|
Sequitur: Et conversus sum, et levavi oculos meos, et vidi, et ecce
quatuor quadrigae egredientes de medio duorum montium, et montes aerei.
In quadriga prima, equi rufi, et in quadriga secunda, equi nigri, et in
quadriga tertia equi albi, et in quadriga quarta equi varii et fortes.
Et respondi, et dixi ad angelum, qui loquebatur in me: Quid sunt haec,
Domine mi? Et respondit angelus, et ait ad me: Isti sunt quatuor venti
coeli, qui egrediuntur ut stent coram Dominatore omnis terrae. In quo
erant equi nigri, egrediebantur ad terram aquilonis, et albi
egrediebantur post eos, et varii egressi sunt ad terram austri. Qui
autem erant robustissimi, exierunt et quaerebant ire et discurrere per
omnem terram. Et dixit: Ite et perambulate terram, et perambulaverunt
terram. Et vocavit me, et locutus est ad me, dicens: Ecce qui
egrediuntur in terram aquilonis, requiescere fecerunt Spiritum meum in
terra aquilonis. Meminisse oportet unam esse, et unius noctis visionem,
ab eo quod dixit: Vidi per noctem. Et ecce vir ascendens super equum
rufum, usque ad id quod postmodum dicturus est, et factum est in anno
quarto Darii regis (Zach. VII), secundum rerum ordinem, quae tunc
gerendae erant, nunc autem gestae sunt fere omnes, praeter secundum viri
ejusdem, scilicet Domini nostri Jesu Christi adventum. Consideramus
visionis ordinem pulcherrimum, et non minime delectatus est animus,
gloriam talis viri quaerens ac diligens, quia recto hic ordine invenit
historiam salutis, historiam gratiae et veritatis, quomodo Deus et
Verbum sive Filius Dei, memor propositi, memor ad Abraham et David
dictae atque juratae promissionis, reversus est ad Hierusalem in
misericordiis, et in ea domus ejus aedificata est. Et quatuor cornua
quae ventilaverunt Judam et Hierusalem, id est quatuor regna, per quae
conatus est diabolus eamdem abolere promissionem, detrita sunt, et tunc
venit Dominus, o filia Sion, et habitavit in medio tui. Verbum enim caro
factum est, et habitavit in nobis (Joan. I). Atque idem Deus, filius
Josedech, quod est Filius Domini justitiae, mutatoriis indutus, id est,
propter passionem mortis, gloria et honore coronatus est, ascendensque
in coelum, factusque candelabrum magnum, candelabrum aureum septem
lucernarum, claruit per mundum universum, dando apostolis, vel
praedicatoribus suis sanctum septiformem Spiritum, et qui lumen tantum
exstinguere voluerunt, impleta paternorum mensura scelerum, suam sicut
novissime dictum est, amphoram et impietatem blasphemiae deportandam in
terra Sennaar, cum plumbea damnationis massa receperunt. Quid deinde
factum est post illorum excidium, quod dignum sit intelligi per quatuor
hujusmodi quadrigas, egredientes de medio duorum montium, quarum in
prima sunt equi rufi, in secunda equi nigri, in tertia equi albi, in
quarta equi varii fortes? Levemus cum propheta oculos nostros, et
prospectum extendamus per mundum universum. Et ecce mundus plenus est,
et ex quo beati apostoli de candelabro illo sunt illuminati, coepit
impleri quadrigis ferventibus, et equis currentibus, de quibus et
Habacuc decantans Domino, qui ascendes, ait, super equos tuos, et
quadrigae tuae salvatio (Habac. III). Quadriga prima, in qua erant equi
rufi, apostolorum est et martyrum. Quadriga secunda, in qua erant equi
nigri, poenitentium est, qui ab apostolorum temporibus incipientes, in
his qui sanguinem Christi fuderant, vitam nobis coenobialem sanxerunt.
