|
Nunc vastaberis filia latronis. Obsidionem posuerunt super nos, in virga
percutient maxillam judicis Israel. Cujus vel quanti judicis? Nimirum
ejus qui et magnus Deus est, et humilis apparuit, quod multum caute
sicut eo tempore opus erat sequentibus verbis praedicatur: Et tu,
Bethlehem Ephrata, parvulus es in millibus Juda; ex te mihi egredietur,
qui sit Dominator in Israel, et egressus ejus ab initio a diebus
aeternitatis. Propter hoc dabit eos usque ad tempus in quo parturiens
pariet, reliquiae fratrum ejus convertentur ad filios Israel. Sicut jam
dictum est ad illam, et de illa Hierusalem quae prophetas occidit, sermo
est: Nunc, inquit, vastaberis, o tu, non vere filia Sion, sed vere filia
latronis, videlicet quae virum homicidam et latronem Barabbam tibi
dimitti petisti, auctorem vero vitae interfecisti (Matth. XXVIII). Nunc,
inquam, vastaberis, nunc circumdabunt te inimici tui vallo, et
circumdabunt te et coangustabunt te undique, et ad terram prosternent te
et filios tuos, qui in te sunt (Luc. XIX). Quam ob causam sic
vastaberis, et cur prosternentur filii tui? Obsidionem, inquit,
posuerunt super nos, in virga percutient maxillam judicis Israel: Super
nos prophetas et sapientes et scribas obsidionem posuerunt, id est ex
nobis occiderunt et crucifixerunt, et ex nobis flagellaverunt in
synagogis suis et de civitate in civitatem persecuti sunt (Matth.
XXIII). Nam hoc totum fuit obsidionem ponere super nos, quia sic
voluerunt claudere ora nostra, ne doceremus in nomine judicis Israel,
cujus maxillam in virga percusserunt, in virga, inquam, id est in
arundine qua percutiebant eum spinis coronatum, sibi potestate concessa,
quemadmodum ait, sed haec est hora vestra et potestas tenebrarum (Luc.
XXIII). Per partem totam, id est per maxillae percussionem, totam ejus
significabat passionem. Pulchre nimirum, quia passionis ejus hoc fuit
initium, quod unus assistens ministrorum, dedit illi alapam dicens: Sic
respondes pontifici? (Joan. XVIII.) Proterva crudelitas, crudelis
protervia lictoris, et scurrae qui dum adulatur Domino suo pontifici et
ei placere vult, assiliens coram percutit in maxillam judicem Israel,
nec solius Israel, sed et omnium hominum, quia ipse est qui constitutus
est a Deo judex vivorum et mortuorum (Act. X). Et ut amplius
perhorrescas temeritatem nebulonis, qui percussit, ille judex non tantum
homo, sed et Deus est. Hoc enim verbis sequentibus testatur: Et tu,
Bethleem Ephrata, parvulus es in millibus Juda, ex te mihi egredietur,
qui sit dominator in Israel, et egressus ejus ab initio a diebus
aeternitatis. Quid enim est quod et egredietur ex te, o Bethleem, et
nihilominus egressus ejus ab initio a diebus aeternitatis, nisi quia
duae sunt ejus egressiones, id est nativitates: altera secundum carnem,
qua egredietur ex te, o Bethleem, ex semine David; altera secundum
divinitatem, qua non egredietur, sed egressus ejus, inquit, jamdudum
exactus est, non ex mundo, sed ab initio, non in diebus temporalitatis,
sed a diebus aeternitatis. Nam, in principio erat Verbum, et Verbum erat
apud Deum, et Deus erat Verbum, hoc erat in principio apud Deum (Joan.
I). Igitur et Deum et hominem testatur hic esse illum judicem Israel,
sed hoc taliter edici, ut vulgo intelligeretur, tunc temporis non
expediebat. Quomodo enim audire paterentur, quod qui Deus Israel erat
homo futurus, et in maxilla percutiendus esset? Caute ergo et prudenter
propheticus sermo dispensatur, dum a facie filiae latronis, cui
loquebatur dicens, nunc vastaberis filia latronis, etc., sese repente
avertit, et ad aliam, id est Bethleem sese convertit, et eidem sic
loquitur, ut et veritatem utriusque naturae, scilicet divinae et humanae
in Christo testificetur, et eamdem testificationem talibus verbis
enuntiet, ut non ab illis qui surdi sunt vel erant, et aures audiendi
non habebant, tunc temporis facile perciperetur. Quod autem Bethleem et
Ephrata unius ejusdemque civitatis David, sive castelli ubi erat David,
vocabula sint, habemus ex Scriptura dicente: Mortua est ergo Rachel; et
sepulta in via, quae ducit Ephratam, haec est Bethleem (Gen. XXXV).
