CAPUT XI. Quomodo vel unde divites fuerint, qui hanc sapientiae lampadem contempserunt.

Ergone divites erant illi, quorum apud cogitationes lampas ista contemnebatur? An divitum et non magis pauperum sensu erat contemnere splendida facta, lucida dicta lampadis hujus? Plane divites, sed non de suo, divites rapto, divites ex alieno, ita ut cum dictum sit, apud cogitationes divitum idem improperium intelligas, ac si dictum fuisset, apud cogitationes praedonum. Sequitur enim: Abundant enim tabernacula praedonum, et audacter provocant Deum, cum ipse dederit omnia in manibus eorum. Denique isti erant praedones Dei, praedones uniuscujusque proximi sui. Nam quod praedones Dei fuerint testatur ipse Deus, dum in Oseae de Synagoga illorum, querelam depromens dicit: Et haec nescivit, quia ego dedi ei frumentuw meum in tempore suo, et vinum meum in tempore suo et liberabo lanam meam et linum meum quae operiebant ignominiam ejus. (Ose. II). Porro quod proximorum quoque praedones fuerint, testatur in Isaia, cum dicit: Vos enim depasti estis vineam meam, rapina pauperis in domibus vestris (Isa. III). Item: Vae, qui conjungitis domum ad domum, et agrum agro copulatis, usque ad terminum loci (Isa. V), et his similia. Ergo cum dixisset: Apud cogitationes divitum, quasi quaereres unde vel quomodo ditati sunt, abundant, inquit, tabernacula praedonum. Quare autem non dixit domus, sed tabernacula praedonum? Videlicet, ut acrius percuteret iugratitudinem illorum, mala pro bonis Deo reddentium. Hac etenim dictione nos ad historiam mittit paupertatis et fugae illorum, quando fugientes de terra Aegypti, de domo servitutis, ubi propter venditionem fratris sui Joseph, justa captivitate servi erant, in tabernaculis habitabant ne passum quidem pedis de ulla terra habentes, nisi quod ejecit Deus a facie eorum gentes, et sorte divisit eis terram eorum. Dedit, inquam, illis regiones gentium, et labores populorum possederunt (Psal. CIV). Abundant ergo, inquit, tabernacula praedonum, id est de tabernaculis ad divitias, dono quidem Dei pervenerunt, sed eisdem divitiis, tanquam Dei praedones abusi sunt. In quo? Audacter, ait, provocant Deum, cum ipse dederit omnia in manibus eorum. Et quidem pro hoc ipse in persona sua conqueri poterat dicendo: Popule meus, quid feci tibi, aut in quo contristavi te? Responde mihi. Quia eduxi te de terra Aegypti, quia eduxi te per desertum quadraginta annos, et manna cibavi te, et introduxi te in terram satis bonam? Quid ultra debui facere tibi, et non feci? (Mich. VI). Haec, inquam, et his similia, poterat ipse conqueri in propria persona sua, sed taciturnitatem habens usque ad tempus, quod sapientis erat, exspectabat donec istam querelam de prophetis arreptam per os omnium gentium depromeret idem sapientiae Spiritus, adjungendo: Parasti crucem Salvatori tuo.