CAPUT IX. De operatione virtutum, quae magna est inter charismata Spiritus sancti quod secundum illam dictum sit: Et non surrexit propheta ultra in Israel, quem nosset Dominus facie ad faciem, et quod virtutes operari, hoc fuerit indicare nomen Adonai.

De operatione virtutum, quae gratia magna est in divisionibus gratiarum Spiritus sancti, superius loqui coepimus, simul memores illius dicti:

“Ego Dominus qui apparui Abraham, Isaac, et Jacob, in Deo omnipotente, et nomen Adonai non indicavi eis (Exod. VI).”

Post illa quae hinc jam diximus adhuc dicere superest, quia secundum gratiam istam merito magnificus habetur Moyses, ita ut de illo Scriptura dicat:

“Et non surrexit propheta ultra in Israel sicut Moyses, quem nosset Dominus facie ad faciem.”

Sequitur enim:

“In omnibus signis atque portentis quae misit per eum ut faceret in terra Aegypti Pharaoni, et omnibus servis ejus, universaeque terrae illius, et cunctam manum robustam, magnaque mirabilia, quae fecit Moyses coram universo Israel (Deut. XXXIV).”

Secundum ergo gratiam istam, scilicet secundum operationem virtutum, et non secundum omnimodam Spiritus sancti gratiam, dictum hoc intelligi oportet:

“Et non surrexit propheta ultra in Israel, sicut Moyses.”

Alioqui repugnans esse videbitur vel illi sententiae quam de uno dixit Dominus:

“Amen dico vobis, non surrexit inter natos mulierum major Joanne Baptista (Matth. XI).”

Proinde notandum quod non ita scriptum est: Et non surrexit ultra propheta tantus ut Moyses, sed:

“sicut Moyses,”

determinata etiam qualitate sive modo surrectionis, quo ille surrexit, dicendo in omnibus signis atque portentis. Nam revera secundum hunc modum nec ipse Joannes, nec alius quisquam surrexit sicut Moyses. De quo videlicet Joanne sic in Evangelio scriptum est:

“Et multi venerunt ad Jesum et dicebant: Quia Joannes quidem signum fecit nullum. Omnia autem quae dixit Joannes de hoc, vera erant (Joan. X).”

Forte dicit aliquis: Quid agis de magno propheta Domino nostro Jesu Christo? Nonne saltem ille propheta surrexit in Israel sicut Moyses? nonne de illo sic dixit et scripsit Moyses?

“Prophetam de gente tua et de fratribus tuis, sicut me suscitabit tibi Dominus Deus tuus (Deut. XVIII).”

Ad haec, inquam, nimirum si de magnitudine quaeritur, sicut veraciter plus quam Jona et plus quam Salomon hic, ita et plus quam Moyses (Matth. XII). Verumtamen apud curiosos homines, non hic sicut Moyses. Unde cum multa mira faceret, cum etiam de paucis panibus multa millia satiasset, et diceret eis:

“Hoc est opus Dei ut credatis in eum quem ille misit. Dixerunt ei: Quod ergo tu facis signum, ut videamus et credamus tibi? quid operaris? Patres nostri manducaverunt manna in deserto (Joan. VI).”

Denique quidquid fecisset aut facere vellet, non esset eis sicut Moyses, nisi eorum et curiosos oculos ejusmodi miraculis pasceret et otiosos ventres semper cibo impleret. Itaque quod dixerat Moyses:

“Prophetam de gente tua et de fratribus tuis sicut me suscitabit tibi Dominus Deus tuus,”

pro veritate naturae humanae dictum, recte intelligitur, quia futurum erat, et revera sic factum est, ut Filius Dei secundum hanc fieret sicut Moyses, id est verus homo, sicut in Job scriptum est, et nos meminimus longe superius:

“Si fuerit pro eo angelus, loquens unus de millibus (Job. XXXIII).”

Nam in caeteris longe hic plus quam Moyses. Et de charismatibus Spiritus sancti coeptum sermonem peragamus, multa bona, secundum omnes ejusdem Spiritus sancti operationes, sive ministrationes operatus est, excepto quod genera linguarum ore proprio non exercuit, quam Spiritus sancti gratiam postmodum apostolis suis dedit, et insuper remissionem peccatorum, per eumdem Spiritum sanctum solus operatus est.