|
Legat qui vult Historiam Josephi, ubi excidium Jerosolymorum describit,
et sciet quam veraciter pro re praedictum fuerit malum illud sermonibus
hujuscemodi.
|
“Tollet eum propinquus suus, et comburet, et dicet: Nunquid adhuc est
apud te? Et respondebit: Finis est.”
|
|
Neque enim modus aut numerus erat intus morientium et fame pereuntium,
nec sufficere poterant vivi mortuis efferendis. Cum autem scire possint
nec dissimulare valeant, hoc illis accidisse propter sanguinem Jesu
Christi, mirum valde est quod indomabili corde et tunc dixerunt, et nunc
usque dicunt singuli ad alterum:
|
“Tace et non recorderis nominis Domini,”
|
|
nominis ejusdem Jesu Christi, quem Deum et Dominum esse publica
confessione confitentur Christiani. Malunt damnati esse et damnationem
aeternam exspectare, quam confiteri vel audire nomen hujus Domini,
suffusi mirabiliter felle amaritudinis, odiumque spirantes implacabile
contra nomen Domini nostri Jesu Christi, gentiumque invidentes saluti.
Attamen justi sibi esse videntur nonnulli ex eis, observando justitias
carnis et profitendo praecepta decalogi, quae sunt: Non habere deos
alienos, non facere sculptile, non assumere nomen Domini in vanum,
Sabbata custodire, patrem et matrem honorare, non occidere, non
moechari, non furtum facere, non loqui falsum testimonium, non
concupiscere (Deut. V). Sed qualis est haec justitia illorum, cum illum
oderint, per quem unum et solum justificantur omnes quicunque veraciter
justi sunt? Illum unum quaerit Deus ubi sit, vel apud quos commoretur ut
parcat illis, et quia non est apud illos, idcirco super eos
indignationem suam effudit, quemadmodum apud Ezechielem ipse dicit:
|
“Et quaesivi de eis virum qui interponeret sepem, et staret oppositus
contra me, propterea ne dissiparem eos, et non inveni; et effudi super
eos indignationem meam, et in igne irae meae consumpsi eos (Ezech.
XXII).”
|
|
Igitur
ait, etiam justi, sive, ut apud eumdem Ezechielem,
|
“et occidam, inquit, in te justum et impium (Ezech. XXI),”
|
|
etiamsi
|
“in domo una reliqui fuerint viri decem.”
|
|
inquam,
|
“quia ecce Dominus mandavit,”
|
|
id est per prophetas locutus est, et sermonem suum complens,
|
“percutiet domum majorem ruinis et domum minorem scissionibus.”
|
|
decem tribus, quae appellabantur tribus Israel;
duas tribus dicit, quae regebantur a stirpe David. Et hoc in percussione
domus utriusque notandum quod majorem ruinis, minorem vero scissionibus
percutiendam fore dicit. Nam Israel, quia majora peccaverat, feritur
ruinis; domus autem Juda, in qua erat templum et quae minora peccaverat,
non ruinis percutitur, sed scissionibus dum septuaginta annorum
captivitate retinetur. Sed econtra potest dici, quia domus Juda majora
peccavit. Nam et apud Ezechielem cum praemisisset Dominus:
|
“Fili hominis, notas fac Jerusalem abominationes suas (Ezech. XVI),”
|
|
deinde inter caetera dicit:
|
“Et Samaria dimidium peccatorum tuorum non peccavit, sed vicisti eam
sceleribus tuis, et justificasti sorores tuas,”
|
|
Sodomam videlicet et Samariam,
|
“in omnibus abominationibus tuis, quas operata es (Ibid.).”
