CAPUT 3

“Est autem Jerosolymis probatica piscina, quae cognominatur Hebraice Bethsaida, quinque porticus habens.”

Piscina non a pisce dicta est (sicut nec fiscina a fisco, nec mutina a muto) nisi forte per antiphrasim, eo quod pisces minime habeat. Erat autem aqua gemino lacu insignis, quorum alter plerumque impletur imbribus hibernis, alter rubris est discolor aquis, unde [in qua] hostiae lavabantur. Quamobrem probatica quoque dicta est. Graece namque probata, Latine oves dicuntur. Unde, ut praedictum est, piscina haec probatica dicitur, eo quod ibi hostiae lavarentur.

“Quae cognominatur, inquit, Hebraice Bethsaida.”

Notandum quod non ait: quae cognominatur probatica. Quod si dixisset, videretur idem dici Graece, probatica, quod Hebraice, Bethsaida; sed est, inquit, probatica, id est, lavandis hostiis accommodata, quem sensum sermo latinus uno verbo non resonat:

“Cognominatur autem Bethsaida,”

quod Latine dicitur domus frugum. Cujus nominis secundum res subsequentes magnum est mysterium.

“Quinque, inquit, porticus habens;”

in hoc tantum continetur mysterium, ut quamvis per homines factum, tamen a Deo recte credatur provisum, quatenus hujus numeri porticus illic haberentur. Cur enim illic habebantur? Sequitur:

“In his jacebat multitudo magna languentium, caecorum, surdorum, aridorum, exspectantium aquae motum.”

Id est, ad hoc piscina haec porticus istos habebat, ne multitudo languentium ad coelestis remedii opificem piscinam excubans, tectum non haberet, ne opem supernam exspectare non liceret, aestu urente, vel turbine aut pluvia de sub uvido urgente. Longa enim erat supernae visitationis exspectatio, de qua protinus subjungitur: