CAPUT XVI. Quomodo Scriptura hic dicat:

“Omnes animae domus Jacob fuere septuaginta,”

Lucas autem dicat

“septuaginta quinque.”

Surrexit Jacob a puteo Juramenti, venitque in Aegyptum cum omni semine suo, filii ejus et nepotes, filiae et cuncta simul progenies. Quanquam timuerit posteris suis, Deo tamen confortante hoc melius sibi et optabilius arbitratus est, ut super oculos suos manum poneret Joseph. Unde et dicebat: Sufficit mihi si Joseph filius meus vivit. Filiorum nominibus, qui ingressi sunt in Aegyptum ordine suo supputatis, tandem ita series concluditur: Omnes animae domus Jacob, quae ingressae sunt in Aegyptum fuere septuaginta. Quod, excepto Joseph et filiis ejus, septuaginta sex animae, quae egressae sunt de femore Jacob introierunt in Aegyptum, nulla dubitatio est. Ita enim paulatim per singulos supputatus numerus approbat. Repererunt autem animas tres in Aegypto, Joseph scilicet cum duobus filiis ejus. Septuagesimus autem ipse fuit Jacob. Quod si e contrario nobis illud opponitur, quomodo in Actibus apostolicis in concione Stephani dicatur ad populum, septuaginta quinque animas ingressas esse in Aegyptum (Act. VII), sciendum, hoc quidem illum ex septuaginta sumpsisse interpretibus, ubi sic scriptum est: Filii autem Joseph qui nati sunt in Aegypto animae novem. Verum in Hebraeo duae sunt, non novem. Ephraim quippe et Manasses nati de Aseneth filia Putipharis in Aegypto, antequam Jacob intraret in Aegyptum et famis tempus ingrueret, constat quia tempore quo ingressus est Jacob in Aegyptum, non ejus aetatis erant ut filios generare potuissent. Quod si quaeritur cur S. Lucas qui supradictae scriptor est historiae, in gentes Actuum apostolorum volumen emittens, non secundum Hebraicam veritatem septuaginta, sed septuaginta quinque animas, juxta septuaginta Interpretum editionem, ingressas in Aegyptum esse dixerit, facilis excusatio est. Non enim debuit contrarium aliquid scribere adversus eam Scripturam, quae jam fuerat gentilibus divulgata. Et utique majoris opinionis illo tempore duntaxat septuaginta Interpretum habebatur auctoritas, quam Lucas, qui ignotus et vilis et non magnae fidei in nationibus dicebatur. Hoc autem generaliter observandum quod ubicunque S. apostoli aut apostolici viri loquuntur ad populos, his plerumque testimoniis abutuntur quae jam fuerant divulgata in gentibus. Licet plerique tradant Lucam evangelistam, ut proselytum, Hebraeas ignorasse litteras.