CAPUT XVII. Quam juste, quam fortiter pro omni mundo oraverit caput pro membris, dicendo:

“Cur faciem tuam abscondis,”

etc.; quomodo veram sapientiam ista ipsius ancilla comitata sit eloquentia.

Adeo conspicuam sese praesenti loco exhibet vera sapientia, ut nusquam paratior ad comitatum ejus excurrat saecularis eloquentia, quae fere in omnibus Scripturis sanctis ultro sapientiae sic obsequitur, ut solam veritatem quaerentes, dictorum quoque pulchritudine vel vocum elegantia jure delectemur. Nam ecce quam dicunt perfectissimam atque absolutissimam, argumentationem in hac Scriptura, quae utique cunctis rhetoribus, Graecis sive Latinis, antiquiror est, pulchra et suavis oratio, quinque partibus perscripta, scilicet propositione, ratione, rationis confirmatione, exornatione, complexione. Proponit namque fidelis orator pro nobis omnibus, cum dicit: Cur faciem tuam abscondis, et arbitraris me inimicum tuum? Contra folium quod vento rapitur, ostendis potentiam tuam, et stipulam siccam persequeris. Protinus rationem hujusmodi infert: Scribens enim contra me amaritudines, et consumere me vis peccatis adolescentiae meae. Rationis confirmationem annectit continuo, cum dicit: Posuisti in nervo pedem meum, et observasti omnes semitas meas, et vestigia pedum meorum considerasti. Qui quasi putredo consumendus sum, et quasi vestimentum quod comeditur a tinea (Job. XIII). Adjungit protinus exornationem ambitiosissimam, exornationem non verbis phaleratam, sed humilitatis nimiae suavi veritate, et vera suavitate infructuosissimam, atque idcirco praevalidam ad occupandas aures, ad flectendam justitiam, neque ad concutiendam ejus misericordiam, cum qua graves inimicitiae nobis erant. Homo, inquit, natus de muliere, brevi vivens tempore, repletur multis miseriis. Qui quasi flos egreditur et conteritur, et fugit velut umbra, et nunquam in eodem statu permanet. Et dignum ducis super hujuscemodi aperire oculos tuos, et adducere eum tecum in judicium? Quis potest facere mundum de immundo conceptum semine, nisi tu qui solus es? Breves dies hominis sunt, numerus mensium ejus apud te est. Constituisti terminos ejus, qui praeteriri non poterunt. Tandem complexione eleganti utitur, cum dicit: Recede ergo paululum ab eo ut quiescat, donec optata veniat, sicut mercenarii dies ejus (Job. XIV). Magna et vehemens argumentatoris hujus, id est spiritus sapientiae concertatio, et quantum in se erat valens constringere Deum ad respondendum, quantas haberet homo iniquitates et peccata. Si tanti oratores antiqui, veteres sancti, quorum hic sermo erat, libera fronte in auditorio coelesti assisterent, et nullis peccatorum maculis cooperti aut contaminati fuissent, hoc unum idem maximum intererat, et assidenti judici Deo misericordiae voces retardabat, quia maculatas antiquo probro personas justitia repellebat. Ecce autem unus aderat, atque pro omnibus assistebat, homo reverendus, et pro reverentia digne exaudiendus (Hebr. V), in quem nihil querelae haberet justus naturae nostrae judex Deus, imo apud quem magnae vicissitudinis debitor teneretur Deus. Peccatum quippe, neque originale contraxerat, neque actuale commiserat, et tamen peccati poenam, id est mortem propter praeceptum ejus, obedienter subibat. Dicebat igitur: Responde mihi, quantas habeo iniquitates et peccata, scelera mea atque delicta ostende mihi. Quid ad haec Deus responderet? Nunquid illi respondere poterat quod ullas haberet hic homo iniquitates, aut peccata in propria persona, et non potius justificationes et merita? Proinde jam illum arguere Deum decebat, ut diceret: Cur faciem tuam abscondis, et arbitraris me inimicum tuum? (Job. XIII.) Quod si ille responderet, Non ego a te faciem meam abscondo, neque arbitror te inimicum, imo filium meum charissimum, sicut testificatus sum voce ad te delapsa, a magnifica gloria, et dixi: Tu es filius meus dilectus, in te mihi complacui (I Petr. I; Matth. III; Joan. I). Habebat iste vocem utique constantem causamque legitimam, ut diceret veraciter: Quod uni ex minimis meis, imo omnibus meis fecisti, mihi fecisti (Matth. XXV). Nam vere ejus erant omnes justi sive electi, qui eum exspectaverant ab origine mundi, et omnibus illis abscondebat Deus faciem suam, interposito pariete inimicitiarum, arbitratus eos inimicos suos propter peccatum, quod peccavit communis omnium pater Adam. Erant etenim illi quoque natura filii irae. sicut et caeteri (Ephes. II). Cur ergo, inquit, faciem tuam abscondis, et arbitraris me inimicum tuum? In quo? Scribis enim contra me amaritudines, et consumere me vis peccatis adolescentiae meae. Scribis enim, imo scriptas apud te retines contra me amaritudines, quas hoc mundo homini elocutus es: Quia audisti vocem uxoris tuae, et de ligno ex quo praeceperam tibi ne comederes, comedisti, maledicta terra in opere tuo. In laboribus comedes ex ea cunctis diebus vitae tuae. Spinas et tribulos germinabit tibi, et comedes herbas terrae. In sudore vultus tui vesceris pane tuo, donec revertaris in terram, de qua sumptus es, quia pulvis es et in pulverem reverteris (Gen. III). Ejusmodi amaritudines extunc scribis contra me, simulque consumere me vis peccatis adolescentiae meae. Siquidem tam pro originali quam pro actualibus peccatis, quae adolescentiae levitate commissa sunt, de quibus Psalmista: Delicta, inquit, juventutis meae, et ignorantias meas ne memineris (Psal. XXIV), hactenus unumquemque consumere vis. Deinde: Posuisti in nervo pedem meum, funibus peccatorum suorum constringens unumquemque, ut non quaecunque velit illa faciat, ut condelectetur nonnunquam legi Dei secundum interiorem hominem, videat autem aliam legem in membris suis, repugnantem legi mentis suae, et captivum se ducentem in lege peccati, quae est in membris suis (Rom. VII).