CAPUT XV. De benedictione Joseph. Quod Juda et in isto Christus Dei Filius benedicetur.

Joseph quoque ait: De benedictione Domini terra ejus, de pomis coeli et rore, atque abysso subjacente, de pomis fructuum solis ac lunae, de vertice antiquorum montium, de pomis collium aeternorum, et de frugibus terrae, et de plenitudine ejus. Si ad litteram spectes, cur post Judam, Levi et Benjamin, ponatur Joseph, qui secundum tempus et ordinem nativitatis duodecim filiorum Israel penultimus est, illa causa est quia regni Jeroboam, qui a domo David abscidit decem tribus Israel, principium fuit tribus Ephraim filii Joseph. Nam ipse Jeroboam rex per Ephraim erat de Joseph, et grandi quidem affectu benedictionis acervus congeritur, propter merita Joseph, sed secundum litteram, quidquid benedictio praesens resonat, non valde magnum est cum pomis coeli et rore, id est omni ubertate aeris rorantis, bona et salubri temperie, atque abyssi subjacentis, fructibus quoque solis et lunae, naturaliter autem, ut physici perhibent, ex luna crementum, ex sole autem maturitatem fructus terrae capiunt; cum, inquam, pomis vel frugibus terrae omnibus, malus aeque ut bonus, interdum quoque malus magis quam bonus abundet. Porro juxta sensum altiorem ac prophetico spiritu dignum, ipse in Joseph, qui et Juda benedicitur, quia videlicet qui ex Juda secundum carnem natus, ipse est Joseph Christus Dei Filius, toto vitae ejus ordine est praefiguratus. Ait ergo: De benedictione Domini terra ejus, etc. Benedictio haec septenaria distinctione subdivisa est. Prima, de benedictione Domini terra ejus. Secunda, de pomis coeli et rore, atque abysso subjacente. Tertia, de pomis fructuum solis ac lunae. Quarta, de vertice antiquorum montium. Quinta, de pomis collium aeternorum. Sexta, de fructibus terrae. Septima, de plenitudine ejus. Quid hac benedictione septenaria, nisi Christo Dei Filio, cujus ille filius accrescens typum gesserat, cuncta perfecta, cuncta praeoptantur vel praedicantur prospera? Nam de benedictione Domini terra ejus, subaudiendum est fundabitur vel creabitur, terra, inquam, ejus, id est terrenum de terrena materia corpus ejus, non de virili semine, sed de Domini benedictione: non de mortali opere, sed de sancti Spiritus operatione concipietur, formabitur et patietur. De pomis coeli, et rore, et abysso subjacente, subaudietur, formabitur et germinabitur: de pomis, inquam, coeli rorantis, et abysso subjacente, id est de coelestibus et angelicis alloquiis, et virgineae carnis humore, juxta aliam prophetiam dicentem: Rorate, coeli, desuper, et nubes coeli pluant justum, aperiatur terra et germinet Salvatorem (Isa. XLV). Roraverunt enim pomiferi, quando de coelis missus Gabriel angelus: Ecce, inquit, concipies et paries filium (Luc. I), etc. Subjacens autem abyssus, poma coeli, id est verba fidelia suscepit angeli, cum virgo fidelis subjectum et credulum pandens auditum: Ecce, inquit, ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum (ibid.). De pomis, inquit, fructuum solis ac lunae, id est de veritate vel operatione utriusque divinae scilicet pariter et humanae naturae. Nam iste benedictionis Filius, non desole tantum, neque de luna sola, id est non enim ex divina tantum, neque de sola humana, sed de utraque Deus et homo unus idemque consistit natura. Et de sole quidem, id est de natura divina immutabilis atque impassibilis erat. De luna vero, id est de humana natura varietatibus nostris passibiliter subjacebat. De vertice antiquorum montium, et de pomis collium aeternorum, subauditur, insignis et inclytus incedat. Montes quippe antiqui patriarchae sancti: colles aeterni prophetae sunt, stabilis et permanentis testimonii. De carne illorum natus, de Scripturis horum testimonium habet iste accrescens filius. Igitur de vertice antiquorum montium, de pomis collium aeternorum, id est de fideli semine patriarcharum, de fideli veniat nobis sermone prophetarum. De frugibus terrae, subaudis, ditetur atque amplificetur magnifice, id est de multis atque innumerabilibus filiis toto orbe diffusae Ecclesiae, natae atque germinantis, de sacrosancta ejus passione. Et de plenitudine ejus, id est de gloriosa et coelesti illa patria, ubi terra eadem plenitudine, atque felicitate resurrectionis innovata, bonis ejus implebitur, bonorum omnium abundantia, tam secundum corpus quam secundum animam in aspectu ejus perfruetur. Ad summum, inquit: Benedictio ejus qui apparuit in rubo, veniat super caput Joseph, et super verticem Nazaraei ejus inter fratres suos. Quod est dicere: Quae tunc benedictio praefigurata est, quando ille omnis benedictionis opifex apparuit in rubo, ut populum suum liberaret et educeret de Aegypto (Exod. III), illa perficiatur in capite Christi Filii Dei, qui nobis