R. D. D. RUPERTI ABBATIS TUITIENSIS

COMMENTARIORUM IN DUODECIM PROPHETAS MINORES LIBRI XXXI


PROLOGUS D. RUPERTI IN EXPLANATIONEM DUODECIM PROPHETARUM

Spiritui sancto, et omnibus, quorum per os ipse locutus est, sanctis prophetis, vir illustrissime Coloniensium archipraesul Friderice, jucundum esse nostrum eloquium non vane speramus, dum Christi Filii Dei sacramenta praedicantes, ipsorum testimoniis opportune et convenienter utimur. Uno namque et eodem actu, dum fidem nostram Deo offerimus, ipsorum quoque testes sumus, ipsorum fidei testimonium perhibemus. Hoc nimirum illis gratum esse et jucundum non dubitamus. Ait enim unus illorum, Isaias, in thesauro fidei et verbo Domini valde copiosus: Et dixit Dominus ad me: Sume tibi librum grandem, et scribe in eo stylo hominis: Velociter spolia detrahe, cito praedare. Et adhibui mihi testes fideles, Uriam sacerdotem et Zachariam, filium Barachiae; et accessi ad prophetissam, et concepit, et peperit filium. Et dixit Dominus ad me: Voca nomen ejus, Accelera spolia detrahere, Festina praedari, quia antequam sciat puer vocare patrem suum et matrem suam, auferetur fortitudo Damasci et spolia Samariae coram rege Assyriorum (Isa. VIII). Quisnam est liber ille grandis, quem ut sumeret sibi jussum esse dicit, nisi universitas Scripturarum sanctarum, in qua sunt fidelia testimonia Christi, quod sanctum primum ad Abraham Deus repromisit? Et quid illi est, in tali libro scripsisse stylo hominis nomen pueri, de quo praedixerat: Ecce Virgo concipiet et pariet Filium (Isa. VII), nisi accepisse gratiam propheticam, factumque esse unum ex illis qui ejusdem Christi venturi testimonia conscripserunt, eumdemque testantur exstitisse Deum, priusquam per carnis nativitatem venerit in hunc mundum? Hoc eleganter per tale nomen praedicatur: Accelera spolia detrahere, Festina praedari, et per talem nominis rationem, quia antequam sciat puer vocare patrem suum et matrem suam, auferetur fortitudo Damasci et spolia Samariae coram rege Assyriorum. Qualis enim vel quanta est acceleratio spolia detrahendi, sive festinatio praedandi, prius spolia detrahere, prius praedari, quam habere matrem, vel vocare patrem, qui fuit Joseph secundum adoptionem pueri hujus! Idem ergo est ac si dicat quia puer iste, quem Virgo concepit et peperit, Deus erat priusquam idem homo fieret, et salvavit Hierusalem et Judam a rege Damasci Rasin, et a rege Samariae Faccee, filio Romeliae, qui tunc illum pariter impugnabant, et a caeteris quoque hostibus e quibus ille populus auxilio superno liberatus est. Profecto hujusmodi prophetias scribere, accedere fuit ad prophetissam, de qua dicit, et accessi ad prophetissam, et concepit, et peperit filium. Quaenam est illa prophetissa, nisi illa de qua praelocutus fuerat, mater Emmanuelis, virgo Maria, gratia plena, in qua omnis prophetia implenda erat? Iste accessus ad hanc prophetissam talis est, qualis introitus honorati viri in sanctuarium Domini cum oblatione solemni, cum talento quod offerat auri probati atque purissimi. Testes hujus rei, quod taliter ad prophetissam 4 illam accesserit, quod prophetiae in ea complendae suam portionem conscripserit, gratulatur se habere tam apostolos ex Judaeis, quam sanctos doctores ex gentibus, verbis hujuscemodi: Et adhibui mihi testes fideles, Uriam sacerdotem, et Zachariam, filium Barachiae. Sacerdos Urias, quod interpretatur, lux mea Dominus, apostolica dignitas. Zacharias, quod interpretatur, memor Domini, filius Barachiae, id est benedicti Domini, conventus vel coetus est Ecclesiae de gentibus, sanctis ornatus doctoribus, quorum omnium, videlicet apostolorum atque doctorum, si scripta perpendas, palam est quia testes sunt Isaiae prophetae, quod optime senserit et crediderit de puero hoc talis prophetissae filio, quia nimirum in praedicatione fidei hujus verbis ejus constanter utuntur. Quod de uno Isaia diximus, de caeteris quoque prophetis dicimus, quia revera datum est illis a Spiritu sancto, dividente singulis prout vult, sumere librum grandem, id est sanctam Scripturam, cujus primam et magnam portionem scripsit Moses; et scribere in eo stylo hominis, id est eadem auctoritate qua primus Moses scripsit, scribere aliquid pro virili portione, sive quod ab homine posset legi, et tali modo accedere ad illam prophetissam, et inde habere testes duos, id est tam de Judaeis quam de gentibus, credentes quod de Christo Dei Filio multum bene senserint, et in Spiritu sancto locuti sint, quae gratia vere magna est. Nam legere quidem illum grandem librum pluribus datum est, paucissimis autem scribere in eo, et in sanctarum canone Scripturarum esse principes. Igitur, sicut initio diximus, sanctis prophetis cum Christo jucundum esse nostrum eloquium non vane speramus, dum Christi sacramenta praedicantes, ipsorum confessione et verbis quae scripserunt, eumdem Christum honoramus. Cui autem non sit optabile, talibus ac tantis Regis aeterni praeconibus in hac parte jucunditatem et exsultationem facere ut gratulentur se tantae rei nos testes habere? Bonam quippe vicissitudinem in tempore opportuno valebunt rependere. Ea spe vel exspectatione scito me, Pater mi, sicut in caeteris Scripturis, ita et in volumine duodecim prophetarum operam dedisse, ad quaerendum Christum, cujus veritas eorum corda possedit, ora replevit, calamum rexit, ut per omne quod scriberent, ad ejus gloriam et honorem tenderent. Hoc nunc dico, a quo ipse non dissentis, quod sicut de quadam terra scriptum legimus quia ibi nascitur aurum, et aurum terrae illius optimum est, ita de sancta prophetica Scriptura recte dicas quia in hac invenitur Christi Filii Dei testimonium, et testimonium Scripturae hujus optimum est. Tu mihi, et tecum paxillus modicus, attamen fidelis, et in loco fideli fixus, coenobii Sigebergensis abbas, Cuno, fidei et scientiae domesticus, stimulum apposuisti, sicut in caeteris quibusdam, ita et in parte ista: ut quamvis piger essem, non tantum usquequaque dormitare possem, cum et hoc volumen aliquatenus attingerem. Quod jam feci ad finem usque Micheae, qui in hoc ordine sextus est. Septimus sequebatur Naum, sed quia is de adventu Christi fere nihil tale dicit, quod illum proprie nuntiet, ipso sono litterali, refriguit studium, quia contracta est admodum jucunditas quae difficultatem tolerabilem in aliis fecerat. Ecce per hanc occasionem imperfecto opere resedi, ego piger, fortassis nihil de sex posterioribus prophetis praesumpturus. Cur in hac re nunc solito pigrior sum? Nomen inane mihi non absque labore dedisti.