VERS. 8.

“Circumspicit montes pascuae suae,”

id est, ascensiones virtutum in corde suo disponit per altas contemplationes refectionis aeternae (Psal. LXXXIII), per quas nititur sublimioribus angelorum virtutibus interesse.

“Et virentia quaeque perquirit,”

id est, bona aeterna quae nulla temporalitate marcescunt desiderat. Cuncta haec, quae de onagro dicta sunt, intelligi etiam aliter possunt, videlicet, ut ostendatur per quem supradicta virtus praedicationis detur, illico commemoratio de Dominica Incarnatione subnectitur, ut dicatur:

“Quis dimisit onagrum liberum in solitudine?”

nec indignum est per hoc animal Dominum figurari, cum dicat etiam:

“Ego autem sum vermis, et non homo (Psal. XXI),”

et per prophetam juxta LXX interpretes dicitur:

“Scarabaeus de ligno clamavit.”

“Quis”

ergo, inquit,

“dimisit onagrum liberum,”

subaudi, nisi ego, id est, misit Christum quasi agri animal, id est, agresti quondam gentilitati profuturum,

“liberum,”

inquam,

“in solitudinem,”

id est, omni peccato carentem et idcirco inter mortuos liberum (Psal. LXXXVII) in ea quae quondam deserta erat gentilitate,

“et vincula ejus quis solvit?”

id est, infirmitates passionis commutavit in gloriam resurrectionis, suscitando eum solutis doloribus inferni (Act. II).

“Cui dedi,”

Inquit,

“in solitudine domum,”

in gentilitate corda hominum ad possidendum. Gentilitas namque solitudo exstitit, in qua patriarcha non fuit, propheta non fuit, ad intelligendum Deum qui ratione uteretur non fuit.

“In solitudine,”

inquam,

“domum, et tabernacula ejus,”

id est, diversas Ecclesias, quae in hac vita quasi tabernacula ad tempus figuntur,

“in terra salsuginis,”

id est, in eadem gentilitate, quae nullam viriditatem boni intellectus proferens perversa sapiebat.

“Contemnit multitudinem civitatis,”

id est, eorum vitam ad quos venerat, scilicet Judaeorum despicit imitari, ita ut cum eum regem facere vellent, refugerit (Joan. VI), et cum eum interficere quaererent, sponte ad crucem venerit (Joan. XVIII). Et quia

“peccatum non fecit nec inventus est dolus in ore ejus (I Petr. II),”

“clamorem,”

inquit,

“exactoris non audit,”

id est, antiqui hostis insidias despicit, qui, ut supra dictum est, recte exactor dicitur, quia suadendo intulit culpam, saeviendo exigit poenam. Cujus sermo est astuta persuasio ante hominis mortem, clamor vero violenta jam rapina post mortem. Quem clamorem exactoris hic non exaudit, id est, non timet cum dicit:

“Venit enim princeps mundi hujus, et in me non habet quidquam (Joan. XIV).”

Imo et juxta prophetam, sceptrum exactoris hujus superavit, sicut in die Madian (Isa. IX), id est, regnum diaboli gentilitatem eripiendo diruit, juxta quod similitudo praesignavit in die Madian, scilicet quando Gedeon pugnavit cum CCC viris contra Madian novo genere belli, ita ut dextris tenendo tubas, sinistris autem ardentes lampades intra lagunculas, fractisque lagunculis in tubarum sonitu illinc lampadum coruscatione territi hostes in fugam converterentur (Judic. VII). Sic enim in adventu suo Redemptor noster, qui significatur per Gedeon, quod interpretatur circuiens uterum, etiam et ipse Virginis uterum mira potentia introivit. Redemptor, inquam, cum CCC viris, id est, cunctis cultoribus Trinitatis, quibus et dedit tubas, id est, terribilia coelestis doctrinae verba, et lampades intra lagenas, id est, clare sancti Spiritus dona intra corpora fragilia, ita ut verbi tubas in dextera, et lagenas ferrent in laeva, id est, verba Dei in majore cura, suisque corporibus haberent pretiosiora, cum his, inquam, et talibus viris regnum hujus exactoris invasit, et inita pugna sonantibus tubis, id est, emisso sonitu praedicationis, fractisque lagenis corporum per multa genera passionum miraculorum claritas splenduit quasi lux, fugitque hic exactor diabolus, quem suo quoque nomine designat Madian, interpretatur enim declinans judicium; fugit, inquam, de cordibus hominum victus in judicio, nec valens resistere victori Christo. Hic itaque clamorem hujus exactoris non audit, imo vincens et ejiciens illum, circumspicit montes pascuae suae, id est, erigit altos et elatos homines, de quorum pascatur conversione et humilitate. Unde et scriptum est:

“Altitudines montium ipse conspicit (Psal. XXXIV),”

id est, elationem superborum ab iniquitate in melius convertit.

“Et virentia quaeque perquirit,”

id est, eos diligit quorum caro per praedicationem ejus in virtutibus reflorescit, qui tanto vere virentes sunt, quanto in haereditatis immarcessibilis sorte radicem cogitationis figunt.

Superato exactore, ut supradictum est, quia paulatim per infirma mundi confusa sunt fortia (I Cor. I), et dum in veneratione vita surgit humilium, elatio cecidit superborum, de eisdem superbis vel potentibus saeculi tandem leve jugum Christi suscipientibus, subditur: