CAPUT XVIII. De eo quod ait:

“Obsecro te, Domine, mitte quem missurus es,”

etc.

“Ait Moyses: Obsecro, Domine, non sum eloquens. Ab heri et nudiustertius, ex quo locutus es ad servum tuum, impeditioris et tardioris linguae sum.”

Claret ex isto quia cuncta haec non uno die dicta vel acta sunt, ex eo videlicet quod ait:

“Ab heri et nudiustertius,”

etc. Nempe nudiustertius, idem est ac si dicas: nunc dies est tertius ex quo, inquit, locutus es ad servum tuum. Ac si diceret: Antequam loquereris ad servum tuum, videbar mihi eloquens, et velocis linguae et expeditae; nunc autem, ex quo loqui coepisti, et occulta sapientiae tuae manifestare mihi, hoc de me didici et sensi quod eloquens non sim, neque tam expeditae linguae ut ea quae nunc agenda intelligo, digne valeam coram hominibus eloqui. Moyses namque, propheta esse incipiens et illa intus flamma illustratus quam foris viderat, tanta sibi imponi mysteria sentiebat, quantis administrandis indignum se et imparem recte et laudabiliter se judicare poterat. Proinde et hanc objectionem ejus, tanquam rationabilem amplectens Dominus, dixit ad eum.

“Quis fecit os hominis, aut quis fabricatus est mutum, aut surdum, et audientem, videntem, et caecum?”

Sine dubio subaudiendum, quod is qui haec omnia fecit, ipse linguam, paulo ante hebetiorem, cito acuere possit.

“Perge igitur, inquit, et ego ero in ore tuo, doceboque te quid loquaris. At ille: Obsecro, inquit, Domine, mitte quem missurus es.”

Tandem nobis aperuit quid vellet, quo tenderet toties excusando Moyses.

“Mitte, inquit, Domine, quem missurus es.”

Quem enim Dominus missurus erat cum haec diceret, nisi illum qui nunc missus est, quem patriarcha Jacob annuntiaverat exspectationem fore gentium, desiderium collium aeternorum? (Gen. XLIX.) Non ergo ex diffidentia, salutari imperio ministrare recusabat; sed sciens quod ministerium suum nihil ad perfectum duceret (Hebr. VII), audebat urgere Dominum, ut mitteret eum qui mittendus et perfectam salutem operaturus erat.

“Iratus Dominus in Moysen ait: Aaron frater tuus levites, scio quod eloquens sit. ”

“Iratus, inquit, Dominus in Moysen.”

Multum irasci visus est, quia tenerum pietatis desiderium valde afflixit in eo quod ad postulata non respondit. Prae ira, inquit, humano generi debita Christum suum differens, de illo siluit, et haec et haec alia pro aliis dixit. Hos geminos ire jussit, Moysen tanquam legem, Aaron tanquam sacerdotium, sed uterque homo, et neuter Deus et homo, et proinde nihil ad perfectum adduci poterat eorum ministerio. Quid enim magnum erat educere populum de loco in locum, de Aegypto in terram Chanaam, scribere occidentem litteram, et non vivificantem conferre gratiam (II Cor. VI), offerre pro populo sanguinem hircorum, aut vitulorum, et non salvum facere populum a peccatis eorum? (Hebr. IX.) Nempe hoc unum erat illi necessarium, educi vel transire de peccato ad justitiam, de morte ad vitam, de tenebris ad lucem, de hoste ad Dominum, de diabolo ad Deum, quod per solum faciendum erat, et nunc factum est, Filium Dei unigenitum, Deum et hominem, Jesum Christum.

“Iratus igitur in Moysen est,”

inquit, id est non ita propitius fuit Moysi ut non differret complere desiderium obsecrantis, ut dicenti:

“Mitte quem missurus es,”

saltem diceret: Mittam post tot annos, vel illo tempore, indignum eum arbitratus scire tempora, vel momenta quae posuisset in sua potestate (Act. I).