CAPUT XXIII. De Pontifice magno Jesu Christo, et spirituali ejus indumento per Aaron vestes mystice intelligendo.

Et Hebraei quidem non tam Dei, quam suo spiritu, vel ingenio legis periti, et coelestia nescientes, quorum secundum exemplar, etiam haec fieri jussa sunt, sicut toties Dominus repetens, facies (inquit), juxta exemplum, quod tibi in monte monstratum est: talem de vestimentis sacerdotalibus rationem ediderunt. Nos autem qui praedicta coelestia et fide credimus, et scientia jam ex parte novimus, haec eadem altius interpretamur. Unum pontificem magnum Jesum Christum, pontificem coelestem et verum intueamur, cujus in habitu coelesti, haec esse completa non dubitamus, quem et imitari oporteat nos, ut simus regale sacerdotium, et gens sancta. Feminalia linea sacerdotis magni, decus significant incarnationis sanctae Christi Filii Dei, qua praeornata est natura nostra ignobilis; et plaga peccati originalis foliis ficus in Adam infeliciter contecta in isto exclusa est; non enim de ulcerosa libidine ut nos, ita et ille conceptus est, sed de munda et simplici virgine, byssum retortam, id est, candidi et incoinquinati corporis decorem induit et fortitudinem, unde et corporis sui, quod est Ecclesia, verecundiam, scilicet originale peccatum operuit. De hoc vestimento ejus Joannes in Apocalypsi:

“Et habet, inquit, in vestimento, et in femore suo scriptum, Rex Regum et Dominus dominantium (Apoc. XIX).”

Tunica deinde linea stricta, id est, subucula, quam vulgo camisiam vocant, nova est ejusdem coelestis hominis vita, quia videlicet sicut novo et inusitato ordine conceptus et natus, sic nova et veteri vitae contraria pulchritudine inter homines conversatus est. Balteus circa renes fortitudo Divinitatis est, per quam commoveri non potuit. Unde et in psalmo cum dixisset:

“Insuper et usque ad noctem increpuerunt me renes mei (Psal. XV),”

continuo subjunxit:

“Providebant Dominum in conspectu meo semper, quoniam a dextris est mihi, ne commovear.”

Etenim sic ille cognovit figmentum nostrum, et ita usque ad noctem, id est, usque ad mortis tribulationem sui renes increpuerunt eum, ut experimento sciret, id quod nullo unquam passibili modo titillatus est, non ex ipsa carnis natura, sed ex divinitate esse, quae a dextris erat. Unde verissime Apostolus dicit:

“Non enim habemus Pontificem, qui non possit compati infirmitatibus nostris, tentatum autem per omnia pro similitudine absque peccato (Hebr. IX).”

Denique ex eo didicit compati infirmitatibus nostris, quoties tentamur a renibus nostris, quia sic aliis infirmitatibus tentatus est, sicut et tentatione peccati tentatus fuisset, si non esset Deus, quod non sumus nos. Tunica hyacinthina cum tintinnabulis et malis punicis, vita vel conversatio gloriosa est ejusdem pontificis nostri Domini Jesu Christi a baptismo Joannis. Ex tunc enim tintinnabulis coepit perstrepere, id est, aperta et publica praedicatione personare malis punicis intermicantibus, id est, miraculorum operibus per singula pene verba concurrentibus. Ipse color tunicae hyacinthinae, coelestem eorumdem operum ejus exprimit dignitatem. Unde et dicitur in Canticis:

“Manus ejus tornatiles, aureae, plenae hyacinthis (Cant. V).”

Illic in manibus, hic in vestitu, secundum hyacinthi colorem aereum ejus, ut dictum est, opera designantur, qui non de terra est, neque de terra loquitur, sed de coelo venit, et super omnes est. Et bene per tunicae circuitum deorsum ad pedes mala rubent, et tintinnabula concrepant in ingressu sanctuarii, quia videlicet maxime in fine vitae mortalis operosa claruit dilectio, vel doctrina Redemptoris.

“Cum enim, inquit Evangelista, dilexisset suos qui erant in mundo, in finem quoque dilexit eos (Joan. XIII).”

Tintinnabula, id est, dilectionis praecepta, quibus in illa coena personuit, totus mundus audivit: et mala rubentia, scilicet vitae aeternae fructum, de illo ingressu ejus in coeleste sanctuarium, totus orbis consecutus est. Superhumerale hujus pontificis, obedientia charitatis est, quia idem Christus Filius Dei portandis, imo tollendis peccatis nostris humeros suos supposuit, et cum illis in crucem ascendit. Nam

“Dominus, inquit Propheta, posuit in eo iniquitates omnium nostrum (Psal. LIII).”

Et bene ex quatuor coloribus supradictis, qui quatuor respondent elementis mundi, auro quoque intextum superhumerale fieri debuit, quia

“ipse est propitiatio pro peccatis nostris; non autem pro nostris tantum, sed etiam pro totius mundi (I Joan.),”

non coacta, sed spontanea charitate, quae caeteris virtutibus ita praeeminet, ut caeteris metallis aurum praepollet. Duae orae junctae, et in singulis humeris singuli lapides onychini, nominibus duodecim filiorum Israel inscripti, duo sunt populi, temporibus quidem disjuncti, sed causa vel sacramento conjuncti, quorum Christus peccata in corpore suo pertulit. Neuter quippe aliter nisi per Christi gratiam salvari potuit, et uterque uno eodemque peccatorum portatore Christo indiguit. Et recte lapides onychini, quae species gemmae sive lapidis colorem habet unguis humani, unde et vocabulum sortitum est (Graeci namque unguem onychen dicunt); recte, inquam, quia pro hominibus Deus homo factus peccatorum superhumerali oneratus est. Lapides ejusmodi nominibus filiorum Israel, id est. electorum omnium inscripti sunt: ipse enim cunctos novit ex nomine, quorum super se peccata tulit, unde et appropinquans articulo passionis:

“Ego inquit, scio quos elegerim (Joan. XIII).”

