|
Primus eorum Aggaeus dicit:
|
“Et tunc, confortare, Zorobabel, dicit Dominus, et confortare Jesu filii
Josedech sacerdos magne, et confortare omnis populus terrae, dicit
Dominus exercituum, et facite (quoniam ego vobiscum sum, dicit Dominus
exercituum) verbum quod pepigi vobiscum, cum egrederemini de terra
Aegypti, et spiritus meus erit in medio vestrum. Nolite timere, quia
haec dicit Dominus exercituum: Adhuc unum modicum est, et ego commovebo
coelum, et terram, et mare, et aridam, et movebo omnes gentes, et
Desideratus veniet cunctis gentibus, et implebo domum istam gloria,
dicit Dominus exercituum. Meum est argentum, et meum est aurum, dicit
Dominus exercituum. Magna erit gloria domus istius novissimae, plus quam
primae, dicit Dominus exercituum, et in loco isto dabo pacem, dicit
Dominus exercituum (Agg. II).”
|
|
Vel hoc solum quod dixit,
|
“et veniet Desideratus cunctis gentibus,”
|
|
auditorem percellere potest, ut dormitantes oculos aperiat, atque de
terra in coelum sublevet, nec putet de domo illa inanimata et lapidea
dictum,
|
“et implebo domum istam gloria, et magna erit gloria domus istius
novissimae plus quam primae.”
|
|
Primo itaque sacramentum cerne Trinitatis.
|
“Ego, inquit, sum vobiscum, et Spiritus meus, et verbum in quo posui
testamentum cum egrederemini de Aegypto.”
|
|
Quod autem dicit,
juxta illud sentiendum quod in Evangelio scriptum est:
|
“Medius vestrum stetit, quem vos nescitis, qui post me venit (Joan. I).”
|
|
Haec ergo dicit Dominus exercituum ad vos, qui videtis domum priorem sic
esse quasi non sit. Movi coelum, quando de coelo audita est vox mea:
|
“Vos enim vidistis, quod de coelo locutus sim vobis (Exod. XX).”
|
|
Movi terram, quando priori populo tradidi testamentum meum, et in
auditorio meo caligo, turbo tenebraeque cernebantur. Movi mare Rubrum,
quando viam praebui populo transeunti. Movi aridam, scilicet vel
Aegyptum, per plagas cultu Dei vacuans, vel solitudinem per quam
quadraginta annis populus circuivit. Haec adhuc semel movebo. Tempore
quippe passionis Dominicae fugiente sole, coelum motum est, et tenebrae
factae sunt usque in horam nonam super omnem terram (Marc. XV). Vere
enim postquam venit ille Desideratus cunctis gentibus, motae sunt omnes
gentes, et impleta est gloria domus Domini, et quando Dominus distat a
servo, tanto domus ista melior est cui praeest Dominus, domo priore cui
praefuit servus. Illustrior quippe fit Ecclesia, quam quondam fuerat
Synagoga. Verumtamen propius adhuc inhaerere libet sensui quem supra
tenere incoepimus. Diximus enim prioris domus descriptionem, id est
Babylonicam captivitatem, et civitas Hierusalem destructa, et templum
igne succensum est, typum universalis fuisse captivitatis, qua in Adam
universitas captiva est generis humani, a rege Babylonis, a principe
hujus mundi, a diabolo rege confusionis. Dicamus ergo, imo dicentem
audiamus Dominum super hoc:
|
“Magna erit gloria domus istius novissimae plus quam primae.”
|
|
Quod ut fiat,
|
“veniet, inquit, Desideratus cunctis gentibus.”
