CAPUT IX. Quod Deo alia cum Judaeis fuerit, alia cum nobis gentibus ratio sit, et quod fere cunctae festivitates illorum causas terrenas habuerint.

Dicamus igitur quia nimirum alia Deo fuit cum Judaeis, alia cum nobis gentibus ratio est. Neque enim Christus Dei Filius in hunc mundum adveniens, et nos gentes ad suam invitans fidem, terrena praemia proposuit, non terras quas non habebamus dedit, nihil omnino carnale, sed cuncta spiritualia bona proposuit aut praestitit. Illis terras proprias non habentibus, imo et in Aegypto servientibus, atque pro peccato quo fratrem suum Joseph vendiderant, indignis accipere repromissiones quas Patribus eorum promiserat, Deus terram dedit satis bonam, terram localem, locumque terrestrem, dedit, inquam, regiones gentium, et labores populorum possederunt (Psal. CIV). Nec vero tales erant qui vel spiritualibus atque invisibilibus bonis ad justitiam allicerentur, vel spiritualibus atque invisibilibus malis ab injustitia deterrerentur. Idcirco in tota lege quae illis de Aegypto exeuntibus scripta est, nusquam promissiones paradisi, aut comminationes audiuntur inferni, sed pulchrae atque canorae promissiones terrae optimae, terrae lacte et melle manantis, durae atque formidabiles carni, comminationes bellorum et famis, malarum bestiarum et captivitatis (Deut. XXXVIII). Nobis, imo tam nobis quam illis, quoscunque verus Agnus Dei suo sanguine redemit, et ad fidem suam vocavit, sola coelestia vel spiritualia bona proposuit; nec enim terram, sed coelum sequentibus se dedit, vel exspectare jussit, ideoque carnalia nulla, sed tantum spiritualia festa, nulla terrena, sed tantum coelestia sabbata nos sibi debere indicavit, teste Spiritu sancto, Spiritu consilii, qui nobis in illo quem praediximus apostolorum conventu bene consuluit (Act. XV). Debuerint carnalia festa, carnalia sabbata, carnales Judaei, quibus carnalia bona, terrena praemia pro legis observatione, quando scribebatur, Deus proposuit. Tendebant ad divitias hujus saeculi, ad possessiones agrorum aut vinearum cunctasque facultates hujus mundi, et ideo recte respicere jussi sunt ad litteralem festivitatem creationis mundi, ut septimo die sabbatizarent, quia Deus septimo die requievit, quia diei septimo benedixit, eumque sanctificavit. Plena luna, contrito jugo servitutis, exierunt de terra Aegypti, liberati a servitute, non peccati, sed hominis, non diaboli, sed Pharaonis carnei, et idcirco recte illis vectigali celebritate luna illis festiva fuerit atque solemnis, quia buccinaverunt in neomenia tuba (Psal. LXXX), et haec illis computata sit insignisdies suae solemnitatis. Habitaverunt in tabernaculis, educti de illa domo servitutis, et idcirco magnam habuerunt mense septimo festivitatem Tabernaculorum, habitantes in umbraculis, et in illo schemate recolentes, et concelebrantes magna quidem, sed terrena atque temporalia beneficia Dei. Nobis, ut jam dictum est, nihil tale, sed cuncta coelestia bona praestitit Evangelium Christi, et idcirco debitores sumus festorum coelestium et spiritualium sabbatorum gratiae Salvatoris, qui nos a spirituali Pharaone liberavit, et a servitute peccati redemit, atque per passionem et crucem suam in terra viventium introduxit et coelorum nobis praedia contulit. Igitur quia non in figura hujus mundi quae praeterit, sed in spe resurrectionis, cujus princeps est ipse, nobis gaudendum esse persuasit, non septima die qua Deum requievisse, carnali sensu somniant amatores mundi, otio torpere debemus cum illis, sed prima die, quae et ipsa octava est, qua ille in spem et in salutem nostram resurrexit, vacare orationi, et audiendo verbo Dei, illud summa cura providentes ut tam in illo quam caeteris diebus feriati semper simus a servili opere peccati.