CAPUT 15

Ecce in hoc obedivi nomini Domini, per quod adjurasti me, venerande pontifex, amator gloriae nominis Domini, ut scriberem tibi quod viva voce incontinens narraveram, secretius auribus tuis libenter audientibus opera Domini, qualiter hanc acceperim facultatem in sanctis Scripturis, de qua dubitare nunquam voluisti, quin esset ex gratia vel Spiritu Dei. Et vere audeo scire et fateri quia donum est Altissimi pro consolatione doloris mei, quem dixi, quo accepto, jam non invenit anima mea in se, ut interpellaret eum pro ejusmodi re, aut ita festinaret, ut prius, vesperam rapere diei hujus, finem vitae hujus, ratione admissa quod prius aliquid sit operandum quam exigenda merces, quoniam nobis quoque pusillis talis operum materia data est. Ita consolatus sum, et ita spes, quam dedit mihi in verbo suo,

“me consolata est in humilitate mea (Psal. CXVIII),”

ut illud quod dixit dator ejusdem spei Christus Filius Dei, non dubitem mihi accidisse.

“Qui credit in me, sicut dicit Scriptura, flumina de ventre ejus fluent aquae vivae (Joan. VII).”

Quae videlicet Scriptura, cum ita dixisset:

“Bibe aquam de cisterna tua et fluenta putei tui: deriventur foras fontes tui, et in plateis aquas tuas divide, habeto eas solus, nec sint alieni participes tui (Prov. V).”

Quo dicto docet nos et discere et docere in unitate fidei, nihilque in sanctis Scripturis sentire cum haereticis, ita subjunxit:

“Sit vena tua benedicta, et laetare cum muliere adolescentiae tuae (ibid.).”

Denique hoc mihi est laetare cum muliere adolescentiae meae, in omni studio sive exercitio sanctae Scripturae consolationem habere. Haec namque est illa mulier, sapientia, cui dixit Sapiens:

“Soror mea es (Prov. VII),”

et prudentia, quam vocavit amicam suam (ibid.). Haec est illa mulier, quam tu in somnis (si meministi) uxorem me duxisse vidisti, natosque ex ea mihi filios complectebaris, quod utique facis, dum scripta mea libenter legis et libris meis nusquam carere vis. Accipe nunc qualibus verbis ibidem continuo Sapientia delicietur, et congratuletur collaetantibus tali mulieri, tali adolescenti:

“Cerva, inquit, charissima et gratissima hinnulus. Ubera ejus inebrient te omni tempore, et in amore illius delectare jugiter (Prov. V).”

Jam quale initium fecerim, qualem vocem primam ediderim post illam, quam praescripsi, inundationem fluminis, scribendo libellum Hymnorum, in laudibus Spiritus sancti, non praeteribo; tu more solito sedulus audi.

Flumini magno sitientibus quod

Petra deserta crucifixa fudi,

Gratias Christo, quia civitatem

Laetificavit:

Qui nec argentum, nec habebat aurum

Pauper hic vinum bibit, atque lactis

Copiam, cuncti properate, gratis

Gratia fundit.

Huic libens offert pia gaudii vox

Hostiam laudis melius quod optem

Quam salutaris calicem tenere,

Reddere vota.

Tu modo mentem rege Pneuma sanctum

De tuo reple cor et os apertum,

Qui jubes festum dare tympanum, vel

Sumere psalmum,

Sancte sanctorum, Deitas deorum,

Gaudium, lumen, medicina, vita,

Sit tibi laus cum Patre, cumque Nato,

Spiritus alme. Amen.

Sic incipiens magnam intus versabam materiam, per angustum foramen ubertim prodire non valentem, dum metricis pedibus verba ligando, ut in scholaribus assuetus eram, longum in paucis sermonibus laborem insumerem. Nondum enim plene mihi acciderat id, quod supra memoravi, dictum a Sapientia:

“Sit vena tua benedicta (Prov. V),”

id est nondum, cum suscipere potuissem, ordinem presbyterii susceperam. Scriptum est autem:

“Labia sacerdotis custodiunt scientiam, et legem requirunt ex ore ejus (Malach. II).”

Ad hoc ergo (ut reor, et sicut postmodum expertus sum) interim differebar, ut prius in isto gradu consisterem, et tunc demum ad tractandas ecclesiastico more sacras Scripturas, legitimam acciperem oris apertionem. Eatenus diuturna Christi Ecclesiam vexaverat discordia, propter sedis apostolicae schisma, quae tamen mortuis auctoribus paululum conquieverat: propter illam et propter alias quoque causas multi et qui magis videbantur religiosi, et ecclesiasticam puritatem diligebant, episcopos suos in suscipiendis ordinibus devitabant, simplici quidem oculo, sed in omnibus discretione opus est. Nam quandiu palmes manet in vite, potest fructum ferre, postquam autem abscissus, et foras missus fuerit, jam fructum ferre non poterit (Joan. XV). Sic nimirum quislibet Ecclesiae sacramentorum Christi minister, quandiu in concione universitatis manet, quidquid administrat, ratum est; ubi autem a legitimo judicio denuntiatum fuerat, praecisum illum esse vel damnatum, quidquid deinceps operari videtur, speciem quidem pietatis habere potest, sed virtutem ejus habere non potest. Et ego quoque simplici illos ordinatores, qui infames fuerant, devitabam. Et idcirco, ut dixi, ordinem presbyterii jam praeordinatis quibusdam junioribus nondum susceperam, et fortassis propter illam quam dixi causam, illud quoque mihi inierat [leg. inerat], quia dignum me non existimabam. Venit autem, et illud quoque non praeteribo, quomodo venerit Dominus et Pater nuptiarum, qui vocavit nos ad nuptias, et dixit mihi quod diceret recumbenti in novissimo loco:

“Amice, ascende superius (Luc. XIV).”

Plenus eram et plenus ieram ad lectulum diuturnis cogitationibus, qualibus nonnunquam delectabar, imo et saepe exercitabar, et in quibus deficiebat spiritus meus cogitans dies antiquos, et in mente habens annos aeternos (Psal. LXXVI), quod is qui creavit et redemit nos, tremendo tandem judicio judicaturus esset nos. Optabat anima pavida, si quomodo daretur facultas illum Judicis adventum anticipare, et meditabar cum corde meo, quomodo possem praevenire, et aliqua cum ipso secretius verba facere. Summam cogitationum illarum, ut memini, sonant haec verba beati Job:

“Nunc quoque in amaritudine est sermo meus, et manus plagae meae aggravata est super gemitum meum. Quis mihi tribuat, ut cognoscam et inveniam illum, et veniam usque ad solium ejus? Ponam coram eo judicium, et os meum replebo increpationibus, ut sciam verba quae mihi respondeat, et intelligam quid loquatur mihi (Job XXIII).”