CAPUT XX. Quod duo scelerati illi, quorum alter confessus est, alter blasphemus perseveravit, duorum populorum exemplum fuerint, et idcirco confestim in propheta dici:

“Lauda, sterilis quae non paris,”

tanquam latroni poenitenti et confitenti, de illo autem populo tanquam latrone impoenitente:

“Omnes bestiae agri, venite ad devorandum.”

(CAP. LIV.) Eodem judicii pondere, deinceps duos itidem sceleratos, scilicet gentilem et Judaicum populum distinxit. Ille blasphemus in peccato suo moritur, hujus fidei et confessionis paradisus aperitur, Utrumque hoc sanctus in isto propheta spiritus, post tam evidentem Dominicae passionis declamationem, manifestis exprimit vocibus. Et primo gentilitatis salvationem subjicit his verbis: Lauda, sterilis, quae non paris, decanta laudem et hymnum, quae non pariebas, quoniam multi filii desertae, magis quam ejus quae habet virum, dicit Dominus. Dilata locum tentorii tui, et pelles tabernaculorum tuorum extende, ne parcas. Longos fac funiculos tuos, et clavos tuos consolida. Ad dextram enim, et ad laevam penetrabis, et semen tuum gentes haereditabit, et civitates desertas inhabitabit. Et post aliqua: Ecce ego creavi fabrum sufflantem in igne prunas, et proferentem vas in opus suum, et ego creavi interfectorem ad disperdendum. Omne vas quod fictum est contra te non dirigetur, et omnem linguam resistentem tibi, in judicio judicabis. Per haec persecutiones designat, quas eadem pro evangelica fide passura erat Ecclesia. Nam faber sufflans prunas, diabolus est, omnium malorum artifex, qui statu suo persecutionum excitat incendia, proferens contra illam vasa irae, iniquitatem, blasphemiam continentia, quae videlicet Eeclesia sine dubio judicatura est. Continuo subjungit: Haec est haereditas servorum Dei et justitia eorum apud me, dicit Dominus. (CAP. LV.) Omnes sitientes venite ad aquas, et qui non habetis argentum, properate, emite et comedite. Venite, emite absque argento, et absque ulla commutatione, vinum et lac, etc. Haec invitatio publica, manifeste ad eamdem Ecclesiam de gentibus dirigitur, ut qui prius non habebant argentum Scripturarum, nunc properent, et solius fidei pretio sibimet emant aquas ut bibant, aquas salientes in vitam aeternam (Joan. VII), emant vinum, et bibant, si fortes sunt, emant et comedant lac, si parvuli sunt. Gentium, inquam, Ecclesiae cuncta haec proponuntur. Nam subinde sequitur. Ecce testem populis dedi eum ducem ac praeceptorem gentibus. Ecce gentem quam nesciebas vocabis, etc. Haec enim et caetera dicuntur tanquam latroni a dextris poenitenti, et confitenti, id est populo gentili crucifixum pro salute sua, Christum humili fide suscipienti usque ad illum locum, quo dicitur: Omnes bestiae agri, venite ad devorandum (Isa. LVI). Et notandus ordo promissionum, notanda distinctio consolationum. Postquam dixit: Lauda, sterilis quae non paris, decanta laudem et hymnum, videlicet prae magnitudine gaudii, in similitudinem equi ad victoriam hinnientis, quoniam plures filii desertae magis quam ejus quae habet virum, etc., primo martyrum repromisit coronas. Ecce ego, inquiens, creavi fabrum sufflantem in igne prunas, diabolum significans, qui statim in initiis evangelicae fidei, sufflando persecutionum excitavit incendia, quibus utique martyrum fides aurea decocta est, et probata. Deinde dicendo: Omnes sitientes, venite ad aquas, divinae scientiae multitudinem significat, quae reddita Ecclesiae pace aliquantula multiplicata est, multis ductoribus studio haurientibus, et exponentibus Scripturas. Tandem dicendo: Et non dicat eunuchus: Ecce ego lignum aridum, quia haec dicit Dominus eunuchis. Si custodierint Sabbata mea, et elegerint quae ego volui, et tenuerint foedus meum, dabo eis in domo mea, et in muris meis locum, et nomen melius a filiis et filiabus. Haec, inquam, dicendo ecclesiasticae castitatis pulchritudinem, mira allicit elegantia, ut delectet nos esse eunuchos, id est continentes, casto etiam virginali proposito, atque ita propter regnum coelorum castremus nosmetipsos (Matth. XII).

(CAP. LVI.) Post haec jam ad sinistrum latronem, id est Judaicum populum, in blasphemia perseverantem sermo convertitur hoc modo: Omnes bestiae agri, id est, omne vires Romani imperii, venite ad devorandum magnum corpus latronis hujus incrassati, impinguati, dilatati, et inde recalcitrantis, id est jugiter blasphemantis (Deut. XXXII). Miroque modo antequam populum ipsum convincat exponendo malorum imminentium causas, omnes bestias ad devorandum illum invitat. Nam ad illum loqui postmodum sic incipit: Vos autem, accedite huc, filii auguratricis, semen adulterae et fornicariae. Super quem lusistis, super quem dilatastis os, et ejecistis linguam? Prius, inquam, bestias agri, universas saltus bestias inclamat, et ad devorandum invitat. Et quia culpa maxime sacerdotum erat, ipsos primum post illam bestiarum invitationem sermo propheticus accusat verbis his: Speculatores ejus caeci omnes nescierunt universi. Canes muti, non valentes latrare, videntes vana, dormientes, et amantes somnia, et canes impudentissimi nescierunt saturitatem. Ipsi pastores ignoraverunt intelligentiam. Omnes in viam suam declinaverunt, unusquisque ad avaritiam suam, a summo usque ad novissimum. Venite, sumamus vinum, et impleamur ebrietate. Et erit sicut hodie sic et cras, et multo amplius. Haec omnia quia ad Scribas et Pharisaeos, qui turbis persuaserunt, ut Dominum crucifigerent relata constat, et sensui manifesta sunt, sequentia superioribus jungenda sunt: (CAP. LVII.) Justus perit, et nemo est qui recogitet in corde suo, et viri misericordiae colliguntur, quia non est qui intelligat. A facie enim malitiae collectus est justus. Veniat pax, et requiescat in cubili suo, quia ambulavit in directione sua. Vos autem accedite huc, filii auguratricis. Inter illa quae supra colligendae gentilitati per consolationem dicta sunt, et ea quae deinceps abjectae per judicium dicuntur Synagogae, sic positum est istud: Justus perit, et nemo est qui recogitet, ut inculcare et replicare nobis concertet spiritus propheticus illud quod jam diximus: videlicet inter duos latrones justum perisse Dominum Jesum, ita ut alterum per misericordiam susciperet, alterum per judicium abjiceret, in typum gentilis et Judaici populi, quorum itidem alterum per misericordiam susciperet, alterum per judicium abjiceret. Ita ergo superioribus haec praesentia continuantur. Tu sterilis quae non paris, lauda, decanta laudem et hymnum, ut dixi; vos autem accedite huc, filii auguratricis, quibus justus perit, et nemo ex vobis est qui recogitet. Nec vero solus ille justus perit, sed et viri misericordiae colliguntur, scilicet apostoli ejus, quos de civitate in civitatem persequimini. Vos, inquam, accedite huc ad diem malum, non ad diem bonum et pacis, de qua jam dixi, veniat pax et requiescat in cubili suo, qua videlicet pace reconciliavit nos Deo et Patri suo, sed ad diem belli, et gladio cadatis, ut devorent vos bestiae agri, quas paulo ante convocavi.