CAPUT XXII. Quod Deus id quod voluerit, non per alium sed per semetipsum effecerit.

Igitur etiam declinante factura in illud quod Deus noster non voluit, ipse omnia quaecunque voluit fecit (Psal. CXIII). Ut clare audiendum est, quia non est idem ac si diceret: Omnia quaecunque voluit Deus noster, creatura ejus fecit. Elegantissimum est, ut propter causam praesentem cum dicimus: Omnia quaecunque voluit Deus noster, subaudiamus fieri, ipse per semetipsum fecit. Omnia, inquam, quaecunque voluit, ut faceret creatura sua rationalis, ipse fecit. Nam nisi ipse per semetipsum fecisset, ab alio vel per alium non fuissent facta omnia quaecunque voluit. Tanta quippe, tam bona, tam bene placens, tamque perfecta est voluntas Dei nostri, ut nullus ad omnia peragenda quae voluit, nisi solus ipse aspirare potuerit. Legimus quidem aliquos testimonium habentes, quod fecerint quae Deus voluit, exempli gratia, ut David, de quo ipse dixit: Inveni virum secundum cor meum, David filium Jesse, qui faciat omnes voluntates meas (Act. XIII). Sed nec iste omnia fecit, quae Deus noster voluit, imo et quaedam fecit, quae Deus noluit. Et de angelis quid dicemus? Ecce, ait quidam, coeli non sunt mundi in conspectu ejus, quanto magis homo abominabilis et inutilis, qui bibit quasi aquam iniquitatem? (Job XV.) Non ergo alius qui pro illo, sed ipsemet Deus noster fecit omnia quaecunque voluit. Sit itaque istud quod dictum est, omnia quaecunque voluit fecit, magnum et verum praeconium tam potentiae quam bonitatis Dei nostri, quia videlicet tam bonus est, ut sola bona et omnia bona voluerit, tam potens, ut fecerit eadem omnia quae voluit. Caeterum quisque nostrum parva et pauca interdum bona cupit, et eadem facere nequit.