|
Rupertus sua omni aetate pro corporis et sanguinis Christi veritate,
quam Berengariani paulo ante pertinacius impugnaverant, firmus stetit et
fortis decertavit. Primos junioris istius athletae congressus, si
inspicias, ipsum miraris cum magni nominis et magnae aestimationis
scholastico et monacho, pro ista veritate tanta fidei fortitudine
pugnantem, ut ejus vim adversarius non sustinens, Augustinum ei
objecerit docentem quod sacramentum istud ipsi Judae a Domino porrectum
fuerit. Unde deducebat corporis et sanguinis Christi veritatem seu veram
substantiam minime contineri in illo sacramento, quod sacrilego
proditori traditum est.
Rupertus, tantae auctoritatis pondere pressus, quamvis junior, non tamen
succubuit; sed ea quae perfectae eruditionis virum deceret, animi
sagacitate et firmitate, vim tantae auctoritatis discutiens respondit
non esse Augustino per omnia confidendum sicut libris canonicis; et ita
religiosa libertate secutus sensum quem evangelicae lectioni magis
conformem judicavit, et esse sancti Hilarii postea comperit, a Christo
porrectam esse Judae sui corporis et sanguinis buccellam negavit,
aliamque intinctam ipsi esse a Christo traditam ita asseruit, ut isto
adversarii everso fundamento, tota ipsius virtus deficeret. Suam hanc
cum nominatissimo illo scholastico et monacho, pro corporis Christi
veritate disceptationem Rupertus ipse circa finem libri primi in Regulam
qui Apologeticus est, enarrat, et eo tempore dicit contigisse, quo
necdum Cunoni notus erat; sed ab eo tantum semel visus et cum illo pauca
locutus.
Qui Ruperto certamen dedit ut vinceret, post haec belli praeludia alios
ei agones obtulit ad coronam; in quibus ipse pro corporis et sanguinis
Christi veritate in altaris sacramento fortius contendens, adversus eos
qui non nisi figuram esse in sacramento praedicabant, commentaria edidit
in Joannis Evangelium: in quorum libro sexto exponens sextum caput
Joannis, quod est de Christi corpore et ejus manducatione, veram ipsius
realemque praesentiam sub panis et vini mysticis speciebus fusius
explicat; et ea quae adversus ipsam ex S. Augustino maxime proferri
solent argumenta, potentius dissolvit, inducta ex eodem testimonia acute
interpretatus.
Totus iste liber hic esset exscribendus; at ne in molem excrescat
libellus noster apologeticus, nonnulla duntaxat cum ex isto libro
Commentariorum in Joannem, tum ex epistola ipsius nuncupatoria ad
Cunonem depromam, quae hanc Ruperti fidem et doctrinam magis exprimant.
Rupertus in lib. VI in Joannem, cap. 6, catholicam de reali corporis et
sanguinis Christi praesentia sub speciebus mysticis, veritatem adversus
Umbraticos seu Berengarianos toto conatu statuit, ipsorum fundamenta
fortiter concutiens et funditus evertens. Et primo quidem ipsorum
errorem sic proponit:
|
“Hoc loco silendum non est male quosdam ignotos et obscuri nominis
homines opinari, suis quoque defendere dictis et scriptis, panem verum,
et potum, quem in sancto altari sumimus, nihilominus patres illos
manducasse tunc temporis et bibisse: et nihilo magis hoc esse verum
corpus et sanguinem Christi, quam fuit illud manna, quod ille populus
comedit; et illa aqua quam de petra productam non solus populus, sed
jumenta biberunt.”
|
|
Jam vero expositi erroris istius argumentum, quod non leve reputant,
quippe quod ex Apostolo trahunt, Tuitiensis sic deducit:
|
“Huic errori suo, inquit Rupertus, pro maximo argumento adhibent
auctoritatem Apostoli dicentis: Et omnes eamdem escam spiritalem
manducaverunt, et omnes eumdem potum spiritalem biberunt; bibebant autem
de spiritali consequente eos petra, petra autem erat Christus (I Cor.
X).”
|
|
Cui, ut ipsius verbis utar, detestabili praesumptioni paucis respondet,
genuinum Apostoli sensum exprimens.
|
“Primoque dicendum, inquit, Apostolum non eo sensu dixisse, quo isti
accipiunt, et omnes eamdem escam spiritalem manducaverunt et omnes
eumdem potum spiritalem biberunt.”
|
|
Neque dictiunculam relativam, scilicet eamdem escam vel eumdem potum,
ita posuisse, ut referri velit ad illam escam illumque potum, de quo
ipse Dominus: HOC EST, inquit, CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS; sed
|
“eamdem, inquit Apostolus, escam manducaverunt, et eumdem potum biberunt
Datan et Abyron, quam Moyses et Aaron; eamdem utique Core quam Caleb aut
Josue.”
|
|
Hunc autem esse Apostoli sensum his confirmat:
|
“Hoc enim intendit Apostolus ea lectione, ut sollicitum reddat omnem
hominem, ne se arbitretur jam comprehendisse, quia consecutus est
sacramenta fidei Christianae. Nam haec omnia, inquit Apostolus, in
figura facta sunt nostri, videlicet ut antiquis sciamus experimentis,
quod licet omnes baptizati simus in eodem nomine Patris, et Filii, et
Spiritus sancti; et omnes manducemus idem corpus et sanguinem Christi,
non tamen arbitrandum nobis sit quod aeque omnibus nobis beneplacitum
est Deo, quomodocunque vivamus, qualiacunque post baptismum operemur.
Quia, quemadmodum ut omnes illi eisdem signis, eisdem, inquam, mali,
quibus et boni fuerint glorificati, et in pluribus tamen eorum non
beneplacitum est Deo ut introduceret eos in terram repromissionis; sic
nimirum non complacebit ei ut introducat nos in regnum Dei, si fuerimus
concupiscentes malorum, quemadmodum et illi concupierunt; si fornicati
fuerimus, sicut et quidam ex ipsis fornicati sunt,”
|
|
etc.
