CAPUT XIV. De structura templi, ut ceciderit, et alia structura surrexit, et cujus rei exemplum convenienter inde vossit accipi.

Sed quid dicam? cum opus fere peractum esset jamque sicut propositum fuerat, servientium Deo monachorum coetus adunatus existeret, quando nocte dum finitis matutinorum solemniis, omnes fuissent egressi, repente sic tota structura concidit ut lapis super lapidem non remaneret, praeter unum parietem parvulum, qui solus inter illas ruinas stans repertus est. Quid de hoc eventu sapiens auditor arbitretur? Nisi enim coelesti auctoritate structura surrexisset, nisi talis tamque sublimis personae, quae apparuit, sicut jam dictum est, dignitas opus tali in loco fieri jussit, et nisi fundator operis hic pontifex notae sanctitatis existeret, fortuito accidisse arbitraremur. Nunc autem considerata rerum vel personarum qualitate, arbitrari licet, divina et justa hoc actum esse dispositione. Et quidem quoniam altitudinem divini consilii perspicere non valemus, hoc tantum dicere libet, quia cunctis loca sancta inhabitantibus, et eis maxime qui eodem in loco sanctum deinceps subituri erant servitium, terribile signum datum est. Nam quod veraciter de filio Virginis dictum est: Ecce hic positus est in ruinam et in resurrectionem multorum (Luc. I), idipsum non inconvenienter de isto, et ejusdem Virginis oratorio, et de omni sanctorum loco dici potest, quia in ruinam et resurrectionem multorum positus est. Quorum in ruinam, nisi illorum qui sancto in loco vitam perditam ducunt, et idcirco majus portaturi sunt judicium? Et quorum in resurrectionem, nisi illorum, qui de saeculo nequam exeuntes, et peccata praeterita fugientes, ad sanctum locum, poenitentiam acturi, confugiunt, atque ita in statum justitiae resurgunt? Nimirum et illorum ruinam in jam dicta ruina lapidum, et istorum resurrectionem non absurdum est intelligi in structura iterata, quae protinus in melius consurrexit. Nam vir Dei graviter quidem tulit ita quod accidit, sed cito resumptis viribus sancti desiderii, totum ipsum spatium aedificandi monasterii in altitudinem mali navalis effodiens, rursus fundamenta jecit, ociusque consummatum, quinto Nonas Maii monasterium dedicavit. Porro de lapidibus prioris structurae, claustrum cum officinis construxit. Igitur dum ejusmodi rem gestam legis aut recolis, quicunque mente studiosa exempla spiritualium de quorumlibet corporalium similitudine scrutari delectaris, non curans quali fine, quam humili ex re tuae capias instrumenta salutis, dummodo possis utiliter aedificari, opportune simul et illud ad memoriam redit, quod manifeste divina cum auctoritate scriptum est, ubi Dominus ad Prophetam dicit: Surge, et descende in domum figuli, et ibi audies verba mea.---Et descendi, inquit, in domum figuli, et ecce faciebat opus super rotam. Et dissipatum est vas, quod ipse faciebat e luto manibus suis. Et conversus, fecit illud vas alterum, sicut, placuerat in oculis ejus ut faceret (Jer. XVIII). Haec et caetera persequi vel tractare, praesentis narrationis propositum non admittit, hoc breviter studio intendente, quatenus hoc loco ad memoriam revocaretur, in omni ordine et superbos pro sua duritia cadere vel dissipari, et humiles pro sua mansuetudine ad poenitentiam conversos, restaurari.