|
Quomodo illi de paupere isto loquente dixerunt: Quis est hic? Quomodo
admirati sunt? Quomodo zelati sunt? Nimirum sicut scriptum est. Licet
enim interdum propter aliquam similitudinem maximis conferre minima. Sed
exasperaverunt eum, et jurgati sunt, invideruntque illi habentes jacula.
Sed item de illo et de quolibet alio simili ejus scriptum est: In
tribulatione invocasti me, et liberavi te, exaudivi te, in abscondito
tempestatis (Psal. LXXX). Absconditum tempestatis me viderit exauditor
omnium Deus, qui scit me idcirco maledicta illorum sustinuisse, et in
faciem eis restitisse, ne rursus inducerent haeresim Florini, dicendo et
pertinaciter affirmando quod Deus velit malum fieri, quodque malum
illud, peccatum illud, per quod mors in hunc mundum introivit invidia
diaboli (Sap. II), per voluntatem Dei acciderit. Scis enim, ut arbitror,
haereses fuisse duas sibi contrarias, Colitianam atque Florianam. Nam
Colitiani a quodam Colito nominati, dixerunt Deum nullum omnino facere
malum, contra illud quod scriptum est: Ego Dominus faciens pacem, et
creans malum (Isa. XLV); ubi subintelligendum est, non malum quod est
virtuti contrarium, sed malum afflictionis, quod oportet fieri interdum
propter castigationem malorum, id est peccatorum, verbi gratia, famem,
gladium pestilentiam et malas bestias, quae ipse Dominus apud Ezechielem
quatuor judicia sua pessima nuncupat (Ezech. XIV). Floriani a Floriano
nominati econtrario dixerunt Deum creasse mala, et ipsa quae virtuti
sunt contraria, nimirum contra id quod scriptum est: Et vidit Deus
cuncta quae fecerat, et erant valde bona (Gen. I). Haec erat illa
haeresis, quam beatus Hieronymus anathematizans , cum illud in Isaia
sano intellectu exposuisset: Faciens pacem, et creans malum, id est
bellum (Isa. XLV), quomodo enim luci contrariae sunt tenebrae, ita paci
contrarium est bellum; protinus ait: Unde et confundatur haeresis, quae
malorum arbitratur conditorem Deum, cum hic malum non contrarium bono,
sed pro afflictione ponatur, et bello, secundum illud quod in Evangelio
scriptum est: Sufficit diei malitia sua (Matth. VI). Magistri magni ac
praeceptores nominati, praeclara totius Franciae lumina, quorum ad
auditum de cunctis fere provinciis examina discipulorum festinabant,
sententiam illam de voluntate Dei emisisse atque constanter defendere
ferebantur, et idcirco quidquid dicerem ego, non solum non audiebatur,
verum etiam tanquam stultum contemnebatur. Ita erant adversarii, vel
esse videbantur sibi, auctoritate illorum freti, ut putabant,
irrefragabili, ac si angelus de coelo locutus fuisset eis, qui tamen non
esset audiendus in hujusmodi, vel si alio quolibet modo contradiceret
Scripturis veritatis. Et quidem sapientiores utcunque mihi tolerabiles
in contradicendo fuerint, sed de indocto scholarum popello favente
adversariis, veluti clericis contra monachum, veluti magistris contra
indoctum quid dicam tibi? Qualis in me talium exprobratio fuit? Revera
experimento didici, ut sentirem in memetipso magis illud quod per os
beati Job sancta Ecclesia dicit: Nunc autem derident me juniores, quorum
non dignabar patres ponere cum canibus gregis mei, et quorum virtus
manuum erat mihi pronihilo, et vita ipsa putabantur indigni, egestate et
fame steriles, qui rodebant in solitudine, squalentes calamitate et
miseria et mandebant herbas et arborum cortices, et radix juniperorum
erat cibus eorum, qui de convallibus ista rapientes, cum singula
reperissent, ad ea cum clamore currebant. Nunc in eorum canticum versus
sum, et factus sum eis in proverbium. Abominantur me, et longe fugiunt a
me, et faciem meam conspuere non verentur (Job XXX). Ego autem omne
canticum eorum, omnemque despectum. dura fronte contemnens, ita ut nunc
ego rei vel temporis illius memor admirari possim, et gaudere quod mihi
quoque illud propheticum acciderit: Ecce dedi faciem tuam valentiorem
faciebus eorum, et frontem tuam duriorem frontibus eorum, ut adamantem
et ut silicem dedi faciem tuam (Ezech. III). Ivi in Franciam, ut
potissimum contra magistros illos praelium disputationis committerem,
quorum tanta super me et contra me auctoritas erat, ut quoties illius
temporis recordor, simul et recordari debeam dicti illius verissimi,
quod Sapientia dixit: Dives locutus est et omnes tacuerunt, et verbum
illius usque ad nubes perducent pauper locutus est, et dicunt: Quis est
hic? (Eccli. XIII.) Nam alter eorum magister simul et episcopus alter,
quovis episcopo famosior, quamvis ipse non esset episcopus. Mirum
mihimet nunc est illud recordationis meae spectaculum, quomodo solus ego
vili asello residens, juvenculus, uno tantum puero comitatus, ad exteras
tam longe civitates ad conflictum contra tales profectus sum, quibus
adesse et os et ingenium, et magnam tam officii quam magisterii
dignitatem noveram, nec defuturum quod et factum est, ut magistrorum
pariter ac discipulorum coetus quasi non parvus conveniret exercitus ad
me audiendum, ad me convincendum. Illud autem magis mirum videtur quod
me ingrediente civitatem, jam dictorum alter et praecipuus magistrorum
ultimum trahens spiritum, statim post ingressum meum vitam finivit,
alter cum quo acerbum habui conflictum, nescio an integrum annum
supervixerit. Ex tunc quoniam multi religiosi pariter et docti
sententiam illam improbabant, sed et adhuc viventibus illis, quamvis
nimium taciti, improbaverant, cessavit illius disceptationis ventus, sed
illi contra quos primum certamen habui diu pristinum quod in me
conceperant tenuerunt odium, ut veraciter dicere possint; Oderant eum,
nec poterant ei quidquam pacifice loqui (Gen. XXXVII). Qualiter
vindictam quaesierint, quali ultione semetipsos in me consolari
desideraverint, postmodum dicam. Nunc primum videtur demonstrare, quibus
ex capitulis Scripturarum comprobare voluerint suum illum sensum de
voluntate Dei, simulque ostendere quod eadem capitula non perfecte
intellexerint. Quatuor capitula sunt: Primum, illud Apostoli: Tradidit
illos Deus in desideria cordis eorum, in immunditiam. Tradidit illos
Deus, id est in passione ignominiae, tradidit illos Deus in reprobum
sensum, ut faciant ea quae non conveniunt (Rom. I). Secundum, illud de
Apocalypsi: Qui nocet noceat adhuc, et qui in sordibus est sordescat
adhuc (Apoc. XXII). Tertium, illud dictum Moysi: Ego indurabo cor
Pharaonis (Exod. XIII). Quartum: Excaeca cor populi hujus, et aures ejus
aggrava, et oculos ejus claude, ne forte videat oculis suis, et auribus
suis audiat, et corde suo intelligat, et convertatur et sanem eum (Isa.
VI).
|
|