|
Recordabitur fortium suorum. Quis recordabitur fortium suorum?
Recordabitur Ninive, recordabitur mundus, et verbi gratia, Roma, quae
tunc erat mundi caput, quando primum quadrigarum hujuscemodi collisio,
sive collisionis fragor in plateis est auditus. Fortes ejus multi
fuerant, ut puta Torquati, Corvini, Cornelii, Scipiones sive Africani,
Caesares sive Augusti. Ejusmodi fortium recordabitur, inquit, et sic
factum est. Nam in derogationem Christianae pacis, in contemptum
evangelicae gratiae quoties commemorati sunt fortium suorum multiplices
triumphi, de toto mundo, de Europa, Africa, atque Asia concelebrati,
propitiis, ut aiebant, diis suis, quorum opitulatione, quoniam florebat
religio cultusque in templis, provecta et dilatata est magnitudo Romani
imperii. Nunc autem aiebant, et in plateis queruli declamabant, pluvia
desit, causa Christiani. Irati sunt dii, propterea insurgunt Britones,
sive Dani repugnant, imo impugnant Germani, jussa contemnunt Alani.
Ejusmodi recordatione mundus recordabitur, ait, fortium suorum, quod
videlicet fortes fuerunt, non habentes Deum Christum, aut nomen
Christianum, et si fuissent hodie fortes illi, non auderet quisquam
inferre nomen istud auribus eorum. Sed audi quod sequitur: Et ruent in
itineribus suis. Vane recordabitur eo modo fortium suorum mundus; nam
quicunque sic recordati fuerint, ruent in retibus suis, ruent ut
mendaces et veritate oppressi. Nam econtra fortium suorum recordabitur
et ipse ascensor coeli, et efficaciter eorum recordabitur, ut eorum
recordatio multum prosit. Postquam fortes sui praesenti vita
excesserint, postquam occisi et in sepulcro convecti fuerint apostoli
sive martyres, utique fortes sui, ita recordabitur eorum ut faciat eos
viventibus cooperari, et sermonem eorum confirmare sequentibus signis.
Ejusmodi recordatio, ut lectorem amplius delectet, fiet secundum
mysticum exemplum illius Samson fortissimi. Cum Philistiim vociferantes
occurrissent ei, irruente in se Spiritu Domini inventam maxillam, id
est, mandibulam asini, quae jacebat, arripiens, interfecit in ea mille
viros, et cum sitiret valde, aperuit Dominus molarem dentem in maxilla
asini, quam de manu projecerat, et egressae sunt ex eo aquae, quibus
haustis refocillavit spiritum et vires recepit (Judic. XV). Secundum
hanc similitudinem recordatus est iste fortium suorum, qui et secundum
carnem infirmi et ignobiles, at secundum spiritum fortes et nobiles
fuerunt, et ita fortes in manu Christi fortissimi, ut cum paucis illis
ita comminueret fortitudinem saeculi; sicut ille Samson delevit mille
viros in mandibula asini. Ubi illos projecit aut projecisse visus est,
quia permisit occidi, quasi curam illorum negligeret, tunc valde sitivit
ipse, id est Ecclesia quae est corpus ejus, et timuit incidere in manus
inimicorum, id est infidelium, contra quos illi dum viverent, verbo et
opere magnum erant firmamentum. Sic aperuit Dominus sepulcra eorum, ut
crebra prodirent fluenta miraculorum, unde Ecclesia spiritum
refocillavit, et vires recepit, ut constanter dicere possit, Christum
Deum suum, Deum non esse mortuorum sed vivorum (Marc. XII), et quia
fortes sui omnes illi vivunt tunc et melius, quando mundo mortui sunt.
Ruent igitur, ait, in itineribus suis illi fortium suorum recordati,
quia recordabitur et iste fortium suorum recordatione bona et efficaci,
ut probet quod illorum vana fuerit, et istorum vera fortitudo, cum
quibus Niniven, id est mundum, ipse judicabit secundum veritatem
praeeuntis hujus saepedictae praeparationis. Ita fiet quod sequitur:
Velociter ascendent muros ejus, et praeparabitur umbraculum. Portae
fluviorum apertae et templum ad solum dirutum est, et miles captivus
abductus est, et ancillae minabantur, gementes ut columbae, et
murmurantes in cordibus suis. Litteralis sensus de subversione illius
Ninive manifestus est quod velociter muros ejus Chaldaei ascenderint, et
propter obsidionem longissimam ad depellendos aestus umbracula sibi
praeparaverint, et quod apertis portis Ninive, quae instar fluminum
habebat civium multitudinem, ingressus hostis, ut forum aut aedes
forenses, ita diruerit et templum, et quod miles captivus abductus sit
in Babylonem, et quod ancillae, id est per metaphoram minores urbes, vel
certe captivae mulieres minatae sunt ante ora victorum, tantusque terror
fuerit ut ne in singultus quidem et ululatum erumperet dolor, sed intra
se tacite gemerent, et obscuro murmure devorarent lacrymas in morem
muscitantium columbarum. Sed in bello hominum, ut erant Babylonii contra
Assyrios, postquam velociter ascenderunt muros, ad quid illis praeparari
umbraculum? Nam qui obsiderent, tandiu necessarium habent ad depellendos
aestus umbraculum sibi comparari, donec muros sive ascendendo, sive
irruendo invadere possunt. Ergo viri exercitus ascensores coeli, viri
qui ut supradictum est, eunt in coccineis, ipsi sunt qui velociter muros
Ninive ascenderunt, et post eos nobis praeparatum est umbraculum.
