|
|
“Capitella autem quae erant super capita columnarum quasi opere lilii
fabricata erant in porticu quatuor cubitorum. Et rursum alia capitella
in summitate columnarum desuper, juxta mensuram columnae contra
retiacula.”
|
|
Juxta coeptum mysterium congeminata capitella columnarum consummationem
significant tam veritatis quam misericordiae Domini, in resurrectione
mortuorum, in qua, tam secundum corpus quam secundum animam, aequa fiet
secundum opera retributio cunctorum. Et subteriora quidem capitella
corporum, superiora vero consummatum designant statum animarum. Unde et
paulo ante haec dictum est:
|
“Quinque cubitorum altitudinis capitellum unum et quinque cubitorum
altitudinis capitellum alterum (Matth. XVI).”
|
|
Quinque cubitorum altitudinis capitella pertinent ad corpora, quorum
profecto quinque sensus aeternorum sive bonorum sive malorum omnes
complebit sempiterna societas. Nam et qui, ut supra dictum est, a
dextris erunt, ex abundantia misericordiae, visu, auditu, gustu, odoratu
et tactu in carne jam immortali, atque impassibili, aeternalibus
satiabuntur bonis, quae oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor
hominis ascenderunt (Isa. LXIV; I Cor. II), et qui a sinistris
nihilominus ex abundantia justitiae et veritatis totis eisdem sensibus
in carne sua sempiternis implebuntur malis, ita ut
|
“vermis eorum non moriatur, et ignis eorum non exstinguatur (Isa. LXVI;
Marc. IX).”
|
|
Nec vero repugnat quod haec quasi opere lilii fabricata erant, quia
videlicet pulchritudini laudis divinae tam justa et debita damnatio
sinistrorum, quam misericors et gratuita proficiet salvatio dextrorum,
Psalmista quoque attestante cum dicit:
|
“Misericordiam et judicium cantabo tibi, Domine (Psal. C).”
|
|
Bene igitur capitella haec quinque cubitorum fuisse referuntur. Quae
autem super haec erant, neque quinque cubitorum, neque alterius
cujuslibet mensurae fuisse leguntur, quia videlicet sensus quidem
cunctos novimus corporis, in quibus caro nostra, secundum operum merita
plenarie remunerabitur, animarum autem quanta sint receptacula, qui
numeri, quae habitudines, in illa remuneratione bonorum sive malorum
scire non possumus. Ubi capitella haec fabricata erant?
|
“In porticu, inquit, quatuor cubitorum,”
|
|
id est in praeeunte exercitio quatuor virtutum principalium, quas
ethnici quoque noverunt, propriisque vocabulis nuncupant, prudentiam,
temperantiam, fortitudinem, justitiam. Nam prout quis istis se
exercuerit sive male ut Epicurus, sive bene, ut vir ecclesiasticus, ne
dicam Stoicus sive Peripateticus, ita in illa distinctione misericordiae
et judicii, dexter sive sinister inde spectabitur.
inquit. De istis retiaculis paulo ante haec plenius loquitur.
|
“Septena, inquit, versuum retiacula in capitello uno, et septena
retiacula in capitello altero. Et perfecit columnas, et duos ordines per
circuitum retiaculorum singulorum, ut tegerent capitella, quae erant
super summitatem malogranatorum,”
|
|
etc. Et in Paralipomenon:
|
“Necnon, et quasi catenulas, inquit, in oraculo et superposuit eas
capitibus columnarum. Malogranata etiam centum, quae catenulis
interposuit (II Paral. III).”
|
|
Itaque per haec datur intelligi quia demissae de altitudine oraculi,
catenae duae in septenas singulae catenulas velut quosdam in ramusculos
dispertiebantur, sertis aureis in modum retiaculorum contextis,
divisiones illas continuantibus, et ita malis aureis innectebantur,
columnas istas quasi sustentantes, ut quanquam firmiter starent, de
oraculo tamen pendere viderentur. Quid istae catenulae de altitudine
oraculi porrectae, nisi altissimas significant rationes jam dicti
judicii atque misericordiae tam alte in coelo radices fixas habentes,
tam profunde in verbo incarnato, in Dei sapientia reconditas, ut
nequaquam comprehendere, nequaquam sensus humanus queat investigare?
Nempe hinc est quod Apostolus cum de his latius disputaret, subito
admirans, exclamavit:
|
“O altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei! quam
incomprehensibilia sunt judicia ejus et investigabiles viae ejus!”
|
|
(Rom. XI.) Quis enim comprehendere vel investigare queat unde veniant
haec tanta misericordiae vel judicii Dei retiacula, quatenus et hunc non
nunquam velut invitum ad vitam misericorditer trahat, et illum quasi ad
vitam velociter currentem concludat, et quibusdam peccatorum funibus
circumstringat? Verbi gratia, de Judaeis per prophetam dicit:
|
“Excaeca cor populi hujus, et aures ejus aggrava, et oculos ejus claude,
ne forte videat oculis et auribus suis audiat, et corde suo intelligat
et convertatur, et sanem eum (Isa. VI).”
|
|
Porro quod piscatores suos ad gentes miserit (Matth. X), et ad capiendos
eos retia sua laxari jusserit (Marc. I; Luc. V), totum mundi hujus mare
magno et longo experimento persensit. Igitur de catenis sursum fixis,
columnae quasi dependent, quia videlicet rationes veritatis et
misericordiae Dei, de sublimi oraculo sapientiae Dei venientes
contingere vel comprehendere mortalium ingenia non praevalent. Sane
malogranata eorum qui judicantur vel salvantur sunt opera:
|
“Dicite justo, inquit propheta, quoniam bene, quoniam fructum
adinventionum suarum recipiet (Isa. III).”
|
|
Item:
|
“Vae animae impiorum, quoniam reddita sunt eis mala (ibid.).”
|
|
|
|