CAPUT X. De missa ejusdem diei.

Illa nostri traditio, qua Pater illum tradidit, sicut Apostolus ait:

“Qui proprio Filio non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum (Rom. VIII).”

Illa, inquam, traditio materia vel causa tam magni tamque solemnis est officii. Hac enim die Pater illum tradidit in eo quod ex voluntate Patris in manus inimicorum venit, qui hactenus, multoties cum seditione quaereretur, omnes eorum frustraverat impetus. Obediens namque voluntati Patris, calicem passionis bibere venit, et cum caro infirma esset ad bibendum, spiritu promptus (Matth. XXVI) dicebat:

“Verumtamen non mea voluntas, sed tua fiat (Luc. XXII).”

Quia ergo Pater illum hac die tradidit, et calicem passionis dedit illi, recte passio legitur cum eisdem cum quibus exceptus est palmarum ramis, totique officio venerandam ipsa praebuit materiam. Nam ex eo quod ait pendens in cruce:

“Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me (Matth. XXVII),”

constat vicesimum primum psalmum totum ex ipsius esse persona conscriptum, propter quod hac ipsa die pene totus in ejusdem nihilominus persona decantatur. Primum in introitu: Domine, ne longe facias auxilium tuum a me (Psal. XXI), orat ipse, qui tanquam

“vermis et non homo (ibid.),”

absque ullo respectu, leviter conculcabatur, propter nos relictus ad tempus, orat, inquam, Patrem, ne elonget auxilium suum, id est festinet resurrectionem suam, et a potestate eorum, qui sunt unicornes, id est singularis superbiae, liberet humilitatem suam (ibid.). Deinde in tractu hoc ipsum amplius egit et ipse noster David, secundum titulum ejusdem psalmi, tendens in finem, id est in victoriam, pro assumptione matutina, id est pro resurrectione, ut fiat

“valde mane,”

sicut et facta est,

“cum adhuc tenebrae essent”

ad monumentum (Marc. XVI; Joan. XX). Epistola quoque non dubio passionem legendam praecurrit praeconio. Nam quod orat Dominus secundo in passione dicens:

“Mi Pater, si non potest hic calix transire, nisi bibam illum (Matth. XXVI).”

quod summus Deus in summa humilitate hominis illuditur, conspuitur, dorsum suum dat

“percutientibus, et genas suas vellentibus (Isa. L),”

et caetera patienter fert, obediens voluntati Patris usque ad mortem crucis (Philipp. II), haec omnia nobis Paulus in Epistola manifeste proponit imitanda, dicens: Hoc sentite in vobis, quod et in Christo Jesu (ibid.), etc. Item in graduali, dum dicit: Tenuisti manum dexteram meam, et in voluntate tua deduxisti me (Psal. LXXII), pulcherrime illud insinuat quod Deus Pater, quasi laeva manu sua dexteram illius tenuerit, id est divinam potentiam ejus, ne se defenderet, quodammodo compressit, et in potestatem inimicorum, id est in civitatem Hierusalem, in voluntate sua deduxerit. Quaeri potest cur graduale hoc cantetur hoc die, cum non totum ejus personae conveniat. Neque enim illi congruit, ut dicat: Mei autem pene moti sunt pedes et pene effusi sunt gressus mei (ibid.). Sed sciendum quia psalmus, de quo sumptum est, correptio illorum est qui pro sospitate corporis et prosperitate vel affluentia rerum temporalium Deum tantummodo laudabant. Hujusmodi autem laudes non defecerant, priusquam Dominus noster, rex omnium saeculorum, adveniret, et ex his quae passus est confirmaret nos, ne scandalizaremur malos prosperari, bonis autem non recte succedere videntes. Quis enim justus, videns ipsam justitiam esse crucifixam ab his quorum iniquitas quasi ex adipe prodiit, qui in labore hominum non erant, et cum hominibus non flagellabantur (ibid.), quis, inquam, justus, cum sibi aliquid simile acciderit, dicat jam: Ergo sine causa justificavi cor meum, et lavi inter innocentes manus meas (ibid.). Nam si narraverit sic, ecce nationem filiorum Dei, imo ipsam Filii Dei passionem reprobavit (ibid.). Bene ergo in ostensione flagellati, et crucifixi justi cantatur: Quam bonus Israel Deus rectis corde (ibid.), ut non moveantur pedes nostri, id est ratio et judicium nostrum, quando pacem peccatorum videmus (ibid.). Offerenda quoque cum versibus sumpta de psalmo sexagesimo octavo, qui totus ex persona Salvatoris orantis in passionis agone conscriptus est, indicat cum quanto desiderio charitatis illa susceperit quae in passionis serie praelecta sunt, dum dicit: Improperium exspectavit cor meum et miseriam; improperium, scilicet in verbis exspectavit, id est desideravit cor meum, et miseriam, scilicet in factis. Et sustinui, id est expectavi, qui simul contristaretur, videlicet de perditione sua mecum doleret, et non fuit, subauditur, qui id faceret, consolantem me quaesivi, id est bene operantem per poenitentiam, et non inveni. Et dederunt in escam meam fel, hoc est, amaros se mihi reddiderunt, etc.