CAPUT XVI. Quidnam melius sit vocari hominem a Deo, et respondere illi, aut loqui hominem, et Deum respondere, et quantae ejus iniquitates et peccata sint.

Conferamus nunc utrumque, et videamus quid melius sit, vocari scilicet hominem a Deo et respondere illi, an loqui hominem et respondere Deum homini, quantae ejus iniquitates et peccata sint. Dixit enim, voca me, et ego respondebo tibi, et continuo bonam propositionem sapientissime in melius corrigens atque perficiens, aut certe, inquit, loquar, et tu responde mihi. Quid? Quantas habeo iniquitates et peccata. Hoc ergo quaeramus quo fructu melius sit, vel ad sapientiam magis attineat, ut loquatur homo et Deus repondeat illi, quam ut vocet hominem Deus et homo respondeat illi, quantae iniquitates et peccata ejus sint. Si rite perpendimus, meritum rei reprehensibile est, eo usque differre confessionem peccati, donec dicat judex Deus: Quid fecisti? (Gen. IV.) Etiam si vocatus sive discussus respondeat homo quantae iniquitates vel peccata sua sint, et dicat: Peccavi, patientiam habe in me, sive indulge mihi, quod Adam fecisse non legitur, nec fecit filius ejus fratricida Cain, etiamsi, inquam, veritatem respondeat vocatus in jus, quod fecit David (II Reg. XII), jam tamen reprehensibile est, quod usque ad ejusmodi vocationem Dei differat homo confessionem peccati sui. Caeterum, praeoccupare faciem Domini Dei, et antequam vocetur ultronea confessione loqui sapiens consilium, quo nullum melius homo peccator reperire possit. Quare? Videlicet quia vocatus homo ut respondeat Deo, oportet illum respondere judicium, vocatus autem sive invocatus Deus ad respondendum loquente prius homine, et, illo priore suas iniquitates narrante, locum habet Deus ut loquatur misericordiam, dicatque interroganti homini, quantas habeo iniquitates et peccata? Dicat, inquam, Nulla. Nam delevi ut nubem iniquitates tuas, et quasi nebulam peccata tua (Isa. IV). Longe igitur melius est prius hominem loqui. Et idcirco recte cum dixisset: Voca me, et respondebo tibi, continuo quasi quod minus erat festina correctione supplens, aut certe, inquit, loquar, et tu responde mihi. Ecce per Christum, qui, ut jam dictum est, longe ab eo dissimilis, qui absconditus in medio ligni paradisi, etiam cum vocaretur, sapienter quidpiam non respondit, astitit palam in medio ligni crucis, et ultro causam nostram peroravit, ecce, inquam, per illum et per eumdem spiritum sapientiae ejus edocti, priores locuti sumus, quantas habemus iniquitates et peccata, et respondit nobis Deus, ecce jam nulla. Ubinam sic sumus elocuti, et ille sic nobis respondit? nimirum in baptismate ejusdem Christi Domini nostri. Sed de hoc alias. Nunc instantia prosequamur.