|
Et creavit Deus hominem ad imaginem suam, ad imaginem Dei creavit illum,
masculum et feminam creavit eos. Quidnam id est, quod scriptor iste cum
retulisset Deum dixisse: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem
nostram, subsecutus unum ex his duobus omisit, dicendo: Et creavit Deus
hominem ad imaginem suam, ad imaginem Dei creavit illum? Nunquid casu
vel oblivione tam magna parte conditionem hominis in suo sermone
diminuit, quam in Dei dictione tam nobiliter utraque parte extulit? Non
utique, sed scienter quid Deus intendisset, in verbis ejus expressit, et
quid accepisset ipse in suo sermone prudenter observavit. Cum enim
diceret Deus: Faciamus hominem, ipse utique illum ad imaginem et
similitudinem suam facere intenderat: cum autem hoc ipse scriberet, homo
per peccatum Dei similitudinem amiserat. Et quidem noverat iste quod
illud Dei propositum nullus avertere posset, et in hac fide vel
scientia, dum respiceret in eum Dominus, facies ejus splenduerat (Exod.
XXXIV), verumtamen certa nondum persona consurrexerat, in quam absque
ulla contradictione recuperata monstraretur illa divinae similitudinis
gloria, quae in illa primi hominis persona deperierat. Erant sancti,
erant homines justi quorum ex praecipuis erat hic ipse Moyses, sed
nonnisi ex fide et spe venturi hominis, qui sic ad imaginem Dei et
similitudinem fieret nascendo de virgine, ut in filios Adae perditam Dei
similitudinem refunderet, ubi sibi consimiles suosque filios efficeret,
abolita vetere, reddita nova origine. Proinde ergo, cum scripsisset
dixisse Deum: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram, hoc
solummodo subscripsit: Creavit Deus hominem ad imaginem suam, ut
subaudias, recreaturus aliquando ad similitudinem suam; nam illum
quodammodo nondum fecerat ad imaginem et similitudinem, sed tantum ad
imaginem suam, qui evanuerat et perdiderat illius similitudinis gloriam.
Notandum quippe quod quaecunque Deus fecisse dicitur manent, et
quibuscunque nomina posuisse scribitur, stabilia sunt. Dictum est quia
fecit Deus firmamentum, et vocavit coelum, et ipsum manet: dictum est,
quia plantavit paradisum, et ille manet; sic, etc. Econtra, quae
moventur in terra et in mari non manent, sed semper aliis succedentibus
alia accedunt, et idcirco cautum est ut non diceret Scriptura: Dixit
Deus, fiant reptilia maris et bestiae terrae, quorum esse cito
praeterit, sed dixit Deus: Producant aquae reptilia, producat terra
jumenta vel bestias. Et recte, manent enim ipsa producendi natura.
Itaque certo tenore servato, dictum est: quia creavit Deus hominem ad
imaginem suam, quod jam ita factum fuerat, ut deesse vel defieri non
possit, rationalis enim est homo et aeternus, quia factus est ad
imaginem Dei: non dixit hoc totum, et creavit Deus hominem ad imaginem
et similitudinem suam, quia nondum factum fuerat, ut mutari non
potuisset.
|
|