|
|
“Hoc ad mysterium valde pertinuit, scilicet piscinas taliter designare,
quae sunt in porta multitudinis;”
|
|
sunt enim prima experimenta supernae dulcedinis beatae possessionis, ita
ut jam veraciter dici possint terra promissionis, secundum magnum
sacramentum Scripturae dicentis: Cumque cepisses eam, videlicet
Cariathsepher, quod interpretatur civitas litterarum, Othoniel filius
Cevez, frater Caleph minor, dedit ei Caleph Axam filiam suam conjugem,
quam pergentem in itinere monuit vir suus, ut peteret a patre suo agrum.
Quae cum suspirasset, sedens in asino, dicit ei Caleph:
|
“Quid habes? At illa respondit: Da mihi benedictionem. Quia terram
arentem dedisti mihi, da et irriguam aquis. Dedit ergo ei Caleph
irriguum superius, et irriguum inferius (Josue XV; Judic. I).”
|
|
Secundum facti hujus similitudinem, irriguum superius accipit anima, cum
se in lacrymis coelestis regni desiderio affligit, irriguum vero
inferius accipit, cum inferni supplicia flendo pertimescit. Igitur in
his verbis,
|
“oculi tui sicut piscinae in Esebon, quae sunt in porta filiae
multitudinis,”
|
|
hic sensus est mysticus, ac si diceretur: Oculi tui prae amore vel
desiderio dilecti, quo langues et compungeris, fluunt lacrymis, et istae
lacrymae piscinae sunt in Esebon, id est aquae manantes cingulo
moeroris, ista compunctio terra est irrigua aquis, principium quoddam
supernae dulcedinis et aeternae haereditatis, sicut illa Esebon et terra
trans Jordanem prima fuit possessio terrae promissionis, illi filiae
multitudinis, scilicet Israeliticae plebi, cujus multitudine non
pauciores sunt qui ascenderunt vel ascendunt, ut repromissionem
accipiant aeternae haereditatis.
|
“Nasus tuus sicut turris Libani, quae respicit contra Damascum.”
|
|
Vere ingenua, vere libera Sunamitis, nasum habens egregium; at illa
ignobilis ancilla nasum habet praecisum, sed et aures ejus praecisae
sunt, sicut dictum est per prophetam superius memoratum:
|
“Propterea, o Ooliba, haec dicit Dominus Deus: Ecce ego suscitabo omnes
amatores tuos contra te (Ezech. XXIII),”
|
|
et caetera usque,
|
“Nasum tuum et aures tuas praecident, et qui remanserint, gladio
concident (ibid.).”
|
|
Ut dictum ita et factum est. Nunquid enim illa talis ancilla nasum habet
aut aures? Si nasum haberet, aliquid de longinquo sentiret, aliquid de
futuro saeculo cogitaret aut desideraret. Si aures haberet, non solum
litteram attenderet, sed et vivificantem in littera spiritum audiret.
Nunc autem solis praesentibus delectatur, neque audit eum qui toties ad
audiendum invitat, dicendo:
|
“Qui habet aures audiendi, audiat (Matth. XIII).”
|
|
Igitur neque aures, neque nasum habet. Tu autem, o libera, nasum
integrum nasum, ut jam dictum est, habes egregium; quae sano odoratu
sentis et appetitu traheris,
|
“non eorum quae videntur, sed quae non videntur (II Cor. IV),”
|
|
secundum istud:
|
“Est enim fides sperandarum substantia rerum, argumentum non apparentium
(Hebr. XI).”
|
|
Quomodo tibi est nasus ejusmodi?
|
“Sicut turris Libani, quae respicit contra Damascum,”
|
|
id est contra cruentum supradictae ancillae filium. Damascus namque
interpretatur bibens sanguinem, et illum significat, de quo Apostolus
loquitur, dicens:
|
“Sed quomodo tunc is, qui secundum carnem natus est persequebatur cum,
qui secundum spiritum, ita et nunc (Galat. IV).”
|
|
Fortissimo spei ac discretionis naso opus erat contra omnem ejusmodi
falsum fratrem, ludendo persequentem, persequendo ludentem (Gen. XXI),
ne usquequaque illudat et si corpus laedit, saltem animam non decipiat.
Et fortis utique est nasus iste discretionis, sicut turris Libani, dum
rite spernendo visibilia et sperando invisibilia fortiter resistit,
neque frangitur visibilium incommodis, juxta illud:
|
“Deduxisti me, quia factus es spes mea turris fortitudinis a facie
inimici (Psal. LX).”
|
|
Quomodo turris ista respicit contra Damascum? Nimirum sensui ejus sensum
habendo contrarium, juxta illud:
|
“Qui enim secundum carnem sunt, quae carnis sunt, sapiunt, qui vero
secundum spiritum, quae sunt spiritus, sentiunt (Rom. VIII).”
|
|
Est autem in respectu isto etiam manifestum Damasci, idem filii
ancillae, opprobrium. Sicut enim interiori homine Damascus ille perdidit
omnem discretionis et spiritualis intelligentiae nasum, sic et exterius
quoque quemdam perdidit nasum suum, nasum magnum, scilicet civitatem
Hierosolymam, et nobile templum, et caetera insignia quae destructa
sunt: quibus ablatis, ita ignominiosa facta est circumcisio carnalis,
sicut naso praeciso deformis efficitur facies cujusque hominis, et
idcirco quae respicit, ipsa etiam talem Damascum contemnit et dicit: Tu
ancilla superba cum filio tuo Damasco, quid faceret si vel tu nasuta,
vel si ille nasus tuus esset, cum nec saltem exterius nasum habens,
pulchram te existimes? Quid, inquam, faceres, si templum tuum et civitas
tua permansisset? Bene igitur, o libera Sunamitis,
|
“nasus tuus contra Damascum respicit”
|
|
firmiter stans
|
“Caput tuum ut Carmelus, et comae capitis tui sicut purpura regis juncta
canalibus.”
|
|
Carmelus scientia circumcisionis interpretatur. Caput vero principale
est corporis, et pro corde accipitur quod principale est interioris
hominis, juxta illud;
|
“His ergo fieri incipientibus, levate capita vestra,”
|
|
id est exhilarate corda vestra,
|
“quoniam appropinquat redemptio vestra.”
|
|
Igitur caput tuum ut Carmelus, id est cor tuum scientiam circumcisionis
habet, ut legitime et sicut necessarium est circumcidatur, quisquis
secundum Deum et secundum fidem quae in te est, justificari vult. An non
et Moses circumcisionem istam praescripsit, circumcisionem cordis?
Circumcidite igitur, ait ipse in Deuteronomio, praeputium cordis vestri,
et cervicem vestram, ne induretis amplius. Quid est ista circumcisio,
nisi perfecta Dei dilectio? Nam et in alio loco, cum dixisset:
|
“Circumcidet Dominus Deus tuus cor tuum, et cor seminis tui (Deut.
XXX),”
|
|
ita subjunxit:
|
“Ut diligas Dominum Deum in toto corde tuo, et in tota anima tua
(Ibid.).”
|
|
Porro circumcisionis carnis scientiam veram in hoc habes, ut non dubites
illam cessare debuisse, ex quo venit, et manifestatum est semen cujus
venturi fidem habens Abraham (Gen. XVII),
|
“signum accepit circumcisionis, signaculum justitiae fidei (Rom. IV).”
|
|
Dixi de scientia circumcisionis, quid dicam de scientia legis? Hoc
nimirum quod omnem illam, scilicet caeremoniarum legem spiritualiter
intelligis. Hoc est quod dico,
|
“et comae capitis tui sicut purpura regis, juncta canalibus.”
|
|
id est sensus cordis tui in meditando vel cogitando mysteria legis Dei.
Exempli gratia, quid mysterii contineat vitulus immaculatus, jussus
offerri pro peccato sacerdotis, qui peccaverit et populum delinquere
fecerit? (Levit. IV; Levit. V) quid hircus de capris, quid capra et quid
ovis, quid turtur et quid pullus columbae, cunctus ritus sacrificii,
meditando, inquam, in his, et in caeteris hujusmodi,
id est sensus cordis tui sunt,
videlicet cuncta referendo ad sacramentum passionis dilecti tui, qui
propter ipsum, quod passus est, rex constitutus et gloria et honore
coronatus,
|
“sedet ad dextram majestatis in Excelsis?”
|
|
(Hebr. I.)
|
|