CAPUT XXXIX. Quis sit servus Abrahae, mystice.

Pone, inquit, manum tuam subter femur meum, ut adjurem te per Dominum Deum coeli. Tradunt Hebraei quod in sanctificatione sua, hoc est, in circumcisione sua jurare jusserit. Nos autem dicimus quod illum adjuraverit in semine suo, hoc est in Christo, qui ex illo nasciturus erat, juxta Matthaeum loquentem: Liber generationis Jesu Christi filii David, filii Abraham (Matth. I). Notandum praeterea quod non ipsum Isaac, quem Deo jussus obtulerat, adjuret pater, neque ipsum ad quaerendam sibi uxorem mittat, ut quaecunque sibi placuerit, illam accipiat, quia videlicet nec futurum erat ut ipse Christus, postquam passus est, per semetipsum Ecclesiam sibi de hoc mundo colligeret corporali praesentia. Non, inquit, accipias uxorem filio meo de filiabus Chananaeorum, sed ad terram et cognationem meam proficiscaris, et inde accipias filio meo Isaac uxorem. Chananaei, inter quos habitabat pater, Judaei erant, quorum ipse nomine tenus Deus erat, unde et dicit: Populus hic labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me (Isa. XXIX), scilicet pro parte eorum qui recte dicti sunt Ismael, qui secundum carnem natus est. Chananaei namque recte dicuntur eamdem ob causam, videlicet, propter quam et per prophetam sic illi populo exprobatum est: Pater tuus, inquit, Amorrhaeus, et mater tua Cethaea (Ezech. XVI). Illius populi multae filiae, id est, multae fuerunt haereses vel sectae, scilicet traditiones Pharisaeorum, Sadducaeorum, et eorum qui Samaritae dicti sunt, et quod caeterae, ut fertur, ferme novem dissensiones haeresum. De filiabus ergo illorum ne accipias, ait, uxorem filio meo Isaac, quia videlicet secundum nullam eorum sectam institui dignatur Deus Pater unicam Filii sui sponsam novam, scilicet Ecclesiam, quae non habeat maculam, aut rugam (Ephes. V). Sed ad terram et cognationem meam proficiscaris. Proficisci nempe ad terram et cognationem patris, servum fidelem atque prudentem, id est, attendere fidem per quam justificati sunt illi, qui vere Dei populus, Deoque per amorem justitiae quodammodo cognati fuerunt, et secundum sensum illorum sanctam instituere Ecclesiam, verbi gratia, dicentium: Nunquid manducabo carnes taurorum, aut sanguinem hircorum potabo? (Psal. XLII.) Subauditur, non. Sed quid? Immola Deo sacrificium laudis (ibid.). Et innumera his similia, quae observare, et observanda tradere, id plane est veram et Dei Filio dignam conjugem informare. Quando autem Deus Pater sic adjuravit servum suum? Tunc utique, quando sanctum apostolis misit Spiritum, per quem sic obtinuit corda eorum, ut nihil aliud omnino, nisi quod volebat Deus de hujusmodi loqui, aut agere possent: Si, inquit, noluerit mulier venire mecum, num reducere debeo filium tuum illuc, unde egressus est? Quod est dicere: Si nemo ex Judaeis voluerit, relicta circumcisionis carnaliumque caeremoniarum justitia, solam necessariam, quae ex fide est, suscipere justitiam, num concedendum vel ferendum erit ut fidem Evangelii communicemus vel commisceamus carnali Judaismo, de quo Christus circumcisus, vel circumcisionis minister egressus est, aliam viam instituendo, dum dicit: Baptizate omnes gentes (Matth. XXVIII).Cave, inquit, ne filium meum reducas illuc. Et continuo solita fide confirmatus: Dominus, ait, Dominus Deus coeli, qui tulit me de domo patris mei, ipse mittet angelum suum coram te, et accipies inde uxorem filio meo. Et continuo: Sin autem noluerit mulier sequi te, non teneberis juramento. Eadem omni conditione libertas et conscientiae munditia indicitur evangelico viro. Si noluerint suscipere te, pulverem pedum tuorum excute in eos (Matth. X). Vehemens repetitio serio virum fortem locutum esse innuit: Filium tantum meum, ne reducas illuc; ne, inquam, reducas illuc, sed potius dic: Evacuati estis a Christo, qui in lege justificamini, a gratia excidistis (ibid.). Item: Si circumcidamini, Christus vobis nihil proderit (Gal. V), etc., his similia.