|
|
“Septies ultio dabitur de Cain, de Lamech vero septuagesies septies.”
|
|
Quid ergo est, septuplum punietur? Utique sicut homicida in aeternum
punietur, subauditur, nisi poenitentiam egerit. Quemadmodum et ubi
dictum est: Omnes enim qui acceperint gladium, gladio peribunt (Matth.
XXVI), videlicet illo quem metuens in psalmo dicebat: Qui redemisti
David servum tuum, de gladio maligno eripe me (Psal. CXLIII). Nempe si
non subaudieris, nisi poenitentiam egerint, sententia non stabit. Sed et
in caeteris ubicunque tale quid scriptum est, verbi gratia in propheta:
Anima quae peccaverit, ipsa morietur (Ezech. XVIII). Vel in Evangelio:
Qui dixerit fratri suo, Fatue, reus erit gehennae ignis (Matth. V),
subaudiri oportet, nisi poenitentiam egerit, alioquin sermo secundum
fidem non procedit. Ita ergo et hic, cum dicitur: sed omnis qui
occiderit Cain, septuplum punietur, id quod jam dictum est subaudiri, et
aeternam punitionem oportet intelligi. Septenario namque numero
significatur universitas non solum apud ecclesiasticos, sed etiam apud
gentiles philosophos. Itaque septuplum, id est, plena et consummata
vindicta punietur, subauditur, nisi poenitentiam egerit. Constat autem
quod is qui occidit Cain, scilicet Lamech, poenitudinem gessit. Dixit
enim uxoribus suis Adae et Sellae: Audite sermonem meum, uxores Lamech,
audite sermonem meum, quoniam occidi virum in vulnus meum, et
adolescentulum in livorem meum. Proinde et multo aliter de poena sua
continuo pronuntiavit, dicens: Septies ultio dabitur de Cain, de Lamech
vero septuagesies septies. Dixerat Dominus: Qui occiderit, septuplum
punietur, hic autem qui occiderit, dicit septuagesies septies ultio
dabitur. Videtur quidem secundum quantitatem numeri plus esse,
septuagesies septies ultio dabitur, quam septuplum punietur; sed
profecto minus est. Non enim quantitas utriusque numeri, sed natura hic
attendenda est: et quidem tam septenarius, quam septuagesimus septimus
numerus impar est. Sed non omnium imparium numerorum eadem natura est.
Imparium namque alii simplices vel incompositi, alii compositi, alii
sunt medii. De compositis et incompositis tantum nunc ad rem pertinet.
Incompositus, impar numerus dicitur is cujus nulla pars praeter unitatem
invenitur, ut sunt ternarius, quinarius, undenarius, et caeteri tales,
quorum praeter unitatem, nullus mensor numerus invenitur. Compositus
vero numerus dicitur is quem alius praeter unitatem numerus metitur, ut
sunt novenarius, quindenarius, et cum unitate vicenarius. Nam ter terni,
novem: quinquies terni, sive ter quinque, quindecim: septies tres, sive
ter septem, viginti unus. Hoc ergo septenarius, et septuagesimus
septimus differunt, quod septenarius incompositus, ac per hoc
insolubilis: septuagesimus septimus vero compositus ac per hoc magis
solubilis habetur. Nam septenarium praeter unitatem, nullus metitur
numerus: septuagesimi septimi vero, et septenarius, et undenarius,
mensores sunt. Nam undecies septem, vel septies undecim, septuaginta
septem perficiunt. Cum igitur dicit Deus: Sed omnis qui occiderit Cain,
septuplum punietur, insolubilis poena debet intelligi, et subaudiri
oportet, nisi praecedens poenitentia solubile, id est, remissibile
peccatum fecerit. Cum autem dicit Lamech, septies ultio dabitur de Cain,
de Lamech vero septuagies septies, insolubilis vindicta Cain, et
solubilis vindicta Lamech debet intelligi. Et recte videlicet, quia Cain
poenitentiam non egit, ipse vero Lamech poenitentiam egit, quia peccatum
suum confitetur. Et nota quod manifeste Scriptura contradicit eis qui
putant peccatum Cain suprema morte deletum, cum de illo am mortuo dicit,
septies ultio dabitur de Cain? Ad hunc locum spectat illud quod cum
Petrus diceret Domino: Domine, quoties peccabit in me frater meus, et
dimittam ei, usque septies? (Matth. VIII) ille quia omnia secundum
Scripturas loquitur, respondit: Non dico tibi usque septies, sed usque
septuagies septies (Ibid.): usque septies namque peccare, est
incessanter et insolubiliter id est absque poenitentia peccare sicut
Cain: septuagies septies vero peccare est, peccatum quidem admittere, et
per poenitentiam illud solvere, quod fecit Lamech. Caeterum quod apud
Lucam dicit idem Dominus: Et si septies in die peccaverit frater tuus in
te, et septies in die conversus fuerit ad te, dicens: Poenitet me,
dimitte illi (Luc. XVII), de propriis injuriis accipiendum est quas
septies, id est quoties admittuntur, dimittere debemus ne audiamus illud
a Domino: Serve nequam, omne debitum dimisi tibi, quoniam rogasti me.
Nonne ergo oportuit et te misereri conservi tui? (Matth. XVIII.) Nam de
his quae in Deum admittuntur, illud intelligi oportet, quod de Matthaei
Evangelio praedictum est, et illud quod idem Lucas ante haec dixerat: Si
peccaverit frater tuus, increpa illum. Et si poenitentiam egerit,
dimitte illi.
|
|