Juxta ordinem, inquit, nativitatis eorum sculpes eos. Ergo cuncti majores in uno, cuncti minores natu scripti sunt in lapide altero. Majores filii Israel sunt qui ante minores, qui post adventum humerosi hujus portatoris peccatorum conscripti sunt. Majores, inquam, qui ex Judaeis, minores qui ex gentibus sunt. Nam de illo populo loquitur Deus ad Pharaonem.

“Filius meus primogenitus”

meus

“Israel (Exod. IV).”

Rationale igitur jungitur superhumerali, quia misericordia et veritas obviaverunt sibi. Misericordia in superhumerali, veritas intelligitur in rationali. Unde et dicitur rationale judicii, doctrina quoque et veritas inscribitur illi. Qui enim in misericordia redemit, idem ipse in veritate judicabit (Isa. LXXXIV). Unde non uno aut duobus lapidibus onychinis in rationali, sicut in superhumerali cuncta filiorum Israe nomina, sed singulis lapidibus singula inscripta sunt. Nam una quidem gratia cunctos Christus redemit. et cunctorum super humeros suos peccata tulit, sed in judicio

“reddet unicuique secundum opera sua (Rom. II).”

Et electorum quoque non omnium eadem erunt praemia, sed pro diversis differentia meritis.

“Multae enim sunt, inquit, mansiones in domo Patris mei (Joan. XIV).”

Multitudinem mansionum coelestium, multiplex et distinctus designat ordo lapidum pretiosorum. Etenim apud Ezechielem contra principem Tyri novem ordines angelorum, per novem designantur nomina lapidum (Ezech. XXVIII). Notandum, quod in superhumerali non solum catenulae sed et uncini sunt, qui rationale judicii constringant, quia videlicet in misericordia Redemptoris nostrae spei anchorae sunt, ut semper misericordia superexaltet judicium. Hoc in pectore suo portat pontifex, nam in praesentia sua scriptos habet omnes, omniumque condignas meritis ab origine mundi paravit mansiones. Cydarim quoque super caput pontifex accipit, ne Cherinthus vel Arrius, seu quilibet alius haereticus, Jesu Christi Filii Dei caput, id est, initium se vidisse arbitretur. Non enim sicut nos, ita et ille a carne existendi initium habuit, juxta blasphemiam Cherinthi qui illum ante Mariam exstitisse negavit, sed Divinum caput, quod erat in principio et ante saecula, ibi abscondit. Cydaris ergo caput tegit pontificis, quia videlicet incomprehensibilis est antiquitas vel origo divinitatis Christi. Lamina aurea fronti imminens corona est gloriae et honoris in capite Redemptoris.

“Gloria, inquit, et honore coronasti eum, et constituisti eum super opera manuum tuarum. Omnia subjecisti sub pedibus ejus (Psal. VIII).”

Et Apostolus cum dixisset:

“Christus factus est pro nobis obediens patri usque ad mortem, mortem autem crucis (Philip. II),”

continuo subjunxit:

“Propter quod et Deus exaltavit illum, et donavit illi nomen quod est super omne nomen.”

Hujus rei mysterium, scilicet nominis, quod est super omne nomen, in eo est, quod laminae sanctum Domini insculptum est, id est, nomen Domini Tetragrammaton, quod ineffabile dicunt. Scribitur enim quatuor litteris Joth He Vau He, quae in syllabam aut vocem articulatam comprehendi nequeunt. Arcanum scripturae hactenus latet, nisi quia ex interpretatione elementorum colligi potest, quod evangelicam fidem non minime delectat. Interpretatur enim Joth principium, He, iste, Vau et He iste. Estque continuus litterarum sensus, principium iste, et iste, hoc, inquam, jure nos delectet, quia principium iste Pater, et principium iste Filius est. Patrem esse principium videns ultro consentit. Principium se quoque esse Filius defendit, quia interrogantibus Judaeis: Tu quis es?

“Principium, ait, qui et loquor vobis (Joan. VIII).”

Hoc nomen profecto super omne nomen est, quia super principium nihil esse potest. Igitur octavum pontificis decus, aurea lamina est, insculptum habens ineffabile nomen, quod dicitur sanctum Domini, quia videlicet Christo pontifici propter passionem mortis, octava sua, id est, resurrectionis gloria coronato,

“nomen quod est super omne nomen”

Pater donavit,

“ut in nomine Jesu omne genu flectatur, coelestium, terrestrium, et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus Jesus Christus in gloria est Dei Patris (Philip. II).”

Moralem filiorum Aaron, id est, sacerdotum Christi ornatum studio proficiscendi praeterimus, suis enim in locis invenitur, sicut a Patribus expositus est. Sed et quae deinceps Moysi imperantur a Domino, dicente:

“Sed et hoc facies, ut mihi in sacerdotio consecrentur, tolle vitulum de armento, et arietes duos immaculatos (CAP. XXIX.),”

etc. Quoniam sicut hic imperata, sic in Levitico acta memorantur: nunc ipsa differimus, illic enim opportunius dicentur.