|
Dixique Deus: Fiat lux, et facta est lux. Fortitudo et sapientia Dei
magna et terribilis, intento Spiritu suo vociferantis super aquas, et
ineffabiliter clamantis in virtute et magnificentia (Psal. XXVIII),
breviter atque suaviter, cum dicitur: Dixit Deus; breviter, inquam,
nostris intimatur sensibus. Quid enim ex hac brevissima enuntiatione
colligimus, nisi, quod certissimum est, quia per Verbum suum omnia Deus
operatus est. Nec vero ita sensibus pueri sumus ut putemus Deum vocalem
dentibus, palato et labiis, cum plectro linguae percussis, elementari
sono dixisse, Fiat lux? sicut nec in eo quod Spiritus Dei ferebatur
super aquas, phantasma illud admittimus, quod stans aut sedens in aliqua
parte, magnum anhelitum suum super aquas omnes sufflando emiserit Deus.
Non, inquam, sic infantiliter, aut carnaliter de Creatore spirituum Deo
sentimus. Sed nec illas affectiones quibus mente promoventur, ut, eo
modo quo dictum est, verba per aerem transcurrentia mittamus,
incommutabili atque impassibili Deo ascribimus. Quid ergo? Quid in eo
quod dictum est, dixit Deus, nisi generationem Verbi aeterni, Verbi Deo
consubstantialis, de cujus effectu et nos et angeli rationales sumus,
significatum intelligere debemus? Vere enim sine voce natum et omnia
potentialiter continens Verbum tunc Pater actualiter generavit, quando
coelum et terram creavit, quando lucem et caetera fecit. Eructavit ergo
cor Patris Verbum bonum (Psal. XLIV), et ex utero, id est de suae
substantiae secreto, ante luciferum genuit illud (Psal. CIX), quando
dixit: Fiat lux. Quid autem est hoc ipsum quod dixit: Fiat lux? Quaenam
est ista lux? Videtur enim nonnullis lucem tunc esse factam, non aliam
quam aeris illustrationem, et tenebras illas quae erant super faciem
abyssi, sic alterantibus nocte et die divisas, ut, peracto diurni
temporis spatio, duodecim horarum scilicet, lux exstingueretur et
tenebrae succederent, et itidem transacto nocturni temporis spatio, lux
refulgeret, atque ita, per triduum, dies et nox, absque luminaribus
istis corporeis, sole scilicet et luna et stellis, ultro sibi invicem
cesserint atque successerint. Sed hoc sensu unus hic dies omnium dierum
pauperrimus est, quippe cum singuli dierum caeterarum substantiarum
creatione vel formatione illustrati sint, hic dies non nisi accidentis
cujusdam colore instabili injecto dimissus sit, cum dictum sit, fiat
lux. Nam quaecunque caeteris diebus facta sunt, substantialia sunt et
permanent, illa autem accidentalis lux tertio reaccensa deinceps omnino
deperiit. Et vide utrum condignum sit tantae majestati ut caeterorum
dierum opera, verbi gratia, solem, lunam et stellas quae quarto die
facta sunt, et aquarum divisionem quae secundo die facta est, statuerit
in saeculum et in saeculum saeculi, praeceptumque poneret illis quod non
praeteribit (Psal. CXLVIII), opus autem primae lucis tale faceret, quod
mutato consilio post exiguum triduum funditus exstingueret. Quid ergo?
An idcirco Spiritus Dei ferebatur super aquas, et dixit, fiat, quod
dictum, ut vere boni verbi eructationem, sancta miratur et concelebrat
Scriptura, ut talis tantummodo lux fieret accidens aeri mox interitura
et nulla crearetur substantia? Melius magni et nominatissimi Patres
intellexerunt naturam angelicam, lucis nomine significatam. Eorum sensum
rationabilem magis approbamus et sequimur, angelicam creaturam recte
lucem esse appellatam, lucem intellectualem, lucem, inquam, non solum
quia vim discernendi habentem, verum etiam quia veri et incircumscripti
luminis gratia refulgentem.
|
|