|
|
“Et jam non sum in mundo, et hi in mundo sunt, et ego ad te venio.”
|
|
Cum haec loqueretur, utique in mundo erat, quia visibiliter aderat et
mortalem vitam spirabat, imo quia pressuram in mundo habebat, et tamen
in mundo non erat, quia jam a traditore venditus, moxque tenendus et ad
mortem ducendus erat. Ergo non omnino, sed quodammodo jam in mundo non
erat, quia jam in termino vitae praesentis, et jam in exitu mundi pedem
irrevocabilem posuerat. Quia vero sic vadens, et dicens: Et ego ad te
venio, gloria et honore coronabatur et constituebatur super opera manuum
Patris (Psal. VIII); quia, inquam, sic de torrente in via bibens,
propterea protinus habebat exaltare caput (Psal. CIX), recte omnino
quasi de praetorio dixit:
|
“Et clarificatus sum in eis:”
|
|
causam autem quare sic vadens, pro suis roget, interposuit dicens:
|
“Et hi in mundo non sunt.”
|
|
Causa quippe magna et negotiosa est, de qua salutis amicum curare
oportebat, quod se stabilitate littoris, id est, immortalitatis pace et
securitate potito, sui remiges in fluctibus difficili navigio
periclitantur, sine dubio perituri, nisi salutis ab ipso portus illis
praeparetur. Itaque nunc demum ab eo postulat pro illis, id est, quid
roget, propter quid obsecraverit, manifestius aperit. Ait enim:
|
“Pater sancte, serva eos in nomine tuo quos dedisti mihi, ut sint unum
sicut et nos.”
|
|
Summam necessariae postulationis breviter est elocutus, dicendo:
|
“Ut sint unum sicut et nos.”
|
|
Et hoc multoties repetit: Quia vere magnum, quia praeclarum, quia
gloriosum et optabile est, esse unum, et quam magnum sit, a similitudine
ipsius vel Patris colligamus, quia dixit,
Quidnam est, unum esse, nisi semper idem esse et sine permutatione
immutabiliter perdurare? Sic plane unum est Deus unus, Pater et Filius
et Spiritus sanctus unum, inquam, et idem. Unde et dicit ad Moysem:
|
“Ego sum qui sum (Exod. III).”
|
|
Et Psalmista:
|
“Coeli, inquit, peribunt, tu autem permanes, et omnes sicut vestimentum
veterascent. Et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur; tu autem
idem ipse es, et anni tui non deficient (Psal. CI).”
|
|
Homo autem postquam a paradisi aeternitate peccando dejectus est, ubi
pro modo suo, unum esse vel fieri poterat, palam est jam unum non esse;
quippe
|
“qui quasi flos egreditur, conteritur, et fugit velut umbra, et nunquam
in eodem statu permanet (Job XIV).”
|
|
Quam ejus mutabilitatem, imo et defectionem Psalmista quoque deplorans:
|
“Mane, inquit, sicut herba transeat, mane floreat et transeat, vespere
decidat, induret et arescat, quia defecimus in ira tua, et in furore tuo
turbati sumus (Psal. LXXXIX).”
|
|
Ergo unum esse desiit, et in hoc Dei, qui semper unum et idem est,
similitudinem perdidit. Dei autem Filius, qui haec moriturus nunc
loquitur, idcirco nunc moritur, ut ad unum, id est, ad aeternitatis
stabilitatem homo reformetur, ut mortuus in anima, et moriens quoque in
corpore, beata utriusque resurrectio reparetur, et deinceps nullis
subjaceat casibus, nullis mutationibus perturbetur. Igitur quod dicit:
|
“Pater sancte, serva eos in nomine tuo, quos dedisti mihi, ut sint unum
sicut et nos,”
|
|
adoptionem filiorum Dei postulat illis, pro quibus et patitur, quia
videlicet in nomine Patris servari nullo modo melius intelligitur, quam
ut hoc idem sit, quod est in Dei filios adoptari (Rom. VIII). Nam
idcirco Patrem sanctum invocat, ut sibi sanctificet quos filios, non
quidem per naturam, sed per gratiam habeat; et notanda verbi proprietas,
dum dicit,
Servari namque proprie dicuntur, qui capti in bello, cum jure belli
possint occidi, victoris miseratione vita donantur. Sic nimirum cum
mundo isto, Dei inimico, juste damnandi fuimus, sed victoris Dei gratia
dimissi servamur. Unde et juxta rei veritatem servi sumus, licet propter
abundantiam gratiae filii nominemur et simus. Hoc sane praetereundum non
est, cum dicitur, ut sint unum sicut et nos, non Dei nobis aequalitatem
dari, sed similitudinem comparari. Non enim ait, ut sint unum quod et
nos, sed
|
“sint, inquit, unum sicut et nos.”
|
|
Quod hic idem Joannes in Epistola sua commendans, non ait aequales, sed
|
“scimus, inquit, quia cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam
videbimus eum sicuti est (I Joan. III).”
|
|
Hoc ergo agitur, non ut natura Deo aequales simus, sed ut gratia
similitudinem Dei recuperemus, ut videndo eum qui solus vere est, ex
ipsa ejus visione simus unum, sicut et ipse unum est. Unum, inquam, id
est, immortales atque impassibiles, et nullius vicissitudinis
obumbrationi subjacentes. Sequitur:
|
|