CAPUT 2

Et accedam ad vos in judicio, et ero testis velox maleficis, et adulteris, et perjuris, et qui calumniantur mercedem mercenarii, viduas et pupillos opprimunt, nec timuerunt me, dicit Dominus. O quam dure sonant, accedam ad vos in judicio! Non intres in judicium cum servo tuo, Domine (Psal. CXLII), ait ille qui orat in spiritu et veritate. Alius quoque laudem ex Deo, et testimonium habens justitiae, scilicet beatus Job: Etiam in habuero, inquit, quidpiam justum, non respondebo, sed meum judicem deprecabor (Job IX). Item. Si voluerit homo contendere cum eo, non poterit ei respondere unum pro mille (ibid.). Si hoc dicunt et veraciter dicunt homines sancti, dies saeculi, et anni antiqui, quid facient malefici, et adulteri, et perjuri et qui calumniantur mercedem mercenarii, viduas et pupiltos opprimunt, nec timuerunt me, dicit Dominus, quibus vel contra quos talium criminum non solum judex, verumetiam testis ero velox? Et vere testis, quia vidi et audivi, quia sicut quondam dixi, descendam et videbo utrum clamorem Sodomorum et Gomorrhae, qui venit ad me, opere compleverint, aut non est ita, ut sciam (Gen. XVIII). Ita et nunc, imo et magis nunc descendi, butyrum et mel comedi, ut scirem reprobare malum et eligere bonum (Isa. VII), et talia comedendo, id est cum hominibus conversando, jam didici, jam in memetipso expertus sum, verum etiam esse clamorem quem audivi de sanguine justorum et prophetarum, quos occidistis, et hinc ero testis velox, quia vidi et audivi, quia portionem meam ego quoque de manibus vestris accepi. Ego enim Dominus et non mutor, et vos filii Jacob non estis consumpti. Et hoc est verum et justum judicium, quia ego Dominus de bono in malum non possum mutari, et econtra, vos de malo in bonum non estis mutati. Sicut quaero nunc, ita et semper quaesivi justitiam fidei, et econtra vos, sicut recessistis nunc, ita et semper Spiritui sancto dura cervice et incircumcisis auribus resistitis. Inde dico, quia non estis consumpti, id est non estis mutati. A diebus enim patrum vestrorum recessistis a legitimis meis, et non custodistis. Hoc idem Stephanus protomartyr manifestius ac pro tempore et re acerbius dicit: Dura cervice et incircumcisis cordibus et auribus, vos Spiritui sancto restititis, sicut patres vestri et vos. Quem prophetarum non sunt persecuti patres vestri? Et occiderunt eos qui praenuntiabant de adventu Justi, cujus vos nunc proditores et homicide fuistis, qui accepistis legem in dispositionem angelorum, et non custodistis (Act. VII). Sequitur: Revertimini ad me, et revertar ad vos, dicit Dominus. Quale est hoc dicere justis, dicere his qui in se confidunt tanquam justi. Nimirum injuria videtur eis, quod dicitur, revertimini, quippe cum propter carnem Abrahae videntur sibi dei esse peculiares et proprii, suosque infantulos de carne luxuriosa scaturientes vermicu los ostentantes, ridere sibi et nobis dicere solent: Isti sunt infantes filii Dei. Sequitur ergo: In quo revertamur? Subauditur (etenim subaudiri volunt) nusquam divertimus, Deo proximi sumus, filii Abrahae sumus, unum Patrem habemus Deum (Joan. VIII). Quomodo vel in quo magis appropinquare Deo possumus? Econtra Dominus: Si affiget homo Deum, quia vos configitis me? Quod est dicere: Imo nimis aversi atque perversi, sine exemplo vos aversi, et contra me versi estis. Nullus enim unquam homo, praeter Judaeum, nulla unquam gens, praeter gentem Judaeam, Dominum suum affixit, Deum suum ligno suspendit. Vos me afflixistis, vos me in ligno affixistis. Et dixistis: In quo confiximus te? In decimis, et in primitiis, et in penuria vos maledicti estis, et me vos configitis gens tota. Et est sensus: Quia vos redargui decimantes mentham et rutam, et anethum, et cyminum, et relinquentes, quae graviora sunt legis, judicium et charitatem Dei (Matth. XXIII; Luc. XI), idcirco vos me Deum vestrum confixistis, propter penuriam, quam