CAPUT XXIII. Quid sit mystice in hoc templo tristega, id est tria coenacula, quid sit per ostium ascendere ad superiora et medium, et quid sit illud ostium.

“Et platea erat in rotundum ascendens sursum per cocleam, et in coenaculum templi deferebat per gyrum, idcirco latius erat templum in superioribus, et sic de inferioribus ascendebatur ad superiora in medium.”

Quod dixit, ad superiora in medium, idem est ac si dicat, in medium et superius coenaculum. Tristega enim erant, de quibus et in templo Salomonis, juxta mysterium, diximus, et nunc dicimus quia in hoc divinitatis templo, in hoc Deo vel homine Christo tria tabulata sunt (III Reg. VI), et necesse est ut quisquis in Christo manere desiderat, in quolibet eorum fideliter consistat. Quaenam sunt tabulata haec? Profecto tres bene vivendi distinctiones. Tres credentium in Christum ordines, quod et ipse mystice discernens:

“Duo, inquit, in agro, duae molentes in unum, duo in lecto, unus assumetur et unus relinquetur (Matth. XXIV).”

Itidem, isti sunt ordines, quos in isto propheta sub nominibus intelligimus, Job, Noe, Daniel, etc., ut ibi legere potes. (Ezech. XIV). Dicamus et aliud. Cum de hac, quam in terris agimus vita, ad requiem spiritus in futuro pervenerimus, quasi ad superiorem gradum domus tendimus, et ubi carne soluti ad requiem spiritus ascenderimus, carnis etiam nostrae receptionem in die resurrectionis quasi supremi coenaculi exspectamus ascensum. Quod autem

“platea erat in rotundum ascendens sursum per cocleam et in coenaculum templi deferebat per gyrum, et idcirco latius erat templum in superioribus, et sic de inferioribus ascendebatur ad superiora, et in medium,”

puto perspicuum esse lectori semper angustiora esse quae deorsum sunt, paulatimque dum ad summa contendimus, latiorem nobis aperiri viam, et impleri quod scriptum est:

“In tribulatione dilatasti mihi (Psal. IV).”

Per rotundum autem et cocleam ascendimus templi coenaculum. Quae figura inter omnia scnemata a philosophis quoque hujus saeculi pulchrior approbatur, dum et coelum, et sol, et luna, et astra caetera, et punctum terrae, et in corporibus quoque humanis oculi quasi altera sidera, et figura capitis quod omnium sensuum receptaculum est, teretesque digiti, femora, et brachia hanc praeferunt rotunditatem.

“Et ostium, inquit, lateris ad orientem.”

Et de hoc ostio in descriptione templi Salomonis scriptum est:

“Ostium lateris medii in pariete erat domus dexterae, et per cochleam ascendebant in medium coenaculum, et a medio in tertium (III Reg. VI).”

De hoc ita diximus. Ostium lateris templi vulnus est in latere lanceato Dominici corporis praeter quod non est aditus, non est ostium vel janua, qua intret quis, ut in quovis ordine coram Deo stare possit. Nam ex illo latere, cum lancea percussum esset, sanguis et aqua profluxit (Joan. XIX), quo sacramento deletum est peccatum mundi, in quo et baptizati sumus in Christo Jesu, dicente Apostolo:

“Quia quicunque baptizati sumus in Christo Jesu, in morte ipsius baptizati sumus (Rom. VI).”

Ergo unum est ostium, unum baptisma (Ephes. IV), per quod in introitu in illud Dei templum, quo cum admissus fuerit, tum demum ascendere licet, vel a primo in medium, vel a medio in tertium, prout delectaverit quemque ascensus virtutum, vel celsitudo meritorum. Aliqua quae planiora sunt percurrimus, ut difficilioribus atque utilioribus immoremur.