CAPUT XVII. De Paulo apostolo, quomodo vel qua intentione gradum suum defendit, videlicet, quod quamvis non fuerit illic, nihilominus tamen apostolicam intelligentiae gratiam acceperit.

Paulus vas electionis, magnus et inclytus, veritatis causidicus, nomen sibi et locum in hoc ordine sive officio magno certamine vindicat, stans atque perorans jugiter in omni auditorio, in omni Ecclesia, in omni coeli et terrae praetorio, verbi gratia, cum dicit ad Corinthios: Utinam sustineretis modicum quid insipientiae meae, sed et supportate me, et subinde: Nam si is qui venit, alium Christum praedicat, quem non praedicavimus, aut alium Christum accipitis, aut aliud Evangelium quod non recepistis, recte pateremini. Existimo enim me nihil minus fecisse a magnis apostolis (II Cor. XI). Et post vehementissimum acerrimae orationis cursum, tandem decentissime, quasi respirans: factus sum, inquit, insipiens, subauditur merita mea narrando, vos me coegistis. Ego enim debui a vobis commendari. Nihil enim minus feci ab his qui sunt supra modum apostoli, tametsi nihil sum. Signa vero apostolatus mei facta sunt super vos in omni patientia, signis, prodigiis, et virtutibus. Quid est enim, quod minus habuistis prae caeteris Ecclesiis? (II Cor. XII.) Item ad Galatas: Paulus apostolus non ab hominibus neque per hominem, sed per Jesum Christum et Deum Patrem, qui suscitavit eum a mortuis. Et subinde: Notum enim vobis facio, fratres, Evangelium quod evangelizatum est a me, quia non est secundum hominem, neque enim ego ab homine accepi illud neque didici, sed per revelationem Jesu Christi (Gal. I). Hoc modo ingressus toto suae conversionis atque processionis ordine validissime confirmat, et quod non ab homine, neque per hominem Evangelium acceperit, et quod priores apostoli nihil illi ad correctionem sive supplementum ejusdem Evangelii conferre potuerunt. Mihi enim, qui videbantur esse aliquid, nihil contulerunt (Gal. II). Et subinde: Cum autem venisset Cephas Antiochiam, in faciem ei restiti, quoniam reprehensibilis erat (ibid.), etc. Ita cum multis litterarum suarum locis, tum vero in titulis sive praescriptionibus apostolatum suum defendit, ita ut Epistolarum suarum fere nulla sit, cujus in capite non splendeat auctoritas apostolici nominis, praeter illam quam ad Hebraeos, quorum apostolus non erat, scripsit. Non ita in caeterorum apostolorum litteris. Nam, praeter apostolum Petrum, nullus saltem in capite mentionem fecit hujus nominis. Cur hoc? videlicet quia caeteri omnes, ita erant apostoli ut defensione non egerent apostolatus sui, quippe qui ab ipso Domino inter homines commorante vocati, et singuli per nomina sua designati fuerant apostoli, et super quos Spiritus sanctus in die Pentecostes venit, a quibus, vel per quos initium fuerat evangelicae praedicationis, Paulus illic non erat, non in illo coenaculo, quando Spiritus sanctus venit, sed in Synagoga Satanae erat; quippe qui et persecutus est hujus viae quascunque potuit personas. Hoc scientes aemuli et evangelicae veritatis corruptores pseudoapostoli, auctoritati ejus et ad subversionem fundamenti bene positi, sapienti architecto detrahebant, dicentes: Non est apostolus, non vidit Dominum, non est audiendus. Haec dicendo, plurimos eorum quos converterat illi subvertebant. Non suae famae diminutionem, sed credentium Paulus dolebat subversionem. Idcirco nonnunquam, quasi stomachatur, et legitima defensione utens: Non sum, inquit, liber? non sum apostolus? Nonne Jesum Dominum nostrum vidi? Nonne, opus meum vos estis in Domino? Et si aliis non sum apostolus, sed tamen vobis sum. Nam signaculum apostolatus mei, vos estis in Domino (I Cor. IX). Et his similia. Alias autem de propria conscientia satis humiliter confitetur quod ab aemulo detrahente ventilatum suscipere non dignatur. Ait enim: Novissime autem omnium tanquam abortivo visus est et mihi: Ego enim sum minimus apostolorum, qui non sum dignus vocari apostolus, quoniam persecutus sum Ecclesiam Dei. Gratia autem Dei sum id quod sum, et gratia Dei in me vacua non fuit, sed abundantius omnibus illis laboravi. Non autem ego, sed gratia Dei mecum (I Cor. XV). Item: Qui prius fui blasphemus, inquit, et persecutor et contumeliosus, sed misericordiam consecutus sum quia ignorans feci in incredulitate. Superabundavit autem gratia Domini nostri cum fide et dilectione quae est in Christo Jesu. Et continuo: Fidelis sermo, et omni acceptione dignus, quia Jesus Christus venit in hunc mundum peccatores salvos facere, quorum primus ego sum. Sed ideo misericordiam consecutus sum, ut in me primo ostenderet Jesus Christus omnem patientiam, ad confirmationem eorum qui credituri sunt in vitam aeternam (I Tim. I). His ita se habentibus, de veritate apostolatus ejus, quo et pro dignitate gratiae Dei donatum se profitetur et pro indignitate ejus quae praecesserat incredulitatis immeritum se confitetur. Omnium horum quae dicta sunt, maximum vel praecipuum illud esse arbitremur, quod de hoc eodem apostolatu ad Galatas loquitur Paulus apostolus: Non ab hominibus neque per hominem. Et subinde Notum enim vobis facio fratres, Evangelium quod evangelizatum est a me, quoniam non est secundum hominem, neque enim ego ab homine accepi illud, neque didici, sed per revelationem Jesu Christi (Gal. I).