|
Et multum quidem est in illis, quo jure laudetur hic sanctus scientiae
Spiritus, sed nos ad finem properantes, unum tantum ex eis contingimus,
in quo iste Spiritus manifeste operatus est, quod se dignum fuit ad
laudem suam, ad Ecclesiae suae defensionem, catholicae fidei,
perpetuamque munitionem. Iste est Augustinus, columna et firmamentum
veritatis, et vere columna nubis, in qua thronum suum posuit sapientia
Dei, cujus ex ore distillare non cessavit pluvia salutaris, imo fluere
impetus fluminis contra flumen illud haereticorum, quod, ut superius
diximus, post mulierem, id est Ecclesiam de ore suo draco diabolus
emisit (Apoc. XII). Et hunc quidem Dei dispensatio, antequam vocaret in
admirabile lumen suum, permisit adolescentem errare in tenebris
Manicheorum, sed in eodem errore mirabili gratia nescientem,
circumvelabat Spiritus iste, magnum suggerens donum scientiae, quod
postea bene expenderet ad commodum Ecclesiae Christi, in suo tempore.
Etenim quantum ingenii donum assecutus sit, ipse judicat, ubi cum humili
confessione Domino inter caetera sic dicit: Et quid mihi proderat quod
annos natus ferme viginti cum in manus meas venissent Aristotelica
quaedam, quas appellant decem Cathegorias, quarum nomina cum eas rhetor
Carthaginensis, magister meus, buccis tipho crepantibus commemoraret, et
alii qui docti habebantur, tanquam in nescio quid magnum et divinum
suspensus inhiabam, legi ea solus et intellexi? Quas cum contulissem cum
eis qui se dicebant vix eas magistris eruditissimis, non loquentibus
tantum, sed multa in pulvere depingentibus intellexisse, nihil inde
aliud dicere potuerunt, quam ego solus apud meipsum legens cognoveram .
Ac deinceps: Et quid mihi proderat, quod omnes libros artium, quas
liberales vocant, tunc nequissimus cupiditatum servus, per meipsum legi,
et intellexi quoscunque legere potui? et gaudebam in eis, et nesciebam
unde esset quidquid ibi verum et certum esset. Dorsum enim habebam ad
lumen, et ad ea quae illuminant faciem, unde ipsa facies mea qua
illuminata cernebam, non illuminabatur. Quidquid de arte loquendi aut
disserendi, quidquid de divisionibus figurarum, et de musicis, et de
numeris, sine magna difficultate nullo hominum tradente intellexi. Scis,
tu Domine Deus meus, quia et celeritas intelligendi et dispiciendi
acumen, donum tuum est, sed non inde sacrificabam tibi. Itaque mihi non
ad usum, sed ad perniciem magis valebat, quia tam bonam partem
substantiae meae sategi habere in potestate, et fortitudinem meam non ad
te custodiebam (Psal. LVIII), sed profectus sum abs te in longinquam
regionem ut eam dissiparem in meretricis cupiditates (Luc. XV).Nam quid
mihi proderat bona res non utendo bene? Non enim sentiebam illas artes
etiam a studiosis et ingeniosis difficillime intelligi, nisi cum eis
eadem conabar exponere. Et erat ille excellentissimus in eis, qui me
exponentem, non tardius exsequeretur. Sed qui mihi proderat hoc putanti,
quod tu, Domine Deus veritas, corpus esses lucidum et immensum, et ego
frustum de illo corpore? Nimia perversitas , etc. Hoc est in quo jure
sanctum scientiae Spiritum laudamus, quia virum talem, et sic foris
praeparatum reddidit, et sic intus eo dignatus est uti ut contra omnes
haereses, tota vita sua depugnans voce et litteris, tanta scriberet
quanta nemo in vita sua legere sufficit. Unde et quidam non inaniter
dixisse fertur:
Mentitur qui te totum legisse fatetur.
|
|