CAPUT XIII. De tabernaculo, et velamento dividente inter primum et secundum, quod dicitur Sancta sanctorum, et quod situm ejus, vel ritum Apostolus dicat fuisse parabolam.

“Facies et velum de hyacintho et purpura, coccoque bis tincto, et bysso retorta, opere plumario, et pulchra varietate contextum, quod appendes ante quatuor columnas de lignis setim,”

etc. Hactenus per compositionem tabernaculi sermo properantior cucurrit, nunc demum ad capitulum Apostoli superius memoratum redeundum est.

“Tabernaculum, inquit, factum est primum, in quo erant candelabra, et mensa, et propositio panum, quae dicitur sancta. Post velamentum autem secundum tabernaculum, quod dicitur Sancta sanctorum (Hebr. IX),”

etc. Post velamentum autem quod illic memorat, istud est, de quo praesenti loco Dominus:

“Facies, inquit, et velum de hyacintho, et purpura coccoque bis tincto, et bysso retorta, opere plumario,”

etc.

“Post velamentum, quod ait secundum tabernaculum, quod dicitur Sancta sanctorum, aureum habens thuribulum, et arcam testamenti, superque eam cherubim gloriae, obumbrantia propitiatorium,”

idem quod hic dicitur,

“intra velum pones arcam testimonii ex quo sanctuarium sanctuarii et sanctuaria dividuntur: pones et propitiatorium super arcam testimonii in sancta sanctorum.”

Porro, quod ait idem Apostolus, in primo tabernaculo

“erant candelabra, et mensa, et propositio panum, quae dicitur sancta,”

id est, quod hic subjunctum est,

“mensamque pones extra velum, et contra mensam candelabrum.”

Sequitur, dicens:

“Facies et tentorium in introitu tabernaculi, et de hyacintho, et purpura, coccoque bis tincto, et bysso retorta, opere plumario, et quinque columnas deaurabis, lignorum setim, ante quas ducetur tentorium, quarum erunt capita aurea, et bases aeneae.”

Itaque mensa, et propositio panum, candelabrumque inter duo vela posita erant: arca autem et propitiatorium, cum duobus cherubim ultra velum secundum. Sequitur adhuc:

(CAP. XXVII.)

“Facies et altare de lignis setim, quod habebit quinque cubitos in longitudine, et totidem in latitudine, id est quadrum et tres cubitos in altitudine.”

Itaque ternaria haec positio diligenter distinguenda est. Primo, ut superius jam dictum est, ingredienti altare sacrificiorum, deinde transito primo velo, primum id erat tabernaculum, in quo mensa et candelabrum, transitoque rursus velo altero, secundum id erat tabernaculum, in quo erat arca et cherubim obumbrantia propitiatorium. Et forte quaerat quis quid fuerit propitiatorium? Profecto cum aureum illud Dominus jusserit fieri, ejusque longitudinem et latitudinem, quantam et ipsius arcae Scriptura expresserit, de altitudine vero tacuerit, velut tabula aurea tantae formae intelligenda est, qua possit arca contegi.

“His ita compositis, in priori quidem tabernaculo semper introibant sacerdotes, sacrificiorum officia consummantes. In secundo autem semel in anno solus pontifex, non sine sanguine, quem offerret pro sua et populi ignorantia (Hebr. II),”

hoc significante Spiritu sancto nondum propalatam esse sanctorum viam, etc. Igitur parabolicam istam Spiritus sancti significationem, ipso juvante, breviter discutiamus.