|
Quod si quaeritur cur nomen Tyri potius quam Chananaeorum vocabulum hic
scribere placuit, scire debemus quia solas gentes illas propheticus
spiritus in hoc ordine condemnare proposuit, quae nihil ab Israel laesae
sunt, et gratuitas contra illum inimicitias susceperunt, cum ille non
quaereret terras eorum. Porro terram Chanaan obtinere quaerebat, et ad
possidendam illam ex Aegypto ascenderat, et idcirco Chananaeus universus
non ita gratuitas contra Israel inimicitias exercebat. Tyrum et Sidonem,
quamvis et ipsae, ut jam dictum est, de Chananaeis essent, Israel, ut
possideret, intendisse, vel contra eas pugnasse non legitur. Itaque,
suppresso universali nomine Chananaei, nomen ponitur Tyri, eo quod
Israelem gratis oderit sicut Syria et Philistiim, et Edom, et filii
Ammon, et Moab, quorum terras Dominus neque promiserat, neque dare
volebat illi. Nunc demum videamus utriusque loci nonnullam in eodem
scelere distantiam. Dixerat de Gaza
|
“eo quod transtulerit captivitatem perfectam, ut concluderet eam in
Idumaea,”
|
|
de Chananaeo, id est de Tyro, nunc dicit,
|
“eo quod concluserit captivitatem perfectam in Idumaea.”
|
|
Deniquo transtulisse intentione concludendi minus est quam conclusisse.
Sic in memoratis rebus evenisse manifestum est. Illic enim Philistiim
perfectam captivitatem illam de Aegypto ascendentem in Idumaea non
conclusit, sed tantummodo concludere parata fuit, quamobrem et Dominus
Israelem circumduxit per viam deserti, unde et imputatur Philistiim quod
captivitatem transtulerit, et deinde Idumaea illi armata occurrit.
Porro, de Chananaeo pro quo intelligimus hic positum nomen Tyri,
scriptum est quia conclusum inter se et Idumaeam Israel oppugnavit. Tunc
namque venerat in monte Hor, qui est in finibus terrae Edom.
Praemissoque quamobrem divertit ab eo Israel,
|
“cumque castra movissent de Cades, venerunt in montem Hor, qui est in
finibus terrae Edom,”
|
|
ita subsequitur:
|
“Quod cum audisset Chananaeus rex Arad, qui habitabat ad meridiem,
venisse scilicet Israel per exploratorum viam pugnavit contra illum
(Num. XXI).”
|
|
Hoc nimirum conclusisse fuit. Illud autem tantummodo in voluntate fuit
Philistiim, et idcirco de Gaza dictum est, quia transtulit, ut
concluderet. Hic autem de Tyro dicitur quia conclusit. Notandum quoque
quam congrue tali in loco, tali in tempore, vel re mentionem faciat
captivitatis. Denique hoc verbo crudelitatem viscerum illorum valde
percutit, qui captivitatem perfectam, vel consummatam, longo tempore
protractam invidebant solvi, nihil laesi a captivis illis quorum
captivitas talis fuerat, ut omnes homines deberent saltem pro communi
humanitate commisceri, et diceret tale quid ut ille Jethro de Madian,
cognatus, id est, socer Moysi:
|
“Benedictus Dominus, qui liberavit vos de manu Aegyptiorum, et de manu
Pharaonis. Nunc cognovi quia magnus Dominus super omnes Deos, eo quod
superbe egerit contra illos (Exod. XVIII).”
|
|
|
|