|
|
Ergo et scissiones domus Juda majores intelligi convenit ruinis domus
Israel. Quod ut liquido clarescat, non illam tantum captivitatem
septuaginta annorum, sed illam potius attendamus, qua nunc in omnes
gentes Judaei Romano excidio dispersi sunt. Tunc namque domus Juda nec
scissionibus tantum, nec solummodo ruinis sed et scissionibus et ruinis
percussa est; quia civitas Jerusalem ut rueret, primum in semetipsa
scissionibus percussa est. Tito namque, ut refert Josephus, adhuc apud
Alexandriam imperium disponente, contigit etiam seditionem quae apud
Jerosolymam erat auctam trifariam dividi, ducibus Eleazaro, Joanne et
Simone; quorum Eleazarus superiora, Simon autem inferiora civitatis
loca, Joannes vero media tenebat. His ducibus a seditione nunquam
quiescentibus, quam miserabilibus domus Juda scissionibus percussa
fuerit qui plenius nosse cupit, narrationem jam dicti legat
historiographi. Porro justitiam quoque judicii Dei quae domum illam
tantis scissionibus percussit, scire desideranti prius animadvertendum
est, in quo domus haec minor, id est domus Juda, domum majorem, scilicet
domum Israel, peccando superavit, sicut supra diximus, cum testimonio
prophetae dicentis ad Jerusalem:
|
“Et Samaria dimidium peccatorum tuorum non peccavit, sed vicisti eam
sceleribus tuis.”
|
|
Peccata, sive scelera utriusque confitenda et comparanda sunt, ut
appareat quam veraciter dictum sit:
|
“Et Samaria dimidium peccatorum tuorum non peccavit.”
|
|
Nimirum peccata Samariae fuerunt, quod decem tribus, quorum Samaria
metropolis exstitit, sciderunt sese a domo David, et negaverunt eum,
dicentes:
|
“Quae pars nobis in David, vel quae haereditas in filio Isai (III Reg.
XII);”
|
|
et sicut David negaverunt, ita Deum quoque relinquentes, vitulos aureos
pro Deo coluerunt. At vero peccata Jerusalem ista fuerunt, quod Christum
Filium Dei verum David, et secundum carnem filium David, et secundum
divinitatem dominum David, Christum, inquam, Deum et hominem, regem et
salvatorem non solummodo dixerunt, non est
in isto Filio Dei, filio David, sive
|
“non habemas regem nisi Caesarem,”
|
|
verum etiam pro illo dimitti sibi petierunt Barabbam seditionis auctorem
(Matth. XXVII). Ista si rite considerentur, revera
|
“dimidium Samaria non peccavit,”
|
|
quia videlicet quanto iste Deus et homo filius David major eodem patre
David, tanto peccatum quod in eum admissum est majus debet aestimari,
praesertim cum Jerusalem non solummodo negaverit hunc, sicut Samaria
negavit, verum etiam occiderunt et pro eo Barabbam, sicut jam dictum
est, seditionis auctorem dimitti sibi petierit. Idcirco quoniam taliter
se scidit regno Jesu Christi filii David, nimirum valde justo judicio
scissionibus percussa est, ita ut in malum suum sese a regno Romanorum
scindendo victores orbis terrarum contra se concitaret, et quod valde
mirum fuit, foris obsessa, intus trifariam, ut jam dictum est, scissa
magis seditionibus quam obsidione deperiret. Sequitur:
|
“Nunquid currere queunt in petris equi, aut arari potest in bubalis.
Quoniam convertistis in amaritudinem judicium, et fructum justitiae in
absinthium. Qui laetamini in nihili, qui dicitis: Nunquid non in
fortitudine nostra assumpsimus nobis cornua?”
|
|
Ad quid istas similitudines equorum et bubalorum induxerit, ipse pene
exposuit, dicendo:
|
“Qui laetamini in nihili, qui dicitis: Nunquid non in fortitudine nostra
assumpsimus nobis cornua?”
|
|
Vanitatem atque superbiam miro hic modo percutit, interrogando de equis
et bubalis. Irridet eos sapientia Dei, qui confidunt in curribus et in
equis, sicut tempore considerabat Ephraim, et qui superbiae cornibus
arrectis steterunt contra fortitudinem coeli, sicut in psalmo testatur
iste Christus per os Prophetae:
|
“Circumdederunt me vituli multi, tauri pingues obsederunt me (Ps. XXI).”
