|
Non assumes nomen Domini Dei tui in vanum (Exod. XX). Hoc necessario
servus audit, et obaudit, si non vult plagis servilibus male
discruciari, aut perimi. Quid est enim assumere in vanum nomen Domini
Dei sui, nisi pejerare nomen Domini Dei sui, aut in rebus vilibus, aut
ludicris, coelis et terris reverendum nomen habere ostentui? Non ergo
assumere nomen Domini Dei in vanum, necessarium atque legitimum est
praeceptum, quod qui custodierit servus, poenam evadit, quanta sub hac
intentione valet intelligi. Nec enim habebit Dominus insontem eum qui
assumpserit nomen Domini Dei frustra (ibid.). Quod si ingenuitatem
desiderat amici, consilium est ut omnino non juret. Dicit enim in
Evangelio suo Dominus ille et angelus magni consilii: Audistis quia
dictum est antiquis: Non pejerabis. Reddes autem Domino juramenta tua.
Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per coelum, quia thronus
Dei est, neque per terram, quia scabellum pedum ejus est, neque per
Hierosolymam, quia civitas est magni regis. Neque per caput tuum
juraveris, quia non potes unum capillum album facere aut nigrum. Sit
autem sermo vester, est, est; non, non. Quod autem his abundantius est,
a malo est (Matth. V). Non praeceptum hoc esse, sed id quod supra
praeceptum est, id est consilium ex eo fateri compellimur, quia legem
sanctam, justam et bonam Evangelio, vel Evangelium legi contrarium esse
non putamus, imo istud vel suspicari ut nefas devitamus. Dixit autem
lex: Si quis commendaverit amico pecuniam, aut vas in custodiam, et ab
eo qui susceperat furto ablata fuerint, si invenitur fur, duplum reddet.
Si latet dominum domus, applicabitur ad deos, et jurabit quod non
extenderit manum in rem proximi sui ad perpetrandam fraudem (Exod.
XXII). Item: Si quis commendaverit proximo suo asinum, bovem, ovem, et
omne jumentum ad custodiam, et mortuum fuerit, aut debilitatum, aut
captum ab hostibus, nullusque hoc viderit, jusjurandum erit in medio,
quod non extenderit manum ad rem proximi sui, suscipietque dominus
juramentum et ille reddere non cogetur (ibid.). Igitur cum de praecepto
et consilio agere coeperimus, et hoc modis omnibus cavendum sit ne legi
Evangelium contrarium esse suspicemur, tertium nobis idem permissum sese
obtulit. Diligenter perpendamus tria haec, quae posita sunt, scilicet
non pejerabis, non jurare omnino, applicabitur ad deos et jurabit, sive
jusjurandum erit in medio quod non extenderit manum ad rem proximi sui,
et inveniemus non pejerare praeceptum, non jurare omnino consilium,
jurare aut verum dejerare esse permissum. Itaque qui pejerat, male
facit, qui autem non jurat omnino, benefacit, magis eligens commodatum
reddere quod futuro fuerit sublatum, quam proferre jusjurandum, propter
illud quod dictum est: Redimentes tempus quoniam dies mali sunt (Ephes.
V; Col. IV.). Qui autem jurat, et verum dejerat, nec bene nec male
fecit, id est nec quia juravit, poenam, nec quia dejeravit verum,
gratiam acquirit. Et ut breviter trium horum distantias colligamus, qui
pejerat, poenam, qui verum dejerat veniam, qui non jurat omnino, gratiam
meretur et gloriam.
|
|