|
|
“Venerunt ergo milites et primi quidem fregerunt crura, et alterius qui
crucifixus est cum eo.”
|
|
Primi, inquit, id est exterioris, et alterius itidem exterioris (nam
Dominus Jesus medius crucifixus erat) fregerunt crura, quia necdum
obierant, ut depositi non viverent, sed et maturius expirarent.
|
“Ad Jesum autem venientes, ut viderunt eum jam mortuum, non fregerunt
ejus crura.”
|
|
Bene, nec enim opus erat, ut super dolorem vulnerum ejus quidquam
apponerent (Psal. LXVIII), in quo jam sensuum nihil restabat.
|
“Sed unus militum lancea latus ejus aperuit, et continuo exivit sanguis
et aqua.”
|
|
Deo gratias. Sanguine redimimur, aqua abluimur. Tantam salutem Deus
noster, per quam voluit nos salvari, lanceatus in medio terrae operatus
est. Sed hujus rei magnitudo vel dignitas valde attentum et bene
credulum auditorem efflagitat. Sequitur ergo:
|
“Et qui vidit testimonium perhibuit, et verum est ejus testimonium, et
ille scit, quia vera dicit, ut vos credatis.”
|
|
Ecce unus testis hic est qui vidit et qui scripsit haec, quamvis et
multos vidisse, qui adfuerunt et videre voluerunt, dubium non est: Sed
ne videar solus esse testis, inquit, adhibebo mecum alios duos testes.
Legalem scilicet sermonem testem unum, et propheticum testem alium.
|
“Facta sunt enim haec ut Scriptura impleretur: Os non comminuetis ex eo
(Exod. XII).”
|
|
Hoc de Agno paschali praecipit lex. Brevi ergo, sed claro judicio
perdocet, illum legalem Paschae agnum significativum fuisse hujus veri
Agni, qui nunc tandem pro nobis immolatus est, sicut jamdudum bene
exercitata certum habet sanctae Ecclesiae fides.
|
“Et iterum alia Scriptura dicit: Videbunt in quem transfixerunt.”
|
|
Hoc Zachariae prophetae testimonium est (cap. XII). Igitur in ore trium
testium, scilicet legis et prophetarum atque hujus evangelistae, stabit
hoc Verbum:
|
“Quia milites, ut jam dictum est, Domini Jesu non fregerunt crura, sed
unus militum lancea latus ejus aperuit, et continuo exivit sanguis et
aqua.”
|
|
Nunc demum rem tantam latius contemplemur. Nec enim praetereundum est,
tantae rei hujus sacramentum, cui sanctus evangelista suum tam
diligenter testimonium interposuit, et congrua de Scripturis exempla
subjecit. Cur ergo Agnus qui immolatus est, noluit ut os comminueretur
ex eo? Non enim casu, sed eo volente et disponente actum est, videlicet
idcirco crura sibi frangi noluit, quia ossium fractura nullum usquam
bonum sui similitudine commendat. Ossa namque quae ubique in Scripturis
mystice pro virtutibus accipiuntur, nihil nobis mysterii praedicarent in
eo quod frangerentur. Sed econtra crura in eo quod integra conservata
sunt, illud nobis mysticant, quod universae viae ejus recte inviolabiles
sunt. Siquidem crura ejus vias ejus significant. Unde in Canticis
dicitur:
|
“Crura ejus columnae marmoreae, quae fundatae sunt super bases aureas
(Cant. V),”
|
|
id est, itinera ejus pulchra super divinitatis sapientiam in rectitudine
sunt firmata. Quid igitur vitata crurum fractura fieri naluit?
|
“Sed unus militum, inquit evangelista, lancea latus ejus aperuit, et
continuo exivit sanguis et aqua.”
|
|
Cur igitur hoc fieri maluit? Videlicet ut illam super nos effunderet
aquam cum sanguine suo, quam cum commendaret dixerat:
|
“Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto non potest videre
regnum Dei (Joan. III).”
|
|
Siquidem hujus aquae sacramentum, hoc miraculo sumpsit exordium.
Baptizatus ergo Dominus in passione sua, talem ad nos suae salutiferae
mortis participationem jam mortuus emisit. Non est novum hoc aut mirum,
quod illum in passione sua dicimus baptizatum. Matre filiorum Zebedaei
postulante ac dicente:
|
“Magister, dic ut sedeant hi duo filii mei, unus ad dexteram tuam, et
alius ad sinistram in regno tuo, respondens, dixit: Potestis bibere
calicem quem ego bibiturus sum aut baptismo quo ego baptizor, baptizari?
