|
Nunc jam, quoniam Jonas iste missus ad Niniven typus est Salvatoris
mittendi ad gentes, dicendum est, quando, ubi vel quomodo factum sit ad
eum verbum Domini, qui utique ipse secundum divinitatem vocatur, et est
verbum Domini. Si quaeris ubi, nimirum ad fluenta Jordanis; si quaeris
quando, videlicet praedicante Joanne et baptizante baptismum
poenitentiae, si quaeris quomodo, utique apertis coelis, et descendente
in eum Spiritu sancto in specie colombae, simulque personante voce
Patris: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui (Luc.
III). Tunc, inquam, et taliter factum est ad eum verbum Domini,
quemadmodum et ipse ore proprio confirmavit: Veniens quippe Nazareth,
ubi erat nutritus, intravit secundum consuetudinem suam die Sabbati in
synagogam, et surrexit legere, et traditus est illi liber Isaiae
prophetae. Et ut revolvit librum, invenit locum ubi erat scriptum:
Spiritus Domini super me, propter quod unxit me, evangelizare pauperibus
misit me, praedicare captivis remissionem, praedicare cunum Domini
acceptum, et haec Scriptura, inquit, hodie impleta est in auribus
vestris (Luc. IV). Unde quod Spiritus sanctus super eum in specie
columbae descendit; pulchre ipso quoque nomine figuravit eum Jonas.
Interpretatur enim columba, ut jam dictum est, interpretatur etiam
dolens. Quae nimirum interpretatio et ipsa nihilominus ad mysterium
pertinet, quia ipse est, quem Isaias virum dolorum praenuntiavit, et
scientem infirmitatem, subjungens: Vere languores nostros ipse tulit, et
dolores nostros ipse portavit (Isa. LIII). Ab ipso baptismo
poenitentiae, quem susceperat, jejunium ingrediens (Matth. IV), deinde
praedicando, et persecutiones sustinendo poenitentiam continuans, et pro
nobis dolens, et dolores nostros usque ad patibulum crucis portans.
Nunquid autem nesciebat quibus pauperibus evangelizare, quibus captivis
remissionem mitteretur praedicare? Nunquid nescire poterat quod ad
gentes pertineret suae praedicationis officium, quod scire et
praenuntiare prophetae potuerint? Et novissimus ille Simeon, qui dixit
eum salutare Domini paratum ante faciem omnium populorum: Lumen ad
revelationem gentium (Luc. II). Attamen ad gentes tunc ire noluit, imo
et discipulos ne irent prohibuit dicens: In viam gentium ne abieritis
(Matth. X). Et mulieri Chananaeae clamanti post se non cito respondit
(Matth. XV), sed tantummodo Judaeis praedicavit, excepto quod in Samaria
duos dies mansit (Joan. IV). Sequitur ergo: Et surrexit Jonas ut fugeret
in Tharsis a facie Domini. Dure quidem sonat, neque Salvatori convenire
videtur quod dicitur, ut fugeret Jonas a facie Domini. Sed si fugientis
intentionem consideres, nec in ipso propheta valde est fuga
reprehensibilis, quia non eam infidelitas, sed pietas fecit. Condolebat
enim pio affectu suae, id est Hebraeae genti, eo quod in condemnationem
ejus mitteretur ad praedicandum Ninivitis, ut in comparatione Israelis
justificarentur Assyrii, et in comparatione Assyriorum condemnatus
Israel perpetuae traderetur captivitati. Non gentium salutem oderat, sed
suae gentis damnationem timebat, atque idcirco fugiens non multum Deo
displicebat. Imo propter pietatis magnitudinem valde complacebat. Magis
displicere potuisset, si non doleret, sicut Moyses non displicuit
dicendo: Aut dimitte eis hanc noxam, aut si non facis, dele me de libro
quem scripsisti (Exod. XXXII). Nec Apostolus optando esse anathema a
Christo pro iratribus suis (Rom. IX), sic et iste taliter fugiendo non
displicuit, quod maxime rerum exitus comprobavit. Quis enim omnium
prophetarum tanto glorificatus est miraculo, tam mirabili Christi mortem
atque resurrectionem praesignavit exemplo? Igitur quod illis non valde
vituperabiliter fecit fugiendo a facie Domini, Christum Dominum
laudabiliter fecisse, aliquo modo res manifesta innuit. Nam hic non
quidem per inobedientiam unquam fugit, sed pietatis affectu
condemnationem suae gentis ad tempus refugit. Testes sunt illae lacrymae
quas fudit, videns civitatem et flens super illam, atque dicens: Quia si
cognovisses et tu (Luc. XIX), et caetera. Testis, inquam, ille est
fletus, quam veraciter judicium divinitatis quod suae genti imminebat,
refugere voluisset humanitatis affectu. Novit enim et nosse debet
Christiana fides, quod in uno eodemque Christo sicut duae sunt naturae,
altera divinitatis, altera humanitatis, ita et duae erant voluntates
sive operationes. Voluntas divinitatis erat relinquere Judaeam, et
tradere Hierusalem in manus hostium. Voluntas erat humanitatis, ut
liberaretur sua gens vel civitas Hierusalem, et tam miserabile non
pateretur excidium. Illa justa, haec voluntas erat pia. Porro
divinitatis voluntatem praecedere, humanitatis autem subsequi
conveniebat. Obedienter ergo concedens, cum dixisset: Mi Pater, si
possibile est, transeat a me calix iste (Matth. XXVII), nolens gentem
suam propter mortis suae scelus interire, subjunxit protinus: Verumtamen
non sicut ego volo, sed sicut tu (ibid.). Et iterum: Pater mi, si non
potest hic calix transire, nisi bibam illum, fiat voluntas tua (ibid.).
