CAPUT 3

Nam hujusmodi delictum impietas est, cujus perseverantiam quam hodieque videmus, sessio muneris in medio amphorae congrue significat. Sedens namque nunc usque patres impii in cathedra pestilentiae blasphemantes, et filios suos Christum blasphemare docentes, atque hoc modo in medio amphorae sive mensurae impletae mulier sedet, dum eis etiam in ore gladii cadentibus et ubique gentium in captivitatem dispersis, impietas sua placet. Proinde quid sequitur? Et projecit eam in medio amphorae, et misit massam plumbeam in os ejus. Hoc post praesentem vitam et fit et fiet. Jam factum est, quod supra significabatur et dicebatur, ubi volumen volans propheta vidit, et haec maledictio, inquit angelus, et educam illud, dicit Dominus exercituum, ad domum furis, et consumet eum, et ligna ejus, et lapides ejus. Hoc, inquam, jam factum est, quia templum illud exterminatum, et quae erat civitas destructa est; sed magnitudo amphorae et impietatis, quae in medio sedet, exigit, ut hac vindicta simplici, justitia Dei non contenta sit. Ergo et projecit eam in medio amphorae, et misit massam plumbeam in os ejus; statimque, et levavi, ait, loculos meos et vidi; et ecce duae mulieres egredientes, et Spiritus in alis earum, et levaverunt amphoram inter terram et coelum, etc. Mirum quod et mulier, quae est impietas, sedebat in medio amphorae, et projecit eam in medio amphorae, ut littera sonat. Quomodo poterat projici in medio amphorae, quae sedebat in medio amphorae? Sed profecto amphora ista non manufacta, quae est impleta peccati mensura, aliter est, quia videlicet peccato suo nemo traditur, nisi qui se tradidit ultroneus, juxta illud: Et dimisit eos secundum desideria cordis eorum (Psal. LXXX), et qui nocet noceat adhuc, et qui in sordibus est, sordescat adhuc. Nam projicere impietatem, id est impiam animam, hoc est, convertere eam, quod tunc fit, cum ad quartum scelus pervenerit, sicut in Amos Dominus dicit: Super tribus sceleribus Juda, et super quatuor, sive super tribus sceleribus Israel, et super quatuor non convertam eum (Amos II). Primum namque scelus est, malam voluntatem habuisse; secundum, malum quoque opus perpetrasse; tertium, consuetudinem mali operis habere; quartum arguenti legi sive justitiae Dei repugnare, et verba proferre blasphemiae. Qualis vel quanta quarto huic sceleri poena debeatur, significet id quod dictum est, et misit massam plumbeam in os ejus. Massa namque plumbea sive talentum plumbi, pondus, ut jam dictum est, significat damnationis vel judicii Dei, quod videlicet impietas hujus amphorae, id est, mensurae saepe dictae irremissibilis sit, testante ipso Domino, quia qui dixerit verbum contra Spiritum sanctum, id est, qui scienter de bono dixerit malum, ut tunc Judaei vel Pharisaei, et post haeresiarchae fecerunt, non remittetur ei in hoc saeculo, neque in futuro (Matth. XII). Quid tandem sunt duae mulieres, quae portando huic tanto ponderi addictae, quemadmodum dicit: Et levaverunt amphoram inter terram et coelum? Duas ex Scripturis propheticis mulieres notas habemus, et nomina earum, ait Dominus ad Ezechielem, Oolla major et Ooliba soror ejus minor. Item: Porro earum nomina Samaria Oolla, et Hierusalem Ooliba (Ezech. XXIII). Ac deinceps: Fili hominis non judicas Oollam et Oolibam, et annuntias eis scelera earum, quia adulterae sunt et sanguis in manibus earum? Haec et his similia per similitudinem dicta sunt, quia videlicet sicut adultera dicitur et est mulier, quae relicto viro suo alteri commiscetur viro, ita Oolla et Ooliba relicto Deo patrum suorum coluerunt deos alienos. Et sanguis in manibus earum, quia missos ad se prophetas occiderunt. Et Ooliba minor plus quam Oolla, id est, Hierusalem plus insanivit, quam Samaria. Quomodo? Quia procul dubio cum similia fecerit Hierusalem, quae et Samaria fecit, occidendo prophetas, et sectando idololatriam, addidit quod majus est, occidendo Dominum, et eligendo Barabbam, quod fuit implere, ut jam dictum est, mensuram patrum, quae intelligitur per amphoram (III Reg. XVIII; Matth. XI, XIV). Pulchre ad hunc sensum accedit, quod et apud Oollam, id est Samariam, mulier Jezabel priores prophetas interfecit, et apud Oolibam, id est Hierusalem, mulier Herodias novissimum prophetarum, et plus quam prophetam, Joannem occidit. Igitur duae mulieres, patres et filii sunt, patres qui mensuram sanguinis fere dimidiaverunt, et filii qui mensuram impleverunt, et ita unam eamdem amphoram sibi ad portandum, cum impietatis pondere communem fecerunt. Istae habebant alas quasi milvi, id est superbiam quasi diaboli, quia videlicet sicut in psalmo scriptum est: Tenuit eas superbia, opertae sunt iniquitate et impietate sua, et prodiit quasi ex adipe iniquitas earum (Psal. LXXII), dum diceret anterior mulier, non est nobis pars in David, neque haereditas in filio Isaiae (III Reg. XII); posterior vero dicente Pilato: Regem vestrum crucifigam? clamaret