|
In his quae circa salutem nostram acta sunt divinis operibus, ita
mysticam inesse rationem credimus sicut in Patre qui usque modo
operatur, Filium qui et ipse similiter operatur esse confitemur (Joan.
V). Et hoc est dignum atque laudabile catholicorum Patrum in
venerabilibus litteris studium, ut sicut Pater aeternus sine Filio
coaeterno nihil opera tur, ita nihil eorum, quae ad salutem hominum sive
in lege, sive in Evangelio corporaliter acta sunt, a spirituali
intelligentia vacare patiantur.
|
“Hoc autem signorum ejus fuit initium,”
|
|
et rara quae facta sunt ab eodem Domino, id est a Verbo propter nos
incarnato, majorem stuporem hominibus attulerunt: igitur quia Filium
confitemur, ut ad Patrem habeamus, cum ipsius adjutorio, sanctorum
quoque Patrum praeeunte exemplo, in hoc magno et mirabili opere
pulchritudinem speculemur spiritualis intelligentiae.
|
“Nuptiae, inquit, factae sunt in Cana Galilaeae.”
|
|
Hoc magnum et multis prophetarum praeconiis praenuntiatum, atque
patriarcharum factis fuerat praefiguratum, quod duae naturae, divina
scilicet et humana conventurae essent in uno Christo, essetque ipse
|
“in sole positurus tabernaculum suum tanquam sponsus procedens de
thalamo suo (Psal. XVIII).”
|
|
Factumque est in illo virginalis uteri thalamo sponsus sponsae, id est
Creator creaturae magna conjunctus est dignatione. Cana vero zelus,
Galilaea transmigratio interpretatur. Quod loci nomen multum operatur ad
sensum spiritualem, quia videlicet magno zelo ductus est fortissimus
spirituum Deus in adulterum diabolum, cum tali modo requirens suam, quam
ille corruperat, creaturam, eidem auxit justi judicii poenam, requisitae
vero et inventae creaturae indebitam sua gratia reddidit gloriam.
|
“Nuptiae ergo factae sunt in Cana Galilaeae.”
|
|
Festum agit diem universa domus, quae est sancta Ecclesia, non frustra
credens se totam illi Deo conjunctam, a quo suam credidit naturam in
veritate carnis assumptam.
|
“Et erat Mater Jesu ibi.”
|
|
Mater Jesu adest, ubi istae nuptiae celebrantur: quia profecto vera
incarnationis Christi fides non deest omnibus, qui harum nuptiarum filii
vel convivae dici et esse merentur, Marcion, Cherynthus, Hebion, aliique
haeretici, seorsum conventicula sua facientes, harum nuptiarum filii non
fuerunt. Non enim ibi mater Jesu, quia diversis quidem erroribus, sed
eodem malignitatis spiritu fidem Incarnationis ejus a suis cordibus et
conventibus excluserunt. Illic tantummodo harum coelestium nuptiarum
solemnitas celebratur, ubi est mater Jesu, id est ubi est mater
Ecclesia, videlicet ubi quotidie nubentibus Christo adolescentulabus,
vera Incarnationis ejus fides praedicatur. Illic vocatus adest Jesus et
discipuli ejus, sponsus videlicet et amici ejus. Quatuor itaque personae
sunt istae, quae in Canticis cantieorum (cap. I, VI) de nuptiali
loquuntur amore, scilicet adolescentulae, quarum nuptiae supersunt, vel
quae quotidie Christo nubunt; mater Ecclesia, quae illas parturit donec
Christus formetur in eis: Christus ipse et discipuli ejus, videlicet
sponsus et amici ejus. Quid ergo in his corporalibus nuptiis
significatum est, quod ad istas spirituales pertineret? Hoc videlicet,
quod partim factum fuerat, partim autem et futurum erat: Nam per id quod
vinum deficit, significatum est illud quod factum fuerat, scilicet quod
beatitudo vel incorruptio, quae humano generi data fuerat, peccante
primo parente, defecerat. Sic enim homo conditus est, ut si vellet,
posset non peccare et posset non mori, quandoque perventurus ad hoc quod
melius et perfectius est, scilicet non posse peccare et non posse mori.
