|
Quod in creatura rationali bene constituta, sancta Trinitas per suorum
distinctionem operum agnosci valeat.
In creatura quoque rationali bene et perfecto decore constituta, tanquam
in speculo perlucido apparet quodammodo, quia non in una sola, sicut
praedictus Sabellius errat, sed in tribus personis adoranda subsistit
divinitas. Ecce enim, sicut superius dictum est, Patrem et Filium et
Spiritum sanctum, quae relativa nomina sunt, aliis et substantialibus
nominibus dici, vel esse, vitam, sapientiam atque amorem; sic in homine,
vel angelo sancto haec tria computamus, spiritum vel animam,
rationalitatem atque dilectionem. Haec tria sunt. Manifestumque est
spiritum vel animam non ipsam esse, quae est rationalitas, alioqui nulla
esset ratione carens anima. Sed est bruta pecoris anima, quae sicut
ratione caret, sic et aeternitate; et sicut solis fungitur carnis
sensibus, sic et cum carne moritur. Item rationalitas non est ipsa quae
dilectio, alioquin nullum rationale esset absque dilectione. Sed est
omnis homo, vel omnis angelus rationalis quidem, non autem omnis homo,
vel omnis angelus habet in se Dei dilectionem. Unde arguitur per
Ezechielem diabolus, qui illam in semetipso sprevit primus:
|
“Aurum, inquit, opus decoris tui, et foramina tua in die qua conditus
es, praeparata sunt (Ezech. XXVIII).”
|
|
Et post pauca:
|
“Repleta sunt, ait, interiora tua iniquitate (ibid.)”
|
|
Rationalitatem cum qua conditus est, foramina ejus appellat, quia sicut
lapis pretiosus auro ligatur, ita Spiritu sancto, qui utique dilectio
est, ligari et in unitate coelestis ordinis cum posset astringi,
recusavit. Sic et homo tumidus, quicunque superbiam ejus imitatur. Non
ergo, ut jam dictum est, dilectio ipsa quae rationalitas, nec
rationalitas ipsa quae anima vel spiritus est, sed tria simul unum opus
perfectum, et Creatori simile ostendunt. In hoc igitur tanquam in
speculo, ut supradictum est, contemplare creatorem Deum, non unius
tantum, sed trium personarum esse. Quarum quamlibet quis deneget, Deum
non habet, sicut rationali creaturae quodlibet ex supradictis tribus
detrahas, nullius dignitatis opus remanet. Amissa namque dilectione, qui
angelus lucis creatus fuerat, diabolus princeps tenebrarum factus. Et
homo similiter absque dilectione malus, et ejusdem diaboli filius est.
Quod si rationalitas desit, brutum est omne quod vivit et sentit. Si
anima vel spiritus non sit, multo magis nec rationalitas nec dilectio in
ulla creatura est; si, inquam, quamlibet trium personarum deneges, Deum
non habes, quia, si Spiritum sanctum abneges, Patrem et Filium
confitens, cum idem Spiritus amor sit, Deum sine amore, id est hostem et
inimicum tibi constituisti. Si Filium deneges, cum Filius Dei sapientia
sit, Deum tibi brutum et insipientem phantastico errore confinxisti. Nam
de Filio male sentientes, Nicaeni fides concilii gentilium similes esse
convincit. Itaque jure catholica fides, ut supradictum est, sicut in
Ario substantiae separationem, sic in Sabellio personarum anathematizat
confusionem vel peremptionem.
136
|
|