|
CAP. VII.
|
“Quid videbitis in Sunamite nisi choros castrorum?”
|
|
Quid, inquam, aliud? Nunquid sanguinem victimarum? Nunquid
circumcisionis cauterium? Nihil omnino nisi choros castrorum, id est,
laudes sive cantiones praeliantium sive cantantium, quod suavissimum,
quod vere est pulcherrimum.
|
“Immola Deo sacrificium laudis, ait ipse Psalmista, et redde Altissimo
vota tua (Psal. XLIX).”
|
|
Laudando chori praeliantur, praeliando castra laudant, et omnino est
justitiae Dei subjici, non suam velle statuere justitiam (Rom. X). Nihil
aliud videbitis, aut videre desiderabitis, sed et, si quis vestris, o
amici, auditoribus ostendere voluerit, vos cum Spiritu sancto, spiritu
consilii econtra dicetis:
|
“Visum est enim Spiritui sancto et nobis, nihil ultra imponere vobis
oneris quam haec necessaria, ut abstineatis vos ab immolatis
simulacrorum, et sanguine, et suffocato, et fornicatione, et ea quae
vobis fieri non vultis, aliis ne feceritis. A quibus custodientes vos,
bene agetis (Act. XV).”
|
|
Igitur hoc solum in Evangelio videndum atque providendum est secundum
fidem Patrum, ut sint chori castrorum, chori in una fide, dicendo
idipsum (I Cor. I), castra resistendo usque ad sanguinem contra
peccatum:
|
“Quam pulchri sunt gressus tui in calceamentis, filia principis.”
|
|
Tibi dico, o Sunamitis, cui dixi
et quae jam reverteris, te appello filiam principis, et haec dico tibi,
quia
|
“pulchri sunt pedes tui in calceamentis.”
|
|
Quaeritisne, adolescentulae, cur Sunamitem jam dictam nominem filiam
principis, vel cujus dicam filiam principis? Discite hoc ex amicis, et
ex illo praecipue cujus in anima valde claruit illa reversio, quam
inclinans dixi:
|
“revertere, revertere Sunamitis.”
|
|
Insigniter quippe reversa est anima illius de lege factorum ad legem
fidei. Ille nos filiam principis cognoscere docet his verbis:
|
“Scriptum est, inquit, quoniam Abraham duos filios habuit, unum de
ancilla, et unum de libera. Sed qui de ancilla, secundum carnem natus
est; qui autem de libera, per repromissionem. Quae sunt per allegoriam
dicta. Haec enim sunt duo testamenta (Galat. IV),”
|
|
et caetera usque:
|
“Itaque fratres jam non sumus ancillae filii, sed liberae, qua libertate
Christus nos liberavit; state et nolite iterum jugo servitutis contineri
(ibid.).”
|
|
Libera illa cujus secundum Scripturam meminit, Sara dicta est. Sara
autem interpretatur
et secundum hoc ipsum nomen et secundum suae generationis modum
allegorice designat illam quae sursum est Hierusalem liberam, quae est
mater omnium secundum fidem, neque enim generat secundum carnem, sed
secundum fidem; sicut econtra ancilla Agar, secundum nomen suum, quod
interpretatur
et secundum suae vel generationis vel conditionis modum, illam designat
Hierusalem, quae nunc est et servit cum filiis suis. Igitur filia
principis, pulchra et speciosa Sunamitis, ipsa est fides vel generatio
fidei, cui nunc dico
|
“quam pulchri sunt gressus tui in calceamentis, filia principis.”
|
|
An non ancilla sive ancillae filia discalceatis pedibus incedit? Plane
discalceatis, et propter hoc ipsum servilis arguitur conditionis, quia
nuditas pedum servilitatis est argumentum, excepto si fiat propter Deum,
juxta illud:
|
“Solve calceamentum de pedibus tuis, locus enim in quo stas, terra
sancta est (Exod. III).”
|
|
Verum de calceamentis hic agitur non corporis, sed spiritus, in quo
discalceatum esse vel discalceatam summa est ignobilitas, et plusquam
servilis egestas. Idcirco ancillae calcaneum serpens momordit; tu autem,
o filia principis, bene calceata, caput serpentis contrivisti; tu
maxime, o princeps et domina, singularis dilecta, et sicut jam dixi,
|
“una columba mea, una genitrici suae,”
|
|
videlicet generationi liberae, generationi non de carnis, sed fidei,
quae me virum non de carne viri, sed de Spiritu Dei concepisti et
peperisti patrem vel principem filiorum non carnis, sed fidei vel
repromissionis.
|
“Juncturae feminum tuorum, sicut monilia, quae fabricata sunt manu
artificis.”
