|
Causa haec est cur opus illud intermisi, quia videlicet difficultas
quasi de praesumptione redarguens, animum defessum reddidit, et interim
Cuno reverendus pater coenobii Sygebergensis, putans me opus illud usque
ad finem perduxisse, idcirco otiari, occasione de mutua collatione
accepta:
|
“Scribe, ait, mihi librum de victoria verbi Dei.”
|
|
Haec dicens et saepius repetens non destitit, donec animum quo volebat
intendi, et ecce tredecim libellos, Deo adjuvante, consummavi, illud
opusculum de victoria verbi Dei vix evaginaveram, vix ad portum
consummationis perveneram, et ecce admonitionis tuae memor diligens
animus jam dictus sex posteriores prophetas quos omiseram respexit, et
amore illorum incaluit, et sciens vel sperans quod meditatio sapientiae
illorum mercede non carebit. Ipsi namque fundamentum posuerunt, et
quicunque
|
“super hoc fundamentum aurum, argentum, lapides pretiosos
superaedificaverit, mercedem propriam accipiet, Apostolus ait (I Cor.
III).”
|
|
Dicet aliquis: Ergone sensus tui aurei sunt, et sermones tui, tua
aestimatione, argentei sunt? Non ego dico, sed tuum facit judicium et
multorum, qui, ut tu, benevoli sunt, quibus etiam vix credo, quod sensus
nostri, sermones nostri, sensibus atque sermonibus illorum similes sint,
quibus in psalmo Spiritus sanctus dicit:
|
“Si dormiatis inter medios cleros pennae columbae deargentatae, et
posteriora dorsi ejus in pallore auri (Psal. LXVII).”
|
|
Et est sensus: Si fueritis studentes in libris Veteris ac Novi
Testamenti, qui medii sunt, qui communiter de utroque Testamento a
fidelibus eliguntur et in auctoritate habentur, et si, inquam, fueritis
studentes in illis, si perseveraveritis in illis usque ad dormitionem
mortis, tunc apparebit vobis, et per vos innotescet aliis, quod
|
“pennae columbae deargentatae”
|
|
sint,
|
“et posteriora dorsi ejus in pallore auri,”
|
|
id est quod sanctae Scripturae sermo exterior, qui nescientibus videtur
vilis, ipse super omnem eloquentiam saecularem praeclarus sit,
|
“velut argentum igne examinatum (Psal. XI),”
|
|
et mysticus qui sub verbis latet sensus, sicut sub pennis dorsum ipse
praeclarior sit velut aurum. Igitur quoniam et tu commones, et spes
mercedis in Deo est, iste quoque unus de filiis captivitatis super
fundamentum hoc, ut coepit, superaedificet quod potest. Olim sic fuit
dictum, subsannando filiis transmigrationis aedificantibus muros
Hierusalem:
|
“Aedificent, si ascenderit vulpes, transiliet murum eorum lapideum (II
Esdr. IV)”
|
|
et illi econtra:
|
“Audi, Deus noster, quia facti sumus despectui. Converte opprobrium
super caput eorum (ibid).”
|
|
Nunquid juxta opprobrium illorum ascendit vulpes, et transilivit murum,
et quod sperantes in Domino aedificaverunt? Imo conversum est opprobrium
in caput eorum
|
“et magna erit gloria civitatis vel domus istius novissimae, plusquam
primae, dicit Dominus exercituum. Et in loco isto dabo pacem, dicit
Dominus exercituum (Agg. I).”
|
|
Unde nobis suo loco plenius erit dicendum: Fere similia contingerunt
eis, quicunque fideli studio superaedificaverunt quod potuerunt, super
fundamentum apostolorum et prophetarum, quia dum viverent, dum
aedificarent, opprobria de nullis sustinuerunt, sed de his qui
exprobrabant decedentibus, ipsorum permanet aedificium. Quae hactenus
dicta sunt, jam calamus scriptoris usque ad ultimam fere dictiunculam
perscripserat, et cum ecce duo fratres Helmuvardes, Busensis caenobii
supervenientes, brevem porrexerunt epistolam quae vel sola mihi
suffragari possit, ne quis scripta mea legens, magis in me accuset
praesumptionem nimis ultroneam, quam circa verbum Dei, per quod facti et
refecti sumus, studiosam consideret benevolentiam. Ait enim inter
caetera scriptor epistolae, prior ipsorum scriba doctus, et sacrarum
Scripturarum fidelis alumnus, nomine Reginhardus, de quo non dubito quod
priorum sex prophetarum exemplar a te, cui transmiseram, fuerit
consecutus. Sed debes, inquit, adhuc amori, debes honori et obsequio
dilecti, per ipsum autem et propter ipsum nostro desiderio, ut verba
oris ejus sicut coepisti usque ad finem aperias, ne si propter
difficultatem eorum tepidius forte secuti non fortiter
|
“cucurrerimus in odorem unguentorum ejus (Cant. I),”
|
|
tibi imputetur, qui introductus in cellaria regis, occultasti divitias
sponsi, quas ibi conspexisti. Explanationem dico duodecim prophetarum,
cujus partem jamdudum tanta perscripsi aviditate, ut viderer nunc primum
tali me studio mancipasse. Quanto magis autem in parte delector, tanto
vehementius in exspectationem totius exaestuo. Haec ille quem praedixi.
Taceo de illo monitore, et pene praeceptore meo Sigebergensi, qui me
cunctantem, de solita admonitione parum proficit, gravius quasi
ludibundus impulit. Imperio, ait, Spiritus sancti praecipio tibi. Itaque
quoniam et ipse dilectus dicit:
|
“Quae habitas in hortis, amici auscultant te, fac me audire vocem tuam
(Cant. VIII),”
|
|
tibi et caeteris monitoribus tanquam amicis dilecti auscultantibus
obtemperans ingrediar, et hanc partem profundi totius navigationis
cursum sancto committens Spiritui.
|
|