CAPUT 4

“Qui testimonium perhibuit Verbo Dei, et testimonium Jesu Christi quaecunque vidit.”

Haec pars exordii hujus, magnam totius libri auctoritatem perficit, ut non debeant contemni vel minoris haberi celsitudinis, quam caeterae Scripturae, quas in canonico apice recipit ac veneratur Ecclesia Christi. Si enim hanc Apocalypsim non recipit quis, consequens est ut nec illud recipiat testimonium Verbi Dei, testimonium Jesu Christi, id est, Evangelium ejusdem Joannis, in cujus initio dicit:

“In principio erat Verbum,”

etc. De illo namque testimonio dicit adjungens,

“quaecunque vidit,”

videlicet ad confirmationem ejusdem testimonii; quia nimirum cum in testimoniorum constantia diversitas sit, ille constantissimus judicatur testis, qui quae testificatur ipse vidit. Eamdem ob causam cum dixisset,

“quia unus militum lancea latus Domini, cum jam obiisset, aperuit et continuo exivit sanguis et aqua;”

statim subjunxit:

“Et qui vidit, testimonium perhibuit, et verum est testimonium ejus, et ille scit quia vere dicit ut et vos credatis (Joan. XIX).”

Et alibi:

“Hic est discipulus qui testimonium perhibet de his, et scripsit haec; et scimus quia verum est testimonium ejus (Joan. XXI).”

Nec vero singula scribendo testimonium perhibuit de omnibus quaecunque vidit. Ipse enim dicit:

“Multa quidem et alia signa fecit Jesus in conspectu discipulorum suorum, quae non sunt scripta in libro hoc (Joan. XX).”

Verumetiam haec dicens,

“testimonium perhibuit de omnibus quaecunque vidit,”

non quidem omnia scribendo, sed multa fuisse dicendo; ita ut quemadmodum in fine dicit, si omnia scribantur, nec ipsum arbitretur mundum capere posse eos, qui scribendi essent, libros. Hoc autem cum dicit, non ad multitudinem codicum, sed ad magnitudinem spectat sensuum, quos etiam nunc, cum pauci sint libri, universos capere non possunt, qui in mundo sunt; et illa quidem, quae fuerant Jesu Christi, id est, secundum formam servi, sive habitum hominis, visibiliter effecta, iste videre potuit; sed Verbum ipsum, cui nihilominus testimonium perhibuit, videre oculis non potuit. Idcirco ita non dixit:

“Qui testimonium perhibuit Verbo Dei, quaecunque vidit;”

sed clausulam protelans praemisit,

“et testimonium Jesu Christi;”

et tunc demum clausit dicens:

“quaecunque vidit.”