timuistis, vel timere vos simulastis, dicentes: Ne forte veniant Romani, et tollant nostrum locum et gentem (Joan. XI). Proinde vos maledicti estis, ita ut fere nemo sit qui nesciat vos esse Cain, ad quem dictum est: Vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra. Nunc igitur maledictus eris super terram, quae aperuit os suum, et suscepit sanguinem fratris tui de manu tua. Cum operatus fueris terram, non dabit fructus suos. Vagus et profugus eris super terram (Gen. IV). Mirum quod ita vagi et profugi super terram, o maledicti, adhuc me configitis, gens tota, gens quasi diabolo conjurata, et uno blasphemiae spiritu imbuta. Cum enim contra me quem confixerunt patres vestri, vos filii nequam similes et non minus odium spiratis, et blasphematis ubi audetis, profecto me configitis, nec minus quam patres vestri, qui me praesentem et visibilem confixerunt, crimen habetis, o desperati, et prae desperatione insani, ut jam dictus ille Cain qui dixit: major est iniquitas mea quam ut veniam merear. Ego vero econtra dico, et veniae januam, misericordiae ostium aperio vobis dicendo: Inferte omnem decimam in horreum, et sit cibus in domo mea, et probate me super hoc, dicit Dominus. Si non aperuero vobis cataractus coeli, et effudero vobis benedictionem usque ad abundantiam. Et increpabo pro vobis devorantem, et non corrumpet fructum terrae vestrae, nec erit sterilis vinea in agro, dicit Dominus exercituum, et beatos vos dicent omnes gentes. Eritis enim vos terra desiderabilis, dicit Dominus exercituum. Dixi hoc, et dico: Ne faciatis, sicut hactenus fecistis, decimando mentham, et anethum et cyminum, et relinquendo quae graviora sunt legis, judicium, misericordiam et fidem. Haec oportuit facere, et illa non omittere (Luc. XI; Matth. XXIII). Omnem igitur decimam, omnem, inquam, inferte in horreum, et sit cibus in domo mea, non solus cibus corporalis ex rebus corporalibus, quae debentur vobis, verumetiam quod melius et quod prius est, cibus spiritualis ex rebus spiritualibus, quas Deo debetis judicio, misericordia, et fide, et caeteris hujusmodi, et tunc probate me super hoc, imo et sicut per alium prophetam dixi: Venite et arguite me, dicit Dominus (Isa. I). Si non aperuero vobis cataractas coeli, si non fecero caetera quae dixi, nisi veraciter dixerim alibi: Primum quaerite regnum Dei, et justitiam ejus, et haec omnia adjicientur vobis (Matth. VI). Vos autem regnum Dei non quaeritis, et insuper pro temporalibus bonis impie murmuratis. Sequitur: Invaluerunt super verba vestra, dicit Dominus, et dixistis: Quid locuti sumus contra te? Et dixistis: Vanus est qui servit Deo, et quod emolumentum, quia custodivimus praecepta ejus, et quia ambulavimus tristes coram Deo? Ergo nunc beatos dicimus arrogantes, siquidem aedificati sunt facientes impietatem; et tentaverunt Dominum, et salvi facti sunt. Notum et manifestum est Judaeos salutem gentium semper odisse, et propter salutem gentium, propterea nobis, quia poenitentiam nobis Deus ad vitam donavit, indignatos esse illos, et nolle suscipere gratiam Dei. Hoc vel ex illa parabola satis comprobatur cujusdam hominis habentis duos filios, ex quibus adolescentiorem peregre profectum cum sua portione substantiae, et reversum postquam dissipavit eam vivendo luxuriose, cum suscepisset pater, et magnum pro reversione ejus convivium celebraret, indignatus senior frater nolebat introire, rogantique patri haec respondit: Ecce tot annis servio tibi, et nunquam mandatum tuum praeterivi, et nunquam dedisti mihi haedum, ut cum amicis meis epularer. Sed postquam filius tuus hic, qui devoravit substantiam suam cum meretricibus, venit, occidisti illi vitulum saginatum (Luc. XV). Nonne verba haec similia sunt his: Vanus est qui servit Deo, et quod emolumentum, quia custodivimus praecepta ejus, et quia ambulavimus tristes coram Deo? Ergo nunc beatos dicimus arrogantes, siquidem