CAPUT 10

Et ut de aliquo exemplo nos magis coarctent, id est sapientes hujus saeculi, quorum, ut jam dictum est, sapientiam Deus stultam fecit, dicere possunt, si volunt: Si potuisset fortissimus Samson inimicos suos omnes principes Philisthinorum, et cum eis tot viros ac mulieres sic interficere, ut non ipse moreretur, nonne stultum fuisset sic de illis ultionem quaerere, et sic eos interficere, ut etiam ipse moreretur? (Judic. XVI.) Medium istarum partium eximius Pater Augustinus, regiam tenens viam, dixit:

“Quis enim audeat credere aut dicere, ut neque angelus, neque homo caderet in Dei potestate non fuisse? Sed eorum hoc potestati maluit non auferre, atque ita et quantum mali eorum superbia, et quantum boni sua gratia valeret, respondere.”

Verumtamen cum haec dicit, non satis illorum suspicionem perimit, quibus cum Dei omnipotentia constet, consequens esse videtur quod Deus malum fieri voluerit, cum eo sciente vel praesciente factum sit. Quid igitur dicemus ad haec, nisi esse aliquod quod Deus omnipotens potuerit aut non possit? Nec vero primum a nobis dicendum, imo longe ante nos dictum est, quia Deus injustus esse non potest. Sed et in Evangelio Marcus hoc negationis verbo uti non dubitavit. Cum enim abiisset Dominus Jesus in patriam suam, dicentibus illis:

“Unde huic haec omnia, nonne iste est faber, filius Mariae? non poterat, inquit, ibi virtutem ullam facere (Marc. VI),”

scilicet virtutem fidei, virtutem spei, virtutem charitatis. Hujusmodi namque virtutes intelligi voluit, subjungendo,

“nisi paucos infirmos impositis manibus curavit, et mirabatur propter incredulitatem eorum (ibid.).”

Si ergo Dominum virtutum, verum Dei, Dei omnipotentis omnipotentem Filium dixit, in illis conviciniis ejus non potuisse facere virtutem illam, quia non per ignorantiam errabant, sed per invidiam blasphemabant, quanto magis de illis spiritibus malis et malignis, superbis et invidis, qui gloriae Creatoris invidebant, sane, dicas, quia non potuit in eis facere ullam virtutem? An putas quia de virtute in vitium, et non potius de vitio in vitium ruendo, et angelus cecidit de coelo et homo ejectus est de paradiso? Non enim ita cecidit ut qui erat sanctus, sive in aliqua sanctitatis arce locatus fieret iniquus, et in id quod sanctitati est contrarium laberetur, sed ad hoc ut sanctus fieret, Deumque cognoscendo et diligendo sanctus fieret et ad sanctitatem proficeret, et angelus in coelo, et homo positus fuerat in paradiso. Non ergo de sanctitate, quam non attigerat, in iniquitatem, sed de loco in locum, de coelo in istum caliginosum aerem, de mansionibus quae in domo ab initio et angelis et hominibus multae paratae sunt, cecidit sive ejectus ille angelus, et cadendo factus est diabolus, quia superbivit, et sibimet ipse placuit tanquam sibi sufficiens, quod non fuit de virtute in vitium cadere, sed in eo, quod factus est remanere, scilicet in vanitate, quod quidam medium est inter veram et incontaminabilem essentiam Dei, et illud unde omnia creavit, scilicet, nihil. Et caetera quidem nascentium genera in id revertuntur, unde facta sunt, scilicet in nihilum, et idcirco interim, dum subsistunt, recte vana dicuntur et sunt; angelica vero et humana creatura, non quidem in nihilum, ita ut omnino non sit, sed in semetipsa remanens, et Deo qui vere est, frui contemnens, nihilominus vana, imo et ipsa vanitas est.