|
Et factum est vespere, et mane dies secundus. Dies iste revelatio
Creatoris est; dies, inquam, iste gentilium quoque oculis Deum
manifestavit: Invisibilia enim ejus, inquit Apostolus, a creatura mundi
per ea quae facta sunt, intellecta conspiciuntur (Rom. I), quorum hoc
unum vel maximum est, per quod cum cognovissent Deum, non sicut Deum
glorificaverunt, aut gratias egerunt (ibid.). Et factum est, inquit,
vespere, et mane, quia videlicet non casu factum est, sed vespere, id
est, in illa occulta Dei sapientia dispositum, et factum est, priusquam
in actum visibilem exiret, et mane factum est, videlicet ut quod in
oculis Dei erat, in publicum per evidens opus exiret, sicut jam de
anteriori die dictum est. In hoc secundo die notandum est quia secundum
Hebraicam veritatem, operis laudatio deest, quae in caeteris diebus
apposita est: Et vidit Deus quod esset bonum, sed in Septuaginta additum
est. Cur ita scriptori, imo Spiritui sancto, qui per illum scripsit,
complacitum sit, merito quaeri solet. Ad quod primo respondendum est,
quia decet unum quid totum esse, quod jure dicatur bene factum esse. At
vero firmamentum una quidem et pulchra species est, verumtamen juxta
intentionem operantis unum quid totum non est; quid enim intendebat ille
architectus Deus, cum dixit: Fiat firmamentum in medio aquarum, et
dividat aquas ab aquis? Hoc utique, ut faceret mundi hujus amplam domum,
pulchram domum, cujus quasi tectum hoc firmamentum est. Et sicut tectum
domus pulchrum quidem opus esse potest, sed nondum domus, nisi quando
fundamento, et parietibus superpositum est, atque idem non totum quid
est; sic firmamentum pulchra quidem pars mundi, sed nondum mundus erat,
antequam terra et mare proprias haberent species, quibus firmamentum
praeeminet. Itaque jam laudare, jam dicere, Vidit Deus quod esset bonum,
nimis festinum fuisset. Quare ergo, inquis, non sicut hoc, ita distulit
dicere et illud: Factum est vespere et mane dies secundus? Cur uni mundo
non unum tantum, sed duos ascripsit dies? Ad haec inquam: Nunquid duos
tantum, et non etiam tres in compositione mundi digessit dies, secundum
tres ipsius partes? Nempe anterius dixit, et tenebrae erant super faciem
abyssi. Quam videlicet abyssum, confusam aquarum multitudinem, et
profunditatem oportet intelligi, et in hoc secundo die dixit, quia
Divisit Deus aquas ab aquis. Nec hoc, nec illud quod bonum esset Deum
vidisse dixit, donec tertio die dicat Deus: Congregentur aquae quae sub
firmamento sunt in locum unum, et appareat arida; tunc enim dicturus
est, Et vidit Deus quod esset bonum. Adde quod ad eumdem diem pertinet,
quia cum dixisset: Germinet terra herbam virentem, etc. subjunctum est,
et vidit Deus quod esset bonum. Et ecce sicut tres mundi partes, et tres
dies, sic nihilominus tria bona habes, formationem bonae lucis,
distinctum opus mundi, plantationem paradisi. Et nota quod cum sint bis
terni dies, praeter septimum, qui est diei requies, tam tertius
primorum, quam et tertius sequentium duplici bonitatis laude decorati
sunt, ut sicut septem dies, sic et septem sunt bonitatis species,
septiformem Spiritum Dei mirabiliter ex semetipsis contestantes. Illius,
id est tertii diei, nunc opus ingrediamur.
13
|
|