CAPUT XVI. De chrismate.

Chrisma Graece, Latine dicitur unctio, a quo nomine Dominus noster Christus, id est unctus nuncupatur. Chrismate ungendum primus Moses instituit in Exodo (Exod. XXX), quod et jubente Domino composuit, et eo primum Aaron et filii ejus uncti sunt (Levit. VIII). Eratque eo tempore mystica unctio tantum in regibus et sacerdotibus, qua Christus rex summus et sacerdos verus praefigurabatur. Sed postquam per seipsum veniens Christus Dei Filius, a Deo Patre coelesti et vero unguento est delibutus, jam non soli pontifices et reges, sed et omnis Ecclesia unctione chrismatis per impositionem manuum consecratur. Quod solis debeatur episcopis ut consignent et Spiritum Paracletum tradant, non solum consuetudo Ecclesiae demonstrat, verum et illa lectio Actorum apostolorum, quae asserit, quibusdam in nomine Domini Jesu baptizatis per impositionem manuum Pauli apostoli datum esse Spiritum sanctum, ut ibi legitur:

“Et cum imposuisset manus illis Paulus, venit super eos Spiritus sanctus (Act. XIX),”

etc. Item in alio loco scribitur quod apostoli Hierosolymis Petrum et Joannem miserunt Samariam, ut jam baptizatis traderent Spiritum sanctum:

“Tunc imponebant illis manus: et accipiebant Spiritum sanctum (Act. VIII).”

Ubi aperte datur intelligi solis pontificibus, apostolorum vicariis deberi, ut consignent, et Paracletum tradant. Legitur autem in Gestis pontificalibus quod Sylvester papa constituit ut baptizatum linat presbyter chrismate, levatum de aqua, propter occasiones transitus mortis, ne propter absentiam episcopi, et difficultatem eum consequendi, sine manus impositione baptizati migrent. Presbyteris itaque chrismate baptizatos ungere licet, sed quod ab episcopo fuerit consecratum, non tamen frontem (quod solis debetur episcopis) sed verticem. Forte aliquis dicat: Quid mihi prodest post baptismatis mysterium, mysterium confirmationis? Nam si post fontem, adjectione novi generis indigemus, quantum video, non totum de fonte suscepimus. Non ita intelligendum est. Nam quid prodest, si quisquam parentum magnam parvulo conferat haereditatem, nisi provideat illi tutorem? (Gal. IV.) Paracletus quippe regeneratis in Christo custos et consolator, et tutor est, qui possent suadente diabolo, sicut parvuli facultatem, perdere baptismi utilitatem, si hunc non haberent tutorem. Igitur chrisma Spiritus sancti signum est, cujus et virtutem continet. Et pulchre Spiritui sancto, per hanc speciem suam nobis complacuit dare gratiam. Fructus namque et pinguedo est oleae, quae arbor pacis et luminis ministra est, commisto balsamo, cujus arbor odorifera una est et praecipua arborum aromaticarum. Sanctus autem Spiritus divinae substantiae pinguedo est, ita ut quicunque ex eo refectus fuerit, dicat:

“Impinguasti in oleo caput meum (Psal. XXII).”

Et balsami odor in oleo suavitatem ejusdem Spiritus sancti significat, qua cunctos qui nasum, id est virtutem habent discretionis, bono odore allicit et suimet appetentes efficit. Quem quicunque accipiunt, cum Apostolo dicunt:

“Christi bonus odor sumus Deo in omni loco (II Cor. II; Hebr. XIII).”

Bene ergo Spiritus sanctus, qui propter nos idcirco agit visibilia, quo per haec facilius capere queamus invisibilia, per hoc simile suam nobis suavem et odoriferam infundit gratiam.