R. D. D. RUPERTI ABBATIS TUITIENSIS

SUPER QUAEDAM CAPITULA REGULAE DIVI BENEDICTI ABBATIS

LIBER PRIMUS


CAPUT 1

Parvam quidem, sed utilem, ut tibi videtur, a me rem petis, atque instanter exigis, o Philochriste Chuno, amator veritatis, ut videlicet rationes, quoad possum, idoneas Deo donante studeam proferre de quibusdam capitulis regulae beati Benedicti, maximeque de illis de quibus questiones non contemnendas moverunt quidam servorum Dei, viri religiosi, nostrae, id est monachicae professionis. Olim quoque longe antequam percelleret nos aliquis quaestionibus ejusmodi, convenerat nobis sermo de jam dicta regula Patris ejusdem sanctissimi, quod eam vere per mentem ejus disposuisset, et per os ejus locutus fuisset Spiritus sanctus, quo ille plenus fuit, et quod omnino superaedificata esset super fundamentum divinae positionis, fundamentum evangelicae auctoritatis, cui nimirum talis aedificator, sive scriptor apertos suae mentis oculos, dum scriberet, intendit. Primum, eorum quae dicebamus, erat ordo vigiliarum Dominicae noctis, quae psalmorum, lectionum, atque responsoriorum numero duodenario constructae ita concluduntur, ut earum finem laetum valde atque serenum reddat introitus sacerdotis, conventum Ecclesiae quasi repente salutantis, lectionemque legentis sancti Evangelii. Ubi causas reddidi hujusce ordinis, quales potui; tu delectatus illis flagitare coepisti, quatenus dicta vel adhuc dicenda, quasi utiliter scienda mandarem litteris, et tunc quidem remissius, nunc autem attentius insistis, et fere toto praesenti anno renitenti mihi quietem non concedis. Proinde si quem scribendo haec offendero, tibi totum imputet, quiscunque fuerit, sive juste sive non juste offensus ille sit. Novit enim ille, cujus in conspectu sumus nos, cujus in auribus sunt sermones nostri, quia non sine aliquo metu tibi hunc assensum praebui, propter illud quod dixit ipse aliquando quibusdam sapientioribus quam simus nos: Non estis locuti coram me rectum, sicut servus meus Job (Job. XLII). Ille namque invisibilis auditor est metuendus, ne forte non totum placeat ei quod loquimur. Item si quis hinc aliquam consolationem acceperit, si quis, ut tu desideras, ex sermonibus nostris in humilitate et simplicitate sua utiliter confortatus fuerit, totum nihilominus tuum cum Deo sit. Si enim caetera quae vel sponte vel rogatus scripsi, mea esse, et mihi imputari debere non concedis, quanto minus istud ad quod me pene per vim impulisti? Nam quia sum homuncio ventris pigri, et cuilibet Epicuro pene consimilis, dicere soles, quod ea quae hactenus scriptitavi, non mihi magis quam asino imputare digneris. Et recte, fateor. Nam quod asina Balaamitica locuta est, et sessorem sui prophetam redarguit (Num. XXII), quis eidem asinae et non potius Deo soli, qui et asinam et prophetam fecit, unquam attribuit? Faciam igitur, ut potero, quod vis; verumtamen prius sustine me, ut loquar quodcunque mihi mens suggesserit. Si enim ego te sustineo, toties quasi in angaria me fatigantem, cur non et tu me sustineas, alia prius loqui properantem quae [quoniam] simul sese ingerunt per occasionem istorum quae mihi tu ingessisti ad scribendum? Quasi de altitudine montis excelsi me nunc advocasti, quia propositum habens scribere de gloria et honore filii hominis, et cum hoc proposito ingressus Evangelium secundum Matthaeum, mente et pene assidua cogitatione illic eram, illo in monte consistebam, ubi sedens et aperiens os suum docebat discipulos suos [suo] sermone pulcherrimo (Matth. V). Inde me advocasti sermone nondum transacto. Quoniam ergo de illa altitudine in vallem istam, id est ad scribenda haec, in quibus nonnulla est controversia me invitum deduxisti, loquar prius, (necdum istud) ut jam dixi, quocunque mihi mens suggesserit. Quid est illud?