LIBER DECIMUS.


CAPUT 1

Propositi modum supergressus esse videor, reverende mi Cuno, praesul Ecclesiae Ratisponensis, in opere De gloria et honore Filii hominis, quod tu a me magno charitatis imperio, quo circa me uti solebas, ut scriberem, vehementer exegisti. Proposueram quippe in isto libro generationis Jesu Christi, Filii David, Filii Abrabam, sive in hoc Evangelio Matthaei, facies quatuor unius ejusdemque animalis contemplari, faciem hominis, faciem vituli, faciem leonis, faciem aquilae volantis, id est quatuor sacra haec, quae Christiano ignorare non licet, incarnationem, passionem, resurrectionem atque ascensionem unius ejusdemque Jesu Christi. Hoc, inquam, proposueram, quoniam pertinet ad intentionem operis consideratio haec, et praefixo congruit titulo: De gloria et honore Filii hominis. Nec erat in intentione, totum peragrare profundum hujus pelagi, totum continua expositione pertractare textum hujus Evangelii. Ecce autem cum ita proposuissem, volumen extendi, seriemque evangelicam magna ex parte transegi, atque ita, quasi agente spiritu vehementi, qui non longe a portu navigare decreveram, fere usque ad medium pelagi mea propelli vela permisi. Revocabo igitur sermonis cursum, modumque tenere curabo, et, omisso tractatu eorum quae in Evangelio sequuntur, post illa quae, prout potui Domino adjuvante, dixi hactenus in contemplatione faciei hominis, accedam ad contemplandam faciem vituli, dignum aliquid fari desiderans promisso vel titulo, cujus tu mihi auctor exstitisti, amator gloriae et honoris Filii hominis. Vere fidelis Dominus in verbis suis (Psal. CXLIV), veraciter dixit:

“Sed quicunque glorificaverit me, glorificabo eum, qui autem contemnunt me, erunt ignobiles (I Reg. II).”

Veritatem hujus dicti, in te quoque apparere nunc gloriamur. Nam quia tu ejus gloriam desideranter quaesisti, de cujus desiderii fonte processit istud quoque ut diceres: Scribe mihi opus de gloria et honore Filii hominis; vestem sanctam, vestem pontificalem in gloriam et decorem ipse tibi fecit, cujus gratiae finis iste sit ut illic te invenias in ordine sacerdotum, ubi, sicut dicit Apostolus,

“unusquisque in suo ordine resurgit, primitiae Christus (I Cor. XV).”

Faciem vituli sacramentum esse Dominicae passionis, ex hoc accipimus, quod sicut in exordio meminimus hujus operis, sacra et mystica lex vitulum in figura ejus, pro peccato jussit offerri.

“Si, inquit, sacerdos peccaverit, delinquere faciens populum, vel si omnis turba ignoraverit, et per imperitiam fecerit quod contra mandatum Domini est, offeret pro peccato vitulum immaculatum Domino (Levit. IV),”

et caetera quae miro modo, et ordine vere sacro et mystico figurant sacramentum passionis Jesu Christi,

“cujus sanguis,”

secundum quod ritus ille significat,

“emundavit conscientiam nostram, ait Apostolus, ab operibus mortuis (Hebr. IX).”

In initio quoque quando Moses ascensurus in montem, et tabulas erat accepturus lapideas, dicente Domino:

“Ascende in montem et esto ibi, daboque tibi duas tabulas lapideas, legem ac mandata quae scripsi, ut doceas filios Israel (Exod. XXIV),”

sacrificium obtulit homini, scilicet vitulos duodecim. Et quidem alia quoque animalia jussum est offerri, scilicet hircum de capris sive capram, agnum sive arietem, quae omnia sacramentum mystice spirabant ejusdem sacrosanctae passionis, praecipueque agnus ille qui immolabatur ad vesperam, quartadecima die mensis primi (Exod. XII); sed omnium illorum maximum est vitulus, quorum pro hoc mysterio fundebatur sanguis, et idcirco recte pro omnibus hic in mysterio una ponitur facies vituli. Aspectus faciei hujus ab eo nobis incipit, quod dixit Dominus Jesus discipulis suis: