CAPUT XI.

Ait idem qui supra: Episcopi et presbyteri habeant ad exemplum apostolos et apostolicos viros, quorum honorem possidentes, habere nitantur et meritum. Nos autem habeamus propositi nostri principes Paulum, Antonium, Julianum, Hilarionem, Macharium. Hic jam dicit aliquis: etenim dicentem quempiam audivi. Quid faciunt tot sacerdotes in coenobiis? Attamen idem gradum habebat sacerdotii sive presbyterii, sed quia vehemens erat aemulator operis manuum, et ratione non poterat superare asserentem, quod monachus sacros habens ordines et serviens altari, vivere debeat de his quae sunt altaris, in hoc processit, ut diceret superfluum esse, ut tot sacerdotes habeantur in coenobiis. Importunitatem ejus contra nos hoc adjuvare videtur, quod Paulus et Antonius sancti fuerunt; et Deo placuerunt, cum tamen sacerdotes non fuerint. Quid ergo? Nunquid ob hoc vilius aut minus reverendum sacerdotium, quia tanti Patres eo carere voluerunt? Absit! Alioquin Zachaeus, qui dicente sibi Domino: Zachaee, festinans descende, quia hodie in domo tua oportet me manere, festinans descendit, et excepit illum gaudens (Luc. XIX), minus videbitur adeptus fuisse quam centurio, qui eidem Domino dicenti: Ego veniam et curabo puerum tuum. Domine, inquit, non sum dignus, ut intres sub tectum meum (Matth. VIII). Non est nostrum de his judicare. Verumtamen illum qui per obedientiam accedit, et non ambitione impulsus, sed jussione legitima vocatus sacros ordines suscipit, in similitudinem Zachaei, qui jussus descendit et Dominum excepit, beatiorem arbitror esse illo qui semper dicit: Non sum dignus, ut intres sub tectum meum, perseveranterque refugit suscipere tantum tantae gratiae donum. Sed et nunquid Patres illi aliquando jussi fuisse, et refugisse leguntur? Imo si jussi fuissent et refugissent, non valde magni, non multum sancti essent. Cum beatissimus Ephrem venisset ad S. Basilium: Bene venisti, inquit, Basilius, bene venisti, o Pater filiorum Jeremi, qui multiplicasti discipulos Christi in ipsa, et daemones rivinasti in Christo. Ac deinceps: Cur, inquit, domine Ephrem, non accipis ordinationem presbyteri, quia decet te: Dicit ei per interpretem sanctus Ephrem: Quia peccator sum: Respondit ei: Utinam peccata tua ego habuissem: Et spiritualiter laetantes per tres dies, atque ordinans sanctus sacerdos interpretem diaconum, ipsum vero presbyterum, dimisit eos in pace. Nunquid nullus alius caeterorum ejusmodi Patrum similiter obedisset, si similiter jussus fuisset, ita duntaxat, ut si scientia tali officio necessaria non deesset? Multi namque fuere sancti Patres ejusmodi scientiam non habentes, ut illie Paulus simplex, qui interrogasse legitur utrum ante Christum prophetae, an ante prophetas Christus exstitisset. Non temporibus illis, talis Ecclesiae status erat, neque tot Sacerdotibus opus erat, ut nunc est. Tunc enim paganorum atque haereticorum persecutione fervente Christiani diffugiebant, et per deserta latebant, sicut olim persequentibus Riezabel et Achab, caeterisque idololatris regibus, filii prophetarum in solitudinibus et in agris habitabant. Unde idem qui supra scribens ad monachum, cum dixisset: Nos autem habeamus propositi nostri principes, Paulum, Antonium, Julianum, Hilarionem, Macharium, haec addidit: Et ut ad auctoritatem Scripturarum redeam, noster princeps Helias, noster Helysaeus, nostri duces filii prophetarum, qui habitabant in agris et solitudine, et faciebant sibi tabernacula prope fluenta Jordanis. Quemadmodum illi, ita et isti, sub impiis regibus, sub paganis et haereticis principibus persecutionem passi circuierunt in melotis, in pellibus caprinis; egentes, angustiati, afflicti, quibus dignus non erat mundus (Hebr. XI). At nunc alius Ecclesiae status est, reges et principes eorumdem regnorum sive principatuum, qui tunc illos persecuti sunt, et fugere atque circuire compulerunt, nunc civitates et vicos Ecclesiis atque coenobiis impleverunt, quae et de suis redditibus locupletaverunt. Et impletum est illud, quod olim in Canticis canticorum dilectus, dilectae, Christus Ecclesiae, pollicens: Veni, inquit, de Libano, sponsa mea, veni de Libano, veni, coronaberis de capite Amana, de vertice Savyr et Hermon, de cubilibus leonum, de montibus pardorum (Cant. IV).