dicens: Non habemus regem nisi Caesarem (Joan. XIX). Itaque et Spiritus, inquit, in alis earum, spiritus utique blasphemiae, unus idemque in superbia mulierum talium, ut illa subsannaret patrem et patriarcham et David, ista Filium David. Hoc omnino reminisci juvat, quotiescunque mensurae illius mentio fit, de qua hic agitur, propter amphoram ejusmodi, quia videlicet abnegatio David, et schisma quod fecerunt patres, scindendo se a domo David, vitulosque colendo quos Hieroboam fecit, initium fuit impietatis, quam impleverunt filii negando Christum ante faciem Pilati. Nonne patres dicendo: Non est nobis pars in David, jam negatores exstiterunt ejusdem Christi, quem negaverunt filii. Promissio namque facta fuerat ipsi David, Christum de semine ejus nasci, et idcirco sicut ad Samuel dixit Dominus: Non enim te abjecerunt, sed me, ne regnem super eos (III Reg. VIII), ita de illis verissime dicas, quia non David, sed Christum negaverunt, ne regnaret super eos, praeeligentes Filio David Barabbam, sicut illi patres eorum ipsi David praeelegerunt Jeroboam. Et levaverunt, ait, amphoram inter terram et coelum. Quid sibi vult hujusmodi dictum, levaverunt inter terram et coelum. Scimus quidem quia quod est portandum sive deferendum, deferendo levatur inter terram et coelum. Sed quid sibi vult hujusmodi dictum, nisi ut innuat tibi respicere rem, cujus erat totum portentum? Quaenam est illa res? Nimirum ipsa sanguinis vindicta, cujus, ut supra dictum, signum erat amphora, et in amphora sedens impietas. Qualis enim est sanguinis sive iniquitatis illius vindicta? Ecce palam est, et videmus Judaeos qui mensuram illam, ut saepe jam dictum est, impleverunt, levatos inter terram et coelum. Quomodo? Quia videlicet nec terra sua capit eos, nec coelum admittit eos. Nonne ducti in omnes gentes captivi, terram suam non contingunt? Multo magis coelum contingere, id est, ad regnum coelorum pervenire, cum sint increduli, non possunt. Hujus rei non istud solum fuit portentum, quod levaverunt amphoram inter terram et coelum, verum etiam illud quod sceleris eorum signifer Judas periit inter terram et coelum. Suspensus enim crepuit medius, et, ut ait quidam, coelo terraeque perosus, inter utrumque perit, et diffusa sunt omnia viscera ejus (Matth. XXVII; Act. I). Sic namque ille populus coelo ac terrae perosus a terrena Hierusalem abactus, et coelesti Hierusalem indignus, inter utramque periit, et sic reliquiae dispersae sunt ejusdem populi, sicut pendentis inter terram et coelum diffusa sunt jam dicti viscera proditoris. Quanto melius, quanto pulchrius atque dulcius signum sive portentum, quod duo viri ex his qui exploraverant repromissionis terram, revertentes botrum cum palmite in vecte portaverunt (Num. XIII). Confer duos illos viros duabus mulieribus istis, et vexationem illorum istarum oneri, si tamen possunt conferri, cum omnino contraria sint. Sicut enim istae mulieres duae malos patres, et malos malorum patrum filios, qui impleverunt mensuram eorum, significaverunt, sic econtra, illi duo viri, bonos patres, quorum optimi patriarchae et prophetae fuerunt, et bonos bonorum patrum filios, quorum apostoli optimi sunt, et mystice designaverunt. Et sicut amphora quam inter terram et coelum mulieres levaverunt, plenae mensurae scelerum portentum fuit, sic econtra botrus, quem in vecte viri portaverunt, pietatis et justitiae quae in cruce pependit, signum exstitit. Nunc sequentia percurramus. Quo, inquit, istae deferunt amphoram? Ut aedificetur, ait, illi domus in terra Sennaar, et stabiliatur ibi super basim suam. Terra Sennaar dicta est terra Babylonis, ubi turrim aedificaverunt superbi, quorum linguae confusae, et ipsi in omnes terras dispersi sunt (Gen. XI). Interpretatur autem Sennaar excussio sive fetor dentium, et hoc maxime loco terram significat illam, quam dicit David tenebras, et terram oblivionis, et Job sanctus terram tenebrosam, et opertam mortis caligine, ille dicendo: Nunquid cognoscentur in tenebris mirabilia tua, et judicia tua in terra oblivionis? (Psal. LXXXVII); iste autem clamando: Dimitte me, Domine, ut plangam paululum dolorem meum, antequam vadam ad terram tenebrosam, et opertam mortis caligine (Job X). In illam terram Sennaar, in illam terram putoris dentium, deferunt, ait, mulieres istae amphoram suam, mulieres quarum dentes arma et sagittae, et quarum lingua gladius acutus (Psal. LVI), ut illic aedificetur illi domus et illic super basim stabiliatur. Quae est illa domus? Quae est illa basis ejus? Domus est mortis, basis est perditionis stantis et permanentis. Quia sepulcra eorum, ait Psalmista, domus eorum in perpetuum (Psal. XLVIII), et non est ibi spes sive exspectatio transeundi ad aliam domum, transmigrandi ad alium locum. O ergo quam malum stabilimentum, quod miro modo declamavit, ita pronuntians, ut aedificetur ei domus in terram Sennaar, et stabiliatur et ponatur ibi super basim suam.