CAPUT IV. Peccatum illorum non fuisse ex ignorantia, sed ex superbia, invidia, et idcirco veniam illos non mereri, et hoc esse quod ait:

“Omne caput languidum, et omne cor moerens,”

etc.

Super quo percutiam vos ultra, adjicientes praevaricationem? Omne caput languidum, et omne cor moerens, a planta pedis usque ad verticem non est in eo sanitas. Ac si dicat: Non peccastis per infirmitatem, non errastis per ignorantiam. Si ita esset, scirem unde vos percutere deberem, invenirem qua plaga vos castigare possem. Nunc autem in quo percutiam vos ultra, addentes praevaricationem, addentes, inquam, peccato, defensionem peccati? Omne caput languidum, et omne cor moerens. In capite languido pravi operis tinea designatur exterior; in corde moerenti, invidia interior. Hoc ipsum verbis aliis iterat, a planta pedis, inquiens, usque aa verticem non est in eo sanitas. Planta pedis opus exterius, vertex rationis dignitas intus intelligitur. Cum ergo quis per malitiam peccat, velut illi, cum dicerent: In Beelzebub principe daemoniorum ejicit daemonia (Luc. XI), cum scirent quod in digito Dei ejiceret daemonia (ibid.), recte dicas, quia a planta pedis usque ad verticem non est in eo sanitas. Igitur in quo percutiam vos? Nempe hujusmodi insania non remittitur, neque in hoc saeculo, neque in futuro. Vulnus, inquit, et livor, et plaga tumens. Malum est vulnus, pejus livor, pessimum plaga tumens. Malum est, inquam, peccato saltem ad horam vulnerari, pejus malo usu livescere, pessimum cum tumore superbiae culpam defendere. Talis vestra insania est. Non est circumligata, nec curata medicamine, neque fota oleo. Volui circumligare, et ad poenitentiam astringere, dicendo per memetipsum; Poenitentiam agite (Matth. IV), et noluistis Evangelii ligamenta recipere. Effudi de latere meo sanguinem et aquam (Joan. XIX), medicamentum salutis aeternae, et noluistis accedere. Dedi oleum, id est, Spiritus sancti gratiam credentibus in me, ita ut loquerentur omnibus linguis homines idiotae (Act. II), et noluistis audire. Quid igitur tandem fiet? Terra vestra deserta, civitates vestrae exustae igni. Regionem vestram coram vobis alieni devorant, et desolabitur sicut in vastitate hostili. Hoc initium dolorum interim habete. Nam alibi habebitis, sicut praedixi, aeternum vae. Et derelinquetur filia Sion sicut umbraculum in vinea, et sicut tugurium in cucumerario. Quomodo illud vel illud relinquitur? Videlicet cum ablatae fuerint fruges, recedente custode, quia non habet ultra quod servet, remanet umbraculum vacuum, remanet neglectum tugurium, quod fecerat sibi propter ardorem solis, ac radios declinandos, et ut inde homines vel bestiolas, quae insidiari solent natis vitibus abigeret. Ita derelinquetur filia Sion, recedentibus praesidibus templi virtutibus, et erit sicut civitas quae vastatur, id est, vere vastabitur. Amplius dicam. Nisi Dominus exercituum reliquisset nobis semen, quasi Sodoma fuissemus, et quasi Gomorrhae similes essemus. Non dicatis: Ira haec est grandis nimis, multitudo malorum nostris major est meritis, nam nisi Dominus exercituum reliquisset nobis semen, nisi praedestinasset, ut reliquiae ex nobis salvae fierent, non obsidione hominum circumdaremur, non gladiis Romanorum interficeremur, non captivi in omnes gentes duceremur, sed sicut super Sodomam et Gomorrham pluit sulphur et ignem Dominus a Domino (Gen. XIX), ita justissime super nos in vindictam sui sanguinis sulphur et ignem pluisset Filius Dominus a Patre Domino. Sed si hoc fecisset non superessent reliquiae, quae salvae fierent ex nobis, postquam plenitudo gentium subintroierit (Rom. II).