|
Et factum est in anno quarto Darii regis factum est verbum Domini ad
Zachariam in quarta mensis noni qui est Casleu, et miserunt ad domum Dei
Sarasar et Rogomelech, et viri qui erant cum eo ad deprecandum faciem
Domini ut dicerent sacerdotibus domus Domini exercituum et prophetis
loquentes: Nunquid flendum mihi est in mense quinto, vel sanctificare me
debeo, sicut feci jam multis annis? Et factum est verbum Domini ad me
dicens: Loquere ad omnem populum terrae et ad sacerdotes, dicens: Cum
jejunaretis et plangeretis in quinto et septimo per hos septuaginta
annos, nunquid jejunium jejunastis mihi? Et cum comedistis et bibistis,
nunquid non vobis comedistis, et vobismetipsis bibistis? Nunquid non
sunt verba quae locutus est Dominus in manu prophetarum priorum, cum
adhuc Hierusalem habitaretur et esset opulenta ipsa et urbes in circuitu
ejus, et ad austrum, et in campestribus habitaretur? Duo ferme intra
hanc et praecedentem visionem transierant anni. Siquidem in anno secundo
Darii, decimo mense, vicesima et quarta mensis, vidi, ait, per noctem
(Zach. I), et hic in anno quarto Darii in quarta mensis noni verbum
Domini ad se factum dicit, causam sive occasionem protinus inserens,
propter quam, anno sive die illo factum est ad eum verbum Domini.
Miserunt, ait, ad domum Dei Sarasar et Rogomelech, et viri qui erant cum
eo ad deprecandum faciem Domini, etc. Istis interrogantibus et
dicentibus: Nunquid mihi flendum est, sicut feci jam multis annis,
jubetur propheta ut loquatur ad omnem populum, et dicere: Nunquid
jejunium jejunastis mihi? etc. Unde datur intelligi populum quoque fere
omnem sensus fuisse ejusdem, cujus erant Sarasar et Rogomelech, qui
miserant ad domum Dei super quaestione ejusmodi. Quos Persas fuisse et
duces regis Darii, timentes Dominum autumant Hebraei, ut ait beatus
Hieronymus. Revera sensus eorum, et populi sensus erat imperfectus, qui
quoniam templum videbant vel audiebant esse constructum, jam flendi et
jejunandi causam sibi nullam superesse arbitrabantur. Manifestum est ex
ipsorum interrogatione, quod temporalibus et visibilibus intenti, de
aeternis et invisibilibus bonis nulla aut parva sollicitudine
tenebantur. Memoriter tenebant quod in quinto mense subversa civitate
Hierusalem et templo, populus captivus ductus est, et quod in septimo
Godolias interfectus est ab Ismael, et reliquiae populi dispersae sunt
et ob hoc per singulos annos jejunabant et flebant (IV Reg. XXV; Jer.
XLI). Porro captivitatem illam universalem, qua humanum genus adeo
captivatum est in Adam, non satis curabant, atque liberatoris adventum
qui eatenus differebatur, non valde suspirabant, aut propter haec
flendum sibi et ejulandum existimabant. Quod si causas istas prae oculis
habentes jejunarent et flerent, nunquam taliter respondisset Dominus:
Loquere, inquiens, ad omnem populum terrae et ad sacerdotes, dicens:
Nunquid jejunium jejunastis mihi? Et cum comedistis et bibistis, nunquid
non vobis comedistis et vobismetipsis bibistis? Longe aliter jejunanti
Danieli responsum fuit, quia longe alias jejunandi causas ille sibi
propositas habuit. Daniel, inquit angelus Gabriel, nunc egressus sum, ut
docerem te et intelligeres. Ab exordio precum tuarum egressus est sermo.
Ego autem veni, ut indicarem tibi, quia vir desideriorum es. Tu ergo
animadverte sermonem, et intellige visionem. Septuaginta hebdomades
abbreviatae sunt super populum tuum (Dan. IX), etc. Ille profecto
jejunium Domino jejunavit, quia vir desideriorum ea quae Domini sunt
desideravit, videlicet non illud solum ut reaedificaretur illa civitas
et templum manufactum, sed (quod longe majus, et incomparabiliter melius
est) ut consummaretur praevaricatio, et finem acciperet peccatum, et
deleretur iniquitas, et adduceretur justitia sempiterna, et impleretur
visio et prophetia, et ungeretur Sanctus sanctorum (ibid.). Igitur
quoniam unus idemque Dominus et hic per prophetam loquitur: Nunquid
jejunium jejunastis mihi? Et subaudiendum est, non; et cum comedistis et
bibistis, nunquid non vobis comedistis et vobismetipsis bibistis? et
subaudiendum est, etiam. Et alibi per Apostolum dicit: Et qui manducat,
Domino manducat, et qui non manducat, Domino non manducat (Rom. XIV).
