CAPUT VIII. Deum justo judicio regem Jeroboam super Israel constituisse, non ut peccare faceret, sed quia peccaturi erant.

Dicit aliquis: Quomodo justificabitur? Quomodo palmam veritatis hoc verbum in eo quoque obtinebit, quod talem hominem Jeroboam, regem super Israel ordinavit? Sciebat aut nesciebat quod ille facturus esset Israel peccare? Si sciebat, cur illum ordinabat, et quo jure puniebat? Si nesciebat, quomodo vincit semper cum justitia? Vel error aut inscitia ad victoriam non pertineat? Ad haec, inquam: Non nesciebat Verbum et sapientia, sed optime sciebat, et tamen in judicando integra illi est veritatis et justitiae palma. Judicio hoc namque fecit, et judicium ejus non in hac re penitus latet. Quamvis judicia ejus sunt abyssus multa, quamvis sint incomprehensibilia, tamen quaedam sunt quae ex nonnulla parte possunt cognosci, illa videlicet, quorum causas ore suo aperire dignatur. De quibus Psalmista dicit:

“In labiis meis pronuntiavi omnia judicia oris tui (Psal. CXVIII).”

Qua tandem ex causa judicatus est, ut talis daretur rex, qui peccare faceret Israel? illa videlicet, quia peccare volebat Israel. Ex quo putas voluntatem peccandi habuisse Israel:

“Ex eo, inquit Moyses, die, quo egressus es ex Aegypto, usque ad locum istum semper adversus Dominum contendisti (Deut. IX).”

Haec et caetera cum dicit, quibus utique dictis de reatu vituli illos accusat, quem fecerunt in Horeb, manifestum est semper illos ad eamdem proclives fuisse idololatriam, praesertim cum et in propheta Deus ipse dicat:

“Nunquid hostias et sacrificium obtulistis mihi in deserto quadraginta annis, domus Israel, et portastis tabernaculum Moloch idolo vestro, et imaginem idolorum vestrorum, sidus Dei vestri, quod fecistis vobis?”

(Amos V.) Propter hoc Mosen et Aaron lapidare voluerunt. Propter hoc Samuelem, imo et in Samuele Dominum, sicut et ipse testatur, abjecerunt (I Reg. VIII); propter hoc David porsecuti sunt, et de regno ejecerunt. Propterea toties dixerunt:

“Non est nobis pars in David, neque haereditas in filio Isai (II Par. X),”

quia peccandi voluntatem habebant, et sub sanctis principibus peccandi facultatem non habebant. Quod ergo tandem Jeroboam dati sunt, sub quo vel cum quo vitulum sibi pro Deo statuerunt, sicut facere coeperant, quando ex Aegypto egressi sunt, judicium exstitit judicium verum, quod in alio Propheta dicit:

“Particeps idolorum Ephraim dimitte eum (Ose. IV).”

Et si quaeras, cur dicat,

“dimitte eum,”

subinde causam reddens dicit:

“Non dabunt cogitationes suas, ut revertantur ad Dominum (Ose. V).”

Justi igitur judicii est, quod dimisit eos secundum desideria cordis eorum, ut irent in adinventionibus suis. Gratuitae vero misericordiae erat quod pro illis, qui ignoranter errabant, sollicitus loquebatur in prophetis, fiebatque ad eos verbum Domini armatum signis et prodigiis, ut cognoscerent ex operibus, quia Dominus ipse est Deus.