CAPUT XII.

De die Pentecostes, quomodo dies quo data est lex, quinquagesimus computetur a die qua in Aegypto agnus immolatus est, cujus solemnitatis die Spiritus sanctus datus est.

Primo illud praetereundum non est diem illum, quo data est lex, in cujus rei memoriam solemnitas magna erat Pentecostes, de quo die Spiritus sanctus apostolis datus est, diem, inquam, quo post transitum maris Rubri data est lex filiis in monte Sinai, plane quinquagesimum fuisse ab immolatione paschalis agni. Nonnulli enim, maxime qui computandi 123 scientiae student, cum legunt quarta decima die mensis primi immolatum fuisse agnum (Exod. XII), mense autem tertio, terta die mensis descendisse Dominum coram omni populo super montem Sinai (Exod. XIX). Jam enim, inquit Scriptura, advenerat dies tertius, et mane incaluerat, et ecce coeperunt audiri tonitrua (ibid.) etc., cum, inquam, haec legunt, mirantur et haerent numerum quinquagenarium a quarta decima die mensis primi usque ad tertiam diem mensis tertii non constare probantes. Nam cum Hebraei solos lunares habeant menses, et luna primi mensis undetriginta dies habeat, luna vero secundi triginta, profecto a quarta decima die primi usque ad tertiam diem mensis secundi, non praetermittenda est quaestio, quae hoc modo solvitur. Tertia quidem die mensis secundi descendit Dominus, ut praedictum est, super montem Sinai, sed vide quid post haec sequitur: Mosi quoque dixit:

“Ascende ad Dominum tu et Aaron (ibid.),”

etc.

“Solusque Moses ascendit ad Dominum, et illi non appropinquabant.”

“Venit ergo Moses et narravit plebi omnia verba Domini atque judicia (Exod. XXIV).”

Ac deinceps:

“Et mane, inquit, consurgens aedificavit altare ad radices montis (ibid.).”

Et post pauca:

“Dixit autem Dominus ad Mosen: Ascende ad me in montem, et esto ibi, daboque tibi duas tabulas lapideas, et legem ac mandata quae scripsi, ut doceas filios Israel (ibid.).”

Itaque non tertia die mensis, quando Dominus super montem ascendit, sed die quarta, quando tabulas et Scripturam suam dedit, lex data est. Igitur diem datae legis ab immolatione paschalis agni quinquagesimum exstitisse planum est. Qua die cum datur Spiritus sanctus, mira nobis operum ejus concordia commendatur, de qua sufficienter tractatum est a sanctis doctoribus. Sciendum quoque est quod ex praecepto legis, hi dies quinquaginta, non ab ipsa paschali vespera, qua immolabatur agnus, sed a subsequente prima Sabbati incipiebant numerari. Sic enim scriptum est in Levitico:

“Feretis manipulos spicarum primitias messis vestrae ad sacerdotem. Qui levabit eum coram Domino, ut acceptabilis sit vobis altera die Sabbati, et sanctificabit illum. Numerabitis ergo ab ipso die, in quo obtulistis primitiarum manipulos, septem hebdomadas plenas, usque ad alteram diem expletionis hebdomadae septimae, et sic offeretis sacrificium novum Domino ex omnibus habitaculis vestris panes primitiarum duos (Levit. XXIII),”

etc. Itaque a prima Sabbati, quam nos Dominicam diem dicimus, id est transacto magno die paschalis Sabbati, dies quinquaginta incipiebant numerari. At vero Dominus noster illo die resurrexit, corpusque suum vere novarum frugum terrae nostrae fasciculum, verus ipse sacerdos coram Domino Deo Patre suo levavit et sanctificavit. Nihil ergo quaestionis remanet, cur dies ille quo Spiritus sanctus datus est, qui utique a die qua resurrexit, quinquagesimus est, Judaeorum quoque fuerit Pentecostes, quia, sicut jam dictum est, non ab ipsa vesper a paschali, sed a subsequente prima Sabbati, dies Pentecostes incipiebant computari. Offeramus itaque Domino hac die panes primitiarum duos, id est pro duobus illis gratias agamus beneficiis, scilicet quod uno eodemque spiritu suo et olim veteribus legem ac mandata scripsit in tabulis lapideis, sicut Moses in Deuteronomio ait:

“Deditque mihi duas tabulas lapideas scriptas digito Dei (Deut. IX).”

Digitus enim Dei Spiritus sanctus est, et nunc novis, id est evangelicis patribus gratiam in tabulis scripsit carnalibus (II Cor. III). Solemnemque agamus diem post septem septimanas emicantem et numero suo, id est quinquagenario, jubilaeum significantem, id est dimittentem (Lev. XXV), quo ab omni debito dimissi, ad antiquam revertemur possessionem, quam perdidimus sub peccato venundati (Rom. VII). Nam quomodo post septem hebdomadas festivus hic dies erumpit, sic post mundi circuitum, in quo nunc laboramus, ille dies aeternaliter festivus effulgebit, quo jam non laborabimus, sed felici otio compositi solem verum festo diademate coronatum spectabimus, mirabimur, laudabimus. Nunc secundum officium ejusdem diei, de eodem Spiritu sancto, ut coeptum est, prosequamur, epistolam in capite ponentes, qua ejus narratur adventus.