CAPUT XV. De eo quod dictum est,

“poenituit eum quod hominem fecisset super terram.”

Videns autem Dominus quod multa malitia hominum esset in terra, et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum omni tempore, poenituit eum quod hominem fecisset in terra. Et praecavens in futurum, et tactus dolore cordis intrinsecus: Delebo, inquit, hominem quem creavi a facie terrae, ab homine usque ad animantia, a reptili usque ad volucres coeli. Poenitet enim me fecisse eos. Laborat hic sermo divinus, et quasi in versanda nimiae magnitudinis mole pene confringitur, dum illud intellectui nostro planum facere intendit quod satis explicare nullus sermo sufficit, videlicet quomodo Deus sine motu saeviat et sine crudelitate occidat, quomodo salva pietate ultionem, et cum tranquillitate agat vel habeat furorem. Poenituit enim, inquit, quod hominem fecisset in terra, et praecavens in futurum, et tactus dolore cordis intrinsecus: Delebo, inquit, hominem, poenitet enim me fecisse hominem. Qui per prophetam suum dicturus erat: Sic parturiens loquar (Isa. XLII), utique jam parturiens locutus est. Nam quemadmodum parturiens illud concepit non sine sensu doloris emittit, et tamen dolere mavult quam non emittere quod concepit: sic Deus non sine sensu pietatis profert sententiam judicii, et tamen, victa pietate, miserias malorum mavult videre quam non proferre quod justitia dictante concepit. Quare? Quia videlicet utilius est, morbo ferramentum altius imprimere quam palpando putredinem fovere. Itaque quod poenituisse dicitur, quod hominem fecisset in terra, et tactus esse dolore cordis intrinsecus, pietatis est: quod autem non victus eodem dolore, inquit: Delebo hominem quem creavi a facie terrae, severi judicii vel severitatis judiciariae est illud edictum, postquam dictum sit, Poenitet me fecisse eos, ne edici potest quam gravissime dictum sit. Tale quid et alibi dicit: Poenitet enim me quod constituerim Saul regem super Israel (I Reg. XV). Sane hujusmodi dictum, non impassibilis Dei mutabilitatem, sed fixam ejus indicat sententiam, ad prioris facti destructionem vel valde necessariam meliorationem ejusdem.