CAPUT 8

“Tunc, inquit Evangelista, videns Judas, qui eum tradidit quod damnatus esset, poenitentia ductus, retulit triginta argenteos principibus sacerdotum et senioribus dicens: Peccavi, tradens sanguinem justum. At illi dixerunt: Quid ad nos? Tu videris. Et projectis argenteis in templo recessit, et abiens, laqueo se suspendit.”

Vere enim longe dissimilis et valde contraria hujus poenitentia fuit poenitentiae jam dictae Petri apostoli, quia mortem ista, salutem autem operata est illa poenitentia. Venerari, et honorare intendimus hic, ut saepe jam dictum est, faciem hujus vituli, qui tunc ducebatur ad victimam, quando Petrum respexit, et ad praedicandam claritatem oculorum ejus hoc dicimus, quia facies eadem quae Petrum respexit, super Judam quoque respexit, sed respectu dissimili: Videlicet Petrum respectu misericordiae, Judam respexit respectu judicii. Nam ne quis existimet respectum Domini semper fieri in bonum illius super quem respicit: ecce Scriptura manifeste dicit:

“Jamque advenerat vigilia matutina, et ecce respiciens Dominus super castra Aegyptiorum per columnam ignis et nubis, interfecit exercitum eorum, et subvertit rotas curruum, ferebanturque in profundum (Exod. XIV).”

Et de utroque pariter respectu, videlicet, et de respectu gratiae sive misericordiae, et de respectu irae sive judicii, psalmus dicit sententiis continuatis:

“Oculi Domini super justos et aures ejus in preces eorum. Vultus autem Domini super facientes mala, ut perdat de terra memoriam eorum (Psal. XXXIII).”

Igitur ipsa facies, quae Petrum respexit, ut ad poenitentiam salutarem compungeret Judam quoque respexit ut ad poenitentiam exitialem conturbaret. Et ad contemplandum talis respectus justitiam jam quidem trahimur, sed prius est, ut de modis poenitentiae quidpiam loquamur, quoniam de isto perditionis filio ita dictum est, quia

“poenitentia ductus retulit triginta argenteos, et abiens laqueo se suspendit.”

Unus est poenitentiae modus, de quo justus et misericors Deus curare dignetur, videlicet ubi causa poenitentiam agendi est, fides futuri saeculi, metus gehennae, desideriumque regni Dei. Hujusmodi poenitentiam non solum per suos nuntios, verum et maxime per semetipsum Deus de coelo veniens praedicare curavit, sic incipiens Evangelium suum:

“Poenitentiam agite, appropinquabit enim regnum coelorum (Matth. IV).”

Alius est poenitentiae modus, ubi causa poenitentiam agendi est, amor praesentis saeculi, pro qua videlicet causa poenitentiam egit impius Achab, de sanguine Naboth Israelitae, scindens vestem suam, jejunansque ac dormiens in sacco, et ambulans demisso capite (III Reg. XXI). Pro causa hac et Sodomitae, Tyrii ac Sidonii poenitentiam egissent quemadmodum Dominus dicit:

“Quia si in Sodomis factae essent virtutes quae factae sunt in vobis, o Corazaim et Bethsaida, olim in cilicio et cinere poenitentiam egissent (Matth. XI).”

De hujusmodi 671 poenitentia, quoniam salutem non operatur (II Cor. VII), Deus nunquam curasse legitur, ut vel per semetipsum vel per nuntios suos, eam praedicare dignaretur, praeter quod ad Ninivem civitatem magnam misit prophetam Jonam, licet ille nec poenitentiam ibi praedicaverit, aut praedicare jussus fuerit, sed hoc tantum,

“Adhuc quadraginta dies, et Ninive subvertetur (Jon. III).”