CAPUT 4

Et facta est, inquit, tempestas magna in mari, et navis periclitabatur conteri. Propter navigationem Jonae facta est in mari tempestas magna. Propter praedicationem Christi facta est in populo Judaeorum commotio magna. Hinc est accusatio illa tumultuantium atque dicentium: Commovit populum docens per universam Judaeam, incipiens a Galilaea usque hac (Luc. XXIII). Navis periclitabatur conteri, et nautae timuerunt. Evangelica doctrina a contradicentibus et blasphemantibus saepe impetita est, et apostoli in timore fuerunt. Et illi quidem Deum verum adhuc nescientes, ad Deum suum clamaverunt, apostoli autem in ipsa periclitatione inter blasphemias Judaeorum Christum Filium Dei confessi sunt. Et interim iidem nautae mittebant vasa quae erant in navi in mare, ut alleviaretur ab eis, id est omnia quae in hoc saeculo haberi possunt vel concupiscibilia sunt, negligebant, contemnebant, atque abjiciebant, ut magis essent liberi atque expediti secundum consilium dicentis: Nolite portare sacculum, neque peram, neque calciamenta, neque duas tunicas habeatis (Luc. X). At ipse dormiebat, quia cum esset omnipotens, suam omnipotentiam continebat, neque Judaicae tempestatis ulciscebatur injurias. Sequitur ergo: Et Jonas descendit ad interiora navis, et dormiebat sopore gravi. Quomodo enim in tanta inquietudine quietus dormire potuisset, nisi quia in figura contingebat illi, et Dei nutu agebatur ut dormiret? Denique futurum erat, ut, sicut jam dictum est, inter tempestates Judaicas Dominus noster cum esset fortissimus Deus valde patienter sese haberet, quod dormire quodammodo est. Ille sopor recte dicitur gravis, quia nimirum grave fuit apostolis, grave est et nobis, illum, qui custos Israel est (Psal. XII), dormire in adversis, dum tam blasphemias illatas nomini suo, quam pressuras, quas in hoc mundo habent ejus [discipuli], non citius compescit. Et accessit ad eum gubernator, et dixit ei: Quid tu sopore deprimeris? Surge, invoca Deum tuum, si forte recogitet Deus de nobis et non pereamus. Gubernator ut naturale est unumquemque in suo periculo de alio plus sperare, cum deberet, vectores timidos consolari, cernens discriminis magnitudinem excitat dormientem, et arguit improvidae securitatis, commonetque ut ipse quoque pro virili portione deprecetur Deum suum. Hic Petri apostoli typus est. Ille enim dicente Domino: Quem dicunt homines esse Filium hominis? (Matth. XVI.) Itemque: Vos autem quem me esse dicitis? (Ibid.) Respondens ante caeteros, vel primus inter caeteros: Tu es, inquit, Christus Filius Dei vivi (ibid.). Et pro hoc merito sic inter caeteros apostolos in Ecclesia quomodo inter caeteros nautas gubernatur, sive proreta praeeminet in navicula. At ille talis designatus a Domino dicente: Beatus es, Simon Bar Jona (ibid.), etc. Cum protinus idem Dominus coepisset ostendere discipulis suis quia oporteret eum ire Hierosolymam, et multa pati a senioribus et Scribis, et principibus sacerdotum, et occidi, et die tertia resurgere, assumens eum coepit increpare illum, dicens: Absit a te, Domine, propitius esto tibi, non erit tibi hoc (ibid.). Haec nimirum dicens, quasi gubernator Jonam cur dormiret, increpabat, quia Dominum pati prohibebat, suadens ut sua potius virtute tanquam vigilans verteretur, utpote Dei Filius potens et fortissimus. Sequitur: Et dixit vir ad collegam suum: Venite, et mittamus sortes, ut sciamus quare hoc malum sit nobis. Et miserunt sortes, et cecidit sors super Jonam. Noverant illi naturam maris, et tanto tempore navigantes, sciebant tempestatem ventorumque rationes. Et utique si solitos, et quos aliquando experti fuerant, fluctus vidissent consurgere, non cum sorte auctorem naufragii quaererent, et per rem incertam certum cuperent devitare discrimen. Nec statim debemus sub hoc exemplo sortibus credere, vel illud de Actibus apostolorum huic testimonio copulare, ubi sorte Matthias in apostolatum eligitur (Act. I), cum privilegia singulorum non possint legem facere communem. At vero juxta coeptam tropologiam, quoties adversus Christi naviculam Christique discipulos mundanorum consurgit tempestas fluctuum, talis sors et taliter mittenda est, ut sciat unusquisque cujus causa malum illud sit, vel quae sibi causa sit patiendi. Potest enim esse ut, in persecutione Christiani nominis, non tam ipse Christus quam aliud quid in intentione vel conscientia repositum sit. Propter quod patiatur homo qui Christianus dicitur, et