|
|
“inglorius erit super viros aspectus ejus,”
|
|
latius querula voce declamet propheta, ab eo quod ait:
|
“Quis credidit auditui nostro,”
|
|
usque ad id:
|
“Et cum sceleratis reputatus est.”
|
|
(CAP. LIII.) Quis credidit auditui nostro, et brachium Domini cui
revelatum est? Et ascendit sicut virgultum coram eo, et sicut radix de
terra sitienti. Non est species ei neque decor, et vidimus eum, et non
erat aspectus, et desideravimus eum; despectum, et novissimum virorum,
virum doiorum, et scientem infirmitatem. Et quasi absconditus vultus
ejus et despectus, unde nec reputavimus eum. Hoc est quod supra dixit,
inglorius erit super viros aspectus ejus. Latius illud de vulnerato
corde, emissa in altum voce, declamat propheta venerandus, illis merito
comparandus quibus ille, cum jam inglorius esset, ita loquebatur. Mulier
cum parit, tristitiam habet, quia venit hora ejus. Et vos igitur nunc
quidem tristitiam habetis (Joan. XVI), etc. Vere enim sicut gemitus
mulieris parturientis. sic istae voces dolorem sonant animae
compatientis. Quis, inquam, credidit auditui nostro? subauditur ex
Judaico populo. Et brachium Domini, cui revelatum est, videlicet dum in
forma contemptibili humilis Filius Dei adversus superbum diabolum
consurgeret? Nam cum sit brachium, id est fortitudo Domini, aspectus
ejus super viros inglorius fuit, et sicut ascendit virgultum, sive radix
de terra sitienti, videlicet macro cortice folioque decrepito, quia vim
non habet humoris, sic ascendit coram Domino hoc brachium suum de terra
maledicta Judaicae siccitatis, non habente humorem fidei. Et in oculis
quidem illorum, quasi tale virgultum, vel talis erat radix, caeterum in
oculis Domini, simul etiam in oculis omnis fidem habentis, sic erat et
est, tanquam lignum quod plantatum est non in terra sitienti, sed secus
decursus aquarum (Psal. I) plenitudinis Spiritus sancti de quo et
conceptus ascendit. Non est species ei neque decor, videlicet dum
consputus, et alapis caesus, alba veste illusus, et spinis coronatus,
tandemque cruci affixus reputatur inter sceleratos. Interim neque
species divinae virtutis, neque decor mundissimae et sanctae humilitatis
inesse videtur illi. Et vidimus eum, et non erat aspectus. Haec et
caetera sic legenda sunt, ut humana aestimatio subaudiatur. Nam de
veritate rei certissimus continuo subjungit propheticus spiritus: Vere
languores nostros ipse tulit, et dolores nostros ipse portavit. Et nos
reputavimus eum quasi leprosum et percussum a Deo, et humiliatum. Ipse
autem vulneratus est propter iniquitates nostras, attritus est propter
scelera nostra. Disciplina pacis nostrae super eum, et livore ejus
sanati sumus. Omnes nos quasi oves erravimus, unusquisque in viam suam
declinavit, et Dominus posuit in eo iniquitatem omnium nostrum. Oblatus
est, quia ipse voluit, et non aperuit os suum. Illa quae ante haec
dixerat, illa, inquam, sola oculi stultorum viderunt, qui in finibus
terrae sunt, qui intus non aspiciunt, quia in capite, id est in corde
non sunt. Attamen prae magnitudine doloris, prae immensitate justae
compassionis, sese propheta cum talibus adnumeravit, vidimus, inquiens,
eum, desideravimus eum despectum et novissimum virorum, unde nec
reputavimus eum. Haec autem ex judicio dixit verae rationis, vel ratae
veritatis, quia vere non suos, sed nostros languores ipse tulit, non
suos, sed nostros dolores ipse pertavit, non propter suas, sed propter
nostras iniquitates ipse vulneratus est, non propter sua, sed propter
scelera nostra attritus est. Et nos, inquit, putavimus eam quasi
leprosum. Qui nos ita putavimus? Nunquid prophetae, quorum ego unus sum?