Quo Apostoli sensu acutissime explicito, argumentum contra corporis et
sanguinis Christi veritatem, ex isto loco petitum, nullum esse his
concludit:
|
“Igitur textus apostolicae litterae nemini succurrit, volenti accipere
sic eamdem escam, et eumdem potum esse dictum, ut referat identitatem
cibi et potus vivifici, quem sumimus in commemoratione Domini nostri
Jesu Christi.”
|
|
Quandoquidem vero urgere posset adversarius ex eo quod Apostolus non
escam quamlibet, sed spiritalem posuerit, neque id in sensum adversarii
trahi posse Rupertus demonstrat;
|
“Sed neque illud, inquit, quod escam et potum spiritalem, quam in figura
spirituali contingentem, et idcirco non naturali rerum ordine, sed
spirituali virtute prodeuntem, ipse Apostolus in iisdem litteris te
constringit, quantumvis recalcitrantem. Dicit enim paulo post: Haec
autem omnia in figuris contingebant.”
|
|
Et ita discussis his nebulis, fugatis his umbris, corporis et sanguinis
Christi veritatem in sacramento puram et sua luce splendidam Rupertus
educit.
|
“Proinde, inquit, non magis illud manna panis iste verus erat, nec magis
ille potus erat vitalis potus, quem vere Christi sanguinem credimus et
confitemur; quam illa petra Christus erat, petra utique inanimata et
insensibilis, quam Moyses virga percussit.”
|
|
Quam veritatem superstruxit huic fundamento, quod statim subjicit:
|
“Nam universa, ut jam dictum est, contingebant in figura, quae profecto
nusquam valet idem quod ipsa res quam figurat; sicut umbra non est idem
quod ipsa res vel corporis substantia.”
|
|
Adeo corporis et sanguinis Domini veritatem Rupertus firmam habuit, ut
eam figurae opposuerit; quamvis veritatem simul et figuram in hocce
mysterio stare nobis tradiderint alii SS. Patres, quorum sensum
conciliare alterius loci est.
Sed vero instat adhuc adversarius, dicens nimirum, et iste panis, quem
in altari consecramus figura est panis vivi, qui de coelo descendit, non
ipse panis vivus. At sensum hunc, ut pote nulla auctoritate canonica
fretum Rupertus sic castigat:
|
“Cujus, quaeso auctoritate catholica fretus, catholicis hoc infers
auribus? Nunquid ubi dixit ipse panis vivus, de pane quem tenebat in
manibus, HOC EST CORPUS MEUM, dictum est aliquid tale quale dixit
Paulus, ubi, cum dixisset, petra autem erat Christus, etc., haec autem,
inquit, omnia in figura contingebant illis? Nempe si ipse Christus aut
evangelista vel apostolus auctor esset dictionis hujus, tu non esses
redarguendus?”
|
|
Et sic adversarii sensum verba Christi de pane, quem tenebat in manibus,
dicentis: HOC EST CORPUS MEUM, figurate intelligentis, quasi nulla
legitima auctoritate fretum dejicit abbas Tuitiensis, et veluti
commentum respuit.
Quia tamen se auctoritate Augustini suffultos jactabant, ubi dicit haec
verba: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, et biberitis ejus
sanguinem, non habebitis vitam in vobis, esse figuratam locutionem; ne
tanti doctoris male assumptae auctoritati cedendo, cederetur et errori,
illius tacito nomine sensum subtilissime aperiens, ipsum corporis et
sanguinis Christi veritati nequaquam detrahere sapientissime ac
religiosissime ostendit:
|
“Etiamsi dicat quis figuratam esse locutionem, qua dicetur posterius:
Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem,
non habebitis vitam in vobis, non nobis adversatur, quia videlicet ista
figuratio locutionis veritatem rei non perimit, quemadmodum in parabola
seminantis verba parabolica rem non perimunt vere seminantis. Quae enim
est definitio figuratae locutionis? Nempe cum aliud in voce sonat, et
aliud intelligendum est; figurata locutio est. Plane ergo et si
praedicta locutio figurata est (aliter enim Judaeis sonuit, aliter
Christus sensit), rem ipsa figuratio non perimit, sed ipsa potius
figuratio re permanente perimitur, cum de pane et vino signanter
dicitur: HOC EST CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS. Ibi enim sensus
Judaicus perimitur; quia luce clarius est quod, non sicut intelligebant,
Christus manducandus est; putabant enim quod concidi vellet carnem suam
et manducari, quemadmodum conciditur caro agni et comeditur. Ibi,
inquam, figuratio haec perimitur, et permanet sensus verbis consonus,
scilicet quod panis in veram substantiam corporis ejus divina virtute
convertatur.”
|
|
Ergo juxta Rupertum bene Augustinus sensit a Christo figurate dictum,
nisi manducaveritis, etc., nullo tamen catholicae veritatis de Christi
corpore dispendio. Cum enim dicitur manducaveritis, Judaeis figura est,
qui carnem Christi concidendam putantes, aliud intelligebant quod verbum
non sonabat. Cum vero dicitur, carnem Filii hominis, nulla figuratio
est, sed veritas; cum enim de pane et vino signanter dicitur: HOC EST
CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS, permanet sensus verbis consonus,
scilicet quod panis et vinum in substantiam corporis et sanguinis divina
virtute convertantur.
Si tanto studio ea quibus in sacramento nonnisi corporis Christi figuram
Umbratici statuebant, Rupertus dissolvit aut explicuit, quo corporis et
sanguinis Christi veritatem in altaris sacramento firmius astrueret,
quis nisi vel imprudens ex alieno errore loquatur, vel invidus detrahere
proximo gestiat, vel furens insaniat a Ruperto negatam dixerit corporis
et sanguinis Christi veritatem sub mysticis panis et vini speciebus? In
hujusce veritatis defensione, maxime per hunc librum Rupertus totus adeo
est, ut cum panis et vini conversionem in corpus et sanguinem Christi,
impossibilem nonnulli dicerent; istius impossibilitatis muros ipse
disjecerit; et probaverit corpus illud quod in altari sumitur, et illum
sanguinem qui offertur, ipsummet esse Christi corpus quod in cruce
pependit, et ipsummet sanguinem qui in ea fusus est. Et ad hanc rem
diversas profert ex naturae sinu petitas comparationes, quibus veram
panis et vini conversionem in Christi corpus et sanguinem sic declarat:
|
“Cum igitur vino verbum crucis et passionis Christi accedit, quae ratio
vetat ut non idem sanguis qui pro multis in remissionem peccatorum fusus
est, debeat credi? Cumque subjunxisset quanta sit panis cum corpore
cognatio, iterum et quidem vehementius istam corporis et sanguinis
Christi veritatem ex ipsiusmet Christi verbis concludit: Cum ergo,
inquit, panis ille vivus qui de coelo descendit, et signanter dicit: HOC
EST CORPUS MEUM QUOD PRO VOBIS TRADETUR, audes dicere aliud esse quam
Christi corpus? Veritas dicit: HOC EST CORPUS MEUM, et addit: QUOD PRO
VOBIS TRADETUR. Et dicis tu non esse idem corpus?”
|
|
Quod Rupertus altiori intelligentia sic redarguit:
|
“Si non est idem corpus, si non idem, qui de coelo descendit, panis
vivus, non est hoc corpus quod pro vobis traditur, et Veritas mentita
est sibi.”
|
|
Istud enim adjunctum cum figurae competere minime possit, sed soli
corporis substantiae; non corporis Christi figuram, sed rem esse in
altaris sacramento, invictissime arguit; et proinde Rupertum non
Umbraticum doctorem, sed veritatis corporis Christi invictissimum esse
propugnatorem.
