|
|
“Quis est iste qui venit de Edom?”
|
|
(CAP. LXIII.) Quis iste est qui venit de Edom tinctis vestibus de Bosra?
Iste formosus in stola sua, gradiens in multitudine fortitudinis suae.
Victoriosae passionis praeconia deinceps non repetiturus, nunc
excellentius sub admiratione enuntiat, adjuncto videlicet gaudio pro
triumphali resurrectionis et ascensionis ejus gloria. Quis, inquit, iste
est qui venit de Edom? Quis iste est qui venit tinctis vestibus de
Bosra. Quis est ille formosus in stola sua gradiens in multitudine
fortitudinis suae? Edom terrenus, atque cruentus. Bosra, quod est nomen
civitatis in Moab, interpretatur firma atque munita. Porro terrenus
atque cruentus populus Judaicus erat, firma atque munita Hierusalem
fuerat, fortissimis muris ante circumdata, sive infernus, in quo clausae
mortuorum animae fortissimis custodiis tenebantur. Inde venit iste vere
formosus, et juxta psalmum quadragesimum quartum: Speciosus forma prae
filiis hominum, formosus, inquam, in stola sua, sive tinctis vestibus,
id est candidus et rubicundus, candidus mundissima carnis virginitate,
et rubicundus sacrosancta passione, et talis gradiens usque ad summum
coeli, in multitudine fortitudinis suae. Interrogant igitur occurrentes
angeli, et dicunt: Quis est iste, quis est iste, rei novitate
perterriti. Mysterium enim passionis et resurrectionis Christi, cunctis
retro generationibus fuerat ignoratum. Respondet ille interrogantibus:
Ego qui loquor justitiam, et propugnator sum ad salvandum. Ego, inquit,
sum qui peccatum non feci, nec inventus est dolus in ore meo (I Petr.
II), sive qui malis mala, et bonis retribuam bona. Ego sum qui
propugnare veni adversus adversarias potestates, et vinctos de carcere
liberare, ut et adversarii poenas, et captivi sentiant libertatem.
Rursus angeli sciscitantur, et dicunt: Quare ergo rubrum est indumentum
tuum, et vestimenta tua sicut calcantium in torculari? Si, inquiunt, tu
es qui loqueris justitiam, et nullum admisisti peccatum, nonne
indumentum tuum, indumentum, inquam, corporis tui sicut de utero
virginali sumptum est candidum, ita permanere debuit? Quare ergo nunc
sanguine est rubrum? Quare vestimenta tua sunt sicut calcantium in
torculari? Nam ambae manus tuae, ambo pedes tui sic sunt, quasi clavis
confixi fuerint, et unum latus tuum sic est, quasi lancea vulneratum
est. Haec omnia signa sunt mortis, quasi tu quoque torcular mortis
calcaveris, imo in torculari mortis calcatus sis. Nam in torculari
quidem, unde huc similitudo sumpta est, aliud quod calcatur, aliud ipse
est qui calcat. In passione autem mortis, unde hic sermo est, ipse qui
calcat et ipse qui calcatur, idem est. Calcavit enim ipse qui semetipsum
tradidit pro nobis, calcatus est tanquam botrus qui sub pressura crucis
de acino corporis, vinum, id est spiritum suum emisit. Item torcular
calcavit, quia sicut in torculari vinum expressum assumitur relictis
acinis, sic in eadem passione sua bonos redimendo assumpsit, malos
judicando reliquit. Respondet ergo percunctantibus: Torcular calcavi
solus, et de gentibus non est vir mecum. Calcavi eos in furore meo, et
conculcavi eos in ira mea. Et aspersus est sanguis eorum super
vestimenta mea, et omnia indumenta mea inquinavi. Idcirco, inquit,
rubrum est vestimentum meum, et sic vestimenta mea sunt, quasi
calcantium in torculari, quia revera torcular calcavi. Calcavi autem
solus, nullum quippe habui adjutorem; neque enim angelus, aut
archangelus, thronus, dominationes, aut ullus omnium coelestium
spirituum pro hominibus passus est, sed neque hominum quempiam habui
