|
Exaltabitur manus tua super hostes tuos, et omnes inimici tui
interibunt. Hostes publici sive inimici Domini illi majestatis
adjudicantur, qui non solum peccatores, verum etiam impii sunt odiendo
nomen ejus, quales maxime illi fuerunt, de quibus ipse in Evangelio
loquitur: Nunc autem et viderunt et oderunt et me et Patrem meum. Sed ut
impleatur sermo, qui in lege orrum scriptus est, quia odio habuerunt me
gratis (Joan. XV). Super ejusmodi hostes exaltabitur, inquit, manus tua,
subauditur, ut non videant gloriam tuam, imo ut videant et confundantur,
quemadmodum alius propheta, cum sub interrogatione dixisset: Et non
videbit impius gloriam Domini (Isa. XXVI), protinus duplicem
responsionem hoc modo ipse reddidit: Domine, exaltetur manus tua ut non
videant, videant et confundantur zelantes populi, et ignis hostes tuos
devoret (ibid.). Denique et per justam increpationem dixit: Domine,
exaltetur manus tua, et non videant gloriam tuam, et subaudiendum est,
ita ut in gloria tua partem habeant ullam, et per severam nimisque
acerbam concessionem, ait protinus, videant et confundantur. Quodque hic
dicit, et omnes inimici tui interibunt, illic similiter conceditur, ut
fiat dicendo, et ignis hostes tuos devoret. Nam ubi exaltabitur manus
tua, Domine, quando apparebis sedens in sede majestatis tuae rex et
judex Israel statutis ovibus ad dexteram, haedis autem ad sinistram
tuam, tunc omnes inimici tui interibunt, diabolus videlicet et angeli
ejus, tunc hostes tuos videlicet tam diabolum et angelos ejus, quam et
homines impios sequaces ejus, ignis devorabit te dicente: Ite,
maledicti, in ignem aeternum, qui praeparatus est diabilo et angelis
ejus (Matth. XXV). Hoc nihilominus ad Ecclesiam universam referri
potest, cujus caput est ille judex, exaltabitur manus tua super hostes
tuos, et omnes inimici tui interibunt, quia videlicet qui capitis, id
est, hostes vel inimici sunt corporis, quod est Ecclesia ejus, et ubi
caput ibi nimirum exaltabitur et corpus. Recte ergo et ad ipsam dictum
hoc recte intelligitur, praesertim quia et supra illi dicebatur: Surge
et tritura, filia Sion (Mich. IV), etc., et protinus eidem dicitur: Et
erit in die illa, dicit Dominus: Auferam equos tuos de medio tui, et
dispergam quadrigas tuas, et perdam civitates terrae tuae, et destruam
omnes munitiones, et auferam maleficia de manu tua, et divinationes non
erunt in te. Et perire faciam sculptilia tua, et statuas de medio tui,
et conteram civitates tuas, et faciam in furore et indignatione ultionem
in omnibus gentibus, quae non audierunt. Magnifice in verbis istis
consoletur se Ecclesia Dei, considerando vitae aeternae statum, qualis
futurus sit ex die illa, qua omnes sui interibunt inimici. Siquidem hoc
promittitur in his verbis, quod non solum mala omnia, verum etiam ipsa
quoque, quae in hoc saeculo videntur, et sunt quaedam bona, quamvis non
vera vel sufficientia, penitus non erunt illic. Quis enim nescit
maleficia, divinationes, sculptilia, et statuas atque adorationes manuum
operum, et lucos ad sacrificandum daemoniis electos sive sacratos, vera
esse mala? Quis item neget equos, quadrigas civitates atque munitiones,
falsa esse bona? Fallax equus ad salutem, ait Psalmista (Psal. XXXII),
et hi in curribus, et hi in equis, nos autem in nomine Domini Dei nostri
invocabimus (Psal. XIX). Possunt quidem prodesse equi et quadrigae, imo
et necessaria sunt ad subvectionem tardis et infirmis corporibus, vel
etiam sanctis ad fugiendum de civitate in civitatem, si urgente
persecutore fugiendum est citius, sed cujusmodi usus, non tam verum
bonum, quam verae infirmitatis est solatium, saepe nimium habens fallax
experimentum quia, sicut jam dictum est, fallax equus ad salutem, ad
quod succinere possis, sed non fallax ad fatigationem. O quanto melius
est, gravia ut nunc sunt corpora, immutari, et velocitate angelorum
perfrui, quam gravedinem corporum equis vel quadrigis vectitando
fallaciter consolari! Igitur magnae beatitudinis est promissio in verbis