Clare atque studiose discernendum est inter eum qui, dum non manducat,
Domino non manducat, id est cum jejunat, Domino jejunat: et eum qui non
manducat, vel dum jejunat, non Domino, sed sibi non manducat aut
jejunat; rursusque inter eum, qui dum manducat, Domino manducat, et eum
qui dum manducat, non Domino, sed sibi manducat. Nimirum qui ob hoc
jejunat, vel non manducat, ut per hunc poenitentiae laborem omnipotenti
Deo de peccatis suis satisfaciat, et vitae aeternae fructum recipiat,
ille jejunium Domino jejunat, ille Domino non manducat. Qui autem
idcirco jejunat, vel non manducat, ut vel temporalem poenam evadat sicut
Achab (III Reg. XXI), vel transitoriam laudem recipiat sicut quivis
hypocrita (Matth. VI), ille non Domino sed sibi non manducat. Similiter,
qui idcirco manducat, ut opus Domini operari valeat, quales ipse vult
esse apostolos suos, sive evangelistas, dicens: Edentes et bibentes.
Dignus est enim operarius mercede sua (Matth. X), ille Domino manducat,
et econtra, qui operatur, quamvis opus sanctum, quamvis opus Dei, ob hoc
solum ut manducet, ille non Domino, sed sibi operatur, et sibi manducat.
Amplius autem si non vult operari, et manducat, non Domino, sed sibi
manducat. Dicat igitur: Nunquid jejunium jejunastis mihi? et subauditur,
non, quia non jejunastis propter regnum Dei, non jejunastis ob hoc, ut
civitatem Hierusalem coelestem quam in Adam perdidistis, in adventu
seminis, quod Abraham promissum est, scilicet Christi (Gen. XXII),
recuperare mereamini. Dicat, inquam, nunquid non vobis comedistis, et
vobismetipsis bibistis? Et respondeatur, etiam, quia non idcirco
comedistis, ut operaremini opus Dei, ut viatico sustentati, pervenire
possetis ad patriam vel regnum Dei. Et quis digne eloqui sufficiat quam
competenter, quam opportuna invectione illos continuo percutit, dicendo:
Nunquid non sunt verba quae locutus est Dominus in manu prophetarum
priorum, cum adhuc Hierusalem habitaretur, et esset opulenta ipsa et
urbes in circuitu ejus, et ad austrum, et in campestribus habitaretur?
Nam quia pueri erant, et de magnis atque sempiternis malis parum aut
nihil solliciti, sola temporalia mala deplorantes, et jejunaverant et
fleverant, recte insultabundus loquar, nunquid non sunt verba quae
locutus est Dominus, etc. Quod si ita dixissent: Per istos septuaginta
annos jejunavimus et flevimus, pro eo quod Hierusalem deserta, et nos
captivi eramus, sed multo magis jejunandum et flendum est, quia nondum
venit promissio aut adventus ejus, nunquam ita loqueretur, nequaquam ita
insultaret eis de malis minoribus. Sequitur: Et factum est verbum Domini
ad Zachariam dicens: Haec dicit Dominus exercituum: Judicate judicium
meum et misericordiam, et miserationes facite unusquisque cum fratre
suo, et viduam et pupillum, et advenam, et pauperem nolite calumniari,
et vir fratri suo malum non cogitet in corde suo, et noluerunt
attendere, et verterunt scapulam recedentem, et aures suas aggravaverunt
ne audirent, et posuerunt cor suum adamantem ne audirent legem, et verba
quae misit Dominus exercituum in Spiritu suo per manum prophetarum
suorum priorum. Et facta est indignatio magna Domino exercituum, et
factum est sicut locutus est, et non audierunt, sic clamabunt, et non
exaudiam, dicit Dominus, et dispersi eos per omnia regna quae nesciunt,
et terra desolata est ab eis, eo quod non esset transiens et revertens,
et posuerunt terram desiderabilem in desertum. Priores prophetas, quorum
per manum misit Dominus exercituum in Spiritu suo verba haec, judicate
judicium verum, etc., illos dicit qui ante captivitatem exstiterunt,
quorum de praecipuis unus Isaias erat, per quem ita locutus est:
Quaerite judicium, subvenite oppresso, judicate pupillo, defendite
viduam. Si volueritis et audieritis me, bona terrae comedetis. Quod si
nolueritis et me provocaveritis ad iracundiam, gladius devorabit vos
(Isa. I). Hujuscemodi dictis, et lex primitus plena data est. Quod autem
dicit, ei noluerunt attendere, et averterunt scapulam recedentem, et
aures aggravaverunt ne audirent, minus est facto ipsorum. Illi enim non
solum non audierunt, verumetiam clamantes, prophetas occiderunt, duro
corde, indomabiles, et adamanti similes, qui lapis fortissimus et in
tantum durus est, ut omnia metalla confringat, et ipse a nullo
confringatur, unde a Graecis indomabilis dicitur. De quo illud mirandum,
quod cum tantae sit duritiae, solo perfusus sanguine hirci, quod animal
libidinosum est, statim dissolvitur. Unde congrua similitudo est valde,
