|
Jam de reliquis paschalis hebdomadae officiis locuturus, opportunum esse
arbitror, de ipsis Paschae octavis communiter aliqua praeloqui. Quaeri
etenim potest, cur, cum haec sacra solemnitas octavam illam significet,
ut superius dictum est, quae septem labentibus hujus mundi aetatibus
aeterna stabilisque succedet, ipsa quoque octavas habeat. Nam de
caeteris solemnitatibus illud fere omnibus notum est, quod idcirco
octavas habeant, quia principium jam illis adesse, finemque, id est
consummationem felicitatis in resurrectione futuram esse pariter
considerantes, jure in octavam usque, celebritatis perducimus laetitiam.
Haec autem solemnitas, quia resurrectionis est, ipsam totam respicit
octavam, et celebritas ejus ultra dies octo, id est usque Pentecosten
protenditur. Cur ergo et ipsa octavas habeat, merito quaeritur. Sciendum
itaque est, quia resurrectio nostra quam exspectantes, jam nunc hujus
solemnitatis occursu praeoccupando celebramus, vera et perfecta erit
circumcisio, significata per illam, quae in veteri lege carnali Israel
mandata est, octavi diei circumcisionem (Gen. XVII). Hujus autem verae
circumcisionis, octo, ut ait Hieronymus, beatitudines sunt, et
considera, inquiens, quia verae circumcisionis, octava beatitudo
martyrio terminetur.
|
“Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam, quoniam ipsorum
est regnum coelorum (Matth. V).”
|
|
Veram ergo circumcisionem resurrectionis recte solemnibus octo dierum
celebramus officiis, quam Dominus ipse, ut magnificam esse ostenderet,
tanquam plenum et solidum corpus, longo, lato atque alto permensus est
octonario beatitudinum numero commendans, qui ejusmodi est apud
geometras, ut plenum et solidum corpus primus perficiat. Nostris enim
numeris illi uti familiare est, imo suis, cui veraciter dictum est:
|
“Omnia in numero et mensura et pondere posuisti (Sap. XI).”
|
|
Verumtamen, quoniam non adeo geometricas traditiones, sed potius aeterni
musici Dei cantiones in Scriptura sacra cognoscere operae pretium est,
qui et citharam se habere indicat, cui dicit in Psalmo:
|
“Exsurge, gloria mea, exsurge, psalterium et cithara (Psal. LVI),”
|
|
cantilenam ejusdem citharae, imo citharam ipsam, in his octo
beatitudinum sententiis tanquam octo chordis, quae integram reddunt
diapason, consideremus. Et hoc placeat vel maxime musicis, quia, cum
(sicut tradunt musicae artis scriptores) citharas antiquitus octo per
diapason chordis fieri mos fuerit, musicus coelestis Deus, hanc illis in
cithara sua, id est in ea quam assumpsit humanitate, de carnis nostrae
sylva similitudinem repraesentat, dum aeternae laetitiae cantilenam per
integram diapason, id est per octo beatitudinum (Matth. XI) chordas
modulans, scitos pueros ad saltandum, id est dociles discipulos ad bene
operandum excitat. Illud quippe fidei nostrae notissimum est, quia
citharae huic de septem vocum discriminibus nihil deest. Quid enim sunt
septem spiritus Dei, quibus Dominicus homo, requietionis locus unicus
est, nisi septem vocum spiritualium discrimina, quibus omnis ejusdem
Domini nostri contexitur doctrina? Illud quoque praetereundum non est,
quod, sicut vocum non nisi septem sunt discrimina, et idcirco in
diapason octava semper eadem est, quae et prima, sic secundum Spiritus
sancti septem munera, dum nobis cithara haec, octo cordis, id est octo
beatitudinibus coelestem diapason personat, octava beatitudo eadem est,
quae et prima,
|
“quoniam ipsorum est regnum coelorum.”
|
|
Quod ne nullius auctoris patrocinio fultum, forte ulli contemptibile
videatur, beati Augustini non longe dissimilem super eisdem Dei
spiritibus, eisdem que beatitudinibus sententiam habemus. Ille namque
septem gradus, quibus ad divinam contemplationem possit ascendi, in
libro De doctrina Christiana distinguens, septem spiritibus Dei, septem
supradictas beatitudines hoc modo coaptat, octavam nunc interim
omittens, quoniam ipsa eadem est quae prima. De spiritu timoris Domini,
timor, inquit, iste cogitationem de nostra mortalitate, et futura morte
necesse est incutiat, et quasi clavatis carbonibus omnes superbiae motus
ligno crucis affigens, pauperes spiritu, id est humiles efficiat. De
spiritu autem pietatis deinde inquit, opus est mitescere pietate, neque
contradicere divinae Scripturae, sive intellectae, cum vitia nostra
percutit, sive non intellectae, quasi nos aliquid melius possimus
sapere. De spiritu vero scientiae, tunc ille timor, inquit, quo cogitat
de judicio Dei, et illa pietas qua non potest nisi credere sanctorum
librorum auctoritati, cogit eum seipsum lugere. Nam ista scientia bonae
spei hominem, non jactantem, sed lamentantem facit. De spiritu
fortitudinis, hoc, inquit, affectu impetrat sedulis precibus
consolationem divini adjutorii, ne desperatione frangatur, et esse
incipit in quarto gradu, hoc est, fortitudinis, quo esuritur et sititur
justitia, et ab omni mortifera jucunditate rerum transeuntium fortiter
sese avertens animus, extrahit. De spiritu consilii, ubi, inquit,
aspexit quantum potest, in longinqua radiantem incommutabilem
Trinitatem, eademque unitatem, suique aspectus infirmitate sustinere se
illam lucem non posse persenserit, in quinto gradu, hoc et, in consilio
misericordiae purgat animam tumultuantem, seque in dilectione proximi
gnaviter exercens, in ea perficitur. De spiritu intellectus, cum,
inquit, hoc modo pervenerit ad inimici dilectionem, ascendit in sextum
gradum, ubi jam ipsum purgat oculum, quo videri Deus potest, quantum
potest ab his qui huic saeculo moriuntur, videlicet
|
“per speculum et in aenigmate (I Cor. XIII).”
|
|
De spiritu sapientiae, ita, inquit, purgans oculum cordis talis filius
ascendit ad sapientiam, quae septima est, qua pacatus tranquillusque
perfruitur:
|
“Initium sapientiae timor Domini (Psal. CX).”
|
|
Ab illo enim usque ad ipsam per hos gradus tenditur et venitur. Sed nos
jam ad rationes officiorum considerationem vertamus, et cum tanti
doctoris auctoritate eadem officia, quae octo beatitudines mystice
praedicant, a gradibus vel ordine donorum Spiritus sancti non dissonare
firmemus. Adeo namque in his paschalibus praesentis hebdomadae officiis,
illa octo beatitudinum consonantia observata est, ut sensibus vel ordini
sententiarum, quibus illas Dominus beatitudines contexuit, sensus et
ordo officiorum, si diligenter examinetur, consonare probetur. Hoc autem
superius in officio primo diei non dictum, sed usque adhuc opportune
reservatum est, videlicet quia longa interjectio novarum consuetudinum,
de quibus dicendum videbatur, lectoris memoriam fatigare, vel etiam
fraudare poterat. Nunc ergo, ubi rationes officiorum paschalium
continuandae sunt, competentius dicetur quod illic est tacitum.
|
|