istis cum dicit, et erit in die illa, dicit Dominus: Auferam equos tuos
de medio tui, et dispergam quadrigas tuas, etc. Praemiserat enim, et
omnes inimici tui interibunt. Ergo idem est ac si dicat: In die illa
faciam illud, pro quo nunc clamas ad me dicens: De necessitatibus meis
erue me (Psal. XXIV). Primum est, quod equos tuos auferam, et quadrigas
tuas dispergam, id est quod terreni corporis tantam velocitatem
efficiam, ut sit quocunque velit, quod fieri non posset cum equis et
quadrigis. Tunc enim homines aequales erunt angelis, ait ipse Dominus,
et filii sunt Dei, cum sint filii resurrectionis (Luc. XX). Quod si
aequales, nimirum et aeque veloces, aeque ut angeli erunt, equis et
quadrigis non indigentes. Quid porro de civitatibus et munitionibus
dicam, cum dicit, et perdam civitates terrae tuae, et destruam omnes
munitiones? Notum est, quia Cain fratrem suum Abel per invidiam occidit,
et hic primus aedificavit civitatem, vocavitque eam ex nomine filii sui
Enoch (Gen. IV). Porro et Abel et caeteri sancti omnes hic manentem
civitatem non habent, sed futuram inquirunt (Hebr. XIII). Perdam igitur,
ait, civitates terrae tuae, et destruam omnes munitiones, non solum
spirituales, verum etiam manufactas et materiales, sine dubio
subintelligendum, et omnes civitatum atque munitionum seditiones atque
cupiditates, et universas, quas eisdem Cain mortalibus intulit clades,
et malas sollicitudines, quarum universitas dicitur et est Babylon, cum
qua, ut audimus in Apocalypsi vocem de coelo dicentem: Fornicati sunt
reges terrae, et in deliciis vixerunt (Apoc. XVII). Et de qua ibidem ita
scriptum est: Et sustulit unus angelus fortis lapidem molarem magnum, et
misit in mare, dicens: Hoc impetu mittetur Babylon magna civitas illa,
et ultra non invenietur (Apoc. XVIII). Magna igitur requies sanctae
Sion, id est Ecclesiae, in perditione civitatum vel munitionum terrae
promittitur, qui videlicet cum perditione illarum, perditio quoque
consequenter subintelligitur rerum omnium concupiscibilium, quae in
civitatibus sunt (quarum ex intuitu sancti cives regni Dei peregrinantes
in hoc mundo tentati et fatigati sunt), videlicet auri, et argenti, et
lapidis pretiosi, et margaritarum, et byssi, et purpurae, et serici, et
marmoris, et cinnamomi, et amomi, et odoramentorum, et unguenti, et
thuris, et vini, et olei, et similae, et tritici, et jumentorum, et
ovium, et equorum, et redarum, et mancipiorum, et caeterorum omnium de
quibus recte sapiens dicat: Vanitas vanitatum et omnia vanitas (Eccle.
I), quarum cupidi mercatores, nunc divites facti, pauperibus insultant
filiis tuis, o sancta Sion. Sed tunc illis flentibus atque lugentibus et
dicentibus: Vae, vae (Apoc. XVIII), isti exsultabunt et libenter
videbunt, pariter perire suas quoque munitiones, et quas hic pro
necessitate habuerunt, non ut alios impugnarent, sed ut impugnantibus
aliis aliquod refrigerium haberent. Et auferam, inquit, maleficia de
manu tua. Et hic subintelligendum est, ut amplius mali quidquam non
facias. Impossibile namque erit ex die illa ut sancta electorum societas
mali quidquam faciat vel admittat, et erit firma et incorruptibilis
innocentia. Neque enim erit ultra serpenti antiquo facultas sive
licentia, ut sibilet quidquam, vel mali aliquid alicui sanctorum
suadeat, sicut fecit quando mulieri suasit, ut vetitum comederet, et
viro suo porrigeret (Gen. III), quo maleficio totum exinde genus humanum
venenatum est. Ut breviter dicam, sic auferet Dominus de manu electorum
suorum maleficia, ut quibus dedit nunc malefacere nolle, tunc det quod
amplius et perfectius est, scilicet malefacere non posse. Et
divinationes non erunt in te. Divinatio prophetia mendax est. Haec sine
dubio feliciter tunc deerit, quando praesentia vel plena cognitio Dei,
praesensque facies veritatis cunctos illustrabit, et nihil incertum vel
incognitum erit. Hanc perfectionem in hac vita sancti non valent
consequi, sed ex parte, inquiunt, cognoscimus, et ex parte prophetamus.