Igitur Jonas jussus praedicare in Ninive, fugit in Tharsis, id est in
mare. Tarsis namque generaliter mare dicitur, ut illic: In spiritu
vehementi conteres naves Tharsis (Psal. XLVII). Christus autem ad hoc
natus, et cum Deus esset homo factus, ut esset ipse exspectatio gentium
et Salvator eorum, Judaeorum fluctibus se tradidit, qui propter crebras
seditionum tempestates, amplius quam ulla gens mari similes poterant
reputari. Neuter eorum, scilicet neque Jonas, neque Christus salutem
gentibus invidit, sed uterque gentis suae condemnationem imminere
condoluit. Et descendit in Joppen, et invenit navim euntem in Tharsis,
et dedit naulum ejus, et descendit in eam, ut iret cum eis in Tharsis a
facie Domini. Joppen portum esse Judaeae in Regum quoque (III Reg. II),
et Paralipomenon (II Par. II), libris legimus ad quem Hyram rex Tyri
ligna de Libano ratibus transferebat, quae Hierusalem terrestri itinere
perveherentur. Juxta regionis naturam, de montanis et arduis ad Joppen
et campestria veniens, recte descendisse dicitur, et notanda fugitivi et
timidi festinatio. Non locum fugae otiose elegit, neque enim ad certum
fugere cupiebat locum, sed primam arripit occasionem navigandi quolibet
ire festinans. Secundum hanc similitudinem Dominus noster Synagogam
introiens quondam speciosam: hoc enim nomen Joppe interpretatur
speciosa, navim sibi, id est evangelicae praedicationis scholam
instituit. Illius naviculae remiges duodecim apostoli fuerunt, quibus et
dedit naulum, id est dona gratiarum, scilicet virtutem et potestatem
super omnia daemonia, et ut languores curarent (Luc. IX), promisitque
regnum coelorum, ut ingressi mare, id est inquietum populum Judaeorum,
per civitates et castella circumeundo, et evangelizando fortiter
remigarent. Illud quoque ad hoc mysterium pulchre alludit, quod
plerosque illorum, quibus ejusmodi naulum dedit, de puppibus vocavit.
Erant enim piscatores, et ad hoc vocavit eos, ut mutato remigio de
piscatoribus piscium faceret piscatores hominum. Igitur passibilis adhuc
et infirma caro nondum fortiter obediebat, quia voluntatem divinitatis
de repellenda Judaea gentibusque assumendis exsequi tardabat, et sicut
jam dictum est, super civitatem ruituram flebat (Luc. XIX). Sed didicit,
ait Apostolus, ex his quae passus est obedientiam (Hebr. V). Nam per
passionem consummatus, talis effectus est, ut fortiter obediret,
nullumque jam dolorem sive compassionem extunc, nisi solis poenitentibus
impendere potest, quippe cum ante passionem suam super impoenitentes
fleverit, nunc impios in inferno ardentes siccis oculis videt. Qualia
pati, vel qualiter ex his quae pateretur obedientiam discere haberet,
praesens mystice praesignavit historia. Dominus autem misit ventum
magnum in mare, et facta est tempestas magna in mari, et navis
periclitabatur conteri. Et timuerunt nautae et clamaverunt ad Deum, et
miserunt vasa quae erant in navi, in mare, ut alleviaretur ab eis. Et
Jonas descendit ad interiora navis, et dormiebat sopore gravi. Quantum
ad historiam, et omnipotentiam Domini, quo adversante nihil securum est,
et nautarum timiditas, et prophetae magnanimitas describitur, qui non
tempestate, non periculis conturbatur, eumdem et in tranquillo et
imminente naufragio animum gerens. Denique alii clamant ad deos suos,
vasa projiciunt, nititur unusquisque quod potest; iste tam quietus est
et securus animique tranquilli, ut ad navis interiora descendens, somno
placido perfruatur. Verumtamen quod dormit, non securitatis est, sed
moeroris. Nam et apostolos legimus in passione Domini prae tristitiae
magnitudine somno fuisse depressos (Matth. XXVI). Porro, juxta coeptum
mysterium turbatio maris, sive magnitudo tempestatis, et periclitatio
maris, Judaicae sunt seditiones et persecutiones, et universae Domini
passiones. Timor nautarum, timor est apostolorum, et dormitio Jonae,
magna est tranquillitas divinae in Christo patientiae, qua semetipsam
continens fortitudo majestatis, humanitatem suam suosque discipulos
periculis eximere distulit. Quod ut amplius perpendere delectet simul ad
memoriam revocandum est quia ipse Dominus Deus noster in sua persona
quodam tempore naviculam ascendit, et secuti sunt eum discipuli ejus, et
motus magnus factus est in mari, et timuerunt discipuli, ipse vero
dormiebat (Matth. VIII). Et hic et illie motus maris vim persecutionis,
et dormitio taciturnitatem patientiae ejus significavit, quam non
ferentes, in nostra tribulatione dicimus: Exsurge, quare obdormis,
Domine? (Psal. XLIII.) Alibi quoque, cum itidem navicula jactaretur
fluctibus, legimus eum ad discipulos venisse ambulando supra mare
(Matth. XIV), quo miraculo significabat, quod potenter superaret easdem
passiones suas. Nunc rem secundum ordinem litterae persequamur.
|
|