CAPUT 17

Hunc [Nunc] jam pro exemplo propositum ab apostolis teneamus Pharaonem,

“vas irae, aptum in interitum,”

ut causa magis clarescat, cur velit Deus ostendere iram suam, et in quo bonum sit, quod vel tunc ostendit, vel nunc ostendere non desinit iram suam. Homines voluptatum amatores, et ad omnem vanitatem proni, quales jam tunc erant in Aegypto filii Israel, nisi aliqua vexatio praesentialiter adsit, non intelligunt, imo intelligere nolunt, quod Deus bonus, misericors et clemens irasci noverit, vel quod judicium cum severitate aut creaturae suae damnationem visu suo sustinere possit. Tunc denique filii Israel cum diis Egyptiorum non minus quam Aegyptii fornicabantur. Unde et per prophetam Ezechielem sub specie mulierum Oolla atque Ooliba contra Samariam et Hierusalem loquitur:

“Fornicata est ergo Oolla super me, super amatores suos filios Assyriorum (Ezech. XXXII);”

insuper et fornicationes suas quas habuerat in Egypto non reliquit. Et post aliqua:

“Multiplicavit Ooliba fornicationes suas, recordans dies adolescentiae suae, quibus fornicata est in terra Aegypti (ibid.).”

Item ad ipsam:

“Et visitasti, ait, scelus adolescentiae tuae, quando subacta sunt in Aegypto ubera tua, et confractae mammae pubertatis tuae (ibid.).”

Ne igitur nescirent rudes tunc filii Israel, quia Deus cum sit clemens et misericors Pater, nihilominus tamen zelum fortissimum habet, et cum severitate judicaturus est, iramque repositam habet, qua peccatores universos puniet quandoque universaliter, experimento opus erat, ira ejus ut ostenderetur expediebat his quos bonitas ejus salvos esse cupiebat. Neque enim aliter salvi fieri possent, nisi jam aliquo experimento venturam iram scientes, a ventura ira fugerent. Oportuit ergo Pharaonem excitari, oportuit ut sustineret Deus vas illud aptum interitum, hominem illum impium ac superbum, sedere in solio regni, quod nimirum fuit excitari. Notandum quippe, quia non dicit Scriptura, in hoc ipsum iniquum feci te, sed in hoc ipsum excitavi te, id est, cum esses iniquus, in regnum ascendere feci te. Ut quid hoc? Ut ostendam in te virtutem meam, ut ostendam in te quam volo ostendere iram meam, ut te pro consuetudine iniquitatis tuae, pro infinita tibi malignitate, filios Israel affligente, vexatio praesens det illis intellectum, et sentiant atque experiantur apud me esse iram, et hoc scientes fugiant iram meam, et confugiant ad me, a quo recesserant, Deum suum, Deum patrum suorum (Isa. I). Eamdem ob causam oportuit deinde Assyrios caeterosque hostes Israel excitari, sicut ubique testificatur Spiritus sanctus loquens in prophetis, et idcirco sustinuit Deus cuncta

“vasa irae apta in interitum,”

ut electis ejus amaras facerent illecebras voluptatum, propter quas obliviscebantur Deum, ut vel sic necessitate compulsi reverterentur ad ipsum. Porro universitas illorum pro uno malignitatis spiritu reputatur in unum corpus, et illud corpus bestia est, quae hoc libro toties esse dicitur septem capitum, quorum Antichristus ipse septimum est. Igitur cum dicitur:

“Post haec oportet illum solvi,”

causam eamdem intelligamus, propter quam ut ascenderet, jamque sex capita persecutioni sanctorum impenderet bestia saepe dicta, Deum sustinere oportuit, ut videlicet usque ad summum ira sua nota fiat, ut evidens atque sufficiens testimonium habeat; quia non iniquitatem vult, sed iniquitatem odit, atque perinde sedere illum deceat in novissimo die in solio judicii, et judicare illos, quicunque inventi fuerint incorrecti. Palam quippe erit: quia malum, id est peccatum valde odit, qui malum, id est afflictionem ut suis quoque electis inferretur, aut ipse inferret, sustinere potuit. Sequitur:

“Et vidi sedes, et sederunt super eas et judicium datum est illis; et animae decollatorum propter testimonium Jesu, et propter verbum Dei, et qui non adoraverunt bestiam, neque imaginem ejus, nec acceperunt characterem in frontibus, aut in manibus suis, et vixerunt et regnaverunt cum Christo mille annis: caeteri mortuorum non vixerunt, donec consummarentur mille anni. Et haec est resurrectio prima.”

