CAPUT XLII. Item de luminaribus et eorum magnitudinibus.

Fiant, inquit, luminaria in firmamento coeli, etc. Luminaria solem et lunam dixit. Sic enim sequitur: Et fecit Deus duo luminaria magna, luminare majus ut praeesset diei, et luminare minus ut praeesset nocti. Utraque luminaria magna sunt relatione stellarum; quae utique minoris potentiae sunt, ad alterutrum autem relatione vel comparatione facta luminare majus sol, et luminare minus est luna. Nam, sicut curiosi hujus mundi philosophi investigaverunt, terra quidem major quam luna est, sed terra magnitudine sol, qui, prae altitudine circuli sui nostrorumque parvitatem oculorum, quasi parvus conspicitur, octies, inquiunt, est major. Amplius autem ex eo sol luminare majus est quam luna, quia lucet luce propria; nam luna relucet ab illo, luce scilicet non sua, sed aliena. Solis enim lumen corpus lunae infunditur, et inde resplendescens solam refundit claritatem, non calorem, sicut et speculum cum splendorem de se vi oppositi eminus ignis emittit, solam ignis similitudinem, carentem sensu caloris ostendit. Alii tamen dicunt eam proprium lumen habere, sed globum ejus dimidium lucere, dimidium autem obscurum esse, dumque movetur in circulo suo, partem eamdem qua lucet paulatim ad nos converti, ut videri a nobis possit, et ideo prius quasi corniculatam apparere. Utralibet opinio vera sit, majus quidem luminare est sol, tam orbis sui quantitate quam luminis, sed haec duo luminaria magna sunt, videlicet comparatione stellarum quae longe minus illuminant mundum, et minoris potestatis sunt.