CAPUT IX. Quod Spiritus sacramento dare incipiat testimonium quod sumus filii Dei, et quomodo unus idemque fons, et uterus nobis, et sepulcrum fiat, atque inde prima resurrectio sit.

Spiritus sanctus, hic in terra dat, et ab hoc sacramento dare incipit testimonium illud, de quo Apostolus dicit: Non enim accepistis spiritum servitutis iterum in timore, sed accepistis spiritum adoptionis filiorum, in quo clamamus: Abba, Pater. Ipse enim spiritus testimonium reddit spiritui nostro quod sumus filii Dei (Rom. VIII). Ab hoc, inquam, sacramento dare illud testimonium coepit, nam, antequam conderetur, eramus inimici. Et si aliqui fuerant amici, vel uti Abraham, qui amicus Dei appellatus est (II Par. XX), nihilominus conditione hujus sacramenti, id est a passione Christi Filii Dei testimonium hoc dari coeptum est quod sumus filii Dei, testantibus ipsis Abrahae filiis ac dicentibus: Eramus enim aliquando et nos natura filii irae, sicut et caeteri (Ephes. II). Nam nec ipse Abraham aliunde amicus Dei appellatus est, nisi a fide et exspectatione hujus sacramenti. Denique omnium quae credidit, quae credendo justificatus, etiam amicus Dei factus est, haec summa fuit: Et in semine tuo benedicentur omnes gentes (Gen. XXII), et secundum hanc fidem congruam, scilicet in ea corporis parte, qua semen traducitur, signaculum circumcisionis accepit, interim promissiones non accepturus, donec veniret, qui benedictionem daret. Igitur ab hoc sacramento testimonium dare incipit quod sumus filii Dei; etenim in hoc sacramento suo ipse efficit quatenus renascamur et simus filii Dei, Qui enim divina omnipotentia sua in Mariam supervenit, et obumbravit illi, ut conciperetur et nasceretur ex ea unigenitus Filius Dei, ipse eadem omnipotentia supervenit aquis, et eis fecunditatem tribuit, ut renascantur ex eis filii Dei. Fons aquae elementaris, hoc spiritu superveniente vivificatus, fit uterus Ecclesiae, uterus gratiae. Idcirco Christus dicit: Nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu (Joan. III), etc. Apostolus autem: Consepulti enim sumus cum illo per baptismum in mortem, ut quomodo surrexit Christus a mortuis, ita et nos in novitate vitae ambulemus (Rom. VI). Itaque unus idemque fons, et uterus nobis, et sepulcrum est. Uterus, quia sicut dicit Christus, renascimur; sepulcrum, quia sicut dicit Christi Apostolus, et illic Christo consepelimur, et inde Christo consurgemus. O igitur mirabilis artifex Spiritus! Fecit quod fieri posse nesciebat homo magister in Israel, cum diceret: Quomodo potest homo nasci cum sit senex? Nunquid potest in ventrem matris suae iterato introire, et nasci? (Joan. III.) Bene respondens Dominus Jesus, non dixit, non potest fieri, non potest homo in ventrem matris suae iterato introire, et nasci, sed ait: Amen, amen dico tibi, nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto, non potest videre regnum Dei (ibid.). Non, inquam, negavit posse hominem in ventrem matris suae iterato introire et nasci, sed dixit qualem, vel cujus uterum matris suae deberet homo iterato introire et nasci. Aqua namque superveniente hoc spiritu, fit ille uterus matris nostrae Hierusalem coelestis, de quo ut abortivum projectus est homo, quando peccavit, quia videlicet veneno infectum serpentis ille uterus eum tenere usque ad legitimum tempus non potuit, id est usque dum statuto tempore, de consepto paradisi limite, in quo non valde arctas acceperat angustias praecepti, perferretur in latitudinem coeli ad similitudinem angelorum Dei. Uterus, inquam, ejusdem matris haec aqua per Spiritum sanctum fit, in cujus sacramentis debeat receptus contineri usque ad diem cujusdam nativitatis, id est usque ad finem vitae praesentis, quando nascatur ad videndum regnum Dei. Quo contra de illis qui scindunt eumdem uterum faciendo haereses et schismata, dicit Psalmista: Alienati sunt peccatores a vulva, erraverunt ab utero, locuti sunt falsa. Et quia isti quoque, sicut Adam per serpentem decepti sunt abortivi, continuo subjungit: Furor illis secundum similitudinem serpentis (Psal. LVII), etc. Sic aqua haec uterus est, unde, secundum Christi sententiam, renati sumus, ex eodem nimirum actu, secundum Apostoli Christi sententiam, sepulcrum est, in quo Christo consepulti sumus, et unde Christo consurreximus, quia nimirum moriendo in illum uterum introitur, et qui moriendo introivit, resurgendo renascitur. Quomodo? Praeveniente hoc spiritu et testificante quoniam Christus est veritas (I Joan. V), homo peccator et mendax accedit, et semetipsum accusat, semetipsum, inquam, id est veterem hominem, veterem Adam, sive vetustatem quam contraxit ex Adam, condemnat et morti adjudicat. Dicit enim: Ecce enim in iniquitatibus conceptus sum, et in peccatis concepit me mater mea (Psal. L). Tunc stigmata passionis Christi, signaculum crucis Christi, in fronte sua suscipit, et quia patronum habet hunc spiritum, quia veram humilitatem, et humilem loquitur veritatem, secundum spiritum, tantum illi videlicet signatum esse signaculo crucis, passionis et mortis Christi, est ac si ipse crucifixus, passus et mortuus sit. Christus enim non pro se, sed pro homine peccatore, non propter sua, sed propter poenitentis hominis peccata crucifixus, passus et mortuus est. Tunc trina mersione mergitur in aquam, et triduanam valet illi Jesu Christi sepulturam. Elevatur de fonte, et ecce qui mortuus fuerat, prima cum Christo resurrexit resurrectione.