|
id est imitatores,
|
“stultorum et ignobilium,”
|
|
eorum scilicet qui fuerunt magistri errorum. Idcirco
quia a vera sapientia aberraverunt, idcirco
quia ad illum nobilem non pertinent: de quo dictum est:
|
“Nobilis in portis vir ejus, quando sederit cum senatoribus terrae
(Prov. XXXI),”
|
|
id est nobilis in exitu saeculi Christus sponsus Ecclesiae, quando
sederit cum apostolis, terram, id est vivos et mortuos judicare.
|
“Filii, inquam, stultorum et ignobilium, et in terra penitus non
parentes,”
|
|
id est in sancta Ecclesia, quae utique in illo saeculo
|
“terra viventium (Psal. XXVI)”
|
|
est, nullam sortem habentes, quae non recipiet nisi sapientes, et divina
regeneratione nobiles. Sed quod in haereticorum typo dictum est, nihil
obstat sentire de perversis atque carnalibus, quamvis in recta fide
positis, quos Ecclesia non minus adversarios quam illos, qui extra fidem
positi sunt, jure computat. Dicit ergo:
id est qui violenter aliena rapiebant, quod contra de his, qui aliena
blandiendo tollunt scriptum est:
|
“Et inimici ejus terram lingent (Psal. LXXI).”
|
|
inquam, id est per vim quasi dentibus rodendo aliena rapiebant,
id est in totius boni destitutione. Aliena quippe non tollerent, nisi
prius ipsi in interioribus suis soli ac vacui a virtutum cultura
remansissent.
|
“Squalentes calamitate et miseria,”
|
|
id est non sola
vel infirmitate naturae, quae bene condita in primo homine vitio
propriae voluntatis ad infirmitatem lapsa est; sed
scilicet peccatorum actualium, quae dum naturae infirmae necessitatibus
superadduntur, quasi foras erumpente calamitate, miseri squalent horrida
cute.
id est irridendo consumebant bona infirmorum initia, juxta illud:
|
“Corrumpunt mores bonos colloquia mala (Cor. XV),”
|
|
|
“et arborum cortices mandebant,”
|
|
id est quorumdam fortitudinem in alta surgentem detrahendo concidebant.
|
“Et radix juniperorum erat cibus eorum,”
|
|
id est avaritiae studentes, ut supra dictum est, dum ad rerum
temporalium ambitum tendunt, non sentiunt quantam eadem avaritia, quae
quasi juniperus, ut ante dictum est, pro foliis punctiones, id est pro
delectationibus curarum sentes habet, nunc quidem in radice delectat,
sed postmodum quasi ex ramis pungit in poena.
scilicet quas per ascensum virtutis excedere non curant;
inquam, vitae praesentis, quae in comparatione supernorum vallis ima est
et profundum exsilii, in quo vir sanctus ascensiones disponendo plorat,
|
“ista rapientes cum singula reperissent,”
|
|
id est subortis occasionibus rapere potuissent,
|
“ad ea cum clamore currebant,”
|
|
id est etiam pro parva stipe litigabant; nonnunquam et sanctorum Patrum,
quorum merita adipisci non quaerunt, loca atque regimina, dirupta
quotidie pace, apprehendere satagebant.
|
“In desertis habitabant torrentium,”
|
|
id est ea in hac vita adipisci appetebant quae torrentes nostri, id est
praedicatores sancti, dereliquerunt, qui velut torrentes quasi in hieme
exundant multitudine aquarum, dum in praesenti vita quae ad
comparationem futurae obscura et frigida est, divinis nobis eloquiis
fluunt; aestivo autem sole adveniente se subtrahunt; quia cum aeternae
patriae lux emicuerit, praedicare cessabant.
horum, inquam,
|
“torrentium desertis habitabant,”
|
|
id est in illis quae justi deserunt et contemnunt; inhianter incubabant
id est in cogitationibus pravis, in quibus sese ab humanis oculis
abscondunt, tanquam in cavernis.
subaudi habitabant, id est super praesentis vitae fluxum innitentes, et
ibi gressum ponere intendentes, ubi quasi super glaream cum pes in
superficie ponitur, ipsa ejus volubilitate labitur, et ad ima
devolvitur.
|
“Qui inter hujuscemodi laetabantur,”
|
|
quia videlicet juxta Salomonem:
|
“tales laetantur, cum male fecerint, et exsultant in rebus pessimis
(Prov. II),”
|
|
scilicet attendentes temporalia quae percipiunt, et negligentes aeterna
bona quae perdunt.
|
“Laetabantur, inquam, inter hujuscemodi, et esse sub sentibus,”
|
|
id est sub gravibus curarum molestiis,
quia videlicet peccatorum delectationibus pressi et affectu vitae
praesentis, quam sint aspera quae patiuntur, scilicet juxta Jeremiae
lamentum,
|
“inebriati absinthio (Thren. III);”
|
|
quia, sicut qui absinthio inebriatur, et quod sumpsit amarum est, et
tamen non intelligit eamdem amaritudinem qua repletur (ebrius enim
quisque quod patitur nescit), sic et amara sunt quae avarus pro hujus
vitae amore tolerat, et tamen eamdem amaritudinem cupiditate caecus
ignorat. Qui et per prophetam denotatur dicentem:
|
“Ephraim vitula docta diligere trituram (Oseae. X),”
|
|
id est cupidi quique ita etiamsi sibi vacare liceat, subesse tamen
terrenis sudoribus festinant, sicut vitula triturae laboribus assueta
relaxata, plerumque ad eumdem laboris usum etiam non compulsa
revertitur. Cur hoc? Videlicet quia sunt, sicut sequitur:
id est imitatores iniquorum praecedentium, ex quorum pravitate hoc
didicerunt.
|
“Stultorum, inquam, et ignobilium,”
|
|
id est non eorum qui nobiliter stulti sunt, juxta Apostolum dicentem:
|
“Si quis videtur sapiens inter vos in hoc saeculo, stultus fiat ut sit
sapiens (I Cor. III);”
|
|
sed eorum qui
|
“peccati servi sunt (Rom. VI),”
|
|
quae procul dubio magna ignobilitas est, et ab hoc
|
“in terra penitus non parentes,”
|
|
id est sancta Ecclesia coram oculis divinis propter abjectionem operum
suorum ignoti existentes, quibus quandoque dicendum est:
|
“Amen dico vobis: Nescio vos (Matth. XXV),”
|
|
quia videlicet quidquid prius in sancta Ecclesia positi verbotenus quasi
venerabantur, econtrario postmodum deridentes impugnant. Unde aperte
subditur:
|
|