CAPUT 3

Quae tandem vel quid est gloria illa Domini, quam praedicat et benedicit, tam animalium quam sequentium rotarum omnis vox, dicendo:

“Benedicta gloria Domini de loco sancto suo?”

Quid, inquam, est gloria ipsa cui maxime propositum nostrum intendit, in praesenti opere De gloria et honore Filii hominis? Quo alio nomine, ut melius possit agnosci, nuncupanda est gloria Domini? Nempe isto nomine quid est veritas Domini? et ipsa veritas Domini, quid est nisi Verbum Domini? Verumtamen causa postulat, et causam dicturi sumus, cur ipsum Verbum Domini, in quo gloriatur Dominus, libeat praesenti loco nuncupare veritatem Domini. Cum staret sub judicio ante praesidem, ipsum incarnatum Verbum Domini, et interroganti et dicenti:

“Ergo rex es tu?”

(Joan. XVIII), respondisset:

“Tu dicis, quia rex ego sum (ibid.),”

statim causam suam, causam adventus sive incarnationis suae taliter edixit:

“Ego in hoc natus sum, et ad hoc veni in mundum, ut testimonium perhibeam veritati. Omnis qui est ex veritate, audit meam vocem (ibid.).”

Magnum valde capitulum, in brevi sermone sensus pergrandis, quem si assecutus es, tunc revera dicas:

“Benedicta gloria Domini.”

Ut ergo clarescat ipsa veritas, quanta sit gloria Domini, et quam gloriosum opus hujus Filii hominis, moriendo et resurgendo testimonium perhibere vel perhibuisse veritati, primo consideranda est ipsa facies veritatis qualis sit. Non enim hic vulgariter nomen veritatis debet accipi, id est eo modo tantum, quo nominari solet in nostris quoque communibus verbis, juxta quem modum ethnicus quoque sive comicus ille veritatem nominare potuit, dicens:

Obsequium amicos, veritas odium parit.

(TERENT. Andr., act. I, scen. 1, vers. 41.)

Unde ergo vel per quid juvari melius possis ad cognoscendam faciem veritatis, quam ex eo quod illi oppositum est, scilicet ex inconstantia vanitatis? Cujus, quaeso, vanitatis? est enim tam amplum nomen vel significatio vanitatis, ut non solum phantasmata diaboli, qualia fecerunt magi Aegyptiorum coram Pharaone contra veritatem Dei (Exod. VII, VIII); verum etiam cuncta quae fiunt sub sole, vana dicantur et sint:

“Vanitas vanitatum, dixit Ecclesiastes, vanitas vanitatum, et omnia vanitas (Eccle. I).”

Et post enumerationes multorum, quae sub sole fiunt:

“Vidi, inquit, in omnibus vanitatem et afflictionem animi, et nihil permanere sub sole (ibid.).”

Nimirum cuncta quae non permanent, propter hoc ipsum quia non permanent, vana esse judicavit; verumtamen ut haec vana esse judicentur, seu vanitatis arguantur, non tam temporalis conditio ipsorum quam cupiditas meretur hominum; qui nimirum vani et falsi sunt, dum in eorum usu sive affluentia beatitudinem sibi constituere praesumunt. Denique et aedificare domos, et plantare vineas, et facere hortos et pomeria possidere, servos et ancillas multamque familiam habere, armenta quoque, et magnos ovium greges, aurum et argentum et substantias regum ac provinciarum et caetera hujusmodi (Eccle. II), sancti quoque patres, Abraham, Isaac, et Jacob, et Job, et David possidere potuerunt, nec tamen ea possidendo in vanitate ambulaverunt. Ad summum,

“vidit Deus, inquit Scriptura, cuncta quae fecerat, et erant valde bona (Gen. I).”

Et de cibis Apostolus loquitur, quia

“omnis natura Dei bona est, et nihil rejiciendum, quod cum gratiarum actione percipitur (I Tim. IV).”

Ergo ut vana judicentur, non ipsorum natura, sed male utentium facit affectus, quando nimium vel supervacue diliguntur, videlicet prae concupiscentia carnis, et concupiscentia oculorum, et superbia vitae. A quibus nos revocans Joannes apostolus:

“Quoniam, inquit, omne quod est in mundo, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vitae (I Joan. II):”

quae non est ex Patre, sed ex mundo est,

“et mundus transit et concupiscentia ejus (ibid.).”