Peccando autem eo decidit ut non posset carere peccato, et non possit
non mori. Vinum ergo deficit, quia collatae gratiae beatitudine privata
est miserabilis natura hominis. Illud quoque jam factum fuerat, quod
signatum est per sex hydrias lapideas aqua impletas. Nam senarius
hydriarum numerus perfectus, sanctos Patres universos significat, qui
diversis temporibus, id est sex mundi aetatibus divisi, suo quique
tempore, aqua sapientiae salutaris impleti sunt (Eccli. XV). Mentes
namque illorum veluti hydriae lapideae fuerunt, scilicet fide stabiles,
ingenio capaces. Capiebant autem singulae metretas binas vel ternas:
quia videlicet cum omnium fuerit una fides, non omnibus eadem vel
aequalis data est sapientiae quantitas. Plus enim indicatum est, verbi
gratia Moysi quam Abrahae, David quam Moysi (Gen. XII, XV). Quod ex
ipsius sacrae Scripturae verbis patenter ostenditur. Quis enim nesciat
quia Abraham cum Deo locutus est? Et tamen ad Moysen Dominus dicit:
|
“Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob, et nomen meum
Adonai non indicavi eis (Exod. III, VI).”
|
|
Ecce plus Moysi quam Abrahae innotuerat, qui illud de se Moyse indicat,
quod se Abraham non indicasse narrabat. Psalmista quoque cum dixisset:
|
“Quomodo dilexi legem tuam Domine, tota die meditatio mea est (Psal.
XVIII),”
|
|
subsecutus adjunxit:
|
“Super omnes decentes me intellexi (ibid.);”
|
|
et iterum:
|
“Super senes intellexi (ibid.).”
|
|
Qui ergo legem se meditari memorat, et super omnes docentes se et super
seniores se intellexisse testatur, quia divinam scientiam plus quam
Moyses acceperit, manifestat. Ita impletur Danielis sententia dicentis:
|
“Quia pertransibunt plurimi, et multiplex erit scientia (Dan. II).”
|
|
Igitur non una vel aequalis est hydriarum hujusmodi capacitas. quia
divini nominis Trinitatem vel caetera divinitatis mysteria non omnes
coaequali perceperunt gratia. Et omnes quidem illa sapientiae salutaris
aqua, de plenitudine hujus sumpta est, qui dixit nunc:
sed tamen erat aqua pallens et frigida, neque naturam humanam in
pristinum vigorem restituere poterat. Illa namque Mosaica lex, illa Dei
dona nihil ad perfectum adduxerant, quia peccatorum remissionem, et
carnis resurrectionem generi humano conferre non poterant, solamque
occidentem legis litteram, non vivificantem spiritum accipiebant (II
Cor. III). Per hoc autem, quod aqua in vinum conversa est, significata
est illa, quae facta est, imo quae tunc coeperat, per Jesum Christum,
gratia et veritas. Nostrae quippe naturae corruptionem divinitatis suae
fortitudine induerat (Psal. XCII): nec multa post passione mortis
superata (Matth. XXVII), resurrectionis patriam in semetipso, multisque
sanctorum secum resurgentium corporibus dedicaturus erat. Quo facto nunc
ascenso coelo desuper in subjectas omnes hydrias clarissime rutilat, et
in sanctarum Scripturarum aquis, imaginem ac virtutem suam videndam sive
degustandam repraesentat. Ita naturae nostrae infirmitate sanata,
quicunque baptizati Spiritu sancto jam prima resurrectione reviximus
(Luc. XXIV), et in secundam beata spe transpositi sumus, ipso sensu
nobis aperiente, spiritualem in eisdem Scripturis rationem intelligimus.
Nunc de ipsis aetatibus parumper, quod ad ejusdem Christi nuptias vel
sanctae Ecclesiae castitatem pertineat, dicendum est: Ecce in exordium
[exordio] primae aetatis dictum est:
|
“Hoc nunc os ex ossibus meis, et caro de carne mea. Quamobrem relinquet
homo patrem et matrem, et adhaerebit uxori suae, et erunt duo in carne
una (Gen. II).”
|
|
Hoc manifeste legitimi atque casti, sed tamen carnalis conjugii fidem
atque unitatem commendat. Verumtamen, quandiu non nisi juxta carnem
intelligebatur, non nisi aqua, quamlibet haustu dulcis, et ad potandum
habilis erat.
|
|