CAPUT 29

“Et angelo Laodiciae Ecclesiae scribe. Haec dicit: Amen testis fidelis et verus, qui est principium creaturae Dei. Scio opera tua, quia neque frigidus es neque calidus.”

Hic jam ultimo, id est septimo loco, loquitur in teste fideli et vero, is qui sursum ultimus, id est, septimus est sapientiae spiritus, operarium suum ad verum vocans sabbatismum; ut scilicet, in humilitate requiescat, nec saltem uno verbo aut cogitatione superflua fatigetur, magnificando vel sibi tribuendo opera sua. Quid enim a seipso habet, nisi mala omnia; et a quo nisi a Deo habet omnia quaecunque habet bona? Ad hoc pervidendum hortatur Angelum istum dicendo:

“Et nescis quia tu es miser et miserabilis et pauper, et caecus, et nudus;”

et deinde subjiciendo:

“et collyrio inunge oculos tuos ut videas.”

Nonnulla quippe bona in illo vel per illum Deus operatus fuerat, unde diceret:

“quia dives sum, et locupletatus, et nullius egeo.”

Huic tale nomen Laodiciae congruit, interpretatur enim, tribus amabilis Domino; videlicet, propter opera bona quae fecerat Deus cum illo. Interpretatur etiam, qui fuerunt in vomitu. Haec quoque interpretatio congruit illi pro eo quod gloriabatur sibi in eorumdem operum bonorum divitiis; ut merito diceretur illi,

“incipiam te evomere ex ore meo.”

Itaque et nos quid hic spiritus septimus loquatur, audiamus: et audientes ad humilitatis et sapientiae requiem proficiamus. Ait enim:

“Haec dicit: Amen testis fidelis et verus, qui est principium creaturae Dei.”

Amen, id est verax, sive ipsa veritas. Hoc ipsum sequentibus verbis exponitur. Sequitur enim:

“Testis fidelis et verus.”

Quo pertinuit talis descriptio, haec et sequentia dicentis? Eo videlicet, ut quisquis bonorum sibi est conscius operum, velut iste Laodiciae Angelus, sciat et recogitet quod non sibi opus sit testificari ante tempus de semetipso, quod dives sit, et locupletatus; imo nec ad se pertineat hujusmodi testimonium, sed ad illum, qui et testis et judex omnium est constitutus, et in tempore suo est revelandus. Illi relinquendum esse sciat bonorum actuum omnium testimonium et judicium, et de malis tantum testificetur contra se, et accuset seipsum. Ideo dicit:

“Haec dicit amen testis fidelis et verus.”

Amen, id est veritas, quia falli vel quidpiam ignorare non potest. Testis fidelis, quia mentiri non novit, ut dicat bonum malum, et malum bonum.

“Verus quia reddet unicuique secundum opera sua. Quo inde [itidem] pertinuit ut adderet qui est principium creaturae Dei?”

Quid enim hoc loco est creatura Dei? Utique novus homo, sive regeneratio et recreatio hominis, bene operando in novitate vitae ambulantis. Nam hinc est quod Apostolus dicit:

“Donum enim Dei est, non ex operibus, ne quis glorietur. Ipsius enim sumus factura creati in Christo Jesu in operibus bonis, quae praeparavit Deus ut in illis ambulemus (Ephes. II).”

Quod hic ait in Christo Jesu, id est, renovati per fidem Jesu Christi, ipsa est creatura de qua et alibi dicit:

“Nam exspectatio creaturae, revelationem Dei exspectat. Vanitati enim creatura subjecta est, non volens, sed propter eum, qui subjecit in spe, quia et ipsa creatura liberabitur a servitute corruptionis, in libertatem gloriae filiorum Dei. Scimus enim quod omnis creatura ingemiscit et parturit usque adhuc (Rom. VIII).”

Quo ergo pertinuit ut diceretur Angelo huic, de isto teste fideli et vero, quod ipse sit principium creaturae Dei, nisi ut sciret totam recreationem sui, et quidquid sanctae novitatis habebat, vel habere sibi videbatur, non sibi attribuere, sed illi? Ille namque homo novus, et sanctae novitatis est princeps, et ab ipso principium et finis, sive consummatio hujus creationis est, qua nunc vivimus, qua de morte ad vitam transivimus, qua de filiis irae in filios gratiae translati sumus, et ab operibus mortis emundati, Deo viventi servivimus. Quid ergo dicit?

“Scio opera tua quia neque frigidus es, neque calidus. Utinam frigidus esses aut calidus. Sed quia tepidus es, et nec frigidus nec calidus, incipiam te evomere ex ore meo, quia dicis quod dives sum, et locupletatus, et nullius egeo, et nescis quia tu es miser et miserabilis.”

Talia ergo opera tua scio, taliter ego de illis judico. Neque frigidus es, in eo quod a bono opere torpeas, neque calidus, in eo quod gratiarum actionem Deo referas; quod facere debueras, verumtamen non ut ille Pharisaeus, qui se justificans publicano derogabat (Luc. XVIII), sed ut Psalmista, qui operantem in se Dominum humiliter laudans:

“Non nobis, inquit, Domine, non nobis, sed nomini tuo da gloriam (Psal. CXIII).”

Utinam frigidus esses aut calidus. Hoc exempli gratia, superbae virgini congrue dici potest. Utinam frigida aut calida esses, id est utinam corrupta esses corpore, aut cum virginitate corporis oleum quoque haberes charitatis. Levioris namque culpae esset corruptam esse corpore, et perinde humiliari quam integram esse corpore, et pro conscientia integritatis inflari.

“Incipiam te ergo evomere ex ore meo”

propter teporem elationis, videlicet ad modum aquae tepidae, quae propter saporem incommodum, nauseante bibentis stomacho, non valet contineri. Hoc idcirco faciam, quia talis est: quia considerans opera tua, existimas te esse aliquid, arbitraris quod dives sis, et locupletatus, et nullius egeas, quemadmodum illi de quibus apostolus dicebat:

“Jam saturati estis, jam divites facti estis. Sine nobis regnatis, et utinam regnetis (I Cor. IV).”

Hoc dicens

“nescis”

id quod verum est,

“quia tu es miser et miserabilis,”

in multis egens misericordia Dei;

“et pauper,”

quia et nihil habes quod non acceperis, et adhuc plurima desunt tibi, quia

“caecus es,”

quia, ut caetera taceam, nec dum facie ad faciem Deum vides, nudus quia fragili et lubrico corpore circumdatus es.