aedificati sunt facientes impietatem. et tentaverunt Dominum, et salvi facti sunt? Hoc enim est dicere: Ecce nos filii Abrahae, nos unum Patrem habentes Deum (Joan. VIII), tot annis servivimus Deo Patri nostro, et nunquam mandatum ejus praeterivimus, et nullum emolumentum inde nobis est, gentes autem quae non servierunt ei, ecce beatae sunt, et cum impietatem fecerint, ecce aedificatae sunt, et quocunque pergimus, quocunque nos vertimus, audimus symphoniam, et chorum, videmus celebrari cum illis magnum Dei convivium, stolam primam, annulum et calceamenta, cuncta sacerdotalia, cuncta regalia populo alieno data sunt. Verba haec vestra, verba invidiae vestrae invaluerunt, inquit, super me, quae locuti estis contra me, et ita invaluerunt super me ut non possim vobiscum quidquam facere, nisi quod ex vobis paucissimos converti, sicut evangelista Marcus, utique divinitus, quodam loco dixit de me: Et non poterat ibi virtutem ullam facere, nisi paucos infirmos impositis manibus curavit, et mirabatur propter incredulitatem illorum (Marc. VI). Tunc locuti sunt, timentes Deum unusquisque cum proximo suo, et attendit Dominus, et audivit et scriptus est liber monumenti coram eo timentibus Deum, et cogitantibus nomen ejus. Quid locuti sunt timentes Deum? Nimirum glorificarunt Deum, dicentes: Ergo et gentibus poenitentiam dedit ad vitam (Act. XI), et laudaverunt clementiam, et sententiam patris irreprehensibilem dicentis: Manducemus et epulemur, quia hic filius meus mortuus erat et revixit, perierat et inventus est (Luc. XV). Quin etiam te seniorem fratrem pro reversione et susceptione junioris indignantem et murmurantem et dicentem, quod nunquam mandatum meum, praeteriens [f. praeterient], fortiter conveniunt hujuscemodi verbis: Propter quod inexcusabilis es, o homo omnis, qui judicas. In quo enim judicas alium, te ipsum condemnas. Eadem enim agis, quae judicas (Rom. II). Et hoc certe verissimum est. Quae etenim peccata vel vitia de gentibus unquam audita sunt, ut non etiam de Judaeis sive de populo Israel audita vel nota sint ex sanctarum auctoritate Scripturarum. Bene ergo et veraciter locuti sunt, timentes Deum, unusquisque cum proximo suo, quod omnes peccaverunt, et egent gratia Dei (Rom. III), et quod non sit Deus Judaeorum tantum, imo et gentium. Et Dominus attendit, et audivit, quomodo et quid locuti sunt, et scriptus est liber monumenti coram eo timentibus Deum, et cogitantibus nomen ejus, ut videlicet cuncta in judicio recitentur, et ex verbis suis justificentur; sicut econtra qui male locuti sunt, ex verbis suis condemnabuntur. Hinc et illud apud Esaiam: Ego autem opera eorum et cogitationes eorum venio ut congregem cum omnibus gentibus et linguis (Isai. LXVI). In illo libro monumenti, in illa congregatione cogitationum nequaquam deerit illa confessio poenitentis populi gentilis, quae patris pietatem concessit. Pater, peccavi in coelum et coram te, et jam non sum dignus vocari filius tuus (Luc. XV). Et erunt mihi, ait Dominus, in die qua ego facio in peculium, et parcam eis, et sicut parcit vir filio suo servienti sibi, et convertimini, et videbitis quid sit inter justum, et impium, inter servientem Deo, et non servientem. Tunc illi, inquit, quibus invidetis, contra quos livore torquemini, quos aspernamini confidentes in vobismetipsis tanquam justi, erunt mihi in peculium in die qua ego facio, idem ut faciam praefinitum habeo, et parcam eis, quamvis quondam peccatoribus, parcam, inquam, eis poenitentibus et servientibus mihi servitio piae confessionis, sicut parcit vir filio suo servienti sibi quibuslibet modis; et convertimini, et videbitis illud, quod modo non videtis, neque videre vultis, toti aversi, et deorsum habentes contra faciem veritatis, videbitis, inquam, quid sit inter-justum et impium, inter servientem Deo et non servientem, Et ita certo scietis experimento quod non sit vanus qui servit Deo.