CAPUT XI. Duas esse vias et manus Dei, misericoratam et judicium, per legem expugnandae civitatis, quam ipse Dominus dedit, ostendit.

Igitur, ut supra dictum est, omnipotentia Dei nec una tantum graditur via, nec una tantum manu suos actus expendit, sed duabus scilicet misericordiae et judicii, ea nimirum lege, ut prius nitatur manu misericordiae operari, et ubi ista manu superbia sibi obsistente virtutem ullam facere non potuerit, tunc demum manu altera manu judicii exerta, quos emollire non potuit, confringat tanquam vasa figuli. Idcirco et talem homini legem dedit, utique ad imitationem sui. Si quando accesseris ad expugnandam civitatem, offeres ei primum pacem. Si receperit et averuerit tibi portas, cunctus populus qui in ea est salvabitur, et serviet tibi sub tributo. Sin autem foedus inire noluerint et coeperint contra te bellum, oppugnabis eam. Cumque tradiderit Dominus Deus tuus illam in manu tua, percuties omne quod in ea generis masculini est in ore aladii, absque mulieribus et infantibus, jumentis et caeteris quae in civitate sunt (Deut. XX). Hoc, inquam, fieri jussit ad imitationem sui. Sic enim prior ipse Deus erga hominem gessit, cum quem fecerat et magnae atque gloriosae multitudinis sanctorum patrem fore jusserat benedicendo ac dicendo: Crescite et multiplicamini, et replete terram (Gen. III), salubriter expugnare accessit, et subjugare verbo ac praecepto suo, ut non superbiret, ne in judicium diaboli incideret, sed humilis atque obediens viveret. Noluit ille foedus inire cum Deo, sed coepit contra eum bellum, et idcirco Deus oppugnavit eum, et percussit omne quod ex illo est genus humanum in ore gladii, id est sententia mortis. Futurum autem erat ut rursus expugnaret in novissimo magni judicii die universam mundi hujus civitatem, cum principe ejus diabolo et angelis illius. Rursus ergo accessit primum offerre pacem, mittens Filium suum in hunc mundum per Incarnationis mysterium, qui per crucem interficeret inimicitias in semetipso, et suam prona misericordia postulans suscipi pacem, suae per mundum cunctis gentibus pacis misit legationem. Unde Apostolus: Quoniam quidem, inquit, Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi, non reputans illis delicta ipsorum, et posuit in nobis verbum reconciliationis. Pro Christo, ergo, legatione fungimur, tanquam Deo exhortante per nos. Obsecramus pro Christo, reconciliamini Deo. Eum qui non noverat peccatum, pro nobis peccatum fecit, ut nos efficeremur justitia Dei in ipso. Adjuvantes autem hortamur, ne in vacuum gratiam Dei recipiatis (II Cor. V, VI).