|
|
“Et qui loquebatur mecum, habebat mensuram arundineam auream, ut
metiretur civitatem et portas ejus et murum. Et civitas in quadro posita
est. Longitudo ejus tanta est quanta latitudo, et mensus est civitatem
de arundine per stadia duodecim millia; longitudo, et latitudo et
altitudo ejus aequalia sunt: et mensus est muros ejus, centum
quadraginta quatuor cubitorum mensura hominis quae est Angeli.”
|
|
Mensor iste nimirum gratiarum distributor, earumque remunerator est.
Ipse est enim, de quo Joannes Baptista loquitur:
|
“Et de plenitudine ejus nos omnes accepimus et gratiam pro gratia (Joan.
I).”
|
|
Prius enim in hac vita gratiam dat, diversa credentibus in se tribuens
charismata (I Cor. XII), et post, in illo saeculo de quo nunc sermo est,
pro gratia bene expensa retributionis aeternae praemia recompensat. Unde
notandum quia praesenti loco mensoris hujus mensura, et arundinea
dicitur, et aurea. Porro superius quodam loco cum diceret hic Joannes:
|
“Et datus est mihi calamus similis virgae, dicens: Surge, et metire
templum Dei (Apoc. XI),”
|
|
non dixit quod calamus ille esset aureus. Illic namque significabatur
quo necessarium Ecclesiae Christi Evangelium erat scripturus, in quo
videlicet scribendi ministerio, praesens est labor, futura autem
remuneratio, quando pro illa bene expensa gratia, reddenda speratur
gratia, non qualiscunque, sed aurea, id est locupletissima, ut videlicet
illic perfecte cognoscat, qui hic fideliter scripsit aut docuit; quod ex
parte cognoverat, hoc in isto significat mensura arundinea, mensura
aurea. Nimirum prius, quando his de quibus nunc sermo est, apostolis imo
et prophetis multisque Patribus sanctis, dabatur praedicandi vel
scribendi gratia sive auctoritas, mensura erat tantum arundinea. Tunc
autem ubi, sicut jam dictum est, gratia redditur pro gratia, recte
mensura et arundinea est, et aurea. Sed nunquid soli remunerabuntur hi
qui facultatem utiliter acceperunt in Scripturis sanctis? Solet namque
per arundinem Scriptura significari, ut illic:
|
“Increpa feras arundinis (Psal. LXVII),”
|
|
id est compesce haereticos ferociter corrumpentes Scripturas veritatis;
arundine namque codices conscribuntur. Nunquid ergo soli in illa
civitate remunerabuntur principes illi qui scripserunt, et non etiam
caeteri, qui talem gratiam non acceperunt? Imo et caeteri quicunque
Scripturis sanctis obedierunt. Ait enim:
|
“Ut metiretur civitatem, et portas ejus, et murum.”
|
|
Murus namque cujus et portae et fundamenta sunt, universitas est
electorum, qui tanquam lapides vivi super fundamenta haec super
aedificati sunt (I Petr. II), ad quamdam similitudinem lapidum
materialium glutine congruo sibimet in structura manufacta cohaerentium.
Omnes omnino propriam mercedem accipient, singuli secundum suum laborem,
et secundum mensoris gratiam cum qua laboraverunt (I Cor. III).
|
“Et civitas, inquit, in quadro posita est,”
|
|
id est summa omnium illic pax et concordia est, nec opus erit amplius,
ut de pace commoneantur, verbi gratia, quatenus idipsum dicant omnes, et
non sint in eis schismata (I Cor. I). Omnes sponte quasi naturaliter ibi
sunt concordes, sicut in quadro aedificio parietes, sive anguli omnes
sunt aequales. Hoc ipsum verbis aliis repetit, cum dicit continuo:
|
“Longitudo ejus tanta est, quanta et latitudo.”
|
|
Amplius autem cum protinus addit:
|
“Et mensus est civitatem de arundine per stadia duodecim millia.”
|
|
Ut totidem stadia per quatuor partes intelligas, addit adhuc:
|
“Longitudo et latitudo ejus aequalia sunt.”
