CAPUT XV. Quid significet quod

“coturnix castra, et ros per circuitum castrorum”

operuerit superficiem terrae in similitudinem pruinae, dicentibus filiis Israel:

“Manhu.”

“Factum est ergo vespere, et ascendit coturnix et operuit castra: mane quoque ros jacuit per circuitum castrorum, cumque operuisset superficiem terrae, apparuit in solitudine minutum, et quasi pilo tusum in similitudine pruinae super terram. Quod cum vidissent filii Israel, dixerunt ad invicem: Manhu, quod significat: Quid est hoc?”

Praeclara rerum imaginatio et decora figurarum distinctio. Coturnix castra operuit, ros autem cum quo pariter et manna descendit, non in castris, sed per circuitum castrorum jacuit: non, inquam, castra, sed superficiem terrae operuit, ipsumque minutum in solitudine apparuit dicentibus filiis Israel:

“Manhu.”

Ros Spiritum sanctum significat, de quo in Psalmo habemus (Psal. CXXXII):

“Sicut unguentum in capite, quod des cendit in barbam, barbam Aaron . . . sicut ros Hermon, qui descendit in montem Sion,”

sic

“bonum et jucun dum est habitare fratres in unum,”

quod fit per unum et solum dilectionis Spiritum. Aaron quippe quod interpretatur montanus, Christus est, cui sicut barba capiti, sic adhaerentes perfecti et fortes apostoli, tunc ejusdem capitis unguento maduerunt, quando ejus sancto Spiritu repleti sunt, et ejusdem unguenti ros, id est gratuitum donum descendit in montes Hermon, atque Sion, id est in Ecclesiam utriusque populi gentilis et Judaici, quorum alter, scilicet gentilis per Hermon, quod interpretatur anathematizatum, alter, id est Judaicus intelligitur per montem Sion. Ros ergo qui cum manna descendit, Spiritum sanctum significat, per cujus sanctificationem ad invocationem sacerdotis conficitur corpus Christi. Coturnix castra operuit, ros autem per circuitum castrorum jacuit, quia videlicet cum Synagoga carnalibus vacante sacrificiis commune nihil est huic vero et vivo pani qui cum isto rore descendit. De castris illis exeundum tibi est, quicunque hoc minutum, quod detulit ros iste, colligere contendis. Castra solummodo coturnix, ros autem superficiem terrae operuit, et in solitudine minutum apparuit, quia videlicet non uni genti, sicut legem de carnalibus sacrificiis, sed universae terrae et solitudini cunctarum gentium gratiam Spiritus sancti et panem de coelo verum, id est semetipsum Christus dedit. Erat autem

“quasi pilo tusum,”

quod plane Christum significat in ligno crucis attritum per passionem. Descendit autem

“in similitudine pruinae,”

quia videlicet illi genti pro parte reproborum frigidam fecit nebulam infidelitatis et invidiae. Unde et dixerunt ad invicem:

“Manhu,”

quod significat: Quid est hoc. Hoc enim dicere coeperunt, ex quo dicente illo,

“Ego sum panis vivus, qui descendi de coelo,”

et qui manducat carnem meam, habet vitam aeternam (Joan. VI), et his similia, litigaverunt, et murmuraverunt, dicentes,

“Quomodo potest hic nobis carnem suam dare ad manducandum?”

(ibid.) Tunc, inquam, dicere coeperunt:

“Manhu,”

et usque, hodie sive Judaei sive haeretici sequaces eorum dicere non desinunt, cum dicimus eis: Caro Christi est et dicunt semper: Quomodo est, Quomodo est?