|
|
“Et Angelus quem vidi stantem supra mare et supra terram, levavit manum
suam in coelum, et juravit per viventem in saecula saeculorum, qui
creavit coelum, et ea quae in illo sunt, et terram, et ea quae in ea
sunt, et mare, et ea quae in eo sunt, quia tempus amplius non erit, sed
in diebus vocis septimi angeli, cum coeperit tuba canere, consummabitur
mysterium Dei, sicut evangelizavit per servos suos prophetas.”
|
|
Quod paulo ante dixerat,
|
“et clamavit voce magna, quemadmodum cum leo rugit,”
|
|
hoc ipsum nunc repetit, latius et vehementius exprimens quid clamaverit,
vel clamando quid fecerit. Levavit, inquit, manum suam in coelum. Manus
angeli hujus illa est magnificentia, et elevatio manus illa est elevatio
magnificentiae, quam admirans Psalmista, loquitur:
|
“Domine Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in universa
terra! Quoniam elevata est magnificentia tua super coelos (Psal. VIII).”
|
|
Quae autem illa est magnificentia, nisi resurrectio et ascensio
Dominica? Sequitur enim postmodum, et dicit ad Patrem ejusdem Domini
nostri:
|
“Minuisti eum paulo minus ab angelis, gloria et honore coronasti eum, et
constituisti eum super opera manuum tuarum. Omnia subjecisti sub pedibus
ejus (ibid.).”
|
|
Nimirum haec ipsa manus elevatio, id est, magnificentiae sive
omnipotentiae tanti angeli ab illa coepit exaltatione, de qua ipse
dixit:
|
“Et ego si exaltatus fuero a terra, omnia traham ad meipsum (Joan.
XII).”
|
|
Elevatus namque sive exaltatus in altitudinem crucis, jam ipso cruciatu
mortis in eo levabat manum suam, quod consummabatur auctor salutis
omnium, primam faciens nobis resurrectionem, quae est animarum, quia
videlicet peccata delebat omnium per sanguinem suum (Rom. VIII).
Elevatus deinde et resurgens de sepulcro, eadem ipsa resurrectionis
elevatione fiebat primogenitus mortuorum (I Cor. XV), id est, princeps
ex mortuis resurgentium, secundam in semetipso dedicans resurrectionem,
quae est corporum. Deinde cernentibus apostolis suis, elevatus et
ascendens in coelum, eadem ipsa ascensionis elevatione constitutus est
judex vivorum omnium et mortuorum sedens ad dexteram Patris, hoc modo
contestantibus angelis:
|
“Viri Galilaei, quid statis aspicientes in coelum? Sic veniet,
quemadmodum vidistis eum euntem in coelum (Act. I).”
|
|
Hac omnimoda suae manus elevatione in coelum,
|
“juravit angelus iste per viventem in saecula saeculorum.”
|
|
Juravit, inquit, id est, immutabili veritate firmavit. Neque enim verbis
aut vulgari juramentorum effusione juravit, sicut testis est totus
evangelici textus sermonis, in quo nusquam invenitur, quod verbo vel
voce juraverit, imo et constat quod jurare omnino dissuaserit, ait enim:
|
“Audistis quia dictum est antiquis: Non perjurabis, reddes autem Domino
juramenta tua. Ego autem dico vobis, non jurare omnino. Et subinde: Sit
autem sermo vester, est, est, non, non. Quod autem his abundantius est,
a malo est (Levit. XIX; Matth. V).”
|
|
Juravit ergo, id est, immutabili ut jam dictum est, veritate firmavit.
Hoc solum interponens dictis suis pro signo firmamenti: Amen, amen dico
vobis, id est, vere sive fideliter dico vobis, dum quidpiam tale
proloquitur, quod hujusce veritatis interpositione dignum sit. Exempli
gratia:
|
“Venit hora, et nunc est, quando mortui audient vocem Filii Dei, et qui
audierint, vivent (Joan. V).”
|
|
Venit hora quando omnes qui in monumentis sunt, audient vocem ejus, et
procedent qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae; qui vero mala
egerunt, in resurrectionem judicii. Ita juravit per viventem in saecula
saeculorum, id est per semetipsum qui fuit mortuus, et nunc vivit in
saecula saeculorum (Apoc. I).
|
“Resurgens enim ex mortuis, jam non moritur, mors illi ultra non
dominabitur (Rom. VI).”
|
|
Ne longius quaeramus, cum dicit, sicut jam diximus, amen, amen, jurat,
id est affirmat per semetipsum quem constat esse veritatem, testem
fidelem, sicut et longe supra testatur spiritus, dicens Ecclesiis:
|
“Haec dicit, amen, testis fidelis et verus (Apoc. III).”
|
|
|
“Ipse est per quem omnia facta sunt, et sine quo factum est nihil (Joan.
