CAPUT XXII. Quae singulorum vestimentorum mystice ab Hebraeis tradita sint.

Primum lineum vestimentum, aiunt, terram significat, secundum hyacinthinum aerem, in colore demonstrans, quia de terrenis paulatim ad excelsa sustollimur. Et ipsa vestis hyacinthina, a capite usque ad talos veniens, indicat aerem de coelis usque ad terram fusum. Mala autem punica et tintinnabula in inferioribus posita fulgura tonitruaque demonstrant, sive terram et aquam, et omnium elementorum inter se consonantiam, et sic sibi universa perplexa, ut in singulis omnia reperiantur. Quod autem supradicti colores auro intexti sunt, id significari volunt quod vitalis color et divini sensus providentia universa penetret. Superhumerale et duos lapides, vel smaragdos, vel onychinos qui desuper sunt, et utrumque humerum tegunt, duo hemisphaeria interpretantur, quorum aliud super terram, aliud sub terra sit, sive solem et lunam, quae desuper rutilant. Zonam illam qua sacerdotis pectus arctatur et linea tunica, id est terra constringitur, interpretantur Oceanum. Rationale in medio positum terram edisserunt, quae instar puncti, licet omnia in se habeat, tamen a cunctis vallatur elementis. Duodecim lapides, vel zodiacum interpretantur circulum, vel duodecim menses et singulis versiculis, singula astringunt tempora, et his ternos deputant menses Nec alicujus gentilis videatur expositio. Non enim coelestia et Dei dispositionem, idolorum nominibus infamarunt, idcirco Dei neganda est providentia, quae certa lege currit, et fertur, et regit universa. Nam et in Job arcturum, et orionem, et mazuroth (Job IX), hoc est zodiacum circulum, et caetera astrorum nomina legimus, non quo eadem apud Hebraeos vocabula sint, sed quo non possumus nos quae dicuntur, nisi consuetis vocibus intelligere. Pulchre autem hoc ipsum, quod in medio est, appellatur rationale. Ratione enim cuncta plena sunt, et terrena haerent coelestibus, imo ratio terrenorum, et temporum, caloris, et frigoris, et duplex inter utrumque temperies de coeli cursu, et coeli ratione descendit. Unde et rationale cum Ephod fortius stringitur. Porro quod dicitur,

“pones in rationali judicii doctrinam et veritatem,”

hoc ipsum significat, quod nunquam in Dei ratione mendacium sit, sed et ipsa veritas multis signis et argumentis monstretur hominibus, et usque ad mortales veniat. Unde factum est ut rationem solis et lunae, et anni, et mensium, et temporum, et horarum, tempestatem quoque serenitatis, et ventorum, et rerum omnium nosceremus, accipientes a Deo insitam sapientiam, et ipso habitatore, atque doctore domicilii sui; atque nobis et fabricae scientiam demonstrante. Super omnia cidaris et vitta hyacinthina coelum monstrat et auri lamina, quae in fronte pontificis est, inscriptumque nomen Dei universa, quae subter sunt, Dei arbitrio gubernari. Idipsum arbitramur sub aliis nominibus, et in cherubin, et in quatuor animalibus figuratum, quae ita sibi permista sunt, et haerent, ut in uno inveniantur et reliqua, et quod instanter ante se vadant et non revertantur. Labuntur enim tempora, et praeterita relinquentia ad futura festinant. Quod autem semper in motu sunt, illud significat, quod et philosophi suspicantur mundum currere suo ordine, et incessabiliter velut rotam in suo ordine torqueri (Ezech. I). Unde et rota in rota est, id est tempora in tempore, et annus in semetipsum revolvitur, et ipsae rotae elevantur in coelum, et super crystallum thronus ex sapphiro est, super thronum similitudo sedentis, cujus inferiora ignea, superiora electrina sunt, ut demonstrent quae inferiora sunt, igne, et purgatione indigere, quae sursum sunt in conditionis suae puritate consistere. Et quomodo in sacerdotis habitu auri lamina est desuper, ita Ezechiel electrum in pectore et in vertice collocatur (ibid.). Justum ergo erat, sicut, ex parte supra diximus, ut pontifex Dei, creaturarum omnium typum portans in vestibus suis indicaret cuncta indigere misericordia Dei, et cum sacrificaret ei, expiaretur universalis conditio: ut non pro liberis ac parentibus, et propinquis, sed pro cuncta creatura, et voce et habitu precaretur. De feminalibus lineis hoc solent dicere. Ratio seminum, et generationis ad carnem pertinens, terrae per eam deputatur. Unde et Adam loquitur Deus:

“Terra es et in terram ibis (Gen. III).”

Causasque hujus rei, quomodo vel de parvulo semine, et foedissimis initiis tanta hominum vel diversarum rerum pulchritudo nascatur, esse obvolutas et humanis oculis non patere.