CAPUT 5

Simul notandum in propheta quod non dixerit: Et Dominum Deum coeli ego fugio, sed ego timeo. Licet enim fugerit a facie Domini, nequaquam tamen Deum fugit aut fugere voluit. Aliud namque est fugere Dominum, aut fugere a facie Domini. Semper malum est velle fugere Dominum, et eorum est maxime qui illum oderunt, licet effugere non possint, sicut scriptum est: Dextera tua inveniat omnes qui te oderunt (Psal. XX). Fugere autem a facie Domini, id est refugere sententiam, vel tremendum propositum Dei potest interdum qui Deum diligit, quemadmodum iste, qui refugiebat administrare prophetale officium ad condemnationem suae gentis. Quo autem pertinuit, tali in articulo dicere, qui fecit mare et aridam, praesertim illum qui a facie Domini fugiens, ierat in mare, relinquens aridam, nisi ut ostenderet se certam secundum rationem de omnipotentia Creatoris habere fidem, vel scientiam, quamvis secundum carnis affectum fugitans declinare tentasset impendentem suae genti pro meritis iram? Sic et Dominus noster sine dubio rationalem habens animam, secundum ipsam rationem sciebat, insitae sibi divinitatis justam esse sententiam, quae salvari gentes et derelinqui censebat Judaeam, quamvis per humanitatis affectum gentes differens aemularetur Judaeam, ita ut fleret super eam (Luc. XIX). Et ille quidem fluctibus circumdatus, et illa tempestate correptus, Dominum Deum, inquit, ego timeo. Ipse autem Christus ex his quae patiebatur, discens obedientiam (Hebr. V), sicut mandatum dedit mihi Pater, inquit, ita facio (Joan. XIV), subjungens protinus: Surgite, eamus (ibid.), quod idem erat ac si diceret (utpote coelestibus semper mysteriis intentus) quoniam sic est voluntas Patris, Judaea relicta ad gentes transeamus. Et timuerunt viri timore magno, et dixerunt ad eum: Quid hoc fecisti? Cognoverunt enim quod a facie Domini fugeret, quia indicaverat eis Jonas. Historiae ordo praeposterus est: Quia enim poterat dici, nulla causa timoris fuit, ex eo quod eis confessus est, dicens: Hebraeus ego sum, et Dominum Deum coeli ego timeo, qui fecit mare et aridam, statim quod idcirco timuerunt, quia indicaverat eis, se Domini fugere conspectum, et ejus non fecisse praecepta, causantur et dicunt: Quid hoc fecisti, id est, si times Dominum, cur fugis? Si tantae praedicas potentiae quem colis, quomodo putas te eum posse evadere? Sic et apostoli Christi non ex hoc timere habebant, quia dicebat quisnam ipse esset, nisi etiam dixisset eis, quod venisset dare animam suam redemptionem pro multis (Matth. XX), quasi qui fugisset a facie Domini, quod ipse quidem in sua persona, nunquam, ut superius jam dictum est, inobedienter fecit, sed fecerunt illi, quorum ipse super se peccata tulit, propter quos oportebat eum pati vel mori. Cum enim audissent Adam et uxor ejus vocem Domini Dei deambulantis in paradiso ad auram post meridiem, absconderunt se a facie Domini Dei in medio ligni paradisi (Gen. III). In Adam, inquit Apostolus, omnes peccaverunt (Rom. V), et idcirco recte dicas, quia omnes in eodem a facie Domini se absconderunt. Christus autem non quidem in anima peccavit, aut sese abscondit, sed eorum qui in illo peccaverunt, et in illo sese absconderunt a facie Domini, super se, ut jam dictum est, peccata tulit. Hoc apostolis suis indicavit, quod oporteret ipsum mori et animam suam dare redemptionem pro illis, et idcirco timuerunt, tam propter semetipsos quam propter eum, quia cum essent adhuc infirmi, non erant ad moriendum pro illo parati. Sequitur ergo: Et dixerunt ad eum: Quid faciemus tibi et cessabit mare a nobis? Quia mare ibat et intumescebat. Et dixit ad eos: Tollite me, et mittite me in mare, et cessabit mare a vobis. Scio enim quia propter me tempestas haec grandis est super