CAPUT VIII.

Causam nunc dicere libet, cur turres hujus castelli odiosas nobis mira velocitate victrix flamma comprehendit, hoc enim pollicitus sum, subjungendo (Supr. Cap. II): Causam post haec dicam, cur turres jam dictas odiosas nobis fuisse, vel esse dixerim. Attendite ergo, charissimi, quam justo dolore super eas doluerim, quam perfecto odio non lapides sive parietes, sed injustitiam, quae in illis habitat, ego oderim. Debuerat enim totum castelli hujus spatium esse legale sanctum, quia sic in lege Domini scriptum est: Quidquid semel fuerit consecratum, sanctum sanctorum erit Domino, et possessio consecrata ad jus pertinet sacerdotum (Levit. XXVII). Quis autem nesciat castelli hujus possessionem Deo, et Domino nostro Jesu Christo sanctaeque genitrici ejus perpetuae virgini Mariae fuisse consecratam? Narrat enim liber Vitae vel Actuum Patris nostri beati Heriberti, quia, cum coenobium construere optaret in honorem Domini, et jam dictae matris ejus beatae Mariae semper virginis secundum votum, cujus monitorem habuerat Otthonem imperatorem, simulque scire cuperet quo in loco fieri hoc placitum esset eidem sanctae Dei genitrici, apparens ipsa per visum dixit ei: Surge, et Tuitiense castrum petens, locum in eodem mundari praecipe, ibique monasterium Deo mihique et omnibus sanctis constitue, ut ubi quondam habitavit peccatum, et cultus daemonum, ibi justitia regnet, et memoria sanctorum . Erat autem tunc in eodem castro curtis pertinens ad servitium episcopi. Porro de constructione castri diversa opinio est, aliis opinantibus fuisse opus Julii Caesaris, aliis asserentibus quod tempore, quo imperator Constantius et filius ejus Constantinus expeditionem in Galliis habuerunt, constructum fuerit ab eodem Constantino, devictis Francis. Hanc opinionem firmiorem esse asserit titulus, non multos ante annos inventus, in tabula lapidea inter fragmenta murorum, et ipsa in partes divisa, ita tamen ut partes ipsae ad invicem conjungi possent, qui hujusmodi erat: Constantinus, pius Romanorum imper. Augustus, devictis Francis, castrum Ditensium in terris eorum fieri jussit. Milites turrim cum interturrio fecerunt. Haec duodeviginti vota fecerunt . Et quidem nota est historia, quod Constantinus Francos et Alemannos magnifice devicerit, et reges eorum bestiis objecerit. Sed, quia Julii Caesaris res gestae in Galliis famosiores habentur, inde haec opinio magis vulgata est, licet nullis fulta scriptorum monumentis, quod ille hujus quoque castri conditor exstiterit. Mansit autem idem castellum pulchritudine et fortitudine praecipuum, usque ad imperatorem Otthonem primum. Hujus germanus Bruno Coloniensis Ecclesiae archiepiscopus, a beato Severino vicesimus quartus, simul cum tanta nobilitate, morum quoque probitate, et insigni pietate praeclarus fregit illud, fratris sui jam dicti imperatoris iram, quae futura erat, non veritus, quae adeo vehemens fuisse fertur, ut eum ad reaedificandum compelleret nimis invitum, nisi idem imperator cita fuisset morte praeventus. Sextus ab illo videlicet, Brunone beatae memoriae archiepiscopo, sanctus Heribertus, taliter, ut supra dictum est, Domino consecravit idem oppidum, imo ruinosi, ut ita dicam, fragmenta oppidi, construendo in medio ejus coenobium Deo, in honorem Dominae nostrae sanctae Mariae perpetuae virginis, totumque ad hoc opus locum sic emundavit ut nullam saecularium habitationem in ea relinqueret, dans illis quos inde excedere jussit, foris habitacula muro extrinsecus contigua, sicut hodie noverunt, et testantur quam plurimi et maxime ipsorum posteri tenentes easdem domos beneficiales, ad hujus Ecclesiae jus dominationemque respicientes.