CAPUT 20

“Et soluti sunt quatuor angeli, qui parati sunt in horam, et diem, et mensem, et annum, ut occiderent tertiam partem hominum.”

Quis dinumerare posset occisiones sive strages hominum, quas regna illa per totum mundum surgendo et cadendo fecerunt? Quare autem hoc fieri est permissum, nisi propter peccata hominum? Peccatores enim et impii erant, omnesque in maligno positi, ad nihil aliud nisi occidi vel occidere parati et intenti (I Joan. V). Recte ergo dicuntur tertia pars hominum, id est, omnes reprobi, qualis fuit Cham tertius post diluvium pater hominum. Sed ad ea magis respiciendum est, quae ad praesens pertinent negotium, videlicet quae in gentem Judaeorum mala fecerunt, Deo judice, propter peccata ipsorum.

“Qui parati sunt, inquit, in horam, diem, et mensem, et annum.”

Cum hac distinctione quadripartita rememorandum est id quod supra dixit in cantu tubae quinti angeli:

“Et dictum est illis, inquit, ne occiderent eos, sed ut cruciarentur mensibus quinque.”

Cruciatus illos mensium quinque, monstravimus fuisse servitutes quinque, quibus servierunt. Primo videlicet regi Mesopotamiae, secundo regi Moab, tertio Chanaan, quarto Madian, quinto Philisthiim. Hoc ergo rememorantes, sicut per menses servitutes illas, sic per horam, et diem, et mensem, et annum, captivitates sive servitutes intelligimus, quas perpessi sunt sub istorum dominatione regnorum, ita distantes diuturnitate, vel quantitate temporum, sicut palam est diversarum esse quantitatum

“horam, et diem, et mensem, et annum.”

Videlicet per horam illos intelligimus septuaginta annos, qui a transmigratione Babylonis usque ad annum primum Darii filii Assueri de semine Medorum computantur, qui subvertit regnum Chaldaeorum. Per diem ducentos et triginta annos regni Persarum, scilicet usque ad initium regni Macedonum. Per mensem trecentos annos regni Macedonum, videlicet, usque ad imperium Romanorum. Per annum Romani imperii diuturnitatem, sub quo Judaei non utcunque captivi, sicut prius, sed miserabiliter comminuti atque conculcati, et qui mortibus superfuerunt, venditi in omnes gentes dispersi sunt, et quasi toto anno, id est, usque ad finem saeculi sic dispersi permanebunt. Quomodo vel ad quid tali hora, tali die, tali mense et tali anno parati fuerunt? videlicet ad rapiendam permissionem sive opportunitatem male agendi, sicut servi nequam parati steterunt, et sicut flagella Dei in malum suum pro hujusmodi apparatu servorum malorum Dominus Deus Assur virgam et furoris sui baculum, ipsumque Nabuchodonosor, qui ad captivandum Judaeos primus affuit, primusque servivit, vocat servum suum:

“Vae, inquit, Assur: Virga furoris mei, et baculus ipse est, in manu ejus indignatio mea (Isa. X).”

Item:

“Ecce ego mittam et assumam omnes cognationes Aquilonis, ait Dominus, et Nabuchodonosor regem Babylonis servum meum, et adducam eos super terram istam et super habitatores ejus (Jer. XXV).”

Quid mercedis pro hoc servitio acceperit, postmodum claret dicente ipso, cui servierat, Deo:

“Cumque impleti fuerint anni septuaginta, visitabo super regem Babylonis, et super gentem illam, dicit Dominus, iniquitatem eorum (ibid.),”

et caetera. De caeteris quoque regnis idem sentiendum, quia singula post concessa mali servitii tempora, mala sibi praemia receperunt. Notandum et hic, quia Judaeos reputat in genere Cham, qui vel cujus genus, ut saepe dictum est, post diluvium legitur esse tertia pars hominum, quia non nisi tres filii Noe fuerunt, qui cum illo arcam egressi sunt (Gen. VIII). Quomodo Judaeos in illo reputat? videlicet dicendo, ut occiderent tertiam partem hominum. Et recte: Nam sub eodem tempore, quo sic occidi et captivari merebantur, propheta quasi rationem reddens, cur ita futurum esset, hoc genti illi improperabat:

“Pater tuus Amorrhaeus et mater tua Cethaea (Ezech. XVI.”

Et cui dubium, quia Cethaeus et Amorrhaeus non de Sem, sed de semine Cham pullulaverunt? Sequitur: