CAPUT X. Satanam suo ipsius mendacio deceptum, caeteros angelos despexisse, majestatemque et aequalitatem Dei ambivisse.

Ubi mendax ille mendacium illud locutus est:

“Ego feci memetipsum, et Deus ego sum (Ezech. XXIX),”

deliberavit adhuc apud se, et proposuit, dixitque in corde suo:

“Ascendam super altitudinem nubium, similis ero Altissimo (Isa. XIV).”

Nimirum nubium nomine, caeteros omnes angelos cognominavit, fortassis ob magnitudinem et pulchritudinem suam, quia non parvus erat in oculis suis, tanto omnes angelos semetipso viliores judicans, quanto nubes, licet aliquatenus candidae vel lucidae, obscuriores sunt pulchritudine luciferi. Luciferum namque volebat se haberi. Unde et cum improperio ei dicitur:

“Quomodo cecidisti de coelo, Lucifer, qui mane oriebaris?”

(Ibid.) Profecto quia ibi dixisse legitur:

“Ascendam super altitudinem nubium,”

ibidem quando cum exprobratione lucifer nuncupatur, datur intelligi, quod caeteros angelos in corde suo quasi nubes reputaverit, arbitrans de semetipso, quod esset tanquam lux qua nubes indigent, ut illustrentur. Sed illud occurrit, quod ibidem utrumque dixit:

“Super astra Dei exaltabo solium meum, et ascendam super altitudinem nubium (ibid.).”

Ad quod dicendum quod neque astra haec visibilia, neque nubes tunc erant, et idcirco per astrorum et nubium vocabulum intelligi oportere ordines angelorum, quos ille, quamvis essent astra Dei, reputabat nubes comparatione sui. Caeterum quoquo modo haec dixerit, illud constat quod despectui cunctos habuit, nam omne sublime videt, et ipse est Rex super omnes filios superbiae (Job XL). Quid tandem est quod ait:

“Ascendam in coelum, super astra Dei, super altitudinem nubium?”

Nonne in coelo erat, et propter hanc superbiam de coelo cecidit ille Satanas? Nonne super altitudinem nubium ejusmodi ascenderat, cum, sicut jam dictum est ex alio propheta, abietes et platani per quas intelligunt quod eaedem altitudines angelicae dignitatis non fuerint aequales frondibus illius, non adaequaverunt summitatem ejus in paradiso Dei (Ezech. XXXI). Alium ergo ascensum oportet intelligi, videlicet ascensum cordis, non corporis, ascensum honoris, non loci. Ex abundanti est astruere provectionem honoris ascensum recte dici, cum in scholis quoque pueri lectitent, ducem nobilem dicentem militibus suis:

Quo potuit civem populus perducere liber,

Ascendi, supraque nihil nisi regna reliqui.

Quod dixit,

“ascendam,”

tumor fuit ambitionis, quia qui dicebat,

“ego feci memetipsum, Deus ego sum (Ezech. XXIX),”

consequenter sic ambiebat ascendere in coelum, ut coeli teneret imperium, sic exaltare super astra Dei solium suum volebat, sic ascendere super altitudinem nubium, ut adoraretur et honorificaretur concentu angelorum tanquam Deus et Dominus ipsorum. Hoc enim habet suprema dictio sive dictionis ejus conclusio. Nam ac si aliquis quaereret: Iu quo ascendes?

“Ero, inquit, similis Altissimo (Isa. XIV).”