VERS. 17.

Custodi pedem tuum ingrediens domum Dei, et appropinqua ut audias. Multo enim melior est obedientia, quam stultorum victimae, qui nesciunt, quid faciunt mali. Jubet Ecclesiastes tantummodo pedem custodire, quando ingreditur domum Dei, quasi de reliquis membris nulla custodia praecipiatur. Sed nomine pedis designatur intentio mentis, per quam recte dirigimur, per quam omnium rerum causa notatur. Recte dirigitur, qui recto pede graditur. Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit (Matth. VI). Scias ergo esse bonum si templum Dei bene frequentas, credas esse bonum, si sancte sancta frequentas. Ingrederis autem digne domum Dei, si poscis a Domino, unde jure debeas exaudiri. Custodis pedem tuum, si ad bona opera libenter progrederis. Si indigna petis, vario pede non bene vadis. Stans autem procul a Domino, et ab illo longe remotus, illum non audis eo quod ei promptus non obaudis. Ille Deo assistit, et Dominum propinquus audit, qui facit praecepta quae sancit lex et gratia. Talis ingredere domum Dei, facis enim utile votum, dum mittis ad aures Domini preces mundo corde, non si mactes mille boves, cum numeroso grege, accedet gratior hostia, quae peccatum mundet. Stultorum enim Judaeorum victimae destructae sunt, et damnatae cum suis dominis, sicut scriptum est in Zacharia: Et levari oculos meos, et vidi, et ecce volumen volans, et dixit: Quid tu vides? et dixi: Ecce ego video volumen volans, longitudo ejus viginti cubitorum, et latitudo ejus decem cubitorum, et dixit ad me: Haec est maledictio quae egreditur supra faciem omnis terrae (Zach. V), etc. Hoc futurum erat, quia Judaei non crederent in Christo, et praedicatores Evangelii persequerentur, et occiderent, atque proinde venirent super eos omnes maledictiones legis, quas Moses in Deuteronomio scripsit, quae sunt hujusmodi: Maledictus eris in civitate, maledictus in agro, maledictum horreum tuum (Deut. XXVIII), etc. Volatus ergo voluminis velocitatem advenientis significat maledictionis, quia videlicet, sicut Psalmista dixerat: In generatione una deleatur nomen ejus (Psal. CVIII), ita futurum erat, et ita factum est, ut ultra quadraginta annos maledictio et vindicta super populum Judaicum non differretur. Longitudo voluminis, id est maledictionis, aeternitas est damnationis, et latitudo ejus, temporalitas tribulationis. Nam et in praesenti et in futuro saeculo, damnati sunt increduli Judaei, in vindictam sanguinis Domini Jesu, et prophetarum ejus. Et latitudo quidem maledictionis decem cubitorum est, quia videlicet temporalis tribulatio, qua ceciderunt in ore gladii, et captivi ducti sunt in omnes gentes decalogi legis, quod praevaricati sunt, justa vindicta est. Porro longitudo ejusdem maledictionis viginti cubitorum, id est dupla est, quia nimitum aeterna damnatio non solum corpus, ut praesens tribulatio continget, sed et animam et corpus gehennali igne puniet. Haec igitur est maledictio, inquit, quae egreditur super faciem omnis terrae, et profecto primum terrae Judaicae. Ira enim et indignatio, et tribulatio et angustia, in omnem animam hominis operantis malum, Judaei primum, et Graeci (Rom. II). Et revera prophetiae praesentis ordo postulat, faciem omnis terrae hic intelligi universitatem terrae Judaicae, quae legem accepit, id est non solam civitatem Jerusalem, sed et omnes civitates Judeae, quia super omnem terram illam maledictio advolavit, et super omnem gentem illam effusa est. Unde adhuc subditur: Quia omnis fur, ut ibi scriptum est, judicabitur, et omnis jurans ex hoc similiter judicabitur (Zach. V), quomodo ibi scriptum est, scilicet in volumine maledictionis (Deut. XXVIII). Praemisso, maledictus eris in civitate, usque maledictus eris ingrediens, et maledictus egrediens, quantae, quam horribiles maledictionis sententiae nominatim cursu continuo proferantur, volenti legere et numerare promptum est. Triginta namque sunt ejusmodi sententiae, et pleraeque ex ipsis declamatione imprecatoria depromptae, quarum prima est: Mittet Dominus super te famem et esuriem, tricesima: Ipse erit in caput et tu eris in caudam. Nam verba sive sententias esse maledictionis ipse confirmat, ita concludens: Et venient super te omnes maledictiones istae, et persequentes apprehendent te, donec intereas. Post haec et alia similiter ad maledictionem pertinentia declamat, non tamen imprecantis modo, sed annuntiantis, et loquentis more prophetico. Haec idcirco dixerim, quod revera nonnihil habet consideratione, et admiratione dignum tot praescriptas fuisse sententias maledictionis, quot argentei dati erant in pretium sanguinis Domini. In psalmo quoque centesimo octavo, si diligenter computes, maledictiones totidem invenies, quarum prima est: Constitue super eum peccatorem, ultima, et induantur sicut diploide confusione sua. Nonne propter haec magis delectatus animus, numerum voluminis, qui est in longitudine, et in numerum qui est in latitudine, recte conjungit et componit ut sint triginta cubiti magnitudinis voluminis, sicut sunt triginta sententiae maledictionis, sic triginta argentei fuerunt, quos in pretium sanguinis Domini fur ille, id est Judaeorum coetus dederat. Denique sicut longitudo et latitudo unam magnitudinem faciunt, ita et decem qui sunt latitudinis, et viginti cubiti longitudinis, recte simul veniunt, et triginta fiunt. Et quis nesciat, quis dubitet evenisse quod ait, quia omnis fur, sicut ibi scriptum est, judicabitur, et omnis jurans ex hoc judicabitur.

Educam illud, et veniet ad domum furis, et ad domum jurantis in nomine meo mendaciter, et commorabitur in medio domus ejus, et consumet eam, et ligna ejus, et lapides ejus (Zach. V.) Quis nescit, quis non audivit, quia sic omnino factum est? Venit enim volumen illud maledictionis ad domum furis, ad domum illam, quae cum debuisset esse domus orationis, facta erat spelunca latronum, et domus negotiationis (Matth. XXI), et ille fur qui hoc fecerat, et latrocinia sua in domo illa perjurio cumulabat, imo et ipsum Dei Filium mendaciter et in dolo adjuraverat, proloquente quodam: Adjuro te per Deum verum, ut dicas nobis, si tu es Christus Filius Dei (Matth. XXVI). Omnis ejusmodi fur, et ejusmodi jurans sive adjurans, id est, tam populus quam sacerdos judicatus est, sicut ibi scriptum est, omnino sicut scripsit Moses, et consumpsit eum, et ligna ejus, et lapides ejus ita ut flamma concremarentur ligna, et non remaneret lapis super lapidem de omni domo illa (II Par. XXXVI; Matth. XXIV).