Joseph, nobis, inquam, filius accrescens venturus est, in capite, inquam, et in vertice illius Joseph, in majestate et altissima divinitate Nazaraei inter fratres suos, id est sancti inter omnes et super omnes homines sanctos. Veniat super caput ejus, dum concipitur: veniat super verticem ejus, cum jam juvenis baptizatur. Nec partim, sed tota plenitudine veniat super caput vel super verticem ejus, universus gratiae et benedictionis fluvius, quae profecto non alia est quam gratia septiformis Spiritus. Veniat ignis quidem, sed rubum illuminans, non comburens, id est cum sit fortissimus spirituum Deus, fragilem virginei ventris substantiam non dissolvens, matrem quidem efficiens, sed virginem incorruptam custodiens. Talis veniens benedictio de medio rubi, liberet nos de manu Pharaonis, et de luto Aegypti, id est natus de virgine, liberet nos de manu diaboli et servitute peccati. Quasi primogeniti tauri pulchritudo ejus, cornua rhinocerotis cornua ejus. Libet et secundum rem gestam intueri, quam recte ille Joseph filius Israel, recte et Nazaraeus inter fratres suos, et quasi tauri fuisse primogenitus pulcherrimus, et cornua velut rhinocerotis, pro similitudine habuisse dicatur. Videlicet Nazaraeus ex lege comam nutrire jubetur (Num. VI). At ille longa carceris clausura comam nutrierat, quousque ad imperium Pharaonis de carcere eductus, tonsus et stola indutus est byssina (Gen. XLI). Pro qua causa? Videlicet pro magna innocentia, pro laudabili justitia, quia conventus et provocatus a concupiscente domina, nequaquam operi nefario acquieverat. Recte igitur rei vel causae memorabili applaudendo, et capiti comato alludendo, dixit et patriarcha Jacob: Fiant, subauditur benedictiones istae, in capite Joseph, et in vertice Nazaraei, inter fratres suos (Gen. XLIX), dicit et iste legislator: Veniat benedictio super caput Joseph et super verticem Nazaraei, inter fratres suos. Constat vero, quia propter pulchram faciem decorumque aspectum, a domina sua adamatus est. Ergo quasi primogeniti tauri pulchritudo ejus, quia videlicet sic a domina sua juvenis decorus velut a lasciviente vacca taurus juvenculus, et intra caeteros egregius appetitus est. Ad quod idem alludens, idem qui supra Pater sanctus, Filius, inquit, accrescens Joseph, filius accrescens et decorus aspectu (ibid.). Quia vero fortiter libidini restitit, recte et hic dictum est, cornua rhinocerotis cornua ejus, et ille qui supra: Sedet, inquit, in forti arcus ejus. Sed jam coeptam sequentes tropologiam, haec quoque ad Salvatorem referamnus: nam quasi primogeniti tauri pulchritudo ejus, in eo quod pro salute mundi sacrificatus, solus suffecit, pro omnibus in odorem suavitatis acceptus vitulus saginatus, vitulus primogenitus, candidus et rubicundus, electus ex millibus (Cant. V). Cornua rhinocerotis cornua ejus. Fortissimus quippe erat atque omnipotentissimus, incomprehensibilis cunctis venatoribus, nisi quod in sinum, imo in uterum Virginis singulare deposuit omnipotentiae cornu, atque inde comprehendi et occidi potuit a venatoribus, a Judaeis insidiantibus. Quamvis unum sit cornu rhinocerotis, unde et dicitur unicornis, tamen pluraliter cornua dixit, videlicet quia unus idemque cuncta omnipotenter fecit, et cuncta perdita nihilominus eadem potentia restauravit. De natura rhinocerotis jam alibi dictum est (sup. cap. 20), nunc ad reliqua properemus. In ipsis ventilabit gentes usque ad terminos terrae. Hae sunt multitudines Ephraim, et haec millia Manasse. Clarum est quia bello publico mirabiliter in illis cornibus suis gentes usque ad terminos terrae ventilavit: praedicando enim quia Verbum per quod omnia in principio facta sunt, caro factum, in fine saeculorum vicit diabolum, gentes ante se egit, partimque in fugam vertit, partim sub pedibus suis stravit. Nam qui ex eis restiterunt cum gladiis suis et proposito persequendi disperierunt: qui autem praedicationem ejus receperunt, bene pedibus ejus subjecti sunt. Ventilavit igitur gentes usque ad terminos terrae, et sic ventilando tam gentiles quam Judaeos, complevit quod dixerat in Psalmo: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te. Postula a me, et dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam terminos terrae. Reges eos in virga ferrea, et tanquam vas figuli confringes eos (Psal. II). Gentes ipsae multitudines sunt Ephraim, et millia Manasse, id est sic judicatae, et sic dispositae sunt, quomodo praefiguratum est in filiis Joseph, Ephraim et Manasse. Ephraim natu junior, Manasses primogenitus erat, sed benedictione sua Pater Israel constituit Ephraim ante Manassen (Gen. XLVIII). Sic populus Judaicus populo gentium prior erat, sed ventilantibus hujus rhinocerotis cornibus, illud quoque post caetera factum est, ut junior iste ante priorem illum stet.