CAPUT III Quod Spiritus sanctus Patri et Filio consubstantialis Deus ac Dominus sit, et quod haec proprie persona sit amor Dei, quem qui non habet angelus, est diabolus; qui non habet homo cum angelo non habente damnatur.

Spiritum sanctum credimus et confitemur verum esse Deum et Dominum, Patri et Filio consubstantialem, et coaeternum, id est per omnia secundum substantiam, quod Patrem et Filium, non eumdem in persona quam Patrem et Filium. Nam sicut alia Patris, et alia Filii, sic nihilominus alia est persona Spiritus sancti, divinitas autem et gloria atque majestas quae Patris et Filii, eadem nihilominus est Spiritus sancti. Et ut persona Filii et hujus Spiritus sancti proprietates, aliis quoque discernamus vocabulis, sicut Filium Verbum Patris dicimus, sive rationem, non utique verbum affectivum, neque affectatam rationem, sed substantiale Verbum, et rationem sempiterne et substantialiter viventem, sic Spiritum sanctum dicimus Patris et Filii charitatem, sive amorem, non utique accidentalem charitatem, neque adventitium amorem, sed substantialem charitatem, et aeternae constantiae amorem. Qui amor quanti sit momenti, imo quantae sit majestatis, ut aliquatenus speculari mereamur, conferamus nunc in eodem genere vel specie creaturam ejus participem creaturae quae ejus particeps non est. Certe si de angelica specie duos conferas, alter diabolus, alter forte sanctus Gabriel, aut gloriosus Michael est. Si de humano genere, verbi gratia, de apostolico sumas ordine, alter beatus Petrus apostolus, alter Judas diabolus est. Attamen hoc solum interest quod hic homo, vel hic angelus, hujus amoris est particeps; ille autem homo, vel ille angelus non est ejus particeps. Uterque, ex majestate Verbi per quod factus est, hoc habet ut sit rationalis; hoc solo, ut dictum est, differunt quod hic habet, et ille non habet communionem hujus amoris. Claret itaque etiam in isto proprietas operationis Spiritus sancti, quia videlicet per Verbum Patris esse sumpsit, per Spiritum vero sanctum, bene esse sumit creatura rationalis.