|
Verum ergo est, quia reges terrae, qui relicto Deo cum pulchritudine
creaturae mundanae fornicati sunt, fornicariam suam oderunt, et quale
vehementissima odia ministrabant pretium suae fornicationis, illi
reddiderunt.
|
“Non enim est pax impiis, dicit Dominus (Isa. LVII).”
|
|
O igitur miserabilis conditio Babylonis terrenae civitatis, quae a Deo
fornicatur cum amatoribus, quia non solum fornicatur cum amatoribus, sed
cum hostibus, quorum et si quis amor est, tanto felle amaritudinis
permiscetur, ut ipsam hostiliter dilanient cum qua fornicantur. Horum
causa vel incitator malorum diabolus est. Idcirco non dixit tantummodo,
et decem cornua quae vidisti, hi odirent fornicariam, sed
|
“et decem cornua quae vidisti, et bestia, inquit, hi odient fornicariam
suam,”
|
|
etc. Continuo subjungit:
|
“Deus autem [enim] dedit in corda eorum ut faciant quod illi placitum
est, ut dent regnum suum bestiae, donec consummentur verba Dei.”
|
|
Ut faciant, inquit, quod illi placitum est. Cui illi? Videtur hoc
referri ad Deum, quia sic praemissum est:
|
“Dedit enim Deus in corda eorum,”
|
|
et ita intelligi,
subauditur Deo,
Verum quia praemiserat:
|
“Et decem cornua quae vidisti est bestia, hi odient fornicariam,”
|
|
et deinde cum dixisset,
|
“ut faciant quod illi placitum est,”
|
|
addidit,
|
“ut dent regnum suum bestiae;”
|
|
rectius refertur ad eamdem bestiam, scilicet ut faciant quod illi,
subauditur bestiae, placitum est; et deinde,
|
“ut dent regnum suum bestiae,”
|
|
id est, ut totius regni sui vires impendant diabolo, faciendo voluntatem
ejus, quae semper adversatur bono Dei proposito. Quid enim illi faciunt
nisi malum? Malum autem Deo non placet, imo eos qui malum operantur ipse
odit, sicut Scriptura ei testis est, dicens:
|
“Odisti omnes qui operantur iniquitatem (Psal. V).”
|
|
Item:
|
“Quoniam non Deus volens iniquitatem tu es (ibid.).”
|
|
Sed iterum Scriptura dicit:
|
“Faciens pacem et creans malum (Isa. XLV).”
|
|
Intra haec secundum veritatis rationem et secundum Patrum orthodoxorum
veridicam auctoritatem dicendum et sentiendum est, quia malum illud quod
est afflictio sive bellum paci contrarium, de qua dictum est, faciens
pacem Deus aliquando creat propter correctionem; malum autem, id est,
iniquitatem sive peccatum neque creat, neque illi placitum est. Et est
quidem voluntatis ejus, ut bellum sive aliam ejusmodi afflictionem, cum
supervenerit iis qui peccatis praecedentibus perpeti merentur, effugere
non possint, ut autem homines mala faciant vel mali fiant, nunquam fuit
aut placitum est illi. Quaeritur ergo: Si malum quod faciunt, vel hoc
ipsum quod mali sunt, non est Deo placitum, quomodo hic praemissum est.
Deus enim dedit in corda eorum? Quod dum quaeritur, consequenter vel
simul et illud quaerendum est quod dicit Psalmista:
|
“Convertit cor eorum ut odirent populum ejus, et dolum facerent in
servos ejus (Psal. CIV).”
|
|
Illud autem sic intelligi oportet, quatenus nulla unquam suspicio in
corde hominis locum inveniat, quasi Deus odii vel doli aliquando auctor
existat quod vel suspicari dementissimum atque impium est. Deus enim
neque Pharaonem induravit, neque cor Aegyptiorum in odium convertit,
voluntatem habendo duritiae, vel odii ipsorum, sed tantummodo bona fecit
filiis Israel, multiplicando illos in terra illa, sicut Abrahae
promiserat, dicens:
|
“Benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum (Gen. XXII).”
|
|
Pharao autem et Aegyptii sicut superbi ita invidi erant, et secundum
morem invidentium, quanto plura vel majora Dei beneficia videbant
impendi his quibus invidebant, tanto majori contra illos odio
saeviebant. Hoc praevidens Deus dicebat Moysi:
|
“Ego indurabo cor Pharaonis (Exod. VII).”
|
|
, Quod idem est ac si diceret: Ego quidem signa et prodigia pro filiis
Israel faciam coram Pharaone et servis ejus, sed quia invidi sunt, hoc
illis ad nihil aliud valebit, nisi ut odio majori contra eos indurentur.
Hoc sensu versiculum praedictum Pater Augustinus explanat. Igitur et
quod hic dictum est, Deus enim dedit in corda ipsorum, sic intelligi
oportet ut nullatenus suspicemur, quod Deus in corda quorumlibet regum
illorum miserit, quatenus facerent quidpiam mali, aut ipsi fierent mali,
sed bona quae voluit singulis in tempore suo fecit regnis, reges autem
mundi ut superbi ita erant et invidi, et alternae invidebant felicitati.
