CAPUT II. Quomodo Judaea

“primo alleviata est, novissimo autem aggravata,”

quando credendo in Christum magnam coepit lucem videre populus gentium, et quomodo diabolus violentus exactor superatus sit.

Primo, inquit, tempore alleviata est terra Zabulon et terra Nephtalim, et novissimo aggravata est via maris, trans Jordanem Galilaeae gentium. Terram Zabulon, et terram Nephtalim praedictus evangelista viam maris appellat, quia secus mare Galilaeae sita est, id est, secus lacum Genezareth qui Jordane fluente efficitur, cujus in littore Capharnaum, et Tyberias, et Bethsaida, et Corozaim steterant. Haec terra duarum tribuum, totum significat hic populum Israeliticum. Recte videlicet, quia is qui missus erat ad oves quae perierant domus Israel (Matth. XV), quique ante passionem suam dicebat discipulis suis: In viam gentium ne abieritis (Matth. X), primum in terra illa praedicavit, exinde enim praedicare coepit. Igitur primo tempore est alleviata terra Zabulon et terra Naphtalim, et novissimo aggravata est, id est praesentis Domini Judaea et praedicationem audivit, et mirabilia vidit, assumpti autem in coelum verbum repulit, et vitae aeternae indignam se judicavit. Primum illis oportuit loqui, novissime ad gentes ire vel mittere, quia Judaea cor suum aggravavit (Act. XIII). Itemque: Populus gentium, qui ambulat in tenebris, vidit lucem magnam. Subaudiendum est, primo tempore, Judaicus qua videlicet luce pro parte electorum alleviatus est, novissimo gentilis populus, quando Judaicus in incredulitate aggravatus est. Habitantibus in regione umbrae mortis, lux orta est eis. Mors et umbra mortis hoc differunt, quod mors eorum est, qui cum operibus mortuis ad inferos descendunt, anima enim quae peccaverit ipsa morietur (Ezech. XVIII), umbra autem mortis eorum est, qui cum peccent, necdum de ista vita egressi sunt. Possunt enim, si volunt, agere poenitentiam. Multiplicasti gentem, non magnificasti laetitiam. O lux, inquit, quae orta es, ambulantibus in tenebris et habitantibus in regione umbrae mortis, tu gentem filiorum tuorum multiplicasti, multa quippe extunc nata est gens filiorum lucis, sed laetitiam non magnificasti. Quorum laetitiam? Apostolorum, qui primi in terra Zabulon, et Nephtalim videntes te lucem veram, facti sunt ipsi lux mundi. Eorum laetitiam nequaquam multiplicasti, quia laetitiam, quam habuerunt de illuminatione gentium, magna tristitia permiscuisti, pro excaecatione sui, id est Judaici populi. Sed nec ipsius generis quam multiplicasti tu laetitiam magnificasti. Nam haec sunt verba tua, verba lucis, quae orta est eis: Poenitentiam agite, appropinquabit enim regnum Dei (Matth. IV). Profecto poenitentiam agentibus, nondum magnae laetitiae tempus est. Euntes, inquit Psalmista, ibant et flebant mittentes semina sua (Psal. CXXV). Sed quid deinde? Venientes autem, ait, venient cum exsultatione portantes manipulos suos (Ibid.). Hoc est, quod continuo sequitur: Laetabuntur coram te, sicut qui laetantur in messe, sicut exsultant victores capta praeda, quando dividunt spolia (Ibid.). Haec ergo tam apostolorum quam gentis, multiplicata laetitia sit aliquantula in spe, magnificabitur autem in re, quando velut messores venient portantes manipulos suos, et tanquam victores divident spolia, subauditur victi id est diaboli. Jugum enim oneris ejus, et virgam humeri ejus, et sceptrum exactoris ejus superasti, sicut in die Madian. Quia omnis violenta praedatio cum tumultu, et vestimentum mistum sanguine erit in combustionem et cibus ignis. Tu enim, Domine atque Salvator, jugum oneris ejus, id est diaboli, qui prius exsultabat in mundo, qui cunctis gentibus imperabat, qui gravissimo jugo servitutis colla omnium deprimebat, et virgam, quae percutiebat universos, et peccata sibi quasi quoddam tributum reddere cogebat, detraxisti de humeris eorum, et tibi liberatos, servire fecisti absque ullo exercitu, absque effusione sanguinis in abscondita manu, sicut quondam sub Gedeon populo Israeli de Madianitis victoriam praebuisti (Jud. VII). Quomodo enim vestis quae humano sanguine cruentata est, lavari non potest, sed infecta sanguine igne comburitur, ut maculae foedi cruoris cum vestimento intereant, sic diaboli violenta praedatio et tumultus ac turbae, quibus humanum sibi subjecerat genus, gehennae ignibus deputatae sunt.