undantibus fluctuet adversis. Quod si ita non esset, nequaquam Paulus diceret: Et si tradidero corpus meum ut ardeat, charitatem autem non habuero, nihil mihi prodest (I Cor. XIII). Potest etiam evenire ut in Christum credens quis pro suo male facto patiatur quid ab infideli. Hinc Petrus ait: Melius est benefacientes (si velit voluntas Dei) pati quam malefacientes (I Petr. III). Item: Nemo vestrum patiatur quasi homicida, aut fur, aut maledicus aut alienorum appetitor (I Petr. IV). Beata illa conscientia, in qua testimonium habet quis, quod patiatur ut Christianus, quod patiendi vel passionis causa sit ei Christus. Tunc revera cadit sors super Christum, sicut cecidit super Jonam, quod ipse saevientium esset causa fluctuum. Talem conscientiam sancti habent apostoli inter Judaeos procellosos. Exempli causa: Quando dixit Thomas ad condiscipulos: Eamus et nos moriamur cum illo (Joan. XI). Et dixerunt ad eum: Indica nobis, cujus causa malum istud nobis sit. Quod est opus tuum? Quae terra tua? Et quo vadis? Vel ex quo populo es tu? Notanda brevitas, quae apud insignem poetam placere solet verbis istis. Juvenes quae causa subegit ignotas tentare vias: Quo tenditis, inquit. Qui genus? Unde domo, pacemne huc fertis, an arma? Interrogatur persona, regio, iter, civitas, ut ex his cognosceretur et causa discriminis. Indica, inquiunt, nobis, cujus causa malum istud sit, quid operis agis? De qua terra, de quo populo proficiscaris, quo abire festines? Porro Dominum nostrum non solum sui nautae, id est apostoli sui secretis percunctationibus sciscitabantur, ut scirent, verumetiam publicis tumultibus adversarii ejus eadem percunctati sunt, ut viderent quis esset, quid operis ageret, unde esset, quo tenderet. Cum enim diceret eis: Si non credideritis, quia ego sum, moriemini in peccato vestro. Dicebant ei: Tu quis es? (Joan. VIII.) Item cum diceret: Adhuc modicum tempus vobiscum sum, et vado, ad eum qui misit me. Quaeretis me et non invenietis, et ubi sum ego, vos non potestis venire. Dixerunt ad semetipsos: Quo hic iturus est, quia non inveniemus eum? Nunquid in dispersionem gentium iturus est, et docturus gentes? (Joan. VII.) Sed et genus ejus proterve quaesierunt, cum, eo dicente: et testimonium perhibet de me qui misit me Pater, dixerunt: Ubi est pater tuus? (Joan. VIII.) Nihilominus quaesierunt. Quod esset opus ejus, cum eo dicente: Hoc est opus Dei, ut credatis in eum quem misit ille. Dixerunt: Quod ergo tu facis signum, ut videamus et credamus tibi, quid operaris? (Joan. VI.) Sed et Pilatus audito sermone dicentium: Nos legem habemus, et secundum legem debet mori, quia Filium Dei se fecit: Ingressus praetorium, iterum dixit ad eum: Unde es tu? (Joan. XIX.) Attamen ante interrogaverat et audierat quod de Herodis potestate, id est homo, Galilaeus esset (Luc. XXIII). Si ergo illi, quos mystice per tumentes maris fluctus intelligimus, interrogaverunt eum quis esset, quod opus ejus, quae terra ejus, quo iret, vel quo iturus esset, quanto magis haec interrogasse constat apostolos familiares et collaborantes illi in remigio sive navigatione Evangelii, quibus, ut Evangelium refert, seorsum loquebatur de regno Dei (Luc. XI). Sequitur ergo: Et dixit ad eos: Hebraeus ego sum, et Dominum Deum ego timeo, qui fecit mare et aridam. Multum quippe ad mysterium pertinet, quod non dixit, Judaeus aut Israelita sum ego, quae nomina, scilicet Judaei et Israelitae discordia diviserat, quae per Hieroboam scindentem decem tribus a domo David acciderat (III Reg. XII), sed dixit: Hebraeus ego sum. Hebraeus non transitor interpretatur. Et hoc nomen valde Christo congruit, qui non venit in hunc mundum ad manendum, sive ad regnandum, sed ad pertranseundum tanquam viator, non habens hic manentem civitatem aut regnum, ut transiret, et transeundo salutis opus ministraret, quemadmodum de semetipso tanquam de alio dicit, et transiens ministrabit illis (Luc. XII). Et Evangelista: Sciens, inquit, quia venit hora ejus, ut transeat ex hoc mundo ad Patrem (Joan. XIII). Et deinde dicit: Et Dominum Deum coeli timeo; nihilominus humanitati ejus congruit, quia ipse est de quo propheta praedixit: Et replebit eum spiritus timoris Domini (Isai. XI). Vere timore sancto timoratus et reverentissimus exstitit, timore qui et vere humilitas debet dici et aestimari. Hujus timoris, id est humilitatis magisterium profitetur ipse dicendo: Discite a me, quia mitis sum et humilis corde (Matth. XI).