CAPUT 34

“Litigabant ergo Judaei ad invicem dicentes: Quomodo potest hic nobis carnem suam dare ad manducandum?”

Et supra quando dixit:

“Ego sum panis vitae,”

murmurabant, et nunc quando dicit:

“Et panis quem ego dabo caro mea est,”

rebelles et increduli Judaei ad invicem litigant, nusquam duram eruditi sunt flectere cervicem, ad interrogandum veritatis Magistrum, videlicet eo modo, quo percontari solent hi qui scientiam veritatis esuriunt ac sitiunt, sed murmurant, sed litigant, sed verba aeternae vitae blasphemantes, insaniae deputant. Num ergo istis diceret, quomodo posset carnem suam dare ad manducandum? Litigabant ad invicem, murmurabant ad invicem, et consilium sapientiae Dei, non ab ipsa Sapientia Dei, sed murmurando et litigando quaerebant ad invicem: quid nisi malum discerent ab invicem?

“O homo, inquit Apostolus, tu quis es, qui respondes Deo?”

(Rom. IX.) Talibus enim qui non amore discendi interrogant, sed intentione adversandi disputant, nihil aliud dicendum est, nisi ut tanquam indigni sapientiae responso procul absistant.

“Dicit ergo eis Jesus: Amen, amen dico vobis: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis.”

Ergo, inquit, quoniam vos nequaquam esuritis, animas sursum in coelum suspenditis, unde panis iste descendit, ut revelet vobis Pater qui est in coelis, quod revelare non potest caro et sanguis (Matth. XVI), sed litigatis ad invicem cordibus impacatis, hoc tantum vobis dixerim, quod

“nisi manducaveritis carnem Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis.”

Quis autem est modus manducationis, non meum est aperire vobis. Sanctum enim hoc est, quod litigiosis canibus dandum non sit: margaritae sunt, quae videlicet, ne conculcentur, ante porcos mittendae non sunt (Matth. VII). Nondum saltem servi estis, qui reverentem aurem Domino praebeatis: nedum amici, quibus solis notum facere habeo ritum vel ordinem, causasque divinas hujus epulationis. Hoc ergo tantillum scitote, quia

“nisi manducaveritis non habebitis vitam in vobis.”

De hoc cibo corporis et potu sanguinis Domini, haec a sanctis doctoribus data est sententia, quam et velut pro maxima vel prima definitione adversus idem corpus et sanguinem Domini, nimium festini lectores et immaturati praeripuere doctores. Hunc, inquiunt, cibum, et potum societatem vult intelligi corporis et membrorum suorum, quod est sancta Ecclesia, in praedestinatis, et vocatis, et justificatis, et glorificatis sanctis et fidelibus ejus. Quid enim? Nunquid ab eisdem patribus ibidem tacitum est, hujus rei unitatis corporis Christi quod est Ecclesia, sacramentum esse panem et vinum quod in Dominica mensa praeparatur, et de mensa Dominica sumitur? Quid autem est vel unde dicitur sacramentum, nisi a sacrando, eo quod rem istam, id est, corpus Christi quod est Ecclesia consecret, et consecrando efficiat unitatem? Nam sicut dicimus ornamentum hoc vel illud, eo quod ornet, et vestimentum eo quod vestiat, et caetera similia; sic Domini corpus quod in altari sumimus, et sanguis ejus, praedictae unitatis recte sacramentum dicitur, eo quod illo cibo potuque visibili in unam Christi Ecclesiam, quae sit corpus ejus, plenitudo ejus, invisibiliter consecremur. Igitur praedictam sententiam nullatenus pro maxima definitione vel descriptione manducandi carnem et bibendi sanguinem Domini accipimus, praesertim cum ipse ore proprio, quando voluit, quibus voluit, quosque dignos judicavit, tam diligentem definitionem vel descriptionem dederit, ut nemo dialecticorum vel philosophorum unquam diligentius definire substantiam, vel quodlibet individuum quiverit. Nam quod solent facere illi, cum primarum quamlibet rerum substantiam designare volunt, verbi gratia, cum aequivocationem determinantes, contra argumentorum sophisticas importunitates dicunt, Alexander rapuit Helenam (cogimur enim nunc talium in tanto negotio meminisse nugarum, et sagittantes parvulos repercutere sagittis parvulorum), cum, inquam, dicunt: Alexander rapuit Helenam, quoniam potest opponi: Alexander non rapuit Helenam, Alexander Philippi rex Macedo, non rapuit Helenam; determinantes dicunt: Alexander is de quo nunc agitur Trojanus Priami filius, rapuit Helenam; hoc idem summa sapientia fecit, ubi ostendere voluit, quomodo carnem suam nobis ad manducandum dare possit:

“Hoc est, inquit, corpus meum.”

Et addidit:

“Quod pro vobis tradetur.”

Item:

“Hic est sanguis meus,”

et adjecit:

“Qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum.”

Totumque modum manducandi carnem suam et bibendi sanguinem suum perscribens:

“Hoc, inquit, facite in meam commemorationem (Luc. XXII).”

Proinde cunctis figurarum vel similitudinum nebulis amotis, non corpus quodlibet, non corpus Christi quod est Ecclesia; sed illud corpus Domini, quod pro nobis traditum est, nos manducare, et illum sanguinem, qui pro nobis fusus est in remissionem peccatorum, nos bibere indubitanter credimus et quod fecit ipse, hoc idem in commemorationem ipsius scimus et bene scimus nos facere, id est, carnem ipsius manducare et sanguinem bibere. Et quamlibet sancta Ecclesia corpus Christi sit, et sic ex multis hominibus consistat, quemadmodum panis ille, quem vere dicimus corpus Christi, multis constat ex granis; et vinum illud quod vere dicimus sanguinem Christi, ex multis confluxit acinis; non tamen idipsum corpus Christi est Ecclesia quod pro nobis traditum est, quam propriam differentiam saepe dictum corpus, quod est panis vitae aeternae, semper auctore Christo retinet. Igitur

“nisi manducaveritis, inquit, carnem meam, et biberitis sanguinem meum,”

hoc videlicet quod dicturus sum facientes in meam commemorationem, non habebitis vitam in vobis. Sane qui vel tenerrima cohibentur infantia, priusquam ex hac luce migrant, quam munducare aut bibere possint; vel qui articulo temporis constringuntur, sicut nonnulli confessores, quos nec baptizari aqua, persecutionis et mortis instantia permisit, non praejudicantur hac sententia veritatis. Nec enim judicatur apud Deum non manducasse, nisi qui manducare noluit, qui non curavit, qui neglexit. De sensibus enim et de voluntatibus judicat Deus, quae in infantibus edentulis malae esse non possunt, et in ejusmodi confessoribus cum bonae sint, non fraudantur effectu, quia manifeste Christi communicant passionibus. Proinde nec parvulos, quos aetatis impotentia manducare vetat, qui mox ut baptizati fuerint, ab hac luce migrant aeternae vitae exsortes arbitramur, nec praeventos a persecutore confessores pios, in sanguine suo baptizatos, corpori Christi communicasse, vel calicem Domini bibisse, quod ad vitam aeternam proficiat dubitamus. Sequitur: