|
CAP. XIX.
|
“Post haec audivi quasi vocem magnam tubarum multarum in coelo
dicentium: Alleluia; laus et gloria, et virtus Deo nostro, quia vera et
justa judicia ejus sunt, quia judicavit de meretrice magna, quae
corrupit terram in prostitutione sua, et vindicavit sanguinem servorum
suorum de manibus ejus. Et iterum dixerunt alleluia. Et fumus ejus
ascendit in saecula saeculorum. Et ceciderunt seniores viginti quatuor
et quatuor animalia, et adoraverunt Deum sedentem super thronum,
dicentes: Amen, alleluia. Et vox de throno exivit, dicens: Laudem dicite
Deo nostro, omnes servi ejus, et qui timetis eum, pusilli et magni. Et
audivi quasi vocem tubae magnae, et sicut vocem aquarum multarum, et
sicut vocem tonitruorum magnorum dicentium alleluia.”
|
|
Hic est auditus consolationis, hoc est carmen in supradicto libro
scriptum, carmen exsultationis, carmen vestrum, o peregrini cives
coelestis patriae, qui in hoc mundo peregrinamini et lamentamini. Quando
flebunt et lugebunt reges illi, mercatores illi, gubernatores et nautae
illi, videntes perire vanitates et insanias falsas, in quibus sunt
confisi, et dicent vae, vae, tunc vos alleluia cantabitis. Alleluia,
namque verbum Hebraicum interpretatur, laudate Dominum; et hoc nomine
plerique psalmi titulati sunt, quorum in uno taliter praescriptum est:
Alleluia, reversio Aggaei et Zachariae. Aggaeus et Zacharias prophetae
captivationem filiorum Israel factam a Nabuchodonosor solvi
praedixerunt, et templi destructionem, et ipsi quoque reversioni illorum
in Jerusalem, et reaedificationi templi interfuerunt, in similitudinem
videlicet electorum omnium de peregrinatione hac, ubi mala intulit illis
damnata illa meretrix Babylon, ad aeternam et coelestem civitatem suam
Jerusalem, redeuntium.
|
“Audivi ergo, inquit, post haec quasi vocem tubarum multarum in coelo
dicentium alleluia.”
|
|
Notanda mirabilis oppositio, quia illi ejulantes tertio dicunt vae, vae,
civitas illa, isti econtra laetantes tertio dicunt alleluia. Primo
|
“namque audivi, inquit, quasi vocem magnam dicentium alleluia,”
|
|
secundo et iterum ait:
secundo et iterum ait:
tertio:
|
“Et adoraverunt Deum sedentem super thronum dicentes: Amen, alleluia.”
|
|
Nec isto contentus iterum repetivit quod dixerat:
|
“Et audivi quasi vocem tubae magnae, et sicut vocem aquarum multarum, et
sicut vocem tonitruorum multorum, dicentium alleluia.”
|
|
Quater ergo dictum est alleluia. Et si placet interpretationem vel
sensum vocis hujus aequipollenter accipere, sicut illic sexies vae, ita
et hic alleluia sexies dictum est. Nam, postquam primo dictum est
subjunctum est:
|
“Laus et gloria, et virtus Deo nostro est;”
|
|
item postquam dictum est,
|
“et adoraverunt Deum sedentem super thronum, dicentes: Amen, alleluia,”
|
|
subjunctum est:
|
“Et vox de throno exivit, dicens: Laudem dicite Deo nostro, omnes servi
ejus.”
|
|
Igitur sicut illic sexies vae, ita hic sexies audis alleluia, sive
laudem Deo, quia et illi quorum est vae, per sex mundi aetates in illis
fornicationibus, alii aliis succedentes, vae illud sibi
thesaurizaverunt; et isti quorum est alleluia, itidem per sex mundi
aetates, alii aliis succedentes semetipsos ad laudem et gloriam Dei in
sanctis virtutibus exercuerunt. Cantant ergo et laudant, et speciosa est
laus in ore ipsorum. Et quid cantantes laudant, quid laudantes cantant?
Judicium et misericordiam, in quibus tota pendet materia cantionis et
laudis divinae, Psalmista dicente:
|
“Misericordiam et judicium cantabo tibi, Domine (Psal. C).”
|
|
Et quidem antequam fiat judicium, prius est misericordiam, et deinde
judicium cantare; postquam autem factum fuerit judicium, prius erit
veritatem judicii laudare, deinde misericordias in aeternum cantare.
