CAPUT XV. Quibus verbis, et quare serpentem, virum et mulierem increpaverit Deus.

Ait enim ad serpentem:

“Quia fecisti hoc, maledictus eris inter omnia animantia terrae, super pectus tuum gradieris. et terram comedes cunctis diebus vitae tuae. Mulieri quoque dixit: Multiplicabo aerumnas tuas, et conceptus tuos. In dolore paries filios tuos, et sub viri potestate eris, et ipse dominabitur tui. Adae vero dixit: Maledicta terra in opere tuo, in laboribus comedes ex ea,”

etc., usque,

“donec revertaris in terram de qua sumptus es quia pulvis es, et in pulverem reverteris (Gen. III).”

Profecto neque mulieri, maledicta es; neque viro, maledictus es, dixit, sed tantum hoc,

“maledicta terra in opere tuo.”

Cujus videlicet terrae maledictio non aliud est quam multimoda et frequens afflictio, qua per varios eventus terrae ex eo corruptae et deterioratae affligitur homo. Soli serpenti dixit,

“maledictus eris,”

quo videlicet dicto, firma et immutabilis intelligenda est sententia aeternae damnationis. Quamvis enim ita littera sonet, ut de animante serpente possit intelligi, nihilominus tamen et multo amplius de serpente diabolo totum oportet intelligi. Alioquin quomodo pro maledicto vel poena maledicti reputabitur illi quod dictum est ei:

“Super pectus tuum gradieris,”

cum hoc ipsum prius a natura habuerit, quam diabolus eo usus fuit ad perditionem hominis. Magis ergo illi serpenti antiquo hoc positum est in maledicto, ut supra pectus suum gradiatur, et terram comedat cunctis diebus, id est ut super homines eos tantum qui ita terra sunt, ut non desiderent, aut respiciant coelum, quaerat et devoret odio insatiabili, corde impoenitenti ita datus

“in reprobum sensum (Rom. I),”

ut contra intentionem suam, semper bonum Dei circa electos, dum impedire nititur, magis expediat et adjuvet propositum. Quod est miro modo gradi super pectus proprium. Porro ad mulierem et ad virum quaecunque dicta sunt, etiam ipsa mors corporis, quam imponens misericors Deus:

“Quia pulvis es, ait, et in pulverem reverteris,”

verba sunt corripientis et salvare cupientis, et jam tunc vias hominis aversi sepientis spinis, ut saltem sola vexatio det intellectum auditui, memoremque faciat hominem suae conditionis, ut humiliatus corrigi possit et salvari.