|
|
“Pater enim diligit Filium, et omnia demonstrat ei quae ipse facit.”
|
|
Hoc jam alio loco in testimonio, quod perhibuit Joannes, dictum est quia
Pater diligit Filium, scilicet non alia dilectione, nisi Spiritu sancto,
qui Spiritus sanctus Patris et Filii dilectio est:
|
“Diligit, inquit, Pater et Filium, et demonstrat ei omnia quae ipse
facit.”
|
|
Ut quid illi demonstrat? nunquid ut sciat quod prius nesciebat? absit!
Quomodo enim a quoquam sua potest instrui sapientia? Et nunc enim dictum
est et omnibus notum est, quia Filius est Dei sapientia. Utquid ergo
demonstrat ei omnia quae ipse facit? Plane non ut sciat, sed ut
dijudicet omnia. Et quidem aliud quoque dicendum est, sed hoc verum est,
quia non ad hoc ut sciat, sed ut dijudicet, demonstrat illi omnia. Non
enim facere quidquam vult, nisi quod Filio suo primum placeat antequam
faciat. Quid ergo? Num istic derogatur Patri, tanquam Filii
dijudicationem in operibus suis exspectanti? absit! Imo plurimum laudis
ascribitur. Quis enim non laude dignum ducat sapientem quempiam opere
sibimet proposito, quod bona voluntas facere suggerit, vel ad quod
agendum bonum studium protrahit, sedere sibimet apud se, et cum mente
sua vel ratione pertractare opus quod praeparat sciat, ut quo fine vel
fructu illud faciat? Quin etiam postquam aliquid fecit, quod accuratum,
vel irreprehensibile esse velit, rursus sensui suo nonnunquam ingerit ut
ad unguem perficiat, si quid abesse deprehenderit. Quid autem est Filius
Patris, nisi ejus sapientia, quae, ut praedictum est, quando praeparabat
coelos aderat, cum eo componens omnia? Bene ergo et laudabiliter Filio
Pater demonstrat omnia quae ipse facit, quod profecto aliter
intelligendum non est quam illud quod alibi in laude ejus Scriptura
dicit:
|
“Omnia in sapientia fecisti (Psal. CIII).”
|
|
Hanc demonstrationem digitus Dei per scriptorem legis Moysen in initio
libri Geneseos aperte exprimit Singula namque opera Deus primum ipse
facit, deinde singula videt et de singulis judicat, quia bonum est.
Videlicet Pater in sua persona operatur, in Filio suo (utpote qui est
sapientia sua) singula videt, in bona voluntate sua, scilicet in Spiritu
sancto delectatus dicit, quia
Cumque omnia sapientiae ejus, id est, Filio demonstrata placeant et
singulorum facta dierum bona judicentur in solo secundi diei opere
tacetur, scilicet ubi aquae superiores a subterioribus dividuntur,
maximeque illud quod praemissum est,
|
“divisitque lucem et tenebras (Gen. I),”
|
|
et laude boni secluditur. Nam antequam dicat:
|
“Divisitque lucem et tenebras,”
|
|
laudatio solius lucis praemittitur, dicente Scriptura:
|
“Et vidit Deus lucem quod esset bona,”
|
|
atque ita sine laude extrinsecus subjungitur,
|
“divisitque lucem et tenebras (ibid.).”
|
|
Denique in hoc mundanae fabricae, visibili opere, cum divideret Deus
lucem a tenebris vel ab aquis aquas, damna invisibilis patriae
respiciebat, ubi mali angeli peccando tenebrae facti, a luce, id est, a
bonis angelis divisi sunt, et multitudines adversae a multitudine
angelorum in supernis persistentium, velut istae elementares aquae,
aeterno firmamento divisae sunt. Cujus divisionis imago est eadem
divisio aquarum, eadem divisio lucis et tenebrarum visibilium. Itaque
cum caetera demonstrata sibi quae Pater faciebat, bona judicaret
sapientia Dei, de hoc solo, ut praedictum est, divisionis opere tacuit,
quia videlicet in divisione nullius erat significatio boni. Igitur
|
“Pater diligit Filium et demonstrat ei omnia quae ipse facit,”
|
|
quia profecto cum omni diligentia sapientiae suae ad honorem ipsius
omnia facit et secundum beneplacitum illius universa distribuit. Attamen
notandum quod non de praeterito tempore dixit, et demonstravit ei omnia
quae ipse fecit. Quod si dixisset, de praedicta solummodo creatione
dixisse putaretur quod tunc illi demonstraverit, quando illas ut essent
creavit. Sed praesenti tempore:
|
“demonstrat, inquit, ei omnia quae facit,”
|
|
quod utique non arbitrandum est dictum esse ab eo sine magno rei pondere
ad praesens tempus pertinentis. Quid enim nunc dum ista dicit incarnatus
Filius, facit Pater ejus? Facit utique instaurationem omnium, quae in
coelis et quae in terra sunt. Per quem, nisi per ipsum Filium? Quem
proposuit ipse, sicut Apostolus ait:
|
“Ipse dispensationem [dispositionem] plenitudinis temporum instaurare in
Christo omnia quae in coelis sunt, et quae in terra sunt in ipso (Ephes.
I).”
|
|
Quomodo ergo non demonstrat ei hoc ipsum, quod non facit nisi per ipsum?
quomodo non demonstrat ei nostram salutem, per cujus obedientiam
proposuit faciendam esse salutem? Nonne de his quae facienda sunt,
mandatum dare idipsum est, ea quae facienda sunt demonstrare? Plane
neque grammaticos, neque oratores sive dialecticos arbitramur posse cum
oratione refragari, quin omnis praeceptio demonstratio sit. Nam et
demonstratores artium, praeceptores appellare solemus. Multo magis ergo
praecipientem dicimus demonstrare. Omnis enim qui praecipit vel mandatum
dat, utique demonstrat, sed non econverso, omnis qui aliquid demonstrat,
praeceptum vel mandatum dat. Dicit autem ipse Dominus alio loco:
|
“Et sicut mandatum dedit mihi Pater, sic facio (Joan. XIV).”
|
|
Quod cum diceret, utique ad passionem ibat, qua instauranda erant
|
“omnia, quae in coelis et in terra sunt in ipso,”
|
|
scilicet ruinae angelorum in coelis, de hominibus, qui prius
restaurantur in terris. Igitur bene et proprie, secundum communem quoque
sermonem:
|
“Pater, inquit, diligit Filium, et omnia demonstrat ei quae ipse facit,”
|
|
quod non est aliud quam si dixisset: Et per obedientiam ejus
restaurationem omnium facit. Honestius quoque et magis proprie dixit,
demonstrat ei, quasi dixisset: Praecipit vel imperat ei. Solemus enim
inferioribus et servitium jure debentibus imperare, comparibus autem rem
quam oporteat ab uno nostrum fieri, rectius dicimur demonstrare quam
praecipere aut imperare. Est autem Patri compar Filius, quia videlicet
in Trinitate omnium creatrice et gubernatrice nihil omnino dispar est.
His igitur pro posse explicatis, sequentia videamus. Sequitur:
|
|