CAPUT IV. Soli Deo notum fuisse mysterium Verbi incarnandi, per quod restituendus esset numerus civium Dei.

Et quidem sancti angeli detrimentum, ut jam dictum est, suae multitudinis plangere poterant in spiritu pietatis, Deus autem apud se in Verbo suo, in quo vita erat quidquid factum est, jamdudum habebat et videbat quid esset facturus ad gloriam et laudem nominis sui. Solus ipse noverat, et cunctis angelis absconditum erat, quemadmodum Apostolus cum vidisset, quae

“sit dispensatio sacramenti,”

addidit,

“absconditi a saeculis in Deo, qui omnia creavit, ut innotescat principatibus et potestatibus in coelestibus per Ecclesiam multiformis sapientia Dei (Ephes. III).”

Quid erat absconditum, vel quale erat illud sacramentum? Nimirum, ut summae benevolentiae largitas, largissima Creatoris benevolentia, de inope et abjecta terrae materia, quae tunc sub aquis latebat, gloriosam et angelicae claritati consimilem ederet creaturam, et uni personae ex multitudine ejusdem creaturae suam daret potestatem et honorem, et regnum, nihilque minus haberet creatura ipsa, quam ipse Creator omnium, totumque reipublicae ejus obtineret imperium. Vere magnum pietatis sacramentum, quod tunc quidem, ut jam dictum est, erat absconditum, nunc autem

“manifestum est in carne, justificatum est in spiritu, apparuit angelis, praedicatum est gentibus, creditum est mundo, assumptum est in gloria (I Tim. III).”

Nota est persona illa, quia non solummodo creatura, sed etiam Creator est, id est, non solummodo homo, sed etiam Deus est. Celsitudinem illam diabolus per superbiam ambire praesumpsit, dicendo:

“Ascendam super altitudinem nubium, et similis ero Altissimo (Isa. XIV).”

At ille scilicet Altissimus tantam praesumptionem repulit et damnavit, non quod eamdem suam celsitudinem rapinam arbitraretur, cuperetque gloriari solus, sed quod sciret creaturam non posse humiliter sustinere tantae felicitatis pondus, nisi creatura ipsa sic assumeretur, ut, salva unitate personae, esset etiam Creator, id est Deus. Res tanta tam mirabilis ingenti praelio decertata tandem ad effectum pervenit, victo et confuso diabolo, qui per audacissimam impudentiam semper nisus est avertere propositum Dei. Et haec est victoria Verbi Dei cujus praedicare triumphum praesens opus intendit, etc.