CAPUT XIII. De eo quod dictum est ad eumdem beatum Job:

“Quis enarravit coelorum rationem,”

et cur saltem nec ipse Moyses describere debuerit rationem coelorum, id est sanctorum ordines angelorum, qui primus enarravit rationes terrarum et generationes filiorum hominum.

Super fundamentum litterae hujus pulcherrimum atque firmissimum, libenter atque delectabiliter superaedificavimus, quoad possumus, coepti sermonis aurum, sive argentum, aut aliquid pretiosorum lapidum ad laudem Spiritus sancti, qui ornator est ejusmodi coelorum. Sed interim occurrit quaestio, quia quaeri potest, cur nullus enarrare debuit eatenus rationem eorumdem coelorum. Etenim cum dicit Dominus:

“Quis enarrabit coelorum rationem?”

subauditur: nullus; ego autem sum enarraturus. Denique Moyses, qui ante beatum Job, et litteras primas, scilicet Hebraicas, Deo vel digito Dei scribente, sibique tradente, accepit, fere nihil de illorum ratione coelorum enarravit, nisi hoc tantum.

“Dixitque Deus: Fiat lux, et facta est lux, et vidit Deus lucem quod esset bona, divisitque lucem et tenebras. Appellavitque lucem diem, et tenebras appellavit noctem (Gen. I).”

Hoc ergo quaeritur, ut jam dictum est, cur coelorum rationem nullus eatenus enarravit, nec saltem ipse Moyses, qui terrae, id est, hominis rationem enarraturus, de coelestibus illis solum hoc brevissime enarravit, sic incertum et quasi sub velamine, ut vix aliqui Patrum spiritualium intelligere potuerint, maxime quod Pater Augustinus nomine lucis sanctos angelos, et nomine tenebrarum malos angelos designaverit, quorum divisio, qua dictum est:

“Divisitque Deus lucem et tenebras,”

illud indicat judicium quod catholica firmiter tenet Ecclesia, quia angeli lucis nunquam ulterius in tenebras, et angeli tenebrarum nunquam ulterius in lucem redituri sunt. Quisquis istud quaerit, cur nec ipse Moyses de illis coelestibus plus sive manifestius aliquid scripserit, sive scribere debuerit, quaerat et illud cur coelestibus sacramentis Scripturis, quae post illum futura vel facienda erant circa genus humanum, tantumque grossum, sive densum velamen super faciem suam obduxerit, ut non solum illi carnales filii Israel, qui tunc erant videntes cornutam faciem ejus, fugere potuerint (Exod. XXXIV), sicut usque hodie fugiunt illorum posteri, verumetiam spirituales filii Israel, ex quibus sumus et nos, vix aliquatenus tractando et retractando Scripturam ejus perspicere possumus, quo tendat claritas vultus ejus, quo intendant radii cornutae faciei ejus. Quaerenti hoc vel illud respondere debemus, quia coelestia sacramenta portare tunc non poterat totus fere carnalis mundus, sic enim tunc erat mundus, quasi puer sive adolescentulus lascivus atque petulcus, cui pro parte illorum quibus haereditas promittebatur in semine Abrahae, quod est Christus, vix posset inveniri paedagogus, qui reprimeret lascivientes mores ejus poena praesente, vindicta praesto apparente, ita ut plerosque illorum ignis absumeret, terra deglutiret, serpentinus morsus devoraret (Num. XVI). Cum igitur talis esset mundus, quomodo illi competeret revelata facie, vel manifestis sermonibus enarrari rationem coelorum, describi sanctorum ordines angelorum, cum et ipsa, quae ad homines specialiter pertinent, oportuerit velari mirabilia splendida spiritualium sacramentorum? Proinde satisfactum sibi esse putet, quisquis illud quaerit, cur non saltem Moyses, cui Deus

“facie ad faciem loquebatur (Exod. XXXIII),”

coelorum istorum rationem enarravit.