|
Hactenus a nobis habitus sermo intentionem Proverbiorum spectare
demonstravit ad instructionem fidei, ex qua justus vivit, nunc juxta
propositum demonstrandum est, intentionem libri Ecclesiastes in eo esse,
ut certam praebeat rationem spei, scilicet in quo non sperare, et in quo
spem suam ponere debeat homo rationalis. Hoc facere ita incipit:
|
“Vanitas vanitatum, dixit Ecclesiastes: Vanitas vanitatum et omnia
vanitas. Quod habet amplius homo de universo labore suo, quo laborat sub
sole (Eccle. I),”
|
|
subauditur, nisi vanitatem? Sic a sole incipiens, quod pulcherrimum est
opus Creatoris, et excelsissimum cunctorum, ex quibus vita mortalium
subsistit, et delicias parat sibi, cuncta vanitatis arguit, et veraci
utique redargutione:
|
“Praeterit enim, ait et Apostolus, figura hujus mundi (I Cor. VII).”
|
|
Nec semel dixisse contentus,
iterum ac tertio repetivit:
|
“Vanitas vanitatum, et omnia vanitas,”
|
|
ut animadvertas quam serio loquatur vel agat, praemissa enim auctoritate
regii nominis et civitatis Jerusalem. Ait enim:
|
“Verba Ecclesiastes, Filii David regis Jerusalem (Eccle. I).”
|
|
Tribus magnis nominibus pro utilitate audientium paravit huic libro
auctoritatem seipsum nominans Ecclesiasten, id est concionatorem, Filium
David, et regem Jerusalem. Quid primum est sub sole, in quo spem suam
cupidus homo posuit? utique terra. Et in hoc mira dementia est, quia,
cum habitatio terrae hujus homini propulso a felicitate paradisi, data
fuerit ad poenam, scilicet ut in sudore vultus sui operaretur eam, ipse
sibi eam praecipere contendit, quasi ad gloriam. Nonne hoc est vanum,
cum dicit: Homo natus ex terreno, et cras moriturus (Gen. III). Hoc
tantum terrae est meum, et mei sunt isti tractus? Bene ergo in primis
cupiditatem sive possessionem terrae, vanitatis arguit, dicendo:
|
“Generatio praeterit, et generatio advenit, terra autem in aeternum stat
(Eccle. I).”
|
|
Ac si aperte dicat: Frustra homines cupidi, terram sibi subjugare, agrum
agro copulare contenderunt usque ad terminum loci, contentione
nonnunquam horribili usque ad effusionem multi sanguinis, quia tot
generationibus praetereuntibus et tot advenientibus, terra hic remansit,
nec illos secuta, qui jam praeterierunt; nec illos secutura qui
adveniunt, sive adventuri sunt. Generatio praeteriit, sicut nascendo in
hunc mundum nihil attulit, ita moriendo nihil auferre potuit, et
generatio quae advenit, sive nos ipsi qui nunc sumus, ut verbis utar
Apostoli, sicut
|
“nihil intulimus in hunc mundum, haud dubium quin nec auferre quid
possumus (I Tim. VI).”
|
|
Eamdem intentionem et in isto quod ait:
|
“Generatio praeterit, et generatio advenit,”
|
|
et in caeteris quae sequuntur, quaecunque vanitatis arguit, prudenter
intellige, quia ipsa est, quam idem Apostolus, praemisso, ut jam
memoravimus:
|
“Nihil enim intulimus in hunc mundum, haud dubium quin nec auferre quid
possumus,”
|
|
protinus expressit, dicens:
|
“Habentes autem alimenta, et quibus tegamur, his contenti simus. Nam qui
volunt divites fieri, incidunt in tentationem et laqueum diaboli, et
desideria multa inutilia, et nociva, quae mergunt homines in interitum
et perditionem. Radix enim omnium malorum est cupiditas. Quam quidam
appetentes, erraverunt a fide et inseruerunt se doloribus multis
(Ibid.).”
|
|
Quid aliud dicit Ecclesiastes, toties repetendo, vanitas et afflictio
spiritus? Hoc etiam dicens inter caetera: Quid enim proderit homini de
universo labore suo, et afflictione spiritus, qua sub sole cruciatus
est? (Eccle. I) cuncti dies ejus doloribus pleni sunt, nec per noctem
mente requiescit.
|
|