|
Et gratia ejus, inquit, in me vacua non fuit, sed abundantius illis
omnibus laboravi. Non ego autem, sed gratia Dei mecum (I Cor. XV). Vere
dicamus et nos, experti quippe sumus, et quotidie legentes experimur
quia gratia ejus, o sancte Paule, in te vacua non fuit. Non adeo de
abundantia laborum tuorum, quibus in illa gratia ejus laborasti,
praesenti loco agimus, sed intellectum tuum considerantes, nunc dicimus
quia gratia ejus in te isto munere vacua non fuit. Possemus multa
colligere de thesauro sapientiae et intellectus, quem thesaurizavit in
istud vas electionis suae sanctus Domini Jesu Christi Spiritus, sed hoc
longum nimis esset, et longe superius ubi de lege sive de Testamento
Veteri loquebamur, sparsim hoc ipsum pro posse fecimus. Nunc ut parum
quid de hac parte gratiae dicamus, unam tantum, id est eam quae ad
Romanos scripta est Epistolam sumamus vere copiosam thecam sapientiae et
intellectus, et secundum intelligentiam ejus gratiam veritatis, et
veritatem gratiae Dei, nos quoque intelligere studeamus. Primum est ut
eamdem Epistolam, sive Epistolae negotium actibus quinque distinctum
esse cognoscamus, videlicet secundum legem sive mortem sapientium,
quibus loquebatur. Nam apud eos cautum erat in nugis saecularibus, ut
quilibet earum rerum quibus mores instruebantur, aut etiam
reprehendehantur quinque non excederet actus. Unde et apud Flaccum pueri
legimus:
Neve minor, neu sit quinto productior actu
Fabula, quae posci volet, et spectanda repom. (HORAT. Ars poet. 189,
190.)
Est igitur primus actus coaequatio Judaei et Graeci, quod scilicet omnes
peccaverint et egeant gloria Dei; secundus, commendatio gratiae, vel
fidei Christi, quod videlicet omnes per unum hominem jure debeant
justificari; tertius, concertatio, quod non debeamus iterum peccare
liberati a lege peccati, et mortis; quartus, demonstratio quid lex ante
manifestationem gratiae potuerit aut non potuerit; quintus, commonitio
gentium, quod non debeant insultare Judaeis, quod, inquam, non debeant
rami oleastri in bonam olivam inserti adversus naturales ramos, quia
fracti sunt, gloriari (Rom. III-XI). Nam deinceps, quod residuum est
Epistolae, de communibus rebus, id est de moribus agit. Nunc ergo duce
eodem Spiritu intellectus ingrediamur, et eosdem diligentius actus
distinguamus.
|
|