CAPUT 55

“Et ego claritatem quam dedisti mihi, dedi eis, ut sint unum sicut et nos unum sumus. Ego in eis et tu in me, ut sint consummati in unum, ut cognoscat mundus, quia tu me misisti, et dilexisti eos, sicut et me dilexisti.”

Hoc plane illud est, quod hic idem Joannes in Epistola sua dicit:

“Charissimi nunc filii Dei sumus, sed nondum apparuit quid erimus. Scimus, quia cum apparuerit, similes ei erimus, quia videbimus eum sicuti est (I Joan. III).”

Quam enim claritatem intelligere debemus in eo quod ait:

“Et ego claritatem, quam dedisti mihi, dedi eis,”

nisi illam quam exspectatio creaturae exspectat, scilicet revelationem gloriae filiorum Dei? Hanc utique claritatem dedit Pater huic unigenito suo, primogenito mortuorum, resuscitans eum a mortuis, et constituens ad dexteram suam in coelestibus, dando illi quod in eo nostra non habuerat natura, honorem incorruptionis, gloriamque immortalitatis. Etenim ex eo jam, quia multitudini accidentium non subjacet nostra in verbo Dei substantia, veraciter unum est, atque idem permanet. Unde cum dixisset,

“ut sint unum,”

addidit ut superius,

“sicut et nos unum sumus.”

Quod ad consubstantialitatem Patris et Verbi, congrua referri non potest. Quia videlicet, non sicut Pater et Verbum unum sunt, ita et nos unum esse possumus; sed illam claritatem quam dedit Filio Pater; quam dedit, inquam, quia prius secundum carnem, non habuerat, scilicet, immortalitatis atque impassibilitatis gloriam et honorem, quo coronavit ex mortuis resurgentem, nos in filios adoptati, exspectamus (Ephes. I). Proinde, quod dixit:

“Ut sint unum sicut et nos unum sumus,”

non ad ipsam spectat quae propria est Verbi cum Patre consubstantialitatem, sed ad eam quae non solum homini Dominico, sed et cunctis fidelibus ejus per gratiam communis est, cum beata et immortali Trinitate, incorruptibilis aeternitatis beatitudinem. Et hoc uno Psalmista gloriosam, de qua supra dictum est, civitatem beatificans:

“Jerusalem, inquit, quae aedificatur ut civitas, cujus participatio ejus in idipsum (Psal. CXXI).”

Idipsum namque est, quod semper idem est et immutabiliter permanet, et hoc vere clarissimum et summum bonum est, quod habet cum Deo nostra jam substantia, primum in Christo, deinde in toto corpore ejus habitura est, quod est Ecclesia (Ephes. I), non communione naturae, sed participatione gratiae. Et hanc procul dubio claritatem, Pater Filio, secundum quod homo est, dedit; ipse autem Filius, secundum quod Deus est, dedit fidelibus suis, sicut nunc ait:

“Et ego claritatem quam dedisti mihi, dedi eis.”

Juxta quod alibi dictum est:

“Quotquot autem recepe runt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri (Joan. I).”

Quae unitatis stabilitas, quia hic incipitur, dum per fidem unum sumus, et idem sapimus, idcirco praemisit quod jam praedictum est:

“Non pro his autem rogo tantum, sed et pro eis qui credituri sunt per verbum illorum in me, ut omnes unum sint,”

etc. Amplius autem illam futurae unitatem beatitudinis exprimit, cum subjungit:

“Ego in eis, et tu in me, ut sint consummati in unum.”

Verum cum tota Trinitas unus Deus, Pater, et Filius et Spiritus sanctus aeque et nunc per fidem habitat in cordibus nostris, et in futuro per speciem inhabitura; quare sic dixit et sic distinxit,

“ego in eis, et tu in me;”

nisi se solum mediatorem Dei et hominum voluit demonstrare. Sola namque Filii persona praeter hoc quod per fidem, ut dictum est, habitat in cordibus nostris, modo quodam est in nobis, videlicet, quia in carnem et naturam nostram descendit, et nihilominus Pater in illo est, quia descendentem non deseruit; nec enim ita Filius semetipsum exinanivit, ut formam Dei amitteret, assumendo formam servi (Philipp. II). Ita mediatore Dei intercedente, ad aeternitatem reducti, consummamur in unum, et participatio nostra fit in idipsum. Unde nunc ait:

“Ut sint consummati in unum.”

Quod vero continuo subsequitur,

“ut cognoscat mundus, quia tu me misisti, et dilexisti eos sicut et me dilexisti.”

Cognitionem illam cogit intelligi quae non jam in parte, sed in plenitudine erit, Paulo testante, cum dicit:

“Nunc cognosco ex parte, tunc autem cognoscam, sicut et cognitus sum (I Cor. XIII).”

Cognoscat ergo, id est, experiatur mundus, ipso immortalitatis fructu (Rom. VIII); mundus, inquam, id est, omnes redempti, salvati, atque in unum consummati, cognoscant, et facie ad faciem videant,

“quia tu me misisti;”

quod nunc cognoscunt ex parte, et vident quasi per speculum in aenigmate et cognoscant quod nunc credunt et sperant,

“quia dilexisti eos sicut me dilexisti,”

id est, mihi conformes esse voluisti: hoc tantum excepto, ut sim ego primogenitus in multis fratribus in quo nihil eorum felicitas minuitur, sed charitas magis delectatur. Summam totius postulat, brevi tandem conclusione recolligit.