|
Magnum est Scripturae hujus negotium, et magnum concionis hujus
emolumentum, concionatore isto loquente, prae oculis habens duo opposita
haec, hinc vanitatem et inde veritatem, et inter utrumque clare
discernas et legitima diffinitione utrumque diffinias. Est autem haec
diffinitio vanitatis, quam Paulus apostolus satis brevem pene expressit
dicendo:
|
“Praeterit enim figura hujus mundi (I Cor. VII).”
|
|
Vanum quippe constat esse omne quod praeterit, et praetereundo
possessorem sive cupidum sui fallit et eludit. Porro veritatis
diffinitionem, quam aliam dare possumus dignam, nisi ut dicamus,
veritatem illud esse quod semper idipsum est? Illud enim, quia non
praeterit, neminem fallit, neque contingit in hac optima parte, quod
evenit in parte vanitatis, his de quibus scriptum est:
|
“Dormierunt somnum suum et nihil invenerunt omnes viri divitiarum in
manibus suis (Psal. LXXV).”
|
|
Et quid est illud quod semper est idipsum? Eamus ad caput libri ad
initium Scripturarum veritatis, quia illic est magnum et evidens ostium
rationis, unde possimus veritatem a vanitate certis disparare terminis.
Sex quippe diebus omne opus suum coelum et terram, et omnem ornatum
eorum perfecit, et die septimo opus suum complevit. De quo videlicet die
septimo, me in alio opere dixisse memini, quia natura primus est, qui
ordine septimus habetur. Unde et de illo die quo
|
“dixit Deus: Fiat lux, et facta est lux, et divisit lucem ac tenebras,”
|
|
non sic scriptum est: Factumque est mane et vespere dies primus, sed:
|
“Factumque est vespere et mane dies unus (Gen. I).”
|
|
Sex quippe dies sunt omnium creaturarum, sex primae species, per quas
Creator cognosci debet. Propter quod et dicuntur dies, id est, oculos
cordis nostri, ad cognoscendum Creatorem illuminantes; quarum videlicet
creaturarum angelica creatura prima, et humana natura sexta est.
Septimus dies, ut jam dixi, natura primus est, quia sapientia est, in
qua Deus omnia fecit, quia
|
“Verbum est, per quod omnia facta sunt (Joan. I),”
|
|
et in isto Deus requiescit. Et ideo quidem primus est iste dies, quia in
ipso vidit omnem creaturam, priusquam faceret; nobis autem septimus est,
quia prius cognoscimus creaturam, et per ipsam cognoscimus, quia Creator
magnus est.
Notandum ergo quia, sicut dictum est:
|
“Complevitque Deus die septimo opus suum,”
|
|
et non dictum est: Omne opus suum quod fecerat, dictum est autem:
|
“Et requievit die septimo ab universo opere quod patrarat (Gen. II).”
|
|
Nam ab omni quidem opere requievit, ut nullam deinceps novam speciem
crearet, sed si rite perpendis sensum verbi hujus complevit, non omne
opus suum, sed solam rationalem creaturam die septimo complevit; nec
ipsam universam, sed solam electionem quae per humilitatem illo die
septimo dignam sese exhibuit. Quidnam est die septimo compleri, in quo
Deus requievit, nisi introire in illam requiem Domini, quae plenitudo
est beatitudinis, cujus et Apostolus magnifice meminit:
|
“Ingrediemur enim, ait, in requiem qui credidimus, quemadmodum dixit:
Sicut juravi in ira mea, si introibunt in requiem meam,”
|
|
et caetera usque
|
“qui enim ingressus est in requiem ejus, etiam ipse requievit ab
operibus suis, sicut et a suis Deus (Hebr. IV).”
|
|
|
|