CAPUT 12

“Abraham pater vester exsultavit ut videret diem meum, et vidit, et gavisus est.”

Refutato vanae gloriae convicio, quo denotaverant eum adversarii dicentes:

“Quem teipsum facis?”

Nunc demum ad illud respondet quod cum indignatione non parva interrogaverant, dicentes:

“Nunquid tu major es patre nostro Abraham qui mortuus est?”

“Abraham, inquit, pater vester exsultavit ut videret diem meum.”

Magna et mira sententia, qua et magnum patris Abrahae meritum, et longe majus suae magnitudinis praedicat testimonium. Quid enim est, quod ait:

“Exsultavit ut videret diem meum,”

nisi illud quod et nos in eodem patre fidei nostrae recte miramur, quia primus ad praeceptum Dei longam et laboriosam sustinuit peregrinationem, sic non quasi tristitiam aut necessitatem, sed ut vere magnae laetitiae exspectationem. Promiserat enim illi Deus nullum habenti haeredem, imo et (quod majus est) sterilem habenti uxorem, quod

“in semine ejus benedicerentur omnes gentes (Gen. XVII).”

Nec statim accepit filium, per quem illud semen benedictionis (Gen. XII), quod est Christus (Hebr. XIII), sperare posset, sed prius exiit, nesciens quo iret et in terra aliena in casulis habitando, demoratus est, non habens hic manentem civitatem, sed futuram inquirens: Hoc ergo magnum quidem est patris meritum, quod hanc ejus obedientiam Dei Filius appellat exsultationem, sed longe majus est suiipsius testimonium quod diem suum fuisse testatur, ejusdem exsultationis praemium, dicendo:

“Exsultavit ut videret diem meum. Et vidit, inquit, et gavisus est.”

Tunc quippe diem Domini Abraham vidit, cum in figura summae Trinitatis angelos hospitio suscepit (Gen. XVIII). Quibus profecto susceptis, sic tribus quasi uni 249 locutus est, quia et si in personis numerus Trinitatis, in natura unitas Divinitatis est.

“Vidit ergo et gavisus est.”

Quis autem pensare potest illud beati senis gaudium, quando accepit diutinae exsultationis suae praemium, scilicet Filium, veracis Dei testimonium, posteritatis initium, generis fundamentum, salutis argumentum, nascituri Christi seminarium? Quis, inquam, nisi quem eadem fides animavit persentiscere potest gaudium amici Dei, quo dilatabatur anima ejus, cum staret familiariter cum illo sub arbore, a cujus facie timide abscondit se reus Adam sub arbore, et cibis suis illum pasceret, quem ille per cibi rapinam offenderat, suamque radicem vetus oliva revirescere conspiceret ad proferendum fructum, qui tandem vetiti ligni morsus expiaret? Recte igitur hic Filius Abrahae major, quam Abraham.

“Abraham, inquit, pater vester, exsultavit, ut videret diem meum, et gavisus est.”

At illi carnales filii Abrahae, suos a carne oculos non sublevantes, et in eo solam carnis aetatem pensantes, verba haec intelligere nolebant.

“Verba enim oris ejus,”

inquit Psalmista, verba, inquam, injusti hujus Judaici populi,

“iniquitas et dolus, et noluit intelligere, ut bene ageret (Psal. XXXV).”