CAPUT XXI. Item de eadem re, et quid significet quod filius ancillae ejicitur.

Dure hoc accepit Abraham pro filio suo. Cui dixit Dominus: Non tibi videatur asperum super filio et super ancilla tua. Omnia, quae dixerit tibi Sara, audi vocem ejus, quia in Isaac vocabitur tibi semen. Sed et filium ancillae faciam in gentem magnam, quia semen tuum est. Per Abraham, ut jam saepe dictum est, sanctos intelligimus Patres, Abrahae non solum per carnem, sed etiam per fidem haeredes, quales Petrus, Paulus, et caeteri apostoli tunc temporis fuere, quando haec ancilla cum filio suo ejecta est. Nam revera hi dure acceperunt imperium dicentis: Ejice ancillam hanc et filium ejus. Dicit enim unus ex his, Paulus apostolus: Veritatem dico in Christo, non mentior, testimonium mihi perhibente conscientia mea in Spiritu sancto; quoniam tristitia mihi est magna, et continuus dolor cordi meo. Optabam enim ego ipse anathema esse a Christo pro fratribus meis, qui sunt Israelitae, quorum adoptio est filiorum et gloria, et testamentum, et legislatio, et obsequium, et promissa, quorum patres ex quibus Christus secundum carnem, qui est super omnia Deus benedictus in saecula. Amen (Rom. IX). Verumtamen quoquomodo id accipiat hic Abraham, ancillam hanc cum filio suo ejici oportebat. Dixit enim illi Dominus: Non tibi videatur asperum, super filio et super ancilla tua; omnia, quae dixerit tibi Sara, audi vocem ejus, quia in Isaac vocabitur tibi semen. Nunquid juxta litteram legitimum est, ut vir voci uxoris suae, et non potius uxor viri sui voci obaudiat? Ergo juxta mysticum potius sensum, Abraham omnia quaecunque dicit Sara, vocem ejus audiat, id est praedicatorum vel apostolorum chorus, omnia quaecunque dicit sancta et prophetica Scriptura, de Judaeis et gentibus, vocem ejus audiat. Quod et facit, dum illius lusoris, id est Judaici populi, importunitate fatigatus, dicit: Vobis quidem oportebat primum praedicari verbum Dei, sed quoniam repulistis illud, et indignos vos judicastis aeternae vitae, ecce convertimur ad gentes (Act. XIII). Sic enim praecepit nobis Dominus: Posui te in lucem gentibus, ut sis in salutem usque ad extremum terrae. (Isa. XLIX). Igitur ad vocem Sarae ancilla cum filio suo ejicitur, cum ex auctoritate Scripturae populus carnalis pro perfidia sua foris relinquitur: Quia in Isaac, inquit, vocabitur tibi semen. Etsi plures fuerint concubinarum vel carnis filii, in Isaac, qui non secundum carnem, sed per repromissionem natus est, vocabitur tibi semen. Ex illo namque nascetur, qui vocabitur semen tuum, illud videlicet semen, in quo, sicut promisi tibi, benedicentur, et semen tuum vocabuntur omnes gentes. Omnes enim sunt Isaac, qui nascuntur tibi, non secundum carnem, sed secundum fidem: sicut Isaac non secundum carnem natus est, sed secundum repromissionem. Sic enim et Apostolus exponit, qui cum dixisset: Non enim omnes qui ex Israel, hi sunt Israelitae; neque quia semen sunt Abrahae, omnes filii: statim hoc testimonium intulit: Sed in Isaac vocabitur tibi semen. Et hoc ipsum aperiens subjunxit, id est, non qui filii carnis, hi filii Dei dicuntur; sed qui filii promissionis, aestimantur in semine (Rom. IX). Sed et filium ancillae, inquit, faciam in gentem magnam, quia semen tuum est; semen tuum, inquit, est, non tamen dixit, in illo vocabitur tibi semen; nec enim tale semen est, quod vocetur id quod notum ex nomine apud Deum habeatur. Verumtamen et hic filius ancillae, qui praedicto modo ejectus est, futurus est in gentem magnam, quae digne vocetur et nominetur Abrahae semen, scilicet, cum plenitudo gentium subintroierit, tunc omnis Israel salvus erit (Rom. XI).