CAPUT XXX. Item cur Deus tentaverit Abraham, et quod non absque justitia

“sic Deus dilexit mundum ut Filium suum unigenitum daret,”

quia sic homo dilexit Deum ut filium suum unigenitum daret.

Nunquid enim nolens illam hominis fortitudinem Deus incidit ut necesse sibi esset interponere juramentum, ut ratio compelleret Deum jurare homini per semetipsum, quia majorem se non noverat alium? Homines enim, inquit Apostolus, per majores sui jurant, et omnis controversiae eorum finis ad confirmationem est juramentum. Abrahae autem promittens Deus, quoniam neminem habuit majorem se per quem juraret, juravit per semetipsum (Hebr. VI). Num, inquam, Deus invitus, aut imprudens adigi potuit ad juramentum hujusmodi? Non utique, sed volens et providens tentando magnam in gravi causa, Deus homini praeparavit victoriam, quam et sanctus Job suspirans ait ad eumdem Deum: Desiderium meum, Omnipotens, audi, et tribue mihi auditorem, qui aequitatem proponat contra me, et perveniat ad victoriam judicium meum (Job. XXXI). Nam proposuerat quidem Deus per multam misericordiam praejudicati in Adam generis humani judicium, per Christum adducere ad victoriam, sed absque judicio vel justitia facere misericordiam, non cadit in Deum. Unde et Psalmista: Misericordiam, inquit, et judicium cantabo tibi, Domine (Psal. C). Item: Misericordia et veritas praecedent faciem tuam (Psal. LXXXVIII). Et alibi: Misericors Deus et justus (Psal. CXIV). Et multa in hunc modum, testantia non dissociata esse in Deo misericordiam et judicium, sive veritatem et mansuetudinem. Ut ergo omnino ex sola misericordia staret salus hominis, sed misericordia et veritas obviarent sibi, quaesivit misericors Deus capitulum in homine, per quod posset juste debitor ipse teneri, quaesivit, inquam, ab homine unigenitum sibi filium immolari, ut suum ipse Filium justa vicissitudine deberet homini. Igitur cum dicit idem Filius in Evangelio suo: Sic enim dilexit Deus mundum ut Filium suum unigenitum daret (Joan. III), non est dilectio remissa, vel misericordia carens justitia. Nam et homo sic timuit Deum ut offerre illi non dubitaverit filium suum unigenitum. Proinde in hoc maxime facto puer Isaac recte unigeniti Filii Dei figuram tenere creditur, quem habebat unigenitum pater excelsus, et in eo pater multarum gentium est effectus, quem cum diligeret, non pepercit illi propter Deum, quem miro modo immolavit, et tamen non tetigit gladio. Sed arietem videns inter vepres haerentem cornibus, assumpsit, et obtulit holocaustum pro filio. Sic enim Deus Pater proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum (Rom. VIII), qui tamen secundum naturam, qua Deus est, mori non potuit, sed ea immortaliter atque impassibiliter permanente, secundum naturam hominis, quam assumpsit, inter vepres, id est inter scelera Judaeorum, clavis naerens cornua crucis, vere passus, vere mortuus, et vere sepultus est.