|
Hac nocte ante missarum solemnia legitur nobis Liber generationis Jesu
Christi (Matth. I), quod pulchro satis ordine et mystica sanctae
Ecclesiae traditum est institutione. Ecce enim vere divini structores
ordinis, per hujus seriem lectionis, scalam illam nobis repraesentant
profundo noctis tempore, quam nocte dormiens Jacob vidit, cui summitate
sua coelos tangenti Dominus innixus, eidem Jacob apparuit, et semini
ejus terram haereditariam repromisit, quando pro ejusdem propagatione
seminis ibat jussu Patris sui, ut acciperet uxorem de domo et cognatione
patris et matris. Nam, ut de mortalitate nunc taceam, quo secundum hoc,
quod omnia in figura contingebant illis (I Cor. X), scala illa
praefiguravit, cui Dominus innixus, ut jam dictum est, apparuit, nisi
generationem Jesu Christi, quam sanctus evangelista divino ore ita
contexuit, ut per Joseph ad Christum perveniret. Cui videlicet Joseph,
supremo scalae gradui Dominus parvulus innixus est. An non illi beato
innixus est, quando pupillus in hoc saeculo, id est absque carnali patre
natus, solatio ejus cum puerpera matre sustentari dignatus est? Et, ut
caetera taceam, nonne tunc vel maxime illi innixus est, quando ne ab
inimicis Herode vel caeteris inveniretur, qui quaesituri erant animam
ejus, in Aegyptum ab eodem nutritio suo deportatus est, iterumque
defuncto Herode in terram Juda relatus est (Matth. II). Cum igitur nos
media noctis librum illum generationis Christi audimus, non somno
corporeo, sed supernorum contemplatione dormientes, juxta quod sponsa
dicit in Canticis:
|
“Ego dormio, et cor meum vigilat (Cant. V);”
|
|
cum, inquam, generationem illam audimus, tunc praedictam scalam non tam
somniamus, quam vigilanti animo, et certa fide videmus. Et Dominum
nostrum parvulum propter nos factum, et per portam coeli, quam supremus
gradus scalae, scilicet beatus Joseph, sponsali dignitate contingit; per
portam, inquam, coeli, id est per beatam Virginem egressum Dominum
nostrum parvulum et vagientem, et eo modo, quo jam dictum est, scalae
innixum audimus, nostram, id est gentium salutem pro magna benedictione
promittentem, imo promissam adimplentem. Nam quod in illo somno Jacob
audivit dicentem Dominum:
|
“Atque in semine tuo benedicentur omnes tribus terrae (Gen. XXVIII),”
|
|
hoc impletur in hac Christi generatione. Quod et vere divinus
evangelista respiciens, Raab meretricem et Ruth Moabitem, generationi
huic nominatim inseruit; videlicet intuens hoc quod Christus non Judaeis
tantum, sed et gentibus secundum carnem venerit; quippe qui ex gentibus
matres habere dignatus sit, quod et prophetae ante testati sunt, dicente
David:
|
“Memor ero Raab et Babylonis (Psal. LXXXVI),”
|
|
id est latitudinis confusarum gentium. Raab enim latitudo, Babylon vero
interpretatur confusio. Isaia vero dicente in visione super Moab:
|
“Emitte Agnum, Domine, dominatorem terrae de petra deserti, ad montem
filiae Sion (Isa. XVI),”
|
|
ac si aperte diceret: Emittes, Domine, Agnum tuum Christum de medio
gentium, ut non glorietur carnalis Israel, quod proprius ejus sit
Christus, cui aestimationi ejus hoc manifeste repugnet, quod tu eumdem
Christum de gentibus emittes ad montem filiae Sion. Nam per petram
deserti designatur Ruth Moabitis, quae, stans firmiter in petra solidae
fidei, patrios deos populumque suum oblita, venit cum Noemi, juncta viro
Booz Bethleemitae genuit Obed avum regis David (Ruth. IV), in quo facta
est et parens Salvatoris. Duobus igitur ex populis, Judaico scilicet et
gentili, patres progeniti, tanquam duobus scalae lateribus, diversi
gradus inserti Christum Dominum sustinent, egressum a summo coeli,
omnesque angeli sancti descendunt et ascendunt per eam, et omnes electi
prius ad suscipiendam incarnationis ejus fidem humiliantur, ut postmodum
ad videndum divinitatis ejus gloriam subleventur. Unde et alibi ipse
Dominus:
|
“Amen, inquit, dico vobis, videbitis coelum apertum, et angelos Dei
ascendentes et descendentes supra Filium hominis (Joan. I),”
|
|
id est supportante et sublevante Filio hominis, videbitis sanctos omnes
ascendentes ad Deum, apertis sibi coelorum claustris per redemptionem
Filii hominis, et ut post ascendere possint, prius descendere ad
orationem crucis vel passionis ejus in spiritu humilitatis. Utrumque
scilicet ascensum hunc et descensum Matthaeus et Lucas innuere videntur,
dum alter eorum descendendo (Matth. I), alter vero ascendendo Christi
generationem contexuit (Luc. III), quia videlicet factus homo Deus, dum
vagit in cunis, invitat nos, ut humiliemur exemplo suae humilitatis,
baptizatus autem dum coelestibus incipit coruscare miraculis, humiles
suscitat ad intelligendam gloriam suae divinitatis. Lecta tandem
praedicta generatione Christi protinus laudem Deo solemnem chorus
Ecclesiae concrepando succinit. Et merito. Si enim Jacob, cum
evigilasset a somno, ait:
|
“Vere Dominus est in loco isto (Gen. XXVIII),”
|
|
etc.: si inquam, adeo demiratus est propter umbram vel figuram
futurorum, quae in somnis viderat, quanto magis nos peractam rei
veritatem intuentes, excitari debemus in laudem, et vocare locum hunc,
id est sanctam Ecclesiam, Bethel, id est domum Dei, ubi vere non est
aliud nisi domus Dei, et porta coeli, scilicet non aliud quam beata
progenies, et gloriosa Virgo, quae coeli Regem genuit? Et si statim
|
“surgens Jacob tulit lapidem, quem supposuerat capiti suo, et erexit in
titulum, fundens oleum desuper (ibid.),”
|
|
quanto magis nos confestim, ubi nobis haec generatio recitata est,
attollere debemus summis laudibus lapidem summum, angularem, pretiosum
(I Petr. II), quem supposuimus capiti, id est cordi nostro, ut stabile
fundamentum et super illum fundere oleum piae confessionis et devotae
gratiarum actionis? Bene ergo statim missarum solemnia celebramus, et
sicut visi sunt angeli ascendentes, et descendentes, nos quoque
ascendimus per fidem, primam missam, ut dictum est, in laudem divinae
nativitatis, secundam cantantes in confessione et honore humanae quam
propter nos subiit generationis.
|
|