CAPUT XXXVII. Quod nostra Azymorum festivitas Christus sit, et nostra Pentecoste adventus Spiritus sancti, et nostra congregatarum frugum laetissima festivitas Natalis Domini.

Porro nobis trium solemnitatum anni nostri totae spirituales, totae sunt causae coelestes. Nam

“Pascha nostrum immolatus est Christus (I Cor. V),”

quo non a Pharaone homine, sed a Pharaone diabolo, aeterna liberatione liberati sumus. Nostra Pentecostes, id est quinquaginta dierum festivitas, adventus est Spiritus sancti, quo cum nobis gentibus foedus gratiosum pepigit Deus, linguas omnium gentium tribuens apostolis, ut esset unde vel quomodo gratiam istam audiremus. Nostra festivitas de congregatis fructibus terrae in exitu anni est nostra festivitas, Nativitas scilicet Jesu Christi Filii Dei, in qua vere fructus terrae nostrae congregamus, terrae, inquam, nostrae, terrae virgineae, de qua promittentem audivimus Spiritum sanctum:

“Dominus dabit benignitatem, et terra nostra dabit fructum suum (Psal. LXXXIV).”

Hoc plane mirabiliter delectari possumus, quod secundum Romanorum computationem, tunc anni exitum habemus, quando praedictae terrae nostrae fructum suscipimus, quando de Virgine natum Deum et hominem corde, et ore manibusque bajulamus. Sed et, secundum Graecorum observationem, itidem tunc anni exitus est, quando de Nativitate Christi omni populo gaudium et laetitia est. Caeterum, quod in Exodo dicit haec sacra lex, ut jam dictum est:

“Solemnitatem quoque in exitu anni, quando congregaveris omnes fruges tuas de agro, custodies (Exod. XXIII),”

et hic, id est in Levitico,

“mense septimo”

id agendum esse conset hoc, nonnisi secundum annum Aegyptiorum a quibus tunc illi profecti fuerant, stare potest quia videlicet non Hebraeis, sed Aegyptiis circa Septembrem quae apud illos dicitur Thot, exitus vel initium anni est. Gentium ergo, id est Romanorum ac Graecorum computistas hoc maxime delectet quod in exitu anni ipsorum Christus natus est, in quo terrae nostrae fructus congregavimus, in quo et Scripturarum sanctarum veritatem impletam accipimus. Audiamus igitur, quod dicitur:

“Sumetisque vobis die primo fructus arboris pulcherrimae, spatulasque palmarum, et ramos ligni densarum frondium, et salices de torrente, et laetabimini coram Domino Deo vestro.”

“Laetabimini,”

inquit, hoc plane nos gentes facimus in praedicto nostri anni exitu, tanto tripudio virginei ventris excipientes fructum ut manifeste sic quoque verum comprobemus oraculum, quo dictum est:

“Et ipse erit exspectatio gentium (Gen. XLIX).”

Quae unquam nox, in tota multitudine noctium annuarum, tantam meruit laetitiam universorum ordinum utriusque sexus, senum, juvenum, adolescentium, puerorum atque puellarum?

“Annuntio vobis, inquit angelus, gaudium magnum, quod erit omni populo (Luc. II).”

Et verum dixit, nam ita est, etiam in isto flebili et misero mundo. Praecipue intus spiritualis religio, secundum sacrosanctam Romanae Ecclesiae institutionem laetatur in illo die, imo in illa nocte, coram Domino Deo suo, sumens fructus arboris pulcherrimae, id est refectionem bis in illa nocte proponens sanctae Eucharistiae. Quid enim? Nonne corpus et sanguis Filii Dei, quae munera bis offerimus vel accipimus in illa nocte, fructus sunt arboris pulcherrimae, id est, Virginis intemeratae?

“Sumetis, ait, et spatulas palmarum, et ramos ligni densarum frondium, et salices de torrente.”

Mirum si non ex loco isto vere inquisitor laetitiae commonitus fuit, qui sic officia praefatae solemnitatis instituit, ut Navitatem Christi Filii Dei prae omnibus subsequeretur Stephanus protomartyr, qui ejus gloriae sempiternae primus martyr occurrit. Deinde Joannes dilectus Domini, tertio loco Innocentium exercitus, quos funestus Herodes occidit. Nam et in illo, scilicet protomartyre victorioso, revera spatulas palmarum Ecclesia sancta sustollit; et in isto dilecto Domini, quasi ramum ligni densarum frondium, videlicet quia densa et altissima Scriptura, ab aeterno incipiens principio fidem rectam hic exornat ac defendit; in parvulis autem innocentibus quasi salices de torrente, quippe qui nihil operati, quemadmodum salices fructum non habentes, subito per solam gratiam ad viriditatem salierunt aeternae patriae.