vos. Et remigabant viri, ut reverterentur ad aridam et non valebant, quia mare ibat et intumescebat super eos. Secundum hanc enim similitudinem nautarum, sic timentium et talia dicentium, quis non videat pios egisse aut dixisse apostolos, quando mare ibat et intumescebat super eos, id est quando turba implacabiliter seditiosa Dominum quaerens circumdabat illos? Videntes enim, ait Lucas, quod futurum erat: Domine, inquiunt, si percutimus in gladio? Et percussit unus ex illis servum pontificis, et amputavit auriculam ejus dextram (Luc. XXII), videlicet Petrus, cujus in nauclero similitudinem intelligimus. Respondens autem Jesus ait: Sinite huc usque (ibid.). Et apud alium evangelistam: Converte, inquit, gladium tuum in locum suum: An putas quia non possum rogare Patrem meum, et exhibebit mihi plus quam duodecim legiones angelorum? Quomodo ergo implebuntur Scripturae (Matth. XXVI). Sed et paulo ante dixerat: Ecce veniet hora, et jam venit, ut dispergamini unusquisque in propria, et me solum relinquatis (Joan. XVI). Nimirum haec, et caetera hujusmodi similia sunt sermoni, quem hic Jonas mira magnitudine dixit: Tollite me, et mittite me in mare, et cessabit mare a vobis. At illi remigabant, ut reverterentur ad aridam; nam etiam in gladio, sicut jam dictum est, percutere coeperant, ut cum ipso Domino simul evaderent turbam illam, et non valebant, quia mare ibat, et intumescebat super eos. Paucis enim fortiores erant, qui persequebantur eos, praesertim ipso, propter quem tempestas grandis erat, sponte patientiam exhibente, quia necessaria mundo erat ejus passio vel mors. Et clamaverunt ad Dominum, et dixerunt: Quaesumus, Domine, ne pereamus in anima viri istius, et ne des super nos sanguinem innocentem, quia tu, Domine, quemadmodum voluisti, fecisti. Et tulerunt Jonam, et miserunt in mare, et stetit mare a fervore suo. Et timuerunt viri timore magno, et immolaverunt hostias Domino, et vota voverunt. Clamor iste nautarum, dolor sive luctus et fletus est discipulorum, quando necessario tulerunt Jonam, et in mare miserunt, tunc clamaverunt, quia quando consummata sunt omnia, et corpus ejus permissum suscipientes sepelierunt, doloris sui voces emiserunt, primo centurione, sicut Evangelium refert, dicente: Vere hic homo justus erat, et vere homo hic Filius Dei erat (Matth. XXVII; Luc. XXIII), omnesque nauti ejus, qui stabant a longe, et mulieres quae secutae eum erant a Galilaea, omnisque turba eorum, qui percutientes pectora sua revertebantur (Luc. XXIII), haec quodammodo dicebant: Quaesumus, Domine, ne pereamus in anima viri istius, etc. Sed et in eo, quod relicto eo, discipuli omnes fugerunt (Matth. XXVI). Dominum in mare miserunt, quia dimiserunt, quia solum reliquerunt. Quod ita dimiserunt infirmitatis, quod autem sepelierunt, fuit officii. Utrolibet modo completum intelligis, congrua similitudo istorum, videlicet apostolorum, in illis navigantibus praecessit, qui laboraverunt quantum potuerunt, remigaverunt quantum valuerunt. Et quia nihil proficiebant, tandem tristes et gementes, prophetam in mare miserunt. Et mare quidem stetit a fervore suo, sed viri timuerunt timore magro, id est satiati Judaei, scelere suo, cessaverunt persequi discipulos. At illi propter magistrum et Dominum suum fuerunt in dolore maximo. Et immolaverunt, inquit, hostias Domino, et votum voverunt. Hostias immolaverunt apostoli, hostias poenitentiae, et confessionis cum luctu et lacrymis, et ipsi hostiae sunt facti viventes, praecipueque Petrus, qui illum negaverat, deflendo ipsam negationem. Hostiam immolavit in Evangelio, quod scribitur: Secundum Hebraeos; Jacobus, frater ipsius Domini quando devovisse fertur se non manducaturum panem, nisi prius videret eum a mortuis resurgentem.