|
Tulit ergo Dominus hominem et posuit eum in paradisum voluptatis, ut
operaretur et custodiret illum. Praecepitque ei dicens: Ex omni ligno
paradisi comede, de ligno autem scientiae boni et mali ne comedas. In
quocunque enim die comederis ex eo, morte morieris. Apostolus cum
dixisset: O altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei, quam
incomprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viae ejus!
continuo subjunxit: Quis enim cognovit sensum Domini, aut quis
consiliarius ejus fuit, et ostendit illi? Aut quis prior dedit ei, et
retribuetur ei? Quoniam ex ipso, et per ipsum, et in ipso sunt omnia,
ipsi gloria in saecula saeculorum. Amen. Ecce qui sunt, quibus dedit
Deus? Angelus et homo. Cum caeteris creaturis suis sane nullam Deus dati
aut accepti rationem habuit, quippe quibus praeter naturalem essentiam
nihil dedit. Angelis coelum, homini autem paradisum dedit. Huic et huic
dedit, et huic et huic prior dedit. Quid enim hic vel hic prior dederat
illi? Primus ergo ille dedit, conditione tamen praescripta, ut
retribueretur sibi. Quid autem retributionis ab angelo, nisi
delectionem, quid ab homine exegit, nisi fidem per dilectionem
operantem? Ait enim Scriptura: Tulit ergo Dominus hominem, et posuit eum
in paradisum voluptatis, ut operaretur et custodiret eum. Quid enim
operaretur, aut a quo custodiret eum? Operaretur utique opus Dei, quod
non est aliud nisi opus fidei, nisi officium spei, nisi obsequium
charitatis. Dicat aliquis: Cur non absque ulla conditione, absque ullo
praecepto posuit illum in paradiso? Nonne melius fuisset nullum dedisse
praeceptum, quam positione praecepti facere praevaricationi locum? Ubi
enim praeceptum non esset, nec praevaricatio. Ad haec inquam: Unde ergo
homo copularetur Deo, si non illi subligaretur obedientiae jugo, si non
acciperet commissum, in quo deberet fidelis existere Deo? Ubi enim
nullum commissum est, ibi et nulla comparet fides. Porro, sine fide
impossibile est Deo placere (Hebr. XI). Quasi vero nunc aliter agat
Deus, aut aliter quempiam acceptum habeat, nisi per fidem. Itaque ut
operaretur per fidem, idcirco tulit eum in paradisum, et ut custodiret
eum, scilicet, ne deserta fide vel dilectione Creatoris, simul perderet
datum optimum. Igitur et vere bonus et sapiens Deus, et prior dedit, et
cum rationabili conditione dedit paradisum homini. Sed pergunt quaerere
adhuc homines, curiosi Dei, negligentes autem sui, volentes cognoscere
sensum Domini, et audentes consilium dare illi. Si, inquiunt, Deus
salvum aut beatum volebat esse hominem, cur non fecit inconvertibilem?
cur non fecit immutabilem? cur non statuit illi naturam nullius rationis
passibilem? Verum contra hujusmodi objecta superius paucis respondimus,
cum de primogenito perditionis, vel principe mortis diabolo loqueremur,
videlicet nihil praeter Deum inconvertibile, vel incommutabile esse per
naturam, nullamque nisi proficiendo vel operam cum gratia Dei adhibendo,
statum virtutis incommutabilem assequi creaturam. Nunc oculis nostris,
non persuasione serpentis, sed in Spiritu sancto apertis, mandatum
Creatoris, quod ille infeliciter praevaricatus est, intueamur; ait: Ex
omni ligno paradisi comede, de ligno autem scientiae boni et mali ne
comedas. Magna largitas donorum, et non grave largitoris mandatum: Ex
omni, inquit, ligno paradisi comede, de ligno autem uno ne comedas.
Levis in tanta copia fuisset continentia, si non defuisset continentiae
dux benevolentia. Illud sane sciendum est, per anticipationem (quod
schema Graece prolepsis dicitur), dictum hic esse lignum scientiae boni
et mali. Non enim ex ore praesentis veritatis Dei dicentis: In quocunque
enim die comederitis ex eo, morte moriemini, sed ex posteriori fallacia
diaboli, nominis hujus origo manavit (ut superius jam dictum est) qui
manducare persuadens: Eritis, inquit, sicut dii, scientes bonum et
malum. Dolenda Scriptor memoria lignum illud notavit, tanquam diceret:
Ex omni ligno paradisi edendi licentiam dedit, solum illud quod ex
eventu per contrarium dicitur scientiae boni et mali lignum, interdixit.
|
|