Nunc enim misericordia prius aufertur, et deinde misericordiae
contemptoribus judicium rependitur, tunc autem prius et semel judicium
actu celebratur, et deinde misericordia, sicut jam dictum est, in
aeternum cantatur. Prius itaque judicium laudant cum dicunt:
|
“Quia vera et justa judicia ejus sunt, quia judicavit de meretrice
magna, quae corrupit terram in prostitutione sua, et vindicavit
sanguinem servorum suorum de manibus ejus.”
|
|
Duabus ex causis pro quibus meretricem superius damnatam esse diximus,
veritatem judicii laudant, quarum altera est, quia terram in
prostitutione sua corrupit; altera quia sanguinem sanctorum fudit.
Deinde misericordiam dulcissimo concentu laudant cum dicunt:
|
“Quoniam regnavit Dominus Deus noster omnipotens gaudeamus et
exsultemus, et demus gloriam ei, quoniam venerunt nuptiae Agni, et uxor
ejus praeparavit se, et datum est illi ut cooperiat se byssino
splendente candido.”
|
|
Inde laus et gloria, inde gaudium et exsultatio, inde toties alleluia;
quia dum judicatur mulier illa meretrix et prostituta illa, celebrant
nuptias suas Agnus et uxor ejus, mulier alia, mulier beata. Dicunt ergo
alleluia succinendo, quoniam regnavit Dominus Deus noster omnipotens.
Quis Dominus, aut quis Deus? Agnus ipse cum quo pugnaverunt fornicatores
illi reges, et vicit illos;
|
“quoniam, inquit, Dominus dominorum est, et Rex regum.”
|
|
Inde gaudeamus et exsultemus, quia vicit et regnavit, et demus gloriam
ei nos
|
“electi, et vocati, et fideles,”
|
|
qui cum illo sumus et cum illo vicimus. Nos victores, sive victoriae
ejus participes, in eo demus gloriam ei, ut non nobis quod vicimus, sed
illi totum attribuamus soli triumphatori, soli omnipotenti. Nec vero
solummodo quia vicit et regnavit, sed quia venerunt nuptiae ejus, et
uxor ejus praeparavit se, quam pater illi destinavit, dicens in David in
cantico Epithalamii:
|
“Sedes tua, Deus, in saeculum saeculi, virga directionis virga regni
tui. Astitit regina a dextris tuis (Psal. XLIV).”
|
|
In quo praeparavit se?
|
“In vestitu deaurato, in fimbriis aureis circumamicta varietatibus
(ibid.),”
|
|
quarum omnium primum byssinum est splendens et candidum.
|
“Byssinum enim, inquit, justificationes sunt sanctorum.”
|
|
Porro justificatio prima sive justificationis principium fides est (Gen.
XV), quae sicut Abrahae reputata est ad justitiam (Rom. IV), ita et
|
“nobis credentibus, inquit Apostolus, reputabitur ad justitiam (Ephes.
II).”
|
|
Hoc illi, videlicet uxori ejus datum est, quia procul dubio fides donum
Dei est. Huic byssino splendenti et candido inimicum erat illud damnatae
meretricis coccinum, non datum, sed raptum; non splendens sed horridum:
non candidum, sed sanguinem. Vox ista canentium, vox erat sicut aquarum
multarum et sicut tonitruorum magnorum, imo, et sicut tubarum multarum,
quia vox erit et concentus populorum multorum, magno tonitru cordium, id
est magna devotione intonantium, multorumque millium sanctorum quasi
tubicinando non bellum, sed pacem et charitatem sanctae Trinitati semper
occurrentem, semper occursuram in suis cordibus excitantium.
|
“Et dixit mihi: Scribe: Beati qui ad coenam nuptiarum Agni sunt vocati.”
|
|
Hoc apud omnem fidelem animam ita constans et certum est, ut illi magis
vacet suspirare quam de veritate sententiae disputare. Verum namque est,
et hoc verum jam scitur velut antiquum, et sciendum est semper quasi
novum.
|
“Scribe ergo, inquit, quia beati sunt vocati ad illam coenam,”
|
|
non qualiscunque calendae aut festivitatis, sed nuptiarum Agni. Ibi
namque tota coena est amor, ubi uxor viro, id est, anima conjungitur
Deo, non ad horam, sed aeternaliter; quia haec nuptialis, hic amor
conjugalis vita aeterna est. Hinc est illud in psalmo:
|
“Inebriabuntur ab ubertate domus tuae, et torrente voluptatis tuae
potabis eos (Psal. XXXV).”
