|
Qua tandem gratia, qua fortitudine Stephanus plenus erat? Nimirum gratia
sapientiae et fortitudine Spiritus, sive Spiritu fortitudinis. Sic enim
continuo subjunctum est: Et non poterant resistere sapientiae et
spiritui qui loquebatur (Act. VI). Denique quaecunque ab illo dicta vel
acta sunt, sapientiae et fortitudinis sunt. Videamus ordine rerum sive
gestorum. Tunc, inquit, Scriptura, submiserunt viros, qui dicerent se
audisse eum dicentem verba blasphemiae in Moysen et Deum, falsos utique
testes, ut subjunctum est, qui dicerent: Homo iste non cessat loqui
verba adversus locum sanctum et legem. Ille autem cunctis videntibus,
faciem habens tanquam faciem angeli, et interrogatus a principe
sacerdotum dicente, si haec ita se habent, sic ait: Viri fratres, et
patres, audite: Deus gloriae apparuit patri nostro Abraham, cum esset in
Mesopotamia, priusquam moraretur in Carran, et dixit ad illum! Exi de
terra tua, et de cognatione tua, et veni in terram quam monstravero tibi
(Act. VII). Sic ingressus magna sapientiae gratia, falsos primo
confutavit testes contra se positos, in eo quod dixerant audisse se eum
dicentem verba blasphemiae in Moysen et Deum, et deinde magno
nihilominus fortitudinis impetu contrivit totum illud contra se
collectum concilium vanum, concilium malignantium. Quid enim sibi vult
quod sic inchoavit: Deus gloriae apparuit, inusitato hactenus quamvis
verissimo utens testimonio, cum dicere posset: Deus apparuit patri
nostro Abraham? Ergo tam breviter quam sapienter dissolvit accusationem
blasphemiae, Deum gloriae nominans Deum qui apparuit Abraham. Dixerant
enim non solum in Moysen, sed et in Deum. Major blasphemiae pars in Deum
redundare videbatur, et idcirco prius illam diluit, Deum gloriae
confitens eum, qui apparuit Abraham, subjungens nota omnipotentissimae
divinitatis et divinae veritatis beneficia, quia videlicet repromisit
dare illi terram in possessionem, in qua nunc vos habitatis, inquit, et
semini ejus post ipsum, cum non haberet filium, etc. Alteram compositae
blasphemiae partem, quae redundabat in Moysen, continuo veritatis et sui
defensor, gloriosa testificatione destruit, dicens: Eodem tempore natus
est Moyses et fuit gratus Deo, etc., usque ad id quod ait: Hic est
Moyses, qui dixit filiis Israel: Prophetam suscitabit vobis Deus de
fratribus vestris tanquam me, ipsum audietis. Hic est qui fuit in
Ecclesia, in solitudine cum angelo, qui loquebatur ei in monte Syna, et
cum patribus nostris, qui accepit verba vitae dare nobis (ibid.). Cuncta
haec, quae dixit in Moysen, defendunt adversus falsos testes puram
conscientiam, unde et ut dignum est de sancto Dei famulo sentientem. Et
vide quanta sapientiae vi maculam sibi injectam in illa viperarum
genimina refundit. Cum enim dixisset: Qui accepit verba vitae dare
vobis, continuo subjunxit: Cui noluerunt obedire patres nostri, sed
repulerunt, et aversi sunt cordibus suis in Aegyptum, etc., usque ad
illud propheticum testimonium: Nunquid victimas aut hostias obtulistis
mihi annis quadraginta in deserto domus Israel, et suscepistis
tabernaculum Moloch, et sidus Dei vestri Rempha, figuras quas fecistis
adorare eas, ut transferamini vos trans Babylonem (Act. VII). His
dictis, quibus supradicta repulsa est calumnia blasphemiae tam in Deum
quam in Moysen, supererat ut et aliquid pro eo diceret quod falsi testes
addiderant, dicendo, adversus locum sanctum: Audivimus enim, inquiunt,
eum dicentem quoniam Jesus Nazarenus hic destruet locum istum, et
mutabit traditiones, quas tradidit nobis Moyses (Act. VI). Quod utique
si dixisset, verum dixisset, et cum veritate locutus fuisset, quae
praedixerat, dicens: Non remanebit lapis super lapidem (Matth. XXIV),
quam veritatem etiam isto tacente, lapides isti clamare habebant (Luc.
XIX). Quae autem blasphemia fuisset tale quidpiam dixisse in illos
sanctos lapides? Ait ergo: Tabernaculum testimonii fuit patribus nostris
in deserto, etc., usque ad id quod ait, sed non Excelsus in manufactis
habitat, sicut propheta dicit: Coelum mihi sedes est, terra autem
scabellum pedum meorum. Quam domum aedificabitis mihi, dicit Dominus,
aut quis locus requietionis meae est? Nonne manus mea fecit haec omnia?
(Act. VII.) Ac si diceret: Qualis blasphemia est dixisse quoniam Jesus
Nazarenus hic destruet locum istum, cum Deus in eo non inhabitet,
testante propheta, quia non in manufactis Excelsus habitat? Non enim
blasphemia recte dici potest, nisi quod contra Excelsum, aut contra id
dicitur in quo Excelsus habitat. Sed Salomon, dicitis, domum istam illi
aedificavit. Nonne manus mea, inquit per prophetam, fecit haec omnia? Si
coelum et terra transibunt, et haec omnia quae manus mea fecit, quanto
magis domus ista quam manus Salomonis aedificavit, praesertim cum
jamdudum igne Babylonico conflagrata fuerit? Notandum praeterea quia,
cum dixisset, tabernaculum testimonii fuit patribus nostris in deserto,
continuo subjunxit: Sicut disposuit loquens ad Moysen, ut faceret illud
secundum formam, quam viderat (ibid.). Hoc namque dicto ad illam
calumniae partem respicit, quia, cum dixissent: Audivimus enim eum
dicentem: quoniam Jesus Nazarenns hic destruet locum istum, addiderant,
et mutabit traditiones quas tradidit nobis Moyses (Act. VI). Et vere
mira arte sapientiae vel gratiae, qua plenus erat, non solum non negavit
se dixisse vel dicere debuisse, quoniam Jesus Nazarenus immutaret
traditiones quas tradidit Moyses, sed etiam rationem pene reddidit,
propter quam traditiones illas immutari oporteret, hanc videlicet quia
non erant istae traditiones Dei, traditiones quas Moyses tradidit, sed
traditae fuerant secundum formam sive figuram futurarum traditionum Dei,
quas Moyses Deo praemonstrante vidit oculo intellectuali, oculo
prophetali. Et hoc non sine auctoritate dixit, sed ipsius Moysi, imo
Dei, qui ad Moysen dixit: Inspice et fac secundum exemplar, quod tibi in
monte praemonstratum est (Exod. XXV). Ergo aut dixit, aut dicere debuit
quod non se dixisse negavit, scilicet quia Jesus Nazarenus immutaret
traditiones quas Moyses tradidit, id est quod jam cessare haberent
exemplaria vel umbrae coelestium, coelestibus ipsis per Jesum Nazarenum
declaratis.
|
|