CAPUT XLII. De eo quod dictum est:

“Dominator Domine,”

etc., et quod respondens Dominus:

“Ego, inquit, inibo pactum cunctis videntibus.”

“Dominator Domine Deus, misericors et clemens, patiens, et multae miserationis ac verax.”

Notandum quod cum tota sit intentio deprecari pro populi scelere, et misericordiam implorare, non tamen inter tot nomina laudis divinae, inter tot vocabula misericordiae, siluit de justitia vel veritate, dicendo

“misericors et clemens, patiens et multae miserationis,”

tandemque addendo,

“et verax,”

itemque nominum ipsorum exponendo causas, cum dixisset:

“Qui custodis misericordiam in millia, qui aufers iniquitatem, et scelera atque peccata, nullusque apud te per se innocens est.”

Quod totum miserationis et gloriae est justificantis, addidit:

“Qui reddis iniquitatem patrum in filiis ac nepotibus in tertiam et quartam generationem.”

Quod procul dubio justitiae et veritatis est. Quomodo ergo, inquis, idem Deus per prophetam dicit:

“Filius non portabit iniquitatem patris, et pater non portabit iniquitatem filii (Ezech. XVIII).”

Videlicet non portat filius iniquitatem patris quamcunque non imitatur; redditur autem iniquitas patrum in filiis ac nepotibus quicunque patres iniquos imitantur: verbi gratia, non omnes homines secundum carnem Adae filii sumus. Si ergo iniquitatem, id est incredulitatem ejus, qua serpenti magis quam Deo credidit, imitamur, iniquitas ejusdem patris in nobis filiis juste redditur. Si autem iniquitatem ejusdem veteris hominis fugientes ad jus etiam novi hominis Jesu Christi Filii Dei confugimus, non utique iniquitatem illius portabimus. Proinde oratio Moysi sic pulchre concluditur:

“Festinusque Moyses curvatus est in terram, et adorans ait: Si inveni gratiam in conspectu tuo, Domine, obsecro ut gradiaris nobiscum, populus enim durae cervicis est, et auferas iniquitates nostras atque peccata, nosque possideas.”

Cum enim dicit,

“ut gradiaris nobiscum,”

etc., fiducialiter fides evangelica gaudet subintelligere, ut Verbum caro fiat, et habitet in nobis, et videamus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a Patre (Joan. I). Nam ex Adam populus durae cervicis eramus, idcirco medicamento humilitatis Dei indiguimus. Ad haec respondet Dominus:

“Ego inibo pactum cunctis videntibus. Signa faciam, quae nunquam sunt visa super terram, nec in ullis gentibus, ut cernat populus iste, in cujus medio es, opus Domini terribile quod facturus sum.”

Quae enim sunt signa nunquam visa, vel quod est opus Domini terribile, quod cernat populus praesidente Moyse, nisi quod Deus homo factus est, quod crucifixus, mortuus ac sepultus est, et resurrexit tertia die, prophetia Moysi ejus testimonium astipulante? Nempe si respicias, ad signa quae in illo populo facta sunt, antequam veniret hic Filius Dei, majora visa sunt super terram, majora facta sunt signa in medio Aegypti, nec tam terribile opus Domini vidit populus ille, sub cunctis regibus suis, quam fuit illud quod jam fecerat Dominus in Pharaonem et in omnes servos ejus. Praecepta, quae hic breviter iterantur, sic terminantur ut ante:

“Non ceques haedum in lacte matris suae (Exod. XXIII, XXXIV).”

Quo dicto, prohibemur de Christo secundum carnem sapere. Haedum namque Cerinthus in lacte matris suae coquere voluit, qui Christum ex Maria initium sumpsisse dixit. At ille ante matrem et ante avos matris, imo et ante originem mundi Deus erat; nam

“omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil (Joan. I).”