CAPUT V. De arca, quod incarnationis Dominicae vel corporis ipsius mysterium fuerit, et qui sint vectes quibus debeat portari.

“Arcam de lignis setim compingite, cujus longitudo habeat duos et semis cubitos, latitudo cubitum et dimidium, altitudo cubitum similiter, et semissem, et deaurabis eam auro mundissimo intus et foris. Faciesque supra coronam auream, per circuitum, et quatuor circulos aureos, quos pones per quatuor arcae angulos.”

“Arcam, inquit, de lignis setim,”

ligna setim imputribilia sunt, spinosa, et a qualitate albae spinae non multum distantia. Principio sanctuarii arca compingitur, quia principio sanctae Ecclesiae Filio Dei corporis humani membra compegit ex Virgine sanctus Spiritus. Compingitur autem arca de lignis setim, lignis imputribilibus, quia de semine Patrum fidelium aeterna memoria redolentium Dei Filius est incarnatus.

“Cujus, inquit, longitudo habeat duos et semis cubitos, latitudo cubitum unum et dimidium, altitudo similiter cubitum et semissem,”

videlicet, ut homini salva reverentia sit accessibilis, et attrectabilis intus et foris, prout est mensura vel statura hominis; staturae namque humanae longitudo a planta pedis usque ad collum tricubitalis est. Cum ergo altitudo arcae tantum unius cubiti sit ac semissis, palam est quia curvaturam corporis humani non excedit, et longitudo cum sit duorum cubitorum ac semissis, porrectis manibus ad dexteram et ad sinistram ad quemlibet actum religionis ultre accedit. Latitudo cubiti quoque ac semissis liquet incumbentis manibus, quam accommoda sit. Quod totum mystice nobis illud innuit quia incarnata divinitas omnibus modis mensurae, id est capacitati hominis benigna se charitate indulsit. Deus appropinquans in terra visus, et cum hominibus conversatus est (Baruch. III); oculis hominum expositus, auribus hominum propositus, manibus hominum appositus est.

“Quod fuit ab initio, inquit Joannes, quod audivimus, quod vidimus oculis nostris, quod perspeximus, et manus nostrae tractaverunt (I Joan. I).”

“Et deaurabis, inquit, eam auro mundissimo intus et foris,”

quia verae divinitatis auro, et intus per insitam sapientiam, et foris per divina opera, clarificatus est Christus, quod sit Dei Filius.

“Faciesque super coronam auream per circuitum.”

Supra corona aurea arca circumdatur, quia Filio Dei quasi diadema capitis est, hic miserationis ornatus, quod et per bonitatis gratiam voluit, et per majestatis potentiam valuit hominem assumere, quod non potuisset nisi Deus. Creaturarum quippe ordo vel natura non patitur, ut altera alteri substantialiter inseratur, verbi gratia, homo angelo vel homini angelus. Ergo et pro hac humilitate omnipotentissima mirabilis, verus et victoriosus praedicetur Deus. Et quatuor, inquit, circulos aureos, quos pones per quatuor arcae angulos, quia videlicet in eo quod per quatuor mundi partes fides incarnationis Christi dilatata tenditur, procul dubio quatuor sancti Evangelii libris accincta praedicatur.

“Facies quoque vectes de lignis setim,”

etc. Vectes de lignis setim fiunt, qui eisdem ad portandum circulis inseruntur, quia fortes et perseverantes doctores, velut imputribilia ligna quaerendi sunt, qui instructioni sacrorum voluminum semper inhaerentes, sanctae Ecclesiae unitatem denuntient, et quasi intromissis circulis arcam portent. Vectibus quippe arcam portare est bonis doctoribus sanctam Ecclesiam ac rudes infidelium mentes praedicando deducere.

“Et operes eam, inquit, auro,”

videlicet cum splendore sermonis aliis insonant, ipsi etiam splendore vitae fulgescant.

“Qui semper erunt in circulis, nec unquam extrahentur, ait,”

id est semper excubabunt in sacris libris, et nunquam recedent a studio sacrae lectionis. Ad hoc enim vectes in circulis semper esse jubentur, ut cum portari arcam opportunitas exigit, de intromittendis vectibus portandi nulla haberetur tarditas, quia videlicet cum spirituale aliquid subditus a pastore inquirit, ignominiosum valde est, si tunc quaerat discere, cum quaestionem debet enodare.

“Semper ergo vectes in circulis erunt, inquit, ad portandam arcam parati,”

id est, qui ad praedicationis accedunt officium, semper erunt parati ad reddendam rationem omni petenti

“de ea quae in ipsis est fide Jesu Christi (I Petr. III).”

“Ponesque in arca testificationem, quam dabo tibi.”

Subauditur urnam auream, habentem manna, et virgam Aaron, quae fronduit, et tabulas testamenti.