VERS. 30.

“In similitudinem lapidis aquae durantur,”

id est sicut gentiles qui adorando lapides recte et ipsi lapides dicuntur, ita mollia quondam et penetrabilia fidei corda Judaeorum in insensibilitatem vertuntur. Et dum ad fidem gentilium corda mollita sunt, Judaeorum corda per infidelitatem obdurantur.

“Et superficies, inquit, abyssi constringitur,”

id est in his quae dicta sunt, incomprehensibilitas divini judicii, unde scriptum est:

“Judicia tua abyssus multa (Psal. XXXV),”

humanae mentis oculo nullatenus penetrantur Aliter:

“De cujus utero egressa est glacies,”

id est de cujus secretis coelestibus frigidus iniquitatis magister Satan projectus est?

“Et gelu de coelo quis genuit,”

id est eumdem Satan bene in coelestibus conditum in culpae frigore mentes sequacium quasi gelu de coelo cadentem astringere permisit? Quo ad terram veniente,

“in similitudinem, inquit, lapidis aquae durantur,”

id est ad imitationem ejusdem diaboli duri utique et tenebrosi lapidis homines indurantur, qui per aquas designantur. Aquae namque sunt populi.

“Et superficies abyssi constringitur,”

id est fraudulenta ejus consilia deprehendi non possunt a seductis hominibus, et dum quasi bona suasionis ejus species velut solida desuper ostenditur, in profundum latens ejus malitia non videtur. Aliter:

“De cujus utero egressa est glacies,”

id est, de cujus occulto judicio actum est, ut nonnunquam is qui intra sinum sanctae Ecclesiae signis aut scientia sive prophetia pollebat, postmodum rejiciatur, ita ut dicam talibus

“nescio vos unde sitis?”

(Luc. XIII.) Glacies enim fiunt, et quasi de utero egrediuntur, dum in virtutibus, quas acceperunt, laudes ab hominibus quaerentes, a visceribus pietatis supernae separantur. Hoc ideo beato Job dicitur, ut de virtutibus humilietur, ne in hoc quod bene vivendo caluerat superbiendo frigescat. Unde adhuc subdens:

“Et gelu, inquit, de coelo quis genuit,”

id est perfidiam haereticam de sacro eloquio, quod utique coelum est, dum diem intelligentiae nobis aperit, exoriri permittit? Hoc gelu Dominus semetipsum gignere perhibet, eodem modo quo ait:

“Ego indurabo cor Pharaonis (Exod. IV).”

Nam et illud durare est misericorditer nolle emollire, et hoc gignere est gigni juste vel utiliter permittere. Oportet enim et haereses esse, ut et qui probati sunt manifesti fiant (I Cor. XI). Quo facto,

“in similitudinem, inquit, lapidis aquae durantur,”

id est cum sint fluxi, et molles hujusmodi homines, fortes et stabiles se esse mentiuntur, et cum ex proposito virtutem deserunt, fortes se in bonis operibus per hypocrisim ostendunt.

“Et superficies abyssi constringitur,”

id est per superductam sanctitatis speciem fluxa et instabilis eorum conscientia hominibus tegitur. Vel si in bonam partem quis haec accipere velit, Dominus qui prius patrem se pluviae insinuat, idcirco postmodum de suo egredi utero glaciem, seque gelu gignere de coelo pronuntiat, ut designet utilem esse interdum tarditatem profectibus virtutum. Nam veluti semen jactatum si post pluviam gelu premitur, quanto foras citius apparere repellitur, tanto fecundius radicatur, et quo vetatur progredi, eo cogitur multiplicari: sic nimirum suscepta verbi semina postquam occultae gratiae pluviis sunt infusa, interdum si disciplinae rigor astringat, tandem fortius exuberat, et per castigationem perficitur opus bonum, quod si priusquam oportet ostenditur, a grano perfectionis inanitur.

“De cujus”

ergo, inquit,

“utero,”

id est internae dispensationis secreto,

“egressa est glacies?”

Scilicet, ut voluntates electorum etiam in bonis desideriis infirmitas frenet.

“Et gelu de coelo quis genuit?”

id est, repressionem virtutis confirmavit, ut velle quidem homini adjaceat, perficere autem non inveniat (Rom. VII). Et quia per excitationis usum sese electi in quodam vivendi rigore componunt,

“In similitudinem, inquit, lapidis aquae durantur,”

id est in soliditate virtutum mentes infirmae roborantur,

“et superficies abyssi constringitur,”

id est motus fluctuantis animi superducto rigore sanctae deliberationis premitur. Sed et tunc Dominus quasi glaciem de utero suo, vel gelu de coelo gignit, dum electis suis adversitatem vitae praesentis evenire permittit, qua dum illos aspere comprimit, profecto valentiores reddit. Et tunc

“in similitudinem lapidis aquae durantur,”

quia videlicet mentes quae per prospera molliter fluxerant constrictae adversantibus durescunt,

“et superficies abyssi constringitur,”

id est profunda mens eisdem adversis supervenientibus utiliter tenetur, ne per laetitiam, quod evenire solet, arcana mentis aperiat, atque aperiendo amittat. Quod timens propheta dicit:

“Secretum meum mihi, secretum meum mihi (Isa. XXIV).”