CAPUT XVIII. Quod hujus non manufactae domus dedicatio fuerit illius veteris et manufactae abdicatio, secundum illam Isaiae visionem, qua clamantibus Seraphim:

“Sanctus, sanctus, sanctus Dominus Deus,”

domus impleta est fumo.

Tandem et illud sciendum, quia hujus non manufactae domus dedicatio, illius manufactae est abdicatio, quemadmodum et Apostolus testatur, dicens:

“Reprobatio quidem est praecedentis mandati propter infirmitatem ejus et inutilitatem (Hebr. VII).”

Ipsam, quam dicimus abdicationem, fumus ille significabat, quem vidit Isaias:

“Clamabant, inquit, seraphim alter ad alteram, et dicebant: Sanctus, sanctus, sanctus Dominus Deus exercituum plena est omnis terra gloria ejus. Et commota sunt superliminaria cardinum a voce clamantium, et domus impleta est fumo (Isa. VI).”

Sic enim futurum erat, et sic factum est, quemadmodum haec sacra praenotavit prophetia. Sedente Domino super solium excelsum et elevatum, id est, postquam Dominus Dei Filius ascendit in coelum, et sedet a dextris Dei, quod nimirum solium est excelsum. Seraphim, quod interpretatur ardentes sive intendentes, ter sanctum Dominum clamaverunt, id est, sancti apostoli afflati Spiritu sancto per speciem ignis, ut jam supradictum est, sanctam Trinitatem praedicaverunt, et ecce gloria praedicationis hujus, terra plena est. Et si sensus alius esse potest, nihilominus tamen hic verus est, et ad rem magis pertinet. Dicit enim in Evangelio suo Joannes:

“Propterea non poterant credere (Joan. XII), quia iterum dixit Isaias: Excaecavit oculos eorum, et induravit eorum cor, ut non videant oculis, et non intelligant corde, et convertantur, et sanem eos.”

Statimque subjungitur:

“Haec dixit Isaias: Quando vidit gloriam ejus, et locutus est de eo (Isa. VI).”

Ecce locus ubi haec locutus est Isaias, imo Spiritus sanctus in Isaia. Ubi enim praemissum est,

“et domus impleta est fumo.”

Postmodum sic scriptum est:

“Audite audientes me, et nolite intelligere, et videte visionem, et nolite cognoscere. Excaeca cor populi hujus, et aures ejus aggrava, et oculos ejus claude, ne forte videat oculis suis, et auribus audiat, et corde suo intelligat, et convertatur et sanem eum (ibid.).”

Ergo visio Domini sedentis super solium excelsum et elevatum, prophetia erat Dominicae ascensionis in coelum. Et quod dictum est: Ea quae sub illo erant, implebant templum, idem est ac si diceretur: Et dona gratiarum, quae dedit hominibus sicut scriptum est:

“Ascendens in altum captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus (Psal. LXVII)”

impleverunt corda credentium qui et ipsi templum Dei sunt, propter Christum habitantem per fidem in cordibus eorum. Super hujusmodi templum seraphim stabant, id est, apostoli et prophetae ex utroque testamento (Ephes. III), praeeminentes principatum habent, idipsum sentientes de Trinitate, quae est unus Deus, sicut sacrae illorum litterae testantur, quod est alterum clamare ad alterum, et dicere:

“Sanctus, sanctus, sanctus Dominus Deus,”

utriusque testamenti pagina, utraque scriptura prophetica et evangelica idem de uno Creatore consonat; qui senario dierum numero creavit omnia, et in septimo sabbatizat, illud idem Sabbatum fidelibus suis, maximeque praedicatoribus veritatis largiturus, ut cum compleverit opera sua requiescant et ipsi

“ab operibus suis, ait Apostolus, sicut et a suis Deus (Hebr. IV).”

“Sex ergo alae et uni, et sex alteri (Isa. LXV).”

Quot alis volabant, totidem velabant faciem ejus, et totidem, scilicet, velabant pedes ejus; quia videlicet, quanta ex utroque Testamento sanctam Trinitatem testificantur intentione; tanta et claritatem divinitatis Christi Filii Dei, et sacramentum humanitatis sive Incarnationis ejus abscondunt discretione, vel his qui non possunt capere, vel maxime his qui non possunt audire prae tormento invidiae.

“Commota sunt enim, ait, superliminaria cardinum a voce clamantium, et domus impleta est fumo.”

Seditionem quippe excitaverunt principes et seniores populi Judaeorum, et missos ad se prophetas sapientes et scribas, quosdam occiderunt, quosdam flagellaverunt, et de civitate in civitatem persecuti sunt (Matth. XXIII), et idcirco relicta est eis domus sua deserta, fumo impleta prae caecitate cordis eorum abjecta. Compuncti sunt corde aliqui ex eis, et dixerunt ad apostolos:

“Quid faciemus, viri fratres? (Act. II).”

Eorum in persona congrue dixit propheta:

“Vae mihi quia tacui, quia vir pollutus labiis ego sum, et in medio populi polluta labia habentis ego habito, et Regem Dominum exercituum ego vidi oculis meis (Isa. VI).”

Hoc enim fuit dicere unumquemque illorum: Vae mihi, quia clamando et consentiendo clamantibus:

“Crucifige, crucifige (Joan. XIX),”

labia mea pollui, et regem meum Christum, quem vidi oculis meis, qui venit in diebus meis, ut promissum fuerat in lege et prophetis, negavi ante faciem Pilati (Matth. XXVII).

“Et volavit ad me, inquit, unus de seraphim, et in manu ejus calculus quem forcipe tulerat de altari, et tetigit os meum (Isa. VI).”

“Petrus namque ait ad illos: Poenitentiam agite, et baptizetur unusquisque in nomine Jesu Christi, in remissionem peccatorum, et accipietis donum Spiritus sancti (Act. II).”

Recte enim Petrus hic intelligitur unus de seraphim, ipse est enim apostolorum primus, et ipsi prae caeteris dictum est:

“Quodcunque ligaveris super terram, erit ligatum et in coelis, et quodcunque solveris super terram, erit solutum et in coelis (Matth. XVI).”

Hoc est quod hic audimus:

“In manu ejus calculus,”

quia potestas ei data est praecipua post Christum, ut credentibus remissionem peccatorum operetur, quem videlicet calculum idem Spiritus sancti gloriam

“forcipe tulerat de altari,”

id est de majestate Christi, forcipe, inquam, id est, per egregiam fidem unius ejusdemque Dei et hominis Jesu Christi.

“Et audivi, inquit, vocem Domini dicentis: Quem mittam, et quis ibit nobis? (Isa. VI)”

ac si diceret, et prophetas occiderunt, et persecuti sunt, et me prophetarum Dominum crucifixerunt. Post tot experimenta peccatorum eorum et duri cordis

“quem mittam? quis ibit nobis?”

Hic, o ter quaterque beate protomartyr Stephane (Act. VI), temetipsum obtulisti spontanea fide, fidelissima spe, gratiosa charitate, et dixisti: Ecce ego, mitte me. Neque jussus aut missus ab homine, vel per hominem, sed per Spiritus sancti plenitudinem faciebas prodigia et signa magna in populo, ipsos beatos apostolos praeveniens in praelio, primusque in Evangelio Christi martyr, et secundum nomen tuum coronatus victor obdormivisti in Domino.