CAPUT 8

Nunc autem innotuit, et angelis in coelestibus et hominibus in terra, quia per quem facta sunt omnia propter ipsum etiam facta sunt omnia. Quod, ut lucidius pateat, jam de dispensatione sacramenti ejusdem dicendum est.

“Et illuminare, inquit, omnes, quae sit dispensatio sacramenti absconditi, a saeculis in Deo qui omnia creavit.”

Eorum quae praecipue sunt in dispensatione sacramenti, id est causae secretae, propter quam Deus omnia creavit, scilicet Verbi Dei, ejusdemque Filii hominis, propter quem omnia, sicut jam dictum est, eorum, inquam, primum est opus incarnatio, secundum passio, tertium resurrectio, quartum ascensio, de quibus quatuor sacramentis, ad aeternam salutem necessariis, nam absque horum fide nemo potest salvari, hic nobis sermo est scribendus De gloria et honore Filii hominis. Sic namque accipimus unum sacramentum quoderat in absconsione illa, et quatuor sacramenta, quae apparuerunt in dispensatione ista, sicut in visione prophetica, de qua in hoc opere jam saepe dictum est, unum animal et quatuor accipimus facies, sive quatuor animalia (Ezech. I). Nunc vide in ista quaternaria dispensatione sacramenti, quomodo sancti angeli mirantes interfuerint, quoniam Apostolus de isto sacramento dixit,

“ut innotescat principibus et potestatibus in coelestibus per Ecclesiam multiformis sapientiae Dei.”

Nato illo de virgine Maria, ipsa nocte pastoribus angelus locutus est cum claritate magna, et mox ut ille gaudium magnum annuntiavit dicens:

“Quia natus est vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus in civitate David, subito facta est cum illo multitudo militiae coelestis laudantium Deum, et dicentium: Gloria in altissimis Deo, et in terra pax hominibus bonae voluntatis (Luc. II).”

Nimirum jure laudabant, recte admirabantur et glorificabant, quia magnum innotuerat eis sacramentum, quia videbant ejusdem Dei et Domini sui in terra non minorem humilitatem sive clementiam, quam viderant in coelo majestatem sive potentiam. Item, cum pateretur, et cum in passione agonizaretur, nimirum praesentes aderant angeli ad tam mirum patientiae et humilitatis ejus spectaculum. An quia de uno solo narrat evangelista,

“quia apparuit ei angelus de coelo confortans eum (Luc. XXII),”

putas quia non plures adfuerunt? Imo et illos praesentes habebat, et si voluisset, visibiliter exhibuisset, de quibus Petro dicebat:

“An putas quia non possum rogare Patrem meum et exhibebit mihi modo plus quam duodecim legiones angelorum?”

(Matth. XXVI.) Item, cum resurgeret a mortuis, et ex abundanti est astruere quia laeti exceperunt eum omnes sancti angeli, et sicut alibi scriptum est:

“Laudaverunt eum astra matutina, et jubilaverunt omnes filii Dei (Job. XXXVIII),”

attoniti prae gaudio tanti sacramenti, quod innotuerat eis, ita ut dicerent:

“Quis est iste rex gloriae? quis est iste rex gloriae (Psal. XXI)?”

et responderent ipsi suae admirationi:

“Dominus fortis et potens, Dominus potens in praelio, ipse est rex gloriae, Dominus virtutum ipse est rex gloriae (ibid.).”

Sufficiebant duo ex illis ad judicium sive pro testimonio magnae cunctorum festivitatis, sedentes visibiliter ad monumentum ejus in albis (Luc. XXIV). In coelum cum ascenderet, et apostoli intuerentur eum euntem in coelum, magnam cunctorum beatorum spirituum festivitatem satis indicaverunt duo ex ipsis, qui astiterunt juxta illos in vestibus albis (Act. I). Haec idcirco dicta sint, ut aliquatenus persentire queamus, quam magna et quam laeta fuerit admiratio sanctis angelis super illo sacramento, secundum haec verba B. Apostoli: