CAPUT III. Non fuisse diminutionem gloriae vel meriti patribus illis, quod dixit:

“Et nomen meum Adonai non indicavi eis.”

Quid proinde dicemus? nunquid patres sancti, Abraham, Isaac, et Jacob, pro eo minoris sunt gloriae vel meriti quam Moyses, quia nomen suum Adonai non indicavit eis, indicavit autem Moysi in conspectu Pharaonis et Aegyptiorum caeterarumque gentium per operationem virtutum. Unde Psalmista canit:

“Tu es Deus qui facis mirabilia; notam fecisti in populis virtutem tuam; redemisti in brachio populum tuum, filios Jacob et Joseph (Psal. LXXVI).”

Et ipse Dominus ad Pharaonem:

“Idcirco autem posui te, inquit, ut ostendam in te fortitudinem meam, et narretur nomen meum in universa terra?”

(Exod. IX.) Minime. Imo per hoc pretiosior coram Deo in oculis nostris fulget eorum magna fides, quod ejusmodi signis quae usque hodie Judaei petunt, sive linguis, quae

“non fidelibus, ait Apostolus, sed infidelibus in signum sunt (I Cor. XIV),”

non indiguit ut cresceret. Hinc idem Apostolus memorata ipsorum fide:

“Ideo, inquit, Deus non confunditur vocari eorum Deus (Hebr. XI).”

Et vere non confunditur, quippe qui et ultro nomen hoc sibi assumpsit, nomen ipsorum dicens, ut supra memoravimus:

“Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob; hoc nomen mihi est in aeternum, et hoc memoriale meum in generatione et generationem (Exod. III).”

Cum ergo dicit,

“et nomen meum Adonai non indicavi eis,”

pulchrum subauditur, et tamen fides eorum magna fuit. Econtra cum ecce nunc indicavero populo huic nomen meum Adonai, denique:

“Nunc videbis quae facturus sum Pharaoni, per manum enim fortem dimittet eos, et in manu robusta ejiciet illos de terra sua (Exod. VI),”

fides eorum non magna erit, imo rebelles erunt et increduli, et populus durae cervicis, in tantum ut tu quoque exacerbatus ab illis, distinguere habeas in labiis tuis et loqui sicut homo non magnae fidei. Jam quippe sciebat Dominus, dicturum esse Moysen, postquam indicasset nomen suum Adonai:

“Audite, rebelles et increduli; num de petra hac aquam poterimus vobis elicere?”

Quam culpam mox sententia secuta est dicentis:

“Quia non credidistis mihi, ut sanctificaretis me coram filiis Israel, non introducetis hos populos in terram quam ego dabo eis (Num. XX).”

Haec idcirco dixerim, ut liquido constet, quia non diminutio est gloriae et honoris, sed dignitatis patribus illis, quod dixit: Et nomen meum Adonai non indicavi eis, imo et majoris esse meriti, quod absque illo indicamento tanti nominis, non visa tantarum operatione virtutum exivit Abraham de terra sua, cum isti vix post tantarum operationem virtutum crediderunt et secuti sint, ut habitarent in terra sibi ab ipso data, praesertim cum clamavissent ad Dominum et educerentur de domo servitutis, de ergastulo Aegyptorum, de fornace ferrea. Amplius autem et hoc mirandum de homine, qui non viderat resurrectionem mortuorum, sicut nec caeterarum acceperat operationem virtutum, quia sicut meminit Apostolus:

“Fide obtulit Abraham Isaac cum tentaretur, et unigenitum offerebat qui susceperat repromissiones ad quem dictum est: Quia in Isaac vocabitur tibi semen (Hebr. XI; Rom. IX; Gen. XXI; Galat. III);”

arbitrans quod et a mortuis suscitare potest Deus. Sed jam ad supra dictum capitulum revertamur.