CAPUT XXVI.De eo quod vocavit Adam nomen uxoris suae Evam.

Et vocavit Adam nomen uxoris suae Evam, eo quod mater esset cunctorum viventium. Mira narrantis digressio. Necdum sententia terminata est tantae calamitatis, ut vacet hinc divertere ad dicendum nobis quo nomine reus jam convictus, et pendens sub judicis manu, suam uxorem nuncupavit. Narraverat dixisse Deum, in sudore vultus tui vesceris pane tuo, donec revertaris in terram, de qua sumptus es: quia pulvis es et in pulverem reverteris, moxque dicturus erat Deus: Ecce Adam quasi unus ex nobis factus est. Quis hic locus erat, ut insereret, quia appellavit Adam nomen uxoris suae Evam? An forte non digressio, sed hic se habet ordo rerum, sicut ipsa narratio? Si ita est, imo quia ita est, nec enim negligenter, sed maxime prudenter hic interpres Dei narrationem suam prosecutus esse credendus est, mira peccatoris simul et contemptoris surditas, et superbae mentis ejus duritia breviter deprompta est. Quid enim insanius quam in tali articulo Evam dicere eam, quae non habet vitam? Eva namque transfertur in vitam. Dixerat autem Deus: In quocunque die comederis ex eo, morte morieris. Et illa comederat, ac viro suo dederat, et dando occiderat, et nunc impraesentiarum dicebat, quia pulvis es et in pulverem reverteris, et sic utraque morte, corporis scilicet et animae, jam mortuus et adhuc moriturus erat, tam ipse quam uxor sua. Quid ergo insanius quam in illo talis causae judicio illam nuncupare Evam, id est vitam, quae nec saltem habebat vitam, dicere, matrem cunctorum viventium, eam, quae potius mater est cunctorum morientium? Omnes enim in peccato ejus moriuntur, et nemo filiorum ejus vivit, nisi qui per unum hominem Christum vivificantur. Et quidem si hoc alias dixisset, verbi gratia, superius ubi dixit: Haec vocabitur virago, quia de viro sumpta est: si, inquam, tunc dixisset: haec vocabitur Eva, quia mater cunctorum viventium est, nullam nobis admirationem fecisset, quia videlicet et secundum sensum ejus cunctorum viventium, id est, hanc infelicem vitam ingredientium mater est. Nunc autem in eo mirabile est, quod ubi mortis corporeae sententia ferebatur, jam spirituali morte mortuus, illic uxorem suam Evam, id est vitam, appellavit. Similiter et hoc notandum, quod nusquam sacra Scriptura nomen istud, quod est Eva, commemorat, nisi hoc loco, et paulo infra, cum dicitur, cognovit Adam uxorem suam. Ibi sicut et hic, si rite perspicias, miranda cordis impoenitentis duritia est, mira quoque carnis innuitur superbia, gloriantis adhuc in ipsa poena sua de posteritate futura. Hoc inter nominis utriusque positionem, quae sunt, scilicet, Adam et Eva, distare manifestum, est, quia nomen hoc quod est Eva, praesumptor homo superba aestimatione adinvenit: illud autem, scilicet Adam, Dominus Deus utrique sexui posuit, sicut postmodum scriptum est, masculum et feminam fecit eos, et vocavit nomen eorum Adam in die quo conditi sunt (Gen, V). Igitur quod cum dixisset Deus, quia pulvis es, et in pulverem reverteris, continuo subjunctum est, et vocavit Adam nomen uxoris suae Evam, eo quod mater esset cunctorum viventium, idem est ac si diceretur: Sicut superius dicente Deo, in quocunque die comederis ex eo, morte morieris, non credidit, sed comedit, quia mulierem, quae prior comederat, non statim corporaliter mortuam esse vidit: sed et nunc dicenti, donec revertaris in terram de qua sumptus es, quia pulvis es, et in pulverem reverteris, adeo non credidit, ut econtrario vocaret nomen uxoris suae Evam, id est vitam, eo quod mater esset cunctorum viventium.