|
inquam, talem hominem
hoc Abraham non fecit, longe aliam mentem in sua fide, longe alium
habuit spiritum, imo contrarium huic spiritui, quo
|
“vos quaeritis me interficere.”
|
|
Ille consummandus et hinc exiturus, non acceptis promissionibus, a longe
me aspexit oculis fidei, a longe me salutavit, flens, et confitens
beatos fore oculos qui eum fide visuri erant (Hebr. XI). Haec tempora,
quae vos videtis (Luc. X), visuri et credituri in me, quem vos
interficere quaeritis. Proinde poteram ego vos concludendo sic inferre,
ergo pater vester Abraham non est, sed conclusionem hanc relinquam
lapidibus, qui futuri sunt filii Abrahae, qui eloquentes facti, me
tacente, vobisque non respondente, judicabunt vos nequaquam esse filios
Abrahae (Matth. III). Sequitur.
|
“Vos facitis opera patris vestri.”
|
|
Postquam Judaicam superbiam uno cornu mutilavit, iterum proponit ut
arietis, quem per impatientiam suam rursus in se irruiturum noverat,
ordinata disputatione residuum cornu confringat. Duobus quippe cornibus
contra veritatem arietabant, patrem Abraham patremque Deum se habere
jactitantes, et idcirco libertate, qua veritas eos liberaret (Gal. IV),
se non indigere mentientes. Iterum ergo causam constituit ut
perduelliones suos, quos instare videbat, suis ipsorum conatibus fatiget
ac dejiciat:
|
“Dixerunt itaque ei: Nos ex fornicatione non sumus nati, unum Patrem
habemus Deum.”
|
|
Ecce manifestius irati, et cum jurgio tumentes, totas vires suas in
ventum cum amaritudine et clamore effuderunt.
|
“Nos, inquiunt, ex fornicatione non sumus nati, unum patrem habemus
Deum.”
|
|
Quod duobus modis intelligendum est. Primum videlicet quod, secundum
consuetudines Scripturarum quas legebant, hoc, quod diis multis et
falsis anima, tanquam prostituta, subjicitur, fornicationem appellantes,
ita responderunt:
|
“Nos ex fornicatione non sumus nati,”
|
|
etc. Deinde vero quoniam haec disjuncta sunt, nec etenim ita dixerunt:
Nos ex fornicatione non sumus nati, sed unum patrem habemus Deum, magis
de carnalibus carnalia sentientes, nobilitatem carnis adhuc illos
jactitare arbitramur, dicentes:
|
“Nos ex fornicatione non sumus nati,”
|
|
ut subaudias quemadmodum caeteri filii, qui ex concubinis nati sunt.
Tanquam dicerent: Non, tu indocte, singularem nostri generis dignitatem
advertisti. Nos non sumus ut caeteri, quos Abraham pater noster genuit,
filii concubinarum, haereditate patris indigni, ut Ismael et alii quos
ex Caethura genuit (Gen. XXV), sed sumus ex legitimo Sarae conjugio
nati, cujus filium solum Deus elegit, ut esset Deus ejus:
|
“Pactum vero, inquiens, meum statuam ad Isaac, quem pariet tibi Sara
(Gen. XVII).”
|
|
Iste unus filius legitimus Deum patris sui, simulque cuncta, quae
possederat haereditavit, sicut scriptum est:
|
“Deditque Abraham cuncta quae possederat Isaac, filiis autem
concubinarum largitus est munera, et separavit eos ab Isaac filio suo
dum adhuc ipse viveret (Gen. XXV).”
|
|
Itaque nos ex fornicatione non sumus nati, unum patrem habemus Deum. Et
nota superbiae mistam amaritudinem dicentium:
|
“Nos ex fornicatione non sumus nati,”
|
|
cum satis esset dixisse: nos ex Isaac, et non de aliquo ex filiis
concubinarum sumus nati. Omnes homines oderunt, et excaecati odio
fratrum suorum, id est qualiumcunque Abrahae filiorum, nec ipsi patri,
de quo plurimum gloriantur, parcere potuerunt; fornicationem appellantes
concubitum feminarum, nulla Scriptura culpatum, utpote non tam pro
libidine, quam pro amore posteritatis initum. Sic et filii Galaad prae
superbia non viderunt quod appellarent patrem suum adulterum, dicentes
ad Jephte fratrem suum:
|
“Haeres in domo patris nostri esse non poteris, quia de adultera matre
generatus es (Jud. XI).”
