|
Adhinc jam mense Septembri, quatuor imponuntur libri, videlicet, Tobias,
Judith, Hester et Esdras. Quorum consideratio quam congrue quatuor
cardinales virtutes, prudentiam scilicet, fortitudinem, temperantiam et
justitiam exprimat, palam est. Tobias quippe in figura prudentiae non
inconvenienter accipitur, qui caecatis oculis exterioribus, videnti
filio mandata vivendi largitur, ut illud Salomonis impleatur:
|
“Sapientis oculi in capite ejus (Eccle. II).”
|
|
Per caput enim mentis industria, per oculos vero intelligitur
providentia, quae idem est quod prudentia. Bene ergo prudentiae titulo
praefulget, qui menti illius munimen providet, cujus ducatu ipse foris
eget. Judith vero fortitudinis speciem in hoc nimirum praetendit, quod
formidantibus viris bellicosis, immanissimo tyranno pro liberatione
patriae se opposuit, et principem militiae femina inermis Dei adjutorio
superavit. Fortitudo enim ejus a Deo fuit, sicut ipsa in oratione dicit:
|
“Et nunc, Domine, subveni mihi viduae, ut quod per te posse credidi
perficiam (Judith. XIII).”
|
|
In quo quam vere fortis fuerit, caput Holofernis, ebrietate sopiti,
amputatura ipsius pugione, ostendit dicens:
|
“Conforta me, Deus meus, in hac hora. Et praecidit caput ejus (ibid.).”
|
|
Verum haec duo volumina apud Hebraeos non sunt in canone, sed Nicaenae
synodi auctoritate ad instructionem venerunt sanctae Ecclesiae.
Hester autem pro temperantia ponitur, quae repudiata ob arrogantiam
Vasthi regina, in regnum subrogatur. Nam ipsius temperantiae hoc
indicium est speciale, quod leonem illum, de quo ipsa ad Dominum dicit:
|
“Et da mihi gratiam in conspectu leonis (Esther. XIV),”
|
|
id est, Assueri regis, in mansuetudinem convertit, ejusque edictum ex
instinctu Aman intemperantissime superbientis, et genus Judaeorum
perdere cupientis, in consolationem suae stirpis transtulit.
Esdras autem, qui his adjungitur, privilegium justitiae in verbis et
factis habere demonstratur. Nam sicut justitia restituit quod injustitia
destruxit, sic iste dirutum propter peccata populi templum cum civitate
restauravit. Idem quoque sicut in duo volumina divisus unitur (nam
Neaemias ei in eodem copulatur), sic justitiae duo praecepta sibi
conveniunt, scilicet:
|
“Quae vultis ut faciant vobis homines, eadem facite illis (Matth. VII),”
|
|
et:
|
“Quod tibi non vis fieri, alii ne feceris (Tob. IV).”
|
|
Hi itaque quatuor libri, praedictis virtutibus insigniti, recte librum
Job, qui afflictiones sanctae Ecclesiae beato Gregorio teste, exprimit,
sequuntur, quia post tentationes valide superatas gloria virtutum
electis datur.
Sed quia quandiu in hoc mundo a Domino peregrinamur (I Cor. V), inter
virtutes vitiorum bella patimur, evestigio Machabaeorum libri leguntur,
in quibus magnus ille hostis Antiochus contra juge sacrificium
praevalere refertur, Deique martyres persequitur (II Mach. IV). Qui
tamen Judae et fratrum ejus labore vincitur, quia confessione operum
malorum cum exercitio operum bonorum aliquando Deo donante superatur.
Post prophetarum libri usque in adventum Domini concrepant, qui modo
terrorem districti Judicis, modo blandimenta pii Conditoris praedicant.
Ex his Ezechiel, qui interpretatur fortitudo Dei, et Daniel, qui sonat
judicium Dei, majores et primi sunt, quia spes quae ex fortitudine
divini auxilii et metus, qui est ex judicio Dei, mentem aequaliter
docent praesentibus uti, ne aut Deo desperans deficiat, aut in se
praesumens corruat. De reliquis duodecim prophetis, in unum volumen
coarctatis, loqui supersedemus, quia a sanctis Patribus de his copiose
disputatum scimus. Ideo autem usque adventum Domini leguntur, ut inter
tenebras et conflictus hujus saeculi, usque ad reditum Christi,
Scripturae nos illuminent et consolentur. Per eumdem Dominum nostrum
Jesum Christum, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus,
per omnia saecula saeculorum. Amen.
[NOTA.]
Post libros de divinis officiis in editione Michaelis Pleunich, Venetiis
anno 1751 excusa, quam sequimur, legitur Apologia domni Gerberonii
adversus oppugnatorem doctrinae Rupert Opportuniorem in nostra editione
locum obtinet inter Prolegomena tomi primi Operum Ruperti. (EDITOR
PATROLOGIAE.)
|
|