CAPUT 2

CAP. VIII.

“Jesus autem perrexit in montem oliveti, et diluculo iterum venit in templum, et docebat.”

Et hoc quoque futurorum umbra est, et quod adversariis dissipatis et in domunculas suas abeuntibus, pergit in monte Oliveti Jesus, et iterum redit in templum, et docet, quia videlicet futurum erat ut, frustratis consiliis eorum qui quaesierunt animam ejus, dicentes:

“Quando morietur, et peribit nomen ejus (Psal. XL),”

ascensurus erat in montem Oliveti, imo de monte Oliveti in altitudinem coeli (Act. I; Luc. XXIV); daturus inde Spiritus sancti oleum, id est verum scientiae lumen, et laborum dolorumque requiem, et hoc facto reparatum per apostolos suos habiturus erat cum adversariis suis aperte praedicationis conflictum (Act. IV, V).

“Et omnis populus veniebat ad eum, et sedens docebat eos.”

Die praeterito stabat Jesus, inquit evangelista, et

“clamabat,”

nunc autem

“sedens docebat,”

quia videlicet sic futurum erat ut prius

“stans,”

id est in passione agonizans clamaret, sicut superius dictum est, et postmodum gloriam suam ingressus, atque ad dexteram Patris residens, misso Spiritu veritatis doceret nos omnem veritatem (Joan. XVI).

“Adducunt autem Scribae et Pharisaei mulierem in adulterio deprehensam, et statuunt eam in medio, et dixerunt ei: Magister, haec mulier modo deprehensa est in adulterio; in lege autem Moyses mandavit nobis, hujusmodi lapidare. Tu ergo quid dicis? Hoc autem dicebant tentantes, ut possent accusare eum.”

Quia pridem Nicodemus timide quidem, validum tamen iniquitati illorum secundum legem fecerat obstaculum, dicendo:

“Nunquid lex nostra judicat hominem, nisi audierit ab ipso prius et cognoverit quid faciat?”

Idcirco nunc reparatis artibus summo studio nituntur illum constituere legis adversarium, ut nemo deinceps contra ipsorum audeat mutire consilium. Quid enim arbitrarentur nisi illum observandam suae mansuetudinis famam, ne popularium favorem amitteret, a veritatis et justitiae tenore declinaturum, et tale quid dicturum, qualia dicere solitus erat:

“Nolite judicare et non judicabimini, nolite condemnare et non condemnabimini (Matth. VII).”

Haec nempe et hujusmodi pietatis ac mansuetudinis hortamenta praedicando, populi favores acquisivisse videbatur, ut pius et mansuetus, et hinc esse quod tantis quotidie turbis stipabatur, ut, volentes eum comprehendere, metu populi cohiberentur. Huic ergo famae suae studentem dicturum illum putabant ut dimitterent peccatricem. Haec autem pietas statim pateret crimini, ut dicerent illi robusti aemulatores legis:

“Hostis legis es, contra Moysen locutus es, imo contra cum qui per Moysen legem dedit, et proinde tu ipse lapidandus es.”

Igitur ut in scelere suo sanctae legis vindices se pronuntiare possent, et sic omnes os obstruerent, idcirco cum praedicta machinatione adduxerunt, et coram illo statuerunt mulierem peccatricem. Sed hoc modo captantes in animam justi, et sanguinem innocentem condemnare capientes (Psal. XCIII), elusi sunt, ita ut justo nocere non possent, et peccatricem de manibus amitterent, imo peccatrice apud justum, misera apud misericordiam in templo remanente, foras ipsi confusione operti exirent. Quis hoc factum non miretur? quis hanc veritatis et misericordiae victoriam non veneretur? Sic nimirum futurum erat ut, post illa quae supra scripta sunt, adducerent Scribae et Pharisaei peccatricem mulierem, scilicet Ecclesiam de gentibus in templum ad Christum, corporis et animae suae liberatorem, et ea peccatorum accipiente remissionem, ipsi cum mala conscientia foras irent, et cum invidiae suae tormento a gratia exciderent. Cum enim ipsi Dominicum corpus clavis confixerunt, et lancea percusserunt, quid aliud quam verum Dei templum aperuerunt? Et cum per legem et prophetas, quamvis inviti, praedicant, sic oportuisse fieri ob salutem omnium gentium, quid aliud quam adulteram gentilitatem, quae virum suum legitimum scilicet Creatorem suum reliquerat, et cum diabolo fornicata fuerat, adducunt ad Christum? Tu igitur, Christe, speciose Rex in omnibus prospere procedis et regnas, propter veritatem et mansuetudinem, et justitiam et deducet te mirabiliter dextera tua (Psal. XLIV), tuique in omnibus eluduntur inimici, scilicet genimina viperarum Judaei, cum principe quo dracoue,

“quem formasti ad illudendum ei (Psal. CIII).”

Sed jam ad narrationem historicam redeamus.

“Jesus autem inclinans se deorsum, digito scribebat in terra.”

Quid hoc ad rem pertinebat, ut vocibus praesentium interrogatus, digito scriberet in terra, quod facere solitus non erat? Videlicet quia laqueo parato intenti erant, mansuetum et misericordem capere, modum stringentes, statim post primam propositionem Mosaicae auctoritatis, subjuncta assumptione, dicendo:

“In lege autem Moyses mandavit nobis hujusmodi lapidare.”

At ille non paulo majorem se Moyse esse noverat, quippe cujus spiritu, vel, quod manifestius nunc ad rem attinet, cujus digito, sicut in Deuteronomio habes, scriptam in tabulis lapideis legem accepit Moyses. Igitur ut se non debere vel posse Moysi auctoritate constringi significaret, congrue nunc et opportune sese inclinans, digito scrihebat in terra, innuens tam sapienter quam humiliter, quod Dominus legis, quod major esset quam Moyses.