CAPUT XV. Mystice de eadem re, qualiter Christus fecerit, vel qualiter nos faciemus, tenendo mysticos sensus, dimittendo litteram legis.

Non tenebis, inquit, matrem cum filiis, sed abire patieris, captos tenens filios, ut bene sit tibi, et longo vivas tempore. Mater pullis vel ovis desuper incubans, littera Synagogae est, littera legis quae occidit; ova autem ipsa vel pulli mysteria sunt spiritus legis, spiritus vivificantis. Sed illam matrem, illam litteram Christus non tenuit, quemadmodum in psalmo dicit: Quoniam non cognovi litteraturam introibo in potentias Domini (Psal. LXX). Filios tantum captos tenuit, spiritualiter enim legem impleri vult a suis discipulis, Non tenebis, ait, sed abire patieris. Ad quid? Ut bene sit tibi, ait, et longo vivas tempore. Dicamus aliud quod commodius praesentem locum queat illustrare. Ipse in psalmo dicit: Deus ostendit mihi super inimicos meos, ne occidas eos, ne quando obliviscantur populi mei (Psal. LVIII). Sed quid? Disperge illos in virtute tua (ibid,) Ecce hodie videmus matrem solam avolasse sine filiis, et scimus ubi sit, quia toto orbe dispersa est Synagoga inimica Christi, solam habens litteram legis, et hoc ipsum Christo proficit, ut longo vivat tempore, id est ut nunquam ejus obliviscatur populi. Igitur, et nos vel quique nostrum per viam imus, quia praesentem vitam pergimus, et nidos avis in terra et in arbore invenimus, quando verba historiae, aut in contemplativa, aut in activa vita tenenda legimus. Nam praecepta activae vitae, nidus avis in terra est, praecepta contemplativae, nidus in arbore. Mater vero pullis vel ovis incubat, quando ipsa historia intellectum spiritualem fovet. Non teneamus eam cum filiis, sed adire patiamur, captos tenentes filios, quia videlicet in quibusdam locis praetermittenda est historia, ut soli matris hujus pulli, id est spiritualis intelligentiae sensus nobis in esum veniant, nec nos mater, sed pulli reficiant. Cum enim legimus aurum et argentum Aegyptiorum ab Israelitico populo petitionis deceptione subreptum (Exod. II), et rursum cum legimus carnalia sacrificia Deo exhibita, quid in hoc verborum nido, nisi mater dimittenda est, et filii tenendi? Nos enim cum a quibusque saecularibus vigilantiam ingenii in defensionem veritatis trahimus, et cum eorum eloquium in usum rectitudinis vertimus, quid aliud quam aurum et argentum ab Aegyptiis tollimus, ut ex eo et nos divites effecti, et illi pauperes valeant ostendi, sicut scriptum est: In captivitatem redigentes omnem intellectum in obsequium Christi (II Cor. X). Et cum nostra corpora per abstinentiam domamus, quid aliud quam spiritualia sacrificia omnipotenti Deo exhibemus, sicut rursum per Paulum dicitur: Ut exhibeatis corpora vestra hostiam viventem (Rom. XII). Matrem itaque dimittentes, pullos comedimus, cum historiae exempla dimittimus, sed ex ea allegoriarum sensus in mente retinemus. Unde recte additur, ut bene sit tibi, et longo vivas tempore, quia longo tempore ille vivit, qui per spiritualem intelligentiam aeternitatis annos apprehendit.