Cum autem venerit quod perfectum est, evacuabitur quod ex parte est.
Videmus nunc per speculum in aenigmate, tunc autem facie ad faciem (I
Cor. XIII). Et perire faciam sculptilia tua, et statuas de medio tui,
et non adorabis ultra opera manuum tuarum. Hoc etiam ante diem illam
providendum est ut opera manuum suarum, scilicet sculptilia et statuas,
adoret, quaecunque anima Deum verum colit vel nomen ejus invocat,
verumtamen magna pars populi Dei, populi electi unum Deum colentis,
perfectionem hujus rei non adjungit, dum corpore vivit. Nam et si manus
exterius vacat, ut visibilem sibi statuam non faciat, nonne animus
celerrimus artifex formam sibi aliquam persaepe fingit, dum recordatur
Creatoris sui, et eum contemplari cupit, cui dicit, in oratione: Pater
noster, qui es in coelis (Matth. IV). Velociter namque sibi proponit,
aut velociter sibi occurrente delectabiliter excipit, quasi venerabilis
formae senem speciosum et magnum, magno consilio residentem, et
fortassis ita putat esse in re, sicut legit vel audit in illa Danielis
visione: Quia throni positi sunt, et Antiquus dierum sedit, vestimentum
ejus quasi nix candidum, et capilli ejus quasi lana munda (Dan. VII),
etc., quae quasi localem loquuntur Deum, cum ipse localis non sit.
Equidem sic simpliciter errare veniale est, sed errorem eumdem
pertinaciter defendere damnabile, quia haereticum est. Unde et
humaniformii dicuntur haeretici, qui Deum forma humana membrisque
distinctum asserere conati sunt. Quod igitur nunc dicit: Et perire
faciam sculptilia tua, et statuas de medio tui, et non adorabis ultra
opera manuum tuarum, sic in illa die perfici credendum est, ut circa
divinam substantiam nemo taliter erret, videntibus cunctis qualis sit.
Unde Joannes: Scimus, inquit, quia cum apparuerit, similes ei erimus,
quia videbimus eum sicuti est (I Joan. III). Quod deinde sequitur, et
evellam lucos tuos de medio tui, et conteram civitates tuas, itidem in
die illa perfecte implebitur, quod nunc ex parte impletum est vel
implendum est. Non enim jam in hoc perfectio est, quod verum colentes
Deum, non lucos frequentant, nec latebras vel tenebras quaerunt ad
sacrificandum principibus tenebrarum, neque civitates suas claudunt, id
est, conscientias non occultant, sed opportune peccata sua confitendo
aperiunt, non, inquam, perfectio jam in hoc, sed inchoatio beatitudinis
est, quia multa sunt adhuc non solum mala erubescenda, verum etiam bona
revelanda quae abscondunt et abscondere volunt, in his quae
reprehensibilia sunt metuentes verecundiam; in his quae laudabilia sunt
fugientes inanem gloriam. At vero tunc nihil erit quod velint esse
occultum, neque invitis illis fiet illud quod Apostolus ait, quia veniet
Dominus et illuminabit abscondita tenebrarum, et manifestabit consilia
cordium (I Cor. IV). Nam de malis, ubi certa remissio erit, non habebunt
cur erubescant, imo multum habebunt quod gaudeant, scilicet magnam et
sine fine magnificandam remissoris gratiam et gloriam. Porro de bonis ut
abscondant illa, nequaquam inanem opus erit fugere gloriam, quia talis
ventus illic flare non poterit, ubi vera et stabilis gloria Dei super
omnes abundans cuncta superabit, universosque et angelorum et hominum
ordines in fundamento suae visionis cum dulci tremore continebit. Igitur
et lucorum evulsio, et civitatum contritio tunc ad plenum perfecta erit,
quia nullus erit qui occulte quidquam gerere, vel conscientiam suam ne
videatur, aliquo modo circumceptam esse velit. Tunc econtra ibunt impii
in supplicium et in opprobrium sempiternum, et hoc est, quod hic in
calce sermonis enuntians, et faciam, inquit, in furore et indignatione
ultionem in omnibus gentibus quae non audierunt.
|
|