Qui cum respondissent, possumus: Calicem, inquit, meum bibetis, et
baptismo quo ego baptizor baptizabimini (Marc. X),”
|
|
et caetera. Nomine calicis sive baptismi passionem voluit designare
martyrii, quae et ipsum et illos decebat consummari. Unde et alibi de
passione sua loquitur:
|
“Baptismo autem habeo baptizari, et quomodo coarctor usque dum
perficiatur (Luc. XII).”
|
|
Graece autem baptismus, Latine ablutio dicitur. Quas ergo sordes habebat
Dominus, ut baptismo passionis ablueretur? Nempe mortalitatem nostram et
passibilitatem, propter quam sordidus et contemptibilis apparebat
hominibus, sicut et in Zacharia legimus:
|
“Jesus autem indutus erat sordid's vestibus. Dixit autem Angelus his,
qui stabant coram se: Auferte ab eo vestimenta sordida (Zach. III).”
|
|
Jesus erat indutus sordidis vestibus, qui, cum non fecisset peccatum,
pro nobis peccatum factus est (II Cor. V). Et ipse infirmitates nostras
portat (Isa. LIII). Et in Apostolo legimus:
|
“Christus nos redemit de maledicto legis, factus pro nobis maledictio
(Galat. III).”
|
|
Hic in vicesimo uno psalmo loquitur:
|
“Longe a salute mea verba delictorum meorum.”
|
|
Et in sexagesimo octavo psalmo:
|
“Deus, tu scis insipientiam meam, et delicta mea a te non sunt
abscondita.”
|
|
Quae universa, inquit, appellantur sordida vestimenta, et auferuntur ab
eo cum in morte sua nostra delet peccata. Cum igitur videmus Dominum
Jesum propter passionem mortis gloria et honore coronatum, et a nostris
quae ipse portaverat peccatis ablutum (Hebr. II), recte illum accipimus
suo baptismo in morte sua baptizatum atque ut eumdem suum ad nos
transfunderet baptismum, sanguinem et aquam de latere suo profudisse jam
mortuum. Baptismum quo a Joanne baptizatus est non ad eamdem pertinuisse
virtutem, jam alias dictum est. Idcirco nec solus sanguis, nec sola de
latere Salvatoris aqua manavit; quia divinus ordo nostrae salutis
utrumque depoposcit. Nec enim ad hoc redempti sumus, ut tales nos ille
possideret, quales eramus prius. Unde et Apostolus:
|
“Non enim, inquit, vocavit nos Deus in immunditiam, sed in
sanctificationem in Christo Jesu (I Thess. IV).”
|
|
Et in alio loco, cum priora commemorasset peccata:
|
“Et haec, inquit, fuistis, sed abluti estis, sed sanctificati estis (I
Cor. VI),”
|
|
etc. Ut ergo esset, unde a peccatis lavaremur, aqua quae corporales
tantum lavare poterat sordes sanguinis, qui est pretium nostrae
redemptionis, sociata est, et ex ejus societate virtutem atque
auctoritatem sumpsit, ut ad abluendas invisibiles peccatorum sordes
digna sit sancto cooperari Spiritui: Societate, inquam, vivifici ac
pretiosi sanguinis hoc accepit, ut comparetur vera similitudine Rubro
mari, per quod salvatus populus transivit, Pharaone submerso cum
curribus et equitibus suis (Exod. XIV). Nam fugientes Aegyptum hujus
saeculi, mundatos in veram promissionis terram transmittit, diabolumque
persequentem penitus absorbet cum praeteritis actibus et pompis suis.
Igitur, ut supra dictum est, longe rationabilius fuit, ut lancea militis
latus ejus aperiretur, quam ut crura frangerentur; rationabilius,
inquam, ac decentius tanto salutis fuit artifici, valdeque accessit ad
pulchritudinem operis, ut illud sibi mortuo de latere subduceret, unde
nasceretur Ecclesia:
|
“Qui dormienti Adae costam eduxit, unde formaretur Eva (Gen. II).”
|
|
Hac enim similitudine quid pulchrius, quid elegantius, quid dulcius?
Siquidem ille primus Adam obdormivit, iste secundus, ut dictum est,
surrecturus obiit. Illi Dominus soporem immisit, huic Pater calicem
passionis dedit.
|
“Egredimini ergo et videte, filii Sion, regem Salomonem in diademate
suo, quo coronavit cum mater sua, in die desponsationis ejus, et in die
laetitiae cordis illius (Cant. III).”
|
|
Egredimini, inquam, de tenebris illis, quae super terram factae sunt ab
hora sexta usque in horam nonam (Matth. XXVII). Imo de illis, quae per
istas significatae sunt, et nunc operiunt faciem cordis Judaeorum. De
his ergo tenebris exite, et videte intenta contemplatione illum, qui vos
vocavit in admirabile lumen suum (I Petr. II), regem magnum, regem
pacificum, in diademate spineo, quod est charitas et magnae miserationis
ornamentum, quo coronavit eum mater sua Synagoga, in hac die
desponsationis ejus, qua, ut dictum est, nasciturae sibi sponsae
Ecclesiae in laetitia cordio sui, prima elementa produxit, sequitur:
|
“Post haec autem rogavit Pilatum Joseph ab Arimathia, eo quod esset
discipulus Jesu (occultus autem propter metum Judaeorum) ut tolleret
corpus Jesu. Et permisit Pilatus. Venit ergo, et tulit corpus Jesu.”
|
|
Occultus iste erat discipulus Jesu, sed non occulte rogavit Pilatum,
neque occulte tulit ad sepeliendum corpus Jesu. Nec enim erat opus
legis, namque, ut supra dictum est, hoc erat praeceptum (Deut. XXI), ut
in patibulo appensus eodem die sepeliretur providente jam corpori suo
sepulturae libertatem ipso Dei verbo, quod per Moysen loquebatur.
|
|