CAPUT 4

“Cum sublevasset ergo oculos Jesus, et vidisset quia multitudo maxima venit ad eum, dicit ad Philippum: Unde ememus panes, ut manducent hi? Hoc autem dicebat tentans eum; ipse enim sciebat quid esset facturus.”

Ut conjunctionis interpositae vim teneas, memoriter illud sciendum est quod idcirco transierit et in montem subierit, ut turbae sequerentur; imo idcirco mortis amaritudinem passus sit, et in coelum ascenderit, ut nos ejus vestigia sequentes ad thronum gratiae per ipsum fiducialiter accederemus (I Petr. II; Hebr. IV).

“Cum ergo sublevasset, inquit, oculos.”

Sublevati oculi Jesu fenestrae salutis, et patentes misericordiae januae sunt, per quas gratia et veritas emittitur; sublevatio oculorum Jesu, praesens miserorum compassio est. Quo contra Psalmista de his, quorum viscera crudelia misereri nolunt et parcere nesciunt:

“Oculos suos, inquit, statuerunt declinare in terram (Psal. XVI).”

Et quidem peccata patrum nostrorum (

“qui peccaverunt et non sunt, nos autem iniquitates eorum portavimus (Thren. V)”

hoc merebantur, ut Jesus oculos suos, in iram juste depressos, minime sublevaret, sed extra debitum justitiae misericorditer de nobis recogitans, cum esset in sinu Patris,

“prospexit de excelso sancto suo,”

et postmodum coelo iterato receptus, aspectus erat de coelo in terram,

“ut audiret gemitus compeditorum, ut solveret filios interemptorum (Psal. CI).”

Unde et alibi Psalmista:

“Oculi, inquit, ejus super gentes respiciunt (Psal. LXV).”

Sublevatis igitur gratiae suae oculis, quid dixit aut quid fecerit? Unde, inquit, ememus panes, ut manducent hi? Equidem tunc unum ex discipulis, quos ad justitiam magister pietatis erudiebat, hoc modo tentavit, non ut sciret, quantum fidei jam haberet; quippe qui juxta hunc eumdem evangelistam sciebat quid esset in homine, et idcirco

“non erat ei opus ut quis testimonium perhiberet de homine (Joan. II);”

sed ut manu inquisitionis suae tentando et per vocem responsionis eliciendo ignorantiam ejus ipsi ostenderet, quomodo benevolus cujusque artis praeceptor, interdum discipulum interrogat, non quod de ignorantia illius dubitet, sed ut ad interrogationem evigilet, et ipse jam attento efficacius demonstret. Caeterum omnium doctorum cunctum ordinem, qui sanctae Ecclesiae vice ejus praesunt, nunc usque acrius interrogat et tentat. Cum enim eis, utique servis suis tradit

“bona sua, et uni quidem dat quinque talenta, alii duo, alii vero unum, et unicuique secundum propriam virtutem (Matth. XXV),”

vel cum aliquem

“constituit super familiam suam, ut det illis in tempore tritici mensuram (Luc. XII),”

quid aliud quam interrogat et tentat, id est, re ipsa indicat, qui bonus et fidelis, quis autem nequam servus sit? Nam si nihil accepissent hi, qui nunc probi vel qui suomet judicio reprobandi sunt, semetipsos nescirent. Sunt autem plerique qui, dum libenter vacant otio, de auditorum tarditate causantur. Quorum modicam, quam in spiritualibus habent, fidem, adhuc in corporalibus habens: