|
|
“Vae unum abiit, et ecce veniunt adhuc duo vae. Et sextus angelus tuba
cecinit, et audivi vocem unam ex cornibus altaris aurei, quod est ante
oculos Dei, dicentem sexto angelo qui habebat tubam: Solve quatuor
angelos qui alligati sunt in flumine magno Euphrate.”
|
|
Sextus angelus tuba diu cecinerat, quando super Jerusalem et Judam
Dominus locutus est:
|
“Ecce ego adduco mala super locum istum, et super habitatores ejus,
cunctaque maledicta, quae scripta sunt in libro hoc, quem legerunt coram
rege Juda, quia dereliquerunt me, et sacrificaverunt diis alienis, ut me
ad iracundiam provocarent in cunctis operibus manuum suarum. Idcirco
stillabit furor meus super locum istum, et non exstinguetur (II Par.
XXXIV).”
|
|
Quid enim iniquitatis, quid clamoris, de gente illa, de regibus,
principibus et sacerdotibus gentis illius, unde judicium et justitiam
exspectaverat Dominus, non audierat? Prophetas ejus occiderant, altaria
ejus suffoderant, et sanguine innocentium impleverant Jerusalem usque ad
os. Sculptile quoque et conflatile signum posuerant in domo Domini. De
qua locutus est Dominus ad David et ad Salomonem filium ejus, dicens
(III Reg. XIX):
|
“In domo hac et in Jerusalem, quam elegi de cunctis tribubus Israel,
ponam nomen meum in sempiternum (II Par. XXXIII).”
|
|
Nimirum propter peccata ejusmodi adduxit super eos Dominus regem
Chaldaeorum, et interfecit juvenes eorum gladio in domo Sanctuarii (II
Par. XXXVI). Non est misertus adolescentis, et virginis, et senis, nec
decrepiti quidem, sed omnes tradidit manibus ejus, et incenderunt hostes
domum Domini, destruxerunt murum Jerusalem, universas turres
combusserunt, et quidquid pretiosum fuerat, demoliti sunt. Si quis
evaserat gladium ductus in Babylonem servivit regi, et filiis ejus. Post
hoc secundum sustinuerunt, licet mitius sibi regnum Persarum, deinde
jugum tertii regni Graecorum, propter perseverantium multitudinem
peccatorum. Sub quarto tandem regno Romanorum impleverunt mensuram
patrum suorum, occidendo Christum Dei Filium, ut veniret super eos vel
super generationem illam omnis sanguis justus, qui effusus est super
terram (Matth. XXIII). Ait ergo:
|
“Et audivi vocem unam ex cornibus altaris aurei, quod est ante oculos
Domini, dicentem sexto angelo qui habebat tubam: Solve quatuor angelos
qui alligati sunt in flumine magno Euphrate.”
|
|
Vox ista quam audivit, quatuor angelos solvere jubentis, permissio
judiciumque fuit malum, id est, afflictionem hominibus propter peccata
ipsorum juste creantis et adducentis, quemadmodum in Isaia dicit:
|
“Ego Dominus faciens pacem, et creans malum (Isa. XLV).”
|
|
Porro altare hoc aureum, ipsum est, de quo supra habemus, quia
|
“venit Angelus, et stetit ante altare, habens thuribulum aureum in manu
sua (Apoc. VIII),”
|
|
et caetera. Et hoc altare jam superius fidem Christi fuisse diximus,
fundatam in sanctorum Patrum cordibus, ex quo primum ad Abraham Deus
locutus est,
|
“in semine tuo, inquiens, benedicentur omnes gentes (Gen. XXII).”
|
|
Quid igitur sunt cornua altaris, nisi patriarchae et prophetae, regesque
et duces, sive judices illius populi, principes ejusdem fidei, quam et
cecinerunt scriptis, praesignaverunt factis mysticis? Et quidem unum est
cornu maximum hujus altaris, de quo Psalmista;
|
“Constituite, inquit, diem solemnem in condensis usque ad cornu altaris
(Psal. CXVII),”
|
|
id est, vacate a servilibus operibus peccati, in multiplicitate virtutum
intenti usque ad cognitionem divinitatis Christi; sed nihilominus sic
multa sunt cornua altaris, sicut multi participes ejusdem Christi, de
quibus et alibi Psalmista dicit:
|
“Unxit te Deus, Deus tuus oleo laetitiae prae consortibus tuis (Psal.
XLIV).”
|
|
Quomodo ex hujusmodi cornibus altaris audita est vox dicentis,
Prophetico modo, concessivo modo: Nam et praescientes praedixerunt, et
consentientes divinae justitiae concesserunt, quatenus quatuor regna,
quae consurgere haberent, de terra solverentur, id est nullis obstaculis
sanctorum angelorum, et praecipue Michaelis principis cohiberentur, quin
populum Judaeorum, cujus erat princeps, captivarent, occiderent, in
servitutem redigerent, et in omnes gentes dispergerent. Exempli gratia:
Jeremias in semetipso considerans peccata populi prophetas persequentis,
et multos ex eis interficientis, ipsumque Christum interfecturi:
|
“Et tu, inquit, Domine exercituum probator justi, qui vides renes eorum,
videam, quaeso, ultionem tuam ex eis, tibi enim revelavi causam meam
(Jer. XI).”
|
|
Daniel eadem quatuor regna sub imaginibus quatuor bestiarum praevidens
sic exprimit:
|
“Prima quasi leaena, haec est regnum Babyloniorum. Sequens similis urso,
haec est regnum Persarum et Medorum. Tertia quasi pardus, haec est
regnum Graecorum. Quarta sine nomine, terribilis atque mirabilis, fortis
nimis, haec est regnum Romanorum (Dan. VII).”
|
|
Plerique scriptores Persarum et Medorum regnum praetereuntes, sive cum
regno Babyloniorum pro uno computantes, Africanum, cujus caput Carthago
exstitit, tertio loco ponunt. Principio, inquiunt, fuit Babylonium,
deinde Macedonicum, post etiam Africanum, atque in fine Romanum, quod
usque nunc manet. Ita fuerunt ineffabili ordinatione per quatuor mundi
cardines, quatuor regnorum principatus distinctis gradibus eminentes, ut
Babylonium regnum ab oriente, Romanum ab occidente, a meridie
Carthaginense, a septentrione Macedonicum. Verum hujusmodi computatio ad
sacram Scripturam non pertinuit in tali negotio, cum de regnis ageret,
vel agere deberet, tantum his quae gentem Hebraeorum propter peccata
sibi permissam diversis temporibus afflixerunt. Nam quod in Daniele de
bestia, quae similis erat urso, et in parte stetit, et sic dicebant ei,
|
“surge, comede carnes plurimas,”
|
|
notum est quod regnum Persarum et Medorum significaverit (Dan. VII).
Quodque dicitur in parte una stetisse, idem est ac si dicatur, regnum
illud adversum Israel nihil crudele gessisse. Item quod dicebant ei,
|
“surge, comede carnes plurimas,”
|
|
illud tempus significat, quando sub Assuero ad suggestionem Aman
Agagitae, una die omnes Judaei jussi sunt trucidari (Esther III). Et
pulchre non ait devorabit eos, sed sic dicebant ei, ut conatus tantum
fuerit, et nequaquam rei sit exitus consecutus. Ut autem pro regnis
angeli scriberentur, dicendo,
illa causa est quia angelis regna credita sunt, et in eodem propheta
principes regnorum scribuntur. Ait enim Danieli angelus, qui venerat
propter sermones ejus:
|
“Princeps autem regni Persarum restitit mihi viginti et uno diebus. Et
ecce Michael unus de principibus primus venit in adjutorium meum, et ego
remansi ibi juxta regem Persarum (Dan. X).”
|
|
Restitit enim princeps, id est, angelus Persarum faciens pro credita
sibi provincia, ne captivorum omnis populus dimitteretur. Resistente
autem Persarum angelo, venit initui, inquit, in adjutorium is qui
praeest populo Israel, videlicet princeps sive archangelus Michael.
Postmodum dicit:
|
“Et nunc revertar, ut praelier adversum principem Persarum. Cum ergo
egrederer, apparuit princeps Graecorum veniens (ibid.).”
|
|
Apparuit, id est, ingressus est in conspectu Dei, scilicet ut accusaret
Persarum principem atque Medorum, ut in locum eorum regnum Macedonum
succederet. Et revera mira sacramenta Dei, laxato enim de captivitate
populo Judaeorum, Persarum regnum atque Medorum, interfecto Dario,
subvertit Alexander rex Macedonum, et princeps Graecorum vicit principem
Persarum. Igitur quod ait angelo, qui habebat thuribulum,
|
“solve quatuor angelos qui alligati sunt,”
|
|
idem est ac si dicat, omnia cornua altaris, id est sancti patres, sancti
principes vel prophetae illius gentis, quondam Deum verum secundum fidem
paternam colentes. Ne resistas quatuor regnis, ne offeras incensa
orationum contra illa pro Judaeis, ne impedias orando quin veniant et
praevaleant contra eos et adducant captivos. Alligati fuisse dicuntur in
flumine magno Euphrate, id est, hactenus non permissi terminos Israel
introire. Nam flumen Euphrates recte ponitur pro cunctis terminis
Israel, idcirco videlicet, quia secundum auctoritatem Scripturae, hic
fluvius unus de terminis illius est. Sic enim ad eos a Domino dictum
est:
|
“A deserto et Libano usque ad flumen magnum Euphraten, erit terminus
vester (Josue, I).”
