CAPUT XI. De missa ejusdem diei, et cur illi consuetudinalis cantus, id est introitus et communio, desit.

Statim ergo Paschale vespertini sacrificii construitur convivium, trina praeeunte litania in honorem sanctae et individuae Trinitatis (Galat. III), in cujus nomine trino baptizatus filius hic, de quo, loquimur, qui

“mortuus fuerat et revixit, perierat et inventus est (Luc. XV),”

concrepant signa, quae hactenus fuerant muta, et personante symphonia chorus exsultat. Gaudent nobiscum angeli, et propter illorum gaudium nos repetimus omissum a Septuagesima hymnum ipsorum, id est, Gloria in excelsis. Adducitur vitulus ille saginatus, scilicet Deus et homo Christus, cujus carnem manducare, et sanguinem bibere debemus: qui ideo vitulus dicitur, quia homo pro nobis sacrificatus est: ideo saginatus, quia in ipso habitabat plenitudo divinitatis corporaliter (Coloss. II). Sed huic convivio senior frater, id est Judaicus populus, interesse non vult, stansque foris et audiens symphoniam et chorum, detrahit fratri suo, invidia tortus et odio, patrisque clementiam reprehendens, tristitia mavult et fame consumi, quam cum fratre gaudere et epulari. Exibit autem pater quandoque, et faciem laetam averso et tristi filio dignanter ingerens, persuadebit, et precabitur illum opportunis interesse gaudiis et epulis, tenens manum ejus, et blandis consulens sermonibus, et tunc reliquiae Israel salvae fient. Iuterim, donec illud fiat, plenum vel integrum non erit paternae domus, id est, praesentis Ecclesiae gaudium: quia licet Judaicus populus semper gentium oderit salutem (Rom. XI), gentium tamen Ecclesia dolet, quod ille populus stat foris, quodque sua salus illi in scandala sit. Igitur hujus diei sacrificio vespertino, tam festivo, tamque jucundo convenienter quaedam ornamenta detracta sunt, scilicet Introitus, Graduale, Offerenda atque Communio, quae de Psalmis quondam a Coelestino papa quadragesimo, primum ad canendum institutis ante sacrificium excerpta, et cum suavi modulatione in Romana Ecclesia cantari instituta sunt. Interea, dum vitulus adducitur, convivium praeparatur, accedit coram ille ministrorum primus atque fidissimus Paulus, filiumque illum, qui reversus est, jam habentem annulum in manu, jam calceatum, jamque stola prima indutum, gratulabundus alloquitur in praesenti Epistola, disens:

“Si conresurrexitis cum Christo, quae sursum sunt sapite, non quae super terram. Mortui enim estis, et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo (Coloss. III).”

O fidi procuratoris elegans facundia, et officiosa sedulitas:

“Mortui, inquit, estis,”

quia videlicet mortuum est in vobis, quidquid super terram sapiebatis. Quid enim prius sapiebat ille filius desertor patris, luxuriosus et prodigus, nisi cum meretricibus convivia struere, sua dissipare, alienis inhiare, porcos alienos pascere? (Luc XVI.) Totum hoc mortuum, et in baptismo Christi sepultum est; vita autem nova, quae de eodem baptismo surrexit, quae filium talem longe alterum fecit: vita, inquam, nova, quae cum Christo in Deo abscondita est, ipse idem novus homo Christus est, quem et candida vestis baptizati significat:

“Cum enim, inquit, Christus apparuerit, vita vestra, tunc et vos apparebitis cum illo in gloria (Coloss. III).”

Vitam eamdem, divina novitate conditam, significant et in Evangelio consequenti vestimenta angeli, quae erant candida sicut nix. Ecce interea canore coelestis personat symphonia, quo laetificentur convivae, tanquam de coelo remissum et ori nostro redditum alleluia: quod a Septuagesima nostra non cecinerunt organa, videlicet, quia diebus his captivitas praesentis vitae significata est, et ideo quod futurae vitae jucunditatem significat alleluia, tacendo velut ad salices Babylonis hujus flentibus nobis pependerunt. At nunc, quia nox illa sacratissima jam incumbit, qua Christus libertatis auctor resurrexit, in qua jam, ut dictum est, prima resurrectione resurgunt, qui baptizantur novi Ecclesiae filii, protinus tanquam de salicibus direpta nostra certatim organa persultant alleluia, dicuntque: Confitemini Domino (Psal. CXVII), causamque subjiciunt: quoniam bonus (ibid.), quod ab effectu comprobatur, quoniam in saeculo misericordia ejus (ibid.), subauditur exhibita in remissionem peccatorum, quam est largitus in baptismo: et hunc merito versiculum alleluia, primum arripit. Psalmus quippe centesimus septimus decimus, cujus hic primus versus est alleluia, in titulo habet, multum hanc misericordiam, et hanc diem solemnem, quam fecit Dominus, fidei nostrae commendat, ut exsultemus et laetemur in ea. Hoc alleluia sicut et reliquum hujus diei officium, maxime baptizatorum est exsultatio, eo quod prima, ut dictum est, resurrectione jam conresurrexerunt cum Christo. Restat vero grandis labor, ut habeant partem in resurrectione secunda, et inter ipsum laborem bonorum operum superest metus, superest fletus, vel propter periculum gehennae, vel propter desiderium vitae aeternae. Recte ergo, quia necdum plenum est gaudium spei vocatorum, quod imminuit sollicitudo eorumdem adhuc a Deo peregrinantium, cum alleluia Tractus quoque cantatur, quem cantum lugentium esse, superius jam dictum est. Itemque per totam paschalem hebdomadam usque ad Sabbatum, quo albas ipsi deponunt, eadem pro causa Graduale cantatur, qui cantus est laborantium, nec nisi propter eos pertineret ad dies Pentecostes, quod tempus futurae requiei, pacisque et gloriae signum est. Nam et in canone per hanc hebdomadam hoc pro ipsis additum est: Hanc igitur oblationem servitutis nostrae: sed et cunctae familiae tuae, quam tibi offerimus pro his, quos regenerare dignatus es ex aqua et Spiritu sancto, tribuens eis remissionem omnium peccatorum. Et ab hac vespera, qua baptizati sunt, per singulas hujus hebdomadae vesperas clerus ad fontes procedit cum Christi resurrectione solemnitatem sancti celebrans baptisterii.