CAPUT XXV. Item de paradiso, quod eum plantavit Deus a principio.

Sed quomodo hunc paradisum plantasse dicitur Dominus Deus a principio? Si enim dixerimus, sic esse dictum a principio, quod antequam coelum et terram faceret, paradisum plantasset, hoc humana ratio sentire non potest, quippe cum paradisus localis et terrenus est locus, imo et quidam terrae ornatus. Et quidem a principio sic intelligi potest, quia (sicut superius jam dictum est) omne virgultum agri et omnem herbam regionis creavit Dominus antequam oriretur, vel priusquam germinaret, in die quo creavit coelum et terram, scilicet eo modo de quo scriptum est: quia quod factum est, in ipso vita erat (Joan. I). Verum hoc itidem de coelo et terra, et de omnibus quae facta sunt dici potest, quia sic a principio cuncta fecerat Dominus Deus, quia qui vivit in aeternum creavit omnia simul. Hoc ergo promptius intelligi potest, quia a principio Dominus Deus plantavit paradisum, idem esse ac si diceretur: Ab initio mundanae exornationis, quando, illo jubente, terra herbam lignumque germinavit. Distinctis namque tribus partibus mundi, id est coelo, terra, et mari, primus ornatus fuit plantatio paradisi, dicente Deo: Germinet terra herbam virentem, etc. Ipsam plantationem deliciosam breviter hoc modo describit: Produxitque Deus de humo omne lignum pulchrum visu, et ad vescendum suave, lignum etiam vitae in medio paradisi, lignumque scientiae boni et mali. Palam est sane intellectui plantationem hujusmodi, paradisum, id est hortum esse magnae voluptatis, in quo Scriptura, sive horum scriptor digitus Dei, tam diligenter quasi studium plasmatoris commendare curavit. Sic enim singula pene verba posita sunt, ut prope sub oculis legentium Deum designaverit operarium diligentem ac sollicitum, plantantem ac radicantem summaque cura conquirentem omne quod pulchrum visu, et ad vescendum suave fore crederet, taliaque deliciarum instrumenta excogitantem, quibus consitis, ipsius qui plantasset scientia merito laudari debuisset.