Certatum hactenus pro ista veritate, sed nondum parta victoria; quia
necdum arma deposuit adversarius, jam totus carnalis et animalis; quem
nihil de exteriori panis et vini specie mutari opponentem, Rupertus
acrius insequitur.
|
“Sed jamdudum liquet omnibus, inquit Rupertus, in quo sensus tuus
haereat carnalis, totusque animalis, ideoque non percipiens ea quae sunt
Dei, videlicet quia nec panis, nec vinum aliquid de exteriori specie
mutavit, idcirco sapere non potes nec vis quo VERE FACTUM SIT CORPUS ET
SANGUIS DOMINI.”
|
|
Cujus obtusioris argumenti vim omnem, si quam habet apud eos qui de
omnibus judicant, jocose infringit:
|
“Consequitur ergo ut cum albus episcopus te forte Maurum hominem
baptizaverit non credas teipsum apud Deum factum esse quod est is qui te
baptizavit? scilicet quod de filio diaboli factus sis filius Dei,”
|
|
etc.,
|
“pro eo quod capillus tuus niger non refloruit faciesque tua totiusque
corporis cutis ethiopica, secundum colorem ejus qui te baptizavit non
renituit. Quod si concedere non perhorrescis, ne infideli deterior sis
et mavis confiteri quod quamvis de exteriori corporis specie nihil
mutaveris, vere de alio corpore diaboli, quod est omnis massa
perditorum, in aliud corpus Christi, quod est Ecclesia, transieris:
crede et hoc, quia panis iste visibilis et vinum, quibus ex rebus
temporaliter vivis, quamvis nihil de exteriori specie mutatum sit; in
alium transierint, et in illum cibum potumque conversa sint, qui
angelorum victus est,”
|
|
etc.
In luce ergo meridiana caecutit, qui non clare videt Rupertum, nervis
omnibus ea omnia quae corporis et sanguinis Christi sub panis et vini
speciebus veritati repugnant, confutantem vel etiam jocose repellentem;
ut panem et vinum in veram corporis et sanguinis substantiam, Verbi
divini virtute esse mutata, immutata tamen exteriori specie; efficaci ad
hominem argumento demonstret, nullo dubio sensisse et asseruisse in
altaris sacramento veram esse corporis et sanguinis substantiam.
Sed neque hic Rupertus ab ista veritate propugnanda quiescit; iterum
enim eos aggreditur, qui, ut corporis et sanguinis Christi veritatem
perimant, illud Apostoli importunius protrudunt: Omnes eamdem escam
spiritualem manducaverunt; et aliqua congerunt sanctorum doctorum
testimonia, quibus docent quod hunc panem significavit manna; quod hunc
panem significat altare Dei, quod illa sacramenta fuerunt, sacramenta
haec sunt; in signis diversa sunt, in re quae significatur paria sunt.
Quod aliud illi manducaverunt; aliud nos sub specie visibili; quod tamen
idem significat virtute spirituali. Quae omnia in adversariorum sensu
proposita, Rupertus deducit ad istud absurdum, nempe quod sacrificia
agnorum et arietum novo panis et vini sacrificio sanctiora fuerint; cum
longe sanctiora fuerint quam manna, vel aqua de petra fluens; a quibus
panem et vinum in altaris sacramento, non nisi in signis volunt
differre, cum tamen panis iste, et iste potus nonnisi multa benedictione
consecretur, nec nisi a sanctificatis sumatur: qui enim manducat et
bibit indigne, etc. Manna vero, et aqua petrae, homines et jumenta sine
discrimine uterentur. Egressae sunt aquae largissime ita ut populus
biberet, et jumenta.
Et ne quos moveat doctorum hujusmodi auctoritas, Rupertus ipsis opponit
sanctum Ambrosium, inter caetera dicentem
|
“quod praeter naturae ordinem Virgo generavit; et hoc quod conficimus
corpus ex Virgine est,”
|
|
etc. Item:
|
“Sicut verus est Dei Filius Dominus noster Jesus Christus quasi Filius
ex substantia Patris, ita vera caro, sicut ipse dixit, quam accipimus,
et verus potus est.”
|
|
Opponit et Augustinum, quem adversae patronum sententiae tenebant, in
sensum alienum ejus dicta abripientes. Nam corporis Christi veritatem in
sacramento Rupertus comprobat ex Augustino haec verba ps. XXXIII,
Ferebatur in manibus suis, ita exponente de Christo, ut asseveraret
nihil aliud sine dubio quam seipsum tulisse verum David, id est
Christum, in manibus suis; cum tenens panem et vinum diceret: HOC EST
CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS.
Et his Christi verbis nihil addendum vel detrahendum Rupertus hic maxime
contendit, ut ab eis figurae et signi excludat intelligentiam; nudamque,
quam praeseferunt, veritatem defendat.
|
“Si quis, inquit Rupertus, apposuerit ad haec, apponat super illum Deus
plagas scriptas in libro isto (Apocal. XXII): Et si quis diminuerit de
verbis prophetiae libri hujus, auferat Deus partem ejus de libro vitae,
et de civitate sancta, et de his quae scripta sunt in libro isto.
Nunquid vero minus timenda est hic illa maledictio, ut detrahamus vel
apponamus quidquam verbis dicentis: HOC EST CORPUS MEUM, quod pro vobis
tradetur, HIC EST SANGUIS MEUS, novum testamentum, qui pro multis
effundetur in remissionem peccatorum? Cum enim illo dicente, HOC EST
CORPUS MEUM, nos subauditionem apposuerimus, dicentes, figurativum vel
per similitudinem dictum; cum, inquam, illo dicente, HOC EST CORPUS
MEUM, non dixerimus, hoc significat corpus nonne multum est, quod
apponimus vel prava demutatione detrahimus; et sensum generamus, quem
tantus auctor Deus et homo, nunquam est locutus, nec ascendit unquam in
cor ejus.”
|
|
Quis, precor, vel antiquorum, vel etiam recentiorum, corporis et
sanguinis Christi veritatem in eucharistiae sacramento docuit
expressius, clarius exposuit et fortius propugnavit?
