CAPUT XVII. Contra illos qui dixerunt Spiritum sanctum a solo Patre, et non etiam a Filio procedere, dictum a Sapientia:

“En proferam vobis Spiritum meum, et ostendam verba mea.”

Eadem ipsa Sapientia dicit parvulis:

“En proferam vobis Spiritum meum, et ostendam verba mea (Prov. I)”

Quid hoc est, nisi quod facturam se praevidebat, jamque fecit ipsa incarnata Sapientia? Cum enim resurrexisset a mortuis, stans in medio discipulorum suorum, insufflavit et dixit eis:

“Pax vobis, accipite Spiritum sanctum (Joan. XX),”

et sicut alius evangelista dicit:

“Tunc aperuit sensum ut intelligerent Scripturas (Luc. XXIV).”

Nonne hoc erat Sapientiae, id est de Filio [Filii] Dei, procedentem de semetipso dare vel proferre Spiritum suum, Spiritum sanctum, et ostendere verba sua? Item in eodem libro scriptum est:

“Sapientia aedificavit sibi domum, excidit columnas septem (Prov. IX).”

Quid hoc est dicere, nisi quia Verbum Dei, Filius Dei naturam assumpsit, sive corpus humanum, et eidem assumpto homini sanctum infudit septiformem Spiritum? Haec idcirco dicimus, quia fuere nonnulli maxime Graecorum, qui dicerent a solo Patre et non etiam a Filio procedere hunc Spiritum sanctum, quos tamen sancta Romana Ecclesia, Latinae Ecclesiae columna, jamdudum per multa consilia, luce coruscans evangelica et super petram fidei firmiter stans fundata, sic reverberavit, concentorem ex ipsis Graecis habens Athanasium catholicum atque orthodoxum, ut jam non sit nobis necesse quidquam addere, nisi quia spontaneum in sermonibus nostris huic processioni offerimus obsequium, et in scribendo de hujusmodi quoddam dulce in palato cordis ruminamus delectamentum. Tunc autem delectamentum hoc duplicatur, et spectatorem tantae processionis laetificat abundantius, si cum auctoritate Scripturarum ratio quoque suppeditat, ut non dubitet intima fides, quod non minus a Filio, quam a Patre, hic amborum Spiritus procedat, Deus ex Deo, non differens in substantia, par ambobus in majestate, non par in gloria. Igitur ut de ipsa processione utiliter delectemur, et delectabiliter utilia loquamur, dicendum in primis quot sint et qui sint modi processionis ejusdem sancti Spiritus.