CAPUT IV. Christum a diabolo, non ut cognosceretur, sed ut corrumperetur tentatum fuisse.

Sed dicit aliquis: Si illum sciebat diabolus, ad quid instabat experimentum quaerens, et dicens:

“Si Filius Dei es, dic ut lapides isti panes fiant? (Matth. IV.)”

Quemcunque res ista movet, scire debet quia fecit ut tentator vel ut corruptor. Nam ille est qui semper hac intentione tentat ut corrumpat: plane non quaerebat ut cognosceret quasi incognitum, sed ut corrumperet cognitum. Quid autem est corrumpere, nisi similem vel conformem facere? Horrendum quidem auditu hoc est, sed adhuc in deterius processit, dicendo ad ultimum:

“Haec omnia tibi dabo, si cadens adoraveris me (ibid.).”

An non dicit et Apostolus de illo:

“Qui adversatur, et extollitur super omne quod dicitur Deus, aut quod colitur? (II Thess. II.)”

Non expavescat pius ac fidelis animus perpendere quantus sit praesumptor diabolus, quia videlicet cognoscendus est ex hominibus, qui judicandus est ab hominibus.

“An nescitis,”

inquit idem apostolus,

“quia et angelos judicabimus? (II Cor. VI.)”

Cum igitur dicit ille, utpote tentator, id est corruptor:

“Si Filius Dei es, dic ut lapides isti panes fiant,”

perpende quia sibi conformare, sibi similem facere Deum intendebat ille Satan. Quomodo per hoc sibi conformem faceret dicentem ut lapides illi panes fierent? videlicet, quia et qui mendaciter dicit de seipso quod non est, et qui jactanter et pro vana gloria monstrat de seipso quod non est, similes sibi sunt, testante ipso Domino, qui reversis septuaginta duobus et cum gaudio dicentibus:

“Domine, etiam daemonia subjiciuntur nobis in nomine tuo (Luc. X),”

(quod utique verum erat), statim tam fortiter quam suaviter tetigit eos, dicens:

“Videbam Satanam sicut fulgur de coelo cadentem (Luc. IV),”

quo videlicet dicto breviter innuit, quod multi ex ipsis secundum Satanae similitudinem propter vanitatem casuri vel retro abituri essent.

“Multi enim discipulorum ejus, ait Joannes, abierunt retro, et jam cum illo non ambulabant (Joan. VI).”

Porro diabolus mendaciter de semetipso, et in coelo dixit, et in terra nunc usque contendit dicere, quod non est, scilicet quod sit Deus. Dominus autem Filius Dei erat, et est, sed, ut hoc illi miraculis demonstraret, nulla esset causa, nisi jactantia seu vana gloria. Nunquid enim diabolus adoraret, ut salvus fieret, si apud illum se Filium Dei esse taliter comprobaret? Igitur miranda diaboli praesumptio, qui non contentus dixisse olim:

“Ero similis Altissimo (Isa. XIV),”

similem sibi Altissimum nisus est facere tentando. De hoc quod in deterius proficiens praecipitium suasit, et deinde sibi quoque illum substernere tentando, suadendo, ut se adoraret, miretur qui potest et animadvertat quia vere magnum diaboli judicium est.