Rupertus Tuitiensis

COMMENTARIA IN APOCALYPSIM


PROLOGUS RUPERTI IN APOCALYPSIM JOANNIS APOSTOLI AD FRIDERICUM ARCHIEPISCOPUM COLONIENSEM.

Ut tu quoque, o venerabilis Coloniensium archipraesul Friderice, praesentis et expressum in Scripturis veritatis exemplum perdocet, cunctis ad veram repromissionis terram tendentibus quo sint mites, spiritu pietatis opus est. Beati namque mites, ait ipse Dominus, quoniam ipsi possidebunt terram (Matth. V); immites a beatitudine excludens, quoniam ipsi non possidebunt terram. Utrorumque scilicet et eorum qui sunt mites, et idcirco possidebunt terram, et eorum qui sunt immites, et idcirco non possidebunt terram, notum celebre exemplum in illis exploratoribus expressum est, quos jubente Domino misit Moyses ad considerandam terram Chanaan. Nam qui ex illis mites fuerunt, id est, qui veritatem scientes, ei non repugnaverunt, videlicet Josue filius Nun, et Caleph filius Jephonae, dicentes: Terra quam circumivimus valde bona est, si propitius fuerit Dominus, inducet nos in eam, et tradet humum lacte et melle manantem; nolite rebelles esse contra Dominum, ipsi possiderunt terram; caeteri autem, qui immites et rebelles fuerunt adversus veritatem, et contra conscientiam propriam loquentes et dicentes: Terra quam lustravimus devorat habitatores suos (Num. XIII); ipsi non possederunt eamdem terram. Quid autem sacra nobis Scriptura, nisi vera repromissionis est terra? Denique quod fuit illis corporaliter de Aegypto exire, et in illam repromissionis terram introire, hoc nobis est de tenebris ignorantiae exisse, et ad notitiam Dei per Scripturarum veritatem introire. Imo abundantius nobis hoc est, videlicet quantum umbram aut figuram praecellit corpus aut res. Nondum quidem dum Scripturas legimus aut intelligimus, facie ad faciem Dominum videmus; verumtamen ipsa Dei visio, quae quandoque perficienda est, hic jam per Scripturas inchoatur. Et quaenam terrae hujus, id est, sanctae Scripturae pars uberior est quam hic liber Apocalypsis Joannis apostoli; ad quam videlicet partem studiosa meditatione explorandam, me tuarum maxime collocutionum jucunditas excitavit. Instabat enim vir religione illustris, et in sacris studiosus litteris, dominus Cuno abbas coenobii Sigebergensis, quaedam libri hujus capitula prius seorsum, deinde te quoque audiente proponens; ea videlicet intentione, ut et tibi compertum esset, quod ego, (ut putabat ipse) ultra id quod antiquiores patres librum hunc exponendo senserunt vel dixerunt, aliquid utiliter supererogare possem. Agebat hic per nimiam suae mentis benevolentiam, qua jamdudum de parvitate mea sentire coeperat altius quam se habet ingenii mei possibilitas. Nimirum et ante et post easdem collationes, ut hoc opus aggrederer, institit; nec persuadendo destitit, donec tandem, ut volebat, evicit. Quae, inquam, sacrae Scripturae series, hac Apocalypsi, aut in superficie pulchrior, aut in sensu est locupletior? Etenim, sicut ante nos dictum est [HIER. in argumento hujus libri] tot habet sacramenta, quot verba, parum dictum est, et pro merito voluminis laus omnis inferior est. In verbis singulis multiplices latent intelligentiae. Ut igitur terram istam possideamus, fidelium exploratorum, qui mites fuerunt, exemplum sequamur dicendo contra immites haereticos, huic terrae detrahentes, quoniam terra quam circumivimus valde bona est. Ipsi dicunt, terra quam lustravimus devorat habitatores suos, sed mentiuntur. Non enim terra ista, terra Dei, devorat habitatores suos; sed suae ipsorum adinventiones devorant superbos, sicut murmuratorum illorum quosdam, non illa repromissionis terra quam non attigerunt, sed ipsa quam calcabant terra devoravit et deglutivit, disrupta sub pedibus eorum. Proinde expedit, ut, sicut jam dictum est, mites animo simus, quicunque hanc terram, id est, hanc Scripturam ingredimur, et ibi altiorem Divinorum sensuum majestatem latere arbitramur, ubi adhuc minus intelligimus. Si enim propitius fuerit Dominus, introducet nos in eam, et tradet humum lacte et melle manantem, ut inveniamus latentes in ea divitias salutis, thesauros sapientiae et intellectus, consilii et fortitudinis, scientiae et pietatis, et timoris Domini. Sed dicet aliquis: Jam satis est, quod alii meliores et sanctiores nihilominus et doctiores invenerunt atque scripserunt. Illicitum est, temerarium est, adjicere quidpiam ad ea quae a nominatis catholicisque Patribus dicta sunt, atque ita fastidium legentibus facere, augendo multitudines commentariorum. Ad haec, inquam: Nimirum sanctarum spatiosus ager Scripturarum, omnibus Christi confessoribus communis est, et tractandi illas nulli jure negari potest licentia, dummodo salva fide, quod sentit, dicat aut scribat. Quis namque recte indignetur, eo quod in eadem possessione post unum aut duos puteos, quos foderunt Patres praecedentes, plures proprio fodiant labore filii succedentes? Denique Isaac et alios puteos fodit, praeter illos quos foderant servi patris sui Abraham, quos, illo mortuo, olim obstruxerant Philisthiim. Nam postquam et illos rursum fodit, appellavitque eos eisdem nominibus, quibus ante pater vocaverat, sequitur Scriptura, et dicit: Foderunt in torrente, et repererunt aquam vivam. Item foderunt et alium. Ac deinceps: Profectus inde fodit alium puteum (Gen. XXVI). Itaque, juxta hanc regulam, nobis quoque concedant, post illos puteos quos foderunt, id est, post illos tractatus quos tractaverunt Patres et priores nostri, et alios fodere puteos proprii vomere ingenii, dummodo vivam, et nos aquam reperire possimus, quae nulli noceat bibenti, nulli scandalum vel errorem faciat legenti. Sed jam gratiae Dei, tuaeque auctoritatis patrocinio fretus, propositum ingrediar opus, solummodo in Domino Deo spem meam ponere (Psal. LXXII) bonum judicans, ut videlicet non hic, sed in futuro recipiam mercedem.