adjutorem, in tantum ut etiam confidentissimus Petrus timore perterritus
fugeret, imo et me negaret. Ita torcular calcavi solus, subauditur in
salutem supradictae filiae Sion, in salutem omnium credentium. Quid de
illis qui non credunt? Calcavi eos, inquit, in furore meo, et conculcavi
eos in ira mea. Duplici contritione contrivi eos, praesenti furore meo,
et futura ira mea condemnavi eos. Praesenti videlicet furore, ut Romanis
tollentibus suum et locum et gentem perdant (Joan. XI). Futura ira, ut
usque ad inferni novissima descendant. Et aspersus est sanguis eorum
super vestimenta mea, et omnia indumenta mea inquinavi. Denique sanguis
meus, haereditarius sanguis eorum effectus est, quia dixerunt: Sanguis
ejus super nos et super filios nostros (Matth. XXVII). Illic sanguis
eorum aspersus est super vestimenta mea, et omnia indumenta mea
inquinavi, quidquid enim ad cultum vel religionem mihi facere
consueverant, holocausta eorum, neomenias et sabbata eorum, et omnes
alias festivitates eorum, extunc odivi, et omnia sanguine polluta
judicans, oculos meos averti (Isa. I). Dies enim ultionis in corde meo,
annus retributionis meae venit. Quis dies ultionis, quis dies vel annus
retributionis? Ille nimirum quem jam praevidens propter reatum vituli,
quem fecerant, dixit ad Moysen: Ego autem in die ultionis visitabo et
hoc peccatum eorum (Exod. XXXII). Ille dies vel annus retributionis meae
in corde meo erat, et nunc venit, et quaecunque deinceps fecerunt patres
eorum, imo et omnis sanguis qui effusus est super terram a sanguine Abel
justi, ecce super generationem istam venit (Matth. XXIII). Quid tandem
pro me egi? Circumspexi, et non erat auxiliator, quaesivi, et non fuit
qui adjuvaret. Et salvavit mihi brachium meum, et indignatio mea ipsa
auxiliata est mihi. Parum dictum erat, non erat auxiliator, et non fuit
qui adjuvaret. Notum quippe ex Evangelio est, quia non solum non erat
auxiliator, et non solum non fuit qui adjuvaret, cum ipse altus, id est
in crucem elevatus circumspiceret, sed econtra omnes videntes deriserunt
me, locuti sunt labiis, et moverunt caput (Psal. XXI), dicendo: Vah, qui
destruis templum Dei, et in tribus diebus reaedificas illud! Salvum fac
temetipsum (Matth. XXVII). Dicitur autem hic locutionis modus tapinosis,
id est humilitas rei magnae, non id agente sententia quod ostenditur.
Igitur circumspexi, inquit, et non erat auxiliator, quaesivi, et non
fuit qui adjuvaret, sive, juxta alium prophetam: Et sustinui qui simul
contristaretur, et non fuit, et qui consolaretur, et non inveni (Psal.
LXVIII). Et salvavit mihi brachium meum, et indignatio mea ipsa
auxiliata est mihi. In quo salvavit mihi brachium meum, in quo
indignatio mea ipsa auxiliata est mihi? In eo videlicet quod, cum factus
essem homo sine adjutorio inter mortuos liber (Psal. LXXXVII), solvi
dolores inferni, ne etiam ab illo me teneri possibile esset (Act. II).
Et quomodo leoni fortissimo rugitus suus auxiliatur ad conterendas
bestiolas minores, sic indignatio mea mihi auxiliata est ad
consternendos universos inferni principes. Unde satis eleganter in
spiritu Jacob patriarcha dicit: Catulus leonis Juda, ad praedam, fili
mi, ascendisti. Requiescens accubuisti ut leo, et quasi leaena. Quis
suscitabit eum? (Gen. XLIX). Exinde poenas exegi de inimicis meis, de
homicidis et derisoribus meis Judaeis, ut caderent in ore gladii, et
captivi ducerentur in omnes gentes, et civitas eorum pariterque templum
detraheretur in terra. Hoc est quod sequitur: Et conculcavi populos in
furore meo, et inebriavi eos indignatione mea, et detraxi in terram
verticem eorum.
|
|