CAPUT VII. De officio in die Dominicae Ascensionis.

Officium diei Dominicae Ascensionis, gaudium cunctis ejus cantat dilectoribus: Quia dum eumdem Redemptorem nostrum ad coelos ascendisse credimus, ipsi quoque mente in coelestibus habitamus; et spei certitudine jam possidemus rem, ad quam illum pervenisse gaudemus. Nam, sicut ipse ait,

“ubicunque fuerit corpus, illic congregabuntur aquilae (Matth. XXIV),”

id est, illuc subsequentur veri solis contemplatores et amatores claritatis ejus, ubi ipse 114 est, quorum animae virtutum pennis cum terrenorum despectu ad coelestia subvolant, nec ad terram propter cadavera sese iterum devolvunt. Etenim corpus quo solo hujusmodi aquilae pascuntur, in coelo est; corpus, inquam, Christi,

“in quo corporaliter habitat plenitudo divinitatis (Col. II)”

, quae angelos pascit, quae cibus est, et vita aeterna omnis creaturae rationalis (Joan. VI). Hoc, inquam, gaudium diei praesentis praedicat officium, sed illud hoc ipsum sollicitat gaudium, quod pariter angelorum decantamus voce dicentium: Sic veniet quemadmodum vidistis eum euntem in coelum (Act. I). Nam ascendit quidem Deus in jubilatione, scilicet apostolorum,

“qui adorantes, ut Lucas refert, reversi sunt in Hierusalem cum gaudio magno (Luc. XXIV),”

cujus gaudii participes maxime sunt hi qui in se perfectionem habentes charitatis fiduciam habent in die judicii. Ascendit, inquam, Deus illorum in jubilatione, sed ascendit et in voce tubae (Psal. XLVI), id est cum terrifico ejusdem judicii praeconio, dicentibus angelis: Sic veniet quemadmodum vidistis eum euntem in coelum. Eorum quippe, qui in pace Ecclesiae finiuntur, nimirum rarus quisque est qui ita pugnet, ita legitime decertet, ut illa venientis regis insignia, scilicet crucem clavorumque signa securus aspiciat, et irreverberata deosculetur conscientia: qui, inquam, ita crucem suam bajulando, illum secutus sit, ut jure larga reposcat pro laboriosa militia tanti triumphatoris donativa, imo ut secundum parabolam dictum sit ab ipso propositam: Rarus est qui talenta, quae homo hic peregre proficiscens sibi credidit, cum debito lucro reportet (Matth. XXV), id est dona (quae dedit hominibus ascendens in altum et captivam ducens captivitatem (Psal. LXVII; Ephes. VIII), scilicet carnem, cujus natura nostras mentes in hoc saeculo tenet captivas), ita proximorum utilitatibus impenderit, ut nihil ex eis in terra defossum, id est in terrenos usus prave detortum, ab usura spirituali vacare permiserit. Sed esto. Inveniuntur interdum qui probe viriliterque in hujusmodi studiis brachium suum roboraverit. Et merito laudatur, quia cum desides alii nudis ac desertis erant lateribus, hic multo milite stipatus incedit, et illi regi cum decem millibus occursurus est ad bellum, id est ad disceptationem judicii (Luc. XIV). At illi rex, juxta parabolam evangelicam, cum viginti millibus venit (ibid.), quia videlicet, cum hic servus bonus et fidelis, tantum de factis suis rationem reddere vix possit, illi Dominus ejus de cogitationibus quoque rationem exigit, cum redierit. Atque ita duplici territus interrogationum exercitu, necesse est suis diffidat simplicibus ac dimidiatis responsionibus.

Igitur dum de legatione mittenda et pace roganda solliciti responsum pacis ejusdem exspectamus, gaudemus quidem, ut supradictum est, in spe, sed hoc ipsum gaudium spei, magna ex parte metus imminuit. Et quia sollicitudo haec salubris est, competenter hic epistolae finalis aculeus, et ad introitum, et ad offerendam frequentatur: Sic veniet quemadmodum vidistis eum euntem in coelum. Tota autem vis sententiae, tota pene hujus evangelicae animositas tubae magis in ea personat dictiuncula, quae verbo apposita est: Sic veniet. Percutit enim acriter infelicem superbiam eorum, qui illum transfixerunt, perditamque mundi sapientiam ac reprobam fulmine ferit prudentiam: quia tunc vere quod infirmum est Dei fortius erit hominibus; et quod stultum est Dei (stultitiam quippe Jesum Christum crucifixum reputaverunt) hominibus sapientius erit (I Cor. I), ipsis cum dolore fatentibus.

Tunc implebitur illis illud Isaiae terrificum vaticinium:

“Domine, exaltetur manus tua, ut non videant (Isa. XXVI),”

subauditur, gloriam Domini. Gloriam enim Domini, id est divinitatem hominis Jesu Christi non videbunt impii, quam videre salus videntium erit, sed videbunt carnem, quam spreverunt, illuserunt, conspuerunt, flagellaverunt, spinis coronaverunt, transfixerunt. Hoc etenim secutus ait idem propheta.

“Videant et confundantur (ibid).”

Quae confusio malae conscientiae quanta sit exprimens:

“Et ignis, inquit, hostes tuos devoret (ibid).”

Tunc trement angeli et archangeli, impii autem ubi parebunt? (I Petr. IV.) Trement, inquam, angeli, et, sicut ait Dominus ad beatum Job,

“territi purgabuntur (Job XLI),”

quando Behemot, qui factus est, nullum timeret,

“qui est rex super omnes filios superbiae (ibid.),”

mirabiliter creatus, et in sua natura malitiaque et ferocitate conspicua formidabilis, coram Filii hominis fortitudine adducetur, patefactis inferni visceribus

“et videntibus cunctis praecipitabitur (Job XL).”

Et quidem sancti angeli purgatorio terrore non examinandi probantur; solidati namque sunt ut firmamentum, quomodo mollities aquarum fertur in solidum verti crystallum, ex quo peccante illo peccati principe, ipsi peccare nolentes, in hoc remunerationem acceperunt, ut jam peccare non possint; nisi quia conditionis ejusdem cum essent, peccare et ipsi potuissent, possibilitatem eamdem sibi unquam fuisse, fortassis intuitu praesentis irae pavebunt, quam et ipsi incurrere poterant, si a gratia deserti fuissent. Ait quippe dominus Effrem, quia ipsa agmina angelorum expavescent in die adventus ejus, et contremiscent. Sed de hominibus sanctis, qui annuntiando veritatem Dei, supernorum imitantur officia spirituum, et idcirco commune cum illis vocabulum sortiuntur ut angeli vocentur (Angelus quippe nomen est officii, non naturae) de his, inquam, hominibus non est dubium quin tremant, et terrore pungentur. Si ergo trement sancti angeli, ubi parebunt impii? Dies illa super eos dies irae, dies calamitatis et miseriae, dies magna et amara valde.