|
Unum adhuc in hoc themate est quod quaeramus. Si plenus Spiritu sancto
Jesus (Luc. IV), si tota in eo columba manet, si in ipso habitat omnis
plenitudo Divinitatis corporaliter (Col. II), quomodo quidpiam nescire,
aut quidpiam non posse se ipse fatetur? Dicit enim: De die autem illa
vel hora nemo scit, neque angeli in coelo, neque Filius, nisi Pater
solus (Matth. XXIV). Et apud Joannem: Amen, amen dico vobis, non potest
Filius a se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem (Joan.
V). Item: Non possum ego a me facere quidquam. Sicut audio, judico
(ibid.). Primum de die illa quaerimus, cur vel quomodo dixerit, nemo
scit, neque angeli, neque Filius, nisi Pater solus. Si enim hic in solo
Patre una tantum persona intelligimus, et proinde neque Filium neque
hunc Spiritum sanctum de die illa scire arbitramur, profecto Patris, et
Filii, et Spiritus sancti unitatem in divinitate, aequalitatem in
majestate non tenemus. Et ubi erit quod Filio per os Petri apostoli
universa dicit Ecclesia: Domine, tu omnia nosti? (Joan. II.) Ubi erit
quod de hoc Spiritu sancto Paulus apostolus dicit: Spiritus omnia
scrutatur, etiam profunda Dei? (I Cor. II.) Ergo fidelius ac reverentius
suscipiendum est quod dicitur, de die autem illa nemo scit, neque
angeli, neque Filius. Et quidem fideliter dicimus, neque Filius scit, id
est non vos scire facit. Sed adversus contentiones Arianas non hoc
satisfacit, nam neque Pater nos scire facit. Igitur ut firmius atque
sanius teneamus quod dixit, consulamus intentionem dicentis, simulque et
illud quaeramus modus sciendi utrum simplex aut multiplex sit. Hoc jam
citius occurrit, quia multiplex est. Dicimur enim scire quod
intelligimus, scire quod non improbamus, scire quod experti sumus. Modi
isti in Deo plurimum differunt, si rite advertis. Primo videlicet modo,
unus Deus Pater, et Filius et Spiritus sanctus semper omnia scit.
Secundo modo, bona semper scit, mala semper nescit. Tertio modo, quaedam
bona, sive quaedam mala aliquando scit, aliquando nescit: Bona, cum,
verbi gratia, ad Abraham dicit: Nunc cognovi quod timeas Deum, et non
peperceris unigenito filio tuo propter me (Gen. XXII). Nam quod erat in
Abraham, id est timorem Domini, nunc se cognovisse perhibuit, eo nimirum
quo prius non cognoverat modo, scilicet experimento. Mala vero cum
itidem, exempli gratia, ad Abraham dicit: Clamor Sodomorum et
Gomorrhaeorum multiplicatus, et peccatum eorum aggravatum est nimis,
descendam, et videbo utrum clamorem qui venit ad me, opere compleverint,
aut non est ita, ut sciam (Gen. XVIII). Nam quod erat malum, et pessimum
scire volebat, eo quo prius nesciebat modo, id est experimento. Quod et
factum est. Illo nempe protinus scivit modo, quia quo scelere solebant
furere in viros, eodem furentes in ipsum dicebant Lot: Ubi sunt viri qui
introierunt ad te nocte? Educ illos huc ut cognoscamus eos (Gen. XIX).
Cum itaque tres sint modi scientiae, vel cognitionis Dei, ut jam sciamus
juxta quem modum dixerit, de die autem illa nemo scit, neque angeli in
coelo, neque Filius, nisi Pater solus, quaeramus intentionem dicentis,
et ipsa quoque cito quaerentibus occurrit, quia nimirum pro inculcando
nobis metu illius diei vel adventus sui, et consummationis saeculi hoc
dixit: Dixerat enim: Et tunc plangent omnes tribus terrae, et videbunt
Filium hominis venientem in nubibus coeli cum virtute multa et
majestate. Et mittet angelos suos cum tuba, et voce magna et
congregabunt electos ejus a quatuor ventis, a summis coelorum usque ad
terminos eorum (Matth. XXIV; Marc. XIII). Igitur in hoc dicto ejus, de
die autem illa nemo scit neque angeli, neque Filius, nisi Pater solus,
hunc esse sensum fideliter accipimus ac si diceret: Dies autem illa
tantae erit irae, tantae calamitatis et miseriae, tantae tribulationis
et angustiae, quantam nemo unquam ullo potest, potuit, poterit
experimento praescire, neque angeli coelorum in illa lucis et
tenebrarum, id est bonorum et malorum angelorum terribili divisione,
neque Filius in toto suae passionis vel mortis agone. Perspicuum quippe
est quod Filium, id est seipsum, secundum quod homo est, pro omni
posuerit homine, quia non dixit, neque angeli in coelo, neque homines in
terra, sed neque angeli in coelo, inquit, neque Filius. Relinquitur ergo
quod ait, nisi solus Pater, id esse ac si dixisset, nisi solus Deus unus
Pater, et Filius, et Spiritus sanctus, praesertim quia non dixit Pater
meus, in quo utique una necessario persona intelligeretur. Et ille
scilicet Deus magnitudinem sive amaritudinem illius diei, non
experimento scit, quippe cum sit Deus impassibilis, sed sic penes se
notitiam habet, ut non possit ulli creaturae aliter nisi solo actu et re
ipsa notum fieri, quid angustiarum illic futurum sit, ubi quemadmodum ad
beatum Job loquitur ipse Deus: Videntibus cunctis illa bestia
praecipitabitur (Job XL); et: Cum sublatus fuerit, timebunt angeli, et
territi purgabuntur (Job XLI). Nam revera si nos aut angeli mortales
tunc essemus, vel post resurrectionem ullo modo mori possemus, solo visu
exanimes efficeremur, videntes tartarum apertum ignemque aeternum,
paratum diabolo et angelis ejus, in quem et nos praecipitandi eramus, si
non per solam gratiam praeventi fuissemus.
|
|