Exempli gratia: Prospera fecit Deus Babyloniis, ut valentiores essent
gentibus caeteris. Et ne dubium sic hoc illis a Deo esse datum, Deus
ipse in propheta dicit:
|
“Jugum ferreum posui super collum cunctarum gentium istarum, ut serviant
Nabuchodonosor regi Babylonis, et servient ei. Insuper et bestias terrae
dedi ei (Jer. XXVIII).”
|
|
Hoc datum Dei misit in cor Medis et Persis, utpote invidentibus et aeque
superbis, ut ascenderent et facerent in eos quidquid potuerunt mali, Deo
non resistente illis, imo permittente propter peccata Babylonis, Eodem
modo postea Macedones Persarum et Medorum felicitas concitavit, quam
utique non casus sed ordinatio Dei fecerat illis. Itaque
|
“Deus, inquit, dedit in corda eorum ut faciant quod illi placitum est,
ut dent regnum suum bestiae,”
|
|
id est, felicitas aliis concessa dono Dei, aliorum invidentium corda in
odium concitavit, et ita contra alterutros per invidentiam excitati
sunt, ut universas regnorum suorum vires ministerio certatim impenderent
malitiae diabolicae. Usquequo?
|
“Donec, inquit, consummentur verba Dei.”
|
|
Id est, adimpleantur ea quae Deus per sanctos et prophetas suos regnis
illis futura judicia sua praedixit. Quid enim eventurum fuerat illis
quod non ante praedixerat factus ad homines sermo Dei? Aut quid
praedixit de illis sermo Dei, nisi quod eis juste obvenire debuit?
Denique futurum erat et fieri juste debebat, ut Aegyptii postquam
oppressissent filios Israel, ipsi poenas darent suae iniquitatis, et hoc
ante loquens ad Abraham Deus ipse praedixit. Ait enim:
|
“Scio praenoscens quod peregrinum futurum sit semen tuum in terra non
sua, et subjicient eos servituti, et affligent eos quadringentis annis.
Verumtamen gentem, cui servituri sunt ego judicabo, et post haec
egredientur cum magna substantia (Gen. XV).”
|
|
Item futurum erat, ut reges Israel et Juda, propter abominationes quas
fecerunt, et propter sanguinem innocentem quem effuderunt, condigna
recepturi forent, tandemque, et Israel et Judas in Assyrios atque
Chaldaeos traducti captivi abirent, et hoc ante per prophetas Deus non
semel praedixit: Pleni sunt libri prophetarum. Isaiae (cap. X), Jeremiae
(cap. XXVII), Ezechieli quoque verbis Domini ita praedicentis (cap.
XII); item futurum erat ut Babylon subverteretur a Medis et Persis, et
hoc ante per eosdem prophetas, et per Danielem Deus quoque praedixit
(Dan. VII). Item futurum erat ut Persae et Medi ab Alexandro Macedone
superarentur, et hoc ante per jam dictum Danielem Deus praeostendit et
praedixit (Dan. VIII). Item futurum erat ut tam Macedones quam caeterae
gentes comminuerentur atque conculcarentur viribus Romani imperii; et
hoc ante eidem Danieli praeostendit per bestiam quartam magnam
terribilemque et fortem nimis, dentes ferreos habentem, comedentem atque
comminuentem et reliqua pedibus conculcantem. Item futurum est, ut
Antichristus regna haec omnia supergrediatur operatione habitantis in
illo diaboli, et plus omnibus conterat sanctos Altissimi, et hoc ante
non solum in prophetis, verum etiam per semetipsum in Evangelio suo
praedixit Filius Dei. Igitur recte et veraciter dictum, donec
consummentur verba Dei, quia videlicet nihil egerunt aut agere possunt
regna mundi quasi contra propositum Dei, quod Deus non praescierit imo
et praedixerit. Notanda tamen infinita cunctorum perversitas, cum
dicitur primo:
et deinde hi odient fornicariam et desolatam facient eam, et caetera,
quia concorditer quidem contra Deum dimicant, et uno spiritu
malignitatis in hoc sibi consentiunt; ad concupiscientias vero suas vel
propter cupiditatem eorum qui in mundo sunt, discorditer insaniunt et
invicem saeviunt, et omnibus modis a semetipsis serpentina haec capita
dissentiunt. Tandemque angelus idem dicit:
|
“Et mulier quam vidisti est civitas magna quae habet regnum super reges
terrae.”
|
|
Brevi recapitulatione renovat quod superius dixit, vel quod ipsa in
fronte mulieris Scriptura signavit:
|
“Babylon magna mater fornicationum et abominationum terrae.”
|
|
Porro quod illic dixerat,
|
“cum qua fornicati sunt reges terrae,”
|
|
hic paulisper commutavit dicendo,
|
“quae habet regnum super reges terrae.”
|
|
Et quidem multum est illic dictum ad significandam ignominiam regum
terrae, sed multo amplius hoc valet ad insinuandam servilem stultitiam
regum terrae, cum dicitur:
|
“Quae habet regnum super reges terrae.”
|
|
Quid enim? Nonne reges terrae supini incedunt et sese esse liberos
confidunt? Sed ecce regnum super se habere comprobantur, et quod
turpissimum est, mulier meretrix super eos regnare, et cervicibus eorum
incumbere rationabiliter ac irrefragabiliter asseritur. Mentiuntur ergo
liberos se esse pronuntiantes; quia servi sunt, et meretricium portant
jugum, semper anhelantes et sub onere curvi tot dominorum servi, quot
vitiorum captivi.
|
|