CAPUT 3

Licet panis iste visibilis cum invisibili Filio Dei unum factus sit, aries autem ille cum Isaac, pro quo eidem arae impositus est (Gen. XXII), unum esse vel fieri non poterit; nam Dei Filius, id est Deus et homo, habet in se virtutem effectivam, qua sibi uniat panem istum visibilem. Isaac autem illum sibi concorporare, salva utraque substantia, non poterat arietem. Proinde illic in figura immolatus est Isaac in ariete, hic in pane et vino immolatur Dei Filius in carnis et sanguinis sui veritate. Nonne, sicut eodem gladio pater Abraham immolavit arietem, quem eduxerat ad immolandum filium, sic sacerdos cum astante populo panem et vinum in altari positum ejusdem, qua Christus passus est, crucis et passionis verbo transverberat? Nesciant hoc, qui non credunt eumdem Dominum nostrum, tunc maxime in medio nostrum adesse, et cum ipse dixerit: Ubicunque fuerint duo aut tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum; tum vero multo magis in medio nostrum adesse et altari suo incumbere, ubi non quocunque, sed ad Taciendam hanc propriam et maximam commemorationem ejus, tota fide suis instrumentis, armata convenimus. Nam nos gustavimus et vidimus, ideoque murmurantes ac dicentes:

“Durus est hic sermo,”

non audivimus, econtra respondentes, nequaquam, sed revera,

“suavis est Dominus.”

Igitur eadem quae hactenus in Ecclesia toleratur discordantium et contraria dicentium permistio, ita tunc in illo discipulorum parvo coetu multum diversa mente Dominum nostrum audiebat. Nam et qui dicebantur discipuli, deterius murmuraverunt caeteris Judaeis. Magis quippe diffidentiam suam exprimunt, dicendo:

“Durus est hic sermo,”

quis potest eum audire? quam illi dum dicerent:

“Quomodo potest hic nobis carnem suam dare ad manducandum?”

Hoc videlicet quod discipuli dicunt, non solum murmurosae vel litigiosae contentionis, sed et rebellantis desperationis est.

“Sciens autem Jesus apud semetipsum, quia murmurarent de hoc discipuli ejus, dixit eis: Hoc vos scandalizat?”

Apud semetipsum, inquit, id est, nullo egens indice, sciebat, qui et qui essent murmurantes; non tunc primum scivit, cum jam murmurarent, sed antequam diceret mysterium hoc, propter quod murmuraverunt, sciebat ut Deus, qui discipulorum suorum dociles Dei essent, et benevolentiam discendi habentes dignam coelesti magisterio reverentiam intimo cordis auditu gererent. Attamen pro exprimenda indignitatis magnitudine, quasi nunc primum comperta illorum infidelitate, sub admiratione interrogans:

“Hoc, inquit, vos scandalizat?”

Nonnulla enim admiratione dignum est, quod panis vivus et verus, et secundum se vitalis atque suavis, secundum illos lapis et petra sit,

“lapis utique offensionis et petra scandali (II Petr. II),”

ita ut effendentes in illum conquassentur, et sic eodem desuper veniente conterantur et sic eodem quo ad vitam nutriri pane debuerant, tanquam duro lapide offensionis usque ad mortem scandalizentur (Matth. XXI; Luc. XX). Proprie namque vel maxime scandalizari est, a bono proposito per alicujus occasionis offendiculum retrorsum converti. Hoc enim maximum scandalum in illo tantae suavitatis pane percussi sunt, quippe qui, ut paulo post subditur, abierunt retrorsum, et jam non cum illo ambulabant. Hoc ergo recte admirans suavis Dominus:

“Hoc, inquit, vos scandalizat?”