CAPUT 7

“Et secundus angelus tuba cecinit, et tanquam mons magnus igne ardens, missus est in mare, et facta est tertia pars maris sanguis; et mortua est tertia pars creaturae, quae habent animas, et tertia pars navium interiit.”

Tunc secundus angelus tuba cecinit, quando mortuo rege Aegypti, ingemiscentes filii Israel propter opera, vociferati sunt ad Dominum, ascenditque clamor eorum ad Deum pro operibus, et audivit gemitum eorum:

“Canente autem hac tuba, tanquam mons, inquit, magnus igne ardens missus est in mare.”

“Recordatus est enim, inquit Scriptura, foederis, quod pepigit Deus cum Abraham, Isaac, et Jacob, et respexit super filios Israel, et liberavit eos (Exod. I, III).”

Quomodo liberavit eos?

“Extende, inquit, manum tuam super mare, et revertantur aquae ad Aegyptios, super currus et equites eorum. Reversaeque sunt aquae, et operuerunt currus et equites cuncti exercitus Pharaonis, qui sequentes ingressi fuerant in mare, ne unus quidem superfuit ex eis (Exod. II, IV).”

Ergo tanquam mons magnus igne ardens missus est in mare, scilicet Pharao cum curribus suis, exemplar superbiae diabolicae. Montis namque nomine superbia; ignis ardentis eorumdem, scilicet Pharaonis et Aegyptiorum, designatur invidia. Nam de superbia illorum Jethro quoque cognatus Moysi cum dixisset:

“Benedictus Dominus qui liberavit vos de manu Aegyptiorum, et de manu Pharaonis, qui eruit populum suum de manu Aegypti,”

continuo subjunxit:

“Nunc cognovi, quia magnus Dominus super omnes deos, eo quod superbe egerint contra illos (Exod. XVIII).”

Porro invidiae suae ignem urentem ipse satis indicat Pharao, cum dicit in initio:

“Ecce populus filiorum Israel multus, et fortior nobis est, venite, sapienter opprimamus eum, ne forte multiplicetur (Exod. I).”

Maris nomine gentes hic significantur, quemadmodum et in psalmo cum dicit:

“Et transferentur montes in cor maris (Psal. XLV).”

Idem est enim, ac si diceretur, dum a Judaeis in medium gentium transibunt apostoli. Navium quoque nomine vita hominum transitoria designatur, quemadmodum et in Job:

“Dies mei, inquit, transierunt, sicut naves poma portantes (Job IX).”

Itaque et hic per tertiam partem maris sive navium, sicut supra, per tertiam partem terrae atque arborum, tertia pars hominum intelligitur recte, scilicet progenies Cham; Aegyptii namque de Mesraim, uno ex posteris Cham, exorti sunt. Scriptum quippe est:

“Filii autem Cham, Chus et Mesraim, et Phur, et Chanaan,”

ac deinceps:

“At vero Mesraim genuit Ludim, et Ananim et Laabin, et Neptuim, et Phetusim, et Chessuim, de quibus egressi sunt Philistiim, et Capturim (Gen. X).”

Quod ex isto, scilicet Mesraim, Aegyptii quoque, ut jam dictum est, orti sunt, antiquiores tradunt. Psalmista quoque patrem ejus Cham, patrem Aegyptiorum fuisse astruit, cum dicit:

“Et percussit omne primogenitum in terra Aegypti, primitias omnis laboris eorum in tabernaculis Cham (Psal. LXXVII et CIV),”

id est ubi filii Cham, filii Noe habitant. Aliam nihilominus ob causam Aegyptii tertia pars fuerunt, videlicet quia et ipsi impoenitentes fuerunt, adeo ut cum coram illis signa et prodigia multiplicarentur, ipsi amplius indurarentur. Oderant enim filios Israel, et invidebant eis, et idcirco, ut proprium est odientium atque invidentium, quanto plura videbant pro eis signa fieri, quae gloria illorum erat, tanto duriores efficiebantur, augmentum per singula signa capiente magnitudine odii. Hoc praevidens ipse Dominus dicebat ad Moysem:

“Ego indurabo cor ejus, et non dimittet populum (Exod. VII).”

Quod idem est ac si diceret: Ego quidem signa coram eo faciam, sed haec illi ad nihil aliud valebunt, nisi ut odientis crescat invidia, invidentis augescat odium. Impoenitentes ergo erant, et cum, ut supra dictum est, tres sunt partes hominum, alii quippe justi, alii poenitentes, alii impoenitentes sint, isti, quia de impoenitentibus erant, de tertia parte erant. Quod autem hic dicitur, quia

“tertia pars maris facta est sanguis,”

quoniam mare, ut supra jam dictum est, gentes significat: quod, inquam, tertia pars maris, et tertia pars quae habebat animas mortua est, patenter ad illud spectat quod percussit aquam fluminis coram Pharaone et servis ejus (Exod. VII), quae versa est in sanguinem, et pisces qui erant in flumine, mortui sunt, et jumenta quoque igne et grandine combussit (Exod. IX). Unde et Psalmista:

“Convertit aquas eorum in sanguinem, et occidit pisces eorum.”

Ac deinceps:

“Et tradidit grandini jumenta eorum.”

Item:

“Viam fecit semitae irae suae, et non pepercit a morte animabus eorum, et jumenta eorum in morte conclusit.”

Et rursus:

“Qui percussit primogenita Aegypti, ab homine usque ad pecus (Psal. LXXVII et CIV).”

Jam ergo secundum litteram tertia pars hominum, id est genus Cham, unius ex tribus filiis Noe, secundo percussa est. Historicas namque percussiones ostendere magis intendimus.