CAPUT X. De homine duas uxores habente, quod non possit filium dilectae primogenitum facere, qualiter Christus, Synagogam, et de gentibus habens Ecclesiam, hoc debeat adimplere.

Si habuerit homo uxores duas, unam dilectam, et alteram odiosam, genueritque ex ea liberos, et fuerit filius odiosae primogenitus, volueritque substantiam inter filios suos dividere, non poterit filium dilectae facere primogenitum, et praeferre filio odiosae, sed filium odiosae agnoscet primogenitum, dabitque ei de his quae habuerit cuncta duplicia. Iste est enim principium liberorum ejus, et huic debentur primogenita, etc. Non poterit, inquit, filium dilectae facere primogenitum, subauditur, nisi filius odiosae proprio vitio honorem perdiderit primogenitorum. Nam quia minus dilectae primogenitus Ruben cubile patris ascendit, et maculavit stratum ejus (Gen. XXXV), idcirco potuit Jacob plus dilectae Rachelis filium Joseph, facere primogenitum, sicut scriptum est in Paralipomenon: Ruben qui fuit primogenitus Israel sed cum violasset thorum patris sui, data sunt primogenita ejus filiis Joseph, filii Israel, et non est ille reputatus in primogenitum. Porro Judas, qui erat fortissimus inter fratres suos, de stirpe ejus principes germinati sunt, primogenita autem reputata sunt Joseph (I Par. V). Caeterum spiritualiter et hanc partem legis Mediator Dei et hominum, homo Christus Jesus, adimplevit. Nam hic ille homo est, qui duas uxores babuit, unam dilectam, scilicet Synagogam, propter patres charissimam, alteram odiosam, scilicet gentilitatem, cui loquitur per Isaiam: Quia ut mulierem derelictam et maerentem spiritu vocavit te Dominus, et uxorem ab adolescentia abjectam (Isa. LIV). Verum haec abjecta, haec odiosa prior peperit primum enim sponsi sui Filii Dei adventum recepit. Illa autem nunc sterilis permanens, secundum ejus adventum receptura est. Cum enim plenitudo gentium subintraverit, tunc omnis Israel salvus erit (Rom. XI). Igitur filius odiosae primogenitus est, et ex lege non potest homo filium dilectae facere primogenitum, et praeferre populo Christiano filio hujus odiosae, quemadmodum dicit: Non possum ego a meipso facere quidquam. Sicut audio judico, et judicium meum verum est (Joan. V). Quid enim homo iste factus ex muliere, factus sub lege (Gal. IV), quid, inquam, cum haec diceret, audiebat homo iste, nisi legem justitiae, auditor et factor legis sanctae, et justae et bonae? Quamvis illam diligeret, quamvis super illam dilectam flere quoque pro carnis affectu potuisset (Luc. XIX), non tamen sic injustus esse potuit ut non filium odiosae cognosceret primogenitum, magis divinitatis rationem quam carnis sequens affectum. Dedit ergo huic primogenito de his quae habuerat cuncta duplicia. Nam apud illam quondam dilectam, sola remanente littera, filius hujus non jam odiosae, scilicet populus Christianus sic sanctam possidet Scripturam, ut cum historica spiritualia quoque obtineat mysteria. Iste enim est principium liberorum ejus, quia primus credidit in adventu ejus, et huic debentur primogenita. Unde et in psalmo gratulatur idem primogenitorum possessor, et dicit: Elegit nobis haereditatem suam, speciem Jacob quam dilexit (Psal. XLVI). Speciem Jacob, inquit, quia videlicet quemadmodum Jacob ille secundum nomen suum, fratrem suum Esau supplantavit, sic iste filius odiosae illi filio dilectae supernae benedictionis primogenita praeripuit.