Porro cum dicit: Et tu, Bethleem Ephrata, parvula es in millibus Juda,
subaudiendum est apud homines, quorum in oculis vix parvus viculus es,
qui non coelestem sed terrenam quantitatem attendunt, sed profecto apud
Deum non minima es. Alioquin nisi cum eadem affirmatione qua dicit
parvula es, et ex opposito ista negatio in prophetae sensu intelligatur,
sed non apud Deum minima es, tanquam si dicat: Parvula sive minima
videris, sed non minima es, dissonanter testimonium hic in Evangelio
sumptum videbitur, ubi principes sacerdotum et Scribae sciscitanti
Herodi sic respondisse narratur: Et tu Bethleem, terra Juda, nequaquam
minima es in principibus Juda (Matth. II). Cum enim hic dicat: parvula
es, et illic scriptum sit, nequaquam minima es, perspicue lyra dissonat,
sed in sensu clara consenantia est, ut cum propheta dicit, parvula es,
subaudias in oculis omnium hominum, et cum Evangelium dicit, nequaquam
minima es, subintelligas apud Deum. Quod deinde subjungitur, propter hoc
dabit eos usque ad tempus in quo parturiens pariet, et reliquiae fratrum
ejus convertentur ad filios Israel, manifeste completum atque adhuc
complendum est. Nam quia tanti judicis Israel maxillam percusserunt, qui
secundum carnem de Bethleem ex semine David egressus est, et cujus
egressus secundum divinitatem a diebus aeternitatis est, idcirco dedit
eos idem judex, subauditur in manus gladii, et in captivitatem in omnes
gentes, et in partes vulpium (Psal. LXII), id est malignorum spirituum.
Usquequo sic dabit eos? Usque ad tempus, inquit, in quo parturiens
pariet. Parturiens dicitur, non ista filia latronis, id est terrena
Hierusalem, quae Deo sterilis est, sed illa spiritualis Hierusalem sive
Sion, cui supra dixerat: Dole et satage, filia Sion quasi parturiens.
Illa namque mater pariet, subauditur Judaeorum, sive Israelis reliquias,
juxta illud: Si fuerit numerus filiorum Israel quasi arena maris,
reliquiae convertentur ex eis (Isa. X). Nam hoc est, quod hic protinus
subjungit: Reliquiae fratrum ejus convertentur ad filios Israel. Cujus
ejus? Nimirum ipsius judicis Israel, quia fratres ejus secundum carnem
ipsi Judaei sunt, qui maxillam ejus percusserunt. Tempus quo istud fiat
tunc erit, cum plenitudo gentium intraverit. Sequitur: Et stabit et
pascet in fortitudine Domini, in sublimitate nominis Domini Dei sui, et
convertentur, quia nunc magnificabitur usque ad terminos orbis terrae.
Judex Israel, sicut jam dictum est, propter hoc dabit eos, quia
percusserunt maxillam ejus, et ipse surgens a mortuis stabit, subauditur
a dextris Dei fortis et sublimis, juxta quod in Actibus apostolorum
scriptum est: Cum autem esset Stephanus plenus Spiritu sancto intendens
in coelum, vidit gloriam Dei, et Jesum stantem a dextris Dei, et ait:
Ecce video coelos apertos, et filium hominis stantem a dextris virtutis
Dei (Act. VII). Stabit ergo, id est pro suis morientibus pugnabit ipse
victor mortis, et pascet, subauditur populum suum, utpote dives et
praepotens rex in fortitudine Domini, in sublimitate nominis Domini Dei
sui, id est, sicut fortis Deus habens nomen sublime, quod est super omne
nomen (Philip. II), videlicet quale nomen habet Pater, qui propter
assumptam humanitatem dicitur et est Dominus Deus ejus. Nam et ipse
loquitur: Ascendo ad Patrem meum, et Patrem vestrum, Deum meum, et Deum
vestrum (Joan. XXIX). Et convertentur, ait, quia nunc magnificabitur
usque ad terminos terrae. Hoc ipsum quod hic dicit, et pascet, et
convertentur, et caetera, manifestius in psalmo expressum habemus. Ait
enim: Edent pauperes et saturabuntur, et laudabunt Dominum, qui
requirunt eum, vivent corda eorum in saeculum saeculi. Reminiscentur et
convertentur ad Dominum universi fines terrae (Psal. XXI). Pascet ergo
scilicet terminos terrae, quoadusque magnificabitur, non qualicunque
edulio, sed corporis et sanguinis sui sacramento, quod edentes et
bibentes pauperes saturabuntur: nam corda eorum, id est animae, vivent
in saeculum saeculi, quemadmodum ipse dicit: Si quis manducaverit ex hoc
pane, vivet in aeternum, et panis quem ego dabo, caro mea est pro mundi
vita (Joan. VI). Sequitur:
|
|