VERS. 29.

“Ecce, haec omnia,”

subaudi quae praedicta sunt de hoc tentato flagellatoque homine, scilicet quod abominabilis sit ei panis in vita sua, et appropinquavit corruptioni anima ejus, et vita illius mortiferis, quodque subnexum est,

“deprecabitur Deum, et placabilis ei erit; et videbit faciem ejus in jubilo, et liberavit animam suam, ne pergeret in interitum, sed vivens videret lucem;”

“Haec, inquam, omnia operatur Deus tribus vicibus per singulos,”

subaudi homines. Diligenter intuendum.

“Tribus, inquit, vicibus,”

id est conversione, tentatione, morte:

“haec operatur Deus per singulos,”

scilicet quod secundum ea quae supra congesta sunt, prius moeror afficit, et magna laetitia postmodum attollit. In prima quippe vice, id est in conversione cogitanti renuntiare omnibus et Christum sequi, familiaris sua delectatio carnalis obvians, et usus vetustae perversitatis illam impugnans moerore et anxietate cordis afficit, et sic abominabilis fit ei in vita sua panis, et appropinquat corruptioni anima ejus, et vita ejus mortiferis, quia videlicet in hac rixa, dum hinc sponsus vocat, hinc caro revocat, in semetipso totus amarescit. Sed quia divina gratia cito subveniens sic angustatum latius ad libertatem novae conversionis consolandum perducit, fit cordi ejus immensa laetitia, sicut sequitur,

“deprecabitur Deum, et placabilis ei erit,”

etc. ut supra dicta sunt. In secunda quoque vice, id est in tentatione, nihilominus eveniunt illi quae supra congesta sunt, dum post dulcedinem consolationis, qua in conversionis initio plerumque excipitur, durum postmodum laborem probationis experitur. Quemadmodum et filii Israel, quos de Aegypto exeuntes suavius Deus lactaverat atque nutrierat, postmodum varia tentationum sustinuere certamina. Tunc, inquam,

“abominabilis ei fit in vita sua panis,”

et caetera, ut supra dicta sunt. Sed quia misericors Deus probari nos permittit tentationibus, non reprobari, cujus consolationis opus occurrit, fitque iterum quod sequitur,

“deprecabitur Deum et placabilis ei erit,”

et caetera, ut supra dicta sunt. In tertia quoque vice id est in morte, multo magis quam in supradictis duabus vicibus amarescit, dum de omnibus etiam cogitationum motibus superna judicia pertimescit, fitque timor tanto acrior, quanto retributio aeterna vicinior. Nam cum Jacobus dicat:

“In multis enim offendimus omnes (Jac. III);”

et Joannes:

“Si dixerimus quia peccatum non habemus, nos ipsos seducimus (I Joan. I),”

quid de caeteris sentiendum est? Quid facient tabulae, si tremunt columnae? aut quomodo virgulta stabunt immobilia, si hujus pavoris turbine etiam cedri quatiuntur? Sed justorum animae ipso saepe mortis pavore purgatae etiam priusquam carne exspolientur, hilarescunt. Tribus igitur vicibus, id est conversione, tentatione, morte:

“haec omnia Deus operatur per singulos,”

videlicet quod prius

“abominabilis sit homini in vita sua panis, et appropinquat corruptioni anima ejus, et vita ejus mortiferis;”

deinde

“deprecabitur Deum et placabilis ei fit, et videt faciem ejus in jubilo, et liberat animam suam, ne pergat in interitum, sed vivens videat lucem.”

Et cur haec operatur?