CAPUT XXIII. Quod sit dandum indignis, et quod multum intersit, quomodo vel unde quisque aestimetur indignus.

Proinde, ut Apostolus ait, probet seipsum homo, et sic de illo pane edat et de calice bibat (I, Cor. II), quia videlicet tantae dignitatis sacramentum indignis et non probatis dandum non est. Cum autem haec dicimus, moventur plerique, nos quoque molesto experti sumus experimento, quos vel culpa remordet, vel certe humilitas Christiana informat, ut indignos tanto mysterio judicent semetipsos. Verum si dictionem non nostram, sed apostolicam perpendant diligentius, non est cur moveantur, quasi temeraria contra ipsos judicia constituamus. Differt enim indignitatis hujus dictio vel modus, multumque interest quomodo vel a quo, quisque indignus existimetur. Est enim cum seipsum quisque indignum confiteatur, et cum ab alio indignus existimetur aut pronuntietur. Porro semetipsum laudabiliter indignum confitetur, quisquis veraciter et, ut dignum est, dignitatem perpendit sacramenti hujus. Quis enim, si recte judicet, castum cor se habere gloriabitur? De hac parte Apostolus dicit: Quod si nosmetipsos dijudicaremus, non utique judicaremur (ibid). Econtra detestabiliter indignus judicatur quisquis vel in aliquo scelere notus, aliquantis testibus, sive toti Ecclesiae causam dedit ut indignus existimetur. Cum igitur nostro judicio indigni sumus, non tum sancta jure nobis negantur, cum autem ab aliis indigni pronuntiamur, maxime ubi non dubia indignitatis causa profertur, jure repellimur, ne judicium nobis manducemus et bibamus. Sed jam ad incepta revertamur.