|
|
Irrisio gravissima sonat in verbis hujuscemodi. Idem enim est ac si
dicat sapientia spiritus prophetici: Vos quidem praedicente me, quod
major domus ruinis, et minor scissionibus percutienda sit, nihilominus
equitando contenditis esse similes Aegyptiis atque Assyriis; sed vos
bene scitis quod equi non currere possunt in petris. Hoc dixisse satis
est; subaudiri enim potest id quod longe superius dixit quia
|
“fuga a veloce peribit (Amos II),”
|
|
et non poteritis effugere, multis adversitatum praepediti, offendiculis,
sicut equi vestri non queunt currere in petris. Habetque talis dictio
mistum cum severitate jocum, cum dicitur: Laetantibus in equis, vos
revera
quia vestri equi non queunt
id est fallaces ad salutem erunt vobis in tempore angustiae, quando
ruinis et scissionibus feriemini. Item quod dicit,
|
“aut nunquid arari potest in bubalis,”
|
|
si respicias quod subsequitur, qui dicitis:
|
“Nunquid non in fortitudine nostra assumpsimus nobis cornua,”
|
|
nihilominus jocum in verbis habet amarum, et ad illum pertinentem risum,
de quo Sapientia:
|
“Ego quoque, inquit, in interitu vestro ridebo (Prov. I),”
|
|
idem est ac si dicat: Quoniam estis superbi, quapropter, sicut supra
dictum est, juravi in anima mea, dicens:
|
“Detestor ego superbiam Jacob, et domum ejus odi,”
|
|
quoniam, inquam, in fortitudine vestra cornua vos assumpsisse dicitis,
eritis ergo mihi sicut bubali qui tam indomiti sunt, ut jugum cervicibus
non recipiant, et cum silvestres boves sint, nolint propter feritatem
vomere scindere terram. Ita vos mihi eritis utique inutiles operi vel
regno Dei, vobisque evagantibus atque dispersis, adhibebo mihi boves
alios, boves domitos, dicamque illis:
|
“Tollite jugum meum super vos (Matth. XI),”
|
|
et regno Dei fructum operabuntur, juxta illud:
|
“Amen dico vobis, quia auferetur a vobis regnum Dei, et dabitur genti
facienti fructus ejus (Matth. XXI).”
|
|
Revera dicunt isti bubali:
|
“Nunquid non in fortitudine nostra assumpsimus nobis cornua,”
|
|
dum
|
“quaerentes suam statuere justitiam, justitiae Dei non sunt subjecti
(Rom. X),”
|
|
et pro hac feritate convertunt sibi
|
“in amaritudinem judicium, et fructum justitiae in absinthium,”
|
|
quae herba amarissima est. Nam quia suam, ut jam dictum est, statuere
volentes justitiam, projiciunt a semetipsis Christi jugum, merito
amarum, id est sine misericordia ferunt judicium, et quia dulcedinem
justitiae Dei non quaerunt, justitiae suae metuunt absinthium, ut nec
saltem in isto saeculo requiem habeant, vel in terra sua commanere
valeant. Unde et sequitur:
|
“Ecce ego suscitabo super vos, domus Israel, dicit Dominus Deus
exercituum, gentem: et conteret vos ab introitu Emath usque ad torrentem
deserti.”
|
|
Haec est amaritudo judicii quam biberunt, quod in isto quoque saeculo
contriti atque subversi sunt, a principio usque ad finem, a capite usque
ad caudam, a terminis terrae suae, qui solem respiciunt, usque ad
torrentem deserti, quod occidentem respicit, id est ab Emath (quae et
Epiphania dicitur ab Antiocho cognomentum Epiphanes nomen sortita est)
usque ad Rinocruram, inter quam et Pelusium rivus Nili sive torrens de
eremo veniens mare ingreditur. Sicut dictum, ita et factum est, quia de
cunctis terminis suis contritus atque subversus est Israel. Primum decem
tribus ab Assyriis. Deinde Judam et Benjamin a Chaldaeis atque Romanis.
Illa cornutorum sive jugum ferre recusantium bubalorum contritio sive
subversio, qualiter futura, qualibus vel quantis incrementis ad
consummationem perventura foret, sequentia prophetae dicta praesignant.
Ait enim:
|
|