CAPUT XIX. De peccato plebei, id est subditi, et de oblatione ejus, et de eo quod ait:

“Si peccaverit per ignorantiam,”

etc.

“Quod si peccaverit anima per ignorantiam de populo terrae, ut faciat quidquam ex his quae Domini lege prohibentur, atque delinquat, et cognoverit peccatum suum, offeret capram immaculatam,”

etc. Eadem lex plebei, quae et principis est, excepto quod princeps hircum masculum, plebeus capram feminam offerre debet, et recte. Nam quomodo femina non a semetipsa concipit, sed ex masculo semen suscipit, sic plebeus sive popularis ignem peccatorum non a semetipso invenit, sed a praeeunte majoris exemplo peccatum admittit. Eadem, inquam. utrique lex est; nam et qui praebet, et qui malum imitatur exemplum, uterque eadem poenitentiae purgatione indigent.

Quaerendum tandem est cur quemdam venialis peccari terminum praefigens dixerit lex:

“Si peccaverit per ignorantiam.”

Si enim per ignorantiam peccare hoc putaverimus esse discretionem boni ac mali non habere, sive mandata Domini non legisse vel audisse, ergo neminem scientiam habentium lex Domini post peccatum admittit intra januas propitiationis suae. Sed absit hoc! Quis enim in hac parte, scilicet in scientia legis, major quam David? Et tamen post adulterium simul et homicidium poenitens receptus est (II Reg. XII). Quaerendum ergo quis ille sit terminus, quem cum attigerit peccator, non per ignorantiam peccare recte pronuntietur. Dicimus itaque quia cum quispiam eo processerit vel redargutus de peccato suo, non solum non emendet, sed insuper opera sua defendere velit, tunc demum non per ignorantiam, sed scienter peccare et proinde excusationem de peccato suo non habere dicendus est. Est enim quaedam non tum aetatis, vel simplicitatis, quam infirmitatis ignorantia, dum in hora tentationis sic mens caligine involvitur ut miro modo id quod scit nesciat, et quod videt non videat. De hac parte ignorantiae Apostolus dixit:

“Qui condolere possit his qui ignorant et errant (Hebr. V),”

subjunxit enim:

“Quoniam et ipse circumdatus est infirmitate (ibid.).”

His duntaxat, qui ejusmodi sunt, ista clementiae lex porrigit manum, et eorum tantum, peccata contrahit intra redemptionis ambitum, qui peccant per ignorantiam. Nam eis qui peccatis suis favent, qui diligunt iniquitatem, eamque libenter aspiciunt et redarguti, ut jam dictum est, peccata sua superba defensione tuentur, nullus propitiationis locus est: Unde Psalmita:

“Iniquitatem, inquit, si aspexi in corde meo, non exaudiet Dominus (Psal. LXV).”

Et Apostolus:

“Voluntarie enim nobis, post acceptam notitiam veritatis peccantibus, jam non relinquitur hostia pro peccatis (Hebr. X).”