CAPUT XXII. De officio majoris missae.

Die sancto Natalis Domini principalis illa clangoris evangelici tuba personat, quam Spiritus sanctus perflans, majore animavit gratia, dicens: In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis (Joan. I). Haec est tuba illa mirabilis, quae dum caneret in Sion, vocavit gentes, annuntiavit populis, annuntiavit in finibus terrae, et in insulis (Isa. LX), quae procul erant, quia longe a Domino recesserant (Ephes. II), Dominum et Salvatorem nostrum advenire dixit: hic, inquam, sonus ille magnus coelorum, gloriam Dei enarrantium, qui in omnem terram exivit (Psal. XVIII), hic tonitrus firmamenti opera manuum ejus annuntians, qui verba coelorum eloquentium in fines terrae fecit audiri, scilicet quod Verbum Deus, Deus absconditus (Isa. XLV)

“in sole posuit tabernaculum suum, procedens tanquam sponsus de thalamo suo (Psal. XVIII; Rom. X).”

Nuntiat enim gentibus cunctis pedibus pulchris, apportantibus nuntium bonum, praedicationem pacis, annuntiationem salutis (Isa. LII). Erupit namque de angustis Judaeae finibus, in qua sola notus erat Deus, et de carnali Israel, in quo solo magnum erat nomen ejus (Psal. LXXV); et hoc salutare Dei evangelica tuba cunctis locuta est gentibus, nec jam sunt loquelae neque sermones, quorum non audiantur supradictae voces coelorum (Psal. XVIII). Hoc est quod in introitu secundum prophetam canimus: Puer natus est nobis, et filius datus est nobis (Isa. IX). Haec mirabilia, quorum causa in subjunctione cantare Domino canticum novum debemus. Hoc illud est brachium, quod secundum propheticam hujus diei lectionem,

“paravit Dominus in oculis omnium gentium (Isa. LII).”

Hoc salutare Dei nostri, quod omnes fines terrae viderunt (ibid.). Hoc illud est quod secundum consequentem lectionem apostolicam: Novissime diebus istis locutus est nobis Deus in Filio, qui multifariam, multisque modis olim patribus in prophetis locutus est (Hebr. I). Sic secundum graduale, viderunt omnes fines terrae salutare Dei nostri, et notum fecit Deus salutare suum (Psal. XCVII). Sic secundum alleluia, Lux magna descendit super terram, quia Verbum Deus, lux vera Deus, qui illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum, descendit per nubem carnis, descendit super terrenam conversationem nostram. Haec omnia per se satis elucent, quod praedicto Evangelio capiti suo consonent. Unum est quod quaesitu dignum est, scilicet offerenda, in qua dominatio et potestas Domini nostri Jesu Christi, magni et metuendi judicis regisque victoriosi praedicatur, maxime in eo versu.

“Tu humiliasti sicut vulneratum superbum (Psal. LXXXVIII).”

Nam arbitraremur totum hoc officium ad solam noctem illam respicere, qua Dominus natus est. Sed in illa nocte necdum sciebat puer, qui natus est nobis, vocare patrem, aut matrem (Isa. VIII), videlicet per aetatem susceptae carnis. In hac autem offerenda, et in supradicto maxime versu, illa fortitude laudatur, qua secundum illud propheticum nomen suum;

“Accelera spolia detrahere, Festina praedari (ibid.),”

superbum diabolum humiliavit sicut vulneratum, ascendens in altum et captivam ducens captivitatem (Psal. LXVII), inimicos suos dispersit in virtute brachii sui, quod ultimam praemissi particulam spectat Evangelii qua dictum est:

“Et vidimus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a Patre, plenum gratia et veritate (Joan. I).”

Nam gloria haec est incarnati Verbi, quod spolia detraxit, et festinanter infernum depraedatus est. Igitur non tantum vagitus infantis et praesepe absconditum spectat hoc officium, sed sonus est apostolorum, qui in omnem terram exivit, dicentium:

“In sole posuit tabernaculum suum (Psal. XVIII),”

totumque annum Domini acceptabilem praedicantium, totam salutem annuntiantium, quam fecit Verbum caro factum. Unde cum pro excellentia tantae diei, tum et ideo, quia beatus Petrus apostolus hoc salutare Dei nostri primus vidit, primusque confessus est, revelante sibi Patre qui in coelis est (Matth. XVI), et Romanae arci nuntium bonum princeps intulit, jure apud ipsum statio fit. O vere

“magnum sacramentum pietatis, quod manifestatum est in carne, justificatum est in spiritu, apparuit angelis, praedicatum est gentibus, creditum est mundo, assumptum est in gloria (I Tim. III).”

Pulchre cum legit hoc, vel quidquid sanctum Christi continet Evangelium, pene omnibus Ecclesiis haec vetus consuetudo est, ut diaconus tanquam ab austro veniens, ad aquilonem stet conversus.

“Ecce enim ab austro venio, dicit Dominus;”

et Habacuc:

“Deus, inquit, ab austro veniet (Habac. III).”

Ab austro quippe venit, quia ex operatione Spiritus sancti venit et incarnatus est Filius Dei, et per Spiritum sanctum

“semetipsum obtulit hostiam Deo in odorem suavitatis (Ephes. V).”

Pulchre ergo diaconus, tantam salutem recitaturus, ad aquilonem convertitur ut per hoc indicet quod quando hoc salutare Dei missum est gentibus (Isa. LII), fortis contra diabolum legatio directa est, quod Deus dixerat,

“Dicam aquiloni: Da (Isa. XLIII).”