Si quis ergo catholicam istam veritatem expresse tradidit, expressissime
Rupertus; si quis pure illam explicuit, purissime Rupertus; si quis
unquam constanter illam asseruit, constantissime Tuitiensis; si quis
fortiter illam defendit, fortissime Rupertus; si quis denique de ista
veritate catholice sensit et scripsit, catholice admodum Rupertus. Et
ita Ruperti fide de corporis et sanguinis Christi veritate sub panis et
vini speciebus nulla fortior, nulla constantior, nulla purior, nulla
expressior et nulla magis catholica est.
In suscepta tamen pro ista veritate disceptatione ne quidquam
desideretur, Rupertus eam omnem quae adversus nudam et propriam verborum
Christi intelligentiam solet praeformari, instantiam sic retundit:
|
“Cum objicit quis fuisse scriptum in schedulis quod itidem dixerit eadem
Veritas, Ego sum vitis, tam audacter quam imperite in argumentum
mendosum illud attrahit; cum statim sequentia verba dicentis: Sicut
palmes non potest fructum ferre a semetipso, nisi manserit in vite, sic
et vos, nisi in me manseritis, manifeste per similitudinem dictum
compellant intelligi, praesertim cum non signanter dixerit, Ego sum haec
vitis, sicut signanter dixit: HOC EST CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS,
apposita protinus descriptione verae proprietatis, de corpore inquiens
quod pro vobis tradetur, de sanguine autem, qui pro multis effundetur. ”
|
|
Qua instantia sic repulsa, horumque Christi Domini verborum; HOC EST
CORPUS MEUM, et illorum, ego sum vitis, dato discrimine, et sensu
sapientissime distincto per adjectas corporis quod tradetur et sanguinis
qui effundetur, proprietates, Rupertus in Verbo Dei firmus profitetur,
|
“quia panis iste corporeus, postquam signaverit eum Pater et vinum hoc
expressum acinis praesentibus, mox ut eodem signo signatum est per manus
Ecclesiae dicentis: Ut nobis corpus et sanguis fiat dilectissimi Filii
tui Domini nostri Jesu Christi, etc., usque in memoriam mei facietis,
CORPUS ET SANGUIS EJUS EST, qui hujus traditionis est auctor; et hoc
sacrificium ipse Christus est,”
|
|
etc.
Hac sincerae fidei de corporis Christi veritate professione emissa
adversus catholicam Ruperti fidem nemo potest nisi multa injuria
expostulare. Sed et de modo quo panis fit corpus quod in cruce pependit,
et vinum sanguis Christi qui in cruce fusus est, si quis sit dubius, ab
eo quaerere potest; nec ipsum Rupertus sine responso dimittet.
|
“Quod si quis, inquit Rupertus, a nobis quaerat quomodo panis, qui hoc
anno de terra crevit, corpus Christi fit quod in cruce pependit? et
vinum quod praesentibus expressum est acinis, ille sanguis ejus fit quem
de latere suo fudit? interrogemus eum quomodo Filius hominis, qui utique
de femina conceptus et de terra natus est, de coelo descendit, vel
quomodo antequam in coelum ascenderet, jam in coelo esse potuerit, juxta
veritatem ipsius dicentis: Nemo ascendit in coelum nisi qui descendit de
coelo Filius hominis qui est in coelo. Haec profecto si quis sapit,
respondere poterit, quod propter unitatem Dei et hominis Christi illud
rectissime dictum sit. Ergo, verbis paululum demutatis, dicamus ei:
Unitas Verbi unum efficit corpus Christi, et illud quod tunc in cruce
pependit, et istud quod nunc Ecclesiae fides ore sacro conficit, unum
corpus sit, una, inquam, caro et unus sanguis sit.”
|
|
Sic respondisset qui Christi corpus in sacramento negasset? Modum rei
tam studiose dedisset qui rem non admisisset?
Unum jam Augustini testimonium, quod in suas partes Berengariani
trahebant, Ruperto superest explicandum, nempe quod manducare carnem, et
bibere sanguinem Domini, sit manere in unitate fidei. Et hoc Rupertus
facile admittit; sed ita tamen ut firma semper stet Dominicae
definitionis veritas, qua Christus dixit: HOC EST CORPUS MEUM, HIC EST
SANGUIS MEUS. Adeo Rupertus hisce Domini verbis sui corporis et
sanguinis non figuram, aut aliud quid, sed veritatem demonstrari
censuit.
|
“Quaecunque talia, inquit Rupertus lib. VI in Joan. cap. VI, et apte
inveniant, et utiliter proferant, dummodo fundamentum permaneat quod
positum est ab ipso dicente de pane et de calice vini: HOC EST CORPUS
MEUM quod pro vobis tradetur; HIC EST CALIX SANGUINIS MEI qui pro vobis
effundetur. Hoc, scilicet quod manere in unitate fidei, hoc sit
manducare carnem, et bibere sanguinem Christi; adeo ut non sit ad
salutem necessaria corporalis manducatio mensae Dominicae, Christus non
docuit sed qui manducat, inquit, carnem meam, et bibit meum sanguinem,
eo scilicet modo quo traditurus sum, corde credendo ad justitiam, et ore
manducando et bibendo ad salutem, hic in me manet et ego in eo.”
|
|
His subdit Rupertus quod
|
“panis semel consecratus nunquam postea Christi caro esse desinit.”
|
|
Et infra ad haec verba, et panis quem ego dabo caro mea est pro mundi
vita, ait:
|
“Tunc ego dabo panem istis residuis, in quo non deest veritas ejusdem
carnis meae, vel corporis, quod eductum de ventre ceti, salvum et
integrum residebit aeternaliter ad dexteram Patris.”
|
|
Et paulo post:
|
“Panem terrenum nobis dat, quem, ut viventibus a quibus manducari potest
vitam det aeternam, in carnem suam transmutat. Proinde sicut de carne
nostra, quam Virgo Maria peperit, vere fatemur propter unitatem personae
quia Deus est, sic nihilominus de pane isto visibili, quem ejusdem verbi
invisibilis Divinitas assumens, in carnem suam transfert, vere et
catholice confitemur quia corpus Christi est.”
