CAPUT IV. De eo quod dictum est:

“Duae gentes in utero tuo,”

et caetera, et quid spiritualiter significent.

Perrexitque ut consuleret Dominum. Qui respondens ait: Duae gentes in utero tuo sunt, et duo populi ex ventre tuo dividentur, populusque populum superabit, et major minori serviet. Locum hunc timendum esse homini, et cum reverentia tractandum, Apostolus clamat, cum dicit: O homo, tu quis es qui respondeas Deo? Nunquid dicit figmentum ei qui se finxit: Quid fecisti sic? An non habet potestatem figulus luti ex eadem massa facere aliud quidem vas in honorem, aliud vero in contumeliam? (Rom. IX.) Dixerat enim cum nondum nati fuerunt, aut aliquid egerunt boni aut mali, ut secundum electionem Dei propositum maneret, non ex operibus, sed ex vocante, dictum est ei, quia major serviet minori, sicut scriptum est: Jacob dilexi, Esau autem odio habui (ibid.). Quid autem tractabat cum haec diceret Apostolus? Divisionem utique et collisionem filiorum carnis, et filiorum promissionis, scilicet quod non omnes qui ex Israel, hi sunt Israelitae: neque quia semen sunt Abrahae omnes filii. Unde testimonium Scripturae subnectens: sed in Isaac, inquit, vocabitur tibi semen, id est non qui filii carnis, hi filii Dei; sed qui filii sunt promissionis, aestimantur in semine. Igitur cum hac auctoritate Apostoli, in ista parvulorum collisione, illam intelligimus praefiguratam esse collisionem filiorum carnis et filiorum promissionis, quae protinus innotuit ubi verus Isaac, scilicet Dominus Jesus Christus, matrem omnium nostrum, sanctam Scripturam, secundum quam Deo renascimur, in conjugium suum, id est evangelicae praedicationis usum assumpsit. Tunc Aalma, id est, abscondita virgo, illa pulcherrima quae sterilis fuerat, scilicet sapientia, sive legis prophetarumque doctrina quae nihil ad perfectum adduxerat, quandiu virum Christum non habuerat, geminos concepit, id est amota occidente littera, per Spiritum vivificantem omnem animam hominis ambivit, Judaei primum et Graeci. Geminos, inquam, concepit, id est Judaeos pariter et gentiles, nihil inter hos et illos discernens, ad vitam vocavit. Hoc est Rebecca illa quod interpretatur patientia. Nam de hoc evangelicae gratiae utero, et Apostolus dicit: Quia patientia Dei ad poenitentiam te adducit (Rom. II). De his verissime dictum est: Populus populum superabit, et major serviet minori. Populus namque qui de gentibus venit, Judaico populo secundum vocationis ordinem recte minor dicitur, qui hospes testamentorum erat et promissionis, et sine Deo in hoc mundo. Nam ille major est, cujus, ut idem Apostolus ait, adoptio est filiorum, et gloria, et testamentum, et legislatio, et obsequium et promissa, cujus patres ex quibus Christus secundum carnem, qui est super omnia Deus benedictus in saecula (Rom. IX). Quomodo autem minor majorem superaverit, et supplantaverit, et major servierit minori, et juxta historiam notum est, quia percussit David Edom (I Reg. VIII; I Par. XVIII), et tributarium fecit. Et juxta spiritualem sensum pulchre Apostolus in eadem epistola per similitudinem ostendit olivae et oleastri. Fracti sunt, inquit, naturales rami, et tu cum esses oleaster, contra naturam insertus es in illis, et socius radicis, et pinguedinis olivae factus es. Propter incredulitatem fracti sunt, tu autem fide sta (Rom. XI). Ergo majorem incredulitate fractum, et minor in fide stans superavit, et major servit minori, dum oleastro naturalis olivae ramus in societatem cedit radicis olivae et pinguedinis.