|
Igitur perfecta cantio maximaque haec symphonia dilectionis, et modulus
octavus idem sonat quod primus pro eo quod non contenta ego propria
felicitate, studui chorum filiarum Hierusalem docere et ordinare, ita ut
unus idemque coetus et chorus esset castrorum acies, chorus laudantium
dilectum, acies pugnantium contra diabolum propter dilectum. Nunc
singula haec modulamina studiosius addiscenda sunt.
|
“Pulchra es, inquit, amica mea, suavis et decora sicut Hierusalem,
terribilis ut castrorum acies ordinata.”
|
|
In hoc est perfectio pulchritudinis, quod non solum suavis, nec solum
terribilis, sed utrumque es et suavis et terribilis;
|
“suavis sicut Hierusalem, terribilis ut acies castrorum,”
|
|
quae bene ordinata est. In quo
|
“suavis et decora sicut Hierusalem?”
|
|
In eo videlicet quod et anima tua semper supernam videt pacem, et ex
visitatione tui discunt animae plurimae coelestem ducere conversationem,
unde et dicuntur vel sunt filiae Hierusalem, quia optimam eligunt
partem, juxta illud.
|
“Vacate et videte, quoniam ego sum Deus (Psal. XLV).”
|
|
Quid vero est,
|
“ut castrorum acies ordinata?”
|
|
Non enim a magno intellectu vacat ista comparatio, et idcirco subtiliter
est intuenda. Scimus et constat, quia castrorum acies tunc hostibus
terribilis ostenditur, quando ita fuerit constipata atque densata, ut in
nullo loco interrupta videatur. Nam si ita disponitur, ut locus vacuus,
per quem hostis possit ingredi, dimittatur; profecto jam suis hostibus
terribilis non est. Et nos ergo, cum contra malignos spiritus
spiritualis certaminis aciem ponimus, summopere necesse est ut per
charitatem semper uniti atque constricti, et nunquam interrupti per
discordiam inveniamur; quia, quamvis quaelibet bona in nobis fuerint, si
charitas desit, per malum discordiae locus aperitur in acie, unde ad
feriendos nos valeat hostis intrare. Hujus partis optimae tu totam
haereditatem possides, et in ea princeps tu es; partis, inquam, optimae,
cujus est in suavitate videre jam vel contemplari supernam pacem,
secundum nomen Hierusalem, et contra malignos spiritus in procinctu esse
secundum castrorum similitudinem. Verumtamen, o dilecta, o vera
Hierusalem, fac quod dico.
|
“Averte oculos tuos a me, quia ipsi me avolare fecerunt.”
|
|
Et tunc, quando me praesentem habuisti praesentia corporali, oculos
tuos, oculos tam mentis quam corporis semper in me fixos habuisti; et
nunc, quando secundum corpus absens tibi sum, me spiritualibus oculis
jugiter contemplaris.
inquam, videlicet ita ut prudens et discreta sit contemplatio, sciendo
quod sim incomprehensibilis ego dilectus tuus, ex eo quod sum Deus,
cujus substantiam vel naturam quanto quis contemplatur subtilius, tanto
ad comprehendendum insufficiens invenitur, ut de isto quoque recte
dicas:
|
“Accedet homo ad cor altum, et exaltabitur Deus (Psal. LXIII).”
|
|
Ergone bonum est hoc placitumque dilecto, propter causam hanc avertere
oculos? Est plane bonum aliquo modo, scilicet dum sic a me avertis, ut
in temetipsam convertas oculos tuos, id est dum sic altissimam
divinitatem contueris, ut revoces ad memoriam infirmitatem tuam infirmae
conditionis, et optime scias quia hoc ipsum quod Deum vides non tuae
potentiae, sed divinae gratiae est.
|
“Capilli tui, sicut grex caprarum, quae apparuerunt de Galaad. Dentes
tui sicut grex ovium, quae ascenderunt de lavacro. Omnes gemellis
fetibus, et sterilis non est in eis. Sicut cortex mali punici, sic genae
tuae absque oculis tuis.”