|
|
Et ne in verbis Christi dicentis: HOC EST CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS
MEUS, ulla supersit aequivocationis tergiversatio; Rupertus
sapientissime observat quod
|
“sicut dialectici ad vitandas sophisticorum argumentorum importunas
ambiguitates nomini communi singularem adjungunt proprietatem, ut cum
dicitur: Alexander rapuit Helenam, ne intelligatur Alexander Philippi
rex Macedo, additur: Trojanus Priami filius. Ita cum Christus dixit, HOC
EST CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS, ne aliud quid crederetur quam
proprium corpus quod in cruce pependit, et proprius sanguis qui in cruce
fusus est, sapienter adjunxit: quod pro vobis tradetur, et qui pro
multis effundetur in remissionem peccatorum.”
|
|
Ex quibus sic tandem concludit:
|
“Proinde, cunctis figurarum vel similitudinum nebulis amotis non corpus
quodlibet, non corpus Christi, quod est Ecclesia, sed illud corpus
Domini, quod pro nobis traditum est, nos manducare, et illum sanguinem,
qui pro nobis fusus est in remissionem peccatorum, nos bibere,
indubitanter credimus. Et quod fecit, ipse hoc idem in commemorationem
ipsius scimus, et bene scimus nos facere; id est CARNEM ipsius
manducare, et SANGUINEM bibere.”
|
|
Tam aperta et tam sincera fidei professione de corporis et sanguinis
Christi veritate in Eucharistiae sacramento quid expressius, quid
purius?
Denique in isto libro passim occurrunt hujusmodi voces: Esca corporis
Domini et potus sanguinis ejus, corpus Domini de altare sumere,
manducare, et sanguinem ejus bibere; manducantes corpus Christi, et
bibentes ejus sanguinem, quas sane Rupertus nusquam scripsisset, si
corpus et sanguinem Domini in altari non esse censuisset.
Nec in isto duntaxat libro istam Ruperti fidem reperire est, quae et in
septimo maxime elucet, ubi haec verba, durus est hic sermo paucis
exponens, durum hunc sermonem fatetur; sed iis qui carnem concidendam
putabant, et iis qui Christum toties pati et mori existimant, quoties
offertur et manducatur.
|
“Istis, inquit Rupertus lib. VII in Joan., qui hodieque murmurant et
litigant, cum veritatem corporis et sanguinis Domini defendimus, alias
ob causas magnam videmur sonare duritiam; nam cum argumentosa fide per
auctoritatem evangelicam arctati fuerint, ut negari non possit hoc
Domini corpus illud esse quod pro nobis traditum est, et hunc ejus
sanguinem illum esse qui pro nobis effusus est; cum, inquam, hoc illis
constanter astruxerimus; ergo, inquiunt, si non figurate, sed re vera
panis iste, Christus dicitur et est: quotidie Christus patitur, et
toties moritur, quoties panis iste in commemorationem ejus frangitur: et
hic, inquit, sermo durus est.”
|
|
Istud eorum murmur Rupertus sic comprimit:
|
“Non ita censuit fides nostra, neque adeo caligaverunt oculi ejus, ut
non videat se frangere panem Dei, et integrum servare Filium Dei;
quomodo senex Abraham videre potuit, ut et arietem percuteret, et Filium
arae superpositum non laederet,”
|
|
hoc tamen cum discrimine quod
|
“illic in figura immolatus est Isaac in ariete, hic pane et vino
immolatur Filius Dei in carnis et sanguinis veritate.”
|
|
Ubi Rupertus se corporis et sanguinis Domini veritatem defendere aperte
profitetur, seque ita per Evangelicam auctoritatem coarctasse
adversarios, ut negare non possint hoc Domini corpus, quod est in
altari, illud esse quod pro nobis traditum est; et hunc ejus sanguinem,
qui consecratur, illum esse qui pro nobis effusus est. Denique Filium
Dei in altaris sacramento immolari in carnis et sanguinis veritate.
Cum tamen neque his compressa Umbraticorum haeresis conticesceret, sed
adversus Ruperti fidem de corporis et sanguinis veritate, haec Christi
verba, Spiritus est qui vivificat, caro autem non prodest quidquam,
quasi suo errori patrocinata, extra omnem intellectum insolentius
jactaret, Rupertus, nihil quod vel specietenus huic errori faveat non
explicans, nihil quo ista haeresis possit effugere non occludens,
istorum Christi verborum sensum aperit, quem cum corporis et sanguinis
Domini veritate apte conciliat.
|
“Haec sententia, inquit Rupertus, priorem illam nequaquam destruit aut
infirmat, qua Christus dixit: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis,”
|
|
etc., sed sensum carnalem male intelligentium corrigit, nihil
manducandae carnis suae veritati detrahens, sed eidem carni Spiritum
quoque carnis ejusdem simul manducandum superadjiciens: Spiritus est,
inquit, qui vivificat; caro autem non prodest quidquam. Ac si dicat: Eo
modo quo intelligitis illud, quod supra dixi, nisi manducaveritis carnem
Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in
vobis, nullius animantis caro cum vita sua potest manducari, vel sanguis
ebibi; hoc ab homine ut possit fieri, vel a bestia, dum sit, notum est
animal trucidari: ergo nulli hoc pacto carnem meam ad manducandum
daturus sum. Caro enim mea nisi vivens et cum spiritu suo manducetur,
non prodest quidquam. Caro sola, caro sine spiritu non prodest quidquam,
nam spiritus est qui vivificat. Talem omnino, id est exanimem carnem et
sanguinem existimare nos vetat in pane et calice suo, dicens: Spiritus
est qui vivificat, caro autem non prodest quidquam.
Quomodo autem exteriori panis et vini non mutata specie, panis et vinum
in Christi corpus et sanguinem transmutentur, ipse ibi sic explicat.
|
“Quis autem est spiritus qui carnem istam, ut manducantibus prosit,
vivificat? Ait: Verba quae ego locutus sum vobis spiritus et vita sunt.
