CAPUT XLIV. De eo quod dictum est:

“Ascende ad me, et esto ibi.”

Et de duabus tabulis lapideis, digito Dei scriptis.

“Dixit autem Dominus ad Moysen: Ascende ad me in montem, et esto ibi; daboque tibi duas tabulas lapideas, et legem ac mandata quae scripsi ut doceas filios Israel. Surrexerunt Moyses et Josue minister ejus.”

Et supra dictum est.

“Ascenderunt Moyses et Aaron et Abiu et septuaginta de senioribus Israel,”

sed non dictum est: Ascenderunt ad Dominum, hic autem dictum est,

“ascende ad me,”

quod significat illum invitari ad colloquium familiare, additumque est,

“et esto ibi,”

subauditur, non una hora, vel uno die, sed

“esto ibi,”

id est mane ibi quadraginta diebus et quadraginta noctibus:

“Daboque tibi duas tabulas lapideas, et legem ac mandata quae scripsi,”

non ait et legem quam scripsi, sed

“mandata quae scripsi;”

legem enim Moyses ipse scripsit, sicut et de judiciis supra scripsit dictum est, quia scripsit Moyses universos sermones Domini; mandata autem digitus Dei scripsit, sicut ipse Moyses in Deuteronomio dicit:

“Deditque mihi Dominus duas tabulas lapideas scriptas digito Dei (Deut. IX).”

Et hoc coelestium exemplar fuit. Quorum coelestium? Eorum videlicet quae facta sunt per novum hominem Jesum Christum, qui ascendit ad Deum, non in montem terrenum, sed in ipsum coelum, ut acciperet nobis non occidentem litteram, sed vivificantem spiritum (II Cor. III). Unde est:

“Ascendisti in altum, coepisti captivitatem, accepisti dona in hominibus (Psal. LXVII).”

Quae dona:

“Et ipse dedit quosdam quidem apostolos, quosdam autem prophetas, alios vero evangelistas, alios autem pastores et doctores (Ephes. IV).”

Haec et hujusmodi dona spiritualia scripsit nobis

“non in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus (II Cor. III).”

Scripsit autem non calamo, neque atramento, sed digito Dei, id est Spiritu sancto. Nam quinquagesima die postquam surrexit a mortuis, cujus etiam hic dies quinquagesimus exemplar fuit, cum essent omnes discipuli ejus pariter congregati, missus est ad scribendum hic Dei digitus, hic Spiritus sanctus multiplex, subtilis, disertus, certus, ac discretus (Act. II). Prima scriptoris experientia claruit in hominibus, qui prius erant idiotae, et sine litteris, in eo quod statim

“ceperunt loqui linguis magnalia Dei (ibid.).”

Illa et quae deinceps subsecuta sunt, opera coelestia fuerunt, ut recte haec Scriptura data in tabulis lapideis illorum dicatur exemplar coelestium. Nam de hujusmodi dictum est:

“Quoniam videbo coelos tuos opera digitorum (Psal. VIII).”

Sed dicit quis: Istae tabulae lapideae digito Dei scriptae postmodum confractae sunt. Reversus namque Moyses de monte, cum appropinquasset,

“vidit vitulum et choros, iratusque valde projecit de manu tabulas, et confregit eas ad radices montis (Exod. XXXII).”

Quid hoc ad exemplar pertinuit coelestium? Plane et hoc pertinuit, quia videlicet gens illa, cujus tabulis prius inscripta sunt dona coelestia digito Dei, ecce rebellando confracta atque projecta est.

“Praescide, ait, tibi duas tabulas lapideas instar priorum, et scribam super eas verba quae habuerunt tabulae quas fregisti (Exod. XXXIV).”

Istae juniores tabulae non confractae sunt. Etenim reprobatis illis, quibus oportebat prius loqui Verbum Dei (Act. XIII), gentibus annuntiatum est, et ibi Scriptura digiti permanet. Sane, secundum litteraturae ordinem, sic mandata in duabus tabulis illis distincta sunt ut in altera continerentur, quae ad dilectionem Dei pertinent, quorum primum est:

“Non habebis Deos alienos coram me;”

in altera quae ad dilectionem proximi, quorum primum est:

“Honora patrem tuum et matrem tuam.”

Unde et Apostolus hoc primum dicit mandatum (Ephes. VI).