CAPUT 27

“Me,”

inquam, talem hominem

“quaeritis interficere,”

hoc Abraham non fecit, longe aliam mentem in sua fide, longe alium habuit spiritum, imo contrarium huic spiritui, quo

“vos quaeritis me interficere.”

Ille consummandus et hinc exiturus, non acceptis promissionibus, a longe me aspexit oculis fidei, a longe me salutavit, flens, et confitens beatos fore oculos qui eum fide visuri erant (Hebr. XI). Haec tempora, quae vos videtis (Luc. X), visuri et credituri in me, quem vos interficere quaeritis. Proinde poteram ego vos concludendo sic inferre, ergo pater vester Abraham non est, sed conclusionem hanc relinquam lapidibus, qui futuri sunt filii Abrahae, qui eloquentes facti, me tacente, vobisque non respondente, judicabunt vos nequaquam esse filios Abrahae (Matth. III). Sequitur.

“Vos facitis opera patris vestri.”

Postquam Judaicam superbiam uno cornu mutilavit, iterum proponit ut arietis, quem per impatientiam suam rursus in se irruiturum noverat, ordinata disputatione residuum cornu confringat. Duobus quippe cornibus contra veritatem arietabant, patrem Abraham patremque Deum se habere jactitantes, et idcirco libertate, qua veritas eos liberaret (Gal. IV), se non indigere mentientes. Iterum ergo causam constituit ut perduelliones suos, quos instare videbat, suis ipsorum conatibus fatiget ac dejiciat:

“Dixerunt itaque ei: Nos ex fornicatione non sumus nati, unum Patrem habemus Deum.”

Ecce manifestius irati, et cum jurgio tumentes, totas vires suas in ventum cum amaritudine et clamore effuderunt.

“Nos, inquiunt, ex fornicatione non sumus nati, unum patrem habemus Deum.”

Quod duobus modis intelligendum est. Primum videlicet quod, secundum consuetudines Scripturarum quas legebant, hoc, quod diis multis et falsis anima, tanquam prostituta, subjicitur, fornicationem appellantes, ita responderunt:

“Nos ex fornicatione non sumus nati,”

etc. Deinde vero quoniam haec disjuncta sunt, nec etenim ita dixerunt: Nos ex fornicatione non sumus nati, sed unum patrem habemus Deum, magis de carnalibus carnalia sentientes, nobilitatem carnis adhuc illos jactitare arbitramur, dicentes:

“Nos ex fornicatione non sumus nati,”

ut subaudias quemadmodum caeteri filii, qui ex concubinis nati sunt. Tanquam dicerent: Non, tu indocte, singularem nostri generis dignitatem advertisti. Nos non sumus ut caeteri, quos Abraham pater noster genuit, filii concubinarum, haereditate patris indigni, ut Ismael et alii quos ex Caethura genuit (Gen. XXV), sed sumus ex legitimo Sarae conjugio nati, cujus filium solum Deus elegit, ut esset Deus ejus:

“Pactum vero, inquiens, meum statuam ad Isaac, quem pariet tibi Sara (Gen. XVII).”

Iste unus filius legitimus Deum patris sui, simulque cuncta, quae possederat haereditavit, sicut scriptum est:

“Deditque Abraham cuncta quae possederat Isaac, filiis autem concubinarum largitus est munera, et separavit eos ab Isaac filio suo dum adhuc ipse viveret (Gen. XXV).”

Itaque nos ex fornicatione non sumus nati, unum patrem habemus Deum. Et nota superbiae mistam amaritudinem dicentium:

“Nos ex fornicatione non sumus nati,”

cum satis esset dixisse: nos ex Isaac, et non de aliquo ex filiis concubinarum sumus nati. Omnes homines oderunt, et excaecati odio fratrum suorum, id est qualiumcunque Abrahae filiorum, nec ipsi patri, de quo plurimum gloriantur, parcere potuerunt; fornicationem appellantes concubitum feminarum, nulla Scriptura culpatum, utpote non tam pro libidine, quam pro amore posteritatis initum. Sic et filii Galaad prae superbia non viderunt quod appellarent patrem suum adulterum, dicentes ad Jephte fratrem suum:

“Haeres in domo patris nostri esse non poteris, quia de adultera matre generatus es (Jud. XI).”

Et audent cum hac amaritudine sic inflati sensu carnis suae Deum appellare patrem suum, subjungendo:

“Unum patrem habemus Deum,”

videlicet elementa Dei abutentes in superbiam, verbi gratia, dicentis ad Pharaonem:

“Dimitte filium meum primogenitum (Exod. IV).”

Ad quem scilicet Deum et Isaias:

“Tu enim, inquit, Pater noster, et Abraham nescivit nos, et Israel ignoravit nos. Tu, Domine, pater noster, redemptor noster, a saeculo nomen tuum (Isa. LXIII).”

Ad Israel autem Moyses in Deuteronomii cantico:

“Nunquid non ipse est pater tuus, qui possedit et fecit et creavit te? (Deut. XXXII.)”

Et multa in lege et prophetis his similia. Et quidem istorum, qui se Judaeos esse dicunt, et non sunt, sed sunt

“Synagoga Satanae (Apoc. III),”

magna et singularis superbia est, ita ut merito de illis Filius Dei dicat:

“Salva me ex ore leonis, et a cornibus unicornium humilitatem meam (Psal. XII),”

istos Judaeos propter crudelitatem leonis, propter singularem superbiam appellans unicornes. Verumtamen et revera gentis hujus magna et singularis nobilitas est. Tantummodo, quod isti dicunt, furore et odio caeci, nos ex fornicatione non sumus nati, sicut decet filios Abrahae, dicant honestius sic: Nos non, ut caeteri, quos pater noster Abraham genuit, secundum carnem sumus nati, ut veraciter adjungant, unum patrem habemus Deum. Etenim

“qui de ancilla natus est, inquit Apostolus, secundum carnem natus est (Gal. IV),”

quia videlicet natura carnis est, ut ex viro, quamvis grandaevo concipiat juvencula, qualis erat Agar. Item sentiendum est et de Cethura, quam tamen Hebraei eamdem scilicet Agar fuisse autumant, licet Scriptura plusquam unam fuisse concubinam patenter innuat, dicendo:

“Filiis quoque concubinarum largitus est munera (Gen. XXV).”

Ut autem de viro veterano, qualis erat Abraham, quando genuit Isaac, concipiat anus, praesertim sterilis, qualis erat Sara, hoc non capit carnis natura. Unde Isaac idem Apostolus recte dicit,

“natum per repromissionem (Gal. IV),”

id est, per donum Dei, non per carnis consuetudinem. Igitur gens illa, gens unicae nobilitatis exstitit, quae respectu patris sui Isaac dicere potuit,

“nos secundum carnem non sumus nati, unum patrem habemus Deum,”

sola gens Idumaea, id est filiorum Esau, pariter hoc dicere potuit, nos secundum carnem non sumus nati. Verum id quod additum est:

“Unum Patrem habemus Deum,”

illos secernit, Deo dicente:

“Jacob dilexi, Esau autem odio habui (Malach. I),”

quia videlicet dignus odio Dei, et ab illa nobilitate generis, in fornicationem idolorum declinavit. Proinde nihilo meliores eis isti sunt, qui nunc dicunt:

“Nos ex fornicatione non sumus nati,”

quia profecto et si hoc verum dicunt, mentiuntur subjungendo:

“Unum Patrem habemus Deum.”

Quos fallaces, quam fortiter, quamque suaviter Filius, idemque sapientia Dei Patris, refellerit audiamus.