LIBER QUINTUS.


CAPUT 1

Hunc evangelistam Joannem per aquilam significatum esse (quod pene cunctis notum est) recte Spiritui sancto placet. Christum quippe solem justitiae gyrantem per circuitum et in circulos suos revertentem (Eccle. I), id est, omnia disponentem, et in secreto consilio cuncta praevidentem, claro intuitu contemplatus est, viasque ejus in hoc Evangelio, tanquam in horologio, lucida rationabili ungula [virgula] depinxit, ut sapientiae ejus circuitum, consiliorumque ejus circulos diligens lector, quanquam lippientibus utcunque speculetur oculis. Ita quippe itinera, et facta quaedam describit Filii hominis, ob insinuandum consilium ejusdem Filii Dei, quemadmodum ob investigandum ascensum, seu descensum solis, geometricales quosdam circulos sibi depingere solent astronomici. In quo illud maxime notandum, quod nullum Paschale festum praeterit, et velut si ab Orientali linea sursum versus progressionarios solis gradus computes, ita semper ab hoc festo secundum facta et dicta, et circa maxima et necessaria versatur sacramenta Christianae fidei. Sunt autem quas commemorat, tres trium annorum solemnitates, quarta solemnitate excepta, in qua passus ipse ac sepultus, resurgensque a mortuis, eadem quae superioribus annis docuerat, perfecit; et de seipso condidit salutis nostrae sacramentum. De Pascha primi anni jam dictum est, quia Jerosolymam ascendens primum, et maxime necessarium vitae nostrae tantum verbis aperuit instrumentum, dicens:

“Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto non potest introire in regnum Dei (Joan. III)”

, et caetera. Ac deinde commoratus in Judaea, detrahentibus Judaeis, invidentibus Pharisaeis, divertens in Samariae civitatem tandemque rediens in patriam suam, mystice praesignavit, quibus vel quo ordine ejusdem regenerationis, ut supra dictum est, derivaret gratiam. Ecce hoc secundo anno, eodem festo ascendens Jerosolymam, veniens ad probaticam piscinam, eamdem quam praeterito anno verbis tantum commendaverat, factis quoque praefigurat baptismi sui potentiam ac deinde per occasionem factorum ejus, adversantibus et calumniantibus Judaeis, dum veritatem divinitatis suae defendit, firmum nobis fidei verbum contrahit, in quo tota ejus baptismi virtus consistit. Tertio, nihilominus anno circa solemnitatem eamdem, facto convivio de quinque panibus et duobus piscibus, ita quinque millia hominum per occasionem cibi illius, non minus necessarium saluti nostrae commendat sacramentum, dicens:

“Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis (Joan. VI),”

et caetera. Quarto anno in eadem solemnitate, ut praedictum est, patitur, videlicet ut superioribus annis docuerat, ut nos in morte ejus baptizaremur, et carnem ejus ad manducandum, et sanguinem ad bibendum acciperemus. Adeo sanctam et veram veteris Paschae rationem comprobat, ut in qua veterum fulgebat memoria Dei beneficiorum, in eadem solemnitate novorum conderet veritatem sacramentorum. Igitur hoc mense principio mensium, qui juxta solem istum visibilem primus est in mensibus anni, quid fecerit, quid dixerit iste festivus nobis sol justitiae, in hoc (ut coeptum est) evangelicae lectionis speculo contemplemur.