CAPUT V. De Assur cui dicitur vae, et virga furoris mei, et baculus ipse, quod diabolum significet, et quomodo hunc ad gentem fallacem mittat Dominus, et quod ille contra Deum glorietur, sitque aeterna damnatione attenuandus.

(CAP. X.) Malorum omnium incentivum, idemque paenale flagellum est diabolus, cui tandem vel contradicitur sub specie Assur: Vae Assur! Virga furoris mei, et baculus ipse in manu ejus indignatio mea. Ad gentem fallacem mittam eum, et contra populum furoris mei mandabo illi, ut auferat spolia et diripiat praedam, et ponam illum in conculcationem, quasi lutum platearum. Nam post aliqua sic infertur: Et erit in die illa, non adjiciet residuum Israel, et hi qui fugerint de domo Jacob, inniti super eo qui percutit eos, sed innitetur super Dominum sanctum Israel. In veritate reliquiae convertentur, reliquiae, inquam, Jacob ad Deum fortem. Si enim fuerit populus tuus Israel, quasi arena maris, reliquiae convertentur ex eo. Ergo Assur iste, est diabolus, cujus captivitati hic manifeste contradicitur. Ubi enim apostoli procedit auctoritas, cesset omnis alia interpretatio: Esaias, inquit, clamat pro Israel. Si fuerit numerus filiorum Israel tanquam arena maris, reliquiae salvae fient (Rom. IX). Et continuo subjungit: Verbum enim consummans, et abbrevians in aequitate, quia verbum abbreviatum faciet Dominus super terram (ibid.). Et revera si legamus Josephum et quanta hominum in Hierusalem, et in Judaea fuerit multitudo, quando passus est Dominus, intelligimus vix paucos in apostolis et apostolicis viris ex Judaeis esse salvatos. Abbreviatus atque perfectus sermo evangelicus est, qui pro cunctis laciniosae legis caeremoniis, dedit praeceptum brevissimum dilectionis et fidei, ut quod nobis fieri noluerimus, ne fecerimus alteri. Unde et Dominus in Evangelio: In his, inquit, duobus mandatis pendet omnis lex et prophetae (Matth. XXII). Notandum tandem quam ordinate diabolicae tyrannidis, et damnationis ejus similitudo praecessit in isto Assur. Primo namque tanquam virga furoris Domini, et baculus indignationis ejus, ad gentem fallacem missus est ad gentem decem tribuum Israel, vitulos aureos, et Baal, etc. Deorum portenta fallaciter adorantem, et contra illum populum furoris sui mandavit ei Dominus ut auferret spolia, et diriperet praedam. Fecit, et prosperatus est. Transtulit enim Israel, posuitque eos in Ala, et in Abor juxta fluvium Gozam, in civitates Medorum Dominus miserat eum, Domini judicio venerat, data potestate ut ad suum cuncta faceret libitum. Ipse autem non sic arbitrabatur, et cor ejus non ita aestimabat, sed applaudebat sibimet, tanquam si glorietur securis contra eum, qui secat in ea, velut si exaltetur serra contra eum a quo trahitur, quasi si elevetur virga contra levantem se, et exaltetur baculus, qui utique lignum est. Propter hoc misit Dominus Deus in pinguibus ejus tenuitatem, et subtus gloriam ejus succensa arsit quasi combustio ignis. Regnante Ezechia, factum est sic. Ascendit enim Sennacherib rex Assyriorum ad universas civitates Juda munitas, et cepit eas. Et haec, inquit, dicit Ezechiae regi Judae: Non te seducat Deus tuus, in quo habes fiduciam. Nunquid liberaverunt dii gentium singulos quos vastaverunt patres mei? Factum est autem in nocte illa, venit angelus Domini, et percussit in castris Assyriorum centum octoginta quinque millia (IV Reg. XIX). Sic nimirum diabolum, quem nomine quoque significat Assur (interpretatur enim dirigens, quia semetipsum diabolus dirigit, et in semetipso confidit). Diabolum, inquam, Dominus ad gentem fallacem misit, ut quae in sordibus est sordescat adhuc (Apoc. XXII), imo ut quae scienter fallit, fallatur adhuc, illum, inquam, mittit Dominus, est enim, sicut per beatum Job loquens testatur ipsi Deo, servus sempiternus (Job XL). Ille autem non sic arbitratur, et cor ejus non ita aestimat. Nec enim ita servit, ut Deo conferre velit, non ita veritatis rebelles aeterna morte captivat, ut justitiam Dei facere intendat. Et nunc interim facit et prosperatur, omnem gentem fallacem captivando, quia permittitur. Futurum autem est ut meritas excipiat poenas, quia Judam quoque et Hierusalem aggredi ausus est, quia catholicae quoque confessionis Ecclesiam subvertere conatus est, quia contra ipsum Deum superbe gloriatus est. Egredietur angelus Domini, et castra ejus percutiet, egredietur, inquam, veniens ad judicium angelus magni consilii, ipsumque et angelos ejus in ignem aeternum mittet. Nam hoc est, quod tandem per metaphoram sic infert: Ecce dominator Dominus exercituum confringet lagunculam in terrore, et excelsi statura succidentur, et sublimes humiliabuntur, et subvertentur condensa saltus ferro, et Libanus cum excelsis cadet. Verumtamen de confractione lagunculae diversorum sententia est. Alii volunt per hanc Christi passionem significari, quod volente Deo et idcirco caro ejus morti tradita sit, ut Judaeorum sublimitas destruatur, et excelsi quondam corruant, in terram, et Libanus cum suis cedris succidatur, de quibus in Zacharia legimus: Aperi, Libane, portas tuas, et comedat ignis cedros tuas (Zach. XI). Alii autem volunt hunc locum adhuc dici de Assyrio, quod illo contrito, omnes in circuitu nationes, quae ditioni illius subjacebant, succidantur et humilientur, et saltus densissimus subvertatur, per quae metaphoricos, populum et principes intelligi volunt. Libanum quoque cum excelsis suis cadere, ut nihil omnino Assyriae resideat potestati.