|
|
Laus ista, laus magna vituperationi illi opposita est, imo et
acerbissimae exprobationi illius ancillae jam dictae apud Ezechielem
prophetam, dicentem ex ore Domini:
|
“Et divisisti pedes tuos omni transeunti, et multiplicasti fornicationes
tuas (Ezech. XVI).”
|
|
Divisio vel divaricatio pedum ipsa est disjunctio feminum, valde
vituperabilis, nimirum propter illud quod subintelligitur, videlicet
propter multitudinem fornicationum. Et econtra junctura feminum ipsa est
compositio vel continuatio pedum laudabilis, itemque propter illud quod
subintelligitur, scilicet propter pudicitiae pulchritudinem, salvumque
ac bene custoditum castitatis sigillum, maxime in te, o singularis et
unica vel nobilissima Sunamitis; in te, o dilecta et dilectarum
dilectissima, quae prima sine exemplo juncturam feminum tuorum ita
custodire proposuisti, ut virgo nulli unquam cognita vel cognoscenda
viro, digna fieres conjungi tuae integritatis auctori Deo. Quantum est
hoc decus? Quanta honestas? Igitur juncturae feminum tuorum sicut
monilia, id est virginitatis tuae integritas, perpesque pudicitiae
custodia coelestibus praesidiis communita. Cujus est hoc opus? Cujus
virtus? Nimirum Dei Altissimi.
|
“Et hoc ipsum, ait quidam sapiens, sapientia est scire quod continentia
donum Dei sit (Sap. VIII).”
|
|
Dico igitur non qualiacunque monilia, sed
|
“monilia, quae fabricata sunt manu artificis,”
|
|
id est, quae solus Deus facere et dare potest vel potuit.
|
“Umbilicus tuus sicut crater tornatilis, nunquam indigens poculis.”
|
|
Et ista laus tua, o libera Sunamitis, opposita est ancillae
vituperationi, quam apud jam dictum prophetam habemus his verbis:
|
“Et quando nata es, non est praecisus umbilicus tuus, et aqua non es
lauta in salutem (Ezech. VIII).”
|
|
Quibus utique verbis luxuriae superfluitatem vituperat, quia viris
quidem in lumbis, feminis autem in umbilico luxuria est, testante
Domino, qui de diabolo loquitur ad beatum Job:
|
“Virtus ejus in lumbis ejus, et potestas ejus in umbilico ventris ejus
(Job XL).”
|
|
Igitur
|
“umbilicus tuus crater tornatilis,”
|
|
quid est nisi ac si diceret: Perfecta est in te virtus castitatis, et
liberata es ab omni carnalis appetitu voluptatis? Parum quippe fuisset
ad laudem verae virtutis dixisse,
|
“juncturae feminum tuorum, sicut monilia quae fabricata sunt manu
artificis,”
|
|
nisi et istud adderetur,
|
“umbilicus tuus crater tornatilis, nunquam indigens poculis;”
|
|
quia videlicet illo praecedenti versiculo solum denegatur opus sive
affectus carnalis commercii, isto autem sequenti appetitus quoque
cogitationis, qui si inesset, nunquam veraciter diceretur
sic praecisus, imo et circumcisus, ut
neque adderetur adhuc,
|
“nunquam indigens poculis.”
|
|
Quidnam est umbilico non indigere poculis, nisi non uri vel sitire per
appetitum libidinis? Hinc enim per quemdam sapientem dicitur in mulierem
malam:
|
“Sicut viator sitiens ad fontes os suum aperiet, et ab omni aqua proxima
bibet (Eccli. XXVI).”
|
|
Ergo tu, o Sunamitis, o filia principis, corde et corpore es casta,
mente et carne integra et incorrupta, cogitatione et opere munda. Ut
autem perficiatur ista laus, dicendum quia locutione quoque utilis es
atque pudica. Hoc est, quod nunc dico, ego dilectus tuus:
|
“Venter tuus, sicut acervus tritici vallatus liliis.”
|
|
venter interioris hominis, juxta quod quodam loco dixi:
|
“Qui credit in me, sicut dicit Scriptura, flumina de ventre ejus fluent
aquae vivae (Joan. VII),”
|
|
ipse est
id est, nunquam indiget pane verbi Dei, imo abundat omni tritico
quodcunque seminaverunt alii. Illuc illatum est omne quod prophetarum
fides elaboravit. Exempli gratia, ut Isaias qui dixit:
|
“Et accessi ad prophetissam, et concepit et peperit filium (Isa. VIII).”
|
|
Tu enim, o dilecta, tu es illa prophetissa ad quam accessit omnis
sanctus et fidelis propheta, ad quam tendebat et in qua completa est
omnis sancta et fidelis prophetia.
|
|