|
Adde quod adhuc pulcherrimum est, quia tribus idem Dominus noster
passionibus est consummatus, et flagellis caesus, crucifixus, lancea
transfixus, inter duos latrones ipse tertius pro latrone Barabba
commutatus. Merito ergo placata Trinitas suam confestim generi humano
faciem coepit ostendere, eductis omnibus de regione tenebrarum, qui
venturi hujus fidem habentes ex hac vita migraverant, et praedicari
voluit nobis residuis ut baptizaremur in nomine Patris, et Filii, et
Spiritus sancti. Nunc caetera prosequamur. Et oravit Jonas de ventre
piscis ad Dominum Deum suum, et dixit: Clamavi de tribulatione mea ad
Dominum et exaudivit me. Quod dixit, et oravit Jonas ad Dominum Deum
suum de utero piscis. et dixit, intelligimus eum postquam in utero
piscis sospitem se esse senserit, non desperasse de Domini misericordia,
et totum ad obsecrationem esse conversum. Deus enim qui dixerat de
justo: Cum ipso sum in tribulatione (Psal. XC), et cum invocaverit me
dicam ad eum: Adsum (Isai. LVIII), adfuit ei. Et dicere potest, quia
exauditus est, in tribulatione dilatasti me (Psal. IV), et oravit,
inquit, Jonas. Si Jonas Domini typus est, et ex eo quod tribus diebus et
tribus noctibus in utero ceti fuit, passionem ejus indicat, debet et
oratio illius typus esse Dominicae orationis. Proinde primo secundum
ipsius Jonae, deinde secundum personam Salvatoris hanc orationem
pertractemus. Clamavi de tribulatione mea ad Dominum, et exaudivit me.
De ventre inferi clamavi et exaudisti vocem meam. Non dixit, clamo, sed
clamavi; nec de futuro precatur, sed de praeterito gratias agit,
indicans quod eo tempore quo praecipitatus in mare vidit cetum, et
tantam corporis molem, et immanes rictus aperto ore se sorbere, Domini
recordatus sit, et clamaverit vel cedentibus aquis, et clamore
inveniente locum vel toto cordis affectu, qui utique in auribus Dei
clamor est magnus, clamaverit ei qui solus novit corda hominum, qui
loquitur ad Moysen: Quid clamas ad me (Exod. XIV), cum utique nil ante
hanc vocem clamasse Moysen Scriptura commemoret. De hujus mundi clamore
et Apostolus, clamantes, inquit, in cordibus vestris Abba Pater (Rom.
VIII). Ventrem inferi, alvum ceti prae magnitudine ejus dicit: Et
projecisti me in profundum, in cor maris, et flumen circumdedit me.
Conjunctionis per quam sic dicit et projecisti me, hic est sensus: Me
clamante, exaudisti vocem meam, et cum exaudires, nihilominus projecisti
me in profundum, subauditur, ut ad majorem virtutis tuae gloriam
eriperes me, quia rursus videbo templum sanctum tuum. Projecisti me in
profundum, et non solum in profundum, quod potuisset fieri vel esse
prope littora vel non longe ab arida, sed in cor maris, id est in medio
maris. Nam cor animalis in medio est. Et idcirco per metaphoram cor
maris intelligimus medium maris. Et flumen, ait, circumdedit me, id est
inundatio maris fluens ac refluens undique vallavit me. Hoc ipsum
repetens dicit: Omnes gurgites tui, et fluctus tui super me transierunt.
Tuos autem gurgites, et tuos fluctus dico non solum quia tu fecisti eos
sicut supra dixeram, et Dominum Deum ego timeo, qui fecit mare et
aridam, verum etiam qui nec eos movisti propter me, nec intumescere
jussisti super me. Et ego dixi: Abjectus sum a conspectu oculorum
tuorum, verumtamen rursus videbo templum sanctum tuum. Notandum quod non
tunc primum dicere, sed dixisse se asserit, abjectus sum a conspectu
oculorum tuorum, verumtamen rursus videbo templum sanctum tuum. Constat
ergo quod, quando in mare mittebatur, in illa tribulatione secundum
multitudinem dolorum ejus, et consolationes Domini laetificaverunt
animam ejus, prophetica illi gratia sese infundente abundantius atque
clementius ut sciret quoniam de tam profunda abjectione adhuc
mirabiliter sublevaretur, et adhuc vivens inter viventes veniret ad
templum Dominicum hostiis et muneribus, competentes gratias mirabili Deo
relaturus. Quod in illa se dixisse asserit confirmat in ventre ceti his
verbis: Circumdederunt me aquae usque ad animam meam; abyssus vallavit
me, pelagus cooperuit caput meum. Ad extrema montium descendi, terrae
vectes concluserunt me in aeternum. Et sublevabis de corruptione vitam
meam, Domine Deus meus. Cunctis istis declamationibus, quibus rem
verissimam veraciter astruit. Circumdederunt me aquae usque ad animam
meam; abyssus vallavit me, pelagus operuit caput meum. Ad extrema
montium descendi, terrae vectes concluserunt me. Cunctis, inquam, istis
declamationibus subjungendo: Et sublevabis de corruptione vitam meam,
competenter altissimo Deo dat gloriam, plenissime sciens et fideliter
astruens, quia quaecunque vult ille potens est et facere (Rom. IV), et
quia possibile est apud eum, quod apud homines impossibile erat in
aeternum (Luc. XVIII). Nam propter impossibilitatem hominum cum
dixisset, et terrae vectes circumdederunt me, addidit, in aeternum, et
propter impossibilitatem Dei subjunxit: Et sublevabis de corruptione
vitam meam, pariterque addens cum blandientis affectu: Domine Deus meus.
Corruptionem de qua sublevari sperat animam suam uterum ceti dicit, in
quo naufragia dirigebantur, inter quae potuisse hominem servare magna
est gloria divinae omnipotentiae. Quemadmodum est illud, quod tres pueri
missi in caminum aestuantis incendii, in tantum illaesi fuerunt, ut ne
vestimenta quidem eorum odor ignis attingeret, et multa alia quae supra
naturam a Domino naturae facta sunt (Dan. III). Quam dulce, quam salubre
est homini, qui post continentis vitae tranquillitatem tentationum
fluctus incidit, et fortassis pudicitiae naufragium passus, opus peccati
tanquam rictus vel in utrem ceti incidit, propheticae hujus orationis
reminisci, ut eadem fide, simili cordis contritione, tam humili pietatis
affectu Domino Deo suo blanditur, qui solus aquas considerat
circumdantes et usque ad animam intrantes, aquas passionum carnalium et
humani cordis abyssum, pelagus concupiscentiae, vimque saevientis et
bullientis naturae, et angustias animae sive conscientiae, quae cum
infirma sit, per semetipsam non potest evadere ut respiret et resumat
auras salubres castitatis et pudicitiae, cupiditatibus vel pravis
amoribus conclusa, velut quibusdam vectibus terrae! Sequitur: Cum
angustiaretur in me anima mea, Domini recordatus sum, ut veniat ad te
oratio mea ad templum sanctum tuum.
|
|