CAPUT XVI. Quid moraliter significet quod quatuor quinque reges vicerunt.

Moralem nihilominus suavitatem ex hoc loco capere possumus. Etenim quatuor reges de quinque regibus victoriam facientes, quatuor sunt animi passiones, quinque corporis sensus captivantes, quae in gentilium quoque philosophorum libris memorantur frequenter, scilicet, gaudium, dolor, spes, timor. Quas poeta eximius uno versiculo expressit, dicens:

Hinc metuunt, cupiuntque, dolent, gaudentque . . . (VIRG. lib. VI Aeneid.)

Ubi fides quae per dilectionem operatur (Gal. V), has animi passiones superaverit, et interiorem hominem ab illarum captivatione liberaverit, plane exemplo patris Abrahae laudabiliter triumphavit; et idcirco sacerdos Altissimi, idemque Altissimus, scilicet Christus Dominus, occurrit illi cum sacrificio salutari. Dignum enim illum judicat qui debeat coelestium ejus sacramentorum particeps fieri. Magnum namque, et victoriosum est non gaudere de prosperis, nec dolere de adversis hujus mundi, non sperare prospera, nec timere mundi hujus adversa. Quam victoriam praedicans apud quemdam, philosophia canit:

Gaudia pelle,

Pelle timorem,

Spemque fugato,

Nec dolor assit.

Nubila mens est,

Haec ubi regnant.

(BOETIUS De consol. philosop. lib. I in fine.)

Quisquis ille est, contemnat a rege Sodomorum quidquam accipere, nec dicatur quod ille eum ditaverit: id est, caveat facere coram hominibus justitiam suam, ut videatur ab eis; et illam incurrat sententiam qua dictum est: Amen dico vobis, receperunt mercedem suam (Matth. VI).