CAPUT XLV. Quomodo Moyses durare potuerit sine cibo quadraginta diebus.

“Cumque ascendisset Moyses, operuit nubes montem et habitavit gloria Domini super Sinai, tegens illum nube sex diebus.”

Gloriam Domini habitasse super Sinai dixit, quia expertus est magnam et gloriosam multitudinem dulcedinis Domini, quam abscondit quidem timentibus se (Psal. XXX); sed huic ostendit non parva ex parte, ut in illa epularetur, non uno die, sed quadraginta diebus et quadraginta noctibus. Nam quasi quaereres quomodo tandiu duravit homo sine cibo et sine potu, cum ultra septem dies natura humana sine omni alimonia durare non possit.

“Septimo autem die, inquit, vocavit eum de medio caliginis.”

Fuerit hoc omnino humanae possibilitatis, quo prae aviditate coelestium epularum sex diebus panem non comedit, et aquam non bibit. Caeterum, nisi septimo illum die Dominus vocasset, natura hominis in semetipsa residens in brevi penitus aruisset. Vocavit ergo illum de medio caliginis, cujus vox suavis, ac super mel et favum est dulcis, et vocatione sua sic inopem hominis naturam ditavit ut usque ad quadragesimum diem non solum cibi et potus, sed et totius humanae conditionis posset oblivisci. Sic in semetipso meruit experiri, ut veraciter diceret quod

“non in solo pane vivat homo, sed in omni verbo quod procedit ab ore Dei (Deut. III).”

Item: Nec in Elia jejunante similiter quadraginta diebus et quadraginta noctibus Scriptura tacuit, quod non hoc de hominis possibilitate habitum, sed de virtute Dei pro munere sumptum est. Ubi enim illum Angelus Domini secundo tetigit, dicens:

“Surge et comede (III Reg. XIX).”

Postquam comedit et bibit, statim subjunctum est:

“Et ambulavit in fortitudine cibi illius quadraginta diebus et quadraginta noctibus (ibid.).”

In fortitudine cibi illius Scriptura sic dixit, ut subintelligas quod non erat nec esse poterat in natura quamlibet fortis et in jejuniis exercitati hominis. Utiliter satis providit divinitas quatenus idoneum haberet testimonium Christi humanitatis. Ille namque jejunare habebat quadraginta diebus et quadraginta noctibus, ut, pro gula peccatoris primi hominis, innocens hic homo secundus ordinata satisfactione vapularet, nobisque in se credentibus quem ille manducando perdidit, cibum vitae aeternae jejunando acquireret. Sed hoc, ut praedictum est, supra naturam hominis est, et idcirco haeretica pravitas, quae illum non vere, sed in phantasmate hominem apparuisse contendit, tam diuturnum jejunium in suae vesaniae patrocinium procaciter arripuisset. Utiliter ergo nobis, ut jam dictum est, Divinitas providit ut duos testes veritatis jejunantis hominis Christi humanitas obtineret, alterum scilicet ex lege, alterum ex prophetis. Imo, si libet, dicimus quia non duos tantum, sed et tres habuit testes in hoc negotio hic Deus et homo verus Salvator noster. Unus enim Moyses secundo jejunavit quadraginta diebus et quadraginta noctibus. Igitur in ore non tantum duorum, sed etiam trium testium stabit et hoc verbum (Deut. XIX).