VERS. 9.

Melior est finis orationis, quam principium. Multi in principio sapientes sunt, sed in fine desipiunt, et a bono recedunt, et multi qui in principio stulti sunt, sed in fine assumunt sibi habitum recte sapiendi, et moras principii redimendo per horas finis compensant honesto studio, quod perdiderant pigritando. Multo majoris et multo sunt melioris studii qui, spretis nugis, assumunt sibi habitum sapientis, quam illi qui in principio sapientes esse videntur, et postea desipiunt. Maximus Plato et magnum decus suo tempore, fecit esse meliorem finem orandi. Qui prius athleta, prius vires in certamine expendens, prius omnes vincens robore, quando cor ad studium philosophandi transtulit, vicit sapientia omnes qui corpore vicerat omnes. Quemadmodum prius luctando, ita postea victor philosophando. Porro noster Plato, et melior atque major Platone, Paulus primo blasphemus et contumeliosus (I Tim. I), athleta legis, atque Evangelii gravis hostis, edocuit finem meliorem esse principio, quando repromissam gloriae accepit coronam (II Tim. IV). Finem principio praetulit latro in cruce, principium enim mortem, finis dedit illi paradisum. Principio finem sibimet fecerunt meliorem dives Zachaeus, et Matthaeus telonarius (Luc. XIX; Matth. IX). Quicunque aberrantes revocantur ad ovile et se, sciunt finem meliorem esse principio. Multo pejoris sunt et multo minoris illi, qui laudatis principiis postea desipuerunt, et conversi abierunt retro (Joan. VI) post Satanam. Talis fuit Judas Scarioth qui Dominum tradidit, talis Nicolaus haeresiarches. Tales fuerunt discipuli illi qui eum reliquerunt, quia verba vitae aeternae cum B. Petro et caeteris apostolis intelligere noluerunt. Qui Balaam sapiendo peccans et videndo cadens? (Num. XXIV.) Qui primo dignus fuit verbis Domini, illum malus finis dignum verbis fecit asininis (Num. XXII); terrent asinae verba, quem non terret ipse Dominus. Sed quare tam longe exempla petuntur? Ecce quam habemus in manibus certis adest idoneis Ecclesiastes, qui dicit finem meliorem esse principio. Quis enim sic insignitus fuit honesto principio? Cui tantos thesauros sapientiae Deus ostendit? (III Reg. III.) Sed habuit deteriorem finem principio, qui desipiens in fine senectutis suae idola gentium adoravit (Eccli. XLVII; III Reg. XI).

Melior est patiens arrogante. Quidquid habemus bonitatis aut virtutis, ab illo habemus qui natura Deus est, quidquid autem habemus vitiorum extrinsecus, ab illo habemus qui est auctor peccati, qui vitiavit suam peccando naturam, et nostram infecit, quando nos delinquere fecit. Qui mendax est, et pater mendacii (Joan. VIII), quis ergo mendacior illo? quis sibi arrogat plus eo? Ille sibi arrogat quod sit princeps hujus mundi. Est profecto Deus patiens melior illo, qui patitur illum injuste regnare in hoc mundo, atque differt illi tartareas infligere poenas, ut tempore judicii crucietur in igne, qui paratus est diabolo et angelis ejus (Matth. XXV). Est patiens melior illo qui nos miserando dissimulans patitur mala quae peccando meremur. Quanta ipse tulit homo factus et mortuus pro nobis, tanta nos pati exhortatur, dicens: In patientia vestra possidebitis animas vestras (Luc. XXI). Sancti quanta tulerunt spe vitae aeternae? Philosophos autem quis non miretur, quod tanta potuerunt pati spe tantummodo laudis inani? Multi namque nullos ad suum discipulatum admittendos censebant, nisi patienter omnibus opprobriis se subjicerent tolerandis. Dicam aliquid quod mireris. Si nullus vellet eis dare colaphos vel plagas, et nullis opprobriis cruciaret pretia multa dabant mercenariis, qui colaphos, alapas, atque duras darent illis plagas, ut sic diu experti digni essent philosophari. Omnibus igitur plagis et gravibus, quidam affectus contumeliis, censori suo gloriabundus ait: Sum ego modo dignus nomine philosophi? Ita, inquit, ille, si tacuisses. Sic jure perdit laudem, quicunque sibi frustra arrogat artem. Quicunque ergo recte vivendi dederunt praecepta, hunc damnant, qui plus viribus suis sibi arrogat, illosque attollunt, quem patientiae toraca castigat. Multa enim Jacob, Moses atque David tulerunt patiendo. Job speculum morum patientiae, multo melior fuit Eliu tam magna minante. Job melior vixit, quoniam patienter omnia mala sibi illata vicit. Ille quippe primum Eliu, postea Balaam vocatus, dum plus aequo sibi arrogat, in Job tanta jactans, et in Israel tam mala tractans, occisus est gladio cum Madianitis.