|
|
“Respondit eis Jesus: Ego daemonium non habeo, sed honorifico Patrem
meum, et vos inhonorastis me.”
|
|
Hoc loco cum dicit:
|
“Ego daemonium non habeo, nusquam a magna mansuetudine sua recedit, qua,
ut superius dictum est, neminem refellere consuevit (Joan. IV).”
|
|
Aliud namque est, cum interrogatus quis negat, atque aliud, cum id quod
alius affirmaverit, ipse ex opposito consistens, alius denegat. Hoc
plane interrogando dixerant:
|
“Nonne bene dicimus nos quia Samaritanus es tu, et daemonium habes?”
|
|
Caeterum et supra dixerunt cum affirmatione:
|
“Daemonium habes, quis te quaerit interficere (Joan. VII),”
|
|
et paulo post dicturi sunt nihilominus affirmantes:
|
“Nunc cognovimus quia daemonium habes.”
|
|
Igitur et in hoc mirabilem servat mansuetudinis atque veritatis suae
tenorem, quod unum idemque opprobrium et hic interrogatus negat, et
alibi tacita patientia dissimulat. Porro, quantamcunque ob causam dicant
illum Samaritanum, quem utique non ignorabant genere esse Judaeum et a
loco Galilaeum, de quo et supra dixerunt:
|
“Scrutare et vide, quia propheta a Galilaea non surget, illud mirum est
de parvulis istis, quos invidia occidit (ibid.),”
|
|
quomodo contra semetipsos sententiam dixerunt, ita ut juxta Psalmistan
recte de hoc etiam dici possit:
|
“Quia sagittae parvulorum factae sunt plagae eorum, et infirmatae sunt
contra eos linguae eorum (Psal. LXIII).”
|
|
Si enim pro causa qualibet extrinsecus accidenti quam tamen nulla
significatione exprimunt de homine naturaliter Judaeo tam cito facere
volebant Samaritanum, quomodo ipsi quaerentes interficere hominem, qui
veritatem loquebatur eis, quod Abraham non fecit, dicebant:
|
“Semen Abrahae sumus, pater noster Abraham est, et unum patrem habemus
Deum,”
|
|
et irascebantur sibi non esse concessum? Sed jam ipsum attendamus
veritatis et sapientiae responsum:
|
“Ego, inquit, daemonium non habeo;”
|
|
notandum quod non ait: Ego Samaritanus non sum; profecto dum de hac
parte invecti opprobrii silet, ipse silentio suo satis indicat quia
genere vel communione quam Judaei cum Samaritanis non habebant, esse
Samaritanum vel Judaeum aut certe Graecum, non tanti est, ut quisquam
animum advertere, aut ullam operam dare debeat ad eluendum vel
removendum a se hujusce, dominationis [denominationis] opprobrium. Alias
autem et vere juxta mysticum sensum, quem tamen Judaei non attendebant,
Samaritanus est Dominus noster Jesus Christus, sicut ab ipsius nominis
interpretatione palam omnibus intelligi datur. Samaritanus etenim
interpretatur custos. Quis autem, nisi ipse, verus et pervigil, non
dormitans neque dormiens humani generis est custos? (Psal. CXX.)
Quapropter in illa insigni parabola quam sic inchoat:
|
“Homo quidam descendebat ab Jerusalem in Jericho, 247 et incidit in
latrones (Luc. X),”
|
|
pulchrum seipsum Samaritani illius nomine et opere commendat, qui
faciens iter, venit secus eumdem hominem, et alligavit vulnera ejus,
infundens oleum et vinum (ibid.). Prospiciens etenim iste custos noster
de excelso sancto suo, de coelo in terram aspiciens (Psal. CI), vidit
genus humanum a latronibus despoliatum et plagis impositis semivivum
relictum, id est, a diabolo deceptore dignitate suae conditionis exutum,
et creatoris sui non quidem imagine, sed sola similitudine nudatum, quod
erat semivivum esse relictum. Rationem secundum quam ad imaginem Dei
factus est, homo non perdiderat, sed imitationem bonitatis ejus,
secundum quam ad Dei similitudinem factus erat, amiserat. Vidit, inquam,
genus humanum sic semivivum, et appropiavit, proximus enim noster factus
est, et absque peccato nostri per omnia similis, et omnem curam, quam
eadem parabola prosequitur, adhibuit. Igitur de hoc nomine, quod est
Samaritanus, recte custos hominum Dominus noster tacuit, et tacendo
satis laudavit. Hoc autem quod nullius boni notam retinet, interrogatus,
non bene dictum esse, respondit, dicens:
|
“Ego daemonium non habeo.”
|
|
Sed quid?
|
“Honorifico, inquit, Patrem meum.”
|
|
Haec ergo, et econtrario modo opposita esse constat: Daemonium habere et
Patrem Deum honorificare. Ipso auctore, qui adversariae propositioni qua
dictum est:
respondens sic opponit: Non, sed
|
“honorifico Patrem meum.”
|
|
Amplius honorificare Deum, et inhonorare Dei Filium, opposita sunt; quia
non solum sensu, sed et voce contraria sunt. Proinde daemonium habere et
Deum inhonorare, voce quidem diversa, sensu autem paria sunt. Igitur dum
sic respondet mansuetus, et verax:
|
“Ego daemonium non habeo, sed honorifico Patrem meum, et vos
inhonorastis me,”
|
|
opprobrium inimicorum retorquet in caput ipsorum, vocis quidem devitans
horrisonam turpitudinem, ne diceret: Vos potius daemonium habetis, rei
autem retinens veritatem, quia nisi revera daemonium haberent, Dei
Filium non inhonorarent. Quo dicto, statim perversitas illorum
cogitationibus occurrit (Psal. XLIX), dicens:
|
|