I).”
|
|
Seipsum ergo describens, recte dicit:
|
“Qui creavit coelum, et ea quae in illo sunt, et terram, et ea quae in
ea sunt, et mare, et ea quae in eo sunt.”
|
|
Quod ipse esset ille vivens, per quem juraret quod ita jurando per
semetipsum juraret, ipso ejusdem stantis habitu subintelligi promptum
est. Sic namque stabat, ut contingeret tria haec, ipsum se esse
significans, qui omnia contineret. Dextrum namque pedem super mare,
sinistrum autem super terram posuerat, et in coelum, quod horum tertium
vel primum est, manum suam levaverat. Qui ergo creavit haec, qui manu
sua et pedibus suis, id est omnipotentia sua, continet haec, certum est,
quia quod juravit in haec verba, quae dixit adimplere potest. Quid enim
jurat? Quia tempus amplius non erit, sed in diebus vocis septimi angeli,
cum coeperit tuba canere, consummabitur mysterium Dei. Tempora quippe
circa vel intra coelum, et terram, et mare, et ea quae in eis sunt,
variantur, sibique deducendo succedunt, ac perinde qui illa creavit,
sine dubio tempora quoque illorum praefixit, eademque finire potens est
cum voluerit.
|
“Quia tempus, inquit, amplius non erit,”
|
|
subauditur poenitentiae, quemadmodum fuit hactenus, postquam anteriores
tubis cecinerunt angeli. Nam et postquam primus angelus tuba cecinit, et
descendente igne in Pentapoli perierunt impii, evadente justo Lot,
tempus poenitentiae superfuit (Gen. XIX), et postquam secundus angelus
tuba cecinit, et transeunte populo Dei per mare Rubrum, inimici illorum
sunt demersi (Exod. XIV), tempus poenitentiae superfuit residuis, et
postquam tertius angelus tuba cecinit, et habitatores terrae per opera
odibilia defluentes, in manu filiorum Israel perdere voluit, tempus
poenitentiae reservatum fuit (Josue I, XII), et postquam quartas angelus
tuba cecinit, et quasi in solem, id est in populum Dei ira facta est, ut
corpora eorum in deserto prosternerentur (Num. XVI), tempus poenitentiae
datum est caeteris, et postquam quintus angelus tuba cecinit, et illi
qui introierant in terram repromissionis, et traditi sunt quinquies in
manus gentium (Judic. II, III), pro eo quod non disperdiderunt gentes
(Psal. CV), quas dixit Dominus illis, tempus poenitentiae superfuit, et
postquam sextus angelus tuba cecinit; et soluti sunt quatuor angeli, id
est quatuor principalia regna mundi, Babylonicum, Persicum, Macedonicum
atque Romanum, ut occiderent, et in captivitatem Judaeorum ducerent
genus propter peccata ejusdem populi, adhuc poenitentiae locus est, ut
reliquiae salvae sint (Rom. IX). Sed tandem quid cum septimus angelus
tuba cecinerit, id est cum venerit extrema dies judicii? Nihil omnino
temporis amplius erit, nullus locus, nullum spatium poenitendi ultra jam
erit. Namque illa particularia sive localia judicia fuerunt, illud
judicium universale erit, neque reservabitur huic saeculo quisquam, ut
poenitentiam agere possit. Cum ille tuba canere coeperit, quae tuba
novissima erit, cujus et apostolus Paulus meminit,
|
“omnes, inquiens, resurgemus in momento, in ictu oculi, in novissima
tuba; canet enim tuba, et mortui resurgent incorrupti (I Cor. XV);”
|
|
(tunc consummabitur mysterium), id est secretum consilium Dei, quo
hactenus usus est erga peccatores flagellando et inter flagella longa
illis spatia praestando poenitendi. In quo consummabitur illud mysterium
Dei? In eo nimirum quod ibunt impii in supplicium aeternum, justi autem
in vitam aeternam, sicut evangelizavit per servos suos prophetas, id est
per apostolos et evangelistas (Matth. XXV). Nam istos quoque Dominus
prophetas appellat.
|
“Ecce, inquit, ego mitto ad vos prophetas, et sapientes, et Scribas
(Matth. XXIII).”
|
|
Prophetae namque veraciter sunt dicti, qui de summis rebus, de judicio,
saeculoque futuro prophetaverunt. Tanta erit illa novissima tuba, ut qui
illam prospiciunt, qui de illa loquuntur, et magnitudinem ejus
praedicant, recte Dominus ipse appellat prophetas.
|
|