|
|
“Planxit autem David planctum hujusmodi super Saul, et super Jonathan
filium ejus, et praecepit ut docerent filios Juda arcum, sicut scriptum
est in libro Justorum: Inclyti, Israel, super montes suos interfecti
sunt,”
|
|
etc. Quis planxerit, quid vel quare planxerit, amplius autem quid
mysticum significet, si rite consideres, planctus iste rationabilis, et
de thesauro sapientis prolatus est. Quis enim planxit? Rex unctus,
electionis suae non inscius, qui non ignoraret per mortem Saul vacue
factum sibi esse thronum regium, ut qui profugerat jam repatriaret. Mira
ergo innocentia, mira adversus ambitionem temperantia. Parum fuerat
manibus temperasse, dicendo,
|
“Propitius sit mihi Dominus, ne extendam manum meam in christum Domini
(I Reg. XXIV),”
|
|
nam poterat et haec dicens optare, ut aut dies mortis ejus veniret, aut
in praelium descendens periret. Sed ecce occulta cordis manifestus
justitiae actus defendit, dum ipse plangit, et per poenam vel mortem
ejus qui nuntiaverat nemini suorum exsultandum esse decernit. Recte
igitur canat, secure canat, et dicat fortis David:
|
“Domine Deus meus, si feci istud, si est iniquitas in manibus meis, si
reddidi retribuentibus mihi mala, decidam merito ab inimicis meis inanis
(Psal VII).”
|
|
Quid autem planxit? Istud videlicet, quod Saul cum esset christus
Domini, propter superbiam suam hoc commeruit, ut et ipse projiceretur a
facie Domini, et cum illo cunctus Israel caderet coram hostibus suis,
iuclytis suis, interfectis. Hoc plane viro sapienti plangendum erat, qui
sciret in summa humilitate sibi cavendum esse exemplum ejus, qui cum
esset christus Domini, superbiendo spiritui maligno mancipari meruit, et
eo usque devolutus est, ut, consulto spiritu pythonico, plena
praevaricatione damnabilis, vitam praesentem miserabili fine
concluderet. Et quare plauxit?
|
“Ut docerent, inquit, filios Juda arcum, sicut scriptum est in libro
Justorum.”
|
|
Arcum, id est, belli fortitudinem, qui profecto arcus vel quae fortitudo
belli non alia est, quam manus vel auxilium Domini. Et recte hoc loco
per arcum tota significatur fortitudo belli, quia videlicet maxime per
arcum perierat Saul, sicut supra scriptum est (I Reg. XXXI), quia
consecuti sunt eum viri sagittarii, et vulneratus est vehementer a
sagittariis, quod utique non evenisset, si suum et ipse arcum tenere,
vel intendere voluisset, id est, si suam in Deo spem posuisset, sine quo
nunquam vicit, aut fortiter fecit Israel.
inquit,
|
“in libro Israel justorum.”
|
|
Liber Justorum, quamvis quidam liber possit intelligi, qui hodie nusquam
possit inveniri, constantius tamen liber hic intelligitur, de quo
scriptum est in Numeris. Unde, dicitur in libro Bellorum Domini:
|
“Sicut fecit in mari Rubro, sic faciet in torrentibus Arnon (Num. II),”
|
|
etc. Liber autem Bellorum Domini, quis est, nisi omnis Scriptura sacra,
ex qua sine dubio docemur bellare bella Domini? Nec enim ante Moysen,
qui illud dixit, scriptum fuerat quidpiam ejusmodi. Igitur
inquit,
|
“filios Juda arcum, sicut scriptum est in libro Justorum,”
|
|
id est, quia mare pugnaverant filii Israel ob culpam suam, discerent
saltem filii Juda, contribules sui, ponere Deum adjutorium suum, sicut
fecerunt omnes justi, quorum omnes victoriae Deo mirabiliter cooperante
peractae sunt, sicut testantur Scripturae, quae et pluribus libris
distinctae, uno tamen spiritu conscriptae sunt, et idcirco recte
reputantur in unum librum, juxta illud:
|
“Et vidi in dextera sedentis super thronum, librum scriptum intus et
foris, et signatum sigillis septem (Apoc. V).”
