CAPUT 6

Igitur Dominus, Pater Verbi aeterni, et Deus totius consolationis, qui non statim, sed post quadraginta dies illius opprobrii, cum jam bene experti essent omnes Israelitae quod non deberent confidere in viribus suis, misit eis parvulum David, quem providerat sibi regem in filiis Isai, in quo experimentum faceret virtutis nominis sui, dicente:

“Tu venis ad me cum gladio et hasta et clypeo, ego autem venio ad te in nomine Domini, ut sciat omnis terra quia non in gladio, nec in hasta salvat Dominus (I Reg. XVII).”

Ipse non statim post verbum promissionis, sed post generationes quadraginta, quarum prima in ipso Abraham, quadragesima reputatur in Joseph,

“misit filium suum Christum,”

sicut ait Apostolus,

“in plenitudine temporis (Gal. IV),”

qui salvaret non in gladio, neque in hasta, sed in sua humilitate et patientia. Quis ita futurum crederet, quod talis ille parvulus, de domo patris cujus pascebat oves assumptus, tale experimentum daret virtutis seu nominis Domini? Nunquam enim sic contigerat in Israel. Sed nec quisquam eatenus prodierat ex cunctis hostibus Israel, qui multi fuerant taliter, ut ad singulare certamen provocaret, et talem conditionem proponeret.

“Si quiverit pugnare mecum, et percusserit me, erimus vobis servi; si autem praevaluero, et percussero eum, vos servi eritis, et servictis nobis (I Reg. XVII).”

Itaque venerabilis in puero causa, propter quam se periculo dedit, spem firmissimam habens in nomine Domini, quod auferret opprobrium ab Israel, scilicet ut ultra non dominarentur, aut praevalerent eis Philisthiim, venerabilis, inquam, causa quam dixit,

“ut sciat omnis terra, quia est Dominus Deus Israel,”

et noverit universa Ecclesia haec, quia non in gladio nec in hasta salvat Dominus; ipsius est enim bellum. Similiter quis, nisi cui Deus revelaverat per spiritum suum, existimare vel sperare posset quod mortalis homo, per omnia nostrae naturae in Deum in ipsa sui conceptione assumptus, in hoc nasciturus, et ad hoc esset in mundum venturus, ut tale testimonium perhiberet veritati, quemadmodum dixit, quod jam superius memini,

“Ego in hoc natus sum, et ad hoc veni in mundum, ut testimonium perhibeam veritati.”

Quale enim vel quomodo et cujus rei testimonium perhibuit veritati, scilicet Verbo Dei, Verbo Deo qui illum assumpsit? Nimirum fidele testimonium perhibuit, id est experimentum in semetipso dedit, quod veritas quae non est aliud quam ipsum Verbum Dei, non minus in humilitate seu infirmitate mortalis naturae quam in majestate seu fortitudine divinitatis suae, non minus in profundo inferni, quam in altitudine coeli, esset insuperabilis, infatigabilis, incommutabilis. Hujus rei testimonium perhibuit veritati moriendo, ad infernum descendendo, a mortuis resurgendo, et in coelum unde venerat ascendendo, ut sciret omnis creatura angelica et humana, per hoc experimentum, quia

“verbum Domini manet in aeternum (Isa. XL);”

et hoc sciendo ipsa quoque creatura viveret in aeternum, nam

“haec est, inquit, vita aeterna, ut cognoscant te solum verum Deum, et quem misisti Jesum Christum (Joan. XVII).”

Cujus unquam oculus hoc vidit? Cujus auris audivit? Cujus in cor hominis ascendit, quod taliter deberet fieri, nisi prophetarum paucorum, quibus Deus per spiritum suum revelavit? Ut de hominibus taceam, nunquid vel sancti totum hoc sacramentum sciebant omnes angeli?