VERS. 9, 11.

Quid habet amplius homo de labore suo? Vidi afflictionem, quam dedit Deus filiis hominum, ut distendantur in ea. Cuncta fecit bona in tempore suo, et mundum tradidit disputationi eorum, ut non inveniat homo opus, quod operatus est Deus ab initio usque ad finem. Quis melius, quis acutius vidit Ecclesiaste, quam data sit hominibus afflictio mentis, qui distenduntur justo, volentes scire quae sunt supra se? Ille mente distractus per omnem creaturam, cujus cor erat sicut arena maris, quamvis usquequaque elevatus, quamvis per multa retractus, tam latam mentem non potuit eo distendere et extendere ut omnia sciret quae agit sapientia, et suaviter disponit omnia (Sap. VIII). Quod quia minima potuit, neque nosse nos putavit, deterret ab inveniendo fessos quaerendo. Tempore suo cuncta bona, non cuncto tempore cuncta bona perfecit, qui fecit quaecunque bona sunt. Sunt quaedam bona, nec tamen bona sunt nisi tempore suo fiant. Sunt bona, nec tamen bona sunt nisi bene fiant. Propterea et comicus ait :

Omne tulit punctum qui miscuit utile du
Omne feret punctum qui temporis inspicit usum,
Et scit personae dare convenientia cuique.

Quae bona sint per se, quae utantur causativa, cur bona sint, quando bona sint, qualiter bona sint, si quis velit scire et omnia discutere, illum angor cordis gravat et afflictio carnis. Rerum omnium naturas, et naturarum causas, et rationes quas a principio Deus operatus est, hanc scilicet mundi molem, coeli cameram, pondus terrae, vel dependentis, pensumve sedentis, ortus, occasus, discursus, recursus stellarum, septem errantia contra aplanen, fulmina, ventorum flatus, fragorem tonitrus, postremo quaecunque Dei fecit sapientia quis homo ratione directus reperire queat quomodo subsistant, quare et quomodo fiant? Non passus Deus non desidiae torpore veterno, ista nostris oculis et animis videnda tradidit, ut qui sibi arrogat artem disputandi et disceptandi, hinc proponat, inde assumens concludat, et quidquid fecit Omnipotens et permanet ab aevo in aevum, nullus ab ortu solis usque ad occasum ejus, meditando vel oculo cordis, vel verbo colligat oris. Sunt plures artes, ars quaeque suo usu valet. Grammatica prima est, quam nos litteris instruit et casibus. Quantum valet ars cantandi, quantum numerandi, musica novit et arithmetica. Astronomia metitur stellas, geometria terras. Extendit rhetorica dextram, dialectica claudit. Sapientia ergo domum suam sepit spinis. Si repere volo per eas (quis enim mihi portas aperiat) rependo distendor; spinis pungor, si transeo. Tam plurimas artes pluribus angoribus illi investigabant, qui causas discutiebant, ut quod Deus facit, sed tam verbis quaerere possint: Quare putas hoc Ecclesiastes dixerit? Ut victus homo suspiciendo factorem suum, cujus non potest opus penetrare, sciat esse colendum, et perfectum facturae factoris amplectatur honorem.