Ligato dracone diabolo, et libere per publicum procedente Christi Evangelio, hominibusque qui fuerant vasa ejus transmutatis in vasa Dei, filios Dei, templis idolorum versis in Ecclesias Christi. Qualis ex tunc per orbem terrarum sanctae Ecclesiae status esse coeperit, in visione prospicit dicendo:

“Et vidi sedes, et sederunt super eas, et judicium datum est illis.”

Istae namque sedes ecclesiasticae sunt dignitates, videlicet pontificum catholicorum, et inferioris quoque ordinis sacerdotum sive praelatorum, quorum potestas nimirum tanta est, ut recte sit vel dici debuerit, quia datum est illis judicium: auctoritate namque ejus cui Pater dedit omne judicium, hoc illis datum est, ut quaecunque alligant super terram, ligata sint in coelo, et quaecunque solvunt super terram, soluta sint in coelo (Matth. XVIII). Summum judicii hujus tribunal in Ecclesia paratum est Romana, ubi sedes apostolica beati Petri, et nomine et corpore fundata est, cui specialiter dictum est:

“Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam; et tibi dabo claves regni coelorum (Matth. XVI).”

Ex illius sanctae sedis religiosa et venerabili traditione memoriae martyrum Christi sic celebres et splendidae factae sunt, ut omni honore solemnizentur per mundum universi natalitii dies illorum, et super sacra illorum corpora celebrentur solemnia missarum. Ait ergo:

“Et animae decollatorum propter testimonium Jesu et propter verbum Dei, et qui non adoraverunt bestiam neque imaginem ejus, nec acceperunt characterem in frontibus, aut in manibus suis, et vixerunt, et regnaverunt.”

Quod est dicere: Ecclesia Christi in ordine suo sedente, principibus quoque, et regibus terrarum obedientibus judicio ejus, animae sanctorum martyrum (qui propter fidem Christi sanguinem suum in persecutione fuderunt, nolentes parere paganis principibus, ut Christum negarent, et participes fierent de sacrificiis daemoniorum) virtutibus eximiis sese vivere comprobaverunt, et ita apud homines regnaverunt, qui inique damnati fuerant, ut reges quoque et imperatores discincti, et deposito diademate nudis capitibus sese prosternerent ad venerandas memorias eorum. Hoc fit, et fieri non desinit mille annis, id est, sicut jam dictum est, usque ad adventum Antichristi:

“Tandiu regnabunt cum Christo, ut quicunque Christum confitentur, martyres, quoque Christi suppliciter venerentur.”

“Caeteri, inquit, mortuorum non vixerunt;”

caeteri mortuorum, id est qui aliter mortui sunt, qui saeculo vivunt, et Deo mortui sunt, longe ab his differentes, qui propter testimonium Jesu saeculo mortui sunt, et Deo vivunt; isti non vixerunt, nec vivere judicati sunt, sed inter mortuos aestimati, et vere sunt, et hoc donec consummentur mille anni, id est donec veniat Antichristus, qui econtra tales utique vivificavit; vivos autem, id est, justos Deo viventes mortificabit.

“Et haec est, ait, resurrectio prima.”

Haec nimirum alligatio draconis: Hoc judicium sedentium super sedes; haec vita regnantium cum Christo animarum sanctorum martyrum, resurrectio prima est. Sunt enim duae resurrectiones, sicut duae mortes, altera animarum, altera corporum. Resurrectione animarum credendo in Christum, resurreximus per baptismum, quam Dominus intendens dicebat turbis Judaeorum:

“Amen, amen dico vobis, quia venit hora, et nunc est, quando mortui audient vocem Filii Dei, et qui audierint vivent.”

Porro resurrectione corporum in novissimo die resurgemus omnes, quam itidem Dominus insinuans continuo subsecutus est:

“Nolite mirari hoc quia venit hora, in qua omnes qui in monumentis sunt audient vocem ejus, et procedent, qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae, qui vero mala egerunt in resurrectionem judicii (Joan. V).”

Sequitur ergo:

“Beatus et sanctus, qui habet partem in resurrectione prima. In his secunda mors non habet potestatem, sed erunt sancti Dei et Christi, et regnabunt cum illo mille annis.”