Unde usque hodie per orbem niger tam professione quam habitu perseverat
ordo monachorum. Quadriga tertia, in qua erant equi albi, ordo est
virginum, utriusque sexus, totum candore suo perornans equitatum Jesu
Christi Domini exercituum. Unde illud notandum quia, cum dixisset: In
quo erant equi nigri, egrediebantur ad terram aquilonis, ait, et albi
egrediebantur post eos. Illum namque vitae ordinem, qui facinorosis erat
necessarius, quemque priores illi susceperunt, ut fructus dignos
poenitentiae facerent, subsequuntur quamplurimi, neque homicidii, neque
adulterii, sive alterius cujuslibet criminis rei, imo et plerique
corpore incorrupti atque integri, quos beatus papa Gregorius, Quid,
inquit, nisi et justos et poenitentes dixerim? Plane hoc ipsum est
ingredi ad terram aquilonis, vitam austeriorem exsequi, quae tantum
differt a vita remissiore multis utente deliciis, non tamen illicitis
aut lege prohibitis, quantum rigor aquilonis a suavitate austri sive
favonii, quantum hiemalis algor a vernis distat blanditiis. Unde notanda
littera, quia sic dictum est, in quo erant equi nigri egrediebantur in
terram aquilonis, ut sit sensus. Propter quod erant sibi peccatorum
conscii, in propositum se dimiserunt vitae arctioris. Quadriga quarta,
in qua erant equi varii fortes, pastorum atque doctorum est, et omnium
in quibus eminent illae gratiarum divisiones, de quibus Apostolus, alii,
inquit, per Spiritum datur sermo sapientiae, alii fides, alii genera
linguarum, alii gratia sanitatum (I Cor. XII), etc. Num parvum hoc est,
aut indignum fuit inter illa magna, quae ventura erant, et de quibus jam
dictum atque adhuc dicendum est: Istos Ecclesiae gentium ordines
prophetica visione demonstrari, imo quis prophetarum de hujusmodi tacuit
et gentes salvandas. Unde ordines istos Divinitas assumpsit non
declamavit in gaudio Spiritus sancti? Quid porro sunt duo montes illi,
quorum de medio quadrigae istae videntur egredi, qui videlicet montes
dicuntur aerei. Montes isti duo Testamenta sunt, Lex et Evangelium,
dicunturque montes propter altitudinem sive dignitatem coelestium, quae
continent, sacramentorum, quam videlicet altitudinem illud quoque
significat, quod et Lex in monte data est (Exod. XX). Et evangelicum
sermonem Dominus, in monte sedens atque os suum aperiens, exorsus est
(Matth. V): Montes isti, montes aerei, videlicet propter sonoritatem
atque diuturnitatem tam Legis quam Evangelii, quia non potest solvi
Scriptura tam legalis, quam evangelica (Joan., X). Nam iota unum sive
apex unus, ait Dominus, non peribit a lege donec omnia fiant (Matth. V),
et coelum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt (Matth.,
XXIV). De medio montium istorum quatuor quadrigae egressae sunt, quia
videlicet utrumque Testamentum, quatuor jam dicti ordines ecclesiae
recipiunt, et sicut in alia similitudine dictum est, de medio petrarum
dabunt vocem (Psal. CIII), ita hic recte dicas, quia de medio duorum
montium, montium aereorum, quadrigae istae procurrent, id est, de
communi legis et Evangelii sensu sive consensu servabunt vitae ordinem,
scientiae vel doctrinae puritatem. Quid tandem est, quod percunctanti
prophetae, quid sunt isti, domine mi; respondens angelus, isti sunt,
ait, quatuor venti coeli qui egrediuntur, ut stent coram Dominatore
universae terrae? Quid nisi quod Sapientia dicit, quia multitudo
sapientium sanitas est orbis terrarum? (Sap. VI.) Idcirco nimirum
quatuor quadrigae istae, quatuor venti coeli dicuntur esse, quia sicut
venti perflando nebulas sive pruinas evertunt, aeremque qui per quietem
corruptior fieret, inquietando saniorem efficiunt. Sic ordines isti,
quos diximus singuli in suis officiis stando, et cum tempus postulat
discurrendo atque festinando suscitant homines ad cognoscendum Deum
Creatorem suum, qui nisi crebra commonitione solliciti redderentur, nec
cogitarent quidem corrupti mente, restare quidquam post praesens
saeculum, aut in fine distare quidpiam inter hominem et jumentum. Hinc
est illud quod Joannes in Apocalypsi: Vidi, ait, quatuor angelos stantes
super quatuor angulos terrae, tenentes quatuor ventos coeli, ne flarent
super terram, neque super mare, neque super ullam arborem (Apoc. VII).
