|
Igitur non minus, hi qui ex circumcisione, quam qui ex praeputio; non
minus qui ex justis, quam qui ex injustis parentibus nati sunt, opus
habent ad catholicam proficisci Ecclesiam, cujus per ministerium
renascantur secundum novum Adam, per quem et verum Patrem Deum
contingant; quia videlicet prius ex qualicunque parentum sanguine
pullulando nascebantur secundum veterem Adam, per quem et
praevaricationis principem diabolum contingebant. Igitur, ut in extrema
conclusione ad superiora recurrat oratio, is qui, ut dictum est,
|
“illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum;”
|
|
qui sese recipientibus, talem dedit potestatem, ut filii Dei fiant, is
ipse erat lux vera; Joannes autem, in cujus minorationem haec dicta
sunt, quia tantus erat, ut putaretur esse lux vera, testimonium, ad quod
venit, de hoc eodem lumine, a quo et ipse illuminatus est, perhibeat. Ad
hoc enim illum hic evangelista Joannes, ut supra dictum est, ascivit, ut
tam suo quam illius testimonio, lucem veram possit defendere, adversus
tenebras, quae noluerunt illam comprehendere. Prosequitur ergo de Verbo,
quod coeperat, dicens:
|
“Et Verbum caro factum est.”
|
|
Ut audiat Cerinthus et caeteri Antichristi, quid conjunctio et (quae hic
ponitur) sibi velit, continuandum est sic: dixi superius:
|
“In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat
Verbum, et omnia per ipsum facta sunt.”
|
|
Ad idem regressus, postquam alium testem ascivi:
|
“Et Verbum caro factum est.”
|
|
Ergo audiant pupilli, audiant posthumi generosam antiquitatem patris
sui. Audiant et sciant, quia per Christum
|
“omnia facta sunt, et quia per ipsum factus est mundus,”
|
|
qui mundi origine tanto junior dicebatur, ut ante Mariam fuisse
negaretur ab haereticis et Judaeis, nobilitati filiorum invidentibus.
Cum autem audimus quia
|
“Verbum caro factum est,”
|
|
non idem esse quis arbitretur, ac si dictum esset: Verbum in carnem
versum est. Nam hic sensus haereticus est, haec expositio a fide aliena
est. Non enim Verbum in carnem versum est, sed assumendo carnem
carnalibus condescendere dignatum est. Et sic dictum est: Verbum, quod
erat apud Deum, caro factum est, quomodo tu quoque dum loqueris, recte
dicere potes: Verbum quod erat in anima mea vocale factum est. Quomodo
ergo voce tua proficiscente de ore tuo ad aures alienas, idipsum verbum
tuum in corde tuo permanet, quod per auditum in alterius quoque mente
profectum est: sic et verbi carne visibili ad publicos aspectus
prodeunte, verbum ipsum in corde patris totum permanet, quod totum
nihilominus, per eamdem carnem, ad nos transmissum est. Ita verbum idem
totum in patre, totum in carne attingens a fine usque ad finem, idem a
corde Patris (ultra vel supra quem nihil est)
|
“quasi trames aquae immensae de fluvio (Eccli. XXIV),”
|
|
trans universos angelorum ordines descendens ad carnem nostram, ultra
vel infra quam, propter peccatum in sepulcro putrescentem, abjectius
nihil est. Illud quoque non praetereundum, quod hic cum nomine vel
substantia carnis, anima quoque rationalis omnino debet intelligi. Non
enim sicut Apollinaristae haeretici suspicati sunt, Verbum Dei sine
anima carnem assumpsit.
|
“Venit quippe salvum facere, quod perierat (Luc. XIX);”
|
|
totus autem homo perierat. Totus revera, id est, et in corpore et in
anima. Nam in corpore, mortalis; et in anima, jam mortuus; et in utroque
aeternaliter erat damnatus. Ut ergo totum salvaret Verbum, totum
nihilominus hominem, id est, carnem et animam rationalem assumpsit.
Alioquin, si solam carnem sine anima Verbum Deus suscepisset, ubi
radicem suam fixisset? Solus quippe rationalis spiritus capax ejus est.
Siquidem verbum hoc oratio est, sapientia est. Quam singuli quoque
homines, quantum ea participantur, non nisi mente vident, non nisi anima
complectuntur. Multo magis ergo Verbum universum, quando carnem
suscepit, congruum sibi exceptorium, id est, animam rationabilem non
omisit. Absit suspicio haec a corde! absit ab ore omnium, in Verbo
incarnato spem habentium! In anima quippe maxime Scriptura illa facta
est a Deo Patre Verbum bonum eructante, de qua ipse in psalmo:
|
“Lingua, inquit, mea calamus scribae velociter scribentis (Psal. XLIV).”
|
|
Inscripta namque est, verae et integrae hominis naturae, vera et
perfecta Verbi hujus natura, id est, conjuncta in unitate personae
absque confusione utriusque substantiae.
|
|