Haec in pane de quo dicturus sum, HOC EST CORPUS MEUM,et in vino de quo
dicturus sum, HIC EST SANGUIS MEUS, operantur invisibiliter ut vera caro
mea sit, et sanguis meus, non mutata specie exteriori. Proinde et nos
quia non intelleximus, credimus ut intelligamus, quia revera sicut Deus
et homo unus est Christus, sic et iste panis visibilis consecratus cum
illa carne, quae pependit in cruce, una caro est, unum est Christi
corpus. In altari verum Christi corpus immolatur, frangitur et
manducatur. Quantum potuimus, adjuvante Deo, panem sanctum et calicem
quem de altari sumimus verum et vivum Agnum Dei esse suomet ex balatu
comprobare curavimus.”
|
|
Hac suae fidei professione, quae non quia intelligit, sed ut intelligat,
credit sub panis et vini visibili specie, illam ipsam quae in cruce
pependit, esse Christi carnem; et illum ipsum qui in cruce fusus est,
esse Christi sanguinem; hoc operante verbo quo dixit, HOC EST CORPUS
MEUM, et HIC EST SANGUIS MEUS, ita ut non sine vita sit caro quae sine
spiritu nequidquam prodest, Rupertus omnem eludit calumniae maculam.
Ecquis enim modo Rupertum sentiat Umbraticis favisse, qui omnia eorum
argumenta dissolvit; errores tenuisse quibus adversatur; et corporis et
sanguinis veritatem impugnasse, quam indefesse propugnat?
Eadem mente et eadem fide editos a Ruperto Commentarios in Joannem
testantur, non solum ea quae ex ipsis adduximus, sed et ejus epistola
qua Cunoni abbati hos libros Rupertos nuncupat. In ipsa enim aemulorum
invidiam, quae Rupertum in Joannis Evangelium scripsisse ferebat
iniquius, cum Cunoni, tanquam Patri exposuisset eorum errores, et eum
prae caeteris, quo volebant sacramentum corporis et sanguinis Domini
solummodo signum esse sacrae rei; ut olim per errorem senserat
Berengarius; sic proponit:
|
“Illi autem quid dicant, quid pro argumento afferant; non habent, nisi
quod aliqui ex eis, dum volunt sacramentum corporis et sanguinis Domini
solummodo signum esse sacrae rei, juxta errorem quemdam Berengarii
Turonensis, etiam beatum Augustinum ita sentire putant, quod omnino
falsum est.”
|
|
Cui errori Rupertus se totus opponit.
|
“Ego autem, inquit, verum corpus Christi quod pro nobis traditum est, et
verum esse de certo sanguinem qui pro nobis effusus est, sicut Ecclesia
catholica tenet.”
|
|
Vix autem tunc temporis esse, qui hoc Berengarii teneretur errore, sed
ab universa Ecclesia catholica corporis et sanguinis Christi veritatem
uno sensu teneri paucis his indicat:
|
“Hoc jam fere nemo palam profiteri aut defendere audet, universa sciente
Ecclesia, quia verum corpus, et verus sanguis Christi est .”
|
|
An Rupertum ab Ecclesia dissentire putas? An asserere, et editis in
Joannem Commentariis, et libris duodecim De divinis officiis id docere,
quod nemo jam palam profiteri aut defendere audet? An Rupertum negasse
quod universam Ecclesiam catholicam profiteri et defendere noverat et
declarat, nempe quod in altaris sacramento verum Christi corpus et verum
Christi sanguis est.
Ipse suam fidem exponit, ubi ipse hanc corporis et sanguinis veritatem
sincere aperit Cunoni suo.
|
“Breviter nunc tibi pando quid vel quomodo sentiens de vivifico corporis
et sanguinis Domini sacramento tractaverim illa ejusdem Domini verba,
quibus sacramentum illud commendat. Tribus essentiae modis, corpus et
sanguis Christi, quarto autem differt, est enim nomine, re atque
effectu; differt vero specie. Est, inquam nomine, qui summus coelorum
Pontifex, qui cum sit ipsa veritas, nomina non vana rebus ponere solet,
adeo fortiter nomen hoc impressit, ut non solum diceret: HOC VOCO CORPUS
MEUM, HIC vocetur SANGUIS MEUS, sed HOC EST, inquit, CORPUS MEUM: HIC
EST SANGUIS MEUS. Est etiam re, quia nimirum Sanctum sanctorum est, quam
vere in illa specie, qua traditus et lanceatus est, ipse Sanctus
sanctorum est. Est nihilominus effectu, quia quam vere in illa specie,
qua pependit in cruce remissionem peccatorum operatus est omnibus qui
illam exspectaverant ab origine mundi cum fide sine legalibus
sacramentis fidei, omnibus a justo Abel usque ad latronem, quem in cruce
confitentem suscepit; tam vere in istis speciebus panis et vini eamdem
operatur remissionem peccatorum omnibus qui ingressi sunt, vel
ingrediuntur ad eamdem fidem, postquam illa species hinc transivit, et
sese in coelum recepit. Quarto idem specie differt, quod et plurimum
prodest, non modo ne color aut sapor sanguinis humani horrorem
sumentibus ullum faciat, sed ut competenti antidoto nimia parentum
nostrorum curetur credulitas; crediderunt enim deceptori diabolo in eo
quod videbant, scilicet quod illi ligno consequendae divinitatis
effectiva virtus inesset; et comedentes mortui sunt; credamus e contra
fideli Salvatori Deo in eo quod non videmus, scilicet panem et vinum in
veram corporis et sanguinis transiisse substantiam, et comedentes atque
bibentes vivamus in aeternum.”
|
|
Ec uae magis catholica fides de vivifico corporis et sanguinis Domini
sacramento, quam ea quae Christi corpus quod in cruce pependit, et
sanguinem qui in cruce fusus est, non solum nomine, sed effectu, et ipsa
re sub panis et vini speciebus esse profitetur. Quam ea quae a vera
Christi carne, et a vero ejus sanguine, CORPUS et SANGUINEM quae sunt in
sacramento, hoc solum differre tradit, quod in sacramento non carnis et
sanguinis, sed panis et vini speciem praeferant? quam ea denique quae
credit panem et vinum in veram corporis et sanguinis transiisse
substantiam? Pudeat ergo, vel impudentem, objecisse Ruperto quod
corporis et sanguinis Christi veritatem in sacramento negaverit, quam
tot in locis et ubi vis catholice docuit.
Nec solum dum junior in istis quasi praeluderet, haec de corporis et
sanguinis veritate Rupertus sensit et scripsit; sed etiam dum proficiens
majoribus daret animum. Nam Verbi Dei describens victoriam (lib. XII, c.
