VERS 5.

“Cumque in orbem,”

id est, in circuitum,

“transissent dies convivii,”

id est dies septem,

“mittebat Job,”

scilicet curam gerens salutis eorum,

“et sanctificabat illos,”

videlicet purgatione sacrificiorum; hoc est quod sequitur:

“Surgensque diluculo offerebat holocausta per singulos,”

scilicet septem holocausta, filii quippe septem erant. Et nota quia qui octavo die sacrificia dicitur offerre, plenus Spiritu septiformis gratiae pro spe resurrectionis, quae octava mundi aetate celebrabitur, Domino deservisse perhibetur.

“Offerebat,”

inquam,

“holocausta. Dicebat enim: Ne forte,”

id est, non affirmans, sed pro sollicitudine dubitans,

“ne forte peccaverint filii mei et benedixerint,”

id est, detraxerint Domino, per antiphrasin,

“in cordibus suis.”

Temere namque de altenis cordibus judicare non debemus. Quod nota, quod perfectos esse in opere et sermone docuerat, quibus de sola cogitatione metuebat, dicendo

“in cordibus suis.”

“Sic,”

id est, tam sancte, tam sollicite,

“faciebat Job cunctis diebus,”

id est perseveranter. Allegorice.

“Vir nomine Job,”

quod interpratur dolens, scilicet Dominus noster, qui

“dolores nostros ipse portavit (Isa. LIII),”

“erat,”

imo est, id est, habitat per fidem

“in terra Hus,”

id est, in corde populi, consiliatoris regnat. Hus quippe consiliator interpretatur. Et

“sapientia”

Dei, scilicet Christus,

“habito, inquit, in consilio, et eruditis intersum cogitationibus (Prov. VIII).”

“Et ille vir erat simplex et rectus,”

id est mansuetus et justus, et timens Deum, juxta quod scriptum est:

“Et replebit eum Spiritus timoris Domini (Isa. XI):”

“Et recedens a malo,”

videlicet quia

“peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore ejus (I Petr. II).”

“Natique sunt ei septem filii,”

id est apostoli gratia septiformis Spiritus implendi,

“et tres filiae,”

id est, plebes infirmiores, sed tamen fide Trinitatis solidatae.

“Et fuit possessio ejus septem millia ovium,”

id est innocentia perfectorum ex legis pascuis ad perfectionis gratiam venientium.

“Et tria millia camelorum,”

id est, in Trinitatem credentium fides gentilium, qui torti moribus, atque onusti criminibus, ab idolorum cultura venerunt, sive plebes Samaritanorum, qui sicut cameli quasi ruminant, sed nequaquam ungulam findunt, videlicet quia legem ex parte recipiunt, et ex parte contemnunt, dum fidem resurrectionis nesciunt.

“Quingenta quoque juga boum et quingentae asinae.”

Numerus hic ex quinquagenario decies multiplicato perficietur. Et quinquagenarius requiem jubilaei, denarius autem summam exprimit perfectionis. Boum quoque nomine in praesenti Judaea, asinarum vero nomine gentilium figuratur stultitia. Idem ergo hic quod superius nominatis ovibus et camelis, et per boves et asinas designatur, videlicet quia aeternam et perfectam requiem Judaea gentilitasque quasi quingenta juga boum et quingentae asinae Christo colliguntur possidendae. Et quia per boum fidem prius stulta mundi, post etiam astuta collecta sunt, bene prius animalium multitudine descripta, in extremo ponitur,

“ac familia multa nimis.”

Eratque vir ille, scilicet de quo dictum est:

“Ecce vir Oriens nomen ejus (Zach. VI),”

magnus inter omnes Orientales, id est inter omnes sanctos in fide ejusdem Orientis consistentes, videlicet quia caeteros sanctos adoptio facit esse Orientales, illum autem Divinitatis natura verum Orientem exaltat.

“Et filii ejus,”

id est praedicatores ejus sancti apostoli,

“ibant per domos,”

id est per diversas regiones,

“et faciebant convivium,”

id est audientibus ministrabant epulas virtutum,

“unusquisque in die suo,”

id est in intellectu suo.

“Cumque transissent in orbem dies convivii,”

id est peracto ministerio praedicationis, mittens scilicet Spiritum sanctum,

“sanctificabat eos,”

videlicet quia pro praedicaturis apostolis Patrem Redemptor noster exoravit. Dicebat enim:

“Ne forte peccaverint filii mei,”

id est praedicatores mei,

“et benedixerint,”

id est maledixerint,

“Deo in cordibus suis.”

Maledicere enim Deo est, de ejus munere sibi gloriam praebere.

“Sic faciebat Job cunctis diebus,”

videlicet quia sine intermissione pro nobis holocaustum Redemptor immolat, cum Patri suam pro nobis Incarnationem demonstrat. Moraliter:

“Vir,”

scilicet quisque electorum viriliter agens,

“nomine Job,”

id est dolens, videlicet de praesentibus, et ad aeterna festinans,

“erat,”

imo est,

“in terra Hus,”

id est animum inhabitat consiliatorem, et omnia cum consilio agentem.

