CAPUT 9

“Hoc ad mysterium valde pertinuit, scilicet piscinas taliter designare, quae sunt in porta multitudinis;”

sunt enim prima experimenta supernae dulcedinis beatae possessionis, ita ut jam veraciter dici possint terra promissionis, secundum magnum sacramentum Scripturae dicentis: Cumque cepisses eam, videlicet Cariathsepher, quod interpretatur civitas litterarum, Othoniel filius Cevez, frater Caleph minor, dedit ei Caleph Axam filiam suam conjugem, quam pergentem in itinere monuit vir suus, ut peteret a patre suo agrum. Quae cum suspirasset, sedens in asino, dicit ei Caleph:

“Quid habes? At illa respondit: Da mihi benedictionem. Quia terram arentem dedisti mihi, da et irriguam aquis. Dedit ergo ei Caleph irriguum superius, et irriguum inferius (Josue XV; Judic. I).”

Secundum facti hujus similitudinem, irriguum superius accipit anima, cum se in lacrymis coelestis regni desiderio affligit, irriguum vero inferius accipit, cum inferni supplicia flendo pertimescit. Igitur in his verbis,

“oculi tui sicut piscinae in Esebon, quae sunt in porta filiae multitudinis,”

hic sensus est mysticus, ac si diceretur: Oculi tui prae amore vel desiderio dilecti, quo langues et compungeris, fluunt lacrymis, et istae lacrymae piscinae sunt in Esebon, id est aquae manantes cingulo moeroris, ista compunctio terra est irrigua aquis, principium quoddam supernae dulcedinis et aeternae haereditatis, sicut illa Esebon et terra trans Jordanem prima fuit possessio terrae promissionis, illi filiae multitudinis, scilicet Israeliticae plebi, cujus multitudine non pauciores sunt qui ascenderunt vel ascendunt, ut repromissionem accipiant aeternae haereditatis.

“Nasus tuus sicut turris Libani, quae respicit contra Damascum.”

Vere ingenua, vere libera Sunamitis, nasum habens egregium; at illa ignobilis ancilla nasum habet praecisum, sed et aures ejus praecisae sunt, sicut dictum est per prophetam superius memoratum:

“Propterea, o Ooliba, haec dicit Dominus Deus: Ecce ego suscitabo omnes amatores tuos contra te (Ezech. XXIII),”

et caetera usque,

“Nasum tuum et aures tuas praecident, et qui remanserint, gladio concident (ibid.).”

Ut dictum ita et factum est. Nunquid enim illa talis ancilla nasum habet aut aures? Si nasum haberet, aliquid de longinquo sentiret, aliquid de futuro saeculo cogitaret aut desideraret. Si aures haberet, non solum litteram attenderet, sed et vivificantem in littera spiritum audiret. Nunc autem solis praesentibus delectatur, neque audit eum qui toties ad audiendum invitat, dicendo:

“Qui habet aures audiendi, audiat (Matth. XIII).”

Igitur neque aures, neque nasum habet. Tu autem, o libera, nasum integrum nasum, ut jam dictum est, habes egregium; quae sano odoratu sentis et appetitu traheris,

“non eorum quae videntur, sed quae non videntur (II Cor. IV),”

secundum istud:

“Est enim fides sperandarum substantia rerum, argumentum non apparentium (Hebr. XI).”

Quomodo tibi est nasus ejusmodi?

“Sicut turris Libani, quae respicit contra Damascum,”

id est contra cruentum supradictae ancillae filium. Damascus namque interpretatur bibens sanguinem, et illum significat, de quo Apostolus loquitur, dicens:

“Sed quomodo tunc is, qui secundum carnem natus est persequebatur cum, qui secundum spiritum, ita et nunc (Galat. IV).”

Fortissimo spei ac discretionis naso opus erat contra omnem ejusmodi falsum fratrem, ludendo persequentem, persequendo ludentem (Gen. XXI), ne usquequaque illudat et si corpus laedit, saltem animam non decipiat. Et fortis utique est nasus iste discretionis, sicut turris Libani, dum rite spernendo visibilia et sperando invisibilia fortiter resistit, neque frangitur visibilium incommodis, juxta illud:

“Deduxisti me, quia factus es spes mea turris fortitudinis a facie inimici (Psal. LX).”

