CAPUT XXV. Cur utrumque ad salutem necessarium sit, et prius baptizari, et deinde huic sacramento participare.

Quid, inquis, opus erat, postquam baptismum accepimus in remissionem peccatorum, sumere cibum in remissionem peccatorum? Imo utrolibet horum accepto sacramentorum, quid alterum ad salutem erat necessarium? Dixit enim: Qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit (Marc. XVI). Porro jam ante dixerat: Qui manducat carnem meam et bibit sanguinem meum, habet vitam aeternam (Joan. VI). In utroque sic posuit vitae et salutis conditionem, ut in neutro alterutrius fecerit mentionem. Quod si ita dixisset, qui baptizatus fuerit, et carnem meam manducaverit, ac sanguinem meum biberit, salvus erit, sive qui manducat carnem meam, et bibit sanguinem meum, post acceptam baptismatis gratiam, habet vitam aeternam, minus superesset ad quaerendum. Nunc vero plus esse quod quaeratur, scilicet et quomodo dicat: Qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit. Cum ante dixerit: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis (ibid.), et qua ratione secundum modum originalis culpae, utrumque remedium necessarium sit. Hic jam facilius de primo respondetur, quia videlicet quod ait: Qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit, tale est, ac si dicat certus medicus de homine semivivo plagis plurimis a latronibus convulnerato, si se in stabulum meum deferri permiserit, salvus erit. Dabo enim illi cibum et potum tantae virtutis, ut integram continuo sospitatem recuperare possit. Sic nempe cum dicit, qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit, subaudiendum est, corpus enim meum in escam, et sanguinem meum in potum dabo, sive jam paravi illi, unde refectus sine dubio salvus sit. Nunc ergo quod superest si quaeritur, cur non unum quodlibet horum, sed utrumque sacramentum ad salutem necessarium sit homini, respondere licebit, videlicet quia peccatum ab homine duplex commissum est. Alterum, siquidem superbiae, alterum fuit gulae. Superbivit enim prius in mente appetendo similitudinem Dei, quod maxime liquet ex serpentis promissione dicentis: Eritis sicut dii (Gen. III). Neque enim similitudinem Dei pro mercede praevaricationis illis spopondisset, nisi prius illos hoc ipsum ambire persensisset. Deinde et gulae ambo succubuerunt, quod et Scriptura manifestius denotando exprimit, cum de muliere dicit: Vidit igitur mulier quod bonum esset lignum ad vescendum, et pulchrum oculis aspectuque delectabile, et tulit de fructu ejus et comedit, deditque viro suo (ibid.). Igitur quia congeminatum fuit peccatum, recte congeminatum est et sacramentum. Et alterum quidem superbiae malum per humilitatis bonum, in altero gulae vitium per melioris alimenti curatur antidotum. Quid pulchrius oculos attollenti ad istam circa nos dispositionem misericordiae simul et justitiae Dei? Neque enim sic Deus misero misertus est homini, ut hominis superbi congruam exigere satisfactionem negligeret. Ecce qui regnantis in coelo Dei similitudinem appetivit, pendentis in ligno Filii Dei, similitudinem per baptismum suscipit. Ibi contempsit majestatem, hic adorat crucem. Illud superbiae fuit, hoc humilitatis. In illa superbia diabolus hominem inveniens, cibum vetitum obtulit, et eritis, inquit, sicut dii, in hac humilitate Deus hominem inveniens cibum potumque offert corporis et sanguinis sui, et manebitis, inquit, in me, et ego in vobis. Et notandum quod non eisdem verbis deceptoris usus est, dicentis: Eritis sicut dii, nec omnino sic dicere debuit, qui manducat carnem meam, et bibit sanguinem meum, erit sicut deus, vel erit similis altissimo, sed in me manet, inquit, et ego in eo. Quis enim est vel esse potest sicut Deus, id est sine illius ope vel gratia esse Deus? Sed et de his alio in opere plenius diximus, idcirco nunc plura dicere supersedemus.