|
|
“Sicut fecit, inquit, in mari Rubro, sic faciet in torrentibus Arnon.”
|
|
Quomodo fecit in mari Rubro?
|
“Respiciens, inquit, Dominus super castra Aegyptiorum, per columnam
ignis et nubis, interfecit exercitum eorum, et subvertit rotas curruum,
ferebanturque in profundum (Exod. XIV).”
|
|
Torrentes Arnon, fluvii sunt eloquentium haereticorum, scandentium
superbiae currum, rotantium verba peccati contra Christum et sanctum
ejus catholicum populum. Istis igitur de libro Bellorum Domini, de omni
libro catholicae veritatis, vel divinae auctoritatis praedicitur, quia
secundum similitudinem Pharaonis et exercituum ejus, ipsi quoque
subvertentur, et in profundum inferni cum diabolo praecipitabuntur.
|
“Scopuli torrentium inclinati sunt, ut requiescerent in Aran, et
recumberent in finibus Moabitarum.”
|
|
Per metaphoram sub inclinatorum nominibus scopulorum, timorem exprimit
Moabitarum trementium, ad introitum filiorum Israel et requiescentium in
Aran, id est, spem suam ponentium in hariolo Balaam, quem adduxerant de
Aran, ut recumberent in finibus Moabitarum, videlicet cum de finibus
eisdem filios Israel abegissent, maledicente illis Balaam.
|
“Ex eo loco apparuit puteus. Super quo locutus est Dominus ad Moysen:
Congrega populum et dabo ei aquam. Tunc cecinit Israel carmen istud:
Ascendat puteus. Concinebant: Puteus quem foderunt principes, et
paraverunt duces multitudinis in datorem legis, et in baculis suis.”
|
|
Juxta historiam, non valde magnum, aut carmine dignum fuit quod
|
“ex eo loco puteus apparuit;”
|
|
majora enim apparuerunt illis, verbi gratia, quando aqua de petra
percussa profluxit, et nullum tamen tunc Israel carmen cecinit.
Scrutemur ergo mysterium, quod vere jucundo carmine est dignum.
id est auditores vel miratores haereticorum,
|
“inclinati sunt, ut requiescerent in Aran,”
|
|
quando ipsi reges vel imperatores, tam Christianae fidei quam suae
dignitatis obliti, benedictionibus, imo maledictionibus haereticorum se
submiserunt, suamque spem in illis posuerunt, quasi in Balaam, delectati
pulchritudine loquacitatis eorum, quae intelligitur per Aran. Aran
quippe interpretatur decus. Et recumbentes
id est communioni illorum cum defensione adhaerentes, qui ex patre
diabolo sunt.
|
“Ex eo, inquit, loco apparuit puteus.”
|
|
Nihil verius, nihil certius. Nam revera contentionibus haereticorum
excitati principes ac duces nostrae fidei, orthodoxi atque catholici
viri altius profunda Scripturarum scrutati sunt, et ita puteum aquae
vivae
|
“foderunt, atque paraverunt in baculis suis.”
|
|
Non autem
sed
cum baculis suis, quemadmodum Apostolus cum dixisset:
|
“Plus omnibus illis laboravi (I Cor. XV),”
|
|
continuo subsecutus,
|
“non autem, inquit, ego, sed Dei gratia mecum (ibid).”
|
|
Baculi ducum vel principum nostrae multitudinis, quibus foderunt puteum
fortes ac perseverantes animi fuerunt, quibus pugnando magistri
Ecclesiae contra blasphemias haereticorum veritatem nobis aperuerunt
Scripturarum
id est cooperante gratia Dei.
|
“Ascendat puteus, concinebant,”
|
|
etc. Qui concinebant? Plane qui tenebant, imo qui et tenent fidem
catholicam, qui sanae doctrinae sitiunt, et libenter bibunt aquam vivam
universus spiritualis Israel, omnes veri Israelitae, in quibus dolus non
est (Joan. I.)
|
“Ascendat, inquit, puteus.”
|
|
Quo vel unde ascendat? De profundis suis ascendat ad labella sitientium,
ad ora manusque parvulorum, ut sine difficultate bibant aquam vivam
salientem in vitam aeternam (Joan. IV), quod et factum est, quia duces
et principes foderunt, quia Scripturas sacras fideliter exponendo, nobis
intelligibiles fecerunt. Unde acceperunt hoc?
|
“De solitudine Mathana, de Mathana in Nahaliel, de Nahaliel in Bamoth.
Bamoth vallis est in regione Moab in vertice Phasga, quod respicit
contra desertum.”
|
|
Non solum juxta litteram haec nomina mansionum filiorum Israel sunt, sed
in spiritu prophetiae gratiae ducum vel principum praedictorum merita
vel profectus significant: Mathana, donum; Nahaliel, ascensio Dei mei;
Bamoth, excelsa; Phasga, os multum, sive os dilecti.
|
“De solitudine inquit, Mathana,”
|
|
id est de dono perfecto et dato optimo, quod desursum est descendens a
patre luminum. Nahaliel, id est ascensionem Dei, duces isti ascenderunt,
primo per activae vitae virtutem, deinde in Bamoth, id est in excelsam
contemplativae vitae gratiam, ac deinceps
|
“vallis est illis in regione Moab,”
|
|
quod nimirum est secundum litteram,
quod tamen verum est secundum spiritum, nam egregia est illis humilitas
in magna et alta sapientia vel scientia, cum oris multi vel dilecti
multa et dilecta facundia,
|
“quod respicit contra desertum,”
|
|
id est toto studio pugnat contra desertoris diaboli mendacium.
|
|