CAPUT XXXIX. Quod

“factae sunt tenebrae horribiles in terra Aegypti.”

“Dixit autem Dominus ad Moysen: Extende manum tuam in coelum, et sint tenebrae super terram Aegypti tam densae ut palpari queant. Extendit Moyses manum in coelum, et factae sunt tenebrae horribiles in universa terra Aegypti. Tribus diebus nemo vidit fratrem suum, nec movit se de loco in quo erat. Ubicunque autem habitabant filii Israel, lux erat.”

Haec tenebrarum horribilium densitas, recte Aegyptiis secundum nomen et meritum suum illata est, Aegypti namque nomine dicuntur et re, quia videlicet invidia et odio filiorum Israel oculi eorum fuerant obtenebrati. Porro ut ab ipsis Aegyptiorum tenebris teipsum liberes, quae decima plaga est, et decimum legis mandatum tibi audiendum est, scilicet:

“Non concupisces domum proximi tui, nec desiderabis uxorem ejus, non servum, non ancillam, non asinum, non bovem, nec omnia quae illius sunt (Exod. XX).”

Ut, inquam, cum Aegyptiis non maneas in tenebris, sed cum Israel in luce habites; hoc tibi mandatum observandum est. Quid enim magis quam concupiscentiae oculus totum hominem obscurat?

“Lucerna corporis tui, inquit Dominus, est oculus tuus. Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit. Si autem nequam fuerit, etiam corpus tuum tenebrosum erit. Vide ergo ne lumen, quod in te est, tenebrae sint (Matth. V).”

Quid, inquam, tenebrosius oculo nequam, verbi gratia, cum videt mulierem ad concupiscendum eam, cum intuetur aliquam rem proximi, ut rapiat eam? Nempe hic talis neminem proximum agnoscit. Si enim agnosceret proximum, non faceret in eo quidquam eorum quae suadet illi

“cupiditas, radix omnium malorum (I Tim. VI).”

Unde signanter de Aegyptiis est dictum quia

“tribus diebus nemo vidit fratrem suum.”

Cupiditate namque praeoccupatus animus, non videt fratrem suum, non agnoscit proximum suum, eo tantum intentus ut loquatur contra illum falsum testimonium, ut furetur, quia concupivit quae illius sunt, ut moechetur uxorem ejus, quia concupivit eam, quod procul non est videre fratrem vel agnoscere proximum.

“Vocavitque Pharao Moysen et Aaron, et dixit eis: Ite, sacrificate Domino.”

Sequitur paulo post:

“Induravit autem Dominus cor Pharaonis, et noluit dimittere eos.”

Quinimo et sic ait:

“Recede a me, cave, ne ultra videas faciem meam,”

etc.