CAPUT IX.

Debuerat igitur, juxta sacrae legis edictum, supra memoratum, sanctum esse Domino totum castelli hujus spatium, id est nullam pati communium sive saecularium rerum contaminationem, qualem vidimus et audivimus in plerisque locis magnum saepius attulisse offendiculum, sive scandalum fratribus Deo sacratis, et propositam debentibus religionis monasticae puritatem. Fere usque ad nostra tempora perseverat, sicut scitis, huic monasterio vestigium aliquod juris antiqui, ita ut claves hujus castelli nullo contradicente haberet prior sive praepositus monasterii et clausae tota nocte non aperirentur portae usque ad diem hora competenti. Nunc autem longa praedecessorum nostrorum negligentia, dum saecularibus sese nimis accommodant, tantam aluit licentiam, ut illud propheticum dicere nobis conveniat, praesertim quibus optabilis est et grata religio, quique bono zelo zelamur pro Domino: Haereditas nostra versa est ad alienos, domus nostrae ad extraneos (Thren. V). Castellum quippe occupaverunt, et non tantum turres et interturria sibi ad inhabitandum reparaverunt homines, honesti quidem secundum saeculum, verum etiam subterturria, quae dicunt cellaria, quasi specus caecos et angulos pene occultos talibus personis locaverunt, qualium vita dubia est, conditio ignota, fama obscura, ita ut gravibus in circuitu nostro personis tale sit de habitaculis istis judicium, et sic de illis judicent tanquam de quibusdam officinis immunditiarum, et idcirco dicerent: Non dubitent juste hoc accidisse incendium, non solum intus his qui fecerunt, verum etiam foris illis qui facientibus consenserunt; meque reclamantem aut litigio depresserunt, aut silentio destituerunt. Plane etsi aliae fuerunt causae incendii, dicere non dubitem quin causa ista maxima fuerit, et judicio Domini actum sit. Videram quippe in somnis, antequam fieret, et nonnullis vestrum aliquoties cum admiratione retuleram pavorem hujusmodi. Aderat atque instabat exspectantibus nobis quasi dies judicii, cum videremur consistere quasi in orientali parte monasterii cujusdam versi ad occidentalem plagam. Interea signa de turri pendentia fragore horrisono concrepuerunt, et hoc videbatur quasi adventantis Judicis praenuntium. Et nullam quidem personam in eodem visu aspeximus, sed repente ab aquilone per patentes fenestras ignis horribilis crepitans, et in partes plurimas scintillans, insiluit, et ante facies nostras disjectus cecidit, nos tamen, id est me et eos qui simul stare videbantur, nequaquam attigit, nisi quod in visu illo immensa erat magnitudo saevi horroris. Sed nunquid argumentis sive conjecturis egemus, ut sciamus vel credamus quod non casu, sed judicio corripientis Domini factum sit istud, praesertim cum dicat Apostolus: Dum judicamur, autem a Domino corripimur, ut non cum hoc mundo damnemur? (I Cor. XI.) O ergo utinam, vel sic correpti judicio praesenti, judicio modico et tolerabili, sententiam timeant atque effugiant futuri universalis judicii hi qui, sacratum Deo locum invadere praesumentes, vota beatorum pontificum supradictorum, quantum in ipsis fuit, perfregerunt, ne dicam irrita fecerunt, quia videlicet irrita fieri non potest devotio sanctorum, qui superaedificati super fundamentum apostolorum (Ephes. II), nequaquam dignum arbitrati sunt superaedificare super fundamentum paganorum sed quorumlibet hominum mortuorum.