CAPUT II. Quod sancta veteris instrumenti Scriptura ille ager sit, et quam ob causam convenienter agri nomine significata sit.

Ager iste, de quo proposuimus, sancta veteris instrumenti Scriptura est. Et recte dicitur ager, quia profecto res publica est; res in aperto posita, et cunctis hominibus, imo populis omnibus legere vel audire cupientibus, proposita est. Hinc est illud in Psalmo veraciter dictum:

“Dominus narrabit in Scripturis populorum (Psal. LXXXVI).”

Quid namque est quod dicit

“in Scripturis populorum,”

nisi ac si diceret, in Scripturis quae populis expositae sunt, vel quae a populis omnibus legi possunt? Quod ut diceret non fuisset necessarium, nisi essent quaedam Scripturae sive quaedam scripta, quae non sunt populorum, verbi gratia, scripta Platonicorum, scripta Aristotelicorum. Nimirum ad distantiam eorum quae illi scripserunt, Scripturae sacrae recte dicuntur Scripturae populorum, quia videlicet populos, id est simplices, a suimet lectione non repellunt, quin et si mysteria non cito percipiunt, at saltem litteralem sensum et moralem quoque facile capiunt intellectum. At illorum scripta vel dicta lubricis anfractibus effugiendo, simplices a se repellunt. Exempli gratia: Si dixeris, mortuus est homo, dicunt mortuus non est homo. Et ex parte verum dicunt, quia si homo est, vivit; si autem mortuus est, et homo et anima et animatum corpus esse desiit. Quod non attendentes populi, id est simplices, stant attoniti. Sed nihilominus verum est dicere, mortuus est homo, eo videlicet sensu, quo solemus a parte significare totum. Et recte appellamus hominem corpus humanum vita defunctum, et hujusmodi locutionem sicut populi, ita et Scripturae nostrae recipiunt, suntque ob hujusmodi simplicitatem Scripturae populorum. Similiter quod hic de thesauro proposuimus, dicentes, absconditum in agro, id est in publico, illi dicerent vel scriberent, oppositum esse in adjecto, et caetera hujusmodi qualia populi non intelligunt. Attamen verum est, et non ita, ut sicut in eo quod anterius dictum est, sic et in isto, a parte significetur totum, imo de toto sentias totum, videlicet quia totum apertum vel publicum est videntibus, totum absconditum vel clausum est invidentibus.