CAP. XIV.

D. Manifeste; de his enim dicitur quod si oculus tuus scandalizet te, erue eum et projice abs te (Matth. XVIII, 9). Melius est ergo luscum populum absque caeco oculo ad vitam intrare, quam caecos clericos caecum populum ducere, et ambos in foveam cadere. Et rursum: Vos estis sal terrae. Quod si sal evanuerit, ad nihilum valet ultra, nisi ut foris projiciatur et ab omnibus conculcetur (Matth. V, 13). Melius est ergo clericum in reproba vita, quasi sal infatuatum, projicere, quam totum populum, infatuato sale salitum, absque tamen sale in fetore peccati relinqui fetidum. Hoc etiam manifestum est sacros canones attestari, qui praecipiunt omnibus fidelibus hos exsecrari. Inquit enim papa Clemens in epistola sua ad Jacobum:

“Ministri altaris, presbyter, sive diaconus, sive subdiaconus, tales eligantur ad Dominica officia, qui ante ordinationem conjuges reliquerunt. Quod si post ordinationem ministro contigerit propriae invadere cubile uxoris, nec sanctuarii nec sacrificii portitor fiat, nec altare contingat, nec cum offerentibus holocausti oblationem suscipiat, nec ad Dominici corporis portionem accedat, aquam porrigat manibus sacerdotum, ostia forinsecus claudat, minora officia gerat. Haec igitur, frater Jacobe, de ore jubentis sancti Petri audivi. Si quis haec praecepta non integra servaverit, sit anathema usque ad adventum Domini nostri Jesu Christi.”

Et rursum ut debeant vitam canonicorum regularium, ut tu probasti superius, omnes ducere, Alexander papa his verbis probatur praecipere,

“Praecipiendo, inquit, mandamus ut nullus missam audiat presbyteri, quem scit concubinam indubitanter habere, vel subintroductam mulierem. Unde sancta synodus haec a capite sub excommunicatione statuit dicens: Quicunque sacerdos vel diaconus vel subdiaconus, post constitutum beatae memoriae praedecessoris nostri sanctissimi papae Leonis aut Nicolai de castitate clericorum, qui concubinam duxit palam, vel ductam non reliquit, ex parte omnipotentis Dei, aut auctoritate Petri et Pauli, praecipimus et omnino contradicimus ut missam non cantet, neque Evangelium legat, neque Epistolam, neque in presbyterio ad divina officia cum his qui praefatae constitutioni obedientes fuerint maneat, neque partem ab Ecclesia suscipiat, et praecipientes statuimus ut hi praedictorum ordinum, qui eisdem praecessoribus nostris obedientes castitatem servaverint, juxta Ecclesias quibus ordinati sunt, sicut oportet religiosos clericos, simul manducent et dormiant, et quidquid ab Ecclesiis competit communiter habeant; et rogantes monemus ut ad apostolicam, scilicet communem, vitam pervenire studeant, quatenus perfectionem cum his consequi qui centesimo fructu ditantur, in coelesti patria mereantur ascribi. Deinde et primitiae seu oblationes vivorum et mortuorum Ecclesiis Dei reddantur fideliter a laicis, ut in dispositione episcoporum sint; quas qui retinuerint, a sanctae Ecclesiae communione separentur, ut per laicos nullo modo quilibet clericus aut presbyter obtineat Ecclesiam, nec gratis nec pretio, nec aliquis clericus duas Ecclesias obtineat, aut per Simoniacam haeresim nemo ordinetur vel promoveatur ad quemlibet officium ecclesiasticum, nec de ecclesiis ejiciatur; et ut nullus habitum monachilem suscipiat, spem aut promissionem habens ut abbas fiat; ut nullus laicus ad quemlibet gradum ecclesiasticum repente promoveatur, nisi post mutatum saecularem habitum divinae conversationis inter clericos fuerit comprobatus.”

Vos ergo haec et alia sanctorum Patrum statuta fideliter Christiana reverentia observate, si vultis sanctae Romanae Ecclesiae, et apostolicae sedis pace et communione atque benedictione et absolutione gaudere. Verumtamen quid est, quaeso, quod se potestatem ligandi atque solvendi habere testantur, quomodocunque videantur vivere?