CAPUT IV. Quod his relativis nominibus magis quam substantialibus natura Dei significetur

Ipsum divinae naturae arcanum his relativis magis quam quibuslibet substantialibus exprimitur nominibus. Substantialia namque dicimus nomina, quae tribus aeque personis sunt communia, qualia sunt, Deus omnipotens, increatus, immensus, aeternus, et his similia. Haec autem relativa sunt, quia videlicet Pater alicujus pater est, et Filius alicujus filius est: et Spiritus sanctus alicujus spiritus est. Sciendum vero quia relatio non aeque in omnibus convertitur. Nam Pater quidem ad Filium refertur et convertitur, quia Pater Filii pater est, et Filius Patris filius est. Spiritus autem sanctus Patris quidem et Filii spiritus est, sed non convertitur. Non enim Pater sancti Spiritus pater est, neque Filius sancti Spiritus filius est. Sed idem Spiritus sanctus dicitur, et est donum, quo nomine relatio recte reciprocari potest. Donum quippe datoris donum est, et dator doni, dator est. His inquam, relativis nominibus magis quam substantialibus commendatur nobis, 132 quid amemus, laudemus, glorificemus. Quid enim creaturae benevolentia Creatori suo magis cupiat quam illud, unde potissimum ipse gloriatur dicens:

“Nunquid ego qui alios parere facio, ipse non pariam? si ego qui aliis generationem tribuo, sterilis ero? (Isa. LXVI.)”

Quod licet de adoptivis dictum videatur filiis, principium laudis ab illius habet genitura Filii, qui solus naturalis est, cujus participatione alii fiunt adoptivi filii, quia solum illum Pater, qui haec loquitur, genuit (Psal. II), alios autem creavit, nec de sua substantia genuit, sed per gratiam suam regeneravit (Tit. III).