|
Melior est finis orationis, quam principium. Multi in principio
sapientes sunt, sed in fine desipiunt, et a bono recedunt, et multi qui
in principio stulti sunt, sed in fine assumunt sibi habitum recte
sapiendi, et moras principii redimendo per horas finis compensant
honesto studio, quod perdiderant pigritando. Multo majoris et multo sunt
melioris studii qui, spretis nugis, assumunt sibi habitum sapientis,
quam illi qui in principio sapientes esse videntur, et postea desipiunt.
Maximus Plato et magnum decus suo tempore, fecit esse meliorem finem
orandi. Qui prius athleta, prius vires in certamine expendens, prius
omnes vincens robore, quando cor ad studium philosophandi transtulit,
vicit sapientia omnes qui corpore vicerat omnes. Quemadmodum prius
luctando, ita postea victor philosophando. Porro noster Plato, et melior
atque major Platone, Paulus primo blasphemus et contumeliosus (I Tim.
I), athleta legis, atque Evangelii gravis hostis, edocuit finem meliorem
esse principio, quando repromissam gloriae accepit coronam (II Tim. IV).
Finem principio praetulit latro in cruce, principium enim mortem, finis
dedit illi paradisum. Principio finem sibimet fecerunt meliorem dives
Zachaeus, et Matthaeus telonarius (Luc. XIX; Matth. IX). Quicunque
aberrantes revocantur ad ovile et se, sciunt finem meliorem esse
principio. Multo pejoris sunt et multo minoris illi, qui laudatis
principiis postea desipuerunt, et conversi abierunt retro (Joan. VI)
post Satanam. Talis fuit Judas Scarioth qui Dominum tradidit, talis
Nicolaus haeresiarches. Tales fuerunt discipuli illi qui eum
reliquerunt, quia verba vitae aeternae cum B. Petro et caeteris
apostolis intelligere noluerunt. Qui Balaam sapiendo peccans et videndo
cadens? (Num. XXIV.) Qui primo dignus fuit verbis Domini, illum malus
finis dignum verbis fecit asininis (Num. XXII); terrent asinae verba,
quem non terret ipse Dominus. Sed quare tam longe exempla petuntur? Ecce
quam habemus in manibus certis adest idoneis Ecclesiastes, qui dicit
finem meliorem esse principio. Quis enim sic insignitus fuit honesto
principio? Cui tantos thesauros sapientiae Deus ostendit? (III Reg.
III.) Sed habuit deteriorem finem principio, qui desipiens in fine
senectutis suae idola gentium adoravit (Eccli. XLVII; III Reg. XI).
Melior est patiens arrogante. Quidquid habemus bonitatis aut virtutis,
ab illo habemus qui natura Deus est, quidquid autem habemus vitiorum
extrinsecus, ab illo habemus qui est auctor peccati, qui vitiavit suam
peccando naturam, et nostram infecit, quando nos delinquere fecit. Qui
mendax est, et pater mendacii (Joan. VIII), quis ergo mendacior illo?
quis sibi arrogat plus eo? Ille sibi arrogat quod sit princeps hujus
mundi. Est profecto Deus patiens melior illo, qui patitur illum injuste
regnare in hoc mundo, atque differt illi tartareas infligere poenas, ut
tempore judicii crucietur in igne, qui paratus est diabolo et angelis
ejus (Matth. XXV). Est patiens melior illo qui nos miserando dissimulans
patitur mala quae peccando meremur. Quanta ipse tulit homo factus et
mortuus pro nobis, tanta nos pati exhortatur, dicens: In patientia
vestra possidebitis animas vestras (Luc. XXI). Sancti quanta tulerunt
spe vitae aeternae? Philosophos autem quis non miretur, quod tanta
potuerunt pati spe tantummodo laudis inani? Multi namque nullos ad suum
discipulatum admittendos censebant, nisi patienter omnibus opprobriis se
subjicerent tolerandis. Dicam aliquid quod mireris. Si nullus vellet eis
dare colaphos vel plagas, et nullis opprobriis cruciaret pretia multa
dabant mercenariis, qui colaphos, alapas, atque duras darent illis
plagas, ut sic diu experti digni essent philosophari. Omnibus igitur
plagis et gravibus, quidam affectus contumeliis, censori suo
gloriabundus ait: Sum ego modo dignus nomine philosophi? Ita, inquit,
ille, si tacuisses. Sic jure perdit laudem, quicunque sibi frustra
arrogat artem. Quicunque ergo recte vivendi dederunt praecepta, hunc
damnant, qui plus viribus suis sibi arrogat, illosque attollunt, quem
patientiae toraca castigat. Multa enim Jacob, Moses atque David tulerunt
patiendo. Job speculum morum patientiae, multo melior fuit Eliu tam
magna minante. Job melior vixit, quoniam patienter omnia mala sibi
illata vicit. Ille quippe primum Eliu, postea Balaam vocatus, dum plus
aequo sibi arrogat, in Job tanta jactans, et in Israel tam mala
tractans, occisus est gladio cum Madianitis.
|
|