CAPUT XXVIII. Quod homo si acceperit uxorem, et eam oderit, permittitur ei dare libellum repudii, qualiter et singulis nostrum debeat intelligi, et qualiter Christus Synagogae id fecerit.

(CAP. XXIV.) Si acceperit homo uxorem, et habuerit eam, et non invenerit gratiam ante oculos ejus, propter aliquam faeditatem, scribet libellum repudii, et dabit in manu illius, et dimittet eam de domo suo. Cumque egressa alterum maritum duxerit, et ille quoque oderit eam, dederitque illi libellum repudii, et dimiserit eam de domo sua, vel certe fuerit mortuus, non poterit prior maritus recipere eam in uxorem, quia polluta est, et abominabilis facta est coram Domino, ne peccare facias terram tuam quam Dominus Deus tuus tibi tradiderit possidendam. Patet profecto quia vis praecepti ratione juxta litteram caret. Quod et Veritas in Evangelio testatur, dum Pharisaeis objicientibus quod Moyses mandavit dare libellum repudii, et uxorem dimittere, respondens dixit: Quoniam Moyses ad duritiam cordis vestri, mandavit vobis dimittere uxores vestras. Ab initio autem non fuit sic, etc. (Matth. XIX). Et hic ergo litterae spicam conteramus, atque inde spiritualis sensus granum capiamus. Homo uxorem accipit, cum actionis terrenae suscipit curam, cujus si foeditatem cognoverit, dat libellum repudii, et dimittit eam de domo sua, quia saepe ipsa terrena actio quae priusquam haberetur fortiter amabatur, cum habita fuerit, cujus sit foeditatis agnoscitur, cum esse polluta per peccata videtur. Dimittat ergo eam vir de domo sua, ut amorem ejus rejiciat a mente sua, quae egressa virum alterum accipiat quia terrenam actionem, quam tu deseris, alius concupiscit. Sed fortasse et ipsa in odium quandoque ventura est, ut eam utiliter dimittat. Bene autem dicitur, dimiserit eam, vel certe mortuus fuerit, quia unusquisque terrenam curam aut dimittit aut moritur, id est aut non ei ex animo succumbit, aut propter eam funditus in animae vita succumbit. Sive ergo sequens eam maritus dimiserit, sive mortuus fuerit, maritus prior non poterit eam in uxorem accipere, quia polluta est, ut videlicet is, qui semel curam terrenam atque vi tae praesentis intentionem reliquerit, ad eam ultra nullo modo redeat, quam ipse jam suo judicio polluit, quia eam prius ideo deseruit, quia pollutam esse cognovit. Caeterum et juxta allegoriam sensus altior est, in eo videlicet quod sicut per prophetam testatus est matri vestrae Synagogae, o Judaei, libellum dedit repudii. Verumtamen litteram ejusdem praecepti, partim per misericordiam praeterit idem Deus judicii, cum itidem in propheta dicit: Vulgo dicitur: Si dimiserit vir uxorem suam et recedens ab eo duxerit alterum virum, nunquid revertetur ad eam ultra? Nunquid non polluta, et contaminata erit mulier illa? Tu autem fornicata es cum amatoribus multis, tamen revertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te (Jer. III). Igitur nunc quidem Synagoga libellum accepit repudii, quia quomodo si contemnat mulier amatorem suum, sic illa Christum contempsit, alterumque maritum diabolum duxit, verumtamen ad priorem maritum reversura est, et ille revertentem suscipiet, quia cum plenitudo gentium subintraverit, tunc omnis Israel salvus erit (Rom. II).