CAPUT 13

“Et omnem creaturam quae in coelo est, et quae super terram, et quae sub terra, et quae sunt in mari, et quae in ea sunt omnes audivi, dicentes: Sedenti in throno et Agno benedictio, et honor, et gloria, et potestas in saecula saeculorum.”

Creaturae illae, quibus Christi passio pacis et gloriae contulit commodum, scilicet coetus uterque angelorum et hominum, ejusdem mortis Christi in sua testificatione titulum posuerunt, isti, scilicet homines dicentes Agno:

“Dignus es, Domine, quoniam occisus es et redemisti nos;”

illi, videlicet angeli qui redempti non sunt, quia non perierant, dicentes hoc tantum, dignus est agnus qui occisus est. Porro

“creaturae caeterae quae in coelo, et quae super terram, et quae sub terra, et quae sub coelo, et quae in ea sunt, sol, luna et stellae, aquae quae super coelos sunt,”

et caeterae omnes quas in laudando Dominum Psalmista excitat (Psal. CXLVIII), quarum omnium est tertium hoc loco testimonium, ut stet hoc propositum de dignitate agni verbum, neque de redemptione sui, ut animalia et viginti quatuor seniores, neque saltem de occisione agni, ut omnes angeli, ullam faciunt mentionem, sed tantummodo dicunt:

“Sedenti in throno et agno benedictio,”

etc. Neque enim occisus est agnus ob talium creaturarum redemptionem, aut ob ullam earum instaurationem. Tantummodo quia creata sunt creatori concinunt, non quidem rationali aut vocali confessione, sed naturali sui status praesentatione. Et quia hominum redemptio atque angelicorum ordinum instauratio, per solius Agni occisionem facta est; sola enim Filii persona passa est, natura vero vel substantia creaturarum omnium, dicente Patre per Verbum, id est, per eumdem Filium condita est, recte et homines et angeli sola in illa jam dicta confessione sua occisionem agni praedicant: istae autem creaturae et sedentem in throno, scilicet Patrem et Agnum, id est, Filium Patris laudant. Prima in earum laude est benedictio. Cur hoc? Videlicet quia sunt etiam in his quaedam creaturae quae non solum praecepto ejus in natura sunt, sed etiam benedictione ejus in suae successionis posteritate subsistunt, scilicet omnis creatura vivens atque motabilis, quam produxerant aquae, in species suas, et omne volatile secundum genus suum. Scriptum est enim:

“Et vidit Deus quod esset bonum, benedixitque eis, dicens: Crescite et multiplicamini, et replete aquas maris, avesque multiplicentur super terram (Genes. I).”

Recte ergo primam benedictionis vocem emittunt ei, per cujus subsistunt benedictionem. Dant deinde et honorem tanquam Domino domus magnae, quam condidit ipse tanta et tam speciosa tamque diffusa pulchritudine. Fabricatori quippe domus honor in eadem domo debetur, quemadmodum dicit Apostolus:

“Amplioris enim gloriae iste prae Moyse dignus habitus est, quanto ampliorem honorem habet domus qui fabricavit illam. Omnis namque domus fabricatur ab aliquo; qui autem fabricavit omnia Deus est (Hebr. III).”

Et quidem domus Dei sumus nos, sicut subinde idem Apostolus:

“Christus vero, inquit, tanquam filius in domo sua, quae domus sumus nos (ibid.);”

verumtamen et haec mundi fabrica nihilominus quaedam domus Dei est quam tanta creaturarum diversitas tanquam familia ejus inhabitat. Dant illi et gloriam, videlicet ut etiam pro tali factura glorietur et dicat:

“Ego Dominus creans coelos et formans terram (Isa. XLV).”

Et in Isaia:

“Quis mensus est pugillo aquas, et coelos palma ponderavit? Quis appendit tribus digitis molem terrae, et libravit in pondere montes, et colles in statera? (Isa. XL.)”

Et his similia. Dant ei et potestatem, cum videlicet cunctis evanescentibus mundi hujus potestatibus, solus qui sedet in throno, et Agnus potestatem creaturae suae obtineat; quemadmodum Danieli ostensum est visione clarissima.

“Et vidi, inquit, quoniam interfecta esset bestia, perisset corpus ejus, et traditum esset igni ad comburendum, aliarum quoque bestiarum ablata esset potestas, et tempora vitae constituta essent eis usque ad tempus et tempus. Aspiciebam ergo in visu noctis, et ecce cum nubibus coeli Filius hominis veniebat, et usque ad Antiquum dierum pervenit; et in conspectu ejus obtulerunt eum; et dedit ei potestatem, et honorem, et regnum; et omnes populi, tribus et linguae ipsi servient. Potestas ejus potestas aeterna quae non auferetur, et regnum ejus quod non corrumpetur (Dan. VII).”

Hanc potestatem dat illi etiam creatura quae est sub terra, scilicet infernali carcere inclusa, verumtamen non voluntaria confessione, sed coacta concessione. Nam et ipsi maligni spiritus, volentes nolentes, sedentis in throno, et agni potestatem confitebuntur.