CAPUT VII. De mensa, quod refectum significaverit ejusdem corporis et sanguinis Domini, et de coronis ejus et circulis, vectibus, vasis quoque ac propositionis panibus.

“Facies et mensam de lignis setim, habentem duos cubitos longitudinis, et in latitudinem cubitum, et in altitudinem cubitum ac semissem, et inaurabis eam auro purissimo.”

“Duos, inquit, habentem cubitos longitudinis,”

longitudo haec uni tantum homini assidenti satis expedite accommoda est.

“Et in altitudinem cubitum ac semissem;”

altitudo haec paulo sedentis hominis genu supereminet.

“Et in latitudinem cubitum,”

latitudo haec oppositum convivam seorsum aut divisive epulantem non sustinet. Quae est haec mensa post propitiatorium parata in tabernaculo Domini, nisi mensa corporis et sanguinis Domini, initium habens a passione ejusdem Domini nostri Jesu Christi? Siquidem dum anxiaretur jam venditus, et continuo tradendus, dum tristis esset usque ad mortem anima ejus, dum factus in agonia prolixius oraret, et sudor ejus velut sanguis in terram decurreret (Matth. XXVI), interea propitiationis et redemptionis nostrae opifex mensam paravit, accipiendo panem, quem benedixit ac fregit, deditque discipulis suis, dicens: Accipite et comedite. Hoc est corpus meum, quod pro vobis tradetur. Similiterque calicem: Hic est, inquiens, calix sanguinis mei, qui pro vobis effundetur (ibid.). Haec mensa Domini est, si tantum fides non desit nostro modulo satis accommoda, sic tamen ut unus assistat pro omnibus, quod jam dictis mensae illius manufactae mensuris significatur. Unus enim est mensae vel convivii Pater, unus sacerdos sive pontifex noster Christus, et una mensa est, de qua Psalmista:

“Parasti, inquit, in conspectu meo mensam adversus eos qui tribulant me (Psal. XXII).”

“Item: Edent pauperes, et saturabuntur, et laudabunt Dominum qui requirunt eum, vivent corde eorum in saeculum saeculi (Psal. XXI).”

“Et inaurabis eam, inquit, auro purissimo.”

Cur non fusilis aut ductilis est tota ex auro, sed facta de lignis Setim, inauratur auro purissimo? Videlicet quia species utraeque panis et vini de terra sumuntur, utraeque de communi vel publico haec granario, illa de apotheca capiuntur. Sed accedit substantiarum atque specierum Creator Deus, atque formator Spiritus sanctus, aurumque Verbi incarnati, aurum Christi crucifixi, mortui ac sepulti atque post gloriosam resurrectionem assumpti in coelum, ad dexteram Patris, non superficie tenus inducit, sed efficaciter haec in carnem et sanguinem ejus convertit, permanente licet specie exteriori. Hic labio confessionis opus est. Sequitur ergo:

“Facies illi labium aureum per circuitum,”

id est, auri tenuis prominentiam extra tendentem. Et quia corde credenti ad justitiam, et ore confitenti ad salutem (Rom. X) praemium tribuitur, ut quod credit, intelligat.

“Et ipsi, inquit, labio coronam interrasilem”

id est anaglypham vel sculptam,

“altam quatuor digitis,”

id est palmo, quo donum intellectus mystice significatur. Cubitus enim quem latitudo mensae non excedit, sex palmorum est, quo numero operatio significatur, ac proinde palmus coronae, quia septimus est, requiem contemplationis, qua fides remuneratur credentis, recte significat.

“Et super illam, inquit, alteram coronam aureolam.”

De hujus coronae quae super illam est factura sive mensura, recte Scriptura tacuit, quia videlicet remunerationem, qua ipsa praesens contemplationis quies, vel intelligentiae dignitas coronanda est,

“oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit (Isai. LXIV).”

“Quatuor quoque aureos circulos praeparabis, et pones eos in quatuor angulis ejusdem mensae per singulos, pedes,”

etc., ut supra de quatuor circulis aureis, per quatuor arcae angulos dispositis. Sicut enim arca Dominicae incarnationis, sic et mensa corporis et sanguinis ejus quatuor ubique Evangelii libris defenditur. Et sicut fortes ac perseverantes doctores, incarnationis fidem, sicut et mensae hujus sacramentum portare, id est praedicare debent, quasi vectes circulis intromissi, id est fortiter sacrorum voluminum semper inhaerentes instructioni.

“Parabis acetabula et phialas, thuribula ac cyathos, in quibus offerenda sunt libamina, ex auro purissimo.”

Acetabulum vas duodecim dragmas appendens, cyathus vero decem. Porro phialae dictae, quod ex vitro sunt. Vitrum enim Graece phialin dicitur. Sunt autem patulo ore. Nam cyathum econtra constat oris angustioris esse. Quid ergo per phialas, nisi doctrina exuberans, et quid per cyathos, nisi parva atque angusta scientia designatur? Alius namque doctrina veritatis plenus audientium mentes inebriat; per hoc ergo quod dicit, phialam porrigit. Alius explicare quod sentit non potest, sed quia hoc utcunque denuntiat, profecto per cyathum gustum praebet. In Dei ergo tabernaculo, id est, in sancta Ecclesia positi, si per doctrinae sapientiam phialas minime porrigere possunt, in quantum pro divinitatis largitate sufficiunt proximis suis, boni verbi dare cyathos debent.

“Et pones super mensam panes propositionis in conspectu meo semper.”

Panis propositionis ipse Christus est, sicut catholica tenet fides, quem in conspectu Dei sancta proponit semper Ecclesia. Nam ille panis propositionis qui in typum hujus panis positus est, jam dudum scelere Judaeorum pollutus est. Unde per Malachiam prophetam:

“Offertis, inquit Dominus, super altare meum panem pollutum (Mal. I).”

Ac deinceps:

“Munus non suscipiam de manu vestra, ab ortu enim solis usque ad occasum magnum est nomen meum in gentibus, et in omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda (ibid).”