|
Sapientia quam hic Spiritus sanctus efficit, unde et Spiritus sapientiae
dicitur, hoc maxime differt a sapientia saeculi, quod illa pervertit ac
destruit, haec autem rectum tenet aut custodit in homine ordinem primae
conditionis. Recolit enim haec, imo nunquam obliviscitur, quod illa
scire, vel reminisci dedignatur, scilicet quod dixerit Deus: Faciamus
hominem ad imaginem et similitudinem nostram, ut praesit piscibus maris,
et volatilibus coeli, et bestiis omnique reptili (Gen. I). Ac deinceps,
eadem Scriptura referente: Formavit hominem de limo terrae (Gen. II).
Haec ista recolens semperque memoria tenens, ita servat eumdem
conditionis ordinem, ut animam sursum sublevet ad imaginem Dei, corpus
vero humiliet in terram, cujus de limo Deus illud formavit, qua tenus
Deo spiritus hominis subditus sit, corpus vero spiritui. Econtra,
saeculi hujus sapientia sic eumdem ordinem pervertit, ut dictum est, et
destruit, ut inflatum sensum hominis faciat immemorem Dei, corpus autem
in magno habeat, seu facultates corporis qualia sunt divitiae,
principatus, et claritudo generis, sicque Deo rebellis spiritus hominis,
spiritui vero dominetur vilior portio carnis. Ab hac parte judicium
rationis, nec philosophos hujus mundi secernit, dicentes enim se esse
sapientes stulti facti sunt, etenim servierunt creaturae potius quam
Creatori, unde et tradidit illos Deus in desideria cordis eorum in
immunditiam, ut contumeliis afficerent corpora sua in semetipsis (Rom.
I). Illa ergo sapientia multum perverso ordine quasi manibus ambulans,
pedes sursum attollit, et caput per terram trahit, haec autem recte
incedens pedibus terram premit, facie coelo intendit. Tam diversis, imo
contrariis vultibus nunquam pax aut concordia convenire potuit, sed
semper invicem adversantur, et adversari non desinunt usque in finem
saeculi. Est autem summa illius jactantia, pares homines etiam cum
injuria potuisse supergredi, summa hujus laus, subveniendo paribus aut
etiam minoribus injuriam non solum non facere, verum etiam aequanimiter
pati. Summum utriusque certamen, in passione Christi Filii Dei, sic
universo spectatum est orbi ut tam nobiliter nusquam hic Spiritus
sapientiae per patientiam vicerit, nusquam tam ignobiliter sapientia
saeculi stulta convicta sit. Hinc ergo ut proposuimus spectaculum jam
nunc ingrediamur. In eo primum sapientiae virtutem novus hic Adam
exercuit, quod peccatum non fecit, a quo vetus ille non abstinuit;
deinde in eo quod omni obediens se subditur majori, quod ille non fecit.
Majorem autem dicimus, homine assumpto, Deum, qui illum assumpsit,
majorem, inquam, divinitatem impassibilem, humanitate passibili,
quemadmodum dicit: Si diligeretis me, gauderetis utique, quia vado ad
Patrem, quia Pater major me est (Joan. XIV). Majorem denique se Patrem
cum dicit, et meum non addit, non unam tantum personam, sed unum
intelligimus Deum Patrem omnium, qui est super omnes, et per omnia, et
in omnibus nobis (Ephes. IV), id est Patrem, et Filium et Spiritum
sanctum. Huic, inquam, majori, iste novus homo, iste in una eademque
persona Deus et homo, unus Christus omni obedientia subdidit se, in eo
scilicet quod peccatum non fecisset (I Petr. II), et idcirco morti nihil
deberet, mori nihilominus voluit, propter mandatum ejusdem majoris,
quemadmodum dicit: Venit enim princeps mundi hujus, et in me non habet
quidquam. Sed ut cognoscat mundus quia diligo Patrem, et sicut mandatum
dedit mihi Pater, sic facio (Joan. XXIV). Mori autem non qualicunque
voluit morte, sed morte crucis, quod et Apostolus digne magnificans, cum
dixisset: Factus est pro nobis obediens usque ad mortem, addidit, mortem
autem crucis (Philipp. II). Consideravit enim, ut vere sapiens, quod non
parvo cum fructu deberet mori, sicut quasi pro conditione loquebatur
jamdudum de illo in propheta hic idem sapientiae Spiritus: Si posuerit
pro peccato animam suam, videbit semen longaevum, et voluntas Domini in
manu ejus dirigetur. Pro eo quod laboravit anima ejus, videbit et
saturabitur. In scientia sua justificabit ipse justus servos meos multos
(Isa. LIII), etc. Hoc ille vetus homo non fecit. Noluit se subdere
majori, noluit obediens esse usque ad abstinentiam, abstinentiam autem
unius ligni. Quanto melior obediens usque ad mortem, mortem autem
crucis. Vera et humano generi valde necessaria sapientis obedientia,
sapientis atque obedientis patientia, sola valens ad insipientiae atque
obedientiae illius tollenda nobis opprobria. Haec sapientia, vel hic
spiritus sapientiae, generis humani ora laxavit, et linguam disertam
fecit, ita ut confidenter dicamus, quotquot credimus in istum sapientem
Christum Filium Dei: Pater vetus Adam, Pater carnis nostrae insipiens
peccavit, et non est; nos autem iniquitatem ejus portavimus (Thren.
III), sed itidem Pater noster Dominus Christus, novus Adam, Pater fidei
nostrae justitiam fecit, et hic jam in mundo non est. Quare ergo
justitiae ejus haereditatem non toleremus, qui ab illo Patre
haereditatem injustitiae portabamus?
|
|