CAPUT 2

Adde quod adhuc pulcherrimum est, quia tribus idem Dominus noster passionibus est consummatus, et flagellis caesus, crucifixus, lancea transfixus, inter duos latrones ipse tertius pro latrone Barabba commutatus. Merito ergo placata Trinitas suam confestim generi humano faciem coepit ostendere, eductis omnibus de regione tenebrarum, qui venturi hujus fidem habentes ex hac vita migraverant, et praedicari voluit nobis residuis ut baptizaremur in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti. Nunc caetera prosequamur. Et oravit Jonas de ventre piscis ad Dominum Deum suum, et dixit: Clamavi de tribulatione mea ad Dominum et exaudivit me. Quod dixit, et oravit Jonas ad Dominum Deum suum de utero piscis. et dixit, intelligimus eum postquam in utero piscis sospitem se esse senserit, non desperasse de Domini misericordia, et totum ad obsecrationem esse conversum. Deus enim qui dixerat de justo: Cum ipso sum in tribulatione (Psal. XC), et cum invocaverit me dicam ad eum: Adsum (Isai. LVIII), adfuit ei. Et dicere potest, quia exauditus est, in tribulatione dilatasti me (Psal. IV), et oravit, inquit, Jonas. Si Jonas Domini typus est, et ex eo quod tribus diebus et tribus noctibus in utero ceti fuit, passionem ejus indicat, debet et oratio illius typus esse Dominicae orationis. Proinde primo secundum ipsius Jonae, deinde secundum personam Salvatoris hanc orationem pertractemus. Clamavi de tribulatione mea ad Dominum, et exaudivit me. De ventre inferi clamavi et exaudisti vocem meam. Non dixit, clamo, sed clamavi; nec de futuro precatur, sed de praeterito gratias agit, indicans quod eo tempore quo praecipitatus in mare vidit cetum, et tantam corporis molem, et immanes rictus aperto ore se sorbere, Domini recordatus sit, et clamaverit vel cedentibus aquis, et clamore inveniente locum vel toto cordis affectu, qui utique in auribus Dei clamor est magnus, clamaverit ei qui solus novit corda hominum, qui loquitur ad Moysen: Quid clamas ad me (Exod. XIV), cum utique nil ante hanc vocem clamasse Moysen Scriptura commemoret. De hujus mundi clamore et Apostolus, clamantes, inquit, in cordibus vestris Abba Pater (Rom. VIII). Ventrem inferi, alvum ceti prae magnitudine ejus dicit: Et projecisti me in profundum, in cor maris, et flumen circumdedit me. Conjunctionis per quam sic dicit et projecisti me, hic est sensus: Me clamante, exaudisti vocem meam, et cum exaudires, nihilominus projecisti me in profundum, subauditur, ut ad majorem virtutis tuae gloriam eriperes me, quia rursus videbo templum sanctum tuum. Projecisti me in profundum, et non solum in profundum, quod potuisset fieri vel esse prope littora vel non longe ab arida, sed in cor maris, id est in medio maris. Nam cor animalis in medio est. Et idcirco per metaphoram cor maris intelligimus medium maris. Et flumen, ait, circumdedit me, id est inundatio maris fluens ac refluens undique vallavit me. Hoc ipsum repetens dicit: Omnes gurgites tui, et fluctus tui super me transierunt. Tuos autem gurgites, et tuos fluctus dico non solum quia tu fecisti eos sicut supra dixeram, et Dominum Deum ego timeo, qui fecit mare et aridam, verum etiam qui nec eos movisti propter me, nec intumescere jussisti super me. Et ego dixi: Abjectus sum a conspectu oculorum tuorum, verumtamen rursus videbo templum sanctum tuum. Notandum quod non tunc primum dicere, sed dixisse se asserit, abjectus sum a conspectu oculorum tuorum, verumtamen rursus videbo templum sanctum tuum. Constat ergo quod, quando in mare mittebatur, in illa tribulatione secundum multitudinem dolorum ejus, et consolationes Domini laetificaverunt animam ejus, prophetica illi gratia sese infundente abundantius atque clementius ut sciret quoniam de tam profunda abjectione adhuc mirabiliter sublevaretur, et adhuc vivens inter viventes veniret ad templum Dominicum hostiis et muneribus, competentes gratias mirabili Deo relaturus. Quod in illa se dixisse asserit confirmat in ventre ceti his verbis: Circumdederunt me aquae usque ad animam meam; abyssus vallavit me, pelagus cooperuit caput meum. Ad extrema montium descendi, terrae vectes concluserunt me in aeternum. Et sublevabis de corruptione vitam meam, Domine Deus meus. Cunctis istis declamationibus, quibus rem verissimam veraciter astruit. Circumdederunt me aquae usque ad animam meam; abyssus vallavit me, pelagus operuit caput meum. Ad extrema montium descendi, terrae vectes concluserunt me. Cunctis, inquam, istis declamationibus subjungendo: Et sublevabis de corruptione vitam meam, competenter altissimo Deo dat gloriam, plenissime sciens et fideliter astruens, quia quaecunque vult ille potens est et facere (Rom. IV), et quia possibile est apud eum, quod apud homines impossibile erat in aeternum (Luc. XVIII). Nam propter impossibilitatem hominum cum dixisset, et terrae vectes circumdederunt me, addidit, in aeternum, et propter impossibilitatem Dei subjunxit: Et sublevabis de corruptione vitam meam, pariterque addens cum blandientis affectu: Domine Deus meus. Corruptionem de qua sublevari sperat animam suam uterum ceti dicit, in quo naufragia dirigebantur, inter quae potuisse hominem servare magna est gloria divinae omnipotentiae. Quemadmodum est illud, quod tres pueri missi in caminum aestuantis incendii, in tantum illaesi fuerunt, ut ne vestimenta quidem eorum odor ignis attingeret, et multa alia quae supra naturam a Domino naturae facta sunt (Dan. III). Quam dulce, quam salubre est homini, qui post continentis vitae tranquillitatem tentationum fluctus incidit, et fortassis pudicitiae naufragium passus, opus peccati tanquam rictus vel in utrem ceti incidit, propheticae hujus orationis reminisci, ut eadem fide, simili cordis contritione, tam humili pietatis affectu Domino Deo suo blanditur, qui solus aquas considerat circumdantes et usque ad animam intrantes, aquas passionum carnalium et humani cordis abyssum, pelagus concupiscentiae, vimque saevientis et bullientis naturae, et angustias animae sive conscientiae, quae cum infirma sit, per semetipsam non potest evadere ut respiret et resumat auras salubres castitatis et pudicitiae, cupiditatibus vel pravis amoribus conclusa, velut quibusdam vectibus terrae! Sequitur: Cum angustiaretur in me anima mea, Domini recordatus sum, ut veniat ad te oratio mea ad templum sanctum tuum.