CAPUT XXII. De eo quod Dominus ait:

“Haec est religio phase.”

“Dixitque Dominus ad Moysen et Aaron: Haec est religio phase: omnis alienigena non comedet ex eo. Omnis autem servus emptitius circumcidetur, et sic comedet. Advena et mercenarius non edent ex eo. In una domo comedetur, nec efferetis de carnibus ejus foras, nec os illius confringetis.”

“Haec est, inquit, religio phase.”

Plane religio sancta et justa et bona. Quid enim? Nunquid alienigenam pro vili conditione refutat? Procul dubio repugnat quod dicitur,

“omnis autem servus emptitius circumcidetur, et sic comedet.”

Ergo alienigena quandiu fuit liber, non vescetur, ubi autem in servum fuerit emptus, ipse vescetur ex eo. Quare? Videlicet quia alienigena, dum liber est, postquam hodie comederit phase, cras vel continuo, si volet, communicabit superstitioni Aegyptiae, non dijudicans inter utrumque, similiterque mercenarius, quia stabilitatem in domo Israelitica non est professus; et idcirco non habet unde ad phase semel gustatum constringatur. Igitur Deus, non quia sit Deus carnalis Israel tantum, et non gentium, sed propter vagam instabilitatis licentiam, refutat alienigenam et mercenarium, cum admittat servum emptitium. Caeterum spiritualis phase religio, certum est quod nullum admittat nisi servum emptitium, id est cum tantum, qui susceperit per baptismum emptionis Christi sacramentum. Etiamsi jam sit catechumenus, non vescetur, sed quasi mercenarius a caetu vescentium segregabitur, ut nec saltem consistat in domo, dum hoc phase immolatur, dum a domesticis fidei comeditur. Sed et in alterius sectae homines, in quoscunque haereticos, vel schismaticos, hoc phase dividere nefarium est, etiam si sanguine Agni signatos se habere dicant suarum frontium postes. Ait enim:

“In una domo comedetur, nec efferetis de carnibus ejus foras.”

Haec jussio, secundum litteram, illud necessario fieri cogit, quod superius dictum est:

“Si autem minor est numerus, ut sufficere non possit ad vescendum agnum, assumet vicinum suum, qui conjunctus est domni suae,”

etc. Porro secundum spiritum unitas sanctae Ecclesiae commendatur attentius, scilicet, ut manducaturi mensam Dominicam simus domus una, id est idipsum dicamus omnes, et non sint haereses in nobis et schismata. Tunc enim non una in domo comeditur Agnus, sed foras carnes ejus efferuntur, quando indiscrete tribuitur scindentibus unitatem fidei, cum in scissura mentium Deus non sit. Ergo cum praesenti testimonio Scripturae licet confidenter dicere quia non est verum sacrificium, quod sit extra unitatem Ecclesiae.

“Nec os, inquit, illius confringetis.”

Hoc testimonio sanctus evangelista sic usus est:

“Ad Jesum autem cum venissent, et viderunt eum jam mortuum, non fregerunt ejus crura (Joan. XIX).”

Et subinde:

“Facta sunt enim haec, ut Scriptura impleretur: Os non comminuetis ex eo (ibid.).”

Ergo et juxta proprias vocum significationes prophetia manifesta est. Et nihilominus tamen quotidie nobis mystice observandum est ut os illius, id est verbum per quod subsistit, cibi et potus hujus sacramentum non confringamus, sed integrum atque illibatum custodiamus. Qui enim quidpiam de divinitate Agni hujus perversum sentit, ipse sibi os illius confringit. Praescripto quod intus manducari, et nihil de ossibus ejus foras efferri debeat, tandem de illis qui foris sunt consilium dat:

“Quod si quis peregrinorum in vestram voluerit transire coloniam, et facere phase Domino, circumcidetur prius omne masculinum ejus, et tunc rite celebrabit, eritque sicut indigena terrae. Si quis autem circumcisus non fuerit, non vescetur ex eo. Eadem lex erit indigenae et colono qui peregrinatur apud vos.”

Ergo quisquis adhuc peregrinus et nondum domesticus fidei est, sive ille paganus, sive sit haereticus, aut certe falso Judaeus, circumcidatur Domino circumcisione cordis et aurium, quod est in Israelitarum transire coloniam, et tunc vescetur carnibus Agni, quae non debent extra unam catholicam Ecclesiam efferri. Possumus per indigenam et colonum quorum lex eadem sit, et eum qui ex circumcisione est et eum qui ex praeputio est intelligere populum, quorum alter qui ex circumcisione est indigena recte dicitur, alter qui ex praeputio, colonus; hospes enim testamentorum, et alienus olim erat

“a conversatione Israel (Ephes. II).”

Utriusque populi eadem lex est, ut, tam hic quam ille, omissis cunctis superstitionibus vel justitiis carnis, solam Christi quaerant gratiam, et per hunc angularem lapidem quasi duo parietes in unam domum conveniant.