CAPUT III. Qualiter et quanta prudentia ab illo discruciati sint.

Recordatusque somniorum quae aliquando viderat, ait ad eos: Exploratores estis, ut videatis infirmiora terrae venistis, etc. Et in agnoscendis fratribus imaginem retinet Joseph mansueti et veri Filii Dei, cui in cantico epithalamii dicitur per os David: Intende prospere, procede et regna propter veritatem, et mansuetudinem et justitiam (Psal. XLIV). Justitiae namque et idoneae severitatis fuit, quod peccatores tandiu flagellat et corripit verborum suorum stimulis, clavisque acutis tandem configit, donec peccatum suum agnoscant et dicant: Merito haec patimur, quia peccavimus in fratrem nostrum, videntes angustiam animae ejus, dum deprecaretur nos, et non audivimus. Et crimen eorum satis vicino, licet non proprio nomine tetigit, dicendo: Exploratores estis. Pro eo ut diceret: Fures estis. Nam fecerant furtum, imo sacrilegium, ubi sancto patri filium fratremque suum furati sunt et vendiderunt. Proinde cum dicerent: Non est ita, domine, duodecim servi tui fratres sumus, filii viri unius in terra Chanaan, minimus cum patre nostro est, et alius non est super. Continuo ubi dixerunt, et alius non est super: Hoc est, inquit, quod locutus sum: Exploratores estis. Quod unus non est super, ex eo vos exploratores, ex eo vos fures estis. Notanda quippe calliditas, quia, cum dixisset, exploratores estis, continuo subsecutus verbum commutavit; non enim dixit, ut exploretis: sed ut videatis infirmiora terrae venistis. Infirmitatem namque terrae videre venerant, scilicet quod non adeo infirma etiam tempore famis esset, quin ipsa suo praesidio aliis terris subvenire posset. Alias autem et vere, quando praesentia patris cunctisque arbitris destitutum fratrem videntes, dixerunt: Venite, occidamus eum (Gen. XXXII), immunita terrae consideraverunt et inspexerunt, et proinde reducto in se digitulo, sine mendacio dicere potuit: Immunita terrae hujus considerare venistis. Veritati igitur et justitiae assignandum est quod, quasi ad alienos, durius loquitur, dicens: Exploratores estis, immunita terrae hujus considerare venistis, et per salutem Pharaonis, non egrediemini hinc, donec experimentum vestri capiam, tradiditque eos, custodiae tribus diebus. Itemque: Et frater vester, inquit, unus ligetur in carcere, fratremque vestrum minimum adducite ad me, ut possim vestros probare sermones, et non moriamini. Porro mansuetudinis opera quis explicare poterit? Inter ipsa severitatis acta vel dicta flevit, et tandem cuncta quae potuit bona pro malis reddidit. Non ignorabat rem fore difficilem, ut fratrem suum minimum adducerent, imo et idcirco ab illis exigebat, ut ex rei difficultate laborantes, merita sua perpenderent, ut jam coeperant, dicentes: Merito haec patimur, quia peccavimus in fratrem nostrum. Qui et postmodum dicturi sunt: Deus invenit iniquitatem servorum suorum (Gen. XLIV). Nam sicut animam ejus cruciaverunt et corpus, etenim humiliaverunt in compedibus pedes ejus, et ferrum pertransivit animam ejus (Psal. CIV), sic pius tortor et per triduum humiliavit in compedibus eorum pedes, et propter illum fratrem minimum, sicut sequentia declarant, ferro transverberavit animas eorum, usque dum, pietate superatus, reputaret divino judicio satisfactum. Nam nisi ad hoc tenderet, poterat utique primo intuitu fratrem se fratribus ostendere.