Manifestius dicendum martyres sancti, apostoli sancti. Martyres, inquam,
sancti, sanctorum apostolorum filii, ipsi sunt qui velociter ascenderunt
muros Ninive, quando nondum erant apertae fluviorum portae, quod factum
est postmodum sicut protinus sequitur: Portae fluviorum apertae sunt.
Clausae erant portae fluviorum, portae populorum, portae quas posuerant,
quas clauserant hujus mundi principes, reges et tyranni, Caesares atque
imperatores, ut fluviis, id est populis ad vias Evangelii quadrigas,
quae collidebantur in plateis, exire non liceret. Edicta pendebant,
leges et proscriptiones in tabulis publicis propositae erant, ut si quis
ad evangelicam fidem exiret nomenque Christianum susciperet, capitalem
aut aliam quamlibet subiret mortis sententiam. Haec erat clausura
fluviorum, id est populorum, hae portae non apertae, et hi ferrei vectes
portarum. Non exspectaverunt viri exercitus Domini, viri nominati et
inclyti, ut portae fluviorum sese aperirent, ut principes populorum
confitendi vel annuntiandi Christum licentiam darent. Velociter muros
Ninive ascenderunt, constanter principum saeculi leges supergressi sunt,
et Christi nomen ultro intulerunt, non ignorantes negotium istud
corporibus suis fore periculosum, imo praeoptantes cum dispendio
corporum facere lucrum animarum. Ascendentes comprehensi sunt, tenti
sunt, ante reges et judices adducti steterunt, accusati non negaverunt,
interrogati Christum confessi sunt, diversis poenis afflicti, diversis
mortibus addicti, nonnulli etiam assati gratias egerunt (II Cor. XI).
Magnus ibi solis aestus, sed et praeparabitur, inquit, umbraculum.
Compositis namque, ut supra jam dictum est, agitatoribus illis, interdum
refrigescebat aestus persecutionis. Exempli gratia, ut contigit
Diocletiano de regno ejecto, et Maximiano mortuo. Annuntio vobis, ait
moriens martyr insignis, pacem Ecclesiae Christi redditam, Diocletiano
de regno ejecto, et Maximiano hodie mortuo. Hoc erat praeparari
umbraculum, quod non dimittebat eos tentari supra id quod poterant, vel
diutius quam poterant, sed faciebat etiam cum tentatione proventum ut
possent sustinere. Quid multa? Imperante Spiritu sancto ac dicente:
Tollite portas, principes, vestras, et elevamini portae aeternales, et
introibit rex gloriae (Psal. XXIII), tandem portae fluviorum apertae
sunt, et templum ad solum dirutum est. Portae, inquam, fluviorum apertae
sunt, id est leges principum deletae sunt, mortuis principum deletae
sunt, mortuis principibus, qui illas contra nomen Christianum
scripserunt, et elevatae sunt portae aeternales, portae bonae, justae
leges, per quas rex gloriae Christus introiret, piorum principum leges,
Christianorum imperatorum sanctiones. Itaque templum ad solum dirutum
est, idololatriae cultus destructus est. Portis enim apertis, eruperunt
fluvii, malis legibus remotis melioribusque datis, quae non prohiberent,
imo praedicarent Christum coli, certatimque ad fidem confluxerunt
populi, et ita desertus est adulter Jupiter cum Junone et Venere, et
omni sua turpi progenie, et templa destructa aut in Christi Ecclesias
conversa sunt. Tunc miles captivus abductus est abductione bona,
captivitate beata, ut qui liber justitiae fuerat, et huic Ninivae, id
est huic mundo, imo et diabolo militaverat, servus justitiae fieret
(Rom. VI), et Deo creatori suo militaret. Et ancillae ejus minabantur,
id est humiles sive ignobiles saeculi, ante currum supradictum boni
captivatoris Christi ducebantur. De qualibus Apostolus: Quae, inquit
stulta sunt mundi elegit Deus, et quae non sunt, ut ea quae sunt,
destrueret (I Cor. I). Non hoc dicitur, quod ita elegerit ignobiles ut
nollet eligere nobiles: nam et miles captivus abductus est, et ancillae
ejus minabantur, id est nobiles pariter atque ignobiles absque
acceptione personarum victoris Christi servitio subjiciebantur; sed hoc
dicit Apostolus, quod in initio Evangelii non prius nobilia, sed
ignobilia Deus elegit (ibid.). Cur hoc? Ut non glorietur omnis caro in
conspectu ejus, quod utique futurum erat, si nobiles prius vocati, et
per eos ignobiles ad Christi fidem fuissent adducti.
|
|