|
Ad quid fiant haec luminaria? Et dividant, inquit, diem et noctem, etc.
Haec praecipua causa est cur facta sint luminaria. Unde et tertio
repetitur, cum dicitur: Luminare majus ut praeesset diei, et luminare
minus ut praeesset nocti. Itemque postmodum, ut lucerent, inquit, super
terram, et dividerent lucem et tenebras. Si jam ante per semeptisum
diviserat Deus lucem et tenebras, quid necesse erat ut luminaria
dividerent diem et noctem sive lucem et tenebras? Imo, quomodo
dividerent quod jam Deus diviserat, et nemo rursus confuderat? Ergo
illic de intellectuali luce et spiritualibus tenebris dictum est; nam
hic de corporeae visionis luce et tenebris sermo est. Et has quidem
tenebras Deus bene posuit, quippe cujus positione et praecepto, quod non
praeteribit, sol deorsum descendit, et tunc ex umbra terrae superius
hemisphaerium tenebrescit et nox fit, ut in ipsa pertranseant, omnes
bestiae silvae, catuli leonum rugientes, ut rapiant, et quaerant a Deo
escam sibi, ut orto sole congregentur in cubilibus suis, exeat autem
homo ad opus suum, et ad operationem suam usque ad vesperam (Psal.
CIII). Bene, inquam, hoc inter ea, quae valde magnifica sunt, opera tua,
Domine, in sapientia fecisti (Ibid). Proinde has tenebras scriptor
praemisit, ut dividerent, inquiens, lucem et tenebras, ac deinde
subintulit, et vidit Deus quod esset bonum. Illas autem tenebras a laude
boni seclusit prius dicendo, et vidit Deus lucem quod esset bona, et
tunc demum divisit, inquit, lucem et tenebras. Dividant, inquit, diem et
noctem, ita videlicet ut luminare majus praesit dici, et luminare minus
praesit nocti. Hoc et Psalmista conscribens in confessionibus Domini:
Confitemini, inquit, Domino qui fecit luminaria magna solem in
potestatem diei, lunam et stellas in potestatem noctis (Psal. CXXXV). Et
in Psalmo superius memorato: Fecit, inquit, lunam in tempora; sol
cognovit occasum suum (Psal. CIII). Itaque si quaeras quomodo luminare
majus praesit diei, occidendo videlicet praeest et renascendo. Nam sol
cognovit occasum suum, quod metaphorice dictum est, videlicet quod ita
certo tempore occidat, et tanquam sciens, quid agat, certa nihilominus
hora revertatur ad ortum, et secundum eumdem occasum certis ex causis
nunc certiorem, nunc tardiorem alternatim variatur longitudo brevitasque
dierum. Nam altius ad aquilonem progrediendo, quia nobis tardius
occumbit, diem producit. Rursusque ad austrum descendendo, quia nobis
citius absconditur, diem breviorem efficit. Non enim aliunde dies, nisi
quia sol super terram est, sicut econtra, nox non aliunde, nisi quia
sole sub terram demisso, umbra terrae soli objecta super nos exaltata
est. Et si antequam solis globus horizonti emergat, mane lucet
illustratus aer, et dies est, hoc de vicinia solis fit, sicut econtra
vespere cum jam nobis absconditus fuerit, non continuo, sed paulatim
disparent, quae supersunt reliquiae luminis. Ita luminare majus praeest
diei semper. Luna vero temporaliter praeest nocti. Unde et pulchre
Psalmista: Fecit, inquit, lunam in tempora. Non enim cunctis noctibus
vel toti nocti praeest, sed pluribus noctibus, et plurimae parti noctis
deest. Crescit quippe temporaliter, decrescit nihilominus temporaliter.
Item et aliter hic diei, atque aliter illa praeest nocti. Hic enim
praeest diei, quia de seipso diem efficit; illa praeest nocti, quia
tenebras ejus aliquantulum superat, praesidio mutuati a sole luminis.
Igitur dividant diem et noctem, inquit, scilicet, ut ille omnem diem suo
lumine efficiat. Haec aliquas noctes, vel aliquantulum noctis illustret.
|
|