|
Porro de misericordia, quam magnam in pectore ejus domum sibi
aedificaverit, quam vere misericors et misericordiae filius fuerit,
testes erant pauperum multitudines, et pene innumerabiles esurientium
cunei: quos non uno tantum tempore vel anno, sed pluribus episcopatus
sui annis, fame per totum pene orbem grassante, de multis regionibus
confluentes, paterno affectu et materna pietate in magna benignissimi
cordis sui latitudine suscipiebat, dispertiens illos per episcopii sui
possessiones, quantum cujuscunque fundi facultatem sustinere posse
perpendebat. Verum praeter quotidiana haec pietatis ejus experimenta,
quamdam aliquando memoria dignam rem gessit, in qua propter abundantiam
misericordiae, prope mendacii sive simulationis ac duplicitatis
iniquitatem incurrisse possit existimari. Sed nos ejusmodi rem gestam
commemorantes, simul ad memoriam revocemus illud dictum Sapientis:
Melior est iniquitas viri, quam benefaciens mulier (Eccli. XLII). Res
hoc modo gesta est: Clericus quidam ex pauperibus, qui, ut jam dictum
est, ad beati pontificis curam et eleemosynam confluxerant, non
contentus stipendio charitatis, quod sibi ex illo die quotidie
porrigebatur, usque in Saxoniam transvolaverat, et otiositatem sectatus
quae, ut ait Sapientia, multam docuit malitiam (Eccli. XXXIII), furtum
perpetraverat. Denique tres noctu effringens Ecclesias, cum vasis et
vestibus sacris exinde sublatis, sacrilegus Colonium versus repedaverat.
Illic deprehensus, imo subsequentibus e vestigio his qui damnum
pertulerant, judici ejusdem civitatis reus repraesentatus fuerat. Nec
erat dubia sententia quin sicut habet forensis lex, convictus fur
sacrilegus, statim suspendio interiret. At tum sanctus pater in ipsa
urbe praesens aderat. Audito ergo quod acciderat, confestim judicem ad
se evocat, jubetque tanquam furti vindex animosus, ut furem secum in
suam praesentiam deducat. Non, inquit, hodie quidquam cibi aut potus
percipiam, donec in conspectu meo ille mortis reus appareat. Factumque
est, et coram adductum, quamvis torvis oculis aspiciens: Te, inquit,
vivere fas non est, cui mors tanto acquisita scelere, jam debita jamque
parata est. Haec palam cunctis minaciter elocutus, optimo illum
exsecutori, scilicet pauperum provisori, reum committens, secretius
edixit ut necessariis sumptibus ubertim reficeretur. Ipse ad prandium
discumbens, quae sola causa poenam illius differre videbatur, assidente
omni frequentia, cunctisque ad epulandum intentis, ipse propositi non
immemor, jam dictum provisorem pauperum clam advocans, clamque auri
insusurrans, Educ, inquit, clericum, meumque sessuro illi sterne
quantocius equum, tuqus pariter adequitans, deducito ultra silvam
proximam, dansque illi libram argenti, illo in salutem dimisso, tu
quantocius revertens coram astabis. Factum est ut imperavit. Et
ministro, qui redierat coram astante, ipse simulata severitate: En,
inquit, ubi est reus ille? Haec dicens, videbatur imo videri volebat, de
poena illius jam maturanda tractare. At ille voluntatis ejus simul et
facti conscius, tristitiam simul et pavorem confingens: Fuga, inquit, mi
domine, lapsus est. Tunc et ipse discurrens, fictumque metum verbis
atque questibus depromens, cunctos qui aderant, attonitos reddidit. Quem
S. pontifex quasi vehementer increpans et minaciter objurgans, conversus
ad populum, spectaculi causa confluentem: Ecce, inquit, reus ille
effugit, evasit. Ite, currite, quatenus retractus ex fuga, debitam
quantocius poenam solvat. Hoc insigne pietatis egit memorandus hic
fraternae salutis artifex, simulator fidelis, et, si dici fas est,
splendide mendax, de cujus tali commento si cuiquam mendacii nota non
carere videretur, iterum atque iterum decantare licet id quod
supradictum jam est: Quia melior est iniquitas viri quam benefaciens
mulier. Vir namque is est, qui ad virtutem tendit, et in omnibus quae
agit, regno charitatis intentus est. Mulier autem, id est mollis,
judicatur quisquis quolibet in sexu malum intendit, et regno cupiditatis
deditus est. Ergo hic in facto suo, quanquam simulationis vitium
subiisse videatur, vir est, et haec iniquitas ejus melior est quam
benefactum ejus qui dum justitiae zelum simulat, crudelitatem exercet.
|
|