|
Vitis frondosa Israel, fructus adaequatus est ei. Secundum multitudinem
fructus sui multiplicavit sibi altaria, juxta ubertatem terrae suae
exuberavit simulacris. Supra dixerat: radix eorum exsiccata est, fructum
nequaquam facient; nunc autem dicit, vitis frondosa Israel, fructus
adaequatus est ei. Et exponens quid dixerit, fructus adaequatus est ei,
subjunxit atque ait: Secundum multitudinem fructus sui multiplicavit
altaria, juxta ubertatem terrae suae exuberavit simulacris. Ergo ubi
dicit, fructum nequaquam facient, subaudiendum est, bonum; et exsiccata
est radix eorum, subauditur ab omni pinguedine fidei vel dilectionis
Dei: hic autem ubi nunc dicit, vitis frondosa Israel, fructus adaequatus
est ei, subauditur malus. Fructus namque malus altaria sunt multiplicia,
simulacra exuberantia, fructus ille, cujus secundum multitudinem altaria
vel simulacra multiplicavit, altaria subjungens, juxta ubertatem terrae
suae exuberavit simulacris; fructus iste, scilicet ubertas terrae in
rationibus divinitatis, nec bonus est, nec malus est, sed utriusque,
scilicet boni et mali medius, videlicet qui boni fructus, id est bonorum
meritorum quaedam temporalis merces esse debuerit, sed per pravitatem
male utentium quoddam malorum operum instrumentum factus sit. Proinde
suapte natura in judicio divinitatis neque malus neque bonus iste
fructus meretur addici, sed, sicut jam dictum est, utriusque, scilicet
boni ac mali medius; ille autem, de quo dixerat, nequaquam fructum
facient, sine dubio bonus; et ille, de quo subjunxit: Fructus adaequatus
est ei, secundum multitudinem fructus sui multiplicavit altaria, sine
dubio fructus intelligitur malus. Fructus bonus et fructus malus mira
invectione discernitur in Isaia, dum in illo dicit Deus de ista vite
frondosa: Et exspectavi ut faceret judicium et ecce iniquitas, et
justitiam et ecce clamor (Isa. V). Et quidem quo tempore vitis haec
frondosa, scilicet Israel a domo David recesserat, non valde multum
deorum altaria enarratur fecisse sibi sive simulacra, nisi tantum
vitulorum duorum quorum alterum posuit in Bethel, et alterum in Dan; sed
hoc ipsum jure multiplicitatis arguitur, quia multum est extra unius Dei
altare habere vel unum altare aliud. Sic eo tempore quo in tantum
recessit a domo David, ut ipsum crucifigeret filium David, non alios
legitur habuisse deos; quinimo de unius veri Dei cultu plurimum superba
religione gloriabatur, sed in hoc altarium atque simulacrorum
multiplicitas recte condemnatur, quod veri et summi sacerdotis Christi
secundum ordinem Melchisedech, altare vel sacrificium refugiens, altare
aliud, altare suum, et sacrificium sanguinis hircorum et vitulorum sibi
obfirmavit, nimium intendens avaritiae, quae est simulacrorum servitus
(Coloss. III). Porro fructum suum vitis haec in eo male sibi adaequavit,
quod secundum amaritudinem radicis sive cordis sui, aceto sive vino
myrrhato sitientem in cruce potavit. Divisum est cor eorum, nunc
interibunt. Recto et valde justo judicio cor eorum divisum est, qui
seipsos a Deo diviserunt. Palam ex historiae Regum serie cognoscitur,
quam vere, quam multipliciter cor eorum divisum fuerit ex quo diviserunt
sese a domo David; quippe qui fere decies contra semetipsos divisi,
reges alios, percussis aliis, sibi locaverunt, et tandem juxta vocem
hanc propheticam, nunc interibunt in captivitatem irrevocabilem ducti
sunt. Porro tempore illo quo semetipsos a vero David, id est a Filio Dei
diviserunt, mirum dictu est, quam crudeli discordia contra semetipsos
divisa fuerit multitudo Judaeorum, sicut miserabilis excidii illorum
tragoedia testatur, Josepho scribente, per totum vulgata mundum. Multo
quippe crudeliores sibimet per impacabiles seditiones intus exstiterunt,
quam esse potuerit foris obsidens exercitus Romanorum. Et revera juste,
quia principem pacis Jesum condemnantes, Barabbam sibi praeelegerant
seditionis auctorem. Illos ergo prophetali oculo praevidens, brevi
quidem, sed altera declamatione, justam in illos depromit Dei
sententiam, divisum est, inquiens, cor eorum, nunc interibunt.
Divisionem namque consequitur interitus, juxta illud: Omne regnum in
seipsum divisum, desolabitur, et domus supra domum cadet (Matth. XII).
Interitum atque ruinam regni sive cordis eorum divisi, sequentibus
verbis exprimit, ita dicens: Ipse confringet simulacra eorum,
depopulabitur aras eorum. Hoc et tunc de prope factum est, quando
Assyriis captivantibus depopulatione merita vastati sunt, et tunc de
longe futurum erat, quando venientes Romani tollerent et locum et gentem
eorum (Joan. XI). Tunc enim confracta sunt durissima confractione
simulacra eorum. Et notandum, quod non dixit: Hostiles exercitus
confringet, sed ipse scilicet Deus meus, qui, ut supra dictum est,
abjiciet eos, confringet simulacra eorum, depopulabitur aras eorum.
|
|