|
Res ipsa nunc animum percellit, facitque clarius audire et sentire
dictionem hujuscemodi usitatam in prophetis:
|
“Factum est verbum Domini;”
|
|
nam possunt quidem paria, sive aequipollentia videri: Factum est Verbum
Domine ad me, et Locutus est, sive dixit Dominus ad me. Verum non ita
est, et ut palam constet, non ita esse, primum illud perpende, quod
opinor valde delectabile esse prudenti animo, quia nusquam invenis in
lege sic dictum aut scriptum: Factum est Verbum Domini ad Moysen, sive
ad Aaron, sed ita duntaxat,
|
“Locutus est Dominus ad Moysen dicens,”
|
|
sive,
|
“Dixit Dominus ad Moysen.”
|
|
In prophetis hujuscemodi dictio frequens est:
|
“Factum est verbum Domini,”
|
|
sive,
|
“Factus est sermo Domini.”
|
|
Pulcherrima haec consideratio est, multumque delectat intueri quam ob
causam istud cautum sit. Quam ergo ob causam putas? Quia videlicet in
his tantum decuit sic enuntiare:
|
“Factum est verbum Domini,”
|
|
ubi quae dicuntur cuncta irrevocabilia, cuncta sunt inevitabilia, veluti
jam facta sint. Porro lex conditionali sponsione data est, exempli
gratia, ut in initio dandae vel datae ejusdem Legis. Praemisso namque:
|
“Vosipsi vidistis, quae fecerim Aegyptiis, quomodo portaverim vos super
alas aquilarum”
|
|
continuo subjungit conditionali modo locutionis:
|
“Si ergo audieritis vocem meam, et custodieritis pactum meum, eritis
mihi in peculium de cunctis populis, et vos eritis mihi regnum
sacerdotale, et gens sancta (Exod. XIX).”
|
|
Profecto non erant vocem Domini audituri, neque pactum ejus custodituri,
et proinde nec in peculio vel regno Dei permansuri, idcirco non decebat
in tali re sic enuntiari:
|
“Factum est verbum Domini,”
|
|
et deinde absque conditione sic proferri promissa,
|
“Vos eritis mihi in peculium, vos eritis mihi in regnum sacerdotale, et
gens sancta.”
|
|
Sic et de caeteris, maximeque de sacrificiorum caeremoniis, quoniam
transitoria erant, et mutari habebant, non decebat sic edici: Factum est
verbum Domini ad Moysem. Sic esse, ut dicimus, consideranti confestim
liquet, quia nusquam in Moyse, sed in prophetis duntaxat, sive ad
prophetas scriptum habes,
|
“Factum est verbum Domini,”
|
|
et impossibile fuit, et est, remanere infectum, quidquid sub tali
enuntiatione, absque conditionis interpositione est praedictum. Cum
igitur audimus, vel ubicumque legimus de aliquo propheta, quia factum
est ad eum verbum Domini, cum audimus quemlibet ex prophetis dicentem:
|
“Factus est ad me sermo Domini,”
|
|
sic accipiamus, tanquam fiduciale gaudium, tanquam triumphale tripudium,
velut si de tenebris ad lucem, de servitute ad libertatem, de
captivitate ad patriam, de morte ad vitam resiliant dicentes, dicant
resilientes, Factum est, factum est. Et quid factum est? Factum est id
quod futurum est, quia verbum ejus audivimus, verbum illius non videntes
vidimus, cujus dixisse fecisse est.
|
|