CAPUT 3

“Et prope erat Pascha Judaeorum, et ascendit Jesus Jerosolymam.”

Itaque non multis diebus, ut ait evangelista, mansit in Capharnaum, id est, forte non totis diebus trium mensium. Nam a die qua constat, ut supra dictum est, factum esse illud signorum initium, aqua conversa in vinum, usque ad sacram Paschae vesperam, anno illo juxta lunae rationem, octoginta octo, vel secundum veriora computistarum exemplaria, tantum octoginta dies fuerunt. Hoc omnino praetereundum non est, quia hic ascensus Domini nostri in Jerosolymam propter illa quae ibi dicta vel facta sunt, inter testimonia divinitatis quae maxime hic evangelista colligere solerter intendit, merito scribi debuit. Nam plerique arbitrantur quidem maximum esse signorum quod Lazarus suscitatus est (Joan. XI), quod caecus ex utero lumen accepit (Joan. IX), quod ad Jordanem audita est vox Patris (Matth. III), quod transfiguratus in monte gloriam ostendit triumphantis (Matth. XVII). Prudentioribus autem, inter omnia signa quae fecit, hoc videtur esse mirabilius quod unus homo, et illo tempore contemptibilis, et in tantum vilis ut postea crucifigeretur, Scribis et Pharisaeis contra se saevientibus et videntibus lucra sua destrui, potuerit ad unius flagelli verbera tantam ejicere multitudinem mensasque subvertere, et cathedras confringere, et talia facere quae infinitus non faceret exercitus. Igneum enim quiddam atque sidereum radiabat ex oculis ejus, et divinitatis majestas lucebat in facie. Hoc ergo testis Filii Dei, divinitatem testificans ejusdem Filii hominis, recte ad convincendos haereticos omittere curavit. Sed quid sibi vult, quod hic evangelista nunc illum idem fecisse, scilicet vendentes et ementes de templo ejecisse asserit (Matth. XXI; Luc. XIX), quod secundum alios evangelistas tunc fecit, quando, turbis comitantibus, et pueris Hosanna clamantibus (Marc. XI), ad civitatem eamdem jam passurus advenit? Nunquid casu unumquodque sicut memoriae primum occurrit, ita primitus describit; tanquam curandum non sit de factorum tempore, dummodo constet de rerum veritate? Hoc fortasse magis opinari liceret, quod secundum intentionem vel propositum suum colligens testimonia divinitatis Christi, quia factum hoc insigne magis caeteris exstitit, prius scribere dignum duxit. Sed hoc vel illud opinari sequens litterae textus non sinit. Nam inferius scriptum est:

“Cum ergo venisset in Galilaeam, exceperunt eum Galilaei, cum omnia vidissent quae fecerat Jerosolymis in die festo (Joan. IV).”

Nunquid caeteri evangelistae in recordatione temporis quo istud actum est, omnes erraverunt? An casu concorditer omnes idem de eodem tempore falsum opinati sunt? Absit! An forte propter aliquod mysterium id quod primo anno factum est, ipsi ad ultimum transtulerunt? Sed hoc textus litterae ipsorum suspicari vetat. Nam, secundum Lucam, cum jam passurus Jerosolymam adveniret, et videns flevisset super illam, ingressus templum, coepit ejicere vendentes et ementes (Luc. XIX), ut videlicet quod futurum praedixerat, idipsum facto suo illos ejiciendo praesignaret. Marcus autem diem quoque magis determinat, quo illos ejecit, scilicet vendentes et ementes, videlicet sequenti die, postquam civitatem jam passurus ingressus est (Marc. XI). Igitur undique coarctamur ut illud plus quam semel factum esse fateamur, quod vendentes et ementes ejecisse de templo narratur. Et revera fidenter affirmare licet quod non solum novissime, quando passurus ascendit, sed et quoties ascendit ex quo miracula facere coepit, quoties ejusmodi negotiationes, imo latrocinia invenit, zelatus est, et comedit eum zelus domus Domini (Psal. LXVIII). Nec vero frustra hic evangelista Joannes in eo diversus voluit esse a caeteris, ut quod illi novissimo, hic primo anno factum esse assereret. Nam posset adversarius hoc dicere, quod non divinitatis nutu constricti vel attoniti scribae et Pharisaei quieverint, et lucra sua perire permiserint, sed metu turbarum, quae multae partim cum illo venerant, partim venienti, cum laudibus et ramis palmarum obviam exierant. Ut ergo totum quod factum est divinitatis ejus virtuti indubitanter ascribendum esse sciamus, illo quoque tempore hoc illum fecisse testatur, quo parum notus adhuc, nulla venerat turba comitatus. Sed jam Evangelii verba perscrutemur.