|
|
“Sanctifica mihi, inquit, omne primogenitum quod aperit vulvam in filiis
Israel tam de hominibus, quam de jumentis: mea sunt enim omnia. Et ait
Moyses ad populum: Mementote diei hujus, in qua egressi estis de
Aegypto, de domo servitutis,”
|
|
etc. Notandum quod, cum dixerit Dominus:
|
“Sanctifica mihi omne primogenitum,”
|
|
hic internuntius Domini alia praeloquitur ad populum, et dicit ut
meminerint diei hujus, cum eos introduxerit Dominus in terram Chananaei,
ut custodiant ejus cultum statuto tempore a diebus in dies. Hodie mense
novarum frugum, id est, quinto decimo die Aprilis, quo jam secundum
temperiem aeris, apud illos primaevae fruges vesci possunt, hoc
intendens, ut agnum et azyma, quorum usum semel acceperunt, diligenter
per omnes annos observent. Hoc dicimus, ne ignoremus quid Judaeis
respondeamus; arbitrantibus carnales caeremonias suas ejusdem
auctoritatis sive stabilitatis esse debere cujus et illa decem praecepta
vitae quae in tabulis lapideis scripta sunt. Verum ipse legislator hoc
pro summa differentia de illis dixit, quia scripta sunt digito Dei, quod
nusquam dixit, nec dicere debuit de hujusmodi, quas transitorias fore
noverit caeremonias; et Apostolus cum dixisset:
|
“Hoc autem dico testamentum confirmatum a Deo, quae post quadringentos
et triginta annos facta est lex, non irritum facit ad evacuandas
promissiones (Gal. III),”
|
|
protinus ait:
|
“Quid igitur lex? Propter transgressores posita est, donec veniret semen
cui repromiserat ordinata per angelos in manu mediatoris (ibid.).”
|
|
Legem caeremoniarum ordinatam dixit, non in manu vel digito Dei, sed in
manu mediatoris Moysi, cum testamentum a Deo confirmatum asseruerit,
sicut e converso, Moyses praecepta vitae digito Dei scripta dicit, cum
de sacrificiis vel solemnitatibus observandis nihil tale dixerit. Igitur
non tantum hic, ubi Moyses injussus repetit de azymis, legemque dat de
festis annuis, sed et ubicunque per manum ejusdem mediatoris, populo
illi aliqua instituuntur eorum, sine quibus testamentum a Deo cum
Abraham confirmatum fuit, sic accipienda sunt, non tanquam jussa, sed
tanquam permissa, videlicet propter transgressiones, ut verissime
Apostolus ait: Vincula enim quaedam fuerunt propter transgressiones
posita, scilicet ut dum talium sacrificiorum vel festorum ritu
detinerentur, non vacaret eis errare a Deo suo, in suis adinventionibus,
et illicitis idolorum cultibus. Proinde confidentibus in illis loquitur
per prophetam idem Deus:
|
“Holocaustomata vestra addite victimis vestris, et comedite carnes, quia
non sum locutus cum patribus vestris, et non praecepi eis, in die qua
eduxi eos de terra Aegypti, de verbo holocaustomatum et victimarum, sed
hoc verbum praecepi eis, dicens: Audite vocem meam, et ero vobis Deus,
et vos eritis mihi populus. Et ambulate in via quam mandavi vobis, ut
bene sit vobis (Jer. VII).”
|
|
ait, id est, non praecepi. Nam quaecunque talium velut ex ore meo Moyses
jussit, non me jubente, sed me permittente praecepit. Et in David (Psal.
XLVI):
|
“Nunquid manducabo carnes taurorum, aut sanguinem hircorum potabo?”
|
|
et multa his similia.
|
|