CAPUT VI. Quod excogitatio vitulorum mystice sit adinventio omnis haereticorum, quorum consortium quantum sit vitandum, illud indicat, quod virum Dei, quia panem ibi deceptus comedebat, leo invenit et occidit.

(III REG. CAP. XII).

“Et excogitato Hieroboam consilio fecit duos vitulos aureos, et dixit populo: Nolite ultra ascendere in Jerusalem. Ecce dii tui Israel, qui te eduxerunt de terra Aegypti,”

etc.

“Excogitato, inquit, consilio:”

O cogitationem sine intellectu, et consilium sine prudentia. Nunquid sic cogitando, et sic sibi consulendo regnare poterat stabilius quam ponendo spem suam in Domino? Potuit quidem devocare populum, ne ascenderet ad sacrificandum in domum Domini, sed non quem sperabat ex hac pessima radice, fructum recipere potuit regni diuturni, viginti duobus annis regnavit. Imo servivit vitulis aureis, servus peccati, et regno simul et vita privatus est, filioque suo Nadab poenam peccati, quod thesaurizaverat, haereditariam reliquit. Nam insidiatus est ei Baasa de domo Issachar, et percussit eum, sicque deletus est Hieroboam juxta prophetae jam dicti responsum, durumque nuntium,

“sicut mundari solet fimus usque ad purum (III Reg. XIV).”

Huic simile fuit haereticorum omne consilium. Nam et illi, ne ascenderet populus in Hierusalem ad sacrificandum Domino, fecerunt vitulos aureos. Quid enim sermo haereticus, nitidus et accurate compositus, nisi aureus vitulus? Aureus namque vitulus foris est speciosus, intus vacuus est, et sine sensu. Sic omne dogma haereticorum foris ad demulcendum aures, sermonis habet nitorem, intus nullam habet virtutem. Adorant igitur vitulos aureos, quicunque propter sermonis venustatem, vanos et a virtute vacuos sectantur haereticos.

“Et ascendit Hieroboam super altare ut adoleret incensum.”

Non dictum est, accessit ad altare sive ascendit ad altare, sed dictum est,

“ascendit super altare.”

Juxta sensum jam dictum, hoc eleganter et proprie dictum. Haeretici namque super altaria sua ascendunt, quia non Dei, sed suam gloriam quaerunt, quia semetipsos praedicant, non Dominum Jesum Christum. Eorum quam vitandum sit consortium, subjectum statim indicat exemplum. Virum Dei qui venerat de Juda in sermone Domini, Hieroboam stante super altare, et exclamaverat contra altare, leo invenit in via, et occidit. Sic enim illi mandatum fuerat in sermone Domini praecipientis:

“Ne comedas panem, neque bibas aquam, nec revertaris per viam qua venisti (III Reg. XIII).”

Fefellit autem cum pseudopropheta, et reduxit secum, comeditque panem in domo ejus, et bibit aquam. Occidit ergo eum, ut praedictum est, leo in via. Igitur consortium haereticorum qui vitulos mendacii fabricaverunt, docemur vitare, et cum ejusmodi nec cibum sumere, ne inveniat nos leo in via, ne veniat super nos similis haereticorum vindicta. Interea notandum est quod hic propheta, deceptus in semetipso, poenam recepit; Hieroboam autem ipse quidem dormivit cum patribus suis, filius autem ejus hostili gladio percussus interiit. Nam qui per imprudentiam forte deceptus haereticis communicavit, quasi in semetipso punitur, dum temporali praesentialiter poena mulctatur, qui autem haeresim per malitiam struxit quasi in filio sententiam recipit, dum in anima post hanc vitam mortem sempiternam incurrit.