CAPUT IX. Quod non solum criminosi stolam hujusmodi, id est monachicam vitam exoptare consueverint, et quod qui istam vitam tanquam peccatoris retrusionem aspernatur, justum se existimando, male facit.

Non autem hoc dicimus quod solis peccatoribus, id est eis tantum qui baptismi gratiam criminum magnitudine perdiderunt, hujusmodi stolam Pater ille reservaverit, et nulli justorum exoptanda aut ambienda sit. Nam idem esset ac si diceremus poenitentiam non esse necessariam justis. Quod si dixerimus, scilicet, quia poenitentia opus non habeamus, quantumlibet justi simus, nos aut illi propter quos, vel cum quibus haec dixerimus, mentimur, contra veritatem facimus, et veritas in nobis non est (I Joan. I). Qui enim justissimus omnium mortalium est, nec ille quantum satis est humiliari, et de peccatis suis poenitere potest. Non ergo hoc dicimus quod solis peccatoribus repositus sit hic ordo poenitentialis, sed etiam justis. Peccatori namque haec saepe dicta stola cum acceperit eam, venia et gratia est, justo cum quasi descendendo sumpserit eam, gratia et gloria est. Novimus quamplures justos, et justitiae columnas, in illa poenitentiae domo stantes, in qua poenitentes sub eodem habitu recipiuntur, et gaudii convivium celebratur, qualis fuit Pannoniensis Martinus, et apostolicae sedis praesul B. Gregorius, Augustinus quoque ejusdem sanctissimi Gregorii discipulus, aliique quamplurimi viri sanctissimi, justitia et sanctitate fulgidi, et nihilominus propter pretiosam justitiam fulgidum monachicae humilitatis habitum non dedignati. De qualibus idem Gregorius ore aureo dicit: Sciendum est quia sunt plerique justi, in quorum vita tantum gaudium est ut eis quaelibet peccatorum poenitentia praeponi nullatenus possit. Nam multi et nullorum sibi malorum sunt conscii, et tamen in tanti ardoris afflictione se exercent ac si peccatis omnibus angustentur, etc. Dicamus igitur quia, peccator, cum sit aut facinorosus, poenitentialem hujus ordinis stolam accipit, bene facit; et qui, cum sit justus et justitiae testimonium perfecte habens coram Deo et hominibus, nihilominus tamen eam accipit, optime facit. Porro, qui, idcirco quia justus est vel justum se esse putat, humilitatem istam aspernatur, dicens quia poenitentialis est et solis debita reis quaedam retrusio, male facit. Sed jam ista quae litem quamdam redolent omittentes, citius ad illam pietatis domum revertamur, coeptumque exinde sermonem perficere maturemus.