12), qua ratione infidelitatem primorum parentum, qui diabolo dicenti si
comederitis, eritis sicut dii, magis crediderunt quam Deo, Verbum Patris
vicerit, his demonstrat:
|
“Contra cibum illum, qui cibus fuit mortis pulcher visu, in quo
crediderunt esse Divinitatis effectum, dari oportebat cibum alium, qui
esset cibus vitae, ut scilicet inesse illi mens crederet cibum et potum
veraciter communicandae divinitatis esse effectivam carnem et sanguinem
Christi, quod sentire non possunt sensus carnis et sanguinis: per hanc
fidem sibi Deus ab homine satisfactum esse judicat, dum non minus sibi
credit quam diabolo crediderat.”
|
|
Pluribus vero hanc statuit veritatem scribens De gloria et honore Filii
hominis; exponens enim, in libro quarto in Matthaeum, haec verba capitis
quinti: Si offers munus tuum, etc., ait:
|
“Tunc veniens offeres munus tuum, munus sanctum, sacrificium verum; non
sicut carnes taurorum, sanguinem pecorum aut vitulorum, sed ipsum
fratris ejusdem, cui reconciliatus es, CORPUS vivificum, SANGUINEM
verum, sacrificium sanctum et immaculatum.”
|
|
Et libro quinto, explicans quartam Orationis Dominicae petitionem, panem
nostrum, etc., breviter dixit:
|
“Tertius est panis, caro Christi quam nobis de sancto altari dat,
quemadmodum dicit, ET PANIS quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita.”
|
|
Tandemque in libro decimo, movens quaestionem utrum Dominus corpus et
sanguinem suum Judae communicaverit, dissonantes sanctorum Patrum
adducit sententias: Augustini scilicet, qui S. Lucae narrationem secutus
ad litteram, censuit a Christo porrectam Judae fuisse sui corporis
buccellam; et Hilarii, qui juxta Matthaei et Marci historiam sensit sine
Juda, videlicet post ejus egressum, Pascha, accepto calice et fracto
pane fuisse confectum, quia dignus aeternorum sacramentorum communione
non fuerat. Quam S. Hilarii sententiam, licet ipsius fuisse nesciret, ut
magis sacro textui conformem sequitur, et firmus tenet Rupertus.
Hanc autem cum utraque ex parte Rupertus agitat difficultatem, plurima
profert quibus veritatem corporis et sanguinis Christi sub panis et vini
speciebus expresse testetur, sed maxime ad finem, ubi ait quod magna in
isto sacramento tentatio Dei est, tentatio quaerens fidem:
|
“Est autem fides sperandarum substantia rerum, argumentum non
apparentium. Oportebat ergo non apparere res, ut locum haberet
substantia haec; res, inquam, id est CARNEM et SANGUINEM, non apparere
oportebat, non solum ne sensus nostros comedentium atque bibentium
naturali offensione offenderent, quibus humanam carnem manducare, vel
dentibus terere, sanguinemque humanum bibere, neque naturae amicum est,
verum etiam ut locum haberet haec sperandarum substantia rerum, hoc
argumentum rerum non apparentium, scilicet fides.”
|
|
Et paulo post:
|
“Hic autem qui dicit: Qui manducat carnem meam et bibit sanguinem meum,
in me manet, non qualecunque suum, sed suam carnem et suum sanguinem
dat.”
|
|
Tot ergo probatam testimoniis Ruperti fidem de corporis et sanguinis
Christi veritate, nihil tamen mutata panis et vini exteriori specie; vel
levi cujuscunque erroris suspicioni subjicere, non levis injuria
deputaretur. Ipsam igitur, ut in posterum intemerata maneat, his
obsignando Ruperti verbis, quibus in capite vicesimo primo, vicesimo
secundo, et vicesimo tertio libri tertii De operibus Spiritus sancti,
istud corporis et sanguinis Christi sacramentum luculenter explicat:
|
“Coenantibus, itaque, id est, sedentibus adhuc in Coena qua
manducaverunt carnes Agni, carnes Paschae veteris, accepit panem et
benedixit; panem communem accepit, sed benedicendo longe in aliud quam
fuerat transmutavit ut veraciter diceret sic: HOC EST CORPUS MEUM quod
pro vobis tradetur. Item vini substantiam accepit; sed ibidem gratias
agendo vel benedicendo sic in aliud vertit, ut diceret Veritas quae non
mentitur: HIC EST SANGUIS MEUS Novi Testamenti, qui pro multis
effundetur. Hoc, inquit, id est hic panis est corpus meum, sive caro
mea. Nam et alibi dicit: Et panis quem ego dabo, caro mea est pro mundi
vita. Sed non videtur oculis carnis, non sentitur gustu oris, quod panis
ille caro Christi factus sit: quod vinum illud in sanguinem versum sit:
nimirum si videretur color, aut sentiretur sapor carnis et sanguinis
humani; non plus salutis, sed plurimum afferret horroris. Sic ergo est
corpus vel caro et sanguis Christi, quomodo esse vel ad usum nostrum
convenit, et ad salutem nostram sufficit. Quomodo vel quibus essentiae
modis? Nimirum nomine re atque effectu. Nomine videlicet esse
intelligimus in eo qui dicit, HOC EST CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS.
Sicut nusquam, ita nec in isto, imo maxime nec in isto nomen Domini
vanum accipere debemus. Si enim in cunctis sanctificationibus, quae per
ministros Domini ad invocationem nominis ejus aguntur, nequaquam nomen
Domini in vanum accipere audemus, quanto magis in ista sanctificatione
in qua nomen corporis et sanguinis sui ore proprio posuit Dominus,
nequaquam in vanum idipsum nomen accipere debemus? Re quoque corpus
Christi et sanguinem esse intelligimus in eo quod ait, quod corpus
tradetur, qui sanguis effundetur. Effectu esse intelligimus in eo quod
cum dixisset, quod tradetur, qui effundetur, addit pro vobis in
remissionem peccatorum. Itaque licet illa specie qua pependit in cruce,
Sanctus sanctorum est, et in illa specie praeteritis omnibus electis
remissionem peccatorum et vitam aeternam operatus est, sic in ista
specie panis et vini nihilominus Sanctus sanctorum est, et omnibus
electis qui post eamdem passionem ad fidem ejus veniunt, remissionem
peccatorum et vitam aeternam conferre non dubium est. Nam et alibi
dixit: Qui manducat carnem meam, et bibit sanguinem meum, habet vitam
aeternam. Haec”
|
|
Rupertus in cap. 21, in quibus si Ruperti fides vel dubia vel obscura
cui videtur, ipsi sane terra nutat et sol tenebras habet!
