CAPUT XX. Item de diluvio, et quod dictum est:

“cataractae coeli apertae sunt.”

Rupti sunt, inquit, omnes fontes abyssi, et cataractae coeli apertae sunt. Quod ait, et cataractae coeli apertae sunt, et per hyperbolen accipiendum est, et sic esse dictum, ob insinuandam inundationis magnitudinem, quae tanta fuit ut firmamentum quod fecit Deus in medio aquarum, ut divideret aquas ab aquis, dissipatum esse videretur secundum vulgi opinionem. Dicimus quidem cataractas coeli occultas esse vias, per quas de coelo utique aereo pluvia descendit. Verum hoc dicendo more vulgi magis, quam Scripturarum sensu loquimur. Neque enim solidum quid aut durum est coelum, ut recte possit intelligi cataractis, id est fenestris in modum parietis intercisum, quibus apertis, aquae fundantur deorsum, quae clausis eisdem continebantur sursum. Alias autem si vere solutum putandum est, pro eo quod dictum est, et cataractae coeli apertae sunt, videris quomodo verum sit, quod Psalmista de coelestibus canendo dicit: Statuit ea in saeculum et in saeculum saeculi, praeceptum posuit, et non praeteribit. (Psal. CXLIII). Quod si quaeras, unde ergo venerunt tantae moles aquarum, quae cuncta operuerunt, ita ut quindecim cubitis essent altiores super montes quos operuerant? Facilis patet responsio, quia videlicet inde venerunt quo abierant dicente Deo: Congregentur aquae quae sub firmamento sunt in locum unum, et appareat arida (Gen. I). Constat enim quia jam factum fuerat firmamentum, dividens aquas ab aquis, et tantae sub firmamento remanserunt ut etiam tunc nusquam pareret arida. Unde Psalmista cum dixisset, qui fundasti terram super stabilitatem suam, non inclinabitur in saeculum saeculi (Psal. CIII), continuo, ut scias nec montium eacumina ab aquis eminuisse super montes, inquit: stabunt aquae, ab increpatione tua fugient, a voce tonitrui tui formidabunt (ibid.), futurum tempus ponens pro praeterito, quod solecismum grammatici appellant. Item si quaeras quo, data requie, recesserint? Notum est, secundum Ecclesiasten, quod omnes aquae atque torrentes per occultas venas ad matricem revertantur abyssi (Eccle. I).