CAPUT XX. Cur secundo super illum hic Spiritus venit, cur per columbam magis quam per aliam speciem illum designare voluit.

Primo quaerimus quae fuerit causa ut super istum hominem suum veniret Spiritus sanctus, non quomodocunque, sed sicut columba? et a quo convenientius quaerimus quam ab eo qui vidit, et illo viso testimonium perhibuit quia hic est Filius Dei. Ait enim: Et ego nesciebam eum. Sed ut manifestaretur in Israel, propterea veni ego in aqua baptizans (Joan. I). Item: Et ego nesciebam eum. Sed qui misit me baptizare in aqua, ille mihi dixit: Super quem videris Spiritum descendentem et manentem super eum, hic est qui baptizat in Spiritu sancto (ibid.). Ergo Joannes eum quaerebat et scire volebat quem secundum faciem non sciebat, et scire volens altis profundi desiderii suspiriis coelum pulsabat, ut sibi manifestaretur ille quem venisse in Spiritu sciebat, et in facie non cognoscebat. Neque enim ille testimonio quaeritando sese ingerebat. Apud se latebat, semetipsum non clarificabat, humilitatis exemplum omnibus praebens quod Apostolus suis utiliter praedicaret, dicens: Nec quisquam sumat sibi honorem, sed qui vocatur a Deo tanquam Aaron. Sic et Christus non semetipsum clarificavit, ut Pontifex fieret, sed qui locutus est ad eum: Filius meus es tu (Hebr. IV), etc. Igitur non ut esset Christus, id est non ut tunc primum ungeretur, qui in primordio suae conceptionis plenarie fuerat unctus, sed ut manifestaretur in Israel, qui esset Christus, idcirco super unctum venit unctio ejus, venit visibili specie, super Christum ipse Spiritus ejus. Verum itidem per aliam speciem manifestare illum poterat idem Spiritus. Quare ergo super ipsum apparuit sicut columba, magis quam sicut ignis aut flamma? Ad quod dicendum, quia illo vel illo tali indicio, quilibet mediocriter unctus, digne manifestari poterat, id est in quo non principalis, sed plebeia, in quo particularis dari significaretur gratia, et non ipsa inhabitare gratiae universitas. Hic autem ille manifestandus erat, in quo omnis plenitudo Divinitatis corporaliter inhabitat (Col. II). Tale igitur pro manifestatione ejus dandum erat signum, quali nunquam ante vel post designari decuit quemquam sanctorum. Quid enim columba? Utique quiddam totum, caput et membra, corpus integrum. Hoc ergo significabat quia in isto singulariter uncto tota plenitudo Divinitatis corporaliter inhabitat:corporaliter, inquam, id est, sicut integro corpore columba super eum, et in ipso manens apparebat, nulla corporis parte mutilata columba, nullam septiformis Spiritus gratiam, magno huic Sacerdoti deesse significat, unde et adoptionis Pater, et omnium filiorum Dei summus princeps et magnus est Pontifex. Denique Matthaeus regno, Lucas maxime intendit ejus sacerdotio, cujus videlicet Sacerdotis magni generationem sanctam conceptionemque sancti Spiritus operatione celebratam, de qua pro posse diximus, ore sacro vitulus disertus denarrat. Quapropter et illud notandum quia quod Matthaeus non fecit, hic in generatione scribenda sursum ascendit, totam contexens generationem optativam, quae ministerii sacerdotalis est. Etenim sacerdotis hujus non erat secundum carnem gignere, sed secundum spiritum sanctificare. Itaque cum Matthaeus genituram carnis pene in directum descendendo deduxerit, hic, ne uno quidem gradu carnalis geniturae sursum ascendendo verbum tetigit, sed sic incipiendo: Ut putabatur filius Joseph, continuo subjunxit: Qui fuit Heli (Luc. III), subauditur filius optativus. Nam secundum carnem non Heli, sed Jacob fuerat pater ejus. Post hoc initium nusquam usus verbo, quo utitur Matthaeus, id est genuit (Matth. I), non carnalem hominis, sed spiritualem sacerdotis generationem sese intendere satis ostendit.