CAPUT XLI. Quod Joseph patrem defunctum cum planctu magno sepelierit in terra Chanaan.

Finitisque mandatis quibus filios instruebat, collegit pedes super lectulum et obiit, appositusque est ad populum suum. (CAP. L.) Quod cernens Joseph, ruit super faciem patris, flens et deosculans eum, etc. Hanc omnem curam pro mortuo habitam, quod patri filius pias impendit lacrymas, quod praecepit servis suis medicis, ut aromatibus condirent patrem, quod celebratis exsequiis, planctu magno atque vehementi sepelivit eum in terra Chanaan, in spelunca duplici, quam emerat Abraham cum agro in possessionem sepulcri ad Ephron Hetheo, contra faciem Mambre; haec, inquam, omnia paternae curae officia a Joseph exhibenda divinum oraculum brevi consolationis responso promiserat ipsi Jacob, Joseph quoque inquiens ponet manum suam super oculos tuos (Gen. XLVI). Quod ille pro magno accipiens: Jam laetus, inquit, moriar, quia vidi faciem tuam, et superstitem te relinquo (ibid.). Porro quod flevit eum Aegyptus septuaginta et aliis septem diebus, non imitandum exemplum est eis qui se peregrinos et hospites super terram esse profitentur, qui hic manentem non habent civitatem, sed futuram inquirunt (Hebr. XIII). Nam quod filii quoque Israel Moysen et Aaron tricenis diebus flevisse dicuntur in Scripturis (Num. XX; Deut. XXXIV), hoc ex Aegyptia consuetudine populo nondum erudito supererat, deinceps quippe melioribus paulatim assuefactus, ab illa superstitione descivit, Scriptura dicente: Modicum plora super mortuum, sciens quoniam requievit (Eccli. XXII). Planctus autem, aut fletus in hujusmodi non semper proprie dicitur; sunt namque et ludi funerei, qui planctus nomine significantur. Caeterum veri tantum planctus, et veri fletus viris dignis mediocriter exhiberi conceduntur. Unde et quidem Sapiens dicit: Fili, in mortuum produc lacrymas, et quasi dira passus incipe plorare, et secundum judicium contege corpus illius, et non despicias sepulturam illius, et fac luctum super meritum ejus, uno die vel duobus (Eccli. XXXVIII). Nec mirum Aegyptios ita flevisse planctu magno atque vehementi, ut etiam nomine locus exinde signaretur. Appellatusque est Planctus Aegypti. Nam et Flaccus dicit, quia

. . . . . qui conducti plorant in funere, dicunt

Et faciunt . . . . . plura dolentibus ex animo . . . . .

(HORAT. De art. poet. vers. 431.)

Non quidem Joseph vir sapiens Aegyptios conduxit aut postulavit ut flerent, sed dum aliud intendit, hoc etiam ex abundanti sibimet sponte occurrere permisit. Quid enim intendit, dicendo ad familiam Pharaonis: Si inveni gratiam in conspectu vestro, loquimini in auribus Pharaonis, eo quod pater meus adjuraverit me, dicens: En morior, in sepulcro meo quod fodi in terra Chanaan sepelies me. Ascendam igitur et sepeliam patrem meum, ac revertar. Hoc utique intendit, ut, in transferendo patrem, vitaret invidiam, praecludendo os obloquentium, qui forte dicerent

“quia non diligit terram nostram.”

Nec frustrata est hujus humilitatis providentia; non solum enim hanc invidiam, non solum iram Pharaonis evasit, sed ita omnes in gratiam ejus sunt locuti, ut insuper irent cum eo omnes senes domus Pharaonis, cunctique majores natu, haberetque in comitatu currus et equites, fieretque turba non modica. Igitur sicut prudenter benevolentiam quaesivit, sic et exsequias Aegyptias sapienter admittere debuit, nihil nocituras sancto proposito peregrinationis, in qua illud potius flendum est, quia incolatus suus prolongatur eis (Psal. CXIX), a quibus melior patria, melior civitas speratur.