Quatuor namque angeli quatuor angelorum mali principes, id est,
angelicae fortitudines fuere quatuor regnorum principalium, Babylonici,
Persici, Macedonici, atque Romani, de quorum uno angelus bonus, qui
Danieli loquebatur: Princeps, ait, Persarum restitit mihi viginti et uno
diebus (Dan. X). Regnis sive regnorum principibus illis hoc fuit tenere
quatuor ventos coeli, cohibere a cultu sive servitio Dei quadrigas
istas, id est, colentium Deum, id est, quos diximus ordines et
servientium Creatori, sed inclamavit et compescuit illos alter angelus,
qui ascendit ab ortu solis, habens signum Dei vivi (Apoc. VII). Qui non
est alius nisi vir iste, qui in initio visionis hujus super equum rufum
ascendit, et post eum equi rufi varii et albi, qui erant sancti prioris
popuii Veteris Testamenti. Nam iste quadrigae, isti quatuor venti coeli,
qui ab euntibus illis mulieribus cum amphora sua egressi sunt de medio
duorum montium, ut assisterent Dominatori universae terrae, sancti sunt
junioris populi qui, negante Christum Synagoga, ut dudum negaverat,
dicendo: Non est nobis pars in David, neque haereditas in filio Isai
(III Reg. XII), mulier altera, scilicet decem tribuum scissura,
crediderunt in eum, et assistunt illi nunc usque, sicut veraciter
Dominatori universae terrae. Inter quos ista equorum non praetereunda
est distantia, quod illic nigri non erant equi, tantummodo rufi, varii
et albi, hic autem rufi, nigri, albi et varii. Quid ex hoc
animadvertendum est, nisi, quia poenitentiam, quam equorum esse
nigredinem jam dictum est, publice illo tempore nemo praedicabat. Nam a
diebus Joannis ista nigredo coepit, qui primus baptismum poenitentiae
praedicavit, subsequente protinus Evangelica voce ipsius Domini
dicentis: Poenitentiam agite, appropinquabit enim regnum coelorum
(Matth. III). Porro in lege ne saltem poenitentiae nomen arbitror usquam
reperiri, sed qui fecerit hoc vel illud morte moriatur, nisi quod post
legem multo tempore venientes prophetae, aliquid super poenitentia
clamaverunt regibus et populo, qui communiter derelicto Domino, et
vitulos aureos quos fecit Hieroboam, et Baal, et Astaroth, caeteraque
tam in Hierusalem quam in Samaria colebant portenta deorum, a diebus, ut
jam dictum est, Joannis regnum coelorum vim pati coepit (Matth. XI),
hujusmodi, ut non diceretur, morte moriantur criminosi, morte moriatur
qui hoc vel illud fecit aut fecerit, sed poenitentiam agite, et facite
fructus dignos poenitentiae (Luc. III); poenitentiam agite,
appropinquabit enim regnum coelorum; poenitentiam agite, et baptizetur
unusquisque vestrum (Act. II), quorum primum Joannes, secundum ipse
Dominum, tertium apostoli Domini post passionem ejus, ipso jubente,
praedicaverunt, et ex tunc cunctis peccatoribus quacunque ex gente vel
natione confugientibus, quantumlibet criminosis sive facinorosis, patet
poenitentiae asylum, patet eorum violentiae regnum coelorum. Unde
notandum quia de nigris equis, ut jam dictum est, egredientibus ad
terram aquilonis, id est, de peccatoribus poenitendo semetipsos
tradentibus vitae arctiori Dominus ita dicit: Hi qui egrediuntur ad
terram aquilonis, requiescere fecerunt spiritum meum in terra aquilonis.
Etenim hic sensus: Hi qui poenitentiam egerunt vel agunt de peccatis
suis, quod est egredi ad terram aquilonis, ubi ultroneus labor, tanquam
glacialis rigor poenitentis corpus affligit, per hoc ipsum quod illuc
egressi sunt, irae meae spiritum requiescere, id est, cessare fecerunt,
ut jam ego non irascar eis, quoniam ipsimet irati sunt sibi. Sicut enim
peccando exacerbavit Dominum peccator, sic contra poenitentiam agendo
spiritum Domini requiescere facit peccator. Sine dubio cum dicit,
requiescere fecerunt spiritum meum, intelligendus est spiritus irae,
testante Psalmista, qui cum de peccatorum conversione praemisisset,
commota est et contremuit terra, fundamenta montium conturbata sunt et
commota sunt (Psal. IX), et caetera, ita subjunxit: Ab increpatione tua,
Domine, ab inspiratione spiritus irae tuae (Psal. XVII). Quod si equi
nigri egrediendo in terram aquilonis requiescere faciunt spiritum
Domini, quid putas de his qui egrediuntur post eos equis albis? Et ut
manifestius dictum sit, si facinorosi poenitentiam agendo gaudium
faciunt Deo et angelis Dei, secundum illam parabolam centum ovium, et
unius inventae quae perierat, sive decem drachmarum et unius inventae
quae perdita fuerat (Luc. XIII), quid putas de illis, qui nullius
criminis rei, vel conscii propositum vel regulam sequentur constitutam
poenitentibus criminosis? Profecto hi spiritum Domini non solummodo
requiescere faciunt, verum etiam oblectant plurimum, et unde illi
veniam, inde isti coronam consequuntur sempiternam. Dictum est de equis
nigris et equis albis, quod egressi fuerint, et non dictum est de equis
rufis qui erant primi. Porro de equis variis qui erant quarti, manifeste
dicitur, quia egressi sunt ad terram austri. Sed et protinus sequitur:
Qui autem erant fortissimi, exierunt et quaerebant ire et discurrere per
omnem terram. Dixitque Dominus ad eos: Ite et perambulate terram. Unde
et arbitrari licet illos, qui primo loco dicti fuerant equi rufi, nunc
in novissimo fortissimos dicit. Non plures enim quam quatuor quadrigae
supra numeratae sunt, neque dictum est hactenus quidquam de equis rufis,
nec ullo modo contra rationem est, ut iidem equi et rufi dicantur et
fortissimi. Restat igitur dicere, et de istorum egressu. Varii, inquit,
egrediebantur ad terram Austri. Jam supra dictum est varios equos
Domini, illos esse vel dici, quibus diversa data sunt charismata
Spiritus sancti, sermo sapientiae, sermo scientiae, gratia sanitatum,
genera linguarum, interpretatio sermonum, prophetia vel discretio
spirituum, et his similia. Porro nomine Austri Spiritus sanctus solet
designari. Et quae terra hujus Austri, nisi sancta Scriptura legalis,
prophetica, evangelica, quam universam utique Spiritus sanctus condidit?
Quid igitur est, varios equos egredi ad terram austri, nisi doctae fidei
viros jam dictas divisionum gratias habentes, eximere se omnibus curis
saeculi, solisque vacare vel studere Scripturis sanctis, et verba
tractare Spiritus sancti. Talium est enim hujusmodi negotium, propter
ipsum, quod non solummodo nigri sive albi sunt, sed varii, id est, non
solummodo propositi sancti exsecutores vel sanctitate vitae decori, sed
et sancti pariter et eruditi, quasdam habentes facultates sermonis et
praeclari ingenii, caeterorumque talium quas non habent multi, qui sunt
vitae laudabilis et arctioris quam sint isti, quia non dedit ipse
auster, cujus haec terra est, non dedit Spiritus sanctus divitiarum
hujusmodi Dominus, dividens singulis prout vult (I Cor. XII). Denique
sicut de quodam paulo simplice legimus, qui in conventu Patrum
requisisse fertur, prius ne prophetae fuerint an Christus, ita de multis
diffiteri non possumus sanctae vitae ut exstitit ille, quod eis plurimum
defuerit gratia illius, qua sanctus et verus, qui habet clavem David
aperit, et nemo est qui claudat (Apoc. III), qua apostolis suis jam
quidem sanctis, sed eatenus idiotis, post resurrectionem suam aperuit
sensum, ut intelligerent Scripturas (Luc. XXIV). Qui erant fortissimi,
videlicet, quos jam ante rufos dixit, quaerebant exire et discurrere in
omnem terram, quia videlicet spontanea charitate fortissimi milites
Christi, pro fide ipsius ad passiones cucurrerunt, spontanea devotione
tradiderunt corpora sua ad supplicia propter Deum, hoc expediebat, et
fidei Christianae talis eorum fortitudo necessaria erat, quia profecto,
multos idololatria defensores habebat, quorum stultitia nihilo melius
quam morte vel sanguine martyrum confundi, vel superari poterat. Et
notandum quia non prius dictum est equis fortissimis: Ite et perambulate
terram, et postea, quaesierunt exire et discurrere in universam terram,
sed prius quaesierunt exire, et tunc demum dictum est eis: Ite et
perambulate terram. Christiano quippe nolenti aut timido non
praecipitur, vel semetipsum ingerat passioni, vel persecutoribus
objiciat, imo licentia datur fugiendi, dicente Domino: Si vos persecuti
fuerint in una civitate, fugite in aliam (Matth. X). Volentibus ergo
atque desiderantibus coronam martyrii, per magnam gratiam concedi
designatur, dum fortissimis equis volentibus exire, dicitur: Ite et
perambulate terram. Exempli gratia: tunc unus de equitibus hujusmodi,
equis fortissimis quaerebat exire, et dictum est ei, perambula terram,
quomodo B. Laurentio dicenti ad Sixtum papam: Quo progrederis sine
filio, Pater, respondit ei Dominus per os illius, quod post triduum
esset secuturus. Cautela bona, cautela necessaria est omnibus equis
Domini, quamvis fortissimis, ut quamvis multum desiderent ad martyrium
exire, non exeant nisi exspectata, et per orationes quaesita dignatione
supernae gratiae, quia periculosum est hujusmodi praelium, nisi magnum
adsit Spiritus sancti solatium, et plerique in negationis barathrum
prolapsi sunt, dum se fortiter agere confidentes, ultro se tradiderunt.