|
|
|
“Et dixit mihi: Haec verba Dei vera sunt.”
|
|
Qui haec dicit, angelus unus est de septem angelis qui habebant septem
phialas, qui locutus est supra cum eo dicens:
|
“Veni, ostendam tibi damnationem meretricis magnae quae sedet super
aquas multas (Apoc. XVII),”
|
|
etc. Plus ostendit quam promiserat, quippe qui non solummodo damnationem
meretricis, verum etiam glorificationem beatae mulieris, uxoris Agni, et
auditum carminis coelestis, quod est alleluia, ostendit et audire fecit.
|
“Et haec, inquit, verba Dei vera sunt;”
|
|
ut videlicet omnia haec sic accipiamus, non ut verba cujusvis hominis
aut etiam angeli, sed ut vere verba Dei, et vera atque rationabilia esse
arbitremur, etiam si minus intelligere aut exponere queamus. Porro
Joannes quam gratanter acceperit, quanti aestimaverit demonstrationes
ejusmodi, claret ex eo quod dicit:
|
“Et cecidi ante pedes ejus ut adorarem eum.”
|
|
Statimque sequitur:
|
“Et dixit mihi: Vide ne feceris. Conservus tuus sum et fratrum tuorum,
habentium testimonium Jesu: Deum adora. Testimonium enim Jesu est
spiritus prophetiae.”
|
|
Ergo Joannes hic, qui nescire non poterat, Deum unum et solum ab homine
debere adorari, paulisper pro excessu mentis in quo erat, minus clare
hoc ipsum attendit. Verumtamen non longe a suo sensu aberravit. Nam ante
illum nonnullos veterum sanctorum procidisse legimus angelos et non esse
prohibitos (Gen. XII). Cur ergo hunc angelus iste tam vehementer
prohibuit dicendo:
videlicet, quia ex quo Deus homo factus est, veramque suscepit naturam
hominis, et eamdem pro omni mundo passioni et morti addictam suscitavit,
et ad dexteram Patris collocavit, sanctumque Spiritum reconciliationis
dedit hominibus, jam fratribus et amicis suis, ex eo dignitas naturae
humanae supra semetipsam crevit, et perducta est usque ad mensuram
angelicae dignitatis. Proinde cum dixisset,
continuo cur prohiberet rationem hanc reddidit:
|
“Conservus tuus sum et fratrum tuorum habentium testimonium Jesu.”
|
|
Ergo
|
“Deum, inquit, adora, quem et ego conservus tuus adoro.”
|
|
Et continuo quasi quaereres quid dixerit, habentium testimonium Jesu,
vel quid sit testimonium Jesu, curavit statim aperire
|
“testimonium, inquiens, Jesu est spiritus prophetiae.”
|
|
Et quis est spiritus prophetiae, nisi Spiritus sanctus? Hic plane
testimonium nostrum est, sicut dicit Apostolus:
|
“Non accepistis spiritum servitutis iterum in timore, sed accepistis
spiritum adoptionis filiorum in quo clamamus Abba, Pater. Ipse enim
spiritus testimonium reddit spiritui nostro, quod sumus filii Dei (Rom.
VIII).”
|
|
Ergo quia testimonium fidelium Christi Spiritus sanctus est, et non de
qualibet parva re testificatur eis, sed de eo quod sunt filii Dei, recte
monentur in uno Joanne, quatenus neminem nisi solum et unum Deum
adorent, suae conditionis et acceptae gratiae respiciendo dignitatem.
Quod cum ita sit, poterat quidem recte sic dici: Testimonium enim Jesu
Spiritus sanctus est, sive spiritus adoptionis filiorum quem acceperunt,
sed pro persona Joannis pulchrius dixit:
|
“Testimonium Jesu est spiritus prophetiae;”
|
|
quia prophetia est haec Apocalypsis, sicut praemissum est in exordio
voluminis, cum dicit:
|
“Beatus qui legit et qui audit verba prophetiae hujus.”
|
|
Dicendo ergo,
|
“testimonium Jesu est spiritus prophetiae,”
|
|
Joannem ipsum commonitum esse voluit ejus quam acceperat excellentioris
gratiae, quia cum omnes qui Spiritum sanctum acceperunt testimonium
habeant quod sint filii Dei, multo magis iste dilectus Jesu Christi, qui
talem tantamque prophetiam accepit.
|
|