CAPUT XVIII. Quod iste quidem non fuerit sine litteris. Nam in littera legis eruditus fuerat ad pedes Gamalielis, sed spiritualem sensum legis, vel Evangelium Christi,

“non ab homine,”

neque per hominem acceperit, sed

“per revelationem Jesu Christi.”

Hoc enim est quod in apostolis primis hominibus idiotis et sine litteris miramur, quod in isto Spiritu sancto, Spiritu intellectus praedicamus. Itemque in Moyse et in prophetis ad laudem ejusdem Spiritus veneramur, quia quam ab hominibus, vel per hominem non didicerant, aut discere poterant, solius divinitatis revelatione sine mora didicerunt veritatis notitiam. Hic tamen non homo idiota, aut sine litteris fuerat, sed quemadmodum ait ipse: Vir Judaeus, natus a Tharso Ciliciae, nutritus in illa Hierosolymorum civitate, secus pedes Gamalielis, eruditus juxta veritatem paternae legis, aemulator legis, sicut et vos omnes, inquit estis hodie (Act. XXII). Ergo nonnihil intererat quia videlicet illi homines idiotae et sine litteris, hic autem ad pedes Gamalielis, hominis sapientis et litterati, juxta veritatem paternae legis, eruditus fuerat. Sed quam juxta veritatem paternae legis secus pedes illius hominis erudiri potuerat? Nimirum juxta Veteris Testamenti, juxta veritatem non Spiritus vivificantis, sed litterae occidentis, verbi gratia: Eruditi potuerat scriptum esse: Quoniam Abraham duos filios habuit, unum de ancilla, et unum de libera, et eum qui de ancilla secundum carnem natum esse, eum autem qui de libera, per repromissionem. Verum haec duo testamenta esse unum quidem a monte Sina in servitutem generans quae est Agar, alterum autem desursum de Hierusalem libera, quae est mater omnium nostrum (Gal. III), haec, inquam, sic esse, secus, pedes illius hominis erudiri non poterat. Igitur tam scientes sive dociles, quam et benevoli credamus huic Apostolo gentium, Apostolo nostro dicenti: Quia Evangelium quod evangelizatum est a me, non est secundum hominem, neque enim ego ab homine accepi illud, neque didici, sed per revelationem Jesu Christi. Notandum quippe quod non dixit litteram sive litteraturam legis, quam socio, non ab homine accepi neque didici, sed Evangelium, inquit, quod evangelizatum est a me, non ab homine accepi, neque didici. Litteram quippe legis, sicut jam dictum est, litteram occidentem, per hominem, id est secus pedes Gamalielis acceperat et didicerat, occidendus per illam, sicut occisus est Urias Etheus per Scripturam David quam portabat (II Reg. XI), nisi sola eum in ipso itinere praevenisset vivificatis Spiritus gratia. Adhuc quippe spirans minarum, et caedis in discipulos Domini, accesserat ad principem sacerdotum, et petierat ab eo epistolas in Damascum ad synagogas, ut si quos hujus viae invenisset viros, aut mulieres vinctos perduceret Hierusalem. Et cum iter faceret (Act. IX), quid erga eum egerit gratia Dei totus orbis audivit, gentes et reges audierunt, coram quibus nomen Jesu portavit istud vas electionis. Ipse quoque coram quodam rege hoc ipsum portans, et enarrans: Die, inquit, media, in via vidi, rex, de coelo supra splendorem solis circumfulsisse me lumen, et eos qui simul mecum erant. Omnesque nos cum decidissemus in terram, audivi vocem loquentem mihi Hebraica linqua: Saule, Saule, quid me persequeris? Durum est tibi contra stimulum calcitrare (Act. XXVI). Quo interim ab homine, vel per quem hominem Evangelium accepit aut didicit? Non enim dictum est: Erat Evangelium legens, sed erat tribus diebus, et tribus noctibus non videns (Act. IX). Non dixit Ananias, Dominus Jesus misit me, ut te informem Evangelio, sed Dominus misit me, inquit, ut videas, et implearis Spiritu sancto. Non dictum est, legit cum discipulis, qui erant Damasci tempore multo, sed dictum est: Fuit cum discipulis qui erant Damasci per dies aliquot, et continuo ingressus in synagogis praedicabat Jesum, quoniam hic est Filius Dei. Stupentibus autem omnibus qui audiebant et dicentibus: Nonne hic est, qui expugnabat in Hierusalem eos, qui invocabant nomen istud, et huc ad hoc venit, ut vinctos illos duceret ad principes sacerdotum? Ille multo magis convalescebat, et confundebat Judaeos qui habitabant Damasci, affirmans quoniam hic est Christus (ibid.). Profecto sic convalescere tironem evangelicum, et sic Judaeos confundere, nequaquam fieri poterat absque praeacuta fide, sive magna scientiae et veritatis plenitudine. Nec vero haec mutatio dexterae Excelsi, sine magno et competenti signo contigerat illi. Nam ubi dixit Ananias: Dominus misit me, ut videas, et implearis Spiritu sancto, confestim ceciderunt ab oculis ejus tanquam squamae, et visum recepit (ibid.). Quid illae ab oculis ejus cadentes squamae significaverint, ipse intellexerat, qui dixit: Et non sicut Moyses ponebat velamen super faciem suam, ut non intenderent filii Israel in faciem ejus, quod evacuatur, sed obtusi sunt sensus eorum usque in hodiernum diem, ipsum velamen in lectione Veteris Testamenti manet non revelatum, quoniam in Christo evacuatur. Sed usque in hodiernum diem cum legitur, Moyses velamen est positum super cor eorum. Nos vero omnes revelata facie gloriam Domini contemplantes in eamdem imaginem transformamur a claritate in claritatem, tanquam a Domini Spiritu (II Cor. III). Nimirum velamen incredulitatis, quod fuerat positum super cor ejus, id est Judaicae caecitatis perfidia, Domino Jesu de coelo inclamante, transierat ad oculos exterius, et exinde ceciderat cum squamis illis velamen illud significantibus. Itaque resurrexerat homo splendidus, tam in corpore exterius quam in corde interius illuminatus. Lux erat in mente, splendor lucis radiabat in ore. Abstulerat ab oculis suis velamen litterae occidentis, et profundebat splendorem Spiritus vivificantis. Hoc non potuerunt ferre filii Israel, non potuerunt sustinere carnales Judaei. Confundebantur enim illo convalescente revelata facie, unde: Et consilium fecerunt, inquit Scriptura, ut interficerent eum, sed notae factae sunt Saulo insidiae eorum (Act. IX).