Quam fortissimus in hoc ordine Petrus apostolus exstitit, in quo tamen
summae sapientiae complacuit sancire exemplum cavendi nimiam
confidentiam in ejusmodi. Cum enim dixisset: Domine tecum paratus sum in
carcerem et in mortem ire, animam meam pono pro te, et si omnes
scandalizati fuerint in te, ego nunquam scandalizabor, et si oportuerit
me mori tecum, non te negabo, cum ita fortiter cinxisset se adhuc junior
et ambularet ubi volebat, occurrit ei una ancilla, Et tu, inquit, ex
illis es? atque hoc audito mortem timuit et vitam negavit (Matth. XXVI;
Marc. XIV; Luc. XXII; Joan. XIII). Exspectandum illi fuerat, ut alius
eum cingeret et duceret, quod et factum est postquam senuit, postquam
sapientiam veramque fortitudinem didicit, quia videlicet senilis animi
et cani sensus est scire, quod haec fortitudo non in homine, sed in Deo
sit. Itaque fortissimis equis et ratio praesens, et exemplum in promptu
esse debuit, ut volentes exire exspectarent nutum dicentis: Ite et
perambulate universam terram, quod est dicere: offerte vos ad mortem
propter me sustinendam. Nam quia moriturus quispiam dicit, aut legitur
dixisse: Ego ingrediar viam universae terrae (III Reg. II), recte et hic
exire in universam terram, sive ambulare terram intelligitur, quod sit
mortem non timere, ad meliorem vitam festinare. Ad ultimum et hoc non
praetereundum, quia congrue quos in ordine quadrigarum dixerat equos
rufos, hic ubi exire volentibus dictum refert, ite et perambulate
terram, non dixit rufos, sed dixit fortissimos, quia videlicet non
antequam fundant, sed postquam fuderint sanguinem suum propter Dominum
equi Domini rufi sunt, et ut manifestius dictum sit, ante passiones suas
confessores equi albi sunt in passionibus, et post passiones usque in
sempiternum martyres et equi rufi sunt. Post haec omnia quae hactenus
dicta et facta sunt, eodem ordine quo in hac visione praemonstrata
fuerant, ab eo quod dictum est, vidi per noctem, et ecce vir ascendens
super equum rufum, quid restat secundum Christi Evangelium, nisi ut
veniat ipse Filius hominis sedens in sede majestatis suae, et coronam
regni habens in capite suo, pro eo quod propter nos homo factus, et in
ista captivitate natus, in ista Babylone cum hominibus conversatus,
nostram captivitatem per passionem suam solvit, et multos filios in
gloriam adduxit, et reduxit congregatos in unum qui dispersi fuerant,
secundum similitudinem illorum, qui tunc soluta captivitate de Babylone
ascenderunt, et reaedificato templo Domini, rursus in Hierusalem
habitare coeperunt. Sequitur ergo: Et factum est verbum Domini ad me
dicens: Sume a transmigratione ab Holdai et a Tobia, et ab Idaia, et
venies in die illa, et intrabis in domum Josiae filii Sophoniae, qui
venerunt de Babylone, et sumes argentum et aurum, et facies coronas, et
pones in capite Jesu filii Josedech sacerdotis magni, et loqueris ad
eum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum: Ecce vir Oriens nomen ejus,
et super eum orietur, et aedificabit templum Domino et ipse portabit
gloriam, et sedebit, et dominabitur super solio suo, et consilium pacis
erit inter illos. Et coronae erunt Helen et Tobiae, et Idaiae, et Hen
filio suo Sophoniae memoriale in templo Domini, et qui procul sunt
venient, et aedificabunt in templo Domini, et scietis quia Dominus
exercituum misit me ad vos. Erit autem hoc, si auditu auris audieritis
vocem Domini Dei vestri. Hic finis est praeclarae ac pulcherrimae
visionis, quae sic incoepit: Vidi per noctem, et ecce vir ascendens
super equum rufum, et ipse stabat inter myrteta. Visionis illius
nocturnae finis hic est, sacrosanctam salutis nostrae propheticam miro
modo praesentans historiam, quam hodie credentes videmus et gaudemus
esse, impletam, quia sicut jam saepe dictum, et semper est sciendum,
