|
|
“Et secundus angelus tuba cecinit, et tanquam mons magnus igne ardens,
missus est in mare, et facta est tertia pars maris sanguis; et mortua
est tertia pars creaturae, quae habent animas, et tertia pars navium
interiit.”
|
|
Tunc secundus angelus tuba cecinit, quando mortuo rege Aegypti,
ingemiscentes filii Israel propter opera, vociferati sunt ad Dominum,
ascenditque clamor eorum ad Deum pro operibus, et audivit gemitum eorum:
|
“Canente autem hac tuba, tanquam mons, inquit, magnus igne ardens missus
est in mare.”
|
|
|
“Recordatus est enim, inquit Scriptura, foederis, quod pepigit Deus cum
Abraham, Isaac, et Jacob, et respexit super filios Israel, et liberavit
eos (Exod. I, III).”
|
|
Quomodo liberavit eos?
|
“Extende, inquit, manum tuam super mare, et revertantur aquae ad
Aegyptios, super currus et equites eorum. Reversaeque sunt aquae, et
operuerunt currus et equites cuncti exercitus Pharaonis, qui sequentes
ingressi fuerant in mare, ne unus quidem superfuit ex eis (Exod. II,
IV).”
|
|
Ergo tanquam mons magnus igne ardens missus est in mare, scilicet Pharao
cum curribus suis, exemplar superbiae diabolicae. Montis namque nomine
superbia; ignis ardentis eorumdem, scilicet Pharaonis et Aegyptiorum,
designatur invidia. Nam de superbia illorum Jethro quoque cognatus Moysi
cum dixisset:
|
“Benedictus Dominus qui liberavit vos de manu Aegyptiorum, et de manu
Pharaonis, qui eruit populum suum de manu Aegypti,”
|
|
continuo subjunxit:
|
“Nunc cognovi, quia magnus Dominus super omnes deos, eo quod superbe
egerint contra illos (Exod. XVIII).”
|
|
Porro invidiae suae ignem urentem ipse satis indicat Pharao, cum dicit
in initio:
|
“Ecce populus filiorum Israel multus, et fortior nobis est, venite,
sapienter opprimamus eum, ne forte multiplicetur (Exod. I).”
|
|
Maris nomine gentes hic significantur, quemadmodum et in psalmo cum
dicit:
|
“Et transferentur montes in cor maris (Psal. XLV).”
|
|
Idem est enim, ac si diceretur, dum a Judaeis in medium gentium
transibunt apostoli. Navium quoque nomine vita hominum transitoria
designatur, quemadmodum et in Job:
|
“Dies mei, inquit, transierunt, sicut naves poma portantes (Job IX).”
|
|
Itaque et hic per tertiam partem maris sive navium, sicut supra, per
tertiam partem terrae atque arborum, tertia pars hominum intelligitur
recte, scilicet progenies Cham; Aegyptii namque de Mesraim, uno ex
posteris Cham, exorti sunt. Scriptum quippe est:
|
“Filii autem Cham, Chus et Mesraim, et Phur, et Chanaan,”
|
|
ac deinceps:
|
“At vero Mesraim genuit Ludim, et Ananim et Laabin, et Neptuim, et
Phetusim, et Chessuim, de quibus egressi sunt Philistiim, et Capturim
(Gen. X).”
|
|
Quod ex isto, scilicet Mesraim, Aegyptii quoque, ut jam dictum est, orti
sunt, antiquiores tradunt. Psalmista quoque patrem ejus Cham, patrem
Aegyptiorum fuisse astruit, cum dicit:
|
“Et percussit omne primogenitum in terra Aegypti, primitias omnis
laboris eorum in tabernaculis Cham (Psal. LXXVII et CIV),”
|
|
id est ubi filii Cham, filii Noe habitant. Aliam nihilominus ob causam
Aegyptii tertia pars fuerunt, videlicet quia et ipsi impoenitentes
fuerunt, adeo ut cum coram illis signa et prodigia multiplicarentur,
ipsi amplius indurarentur. Oderant enim filios Israel, et invidebant
eis, et idcirco, ut proprium est odientium atque invidentium, quanto
plura videbant pro eis signa fieri, quae gloria illorum erat, tanto
duriores efficiebantur, augmentum per singula signa capiente magnitudine
odii. Hoc praevidens ipse Dominus dicebat ad Moysem:
|
“Ego indurabo cor ejus, et non dimittet populum (Exod. VII).”
|
|
Quod idem est ac si diceret: Ego quidem signa coram eo faciam, sed haec
illi ad nihil aliud valebunt, nisi ut odientis crescat invidia,
invidentis augescat odium. Impoenitentes ergo erant, et cum, ut supra
dictum est, tres sunt partes hominum, alii quippe justi, alii
poenitentes, alii impoenitentes sint, isti, quia de impoenitentibus
erant, de tertia parte erant. Quod autem hic dicitur, quia
|
“tertia pars maris facta est sanguis,”
|
|
quoniam mare, ut supra jam dictum est, gentes significat: quod, inquam,
tertia pars maris, et tertia pars quae habebat animas mortua est,
patenter ad illud spectat quod percussit aquam fluminis coram Pharaone
et servis ejus (Exod. VII), quae versa est in sanguinem, et pisces qui
erant in flumine, mortui sunt, et jumenta quoque igne et grandine
combussit (Exod. IX). Unde et Psalmista:
|
“Convertit aquas eorum in sanguinem, et occidit pisces eorum.”
|
|
Ac deinceps:
|
“Et tradidit grandini jumenta eorum.”
|
|
Item:
|
“Viam fecit semitae irae suae, et non pepercit a morte animabus eorum,
et jumenta eorum in morte conclusit.”
|
|
Et rursus:
|
“Qui percussit primogenita Aegypti, ab homine usque ad pecus (Psal.
LXXVII et CIV).”
|
|
Jam ergo secundum litteram tertia pars hominum, id est genus Cham, unius
ex tribus filiis Noe, secundo percussa est. Historicas namque
percussiones ostendere magis intendimus.
|
|