CAPUT XXIII. Quomodo appareat, in duobus illis verum esse sapientiae dictum:

“Melius est duos simul esse quam unum.”

Apparet nunc in istis quam veraciter Sapientia dixerit:

“Melius est duos simul esse, quam unum; habent enim emolumentum societatis suae, si unus ceciderit, ab altero fulcietur. Vae soli, quia cum ceciderit non habet sublevantem, et si dormierint duo fovebuntur mutuo, unus quomodo calefiet? et si quispiam praevaluerit contra unum, duo resistunt ei (Eccle. IV).”

In istis, inquam, scilicet in Saul, et in David apparet quam vera, quam pulchra sint haec. Quid enim est unum vel solum esse, nisi sermonem Domini projecisse? Et quid est duo simul esse, nisi sermonem Domini in itinere vitae hujus, sive in lectulo conscientiae socium habere? Hoc multo melius est. Nam:

“Vae soli, inquit, quia cum ceciderit non habet sublevantem.”

Vae ergo Sauli, qui quando cedidit solus fuit, non habens sublevantem, scilicet Domini sermonem: projecerat enim illum. Unde et dictum est ad cum:

“Non revertar tecum, quia projecisti sermonem Domini, et projecit te Dominus, ne sis rex super Israel (I Reg. XV).”

Porro David sermonem Domini habuit socium in domo pectoris, in sinu fidei. Duo igitur erant, videlicet ipse David et sermo Domini, unus cecidit et ab altero fulcitus est. Quid isto verius? Cecidit David, et a sermone Domini, qui cadere non novit, fulcitus est fortiter innitens illi, et dicens Deo:

“Miserere mei, ut justificeris in sermonibus tuis (Psal. L).”

Sublevatus est, et dormierunt duo, et usque in finem vitae ipsius David fovebantur mutuo. Nam sermo Domini fovebat David, tam nocturna quam diurna meditatione sui, quemadmodum ille dicit:

“Et meditatus sum nocte cum corde meo (Psal. LXXVI).”

Item:

“Tota die meditatio mea est (Psal. CXVIII).”

Hoc erat foveri David, id est delectari. Nam

“Memor fui, inquit, Dei, et delectatus sum (Psal. LXXVI).”

Fovebatur, id est, delectabatur ipse sermo, videlicet requiescendo in suavissima humilitate David dicentis Deo:

“Memor esto verbi tui servo tuo (Psal. CXVIII).”

Item:

“Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini tuo da gloriam (Psal. CXIII);”

quasi suimet negligens tantummodo de verbo Dei, verbo repromissionis, quod apud se habebat, sollicitus erat, ne oblivioni traderetur, non ignorans quia custodiente et glorificante Deo verbum hoc, ipse pariter custodiretur, et particeps existeret gloriae, juxta quod illic dictum est:

“Habent enim emolumentum societatis suae (Eccle. IV).”

Praevaluerat quispiam contra unum, sed duo restiterunt ei. Unus namque tunc erat David, quando acciderat ut surgeret de stratu suo post meridiem, et visa uxore alterius incideret in concupiscentiam ejus (II Reg. XI). Unus erat, quia a solita meditatione verbi Dei animus ejus secesserat, et ob hoc praevaluit contra eum ille, qui per Nathan peregrinus dicitur, scilicet diabolus, a civitate et regno Dei alienus, sed resisterunt ei duo, de quibus jam dictum est, et alter fulcitus ab altero, quia sublevatus est David verbi Dei subsidio, ut persisteret in multiplici gratia, propheta, ut jam dictum est, et rex, et patriarcha.