secundum magnum quod in ea continetur pietatis sacramentum, ad illam,
quam tunc Babylonii destruxerant Hierusalem, vir ille Dominus exercituum
reversus est in misericordiis, et in ea domus ejus aedificata est, et
licet illa quatuor cornua regnorum principalium supradictorum Judam et
Hierusalem multum ventilaverint, nihilominus fecit, quod facere Deus
proposuit quia promissum fuerat, Christus inde venit, et secundum
Scripturas juxta hanc visionem ea quae de ipso erant jam finem habent,
et ut jam ante dictum est, nihil restat, nisi ut ipse qui victor salutis
omnium per passionem consummatus resurrexit, et in coelum ascendit,
redeat gloria et honore coronatus (Hebr. II), omni mundo, et angelis, et
hominibus spectabilis. Unde quia visio est, et haec omnia per noctem
propheta vidit, non magnopere hic insistendum est sensui litterali, dum
dicitur, sume a transmigratione ab Oldai, et caetera. Equidem tradunt
Hebraei, utpote litterae amici, quod Daniel et tres socii ejus reversi
de captivitate, aurum et argentum obtulerunt in domo Domini, et exinde
jusserit Dominus, sicut hic sonat littera coronas fieri, eosque
commutatis nominibus designari, scilicet Oldai, Tobiam, Idaiam et Hen,
Ananiam esse, et Azariam, et Misaelem et Danielem (Dan. II). Porro quod
in secundo loco pro Oldai positum est Helen, idcirco factum est, quia
Helen interpretatur somnium, et Daniel cum sociis suis apud Deum
obtinuit ut somnii quod viderat rex revelaret sacramentum (ibid.).
Verumtamen sive in re gestum, sive tantummodo in visione fuerit
ostensum, grande et admirabile contemplemur negotium, cujus illud
constat exstitisse portentum. Supra namque in hac eadem visione taliter
dictum est: Audi, Jesu, sacerdos magne, tu et amici tui qui habitant
coram te, quia viri portendentes sunt (Zach. III). Non ibi totum dictum
est illi quod audire jussus est, neque amicis ejus illic totum expositum
est quod audire jubebantur; sed nec nomina ipsorum illic scripta sunt,
neque expressa propter quam, vel in qua portendentes dicti sunt. Ecce
nomina eorum semel et iterum expressa sunt, primum dicendo: Sume a
transmigratione ab Oldai, et ab Tobia et ab Idaia argentum et aurum, et
facies coronas; deinde et coronae erunt Helen, et Tobiae et Idaiae, et
Hen filio Sophoniae memoriale in templo Domini. Nimirum et nominibus
suis, et auro atque argento suo, et in eo quod coronae exinde factae
poni jubentur in capite Jesu filii Josedech, viri isti portendentes
sunt. Et recte ibi Jesus indutus erat sordidis vestibus, quae et ablatae
sunt ab eo, dictumque est ad eum: Audi, Jesu, sacerdos magne, tu et
amici tui, qui habitant coram te, quia viri portendentes sunt; recte,
inquam, illi dilata est haec portenti pars, quia videlicet prius
oportebat illa fieri, quae per candelabrum aureum et per caetera quae
scripta sunt, usque ad praesentem locum significata esse uni diximus, et
demum futurum erat, et fiet illud quod praesenti capitulo significatum
est. Ipsos sanctae Ecclesiae quatuor ordines, quos in quatuor quadrigis
intelligendos esse diximus, in gloria resurrecturos, et ex ipsis sive
propter ipsorum salvationem coronandum esse Dominum Jesum, quatuor viri
isti portendunt Oldai, Tobias, Idaia et Hen. Oldaia namque interpretatur
deprecatio Domini, quod videlicet nomen congruit quadrigae illi, in qua
sunt equi nigri, id est ordini illi, in quo, sicut supra dictum est,
peccatores conversi ad poenitentiam deprecantur faciem Domini. Tobias
interpretatur bonus Domini, et idcirco congruit quadrigae illi, in qua
sunt equi albi, id est ordini illi, in quo nullius macula criminis, imo
etiam multus in plerisque candor virginalis propositi. Siquidem talis
ordo, sive quispiam hujusce ordinis recte dicitur bonus Domini: ita ut
quidam istorum notissimus dicatur etiam dilectus Domini, Idaia
interpretatur notus Domini. Unde et bene congruit quadrigae illi, in qua