Distinctius iterum in cap. 22 libri III De operibus Spiritus sancti
edisserit quid sit sacramentum, et quid res sacramenti; simul sensum S.
Augustini et veritatem corporis et sanguinis Christi in hocce sacramento
his aperiens:
|
“Est igitur, sicut et Pater Augustinus ait, in sacramento isto, quod
digni et indigni accipiunt, res sacramenti, quam nonnisi digni accipere
possunt: sed non sicut dicta ejus a nonnullis existimata sunt.
Putaverunt enim illum dixisse quod non sit corpus aut sanguis Christi
quod indignus quisque percipit; atque secundum tanti doctoris sensum,
non corpus aut sanguinem Christi; sed tantum figuram, vel signum esse
corporis et sanguinis Christi, id quod visibiliter sumimus de mensa
Domini. Hoc ille non dixit, imo hoc ille non sensit. Neque enim Christo
contrarius esse consuevit; loquitur autem Christus, et per semetipsum,
dicens: HOC EST CORPUS MEUM, HIC EST SANGUIS MEUS; et per Apostolum
suum, cujus experimentum habemus, quia in eo loquitur Christus, dicens:
Itaque quicunque manducaverit panem Domini, et calicem Domini biberit
indigne, reus erit corporis et sanguinis Domini: probet autem seipsum
homo, et sic de pane illo edat, de calice bibat; qui enim manducat et
bibit indigne, judicium sibi manducat et bibit. Non dixit qui manducat
et bibit indigne, panem manducat simplicem, vel communem, et vinum
bibit, quale prius erat nondum celebrata consecratione, sed reus erit
corporis et sanguinis Domini, sed judicium, inquit, sibi manducat et
bibit, non dijudicans corpus Domini. Quapropter non jam de contentiosa
cujusdam dissertatione, sed de Apostoli veritate sensum petamus, quo
praedictus doctor Augustinus sacramentum remque sacramenti distinxerit;
Christus ipse mysterium suae dixit esse passionis, ut jam ante diximus,
qui tenens in manibus hoc visibile sacramentum, cum dixisset: HOC EST
CORPUS MEUM, addit, quod tradetur, cum dixisset, HIC EST SANGUIS MEUS,
addit, qui effundetur. At ille qui indigne accedit, non communicat
Christi passionibus, non contingit ore mentis quod percipit ore
corporis. Ergo corpus quidem et sanguis Christi est hoc visibile
sacramentum, quod ore percipit. Neque enim indignitas ejus dignitatem
tantae consecrationis evacuare potuit,”
|
|
etc.
Denique in cap. 23 serpentis, primis parentibus id dolose promittentis,
si comederitis, eritis sicut dii, fraudem et mendacium opponens
veracitati et veritati Christi fideliter hoc pollicentis, qui manducat
meam carnem et bibit meum sanguinem in me manet, ad corporis et
sanguinis Christi fidem in sacramento his paucis hortatur:
|
“Credatur, inquit, huic sacramento inesse quod non videtur, videlicet
veritas carnis et sanguinis, valens efficere nos concorporales Unigenito
Filio Dei,”
|
|
etc.
Haec ergo sint fidei Ruperti signaculum quo nullum sane firmius apponi
nullum expressius imprimi potuit, ut violatae fidei reus teneatur,
quisquis sanam Ruperti doctrinam de corpore et sanguine Domini
corruperit, vel ejus sensum ad Umbraticos errores traduxerit.
Utque his obsignata Ruperti fides fulgeat illustrior; et, sicut non
intestata, ita nec in gloria recedat abs re non erit aliqua ex Ruperto
his adjicere miracula quibus et venerabili huic sacramento, et Ruperti
fidei non parum gloriae accesserit.
Rupertus, jam senior et morti proximus, incendium oppidi Tuitii
describens, in libro cui ex re titulum dedit, tria quae in ista
conflagratione contigerunt miracula enarrat in laudem et commendationem
sacramenti corporis Domini, cujus virtute patrata sunt. In primo capite
primum sic eloquitur miraculum:
|
“Rem ipsam ut gesta est enarrare libet, hac intentione ut sciant nostri
quoque posteri, et nulla temporum vetustas abolere possit de cordibus
nostris, memoriam glorificationis, qua glorificatum est in toto incendio
sacramentum corporis Domini, sicut viderunt oculi nostri; et
liberationis qua liberatum est a pressura flammae templum in quo
invocamus nomen Domini: taliter, ut a multis visa sit praesentia divinae
protectionis; videlicet quasi species hominis pulcherrimi desuper
incumbentis, et circumfluentium flammarum impetum manu objecta
repellentis,”
|
|
etc. Ubi Rupertus templi monasterii Tuitiensis ab horrendo incendio
liberationem tribuit corpori Christi quod in eo erat repositum.
Alterum in capite tertio scribit miraculum, servatum scilicet ab ignis
injuria corporale Dominicum in medios flammarum globos immissum, in eos
corporis Christi reverentia sisteret, ipse enim voracissimus ignis,
lineolam duntaxat subrusam impressit Dominicae virtutis indicem, quae
flammis restitit; sed eas non exstinxit, ut inter furentes illaesa omnem
earum vim vicisse crederetur, et visisse; et ideo vicisse, quia visit.
Tertium profert in capite quinto, videlicet ipsum corpus Dominicum secus
altare Ecclesiae parochialis, sub invocatione sancti Urbani, sitae ante
valvas Tuitiensis monasterii reconditum, a flammis totam istam basilicam
vorantibus illibatum mansisse; adeo ut quamvis ignis ipsam etiam
fenestram tabulis lignis campactam, in qua pyxis lignea simul cum
corpore Domini erat recondita; alteram quoque pyxidem, quae formulas
nondum consecratas habebat: ampullam vini stanneam, thuris vasculum, et
alia quae simul cum pyxide et corpore Domini in hacce fenestra
claudebantur, penitus absumpsisset: circumfrementes ubique flammae,
accensis trabibus, lapidibusque ignitis undequaque decidentibus, pyxidem
tamen istam ligneam, quae Domini corpus claudebat, ita reveritae sunt,
ut nequidem attingere ausae fuerint.
|
“Sunt quidem haec, ut exclamat Rupertus, in cap. 6, tua, Christe,
miracula, non dissimilis gloriae illi qua glorificatus es tu, cum tribus
pueris tuis in medio Babylonicae fornacis, scilicet corpus tuum cum
vasculo et corporale incommutatam, sicut paraballa puerorum illorum
commutata sive adusta non fuerunt.”
|
|
|
|