Quomodo turris ista respicit contra Damascum? Nimirum sensui ejus sensum habendo contrarium, juxta illud:

“Qui enim secundum carnem sunt, quae carnis sunt, sapiunt, qui vero secundum spiritum, quae sunt spiritus, sentiunt (Rom. VIII).”

Est autem in respectu isto etiam manifestum Damasci, idem filii ancillae, opprobrium. Sicut enim interiori homine Damascus ille perdidit omnem discretionis et spiritualis intelligentiae nasum, sic et exterius quoque quemdam perdidit nasum suum, nasum magnum, scilicet civitatem Hierosolymam, et nobile templum, et caetera insignia quae destructa sunt: quibus ablatis, ita ignominiosa facta est circumcisio carnalis, sicut naso praeciso deformis efficitur facies cujusque hominis, et idcirco quae respicit, ipsa etiam talem Damascum contemnit et dicit: Tu ancilla superba cum filio tuo Damasco, quid faceret si vel tu nasuta, vel si ille nasus tuus esset, cum nec saltem exterius nasum habens, pulchram te existimes? Quid, inquam, faceres, si templum tuum et civitas tua permansisset? Bene igitur, o libera Sunamitis,

“nasus tuus contra Damascum respicit”

firmiter stans

“sicut turris Libani.”

“Caput tuum ut Carmelus, et comae capitis tui sicut purpura regis juncta canalibus.”

Carmelus scientia circumcisionis interpretatur. Caput vero principale est corporis, et pro corde accipitur quod principale est interioris hominis, juxta illud;

“His ergo fieri incipientibus, levate capita vestra,”

id est exhilarate corda vestra,

“quoniam appropinquat redemptio vestra.”

Igitur caput tuum ut Carmelus, id est cor tuum scientiam circumcisionis habet, ut legitime et sicut necessarium est circumcidatur, quisquis secundum Deum et secundum fidem quae in te est, justificari vult. An non et Moses circumcisionem istam praescripsit, circumcisionem cordis? Circumcidite igitur, ait ipse in Deuteronomio, praeputium cordis vestri, et cervicem vestram, ne induretis amplius. Quid est ista circumcisio, nisi perfecta Dei dilectio? Nam et in alio loco, cum dixisset:

“Circumcidet Dominus Deus tuus cor tuum, et cor seminis tui (Deut. XXX),”

ita subjunxit:

“Ut diligas Dominum Deum in toto corde tuo, et in tota anima tua (Ibid.).”

Porro circumcisionis carnis scientiam veram in hoc habes, ut non dubites illam cessare debuisse, ex quo venit, et manifestatum est semen cujus venturi fidem habens Abraham (Gen. XVII),

“signum accepit circumcisionis, signaculum justitiae fidei (Rom. IV).”

Dixi de scientia circumcisionis, quid dicam de scientia legis? Hoc nimirum quod omnem illam, scilicet caeremoniarum legem spiritualiter intelligis. Hoc est quod dico,

“et comae capitis tui sicut purpura regis, juncta canalibus.”

“Comae capitis,”

id est sensus cordis tui in meditando vel cogitando mysteria legis Dei. Exempli gratia, quid mysterii contineat vitulus immaculatus, jussus offerri pro peccato sacerdotis, qui peccaverit et populum delinquere fecerit? (Levit. IV; Levit. V) quid hircus de capris, quid capra et quid ovis, quid turtur et quid pullus columbae, cunctus ritus sacrificii, meditando, inquam, in his, et in caeteris hujusmodi,

“comae capitis tui,”

id est sensus cordis tui sunt,

“sicut purpura regis,”

videlicet cuncta referendo ad sacramentum passionis dilecti tui, qui propter ipsum, quod passus est, rex constitutus et gloria et honore coronatus,

“sedet ad dextram majestatis in Excelsis?”

(Hebr. I.)