|
|
“Fodere non valeo, mendicare erubesco, scio quid faciam,”
|
|
etc., qualiter in exercitio pietatis imitandum sit.
Caeterum est ubi vel quando itidem pro tempore et re sola incedere
audiat pietas absque virga districtionis, scilicet dum id quod secrete
admissum est, nihilominus secreto et voluntarie prodit humilitas
confessionis. Et hujus rei nobis exemplum ingerit ipse in quo totus et
semper inhabitat Spiritus pietatis laudans prudentiam villici illius,
qui hoc modo sibi providit: quid faciam, inquit, quia dominus meus
aufert a me villicationem? Fodere non valeo, mendicare erubesco (Luc.
XVI). Et continuo bonum reperiens consilium: Scio, inquit, quid faciam,
ut, cum amotus fuero a villicatione, recipiant me in domos suas.
Convocatis itaque singulis debitoribus Domini sui dicebat: Quantum debes
domino meo? At ille ait: Centum cados olei. Dixitque illi: Accipe
cautionem tuam, et sede, cito scribe, quinquaginta (ibid.), etc. Denique
sicut praecedens parabola de filio prodigo et fratre ejus seniore, qui
redivivo atque invento invidit, mysterium continet populi gentilis et
populi Judaici, sic sequens ista forma est praelati, cujuspiam et
subditi peccatoris ejus duntaxat, cujus peccata praeter Deum et
conscientiam ipsius arbiter nullus sit. Etenim quisquis animabus
praesidet nimirum villicus summi Domini est, qui si veram et vere
humilem prudentiam habet, si vere aliquod justitiae initium habet,
quotidie judicat semetipsum in conscientia, vel cogitatione sua, juxta
illud: Cogitatione justorum judicia (Prov. XII). Ponit in mente sua
domini sui tribunal, et accusante conscientia, justus enim in principio
accusator est sui (Prov. XVIII), confessio judicat, timor ligat, ibique
audit, vel audire sibi videtur dictum Domini sui: Quid hoc audio de te?
Redde rationem villicationis tuoe. Jam enim non poteris villicare. Qui
enim animas custodit, vel custodire debuit, multam et magnam se agnoscit
dissipasse substantiam Domini sui, si rite perpendat, quomodo servare
debuerit. Hoc perpendens veraciter confitetur quod amovendus, quod
merito ejiciendus sit, si secundum judicium solum secum agatur.
Providens ergo sibi, ut miseri cordiam inveniat, fit misericors ipse
subditis, vocans unumquemque eorum singillatim, et dicens illi: Quantum
debes Domino meo? Nam hoc est sollicitum esse de subdito quolibet vel
sibi commisso, et privata atque secreta commonitione, rogare ut aperiat,
quantum debeat Deo, id est non celet peccata sua, sive cogitationes
malas advenientes cordi suo, juxta illud: Dixi: Confitebor adversum me
injustitias meas Domino (Psal. XXXI). Qui si confestim dixerit: Centum
cados olei, sive centum choros tritici, id est si vocem confessionis
simpliciter aperuerit, et peccata sua numeraverit, sive magna et multa
esse non tacuerit, utitur ille prudentia et arte sua: Sede, inquiens,
cito scribe quinquaginta; sede cito, scribe octoginta, ita tamen ut
singulis praescribat ipse, dicens: Accipe cautionem tuam, quod est
dicere: Tantummodo tibi caveas ut de caetero emendes poenitentiae
austeritatem debitam, leviorem fac. Verbi gratia, qui septennem sive
duodennem poenitentiam debueras, si ad publica tractus fuisses Ecclesiae
tribunalia, uno anno sive quadraginta diebus, aut juxta exemplum
Ninivitarum triduo poeniteat, et ego pro te in die judicii Domino meo
rationem reddam. Tantum placere debet haec similitudo villici, qui
Domino quidem suo villicus iniquitatis, villicus damnosus exstitit, sed
pro se prudenter egit, et sibi prudenter consuluit, tantum, inquam, apud
spirituales valere debet exemplum villici saecularis, ut merito
redarguant semetipsos, et dicant: Filii hujus saeculi prudentiores
filiis lucis in generatione sua sunt (Luc. XVI). Hoc enim veritas dixit,
et sic debet intelligi, saeculares homines prudentius, vigilantius,
atque cupidius commodis temporibus et transitoriae saluti suae
prospiciunt, quam spiritualis propositi viri, circa aeternam suam
sollicitudinem, studiumque pietatis adhibeant. Imitemur ergo saltem
illos in his quae sunt ad Deum, excitemur saltem exemplo illorum in his
quae pertinent ad vitam aeternam.
|
|