CAPUT XLIII.De luminarium atque stellarum diversa positione in firmamento.

Sciendum vero quod licet cum dixisset, fiant luminaria, subjunxit, in firmamento coeli, pariterque de stellis, et posuit eas in firmamento coeli quamvis non diversa sit dictio, diversa tamen horum est positio. Nam, quod astronomici melius experti sunt, stellae quidem omnes praeter quinque planetas, id est erraticos, et praeter haec duo luminaria magna, in firmamento fixae sunt, et cum firmamento feruntur. Siquidem luminaria haec, 17 et stellae quinque, ut praedictum est, quas idolorum suorum nominibus sacraverunt, scilicet, Saturni, Jovis, Martis, Veneris atque Mercurii, circos habent proprios, qui contrario motu feruntur, volvuntur enim contra firmamentum. Horum altior circus Saturni, inferior lunae, circulus habetur. Bene, inquit, fiant luminaria in firmamento coeli, id est unumquodque in sui firmamento coeli. Dicuntur enim et istorum luminarium et caeterorum planetarum circuli coeli, qui laudant Dominum, juxta Psalmistam dicentem: Laudate eum, coeli coelorum (Psal. CXLVIII), id est, coeli, vel circi majores, minorum complexui circulorum. Non enim parva materia divinae laudis est firmamentum, cursus eorum quem nunquam excedunt, incessanter currendo, seque in circulos suos reflectendo motu duplici, videlicet motu superioris firmamenti, quod dicunt aplanen, et motu proprio, quo contra ipsum jugiter feruntur. Utrumque motum Ecclesiastes, de sole loquens, exprimit his verbis: Oritur sol et occidit, et ad locum suum revertitur, ibique renascens gyrat ad austrum, et flectitur ad aquilonem. Lustrans universa in circuitu pergit spiritus, et in circulos suos revertitur (Eccle. I). Hoc idem de luna et caeteris est sentiendum, quae quanto majores vel minores circulos habent, tanto plus vel minus temporis gyrando et regyrando expendunt.