|
|
“fons ascendebat de terra, qui inde dividitur in capita,”
|
|
itemque de triplici significatione paradisi.
Quid tandem illud sibi vult, quod fons ascendebat e terra irrigans
universam superficiem terrae, qui et inde (ut postmodum discendum est)
dividitur in quatuor capita? Plane non minus in hoc fonte, quam illo
ligno vitae mirabilis creator mysterium meditatus est. Quid enim? Nonne
propheta supradictus, ab aquis fontis hujus similitudine derivata, dicit
de eodem (de quo supra): Eratque pulcherrimus in magnitudine sua, erant
enim rami ejus juxta aquas multas? (Ezech. XXXI.) Et de his humilibus
mente spiritibus, qui, illo superbiente et dejecto, stabiliti sunt et
firmati. Et consolata sunt, inquit, in terra infirma omnia ligna
voluptatis egregia atque praeclara in Libano universa, quae irrigabuntur
aquis. Quae autem sunt aquae illae quibus irrigantur ligna haec, infirma
quidem, sed praeclara, infirma quidem, sed tamen egregia? Illorum namque
infirmitas, quia humilitas est, vera fortitudo est: sicut, contrario
modo, fortitudo robusti illius, contra haec dicuntur, vera infirmitas
est. Quae, inquam, illae sunt aquae, quibus irrigata et consolata sunt
haec ligna, nisi inundationes charitatis, nisi emanationes Spiritus
sancti, qui sic illos sua dulcedine implevit, ut recte dicantur ligna
voluptatis? Igitur dum talem hunc Dominus Deus plantavit in terra
paradisum, et dividendum in omnes terras fecit inde ascendere fontem,
magnum meditatus est mysterium, magnae gratiae fudit imaginem. De qua re
tunc opportunius dicemus, cum ad glorificationem Domini Jesu, et datum
Spiritus sancti pervenerimus, quae, juxta propositum, tertia pars erit
operis hujus.
Nunc interim sciendum est duos rationalis creaturae esse paradisos: unum
scilicet, sanctorum societatem angelorum, et alium, Ecclesiam electorum
hominum, et horum utriusque hunc, de quo loquimur, terrestrem paradisum
imaginem esse vel similitudinem. Etenim sicut in isto, lignum vitae
plantatum fuit, et lignum per quod mors introivit in mundum, sic in
coelo contra Deum vitae auctorem diabolus auctor mortis exstitit, sic
nihilominus in genere humano lignum vitae Christus, et contrarium ejus
lignum mortis Antichristus erit, qui jamdudum per membra sua ministerium
operatur iniquitatis. Item, sicut de hoc paradiso terreno fons ascendit
irrigans universam superficiem terrae, qui et inde dividitur in quatuor
capita, omnemque terram reddit aptam frugibus alendis: sic et de illo
coelesti paradiso fons manare dignatus est, id est, gratia Spiritus
sancti, tanta copia rigans massam generis humani, ut cum sanctorum et
electorum omnium cedris, olivis et vineis, vitae quoque lignum, id est,
Christum Deum et hominem fecerit terra nasci virgineae carnis, circa
quae fluenta Scripturarum in quatuor capita divisit, quae propheta in
quatuor animalium diversas facies distinguit, scilicet hominis, leonis,
vituli, atque aquilae volantis. Non enim solummodo quatuor Evangelia,
sed et omnis Scriptura divinitus inspirata, certam hanc habet
intentionis suae quadrifidam faciem, ut eumdem Dominum nostrum ostendat
mansuetum nobis, ut vere hominem: fortem contra diabolum, ut leonem
(Ezech. I), id est Deum omnipotentem: immolatum pro nobis ut vitulum
electum atque saginatum: resurrexisse atque in coelum ascendisse, ut
volantem aquilam. Sed de his alias dicendum erit. His breviter de
paradisi pro veritate historiae decursis, nunc demum coeptum litterae
prosequamur ordinem.
|
|