CAPUT XXV. Unde et quo diabolus projectus sit; quali de coelo, qualem jam tunc in infernum ceciderit.

Facta est, quod videbat Veritas,

“cecidit Satanas.”

Unde cecidit?

“de coelo,”

inquit. De coelo, utique non suo, sed Domini; quia nec saltem in coelo conditus fuit, sed postquam conditus est, positus fuit in coelo ab eo qui et coelum et ipsum condidit. Plane sicut homo non in paradiso factus fuit, sed postquam factus est, tulit eum factor ejus,

“et posuit eum in paradiso voluptatis. (Gen. II).”

Sic et illum non in coelo fecit, sed factum in coelo posuit. Unde cum praemisisset:

“Aurum opus decoris tui, et foramina tua in die qua conditus es, praeparata sunt, tu cherub extentus et protegens (Ezech. XXVIII).”

Tunc demum subjunxit,

“et posui te in monte sancto Dei (ibid).”

Jure ergo de coelo cecidit, quia quod datum sibi erat coelum, rapinam arbitratus est, et per humilitatem non custodivit. Ubi autem cecidit? putas in terram? utique in terram, verumtamen non talem ut nunc videmus eam.

“Tunc enim terra inanis erat et vacua, et tenebrae erant super faciem abyssi,”

imo et

“ipsa terra tegebatur aquis (Gen. I),”

nec a caeteris distincta erat elementis: chaos erat magnum, quod illic terrae nomine signatur, id est, non tantum unum elementum, quod prius aridam, et deinde terram Deus appellavit, sed tota quatuor elementorum moles confusa. O ergo miserum, non tamen miserabilem! Quanta enim ex beatitudine, in quantam miseriam cecidit? Quantis ex divitiis, in quantam paupertatem incidit? Nihil hic nisi abyssum invenit et tenebras super faciem abyssi. Non erant hic regna mundi et gloria eorum, quae aliquando Domino Jesu ostendens:

“Si,”

inquit,

“adoraveris me, haec omnia tibi dabo, quia mihi tradita sunt, et cui volo do illa (Luc. IV; Matth. IV).”

Quid dico, regna mundi nondum erant? Sol et luna, stellae et lumen et caetera omnia, quaecunque die secundo et deinceps facta sunt, nondum erant; sed tantum, ut jam dictum est, chaos et super faciem abyssi caligo tenebrarum. Sciendum quippe tres esse coelos, auctoritate Scripturarum. Primum et summum quod a principio creavit Deus, quod est invisibilis patria beatorum spirituum. Infimum vero aerem istum, qui coelum dici consuevit, unde et dicuntur volucres coeli (Psal. CIII).

Medium autem firmamentum quo die secundo Deus fecit, coelumque appellavit. Hoc coelum medium nondum erat factum, quando diabolus cecidit, sed erat factum coelum illud invisibile, quae habitatio est sanctorum angelorum et hominum, semper lucens illis ex Dei visione. Et hoc infimum coelum, scilicet aer, nihil habebat saltem corporeae lucis, sed

“tenebrae,”

inquit Scriptura,

“erant super faciem abyssi (Gen. I).”

Isti duo coeli, medium et infimum, comparatione illius tertii, terra sunt, quia terrenis conspiciuntur oculis. Illud autem, quod terrenis non conspicitur oculis, priusquam immutentur per gloriam resurrectionis, dicitur coelum coeli, juxta illud Davidicum:

“Coelum coeli Domino, terram autem dedit filiis hominum. (Psal. CXIII).”

Nonne ergo jam tunc usque in infernum cecidit? Revera, quamvis nondum in inferiorem missus sit. Jam iste locus, infernus est illi, respectu latitudinis illius domicilii sui quod dereliquit, respectu principatus sui quem non servavit, et sub caligine tenetur vinculis aeternis, quemadmodum Judas apostolus in Epistola sua dicit:

“Angelos vero, qui non servaverunt suum principatum, sed dereliquerunt suum domicilium, in judicium diei magni vinculis aeternis sub caligine reservavit. (Jud. I).”

Petrus quoque apostolus idipsum confirmat his verbis:

“Si enim Deus angelis peccantibus non pepercit, sed rudentibus inferni detractos in tartarum tradidit cruciendos in judicium reservari (II Petr. II). ”