|
|
Ut quid ista dilectus laudationis modulamina repetit, cum inter caetera
superius cadem et eodem modo cecinerit, nisi quia duplici honorificentia
dignum est, eamdem munditiam cogitationum, eamdem vitae innocentiam,
eamdemque pudicitiae verecundiam, quam prius habuisti in solitudine
silentii, custodisse ad integrum in illa frequentia, cui te interesse
poscebat utilitas Evangelii, secundum voluntatem dilecti pulsantis et
dicentis:
|
“Aperi mihi, soror mea, quia caput meum plenum est rore, et cincinni mei
guttis noctium?”
|
|
(Cant. V.) Et de istis quidem, videlicet de capillis, dentibus atque
genis jam illic dictum est: verumtamen de genis adhuc aliquid dicendum,
quod libenter audiant amici, quo aedificentur adolescentulae, quo
delectentur filiae Hierusalem. In utero nos ita natura formavit, ut
genua genis opposita sint. Unde et a genis genua dicuntur. Ibi enim
cohaerent sibi, et cognata sunt oculis, lacrymarum indicibus et
misericordiae. Denique complicatum aiunt gigni, formarique hominem ita
ut genua sursum sint, quibus oculi formantur ut cavi fiant ac reconditi.
Inde est quod homines, dum se ad genua prosternunt, statim lacrymantur.
Voluit enim nos natura maternum rememorare uterum, ubi consedebamus in
tenebris, antequam veniremus ad lucem. Profecto qui causam istam
diligenter attendit, ille scienter atque rationabiliter laudat et
approbat, sanctis et eruditis cogitationibus familiare esse, genua
frequentius excelso Deo curvare, et genas lacrymosas genibus curvis
applicare, ut respiciat ac recogitet Creator habitans in excelsis,
qualiter nos in utero formaverit. Unde et illud sanctus Job commonefacit
his verbis:
|
“Memento, quaeso, inquit, quod sicut lutum feceris me, et in pulverem
reduces me (Job X),”
|
|
etc., usque,
|
“licet haec celes in corde tuo, tamen scio, quod universorum memineris
(ibid.).”
|
|
Non parvum inventum reperit qui istud consecutus est, ut scienter sic
exhibeat Creatori, sicut reperit propheta Michaeas, cum dixit:
|
“Quid dignum offeram Domino? Curvem genu Deo excelso (Mich. VI).”
|
|
Nec vero soli Deo, verum etiam hominibus dulcis visu et amabilis est
hujusmodi compositio sive appositio, tantoque quisque magis reverendus
existit, quanto frequentius atque affectuosius genua curvans, genas suas
vel oculos aut totum caput demiserit. Econtra capitis oculorumque ac
genarum erectio nimia multum Deo et hominibus odibilis est, magnamque
sonat vituperationem talium reprehensio, maxime ex ore Dei. Exempli
gratia, cum dicit:
|
“Pro eo quod elevatae sunt filiae Sion, et ambulaverunt extento collo,
et nutibus oculorum ibant et plaudebant (Isai. III),”
|
|
etc. Item:
|
“Generatio cujus excelsi sunt oculi, et palpebrae in altum subrectae
(Prov. XXX).”
|
|
Tu, o dilecta, naturam condecorasti, quae genas tuas ad nullius viri
aspectum sublevare prima proposuisti, solique Creatori mente et corpore
humilis sapienter inclinasti, duce et magistro Spiritu sancto, in quo
dicit Pater tuus fidelis David:
|
“Venite adoremus et procidamus, et ploremus ante Dominum, qui fecit nos
(Psal. XL).”
|
|
Sequuntur autem te utriusque sexus plurimi, quibus optime placet id quod
audiunt,
|
“sicut cortex mali punici, ita genae tuae absque occultis tuis.”
|
|
|
“Sexaginta sunt reginae, et octoginta concubinae et adolescentularum non
est numerus. Una est columba mea, perfecta mea, una est matri suae,
electa genitrici suae.”
|
|
|
|