CAPUT XI. Quod puer Samuel alius testis contra sacerdotem accessit, et quod dictum est:

“Nec poterat videre lucernam Dei antequam exstingueretur.”

(CAP. III.)

“Puer autem Samuel ministrabat Domino coram Heli, et sermo Domini erat pretiosus in diebus illis, non erat visio manifesta. Factum est ergo in die quadam, Heli jacebat in lecto suo et oculi ejus caligaverant, nec poterat videre lucernam Dei, antequam exstingueretur. Samuel autem dormiebat in templo Domini, ubi erat arca Dei. Et vocavit Dominus Samuel,”

etc. Ad confirmationem sermonis superioris hic alius testis puer Samuel accedit, ut, juxta legem quam Deus ipse populo praescripsit (Deut. XIX), non unus tantum, sed duo starent testes contra sacerdotem pigrum et segnem magis quam pium, suorum videlicet magis quam Dei amatorem filiorum. Plana res gesta est. Puerum dormientem Dominumque necdum scientem, cui necdum revelatus fuerat sermo Domini, Dominus tertio vocando excitavit, etc. In illum suae moderatus est gratiam vocationis, ut prius is contra quem mittebatur vocatum illum esse a Domino sciret, quam ipse qui vocatus est. Sicque factum est ut is qui visionem indicare timuisset, celare non auderet, tacere non posset. Sane quod dictum est

“nec poterat videre lucernam Dei, antequam exstingueretur,”

varium sensum habet. Nam alii sic distinguunt: Et oculi ejus caligaverant, nec poterat videre. Et postea inferunt: et antequam lucerna Domini exstingueretur, puer Samuel dormiebat in templo Domini, ubi erat arca Dei. Intelligi autem hoc modo volunt: Dormiebat in templo antequam lucerna Dei exstingueretur, id est antequam lux diurna fieret quando eadem exstinguenda erat lucerna. Sic enim a Domino per Moysen jussum erat ut eadem lucerna luceret usque mane. Sicut est illud in Levitico:

“Praecipe,”

ait Dominus,

“filiis Israel ut afferant tibi oleum de arboribus olivarum purissimum, piloque contusum, ut ardeat lucerna semper in tabernaculo Domini, et collocabunt eam Aaron et filii ejus, ut usque mane luceat coram Domini (Levit. XXIV).”

Alii vero:

“Nec poterat videre lucernam Dei, antequam exstingueretur.”

Et est sensus: Ipse qui propriae vitae meritis, et dignitate sacerdotii lucerna Dei erat, antequam pro peccato filiorum lucida Dei gratia privatus exstingueretur, non poterat videre, sicut in mente prae inordinato filiorum suorum amore, ita et in corpore prae nimia senectute caligans, et non valens videre. Porro alii simplicius:

“Nec poterat videre lucernam Dei, antequam exstingueretur,”

id est, adeo caligaverant oculi ejus, ut lucernam in templo clare ardentem videre non posset, quo dicto intelligitur quod ne parvas quidem in oculis reliquias luminis haberet valde senex. Sed jam spiritualium mysteriorum vela pandamus.