|
Unde autem, aut ignis tam fortis, aut diabolus et angeli ejus tam
infirmi, ut igni crucientur, et ignis ad poenam illorum sit praeparatus?
simulque et illud quaerendum, ex quo sit eis praeparatus ille ignis
aeternus? Ista quaerentes jure contresmicimus, quia vere mirabilis, qui
fecit eum, et vere fortis, qui judicat eum Deus. Porro superba malitia
vel malitiosa superbia ejus nihil stultius in qua illum comprehendit,
qui creavit cum prudens et sapiens Deus. Cum enim dicitur: qui
praeparatus est diabolo et angelis ejus, recte subaudimus a
constitutione mundi, quod supradictum est de regno iis qui sunt a
dextris (Matth. XXV). Potest etiam subaudiri, ante constitutionem mundi,
quia videlicet antequam constitueretur hic mundus, vel distingueretur
partibus suis, creatus est ignis. Cum enim dicitur: In principio creavit
Deus coelum et terram (Gen. I), cum adhuc terra sive arida lateret sub
aquis, jam ibi erat ignis in cavernis terrae, vel silicum reconditus
venis. Diligentius ergo animadvertendum quia, cum supra dicat: Possidete
paratum vobis regnum, non hic ait de igne tantum, qui paratus est, sed
qui praeparatus est diabolo et angeli ejus. Quid enim est, praeparatus,
nisi ante paratus? Ante videlicet quam crearetur ipse diabolus. Unde
tandem ipse diabolus tam infirmus, ut igne materiali crucietur? Nimirum
ex natura, ex conditione sua. Sicut enim magni Patres asserere non
dubitaverunt, corpus habet aereum, id est ex aere factum. Quando
tenebrae erant super faciem abyssi, dixitque Deus: fiat lux. Et facta
est lux (ibid.), tunc angelica creatura facta esse intelligitur de
tenebris illis, id est de tenebroso et humido aere, quippe qui nondum
sole aut ullis illustratus erat luminaribus. Verum pars ejusdem
creaturae, vero lumini Deo per humilitatem subjecta meruit fieri vel
permanere lux per gratiam ejus, diabolus autem et angeli ejus, quia
rebelles luminis exstiterunt, ab illa gratia exciderunt, factique sunt
tenebrae, et non lux. Sicut homo propter peccatum audivit quia pulvis
es, et in pulverem reverteris (Gen. III), sic diabolus, propter
superbiam suam, in istum de quo sumptus est caliginosum aerem detractus
est, ut ait apostolus, rudentibus inferni et reservatur in illud, de quo
loquimur, judicium cruciandus cum angelis suis (II Petr. II). Itaque
angeli nostri quidem comparatione spiritus sunt, qui corpora eorum
quanto aer iste terra subtilior est, tanto nostris corporibus subtiliora
sunt, sed comparatione Creatoris, qui solus incircumscriptus est
spiritus, corpora vel corporei sunt, et, sicut jam dictum est, de aere
isto conditi sunt. Porro aer palam est, quia igne corrumpitur, et cum
sit humidus siccitatem nimiam ignis non sustinens, validis interdum
tempestatibus, id est tonitruum fragoribus fluminumque jactibus
disjectus in partes contrarias usque ad periculum viventium conturbatur.
Igitur ex natura vel conditione propria, diabolus hoc habet et angeli
ejus, ut igne materiali conflagrentur, et tunc verae infirmitatis
arguentur, quando fortior ignis invenietur diabolo principe eorum, qui
contra principem fortitudinis Deum extollitur, et non erit sicut ignis
qui arbitratus est, quod posset esse sicut Deus. Ego vere mirabilis, et
vere terribilis Deus spirituum fortissimus, qui sic illum condidit ut
tam superbus tam facile humilietur, non manu aut lancea, sine aliquo
genere laboriosi certaminis, in quo laboret aut ipse judex, aut
quaelibet ex officialibus ejus creatura rationalis, sed solo satis
idoneo, satis valente, et sufficiente ministerio ignis, judici ipsi
quasi scienter, et libenter ad serviendum assistentis. Ignis enim in
conspectu ejus ardebit, et in circuitu ejus tempestas valida (Psal.
XLIX). Iratus et fervidus movebitur ignis, Deus autem noster in
judicando et disponendo suavis et tranquillus erit. Tunc ille
insensatus, pro Deo igne pugnante, dolore victus humiliabitur et
deprecabitur, sed non parcam ei, ait, verbis potentibus, et ad
deprecandum compositis (Job XLI).
|
|