sunt equi varii, id est ordini illorum quibus Spiritus sanctus
divisiones gratiarum distribuit, ita ut alios docendo, regendo atque
confirmando, plus caeteris innotescant Domino, ita ut cujuslibet eorum
dignetur dicere: Novi te ex nomine (Exod. XXXIII). Hen interpretatur
gloria. Unde et nomen convenit equis illis fortissimis qui exierunt, et
quaerebant ire et discurrere in omnem terram, scilicet glorioso martyrum
ordini, qui vexillum divini nominis foras extulerunt, et contra diabolum
et plagas ejus visibiles atque invisibiles exierunt ad pugnam, et per
universam terram sanguine roseo suo sanctam rigaverunt et decoraverunt
Ecclesiam, hoc fecisse illis gloria maxima est. Igitur ab istis sumes,
ait, argentum et aurum, et facies coronas, et pones in capite Jesu filii
Josedech sacerdotis magni, quia videlicet per singulas virtutes
electorum suorum Dominus coronatur, imo in illis omnibus coronatis,
Salvator in singulis coronam accipit, quia videlicet ipsius gratia,
ipsius est opus, omnis omnium sanctorum corona. Non solum aurum, neque
solum argentum, sed et aurum sumitur et argentum ad coronandum Jesum,
quia videlicet non solo sensu Scripturarum, qui intelligitur per aurum
et argentum, clarificamus eum. Locus vero ubi coronae istae fiant domus
est Josiae, id est salvati filii Sophoniae, id est visitationes Domini,
quo nomine recte intelligitur Ecclesia, quam Dominus universam sua
visitatione salvavit, secundum typum domus Zachaei quam ipse visitavit.
Et hodie salus domui huic facta est (Luc. XII), inquit, et loqueris ad
eum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum, dicens: Ecce vir Oriens
nomen ejus, et subter eum orietur, et caetera. Ponendo coronas in capite
Jesu filii Josedech, jubetur loqui ad eum et dicere, cujus rei ipse et
amici ejus, viri portendentes sint, ac si dicat: Istud quod agitur hic
aliud portendit; alterius rei portentum est, quia videlicet juxta hanc
significationem ecce venit, ecce in propinquo est vir magnus, vir fortis
et potens, cui non est par alius. Et si vultis scire quis dicatur vel
quomodo nominetur, Oriens est nomen ejus, quo videlicet nomine, nullus
virorum praeter ipsum jure nominatur, quia solus hic semper est in ortu,
et nullus unquam illi est occasus. Cum occidere putabitur, maxime
orietur, id est cum fuerit secundum carnem huic mundo moriturus, tunc
apud infernos timentibus Deum orietur, moxque super occasum ascendens,
coelo et terrae orietur vivus, et nunquam moriturus. Hoc omnino est in
potestate ejus et idcirco dico vobis, quia hoc ipsum nomen ejus. Oriens
subter eum orietur, id est per eum in multitudine credentium
dilatabitur, in gloria resurgentium clarificabitur. Hinc est quod
protinus sequitur: Et aedificabit templum Domino, et ipse exstruet
templum Domino. Non enim quod semel dixerat, et aedificabit templum
Domino superflua repetitione repetivit, dicendo et ipse exstruet templum
Domino, sed quia una eademque Ecclesia et in praesenti saeculo
aedificatur dum gentes convertuntur, et in futuro exstruetur dum omnes
resurgemus; recte non contentus semel dixisse, et aedificavit templum
Domino, repetivit, et ipse exstruet templum Domino. Et tunc ipse
portabit gloriam, scilicet quam coronae istae significant, quia
videlicet magna illi erit gloria, tam multos filios adduxisse in gloriam
(Hebr. I). Si enim cujuslibet gloria sunt hi qui per ejus ministerium
crediderunt, quemadmodum et Apostolus dicit: Quia gloria vestra nos
sumus, sicut et vos nostra in die Domini nostri Jesu Christi (II Cor.
I), quanto magis ipsius Domini nostri Jesu Christi gloria est et gloria
erit, quod est ipse salus omnium, quemadmodum idem Apostolus ait, quia
cum placuit per eum reconciliari omnia in ipso, pacificans per sanguinem
crucis ejus, sive quae in terris, sive quae in coelis sunt? (Coloss. I.)
Tacito quod primum est, quia in ipso condita sunt universa in coelis et
in terra, visibilia et invisibilia, sive throni, sive dominationes, sive
principatus, sive potestates, et omnia per ipsum, et in ipso creata
sunt, et ipse est ante omnes, et omnia in ipso constant (ibid.); quae
causae si, cum jam dictis congregentur, quot putas coronarum gloriae
est, unus idemque Deus et homo Jesus Christus? Ergo et ipse portabit
gloriam, et sedebit, ait, super solio suo, et erit sacerdos super solio
suo. Quod quam justum sit, melius quis cogitare potest quam eloqui, ut
ille sedeat et dominetur omnium, per quem omnia condita sunt, et sic
sacerdos in aeternum, per cujus sanguinem universa pacificata sunt.
Dominetur, inquam, super solio suo, et sit sacerdos super solio suo,
quod de nullo sanctorum dicere fas est, quia nullius eorum jus est,
dicere suum dominationis vel sacerdotii solium, sed hujus tantum Domini
et sacerdotis unici, cujus majestas est, et sedes una eademque sedes
majestatis Dei, quemadmodum dicit: Cum autem venerit Filius hominis in
majestate sua, et omnes angeli cum eo, tunc sedebit super sedem
majestatis suae (Matth. XXV), et caetera. Quid et ista sibi vult
congeminatio, et dominabitur super solio suo, et erit sacerdos super
solio suo, nisi quia unus idemque in quem haec dicuntur, futurum erat ut
esset et nunc est rex atque sacerdos? Denique, qui rex idcirco
dominabitur, ait, super solio suo, et erit sacerdos super solio suo,
satisque manifestum est hunc esse sensum quia in unam personam
convenient regnum et sacerdotium, et unus idemque geminum obtinebit
regni et sacerdotii solium. Ubi statim infertur, et consilium pacis erit
inter illos, subaudiendum est, dominantem et sacerdotem, non quo
Christus dividatur, sed quo principatus duo qui fuerant eatenus
disjuncti, altera enim erat persona regia et altera sacerdotalis, imo
Christo consocientur. Inter illos igitur subauditur principatus cum in
uno fuerint inseparabiliter consociati, consilium, inquit, pacis erit,
quia videlicet per illam conjunctionem pax est nobis, et sicut jam ante
ex Apostolo commemoratum est, per eum complacuit reconciliari omnia in
ipso, et pacificari per sanguinem crucis ejus, sive quae in terris sunt,
sive quae in coelis. Et coronae erunt, ait, Helen, et Tobiae, et Idaiae,
et Hen filio Sophoniae memoriale in templo Domini. Hoc est, quod
exspectamus, quia sanctis omnibus et amicis Domini quos per istos
significari jam diximus memoriale erunt sempiternum, in illo coelesti
templo Domino ipsae coronae quae de auro et argento ipsorum Domino Jesu
factae sunt. De sensu et sermone ipsorum, quo Spiritus sanctus eumdem
Dominum Jesum clarificavit et clarificare non desinit usque in finem
saeculi. Illud quoque quod sequitur: Et qui procul sunt venient, et
aedificabunt in templo Domini, videmus quia factum est, et fit et fiet
usque in finem saeculi, et nos maxime qui de gentibus advenimus
continget, quia procul eramus, quod meminisse nos vult Apostolus, ubi ad
Ephesios loquitur: Propter quod memores estote, quod vos qui eratis sine
Christo, alienati a conversione Israel, et hospites testamentorum
promissionis spem non habentes, et sine Deo in hoc mundo. Nunc autem in
Christo Jesu vos qui eratis longe, facti estis prope in sanguine Christi
(Ephes. II). Nunc venimus credendo, tunc autem ubi ponetur coronarum
memoriale, veniemus resurgendo, et aedificabimus, imo et aedificati
tanquam lapides vivi in templo Domini permanebimus. In fine sermonis ad
ipsos, de quibus loquebatur, familiariter se convertit; et scietis, ait,
quia Dominus exercituum misit me ad vos. Erit autem hoc si auditu
audieritis vocem Domini Dei vestri. Et nunc quidem scimus quod
prophetiam in veritate Dominus miserit ad nos, et veritatem locutus est
Spiritus sanctus per prophetas suos (Act. XXVIII), sed scimus ex parte
quod nondum venit quod perfectum est (I Cor. XIII). Per fidem enim
ambulamus, et non per speciem (II Cor. V). Tunc autem sciemus
experimento, cum apparuerit cum coronis jam dictis, quoniam videbimus
eum sicuti est (I Joan. III). Et hoc erit, ait, si auditu audieritis
vocem Domini Dei vestri, hoc est, si praecepta ejus custodieritis, quia
sine operibus ad tantam gloriam promerendam sola fides non sufficit.
|
|