et cor suum posuerunt adamantem, quia cum durissimae cervicis et cordis
indomabilis essent contra Deum, mollissimi erant in omnium libidinum
fluxum, ut merito in illos constet eumdem Isaiam dixisse: Audite verbum
Domini principes Sodomorum, percipite auribus legem Dei mei, populus
Gomorrhae (ibid.). Quorsum ista commemoratio? Videlicet quod Dominus
justus ad cognoscendum, ipsi autem fuerint inexcusabiles, quia quod
factum est illis, non est factum per properantem Domini impatientiam,
sed per ipsorum perseverantem impoenitentiam. Quis non enim consentiat
juste factam esse indignationem magnam Domino exercituum, pro eo quod
peccatis suis addiderunt contemptum contra Spiritum sanctum, in quo
mittebat eis verba Dominus exercituum per manum prophetarum? Ista ergo
vicissitudine, et factum est, ait, sicut locutus est, subauditur,
Spiritus sanctus, et non audierunt, sic clamabunt, et non exaudiam,
dicit Dominus, et dispersi eos per omnia regna quae nesciunt, et terra
desolata est ab eis, eo quod non esset transiens et revertens, et
posuerunt terram desiderabilem in desertum. Quare autem cum
praeteritorum narratio sit, et in caeteris omnibus omnis enuntiatio
currat verbis praeteriti temporis, haec tantum verba in futurum tempus
extendit, sic clamabunt et non exaudiam, cum dicere posset, sic
clamaverunt et non exaudivi? Quare, nisi ut intelligas eum immutabilem
esse, et perseverantem in judicii veritate, quod sicut fecit tunc, ita
debeat, si iterum peccaverint, iterum facere? Denique et hoc futurum non
ignorabat, quod posteri illorum pejora facturi forent, quam patres ipsi
fecissent, unde et clamantes non exaudiret, neque exaudire deberet, quod
cunctis gentibus nunc manifestum est. Quam vero acerba est infelicium
sugillatio dicere de terra, desolata est ab eis, et posuerunt terram
desiderabilem in desertum! Nam vere infelicissimum est, et infelicitatem
desolationis pati, et insuper criminis argui, quod ipsi desolationem
ipsam fecerint, et quod ipse contra illos terra juste videatur deflere
et conqueri, et dicere illis: Non Deus qui hoc fieri judicavit, non
Nabuchodonosor, qui judicio Dei super me ascendit, sed vos coloni
pessimi, vos fecistis, et ex vobis causa est, quod desolata et in
desertum posita sum ego terra desiderabilis. Et multum congrue praesenti
loco Dominus, cui nulla terra desiderabilis, cui nil terrenum
desiderabile est, terram appellat desiderabilem, quia videlicet cum se
jejunasse et flevisse dicerent propter terrae desolationem, nimis aperto
fatebantur terram sibi fuisse desiderabilem, coelestem autem non se
desiderare promissionem, quippe quia dicebant, nunquid flendum nobis est
et jejunandum, satis sibi existimantes quod videbant solutam esse
captivitatem temporalem. Hoc igitur, et posuerunt terram desiderabilem
in desertum, claret quam acerbe sit dictum, ab eo quem naturaliter
dulcem ipsi sibi exacerbaverunt. Porro qualis causa est ista? Eo quod
non esset transiens et revertens. Praemisit et terra desolata est ab eis
et tunc demum subjunxit, eo quod non esset transiens et revertens. Si
ita dixisset, terra desolata est, et non est transiens neque revertens,
solummodo putaremus modum desolationis expressum, idque esse quod nullus
eundo atque redeundo per terram graderetur. Nunc autem non tam modum
exposuisse, quam causam reddidisse desolationis videtur, dicendo eo quod
non esset transiens et revertens. Quid ergo sit, non fuisse transeuntem
et revertentem, hoc inquirendum est. Confestim occurrit illud in Psalmo
dictum, spiritus vadens et non rediens (Psal. LXXVII), quia sensum hoc
et illud habent similem, sicut sonitum litteralem pene eumdem. Nam
vadens et rediens, quid aliud est, quam transiens et revertens? Porro
illic spiritus vadens et non rediens, hoc est in malum cadens, et a malo
non resurgens. Ergo et hic, eo quod non esset transiens et revertens,
hoc est eo quod non esset de his transeuntibus in malum, qui
reverteretur in bonum, terra desolata est ab eis. Nam cor impoenitens,
quod supra denotavit dicendo, et cor suum posuerunt adamantem, et
averterunt scapulam recedentem, nonne causa est satis justitiam vindicis
irae defendens, et ad defendendum sufficiens? Vere igitur ipsi terram
suam, terram desiderabilem posuerunt in desertum, et ab eis desolata
est, eo quod non esset transiens et revertens, id est per id quod cum
omnes transgressores essent, nullus erat aut vix ullus erat transgressor
de transgressione sua poenitentiam agens.
|
|