IN MALACHIAM PROPHETAM COMMENTARIORUM

LIBER UNUS

CAP. I


CAPUT 1

Onus verbi Domini super Israel in manu Malachiae. Onus, id est gravissimi judicii pondus. Ista superstitio pollicetur quod, videlicet secundum prophetiam hanc, infelix Judaicus populus, similiter ut Cain qui Abel fratrem suum occidit, septemplici reatu obnoxius, septempliciter puniendus, id est incorrigibilis permanendo, interminabilem iram Dei foret subiturus. Numero namque septenario, qui tam apud ecclesiasticos quam apud ethnicos philosophos, mas, id est fortis, dicitur, insolubilisque habetur, et eo plerumque universitas significatur, numero, inquam, septenario peccatum rebellionis, et duritia cervicis ejus in hac prophetia designatur. Ipsas vices hic jam perstringere libet. Primo sic alloquitur: Dilexi vos, dicit Dominus. At illi procaciter: In quo dilexisti nos? Deinde secundo: Despicitis nomen meum. Statimque illi: In quo despeximus nomen tuum? Deinde tertio: Offertis super altare meum panem pollutum. At illi: In quo polluimus te? Deinde quarto: Laborare fecistis Dominum in sermonibus vestris. Ad haec illi: In quo eum fecimus laborare? (Mal. II.) Deinde quinto: Revertimini ad me et revertar ad vos, dicit Dominus. Statimque illi: In quo revertemur? Quasi vero non audissent, quod dicebat, recessistis a legitimis meis, et non custodistis (Mal. III). Deinde sexto: Si affligit homo Deum, quia vos confixistis me. At illi: In quo configimus? (Ibid.) Deinde septimo: Invaluerunt super me verba vestra, dicit Dominus. At illi: Quid locuti sumus contra te? (Ibid.) Ita septies conventi, et de septem reatus sui capitulis redarguti, septies excusserunt cervicem duram, nullam reddendo vocem confessionis, sed in omnibus horrorem spirando perpetuae rebellionis. Haec, ut supra jam dictum est, poena eorum significatur interminabilis, quia culpa septemplex, id est incorrigibilis est, atque idcirco insolubilis, ut dictum est, secundum exemplum Cain, cujus peccati septenarium incrementum potest discerni, peccati irremissibilis, quia in deterius semper progrediens nusquam poenitentiam egit. Primum in eo fuit quod non recte divisit, cum Scriptura dicat: Si recte offeras, et non recte dividas, nonne malum est? (Gen. IV sec. LXX.) Recte quidem obtulit, quia cui debuit Deo obtulit, sed non recte divisit, quia rem suam offerens semetipsum sibi retinuit, cor suum Deo non praebuit. Secundum fuit quod fratri recte offerenti et recte dividenti invidit. Tertium, quod dolose egit, dicens: Egrediamur foras. Quartum, quod interfecit. Quintum, quod procaciter negavit, dicens: Nescio. Nunquid custos fratris mei sum ego? Sextum, quod desperavit: Major est, inquiens, iniquitas mea quam ut veniam merear (Gen. IV). Septimum, quod nec damnatus poenitentiam egit, sed usque in finem cor impoenitens habuit. Lamech qui occidit illum, se et illum pulchre discernit, dum reatum suum confitens et dicens: Occidi virum in vulnus meum et adolescentulum in livorem meum, eumdem Cain, et virum propter aetatem, et adolescentulum nominans propter stultitiam, protinus dicit: Septies ultio dabitur de Cain, de Lamech vero septuagesies septies (ibid.). Quod est dicere: Cain sicut peccatum perpetuum et incorrigibile fuit, ita poena interminabilis erit secundum significationem numeri septenarii, qui insolubilis est, et praeter unitates in alias partes aequas non potest dividi. Lamech vero, sicut peccatum terminabile est sive remissibile, confitetur enim in occidendo vulnus suum, et agnoscit livorem suum, ita et poena solubilis erit secundum significationem numeri septuagesimi septimi, qui solubilis est, quia praeter unitates etiam in alias dividitur aequas partes. Habet enim septies undecim, undecies septem. Porro Dominus dixerat, qui occiderit Cain, septuplum punietur. Quod ne contrarium putetur eo quod dictum est: De Lamech vero septuagesies septies, sciendum est, quia et hic ubi Dominus dicit: Septuplum punietur, et alias, ubicunque loquitur, qui hoc vel illud fecerit, morte moriatur, subaudire oportet, nisi poenitentiam egerit. Hoc autem hic subaudiri non valet, ubi dixit, Lamech septies ultio dabitur de Cain, quia cum haec diceret, jam tunc occisus Cain poenitentiae tempus perdiderat. Igitur onus verbi Domini super Israel in manu Malachiae, id est gravissimum judicium verbi Domini super contemptores ejus Judaeos continetur in hoc opere, in hac Scriptura Malachiae, quod interpretatur angelus meus. Est enim angelus, id est nuntius Domini. Sciendumque quod, postquam abductus est in captivitatem Israel, id est decem tribus indifferenter pristino nomine, et duae tribus Judas et Benjamin appellantur Israel. Dilexi vos, dicit Dominus. Et dixistis: In quo dilexisti nos? Nonne frater erat Esau Jacob, dicit Dominus, et dilexi Jacob, Esau odio habui? Scientibus vel scire nolentibus veritatem perspicuum est quod vere Jacob et genus ejus dilexerit Dominus. Etenim ista dilectio quam dicit, et dilexi Jacob, Esau autem odio habui, de fructu suo cognoscitur. Quid multa commemorem? De genere ejus Christum nasci fecit dilectio Domini. Cum fuisset Esau primogenitus, non illi, sed juniori benedictionem istam cupivit: Serviant tibi populi, et adorent te tribus. Esto dominus fratrum luorum, et incurventur ante te filii matris tuae. Qui maledixerit tibi sit ille maledictus, et qui benedixerit tibi benedictionibus repleatur (Gen. XXVII). Benedictio haec in Christo completur. Quis nesciat etiam prophetas, et sanctos, vel justos innumeros de illo genere progenitos, et in hoc apparere fructum dilectionis qua dilexit Jacob? Ego sum, ait ipse apud alium prophetam, qui ascendere vos feci de terra Aegypti, et eduxi vos in deserto quadraginta annos, ut possideretis terram Amorrhaei, et suscitavi de filiis vestris prophetas, et de juvenibus vestris Nazaraeos (Amos II). Nonne hic est multus dilectionis fructus, multitudo prophetarum, exercitus Nazaraeorum, id est sanctorum, et ipse Christus Sanctus sanctorum? Apostolus hoc nescire nos non vult, dicens: Quod eorum adoptio est filiorum, et gloria, et testamentum, et legislatio, et obsequium, et promissa, quorum patres ex quibus Christus secundum carnem, qui est super omnia Deus benedictus in saecula. Amen (Rom. IX).