|
|
“Quae est iniquitas maxima,”
|
|
scilicet, servire creaturae potius, quam Creatori,
inquam,
|
“et negatio contra Deum altissimum.”
|
|
Sed quid nunc mirum memorat, si solem ac lunam non se adorasse
manifestat? Unde subtilius hoc accipiendum est, quod postquam in auro
non se habuisse fiduciam, nec in multis divitiis laetatum se fuisse
testatur, adjungit dicens:
etc. Ac si post despectum terrenae abundantiae patenter insinuet: Quid
dicam, quia nequaquam in auro laetatus sum, qui in ipsa quoque luce
corporea delectatus non sum? Cui par est illud quod propheta vitae
exterioris appetitum fugiens dicebat:
|
“Diem hominis non desideravi, tu scis (Jerem XVII).”
|
|
Quod si ea quae dicta sunt, juxta historiam, per allegoriam quoque
perscrutari libet, hoc loco, quo ait:
|
“Si putavi aurum robur meum,”
|
|
et obrizum dixi fiduciam meam, quid per aurum accipimus, nisi praeclari
intellectus ingenium? quid per obrizum, nisi mentem? Ita enim clara
sanctorum ingenia vel mentes divinis muneribus humiliter substernuntur,
et distincta super se gratiarum dona percipiunt, sicut in ornamento
aurum, subaudi ponitur, ut gemmarum desuper ordo disponatur. De quo auro
scriptum est:
|
“Sapientia abscondita, et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque?”
|
|
(Eccli. XX, XLI.)
inquit,
quia videlicet, quantolibet ingenio fulserim, nihil me esse meis viribus
aestimavi. Si laetatus sum super multis divitiis meis, id est super
multis donis, quae a Deo quasi mutuam pecuniam accepi, juxta illud:
|
“Cui multum datum est, multum quaeretur ab eo (Luc. XII),”
|
|
etc. Quae, videlicet, dona interdum superbienti animo tolluntur, et
humiliato redduntur. Quod mystice in eo figuratum est, quod cum filii
prophetarum in Jordane ligna caederent, uni eorum securis ex manubrio in
profundum lapsa disparuit, moxque Elisaeus veniens manubrium deorsum
misit, et ferrum in superficie natans ad manubrium rediit (IV Reg. VI).
Ferrum quippe in manubrio est, donum intellectus in corde. Ligna vero
per hoc caedere, est prave agentes increpare. Quod cum per vanam gloriam
agitur, ferrum in aqua, id est donum in dissoluto opere perditur. Sed
Redemptor noster, qui per Elisaeum figuratur, quasi lignum deorsum
mittit, et ferrum redit, dum cor peccatoris humiliat, et perditam
intelligentiam reformat.
|
“Si ergo laetatus sum, inquit, super divitiis multis, et quia plurima
reperit manus mea,”
|
|
id est nequaquam superbivi, quod multa intelligentiae dona coelitus
accepi.
|
“Si vidi solem cum fulgeret,”
|
|
id est nec laetatus sum de claritate boni operis mei, quod coram
hominibus luceret, ita ut quod aliis exemplorum lucem tribui,
praesumptionis gratiam attenderem.
|
“Et lunam incedentem clare,”
|
|
id est famam meam non laetatus sum esse in multorum ore. Lunae quippe,
quae illustratur a sole, nonnihil assimilatur fama, quae vires accipit a
bono opere, et gratiam favoris quasi claritatem luminis aspergit. Multi
autem intuentes lunam semetipsos non vident, quia semetipsos nescire
incipiunt, dum mentis oculos in transitorium favorem defigunt.
si
|
“laetatum est in abscondito cor meum,”
|
|
id est nullo modo, non solum in verbis, sed nec etiam in tacita
cogitatione arrogans fui.
si
id est nec laudavi ore meo quod feci. Manum enim suam osculatur ore suo
qui laudat quod fecit, et testimonio propriae locutionis virtutem sibi
operis attribuit,
|
“quae est iniquitas, inquam, maxima,”
|
|
scilicet quia superbia est. Superbire enim contra auctoris gratiam
convincitur quisquis sibi attribuit quod operatur.
|
“Et negatio contra Deum altissimum.”
|
|
Liquet enim, quia Deum negat, cujus despecta gratia sibi vires boni
operis arrogat.
|
|