|
Prima liberalium artium grammatica, id est loquendi peritia sic adest
primumque adfuit in sancta Scriptura sive sapientia Dei, ut primordia
ejusdem artis, id est litteras communes quas librarii sequerentur,
quarum disciplina velut quaedam grammaticae artis infantia est, Hebraeos
cum lege Domini per Moysen accepisse non dubium sit. Divisiones quoque
grammaticae artis, quae a quibusdam triginta dinumerantur, id est partes
orationis octo, vocem articulatam, syllabam, pedes, accentus, posituram,
notam, orthographiam, analogiam, etymologiam, glossam, differentiam,
barbarismum, soloecismum, vitia, metaplasmum, schemata, tropos, prosam,
metra, fabulas, historiam describere ac distinguere praesentis negotii
non est, verumtamen haec in illa contineri vel observari usque adeo
verum est, ut fabulam quoque non praetereat. Fabulas autem grammatici a
fando nominaverunt, quia non sunt res factae, sed tantum loquendo
fictae, quae ideo sunt inductae, ut ficto mutorum animalium, vel etiam
eorum, quae anima non habent, inter se colloquio, imago quaedam vitae
hominum nosceretur. Hac ita ille filius Hierobaal in libro Judicum
utitur: Audite me, viri Sychem, ita ut audiat vos Deus. Ierunt ligna ut
ungerent super se regem. Dixeruntque olivae: Impera nobis. Quae
respondit: Nunquid possum deserere pinguedinem meam, qua et dii utuntur
et homines, et venire, ut inter ligna promovear? Dixeruntque ligna ad
arborem ficum: Veni, et super nos regnum accipe (Jud. IX), etc. Et in
Paralipomenon, cum misisset Amasias rex Juda ad regem Israel, dicens:
Veni, videamus nos mutuo, ille remisit nuntios, dicens: Carduus qui est
in Libano, misit ad cedrum Libani, dicens: Da filiam tuam filio meo
uxorem. Et ecce bestiae, quae erant in silva transierunt, et
conculcaverunt carduum (II Par. XXV). Schemata quoque quod nomen
Graecum, nos habitum, vel formam, vel figuram recte nominamus, quia per
haec quodammodo vestitur et ornatur oratio, cognoscere licet in sancta
Scriptura passim reperiri, ut est illud in Psalmo: Fundamenta ejus in
montibus sanctis, diligit Dominus portas Sion (Psal. LXXXVI). Hoc schema
prolepsis, id est praeoccupatio sive praesumptio dicitur, quando ea quae
sequi debent anteponuntur. Ante enim posuit, ejus, dicendo: Fundamenta
ejus, et postea, cujus, id est Domini, subjungendo, diligit Dominus. Sic
et caetera schemata sive schematis species in sancta Scriptura sparsim
inveniuntur. Et quidem gloriantur Graeci talium se figurarum sive
troporum fuisse repertores, sed cum sancta Scriptura caeteris Scripturis
omnibus non solum auctoritate, quia divina est, vel utilitate, quia ad
vitam ducit aeternam, sed et antiquitate praeemineat, non solum vana,
sed et falsa haec eorum gloriatio est. Nihilominus et metra, quae ab eo
dicuntur, quod certis pedum mensuris atque spatiis terminentur, eadem
sancta Scriptura non ignoravit, Psalterium enim lyrici composuere pedes
et sancti Job pene totum volumen hexametris constat versibus, dactylo
spondeoque currentibus.
|
|