“Eratque vir ille simplex,”

etc. Istud non mutatur ab eo modo, quo supradictum est in historico sensu.

“Natique sunt ei,”

videlicet per conceptum bonae cogitationis,

“septem filii,”

id est virtutes septem Spiritus sancti,

“Spiritus sapientiae et intellectus (Isa. XI),”

etc. Nam, licet hae gratiae in solo Christo plenariae requieverint, tamen eisdem quisque electus pro suo modulo participatur.

“Et tres filiae,”

videlicet fides, spes, charitas, quarum pulchritudine, quidquid viriliter agit perornatur intrinsecus, et perfectionis summa, in septem filiis, et tribus his filiabus quasi denarius numerus impletur.

“Et fuit,”

scilicet in pascuis veritatis,

“possessio ejus,”

id est cogitationes ejus,

“septem millia ovium,”

id est innocuae cum perfecta cordis munditia.

“Nam in septem millibus,”

perfectio; in nomine

“ovium,”

munditia vel innocentia signatur.

“Et tria millia camelorum,”

id est item cogitationes sub cognitione Trinitatis sponte se in appetitu humilitatis inclinantes. Camelus enim portandis oneribus ultro dorsum praebet. Vel exemplo Domini, de quo dictum est:

“Culicem liquantes et camelum glutientes (Matth. XXIII).”

Aut certe qui habentes aliquid saeculi et aliquid Dei, non quidem se penitus findunt ab omni terreno opere, sed tamen ruminant, temporalia dispensando bene.

“Quingenta quoque juga boum,”

id est virtutes concordes sub jugo Christi, mentis duritiam exarantes,

“et quingentae asinae,”

videlicet motus lascivientes dominante restricti ratione.

“Quingentae”

inquam, id est aeternae pacis, ut supradictum est, requiem perfectam desiderantes.

“Ac familia multa nimis,”

id est cogitationes innumerae, quae velut ancillulae, absente domina ratione, loquaciter perstre punt, opus negligunt, sed illa redeunte conticescunt, propriumque opus repetunt.

“Eratque,”

imo est,

“vir ille,”

id est talis,

“magnus,”

scilicet contemplatione socius,

“inter omnes Orientales,”

id est mentes excedens inter coelestes spiritus, Orientali, id est divinae luci inhaerens, dicensque:

“Nostra autem conversatio in coelis est (Philip. III).”

“Et filii ejus,”

scilicet supradicti, eunt per domos

“et faciunt convivium,”

id est virtutes singulae juxta modum proprium mentem pascunt,

“unusquisque in die suo,”

id est unaquaeque virtus in illuminatione sua,

“Et mittentes vocant tertio sorores suas,”

id est fidem, spem et charitatem,

“ut comedant et bibant cum eis,”

id est gaudeant in omne opus bonum cujusque virtutis. Et quia nonnunquam aliquantula elatione ipsa bona nos opera polluunt, bene subjungitur:

“Cumque in orbem transissent dies convivii,”

id est ubi peractus est sensus vel effectus cujusque virtutis,

“mittebat Job et sanctificabat eos,”

quia videlicet omne quod actum est districta retractatione vir sapiens studet emundare.

“Consurgensque diluculo,”

id est humanitatis noctem deserens,

“diluculo,”

inquam, id est in compunctionis luce

“holocaustum per singulos offert filios,”

id est pro unaquaque virtute devotae precis immolat hostiam.

“Dicit enim: Ne forte peccaverint filii mei, et benedixerint Deo in cordibus suis,”

id est ne forte virtutes meae, dum bona in aperto exercent, in occulto noxia molitae sint, et arrogando sibi quod sunt, Deo maledixerint. Quod bene et subtiliter Jeremias insinuat per viros quod ad offerenda Deo munera venientes in medio civitatis refert interfectos esse ab Ismahel (Jer. XLI), quia divinis deditae operibus mentes, nisi magna se circumspectione custodiant, subripiente hoste, dum devotionis portant hostiam in ipso itinere, perdunt vitam thesauri; quibus se decem viri redemerunt ne interficerentur, spes est, quae in agro poenitentiae recondita supradictis sacrificiis omnem virtutem ad perfectum emundat.

“Sic faciebat Job,”

id est sic facit iste dolens vir,

“cunctis diebus,”

videlicet quia frustra velociter in bono opere currit, qui priusquam ad metas, id est ad bravium vitae perveniat, a proposito deficit.

Ecce autem quasi quoddam speculum mentis nostrae oculis opponitur, cum talis viri tentatio describitur, qua diabolus non contra eumdem Job, sed ipsum habens pro materia contra Deum certamen hoc ordine proponit.