|
|
“Audi, inquit, Israel: Dominus Deus tuus Deus unus est (Deut. VI).”
|
|
Nonne hoc dictum quasi clausi libri signaculum est scienti litteras,
scilicet Judaeo profitenti se scire legem et prophetas, Cum enim librum
hunc ingeris illi, ut legat lectionem hanc pluraliter sonantem:
|
“Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram (Gen. I),”
|
|
et rogas eum ut trium personarum discretionem animadvertat, in verbis
istis quae protinus sequuntur:
|
“Et creavit Deus hominem ad imaginem suam, ad imaginem Dei creavit
illum, masculum et feminam creavit eos, benedixitque illis (ibid.);”
|
|
cum, inquam, haec et caetera, quorum aliqua jam peragravimus, proponis
illi ad legendum sive ad intelligendum, dicit tibi: Non possum taliter
legere librum, signatus est enim, habens signaculum hoc:
|
“Audi, Israel, Dominus Deus tuus, Deus unus est.”
|
|
Tu autem vis ut legam deos tres; hoc ne faciam vox ista prohibet. Cum
hoc dicit, signatus est: signatus est liber, verum quidem ex parte
dicit, quia sic sibi clausus et signatus est. Verumtamen inexcusabilis
est: Non enim vidit, aut videre voluit Agnum quem vidit Joannes, et nos
per eamdem vidimus fidem, librum aperientem et signacula ejus solventem:
Ille agnus solis credentibus, sicut caetera sacramenta, ita et illud
intelligibile fecit, quod tres personae sint et nihilominus unus Deus
sit. Hoc audivit verus Israel, et hoc audit semper quia non est Deus
extra Deum, non extra Patrem Filius, neque extra Filium Pater, sed
|
“ego et Pater unum sumus (Joan. X),”
|
|
ait Filius, et
|
“ego in Patre et Pater in me est (Joan. XIV),”
|
|
et
|
“Spiritus sanctus quem Filius mittit, et qui a Patre procedit (Joan.
XV),”
|
|
nusquam extra Patrem et Filium procedit, quia videlicet haec una
substantia Trinitatis nequaquam circumscripta est, aut localis neque
aliud quodlibet accidens in illam substantiam cadit, ut vel a semetipsa
possit alterari, sicut alteratur homo a semetipso, verbi gratia, quondam
infans, nunc autem puer aut juvenis, dudum senex, nunc autem silicernius
decrepitae aetatis. Dicit aliquis: Unde exemplum, quo Deus et Trinitas
in personis, et unitas in substantia possit intelligi? Ad haec, inquam,
nimirum ex eo quod Moyses protinus subjunxit, sub velamine vultus sui.
Praemisso namque:
|
“Audi, Israel, Dominus Deus tuus, Deus unus est,”
|
|
protinus ait:
|
“Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua et ex
tota fortitudine tua (Deut. VI).”
|
|
Et quidem littera ista secundum septuaginta Interpretes, sicut et
pleraque Scripturae verba variantur, quorum translationem apostoli et
evangelistae interdum pro necessitate temporis assumpserunt, ut testatur
beatus Hieronymus. Et hinc reor apud Lucam evangelistam scripta esse
quatuor haec:
|
“Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et
ex omnibus viribus tuis, et ex tota mente tua (Luc. X).”
|
|
Nam secundum hebraicam veritatem tantummodo tria sunt haec:
|
“Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et
ex tota fortitudine tua.”
|
|
Hinc igitur exemplum cape, o dilector Trinitatis, cultor et amator unius
Dei. Nonne et dilectio
et dilectio
et dilectio
|
“ex tota fortitudine tua,”
|
|
dilectio est trina et una? Sic Deus tuus Israel, trinus in personis,
unus est in substantia. Sicut non tres dilectiones, sed una, sic non
tres dii, sed unus.
|
|