|
|
Quomodo vero per hujusmodi planctum dicendo:
|
“Inclyti, Israel, super montes tuos interfecti sunt. Quomodo ceciderunt
fortes? Aquilis velociores, leonibus fortiores: Jonatha in excelsis tuis
occisus est;”
|
|
quomodo, inquam, per hujusmodi planctum discunt filii Juda arcum
praedictum? Videlicet ut sit subaudiendum: Ab hoc experimento discant
quicunque pugnant, quod et si fortes sint, et inclyti multum, et si
velocitatem aquilarum, atque fortitudinem habeant leonum, nullatenus
tamen, victoriam aversante Deo perficere poterunt. Ab hoc, inquam,
experimento istud discant: Ecce enim super montes tuos, o Saul, super
montes, inquam, tuos, id est, propter superbiam tuam, inclyti Israel
interfecti sunt, fortes ceciderunt tecum. Sed et Jonathan in excelsis
tuis: tuis, inquam, non suis occisus est. Non enim propter suam, sed
propter patris superbiam, filius hic meliori patre dignus mortuus est.
Repugnat namque quod dicitur:
|
“Sagitta Jonathae nunquam abiit retrorsum.”
|
|
Sagitta Jonathae fides fuit Jonathae, qua cum ipso David foedus iniit,
et nunquam retrorsum abiit, nunquam enim illud foedus irritum fecit.
Dicendo autem
pro eo ut diceret fides Jonathae, pulchre ad rem gestam respexit. Supra
namque scriptum est (I Reg. XX):
|
“Pepigit ergo Jonathan foedus cum David, et addidit Jonathan dejerare
David.”
|
|
Ac deinceps:
|
“Et ego tres sagittas mittam. Si dixero puero: Ecce sagittae intra te
sunt, tolle eas, tu veni ad me, quia pax tibi est,”
|
|
etc. Ergo
|
“sagitta Jonathan nunquam abiit retrorsum,”
|
|
id est, foedus in quo sagittarum signo usus est Jonathan, nunquam fecit
irritum. Haec dicens, et planctum hujusmodi plagens, confortat tamen et
suadet Israel opportunam a Deo sperare consolationem. Ait enim:
|
“Nolite annuntiare in Geth, neque annuntietis in compitis Ascalonis, ne
forte laetentur filiae Philistiim, ne exsultent filiae incircumcisorum.”
|
|
Quod est dicere: Quamvis inclyti Israel interfecti sunt, quamvis
ceciderunt fortes, et arma bellica perierunt, citius resumite arcum,
vestrumque bona spe roborate brachium, ut non vacet hostibus aestimare
quod plenum de vobis egerint triumphum, ut annuntietur illis, quamvis
fortes ceciderint, vos tamen habere Deum fortissimum. Quare autem,
inquit,
|
“Montes Gelboe, nec ros, nec pluvia veniant super vos, neque sint agri
primitiarum.”
|
|
Videlicet ut ipsa montis ariditas perpetua permanens, posteris sit
necessariae rei documentum, ut semper prae oculis habeant unde
commoneantur futuri reges, cavere superbiae vitium, propter quod ibi
abjectus est clypeus fortium, clypeus Saul, tam ignobiliter, ac si non
esset unctus oleo, ac si nunquam efficax redisset a sanguine
interfectorum, ab adipe fortium.
inquit,
|
“Israel, super Saul flete.”
|
|
flendus enim est, quia,
|
“qui vestiebat vos coccino in deliciis, qui praebebat ornamenta aurea
cultui vestro,”
|
|
subauditur de praedis hostium quas agebat, nunc ipse nudus jacet, nunc
ipse hostium visibilium atque invisibilium praeda factus est.
|
|