CAPUT XV. De causa circumcisionis, et quid impedire potuerit ut per quadraginta annos itineris populus qui natus est circumcisus non fuerit.

(CAP. V.) Eo tempore ait Dominus ad Josue: Fac tibi cultros lapideos, et circumcide secundo filios. Israel. Fecit quod jusserat Dominus, et circumcidit filios Israel in colle praeputiorum. Haec autem causa est secundae circumcisionis: Omnis populus qui egressus est ex Aegypto generis masculini, universi viri bellatores mortui sunt in deserto, per longissimos viae circuitus, qui omnes circumcisi erant. Populus autem qui natus est in deserto per quadraginta annos itineris latissimae solitudinis incircumcisus fuit, donec consummarentur qui non audierant vocem Domini. Est quod hoc loco recte quaeri debeat. Certe Moyses nescire non poterat quod scripserat, scilicet dixisse Deum ad Abraham: Masculus cujus praeputii caro circumcisa non fuerit, delebitur anima illa de populo suo, quia pactum meum irritum fecit (Gen. XVII). De quo videlicet circumcisionis remedio quam necessarium ante Christi adventum fuerit, vel qua ratione usque ad eumdem adventum ejus celebrari, postea vero jam cessare debuerit, suo loco jam dictum est. Quomodo ergo tanto tempore, scilicet per quadraginta annos populum qui natus est in deserto, incircumcisum esse sustinuit, praesertim cum in tanta multitudine innumerabiles parvuli mori potuerint, et ita quia non erant circumcisi periere de populis suis. Quid tandem dicemus, ut negligentia tam dura Moysen sanctum ducem populi aut principem, excusatum habeamus? An forte illud affirmare licebit, quod inter caetera mirabilia Dei mirabiliter et hoc fieri potuerit, ut de filiis qui in locum successerunt patrum circumcisorum, nemo moreretur per quadraginta annos latissimae solitudinis? Dicit enim Moyses his: Adduxit vos Dominus quadraginta annos per desertum, non sunt attrita vestimenta vestra, nec calceamenta pedum vestrorum vetustate consumpta sunt (Deut. XXIX). Si illud curare dignatus est, ut vestimenta non attererentur, neque calceamenta pedum illorum vetustate consumerentur, quanto magis illud curasse credendum est, ut nemo illorum immatura morte moreretur? Alioquin quomodo stabit quod idem in Cantico dicit: Circumduxit eum, et docuit et custodivit quasi pupillam oculi sui (Deut. XXXII). Attamen vel in eo praevaricatio fuit, quod non in tempore fuere circumcisi. Dixerat enim Dominus in prima circumcisione, id est ubi primo circumcisionis ritum instituit: Infans octo dierum circumcidetur in vobis (Gen. XVII). Quem ergo Scriptura culpare putabitur, dicendo: Horum filii in locum successerunt patrum, et circumcisi sunt ab Josue, quia, sicut nati fuerant, in praeputio erant, nec eos in via aliquis circumciderat. An forte non ipsum Moysen, sed patres eorum rebelles incredulos videlicet, quod propter dilationem annorum quadraginta semetipsos rebelli impatientia dissecantes, et mandatis Domini amplius adversantes non saltem suos circumcidere voluerint filios? Dicit enim illis per prophetam: Nunquid hostias aut sacrificium obtulistis mihi in deserto quadraginta annis domus Israel? (Amos V.) Subauditur, non, sed diabolis vestris. Sequitur enim: Et portastis tabernaculum Moloch vestro, et imaginem idolorum vestrorum, sidus Dei vestri quae fecistis vobis. Qui ergo non Deo, sed idolis suis hostias aut sacrificium obtulerunt, quid mirum, si nec filios suos circumciderunt? Igitur ubi nunc ait, quia sicut nati fuerant, in praeputio erant: nec eos in via aliquis circumciderat, subaudiendum est, non Moysi negligentia, sed Patrum rebellium pertinacia. Et haec, inquit, causa est secundae circumcisionis, id est, secundae imperandae vel instruendae circumcisionis. Primo namque imperio tradita fuit Abrahae, secundo nunc imperatur Josue. Valet autem dictio haec ad commendationem circumcisionis, quod videlicet serio tenenda nunc fuerit, quam et semel Dominus tradiderit, et abolitam iterum sanctione sua firmaverit