|
|
Addit tamen et altitudinem, de qua postmodum dicemus. Itaque cum in
ambitu civitatis stadia duodecim millia pespicias, ipsa autem civitas
quadra sit, facile potes advertere quot stadiis latera singula
demetiantur, scilicet tribus millibus. Sed quomodo stabit id quod
sequitur:
|
“Et mensus est muros ejus centum quadraginta quatuor cubitorum,”
|
|
quod longe minus est quam tria millia stadiorum? Posset hoc dictum
videri de altitudine murorum, quod videlicet muri centum quadraginta
quatuor cubitis tenderent in altum, si non dixisset, quia longitudo, et
latitudo, et altitudo civitatis aequalia sunt. Erat autem, ut jam
diximus, tam longitudo quam latitudo trium millium stadiorum, quod longe
superat quantitatem centum quadraginta quatuor cubitorum. Igitur murus
hic est alius; longe enim alia, longe minor hujus quantitas est, neque
enim hoc vel suspicari licet, quod hic quidem cum dicit:
|
“Et mensus est muros ejus centum quadraginta quatuor cubitorum
quodcunque latus quadrae civitatis;”
|
|
illic autem, ubi dixerat:
|
“Et mensus est civitatem per stadia duodecim millia,”
|
|
aream intelligere debemus ejusdem civitatis. Geometricalis namque
disciplinae ratio sic habet, quia omnis tetragonus aequaliter latera
habens, unum latus multiplicat in se et ea semel multiplicatione aream
suam implet. Porro quantitas haec centum quadraginta quatuor cubitorum
in semetipsam ducta, vix quidpiam ultra quindecim stadia complet. Quam
longe hoc a duodecim millibus stadiorum minus est? Igitur alius, ut jam
dictum est, hic atque alius ille civitatis murus est: quod qualiter in
civitatibus manufactis fiat, ut intra murum ampliorem murus angustior
contineatur, nostra demonstratione non indiget. Denique non incongrue
quis aedificaverit, si intra civitatem, cujus ambitus duodecim millia
stadiorum sit, arcem fecerit, cujus latus quodlibet centum quadraginta
quatuor cubitorum sit. De spiritali aedificatione quaerendum est, quia
nimirum ex ipsa litterae superficie sentire compellimur, quod murus
alius brevior inter murum ampliorem contineatur. Quid ergo dicemus? nisi
quia, quamvis una civitas una Ecclesia sit, duo tamen sunt ordines
civitatis, alius eorum qui foris persecutiones passi fortiter sunt
praeliati; alius eorum, qui bene operando in pace Ecclesiae cursum
consummaverunt vitae praesentis. Stadia namque pugnantium laborem,
cubiti significant operantium pacem.
|
“Mensus est ergo civitatem de arundine per stadia duodecim millia,”
|
|
id est, remuneravit magnum, et fortem illum sanctae Ecclesiae ordinem,
qui in stadio cucurrit, et pugnavit, et per quatuor partes orbis
terrarum sanctae Trinitatis fidem testificando; qui numeri, scilicet
quaternarius atque ternarius partes sunt duodenarii; quater namque tria,
sive ter quatuor sunt duodecim; suum pro eodem testimonio sanguinem
fudit, in quo nimirum ordine apostoli sunt et martyres Christi. Hujus
profecto ordinis murus amplior breviorem centum quadraginta trium
cubitorum interius murum continet, quia tantorum merita propugnatorum
hoc effecerunt, ut infirmorum multitudo in Christi fide confirmata,
bonis operibus insistendo ad ejusdem civitatis habitationem perveniret.
Igitur nihil huic repugnat quod dicitur:
|
“Longitudo, et latitudo, et altitudo ejus aequalia sunt,”
|
|
per quam pulcherrimae quadraturae figuram consona, et indissociabiliter
concers significatur confessio cunctarum, quae illic ascenderunt sive
ascendunt tribuum, tribuum Domini
|
“ad confitendum nomini Domini (Psal. CXXI).”
|
|
Longitudo civitatis consonantiam fidei; latitudo sufficientiam
charitatis; altitudo perseverantiam spei illorum significat, quae illic
remuneranda est.
|
“Mensura, inquit, hominis, quae est angeli.”
|
|
Aequales enim, inquit Dominus, erunt angelis, et filii sunt Dei, cum
sint filii resurrectionis. Juxta litteram, cum dicit: Mensura hominis
quae est angeli, Angelum sibi apparuisse innuit in figura hominis.
|
“Et erat structura muri ejus ex lapide jaspide, ipsa vero civitas aurum
mundum simile vitro mundo.”
|
|
Cum distinctionem facit muri et civitatis dicendo,
|
“et erat structura muri ex lapide jaspide,”
|
|
ipsa vero civitas aurum mundum, nomine muri firmiores, magisque
spiritalis propositi fideles; civitatis autem appellatione plateas
civitatis, id est laxioris vitae, maximeque laicalis ordinis
multitudinem significat; nec mirum quod plateas civitatis aurum fore
mundum, sive sterni auro mundo praedicat. Addens, aurum illud sic fore
mundum ut simile sit vitro mundo, quia saecularis quoque vitae nonnulli
sunt summis compti virtutibus, qui et puritate mentis, et radio fulgent
operis. Nam, quia veritatem fidei retinent, recte mundum dicuntur aurum,
quia fides aurea virtus est, imo et auro pretiosior dicente Petro
apostolo:
|
“Ut probatio vestrae fidei multo pretiosior sit auro, quod per ignem
probatur (I Petr. I).”
|
|
Quia vero sanctam confessionem frequentant et peccata sua non defendunt,
sed confitendo aperiunt, recte vitro mundo simile dicitur hoc aurum.
Quod si quid reprehensibile adhuc in eis est, sperandum est quia post
purgatorium ignem fulgidum magis placebit hoc aurum, ita ut totum aurum
sit, quia, sicut ait Apostolus:
|
“Uniuscujusque opus quale sit, ignis probabit, etsi cujus opus arserit,
id est, peccatum solubile fuerit, ipse salvus erit, sic tamen quasi per
ignem (I Cor. III).”
|
|
Sequitur:
|
|