CAPUT VIII. De officio tertiae feriae,

“Beati qui lugent.”

Qualiter tertiae feriae officium tertiae consonet supradictarum sententiae beatitudinum, non citius approbaretur, nisi supra scriptis suffragantis Scripturae patrociniis sermo fulciretur. Nam constat quidem quod nulla contrarietas, sed nec ulla sit in sensibus diversitas, sed in verbis manifesta dissonantia est, videlicet in illa sententia tertiae beatitudinis, lugentes beatificamur: Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur (Matth. V). In hujus autem officii Introitu, aqua sapientiae beati viri potati referuntur. In Offerenda: Intonante de coelo Domino et Altissimo dante vocem suam, fontes aquarum apparuisse memorantur (Psal. XVII). In Communione quoque qui cum Christo resurrexerunt, quae sursum sunt sapere jubentur (Col. III). Ita totum pene officium divinam nobis commendat scientiam, nusquam beatorum luctum propriis vecibus denuntians. Hic igitur necessario beati Augustini, quae superius inter caeteras est, patronam tenemus sententiam.

“Tunc ille timor, inquit, et illa pietas, quae non potest nisi auctoritati sanctorum librorum cedere, cogit eum seipsum lugere. Nam ista sententia bonae spei hominem, non se jactantem, sed lamentantem facit.”

Itaque nos ad tertium illum gradum considerationem conferamus, et hoc officium, quo scientia Dei sub nomine aquarum praedicatur, a beatitudine lugentium, non discrepare probemus,

Primo sciendum est luctum hunc de quo dictum est:

“Beati qui lugent,”

non esse mortuorum communi lege naturae, sed peccatis et vitiis mortuorum. Sic Paulus apostolus flere se ac lugere dicit eos, qui post fornicationem et immunditiam non egerunt poenitentiam (II Cor. XI). Lugendi enim sunt, quia non luxerunt. Hic autem luctus in hodierno commendatur Evangelio dicente Domino ad discipulos, quibus apparuerat: Quia sic opportuit pati Christum et resurgere a mortuis tertia die, et praedicari in nomine ejus poenitentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes (Luc. XXIV). Poenitere enim, pro peccatis lugere est. Sed nec ipsam, quae luctum hunc efficit, causam haec eadem Evangelii lectio penitus omittit. Cum enim dixisset Dominus discipulis suis: Quoniam necesse est impleri omnia quae scripta sunt in lege Mosi et prophetis et in Psalmis de me, tunc, inquit evangelista, aperuit illis sensum ut intelligerent Scripturas (ibid.). Ipsum igitur effectum, id est poenitentiae luctum, causamque efficientem, id est scientiam, caeterae partes praedicant officii. Scripturarum quippe intelligentia lamentorum sive luctus causa est effectiva quia, sicut nemo fere adeo crudelis et stultus viator est, ut cum forte per medium occisorum graditur, non saltem aliquantulum represso risu et cachinno, subsistat compunctus: sic nemo est qui non aliquanto dolore mordeatur, cum rite intellectis versatus in Scripturis, prophetas occisos, Dominumque prophetarum crucifixum, omnesque praecones veritatis ab eo missos, tribulationem passos attendit, qui omne praesentis vitae gaudium vanitatem et deceptionem esse, flendo et moriendo testati sunt. In tantum autem praedicandae scientiae Dei compositio studet hujus officii, ut cum versus omnes Gradualis per totam hanc hebdomadam de uno eodemque psalmo centesimo septimo decimo, sumpti sint, hodiernum versum: Dicant nunc qui redempti sunt a Domino, de alio, id est centesimo sexto psalmo sumi placuerit, quia videlicet totus psalmus ille exhortatio est ad omnes fideles laudare Dominum, quod per scientiam sui de quadruplici tentatione nos liberavit, scilicet, quia eripuit eos de necessitatibus eorum, id est de periculo infidelitatis, quia liberavit eos de necessitatibus eorum, id est a debilitate pravae consuetudinis, quia liberavit eos a taedio bonae actionis, quia eduxit eos ab haereticorum impugnationibus, et versutiis, qui prius errabant in solitudine inaquosa, id est in siccitate doctrinae, sacrarum penuria Scripturarum. Antequam, sicut in Introitu cantamus, aqua sapientiae potaret eos (Eccl. XV); antequam sicut in Offerenda canimus, intonante de coelo Domino apparuerunt fontes aquarum (Psal. XVII), id est apostoli, per quos Altissimus dedit vocem suam (ibid), id est illam, de qua nunc loquimur, notam fecit viarum suarum scientiam. Plane igitur tertiae feriae officium, tertiam beatitudinis commendat sententiam, praedicando eam, quae non jactantes, sed lamentantes faciat, scientiam.

Cur statio ad sanctum Paulum.

Statio ad sanctum Paulum convenienter huic officio praescripta est, juxta omnia quae supra dicta sunt, vel rationabiliter dici possunt. Huic enim singulari gratia Dominus aperuit sensum ut intelligeret Scripturas, quod paulo ante de caeteris apostolis dictum est. Unde et ipse ait:

“Evangelium meum, quod evangelizatum est, non est a me, neque enim ego ab homine accepi illud, neque didici, sed per revelationem Jesu Christi (Galat. I).”

Itemque quod in eodem Evangelio dictum est (Luc. XXIV), et praedicari in nomine ejus poenitentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes, maxime per hunc adimpletum est, per quem omnes gentes cognoverunt gratiam Dei, et per eum aqua sapientiae gentes potatae sunt, et maxime per eum luctuosa Dei scientia dictis et scriptis apposita est, quod uberius in Epistolis ad Corinthios inveniri potest. Dicit enim his inter quos fornicatio audita fuerat:

“Et vos inflati estis, et non magis luctum habuistis (I Cor. V),”

etc. Item:

“Contristati, inquit, estis ad poenitentiam, contristati estis secundum Deum (II Cor. VII),”

et reliqua. Et in tantum ab eis quibus praedicaverat, luctum exigebat, ut ipsi non lugerent, humilitatem se a Deo ipse deplangeret, et non lugentes lugeret, sicut ad eosdem Corinthios:

“Ne cum venero, inquit, iterum humiliet me Deus apud vos, et lugeam multos qui ante peccaverunt, et non egerunt poenitentiam super immunditiam, et fornicationem, et impudicitiam quam gesserunt (II Cor. XII).”

Hinc et beatus Job, cum de scientia quam habuerat priusquam sibi Dominus de turbine loqueretur, dixisset:

“Auditu auris audivi te,”

et de augmento ejusdem scientiae, quod accepit ex collocutione Dei, subjunxisset:

“Nunc autem oculus meus videt te,”

statim multiplicem scientiam causam esse ostendens effectivam luctusque et poenitentiae,

“idcirco, inquit, ipse me reprehendo, et ago poenitentiam in favilla et cinere (Job XLII).”

Removeamus igitur nostram a paschalibus gaudiis ineptam laetitiam, neque carnes Agni comedamus absque lactucis agrestibus, quia

“Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur.”