CAPUT XVII. De ministerio altaris.

Jam nunc ad thesaurum summi sacramenti, scilicet ad missae secretarium accedere, quotidiani cursus ordo situs exposcit. Quod si mihi pervium fecerit thesaurarius salutis atque ordinator charitatis, si aperuerit clavis David, qui aperit, et nemo claudit, claudit et nemo aperit (Apoc. III), gratulari, et cantare licebit animae meae, quod eam rex in cellam vinariam introduxerit (Cant. II). Hoc enim sacrarium propitiationis est, hoc illud propitiatorium, in quod versis vultibus duo cherubim (Exod. XXV), id est duo Testamenta mutuo se aspiciunt. Nam quod in Veteri Testamento promissum, praesignatum et a longe salutatum, in Novo autem datum, revelatum et palam est factum, hic praesentialiter exhibetur, non in umbra, sed in veritate, non in figura, sed in re (Hebr. IX, X). Hic illud agitur, in quo noster David insanire videbatur regi Achis, quando tympanizabat pendens in cruce, et impingebat ad ostia civitatis (I Reg. XXI), id est ad conclusa corda non credentia sibi, quando ferebatur in manibus suis tenens panem et vinum, et dicens:

“Hoc est corpus meum, hic est sanguis meus novum testamentum (Matth. XXVI; Luc. XXI),”

quando defluebant salivae in barbam, id est videbatur loqui infantilia, dicens:

“Nisi manducaveritis carnem meam et biberitis meum sanguinem, non habebitis vitam in vobis (Joan. VI).”

Fugit quippe ab illo populo suo, quem nunc vocat Achis, id est quomodo est, eo quod dixerit:

“Quomodo potest hic nobis carnem suam dare ad manducandum? (ibid.)”

Vocabat autem eum prius Abimelech, id est patris mei regnum, et accepto regno super verum Judam verumque Israel, nunc mysticum sensum Paralipomenon,

“indutus stola byssina, vestitus Ephod lineo,”

praecentor inclytus choros ducit sacrificans, et subsilit coram arca foederis Domini (I Par. XV). O regem, o sacrorum principem! Quid sibi vult tantum, tam clari capitis tripudium, dum tendit arcae Dei tabernaculum, et indutus Ephod offert holocaustum, et in nomine Domini benedicit populum, ad quem, cum esset de tribu Juda, non pertinebat sacerdotium? (I Par. XVI.) Sed repulit Dominus tabernaculum Sylo, et occisis sacerdotibus Sylo elegit tribum Juda, elegit David servum suum (Psal. LXXVII). Ecce praegesti de rex tribu [f. praeelegit rex de tribu, etc.] Juda confidenter agere in his, quae deberi sciebat filio suo, Domino suo, in quem haec dicebat:

“Juravit Dominus et non poenitebit eum, tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech (Matth. XXII; Psal. CIX).”

Ecce imperat sacerdotibus, mandat levitis, ut sanctificentur, cantores constituit, eligit qui cantent arcana, qui canant pro octava, qui clangant tubis, qui personent buccinis, qui concrepent lyris, cymbalis, nablis, organis (I Par. XV). In his omnibus ad filium respicit.

“Ascendens enim in altum captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus (Psal. LXVII; Ephes. IV).”

Sciendum namque arcam Domini, quae interdum pro quovis rectore Ecclesiae accipi consuevit, multo magis convenienter designare humanitatem Salvatoris Christi, quae in latere fenestram habet, id est, vulnus lanceae quo fluxerunt aqua et sanguis (Joan. XIX), intus continens manna, id est unitum sibi verbum Dei, et tabulas testamenti (Hebr. IX), quia

“in ipso sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi (Col. II),”

et virga sacerdotalis et regiae potestatis. Arcam ergo Dei noster David, mortis imperio, quasi regno Saul destructo, deducit in Hierusalem, et collocat in tabernaculo coeli, quod ipse tetendit (II Reg. VI). Quod respiciens Ecclesia diebus proximis sanctae resurrectionis, exemplo prioris populi se excitat ad concinendum suo David, dum hoc responsorium cantat: Decantabat populus in Israel alleluia (I Par. XV). Canit ergo universa multitudo Jacob legitime, et ipse David cum cantoribus citharam percutit in domo Domini. Quidquid enim Israel canit, hoc magistro, hoc praecentore, citharas cordium digito Dei percutiente, didicit. Ab hoc concitatus jubilus chordis in voces corporeas chorique concentum, nunc graviter, nunc acute aut excellenter erumpit, et magni corporis Ecclesiae per omnes gentes diffusae, quia una fide resonat, cantus pariter, et in simul ubique et undique multiplex et unus ab ipso suaviter auditur. Igitur ordinem altaris, ordinem magnae et interminatae rationis jam libet attingere, et eorum quae praecesserunt in capite, scilicet Christo, sacrorum principe sacerdotibus, qui sunt membra corporis, imitationem, ipso aperiente, vel ex parte cognoscere. Et primum de sacerdotalibus vestibus dicendum.