“Qui enim crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit,”

non tantum mille annis, sed cunctis annis et diebus aeternitatis Nam

“dies, inquit Psalmista, super dies regis adjicies, annos ejus usque in diem generationis et generationis. Permanet in aeternum, et in saeculum saeculi (Psal. LX).”

Sed quia veniens Antichristus fidem illius in plerisque turbabit, idcirco sic quodammodo determinavit.

“Et regnabunt cum illo mille annis,”

addiditque continuo:

“Et cum consummati fuerint mille anni solvitur Satanas de carcere suo. Et exibit, et seducet gentse quae sunt super quatuor angulos terrae Gog et Magog.”

Solvetur et exibit, id est permisso utetur, et publicam ubique terrarum persecutionem in Christianos excitabit:

“Et seducet omnes gentes, electis utique exceptis, quia fieri non poterit ut in errorem inducantur electi (Matth. XXIV).”

Hoc enim et superius expressum est his verbis:

“Et mirabuntur inhabitantes terram, quorum nomina non sunt scripta in libro vitae a constitutione mundi (Apoc. XVII).”

Gentes ergo, id est gentiliter viventes, qua nimirum appellatione omnes qui Christi sunt, reputantur superiores. Porro universi, qui non sunt Christi miro hic denotantur modo, dum dicuntur Gog et Magog. Interpretatur autem Gog tectum, Magog de tecto. Quid igitur, nisi occultos pariter et manifestos per haec intelligimus adversarios? Nam per Gog, id est per tectum, falsos intelligimus fratres, qui intus sunt, et nobiscum profitentur nomen Christianum, qui pro eo quod nondum sese produnt, quia rei vel temporis occasio illis deest, recte dicuntur tectum. Per Magog vero, quod est de tecto, illi recte significantur, qui sicut operibus ita et verbo nobis adversantur, scilicet pagani, Judaei atque haeretici. Porro istis, cum acceperint occasionem, cum Antichristus venerit, non dissimili furore sociabunt falsi Christiani, pariterque cum illis vim facient veris et simplicibus Christianis. Ait ergo:

“Et congregabit eos in praelium, quorum numerus est sicut arena maris, et ascenderunt super altitudinem terrae, et circuierunt castra sanctorum, et civitatem dilectam.”

Congregabis eos, non utique in unum locum, sed in unum idemque impietatis propositum, in unum idemque nocendi studium. Et recte numerum illorum dicit

“sicut arenam maris,”

quia videlicet non sunt ipsi, qui assimilentur ullo modo stellis coeli, nisi forte cum significatione casus et perditionis, ut illic:

“Et cauda ejus, videlicet draconis, trahebat tertiam partem stellarum coeli, et misit eas in terram (Apoc. XII).”

Quod de illis duntaxat recte dici potest, qui aliquando potuere fratres dici, sed exierunt ex nobis, quales hic per Gog, id est tectum significati sunt: Idcirco ergo

“sicut arena maris,”

quia non in coelo nomina eorum, sed in terra scripta sunt, quemadmodum propheta dicit:

“Domine, omnes qui te derelinquunt, confundentur, recedentes a te in terra scribentur (Jer. XVII).”

“Isti ascenderunt, ait, super altitudinem terrae;”

de futuro rerum tempore, quo dixerat,

“solvetur Satanas, et exibit, et congregabit,”

ad praeteritum visionis tempus rediit repente dicendo, et ascenderunt, et circuierunt castra sanctorum. Ascenderunt ergo, subauditur in illa visionis imagine; nam ascensuri sunt in re: ascensus eorum superbia eorum est. Denique tunc tempus eorum erit, ut ascendant in curribus et in equis gloriantes, locustae subsiliant, et diffundantur super altitudinem terrae, late potentes, late dominantes sub tali tantoque terrarum principe. Ita ascendentes, ita superbientes

“circuierunt castra sanctorum, et civitatem delectam.”

Quod dixerat

“castra sanctorum,”

hoc manifestius repetivit dicendo,

“et civitatem delectam.”

Nam civitas dilecta castra sunt sanctorum, castra pacis et dilectionis, firmata fide, non materiali lapide, armata verbo, non ferro. Hujusmodi castra, talem civitatem circuierunt, non irruperunt; impugnaverunt, non infregerunt. Foris sunt, et in circuitu impii ambulant, quia etsi corpori nocent, non tangunt animam; si lacerant carnem, non laedunt fidem. Quid tandem?