|
|
Nimirum ecce videmus, ecce credimus, et confitemur humanam naturam per
hujus Desiderati adventum supra primae originis reparatam esse
dignitatem. Si domus Domini, quaesumus nos, igne diabolicae confusionis
exusta non fuisset in Adam, Deus Dei Filius nostram non suscepisset
naturam, gloria et honore propter passionem mortis coronandam. Si Deus
nostram, id est humanam non suscepisset naturam, eadem natura nostra
supra dignitatem non ascendisset angelicam. Nunc autem tanto omnem caro
nostra superexcessit creaturam ut sanctae Trinitatis confitentes
gloriam, hominem, humanam in altitudine admirantes, suspiciamus naturam,
Dei namque et hominis utramque in una Filii persona confitemur, et
adoramus substantiam. Igitur
|
“magna est gloria domus istius novissimae plus quam primae,”
|
|
major quippe multo nunc est beatitudo congregationis nostrae, qui tanto
duce, tam glorioso congregamur principe, quam si nunquam nos in primo
parente confragrasset diabolicae flammae invidia. Juxta hunc sensum quo
pertinuit dicere,
|
“meum est argentum, et meum est aurum?”
|
|
Ad hoc ut respondeamus, quaerimus primo, quod argentum, quod vel quale
Dei sit aurum? Hinc jam Psalmistam praedicantem audimus:
|
“Eloquia Domini, eloquia casta, argentum igne examinatum (Psal. XI).”
|
|
Item:
|
“Judicia Domini vera justificata in semetipsa, desiderabilia super
aurum, et lapidem pretiosum multum (Psal. XVIII).”
|
|
Ergo divitias suas exponere volens, quibus gloriosam faceret domum suam,
|
“meum est, inquit, aurum, et meum est argentum,”
|
|
dona sua significans, quae daturus erat hominibus, quemadmodum de eodem
Desiderato Scriptura loquitur:
|
“Ascendens in altum captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus
(Psal. LXVII; Ephes. IV).”
|
|
Et jam quidem venit iste Desideratus, sed primo adventu ejus non adeo
commota sunt coelum et terra et mare et arida, neque apparuit adhuc, aut
impleta est magna domus ejus gloria.
|
“Nunc, inquit, Joannes, filii Dei sumus, et nondum apparuit quid erimus.
Scimus quoniam, cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam videbimus eum
sicuti est (I Joan. V).”
|
|
Sed neque desideratus adhuc erat cunctis gentibus, quippe a quibus
nesciebatur. Igitur quod praemiserat,
|
“quoniam ego vobiscum sum, verbum quod pepigi vobiscum, cum egrederemini
de terra Aegypti, et Spiritus meus erit in medio vestrum.”
|
|
quibus verbis, ut jam diximus, breviter expressum est sacramentum
Trinitatis, ad primum spectat adventum hujus Desiderati, per quem factum
est, ut spiritualiter egrederemur de terra Aegypti, baptizati in nomine
Patris et Filii et Spiritus sancti. Hoc animadverso, jam quaestione non
indiget quod sequitur, quia veraciter
|
“adhuc unum modicum est, et ego, inquit, commovebo coelum, et terram, et
mare, et aridam,”
|
|
illa videlicet commotione quae in Evangelio his verbis exprimitur:
|
“Et erunt signa in sole, et luna, et stellis, et in terris pressura
gentium, prae confusione sonitus maris et fluctuum, arescentibus
hominibus prae timore et exspectatione quae supervenient universo orbi.
Nam virtutes coelorum movebuntur (Luc. XXI).”
|
|
Itaque qui primo venit occultus, secundo adveniet adventu manifestus
(Psal. XLIX), motis coelo et terra, et mari, et arida, et motis cunctis
gentibus, quemadmodum ibidem continuo dicitur:
|
“Et tunc videbunt Filium hominis venientem in nube cum potestate magna
et majestate (Luc. XXI).”
|
|
Veniet, inquam, jam tunc Desideratus cunctis gentibus, id est fidelibus
suis electis, et congregatis, ex omnibus gentibus. Tunc apparebit istius
domus gloria quae hic promittitur, et de qua illic continuo sequitur:
|
“His autem fieri incipientibus, respicite et levate capita vestra,
quoniam appropinquat redemptio vestra (ibid.).”
|
|
|
|