicitur in robore, columna judicii, stabit a sinistris. Tunc utique linea XII cubitorum ambiet columnam utramque. Nam ecce circa columnam dextram lineae medietas, id est cubiti sex:

“Esurivi, ait, et dedistis mihi manducare. Sitivi, et dedistis mihi bibere. Hospes eram, et collegistis me. Nudus eram, et cooperuistis me. Infirmus, et visitastis me. In carcere eram, et venistis ad me (ibid.).”

Ecce autem et circa columnam sinistram cubiti sex:

“Esurivi, ait, et non dedistis mihi manducare. Sitivi et non dedistis mihi potum. Hospes eram, et non collegistis me. Nudus, et non cooperuistis me. Infirmus et in carcere, et non venistis ad me (ibid.).”

Igitur linea XII cubitorum columnam ambit utramque, videlicet quia duodenaria remuneratio, bonos et malos distinguens, dividetur in utrosque. Et hic quidem intellectus magis spiritualium est. Caeterum Hebraei animales, a vero templo, de quo loquimur, omnino aversi carnaliter in his columnis David interpretantur et Booz, ut per Jachim quod interpretatur praeparator, intelligatur David, per aliam vero columnam Booz propter virtutem castitatis.