|
|
“Cumque impleti fuerint aies tui,”
|
|
etc. Ecclesiam promissam esse Christo secundum carnem, et super illo
psalmum illum esse:
|
“Misericordias Domini in aeternum cantabo.”
|
|
|
“Nunquid, ait, tu aedificabis mihi domum ad habitandum? Neque enim
habitavi in domo ex die illa qua eduxi filios Israel de terra Aegypti,
usque in diem hanc.”
|
|
Ac si diceret: Non poteris mihi domum aedificare, quia vir sanguinum es,
et multum sanguinem effudisti. Amplius autem non poteris mihi domum
aedificare, domum, inquam, id est Ecclesiam, in qua mihi complacitum sit
per gratiam inhabitare, quia videlicet cum propriis non careas, peccata
populi nequaquam potes tollere, quod est revera Deo domum aedificare.
Econtra.
|
“Praedicit, ait, tibi Dominus quod domum faciat tibi Dominus.”
|
|
Non tu illi, sed ille tibi domum aedificabit, in qua tu, et per communem
fidem quidem domesticus sis, et per gratiae privilegium honorem obtineas
paterni nominis. Nam ecce sustine me, audi, et hoc ipsum per me
prophetam suum praedicit Dominus tibi, vel certe illud quod nunc per me
internuntium ejus audis, ipse tibi velut eximio prophetae per Spiritum
sanctum postmodum revelabit.
|
“Cumque completi fuerint dies tui, et dormieris cum patribus tuis,
suscitabo semen tuum post te, quod egredietur de utero tuo, et firmabo
regnum ejus. Ipse aedificabit domum nomini meo, et stabiliam thronum
regni ejus usque in sempiternum. Ego ero illi in patrem, et ipse erit
mihi in filium.”
|
|
Ac deinceps:
|
“Et fidelis eris domus tua, et regnum tuum usque in aeternum ante faciem
meam, et thronus tuus erit firmus jugiter.”
|
|
Majestas dictorum atque sensuum omnino prohibet haec, de alio quolibet
intelligi quam de Christo unico Filio Dei, et filio David, secundum
divinitatem Domino David, secundum carnem autem filio David. Cujus enim
nisi hujus thronum firmavit Deus usque in sempiternum? Aut de quo alio
aliquando dixit, aut dicere debuit:
|
“Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in filium?”
|
|
Igitur larga et admiranda vicissitudine, dum pauper et angustus homo,
immenso et incomprehensibili Deo, domum manufactam aedificare cogitat,
Deus e contrario, quod homini impossibile erat, eidem domum aeternam, in
qua veraciter et ipse Deus inhabitet, aedificaturum se pronuntiat. Sic
enim propheta loquitur:
|
“Praedicitque tibi Dominus,”
|
|
scilicet Pater, quod domum tibi faciat Dominus, scilicet Patris Filius.
Et revera domus Dei, quae sancta est Ecclesia, ipsa est domus David, in
qua Pater Christi Deus secundum divinitatem; David autem pater Christi
nominatur secundum carnem. Inde illa magnifica aeternarum cantatio
misericordiarum, quas latitudo cordis ore angusto satis exprimere non
valens contendit hoc modo:
|
“Misericordias Domini in aeternum cantabo. In generationem et
generationem annuntiabo veritatem tuam in ore meo (Psal. LXXXVIII).”
|
|
Quas enim misericordias cantabis, o homo, quam veritatem meam
annuntiabis ore tuo?
|
“Quoniam dixisti, inquit: In aeternum misericordia aedificabitur in
coelis, praeparabitur veritas tua in eis (ibid.).”
|
|
Et reliqua usque ad finem psalmi dicta prophetica, tanti fulgoris et
tantae claritatis quantum pretiosae fidei, aurum in pectore David igne
suo conflare potuit excitatus spiritus pietatis. Sedebat enim effuso
corde suo coram Domino, post auditum tantae promissionis, et dicebat.
|
“Quis ego sum, Domine Deus, quia adduxisti me hucusque,”
|
|
etc. Sane quod hic dictum est:
|
“Qui si inique aliquid gesserit, arguam eum in virga virorum et in
plagis filiorum hominum, misericordiam autem meam non auferam ab eo,”
|
|
in psalmo praedicto citius expeditum est:
|
“Si autem dereliquerint filii ejus legem meam, et in judiciis meis non
ambulaverint, si justitias meas profanaverint, et mandata mea non
custodierint, visitabo in virga iniquitates eorum, et in verberibus
peccata eorum; misericordiam autem meam non dispergam ab eo (ibid.).”
|
|
Neque enim iniquum aliquid acturus erat ille filius David Sanctus
sanctorum, quod arguendum esset
|
“in virga virorum, et in plagis filiorum hominum,”
|
|
sed filii ejus qui sumus nos, sine peccato non sunt, imo multae
iniquitates nostrae, multa peccata nostra sunt, quae in virga merito
visitentur, et purgatoriis verberibus expientur, non amota tandem
misericordia, si non sit peccantium dura et impoenitens pertinacia.
Verumtamen utriusque loci una est sententia, quia videlicet filiorum
Pater ille super se peccata tulit, et ipse est caput totius cujus membra
sumus corporis. Et hujus quoque veritatis firmitas in illo typico
Salomone templi manufacti aedificatore praecessit. Nam et ille legem
Domini dereliquit, et filii ejus reges Juda in judiciis Domini non
ambulaverunt, nam praeter David et Ezechiam et Josiam omnes peccaverunt.
Deus autem in virga iniquitates eorum visitavit, et misericordiam suam
non abstulit ab eis, quando, juxta veritatem Dei juramento firmatam, cum
David nasceretur ex eis, qui, sicut jam dictum est, misericordiam, vel
misericordiae domum aedificaret in coelis.
|
|