|
|
“Dixerunt ergo ei: Tu quis es?”
|
|
Hactenus Judaei intelligere nolentes et quaerere detrectantes,
dissimulare utcunque poterant se advertisse, quo tenderet supradictum
ejus testimonium. At vero nunc lux mundi suum illud testimonium
terribili fulgore defendens, dormitantiumque, imo et vigilanti naso
stertentium somnum discutiens, oculos illorum aperiri fecerat dicendo:
|
“Si enim non credideritis, quia ego sum, moriemini in peccatis vestris,”
|
|
ne jam dissimulare possent aliquid sibi hoc dicto emicuisse quod
spectandum esset vel auscultandum.
|
“Dixerunt ergo: Tu quis es?”
|
|
Irreverenter quidem quaesierunt, et proterve pulsaverunt, sed invenire
eos oportebat, aperiri illis conveniebat, ut magis ac magis
inexcusabiles essent. et eis qui credituri erant, magis ac magis
testimonia veritatis augescerent. Audi ergo quod sequitur.
|
“Dixit eis Jesus: Principium qui et loquor vobis Multa habeo de vobis
loqui et judicare.”
|
|
Dicebat plane, ut quia quaestionem ipse commoverat, et ad quaerendum
illos excitaverat terribili sententia, qua dixit:
|
“Si enim non credideritis quia ego sum. moriemini in peccatis vestris,”
|
|
dicebat, inquam. ut hac vice magnum aliquod et dignum se testimonium
pronuntiaret. Et revera magnum dignumque est, quod hac responsione
testificatus est; idem enim est ac si dixisset, seipsum esse qui erat,
et qui est et qui venturus est. Nam quia erat,
se appellat; et quia est, statim subjungens:
inquit,
scilicet ad judicandum vivos et mortuos in novissimo die (Apoc. I);
|
“multa, inquit, habeo de vobis loqui et judicare.”
|
|
Istis ergo, quos jam denotans vir sapiens:
|
“Parvulum, inquit, occidit invidia, et virum stultum interficit
iracundia (Job. V);”
|
|
tormentum suum non modice auctum est. Jamdudum invidebant huic homini,
ut putabant filio Joseph, quod a quibusdam de turba Christus esse
putaretur, sicut superius dictum est, quia cum audissent quidam de turba
sermones ejus,
|
“dicebant: Hic est vere propheta. Alii dicebant: Hic est Christus (Joan.
VII),”
|
|
cum tamen Christum hominem tantummodo fore arbitrarentur. At ille nunc
dicentibus sibi:
hoc de seipso protessus est, quod longe supra hominem est:
, inquiens, subaudis ego sum, statimque subjungens:
Et una eademque responsione, simul et intemporalem incommutabilemque
essentiam suae divinitatis et temporalem designans conditionem assumptae
humanitatis. Secundum divinitatis infinitam antiquitatem principium est;
principium, inquam, in quo omnia condita sunt, sicut in exordio libri
Geneseos scriptum est:
|
“In principio fecit Deus coelum et terram (Gen. I);”
|
|
secundum carnem vero, finis est, id est consummatio, quia in ipso
nihilominus universa restaurata sunt (Ephes. I). Unde ipse in
Apocalypsi:
|
“Ego sum, inquit, [a] et [oh] initium et finis (Apoc. I).”
|
|
Ex hoc principio, ante saecula quidem tantummodo Deus erat; nunc autem,
quando haec loquitur illis, Deus et homo, sed homo adhuc passibilis;
venturus est autem in fine saeculorum, idem Deus et homo multa habens
loqui et judicare, jam ex quo resurrexit a mortuis, in utraque natura
impassibilis. Igitur suum esse (de quo dixerat,
|
“si enim non credideritis, quia ego sum,”
|
|
) irreverenter quaerentibus, terribiliter, ut dignum erat, ipse
descripsit, tali concludendo fine, ut diceret:
|
“Multa habeo de vobis loqui et judicare.”
|
|
Est autem hoc ejus esse, illud intelligendum quod totius Trinitatis
commune, et ejusdem unius Dei proprium vel singulare est. Quod et ad
Moysen loquens, diligentius expressit, dicens:
|
“Ego sum qui sum. Haec dices filiis Israel: Qui est, misit me ad vos
(Exod. III).”
|
|
Quod videlicet ejus esse, ab omnium essentia rerum vel creaturarum in eo
plurimum differt quod nullis accidentibus subjacet; verbi gratia, ut
homo, qui quasi flos egreditur et conteritur, et fugit velut umbra, et
nunquam in eodem statu permanet (Job. XIV); sive angelica quoque
creatura, quae maxime ex eis qui ceciderunt, probatur: aliud esse in eo
quod sunt omnes rationales spiritus per substantiam, atque aliud quod
facti sunt, hi per accidentem malitiam, illi autem per accidentem
nihilominus gratiam. Nullis, inquam, accidentibus, ut haec vel caetera
quae facta sunt, substantia Dei subjacet, atque ideo solus verus est,
quia incommutabilis est, unde et propria ejus differentia est, id est,
esse quod est. Proinde et tunc, quando Moysi locutus est et nunc, quando
contra inimicos suos de seipso testimonium perhibet, opportune hoc
substantivo verbo pro sui descriptione usus est. Tunc quidem quia filiis
Israel multis diis in Aegypto servire assuetis, nomen Dei multorum
commune videbatur; et idcirco ad distinctionem eorum, qui homines quidem
quondam fuerant, nunc autem nec dii nec homines erant:
|
“Ego, inquit, sum qui sum, et haec dices filiis Israel: Qui est, misit
me ad vos.”
|
|
Nunc vero, quia intendebant agere inimici ejus Judaei, ut jam non esset,
et ut nomen ejus periret, ut eos frustra laborare ostenderet, eodem
verbo substantivo congrue usus est. Sequitur:
|
|