CAPUT XXXVI. De exploratoribus, qui terrae detraxerunt, et quod illa tentatio causa maxima fuerit ut fere omnium, qui numerati fuerant, corpora in deserto prosternerentur.

(CAP. XIII.)

“Profectus est Israel de Aseroth, fixis tentoriis in deserto Pharam. Ibi locutus est Dominus ad Moysen, dicens: Mitte viros qui considerent terram Chanaan, quam ego daturus sum vobis, singulos de singulis tribubus ex principibus. Fecit Moyses quod Dominus imperarat,”

etc. Plana est historia, quia missi exploratores exploraverunt terram, pergentesque ad torrentem botri, absciderunt palmitem cum uva sua, quam portaverunt in vecte duo viri, reversique post quadraginta dies, detraxerunt terrae, quam inspexerant omnes praeter Josue filium Num, et Caleph filium Jephone dicentes:

“Terra quam lustravimus devorat habitatores suos,”

et continuo:

“Populus, inquiunt, quem aspeximus, procerae staturae est.”

Quae profecto sententia nimium praecedenti contraria est. Hic nempe mos est detrahentium, ut dum detrahere student, nonnunquam sibimet contraria dicant, non curantes quam in partem verba cadant, dummodo audientium corda subvertant. Tandem cum clamaret omnis multitudo, et lapidibus eos vellet opprimere, qui alio spiritu sequebantur Dominum, tali sententia judicium Domini definitum est:

“Vivo ego, inquit, et implebitur gloria Domini universa terra. Attamen omnes homines qui viderunt majestatem meam, et signa quae feci in Aegypto, et in solitudine, et tentaverunt me jam per decem vices, nec obedierunt voci meae, non videbunt terram pro qua juravi patribus eorum (Num. XIV).”

Haec tentatio decima, caeterarum tentationum pessima, causa fuit maxima cur omnium illorum, qui numerati fuerant a viginti annis et supra, praeter duos jam dictos, nemo in illam repromissionis terram ingrederetur, sed eorum corpora in deserto prosternerentur. Porro propheta, imo Spiritus sanctus in Psalmo cum dixisset:

“Hodie si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra (Psal. XCIV),”

continuo adjecit:

“Sicut in exacerbatione secundum diem tentationis in deserto, ubi tentaverunt me patres vestri, probaverunt et viderunt opera mea. Quadraginta annis offensus fui generationi huic, et dixi semper: Hi errant corde. Et isti non cognoverunt vias meas, quibus juravi in ira mea: Si introibunt in requiem meam (ibid.)”

Hoc testimonio Apostolus quoque utens continuo subjungit:

“Videte, fratres, ne forte sit in aliquo vestrum cor malum incredulitatis, discedendo a Deo vivo; sed adhortamini vosmetipsos per singulos dies, donec hodie cognominatur, ut non obduretur quis ex vobis fallacia peccati. Participes enim Christi effecti sumus, si tamen initium substantiae ejus usque ad finem firmum retineamus, dum dicitur: Hodie si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra, quemadmodum in illa exacerbatione. Quidam enim audientes exacerbaverunt, sed non universi qui profecti sunt ab Aegypto per Moysen. Quibus autem infensus est quadraginta annis? Nonne illis qui peccaverunt, quorum cadavera prostrata sunt in deserto? Quibus autem juravit non introire in requiem ipsius, nisi illis qui increduli fuerunt? Et videmus quia non potuerunt introire propter incredulitatem (Hebr. III).”