|
|
Et audent cum hac amaritudine sic inflati sensu carnis suae Deum
appellare patrem suum, subjungendo:
|
“Unum patrem habemus Deum,”
|
|
videlicet elementa Dei abutentes in superbiam, verbi gratia, dicentis ad
Pharaonem:
|
“Dimitte filium meum primogenitum (Exod. IV).”
|
|
Ad quem scilicet Deum et Isaias:
|
“Tu enim, inquit, Pater noster, et Abraham nescivit nos, et Israel
ignoravit nos. Tu, Domine, pater noster, redemptor noster, a saeculo
nomen tuum (Isa. LXIII).”
|
|
Ad Israel autem Moyses in Deuteronomii cantico:
|
“Nunquid non ipse est pater tuus, qui possedit et fecit et creavit te?
(Deut. XXXII.)”
|
|
Et multa in lege et prophetis his similia. Et quidem istorum, qui se
Judaeos esse dicunt, et non sunt, sed sunt
|
“Synagoga Satanae (Apoc. III),”
|
|
magna et singularis superbia est, ita ut merito de illis Filius Dei
dicat:
|
“Salva me ex ore leonis, et a cornibus unicornium humilitatem meam
(Psal. XII),”
|
|
istos Judaeos propter crudelitatem leonis, propter singularem superbiam
appellans unicornes. Verumtamen et revera gentis hujus magna et
singularis nobilitas est. Tantummodo, quod isti dicunt, furore et odio
caeci, nos ex fornicatione non sumus nati, sicut decet filios Abrahae,
dicant honestius sic: Nos non, ut caeteri, quos pater noster Abraham
genuit, secundum carnem sumus nati, ut veraciter adjungant, unum patrem
habemus Deum. Etenim
|
“qui de ancilla natus est, inquit Apostolus, secundum carnem natus est
(Gal. IV),”
|
|
quia videlicet natura carnis est, ut ex viro, quamvis grandaevo
concipiat juvencula, qualis erat Agar. Item sentiendum est et de
Cethura, quam tamen Hebraei eamdem scilicet Agar fuisse autumant, licet
Scriptura plusquam unam fuisse concubinam patenter innuat, dicendo:
|
“Filiis quoque concubinarum largitus est munera (Gen. XXV).”
|
|
Ut autem de viro veterano, qualis erat Abraham, quando genuit Isaac,
concipiat anus, praesertim sterilis, qualis erat Sara, hoc non capit
carnis natura. Unde Isaac idem Apostolus recte dicit,
|
“natum per repromissionem (Gal. IV),”
|
|
id est, per donum Dei, non per carnis consuetudinem. Igitur gens illa,
gens unicae nobilitatis exstitit, quae respectu patris sui Isaac dicere
potuit,
|
“nos secundum carnem non sumus nati, unum patrem habemus Deum,”
|
|
sola gens Idumaea, id est filiorum Esau, pariter hoc dicere potuit, nos
secundum carnem non sumus nati. Verum id quod additum est:
|
“Unum Patrem habemus Deum,”
|
|
illos secernit, Deo dicente:
|
“Jacob dilexi, Esau autem odio habui (Malach. I),”
|
|
quia videlicet dignus odio Dei, et ab illa nobilitate generis, in
fornicationem idolorum declinavit. Proinde nihilo meliores eis isti
sunt, qui nunc dicunt:
|
“Nos ex fornicatione non sumus nati,”
|
|
quia profecto et si hoc verum dicunt, mentiuntur subjungendo:
|
“Unum Patrem habemus Deum.”
|
|
Quos fallaces, quam fortiter, quamque suaviter Filius, idemque sapientia
Dei Patris, refellerit audiamus.
|
|