CAPUT 29

Nam sive angelus sive homo, quandiu aliquod accidens admittit ab essentiali bono aversus, tandiu a semetipso operatur; verbi gratia: cum dicit malum bonum, et bonum malum, cum inique judicat, condemnans justum et justificans impium, unde enim haec nisi a semetipso facit, cum in essentia rerum aliter sit (Isa. V)? Et haec quidem et caetera hujusmodi homo, si multum est justus, cum possit facere non vult; si autem parum justus est vel ad justitiam nunc primum dispositus, nec adhuc ejusdem justitiae habitum indutus; parum, inquam, justus si est, facere non audet, Deus autem sicut nulli vitio nullisque omnino accidentibus subjacet, ita summe justus tale quid omnino facere non potest. Igitur cum dico:

“Non possum ego a meipso facere quidquam,”

tale est ac si dicam: Non possum facere quidquam iniquum, non possum pervertere aut supplantare judicium. Sed quid?

“Sicut audio, judico;”

id est, secundum causae judicandae meritum, vel rei quae judicatur, essentiam judico ac proinde cum in judicando nihil a meipso faciam, judicium meum verum est, videlicet dum, ut praedixi, me judicium faciente, procedent ex monumentis,

“qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae, qui vero mala egerunt, in resurrectionem judicii.”

Proinde quicunque bona agit, sive ille Judaeus sive gentilis sit, non vereatur quod me judicante, a meipso quidquam procedat in resurrectionem judicii; et quicunque mala agit, nihilominus, sive ille Judaeus sive gentilis sit, non se decipiat inani spe, quod me quidquam a meipso faciente procedat in resurrectionem vitae,

“quia non quaero voluntatem meam, sed voluntatem ejus qui misit me.”

Sicut nunc, quando videns miseram civitatem Jerusalem, fleo super illam humano affectu (Luc. XVI), nec tamen quaero voluntatem meam, ut propter fletum meum ab illa mali dies avertantur, sed

“sicut audio, judico.”

Clamor enim illorum, vehementior clamore Sodomorum (Gen. XVIII; Math. XI), ascendit ad me, et idcirco magis attendo quid justitiae debeatur, quam quid meus humanus velit aut defleat affectus, sic in illa processione mortuorum ex monumentis, non quaeram voluntatem meam, sed voluntatem ejus qui misit me, id est, non condescensionem sequor naturae humanae, sed rectitudinem teneo divinae justitiae. Igitur apud animos eorum, qui hanc evangelicam lectionem sapienter legunt vel audiunt, confutata falsitas et confirmata veritas est. Unde consentit ratio, judicat fides, ut Patre operante usque modo, qui nulla Sabbatorum lege tenetur, ipso quoque Filius licenter et potenter operetur, qui a semetipso quidquam facere non potest, qui malum quid vel injustum admittere non potest. Unum adhuc superest magnae oratrici sapientiae Dei, quae nobis et propter nos verba facit nobis, et propter nos artem adversus artem componit, ut habeat veritas fidei sanum non sine arte sermonem, adversus artificis mendacii loquacitatem. Unum, inquam, adhuc superest, id est; conclusio vel epilogus, qui et protinus sequitur per amplificationem rei, illustrandae veritatis et adaugendi Judaici criminis causa sequitur