|
|
Quando ergo primum transierunt Assyrii sive Chaldaei flumen magnum
Euphraten, et ab ipsis transductus est in captivitatem populus Israel
sive Juda, tunc angeli isti solvebantur, ne alligati tenerentur in illo
magno flumine Euphrate. Loquente tunc temporis Domino ad Jeremiam:
|
“Vade et posside tibi lumbare sive cinctorium lineum, et pones illud
super lumbos tuos.”
|
|
Ac deinceps:
|
“Tolle, inquit, lumbare sive cinctorium quod possedisti, quod est circa
lumbos tuos, et surgens vade ad Euphraten, et absconde illud in foramine
petrae.”
|
|
Et abiit Jeremias, et fecit sic.
|
“Et post dies plurimos dixit iterum Dominus: Surge, vade ad Euphraten,
et tolle inde lumbare quod praecepi tibi ut absconderes ibi. Et abii,
inquit, ad Euphraten et fodi, et tuli lumbare de loco, ubi absconderam
illud, et ecce computruerat, ita ut nullo usui aptum esset. Et factum
est verbum Domini ad me dicens: Sic computrescere faciam superbiam Juda,
et superbiam Jerusalem multam, et populum istum pessimum, qui nolunt
audire verba mea. Sicut enim adhaeret lumbare ad lumbos viri, sic
agglutinavi mihi omnem domum Israel, et omnem domum Juda (Jer. XIII),”
|
|
et caetera. Denique lumbare sive cinctorium, quod Dei renibus
jungebatur, populus Israel erat, qui in lini similitudinem assumptus de
terra, et illotus, nec mollitudinem habuit, nec candorem, et tamen per
illius misericordiam adhaesit Deo. Cumque peccasset (rationale quippe
est hujuscemodi linum atque lumbare) ductus est trans Euphraten, et in
Assyrios, et ibi absconditus est, hoc est, in multitudine magnarum et
innumerabilium gentium quodammodo absorptus et nihil reputatus. Post
longum autem tempus ipse propheta in typum Dei populum liberat de
captivitate, qui nihilominus et post reditum praecepta Dei non fecit,
sed secutus deos alienos, ad extremum et manus in Dei Filium misit, et
sic aeterna perditione contabuit, quomodo lumbare illud computruit et
nulli erat aptum usui. Haec idcirco de propheta praesenti loco sumpta
sint, ut non dubium vel ignotum sit, quomodo vel in quo Angeli illi in
flumine magno Euphrate alligati fuerint. Videlicet quandiu lumbare illud
Dei renibus adhaesit, eodem lumbari sive cinctorio tenebantur astricti;
quando autem jubente Domino Jeremias illud in Euphrate abscondit, illi
sunt soluti, quod est dicere: Quandiu populus Israel sive Juda legem Dei
sui custodivit, regna illa non laceraverunt eos, neque captivaverunt eos
Assyrii sive Chaldaei; quando autem deos alienos coluerunt et servierunt
Baal, imo et prophetas occiderunt, illi permittente Deo transierunt
Euphraten, et traduxerunt eos in captivitatem (III Reg. XIX). Quis enim
sapiens, absque Dei ordinatione putet illud accidisse, sive ab alio,
quam a Deo angelos ejusmodi solutos fuisse? Denique omnem potestatem a
Deo esse, omnemque ordinationem, et qui non legerunt sentiunt, et qui
legerunt agnoscunt. Quod si potestates a Deo sunt, testante quoque
Apostolo cum dicit:
|
“Non est enim potestas nisi a Deo (Rom. XIII);”
|
|
quanto magis regna, a quibus reliquae potestates progrediuntur? Si autem
regna diversa, quanto magis regnum aliquod maximum, cui reliquorum
regnorum potestas universa subjicitur, qualia nimirum ista fuere,
unumquodque suo tempore? Sequitur ergo:
|
|