CAPUT 43

Ipsi namque a fide patrum nimium degenerabant. Nunquid enim Abraham propter signa et prodigia credidit? Nunquid, quando dixit ei Deus:

“Egredere de terra et cognatione tua, et benedicam tibi, et multiplicabo, atque in semine tuo benedicentur universae cognationes terrae (Gen. XII, XXII);”

nunquid, inquam, dixit Abraham: Quod signum tu ostendis mihi, quia hoc praecipis, vel hoc promittis mihi ut credam tibi? Quod si objicias quorumdam scripta, quae non sunt authentica, quibus fertur de igne Chaldaeorum divinitus eductus fuisse, et hoc illi pro signo potuisse sufficere, dic quae signa et prodigia Deus illi ostenderat, ut fiduciam habens in ignem se projici intrepidus permitteret? Quod signum aut prodigium acceperat? ut Deo saepius promittente semen, in quo benedicerentur omnes gentes terrae, non infirmaretur fide, nec consideraret corpus suum emortuum, et sterilem vulvam Sarae? (Rom. IV). Nunquid saltem hoc pro signo, sive spei suae solatio acceperat, ut ambo grandaevi, ille centenarius, illa nonagenaria, non senescerent, aut frigescerent? Denique saltem hoc, ut Sarae sterili muliebria, id est menstrua fieri non desinerent? Ergo degeneres, inquit, vos, ergo tanto patre indigni, ergo deteriores omnibus alienigenis, qui nisi signa et prodigia videritis, non credetis. Sed dicitis: Visne ut frustra vel leviter credamus tibi? Num credere debemus omni spiritui (I Joan. IV)? Te dicente quod Christus sis, quod Filius Dei sis, qualiter experiemur quod verum dixeris? Ad haec inquam: Plane experimini, sed quomodo lex praecipit. Probate, sed legitime. In lege enim quid scriptum est? Quomodo legitis?

“Quod in nomine Domini, inquit lex, propheta praedixit, et non evenerit, hoc Dominus non est locutus, sed per tumorem animi sui propheta confinxit, et idcirco non timebis eum (Deut. XVIII).”

Nunquid autem et lex itidem non dicit:

“Si surrexerit in medio tui propheta, aut qui somnium se vidisse dicat, et praedixerit signa atque portenta, et venerit quod locutus est, et dixerit tibi: Eamus et sequamur deos alienos, non audies verba prophetae illius aut somniatoris (Deut. XIII).”

Fateor, inquam, quia et hoc dicit, sed de somniatore, de propheta, qui suadet tibi post deos alienos ire, hoc dicit: Alius locus est, aliud mandatum est prophetae, qui confitetur se in nomine Domini venire, et verum prophetat cum ista professione. Sic enim ait:

“Prophetam de gente tua et de fratribus tuis, sicut me suscitabit tibi Dominus Deus tuus, ipsum audies, ut petisti a Domino Deo tuo in Oreb (Deut XVIII).”

Ac deinceps:

“Qui autem verba ejus quae loquetur in nomine meo audire noluerit, ego ultor existam (ibid.).”

Et subinde:

“Quod si tacita, inquit, cogitatione responderis, Quomodo possum intelligere verbum, quod non est locutus Dominus? hoc habebis signum. Quod in nomine Domini propheta ille praedixerit, et non evenerit, hoc Dominus non locutus est, sed per tumorem animi sui propheta confinxit, 'et idcirco non timebis eum (ibid.).”

Itaque secundum legis mandata non per figmenta, neque prodigia, sed per verbum verum experire, ut scias, o patria mea, quod credere debeas, verbi gratia, cum dico tibi:

“Solvite templum hoc, et ego in tribus diebus excitabo illud,”

imo cum aptius [apertius] dico, et dicam, quia occisus, post tres dies resurgam (Matth. XXVII), si non evenerit quod dico, hoc Dominus non locutus est, imo ego qui loquor Dominus non sum. Interim antequam illud fiat, cum dico vobis, quod

“cogitatis mala in cordibus vestris (Matth. IX),”

et caetera talia cum dico, redeuntes ad cor vestrum, si intelligitis ita esse rem in cordibus vestris, ut dico, scitote quia Dominus locutus est, et vera sunt caetera, quae omnia in nomine Domini vobis loquor. Sic enim legitime Samaritani paulo ante veritatem examinaverunt una muliere praedicante:

“Venite et videte hominem qui dixit mihi omnia quaecunque feci.”

Quis enim alius, nisi Dominus Deus occulta cordium perspicit? Alumni legis sapite legem, Propheta tam ille qui loquitur quidem in nomine Domini, sed mentitur, quam ille, cujus quidem verbum quod locutus est evenerit, sed locutus est in diis alienis; hic, inquam, et illae pariter contemnentur, imo et occidentur. Qui autem et in nomine Domini loquitur et verum verbum loquitur, hic timendus est, huic per omnia credendum est. Sed voces econtra signis et prodigiis experiri vultis, aliqui, imo pene cuncti signa de coelo quaeritis, videlicet ut si Christus ego sum (Matth. XXIV), si propheta ille ego sum, de quo dixit Moyses, ut praedictum est,

“Prophetam suscitabit vobis Dominus Deus de fratribus vestris, ipsum audietis tanquam me (Deut. XVIII);”

si, inquam, propheta ego ille sum, haec signa et prodigia quaeritis et rursus idem vel simile quod propter vos fiat Romanis signis et portentis illis, quae propter patres vestros facta sunt, interemptis Aegyptiis Et quidem generationi huic malae et adulterae, quae tentando hujusmodi signa

“quaerit, signum non dabitur, nisi signum Jonae prophetae, ut sicut ille fuit in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus (Matth. XII),”

et tunc demum illo praedicante, triduanam poenitentiam egit Ninive, et illa reservata exaruit cucurbita, quae obumbrabat super caput Jonae (Jon. III), ita sit

“filius hominis in corde terrae tribus diebus et tribus noctibus (Matth. XII)”

et tunc demum in nomine ejus poenitentia et remissio peccatorum praedicetur in omnes gentes (Luc. XXIV), illisque trina mersione baptismatis, in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti (Matth. XXVIII), et ita salvatis, ista patria mea, haec generatio mala disperdatur.