|
Qualiter tertiae feriae officium tertiae consonet supradictarum
sententiae beatitudinum, non citius approbaretur, nisi supra scriptis
suffragantis Scripturae patrociniis sermo fulciretur. Nam constat quidem
quod nulla contrarietas, sed nec ulla sit in sensibus diversitas, sed in
verbis manifesta dissonantia est, videlicet in illa sententia tertiae
beatitudinis, lugentes beatificamur: Beati qui lugent, quoniam ipsi
consolabuntur (Matth. V). In hujus autem officii Introitu, aqua
sapientiae beati viri potati referuntur. In Offerenda: Intonante de
coelo Domino et Altissimo dante vocem suam, fontes aquarum apparuisse
memorantur (Psal. XVII). In Communione quoque qui cum Christo
resurrexerunt, quae sursum sunt sapere jubentur (Col. III). Ita totum
pene officium divinam nobis commendat scientiam, nusquam beatorum luctum
propriis vecibus denuntians. Hic igitur necessario beati Augustini, quae
superius inter caeteras est, patronam tenemus sententiam.
|
“Tunc ille timor, inquit, et illa pietas, quae non potest nisi
auctoritati sanctorum librorum cedere, cogit eum seipsum lugere. Nam
ista sententia bonae spei hominem, non se jactantem, sed lamentantem
facit.”
|
|
Itaque nos ad tertium illum gradum considerationem conferamus, et hoc
officium, quo scientia Dei sub nomine aquarum praedicatur, a beatitudine
lugentium, non discrepare probemus,
Primo sciendum est luctum hunc de quo dictum est:
non esse mortuorum communi lege naturae, sed peccatis et vitiis
mortuorum. Sic Paulus apostolus flere se ac lugere dicit eos, qui post
fornicationem et immunditiam non egerunt poenitentiam (II Cor. XI).
Lugendi enim sunt, quia non luxerunt. Hic autem luctus in hodierno
commendatur Evangelio dicente Domino ad discipulos, quibus apparuerat:
Quia sic opportuit pati Christum et resurgere a mortuis tertia die, et
praedicari in nomine ejus poenitentiam et remissionem peccatorum in
omnes gentes (Luc. XXIV). Poenitere enim, pro peccatis lugere est. Sed
nec ipsam, quae luctum hunc efficit, causam haec eadem Evangelii lectio
penitus omittit. Cum enim dixisset Dominus discipulis suis: Quoniam
necesse est impleri omnia quae scripta sunt in lege Mosi et prophetis et
in Psalmis de me, tunc, inquit evangelista, aperuit illis sensum ut
intelligerent Scripturas (ibid.). Ipsum igitur effectum, id est
poenitentiae luctum, causamque efficientem, id est scientiam, caeterae
partes praedicant officii. Scripturarum quippe intelligentia lamentorum
sive luctus causa est effectiva quia, sicut nemo fere adeo crudelis et
stultus viator est, ut cum forte per medium occisorum graditur, non
saltem aliquantulum represso risu et cachinno, subsistat compunctus: sic
nemo est qui non aliquanto dolore mordeatur, cum rite intellectis
versatus in Scripturis, prophetas occisos, Dominumque prophetarum
crucifixum, omnesque praecones veritatis ab eo missos, tribulationem
passos attendit, qui omne praesentis vitae gaudium vanitatem et
deceptionem esse, flendo et moriendo testati sunt. In tantum autem
praedicandae scientiae Dei compositio studet hujus officii, ut cum
versus omnes Gradualis per totam hanc hebdomadam de uno eodemque psalmo
centesimo septimo decimo, sumpti sint, hodiernum versum: Dicant nunc qui
redempti sunt a Domino, de alio, id est centesimo sexto psalmo sumi
placuerit, quia videlicet totus psalmus ille exhortatio est ad omnes
fideles laudare Dominum, quod per scientiam sui de quadruplici
tentatione nos liberavit, scilicet, quia eripuit eos de necessitatibus
eorum, id est de periculo infidelitatis, quia liberavit eos de
necessitatibus eorum, id est a debilitate pravae consuetudinis, quia
liberavit eos a taedio bonae actionis, quia eduxit eos ab haereticorum
impugnationibus, et versutiis, qui prius errabant in solitudine
inaquosa, id est in siccitate doctrinae, sacrarum penuria Scripturarum.
Antequam, sicut in Introitu cantamus, aqua sapientiae potaret eos (Eccl.
XV); antequam sicut in Offerenda canimus, intonante de coelo Domino
apparuerunt fontes aquarum (Psal. XVII), id est apostoli, per quos
Altissimus dedit vocem suam (ibid), id est illam, de qua nunc loquimur,
notam fecit viarum suarum scientiam. Plane igitur tertiae feriae
officium, tertiam beatitudinis commendat sententiam, praedicando eam,
quae non jactantes, sed lamentantes faciat, scientiam.
Cur statio ad sanctum Paulum.
Statio ad sanctum Paulum convenienter huic officio praescripta est,
juxta omnia quae supra dicta sunt, vel rationabiliter dici possunt. Huic
enim singulari gratia Dominus aperuit sensum ut intelligeret Scripturas,
quod paulo ante de caeteris apostolis dictum est. Unde et ipse ait:
|
“Evangelium meum, quod evangelizatum est, non est a me, neque enim ego
ab homine accepi illud, neque didici, sed per revelationem Jesu Christi
(Galat. I).”
|
|
Itemque quod in eodem Evangelio dictum est (Luc. XXIV), et praedicari in
nomine ejus poenitentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes,
maxime per hunc adimpletum est, per quem omnes gentes cognoverunt
gratiam Dei, et per eum aqua sapientiae gentes potatae sunt, et maxime
per eum luctuosa Dei scientia dictis et scriptis apposita est, quod
uberius in Epistolis ad Corinthios inveniri potest. Dicit enim his inter
quos fornicatio audita fuerat:
|
“Et vos inflati estis, et non magis luctum habuistis (I Cor. V),”
|
|
etc. Item:
|
“Contristati, inquit, estis ad poenitentiam, contristati estis secundum
Deum (II Cor. VII),”
|
|
et reliqua. Et in tantum ab eis quibus praedicaverat, luctum exigebat,
ut ipsi non lugerent, humilitatem se a Deo ipse deplangeret, et non
lugentes lugeret, sicut ad eosdem Corinthios:
|
“Ne cum venero, inquit, iterum humiliet me Deus apud vos, et lugeam
multos qui ante peccaverunt, et non egerunt poenitentiam super
immunditiam, et fornicationem, et impudicitiam quam gesserunt (II Cor.
XII).”
|
|
Hinc et beatus Job, cum de scientia quam habuerat priusquam sibi Dominus
de turbine loqueretur, dixisset:
|
“Auditu auris audivi te,”
|
|
et de augmento ejusdem scientiae, quod accepit ex collocutione Dei,
subjunxisset:
|
“Nunc autem oculus meus videt te,”
|
|
statim multiplicem scientiam causam esse ostendens effectivam luctusque
et poenitentiae,
|
“idcirco, inquit, ipse me reprehendo, et ago poenitentiam in favilla et
cinere (Job XLII).”
|
|
Removeamus igitur nostram a paschalibus gaudiis ineptam laetitiam, neque
carnes Agni comedamus absque lactucis agrestibus, quia
|
“Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur.”
|
|
|
|