CAPUT XX. Item sententia B. Gregorii in illo versu cantici Deuteronomii:

“Constituit terminos gentium, juxta numerum angelorum Dei,”

pro quo nos secundum Hebraicam veritatem interpretante B. Hieronymo, ita legimus:

“Constituit terminos populorum juxta numerum filiorum Israel.”

Ait idem doctor supra memoratus:

“Decem dragmas mulier habuit, qui novem sunt ordines angelorum, sed ut compleretur electorum numerus, homo decimus est creatus.”

Idem post aliqua:

“Superna illa civitas ex angelis et hominibus constat, ad quam tantum credimus humanum genus ascendere, quantos illic contigit electos angelos remansisse, sicut scriptum est: ”

“Constituit terminos gentium, juxta numerum angelorum Dei.”

Quod Scripturae testimonium, fateor, utrum ad hanc rem confirmandam satis idoneum sit ambigo. Praesertim quia juxta Hebraicam veritatem, interpretante beato Hieronymo, taliter scriptum est:

“Constituit terminos populorum, juxta numerum filiorum Israel.”

Quae littera qualem adhuc sensum possit habere, postmodum dicemus. Nunc illud dicere praestat, quia propter illa verba quae dixit: Sed ut compleretur electorum numerus, homo decimus est creatus. Solent plerique arbitrari, quod si omnes angeli perstitissent, nullaque ruina facta fuisset ex eis, non crearetur, neque fuisset causa cur deberet homo creari. Quod si conceditur, cavendum est ne ita pueri simus, ut existimemus Deum nullum ante ruinam angelorum de homine creando habuisse propositum, sed postquam casus ille contigit, tunc demum illi venisse in mentem consilium hujusmodi, scilicet, facere genus nostrum, ob recuperandam multitudinem domus seu familiae suae quae cecidit. Rectius ergo dicitur, quia non homo propter angelos, imo propter hominem quemdam angeli quoque facti sunt, sicut et caetera omnia, testante Apostolo cum dicit:

“Decebat enim eum propter quem omnia, et per quem omnia (Hebr. II),”

cujus capituli memoria nos non praeterivit in primo libello praesentis operis, cum de principio loqueremur, in quo creavit Deus coelum et terram. Si enim verum dicit imo quia verum dicit Evangelista:

“Quod factum est in ipso, vita erat (Joan. I),”

nihil excipiens, praemiserat enim: Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil; quanto magis homo iste decorus, ab ipso Verbo in unitatem personae assumendus angeli, qua antequam angeli fierent, in ipso vita erat? Testatur et hoc ipsa Sapientia, quae non est aliud quam ipsum verbum, dum dicit:

“Dominus possedit me ab initio viarum suarum,”

et caetera usque

“quando appendebat fundamenta terrae, cum eo eram cuncta componens, et ludens coram eo omni tempore, ludens in orbe terrarum (Prov. VIII).”

Statimque subjungit:

“Et deliciae meae esse cum filiis hominum.”

Quidnam hoc est, nisi ac si dixisset: Antequam Deus quidquam faceret a principio, et quando haec vel illa faciebat, hoc erat in proposito, ut ego Verbum Dei, Verbum Deus caro fierem, et in hominibus habitarem magna charitate et summa humilitate, quae verae deliciae sunt.