|
Appellavitque lucem diem, et tenebras noctem. Lucem, inquit, quam vidit
quod esset bona, appellavit diem, et tenebras, quarum esse bonum non
est, appellavit noctem. Diligenter animadvertendum. Prius vidit lucem
quod esset bona, et deinde dividens lucem et tenebras, condigna singulis
imposuit vocabula. Si litterae ordinem ita contexuisset: Dixit Deus:
Fiat lux, et facta est lux; divisitque lucem et tenebras, appellavitque
lucem diem et tenebras noctem, et vidit Deus quod esset bonum, putaremus
tenebras sive noctem hic eo modo dici quo in in die quarto dictum est,
Fiant luminaria in firmamento coeli, et dividant diem ac noctem, sive ut
item inferius dicitur, lucem et tenebras quorum utique divisio bonum
est, ut positis, juxta Psalmistam (Psal. CIII), tenebris, et facta nocte
in ipsa pertranseant omnes bestiae silvae: orto autem sole exeat homo ad
opus suum, nocturna refectus quiete. Nunc autem tenebras a laude boni
seclusit. Primum enim, ut jam dictum est, dixit quia vidit Deus lucem
quod esset bona, et deinde divisit, et utrisque nomina invicem optata
dedit, quia lucem diem, et tenebras noctem appellavit. Ergo istae
tenebrae sunt ejusmodi, in quibus nihil intelligitur boni. Et quidem
tenebrae, de quibus istam lucem splendescere jussit, bonum aliquod erant
in providentia Dei, quemadmodum lignum vel ferrum bonum est in manu
periti artificis. Proinde et illas laudi suae ascribens: Ego, inquit,
Dominus, et non est amplius, formans lucem, et creans tenebras (Isa.
XLV). Etenim tenebras, de quibus splenderet formata lux, ut jam dictum
est, creasse, quae et ferebantur super faciem abyssi, bonum fuit; verum
formatam jam lucem in tenebras reverti, pessimum et apostaticum esse
nemo cui dubium sit. Igitur, ne longum faciamus disputationis circuitum
super appellatione diei et noctis, secundum spiritualium naturam
oculorum, quales soli tunc erant, accipi oportet diem et noctem,
spiritualem scilicet noctem, et spiritualem diem, videlicet bonorum
angelorum pulchritudinem, et malorum horridam tetramque foeditatem,
quibus nominibus res easdem nunc usque spirituales viri appellant, verbi
gratia Paulus, cum dicit: Omnes vos filii lucis estis, et filii diei:
non sumus noctis et tenebrarum (I Thess. V). Et multa ad hunc modum. Sed
dicit aliquis: Haec et hujusmodi per similitudines magis quam secundum
rerum naturam dicta sunt, id est, non quod vere civitas illa coelestis
Jerusalem, cujus filii sumus, dies, aut quod illa civitas diaboli, cujus
eramus quondam, vere nox sit, sed quod in illis quaedam diei et noctis
similitudo sit, et per metaphoram dicuntur quaecunque Scriptura loquitur
in hujusmodi. Ad haec inquam: Non illa invisibilia istorum visibilium,
sed haec visibilia illorum invisibilium imagines et similitudines sunt;
non enim illa propter haec, sed haec propter illa facta sunt. Et in
illis veritas, in istis umbra, imo et vanitas est. Vidi, inquit
Ecclesiastes, cuncta quae fiunt sub sole, et ecce universa vanitas
(Eccle. I). Verum quia apud sensus eorum qui de illis invisibilibus
imbuuntur, ista priora sunt, et prius ab exsulibus nobis cognoscuntur
quam illa prima nostra quam perdidimus, idcirco illa istius similia
dicuntur, ut lippientes oculi, quia coelestium claritatem spectare
nequeunt, imagines eorum in istis speculis contemplentur. Igitur lucem,
id est bonorum angelorum pulchritudinem, diem, et tenebras, id est
malorum squalorem spirituum, Deus, sicut jam dictum est, appellavit
noctem.
|
|