Non utique sed nos, infelix Judaismus, concisa circumcisio, dura
incircumcisio, de quibus et nos secundum massam fuimus, sed secundum
fidem exinde discernimur. Putavimus eum quasi leprosum. Imo putari
voluimus quasi leprosum a Deo lepra percussum et humitiatum, ita ut
contaminari diceremus omnem qui sequeretur eum, qui crederet in eum,
quomodo inquinatur, secundum legem, qui tangit leprosum. Idcirco extra
portam ejectum condemnavimus eum, crucifiximus eum, ut consequenter nemo
dubitaret, illum a Deo esse maledictum juxta legem dicentem: Maledictus
a Deo est, qui pendet in ligno (Deut. XXI). Ibi illum, id est extra
portam civitatis ejectum deridentes, putavimus nos legem implesse,
jubentem ejici extra portam leprosum (Lev. XIII; Num. V). Quid porro?
Disciplina pacis nostrae super eum, id est reconciliati et pacificati
sumus Deo, per illum tam dure disciplinatum, tam atrociter flagellis
caesum, tam crudeliter clavis et lancea vulneratum. Illo tali livore
corporis ejus nos et in corpore et in anima sanati sumus. Nos omnes
quasi oves insipientes erravimus, Dominus autem posuit in eo iniquitatem
omnium nostrum, ut solus vapularet illud quod nos omnes errando
commeruimus. Quomodo vel quo jure unus portavit iniquitatem omnium?
Videlicet quia nos brutae oves, ille autem rationalis pastor est.
Quomodo in statera rationis, unus pastor centum ovibus pro dignitate
rationalitatis, tanto ille nobis omnibus praeponderat pro virtute
divinitatis. Non ergo ululet lupus murmurando dicens, quia minus rapui
et plus exsolvi. Nam ille unus quem nil sibi debentem rapuit melior
omnibus nobis est, quos reddidit, quasi juste aliquando possessos pro
debito peccati. Bene igitur Dominus posuit in eo iniquitatem omnium
nostrum, et bene ille praedictum sciens fructum, oblatus est, quia ipse
voluit, et non aperuit os suum. Bene sicut ovis ad occisionem ductus
est, et sicut agnus coram tondente se obmutuit, et non aperuit os suum,
ut non solum non sanguine suo redimeret, sed et lanis operiret, ut
algentes infidelitate sua veste calefaceret. Quid deinde? De angustia,
inquit, et de judicio sublatus est. Solutis enim doloribus inferni,
suscitavit illum Deus, juxta quod impossibile erat teneri illum ab eo
(Act. II), et ecce leo est, et fortiter rugit, qui velut agnus coram
tondente se obmutuit. Generationem ejus quis enarrabit? Quia abcissus
est de terra viventium. Extunc quidem, ex quo de angustia et de judicio
sublatus est, resurgendo a mortuis, ut jam non moriatur, et mors illi
ultra non dominetur (Rom. VI), extunc, inquam, praedicatur, quia est
Filius Dei, et Filius Virginis. Sed utramlibet generationem quis
enarrabit? Nam utraque mirabilis, et utraque ineffabilis est. Nam
ineffabile est quod divina generatione Pater in psalmo: Eructavit,
inquit, cor meum verbum bonum (Psal. XLIV), ineffabile itidem est quod
de carnis generatione recte hic dictum intelligitur, qua abscissus est
de terra viventium. De terra, inquam, non morientium, sive mortuorum
morte peccati, qua omnes in Adam mortui sunt, sed de terra viventium, id
est de terra virginea per sanctum vivificata Spiritum, abscissus est.
Abscissus, inquam, subauditur sine manibus, quemadmodum et Daniel.
Abscissus est, inquit, lapis de monte sine manibus, et percussit statuam
in pedibus ejus (Dan. II). Propter scelus populi mei percussi eum,
subauditur, ego Deus Pater hunc Filium Christum. Unde Apostolus: Qui
etiam proprio filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit
illum (Rom. VIII). Haec interlocuto Patre, subsequens propheta, complet
sententiam. Et dabit impios pro sepultura, et divites pro morte sua, eo
quod iniquitatem non fecerit, neque dolus fuerit in ore ejus, et Dominus
voluit conterere eum in infirmitate. Impios, inquam, et divites, qui
extento collo, moverunt, super eum caput, cum inglorius esset eis
aspectus ejus, dabit pro sepultura et morte sua, subauditur, in manus
Romanorum et in potestate malignorum spiritum, juxta illud Davidicum:
Tradentur in manus gladii, partes vulpium erunt, (Psal. LXII.) Quia non
sicut calumniati sunt, malefactor hic erat, sed iniquitatem non fecit,
neque inventus est dolus in ore ejus. Et Dominus, inquit, voluit
conterere eum in infirmitate. Quae tandem, Domine, utilitas erit in illa
tali voluntate ejus? Sequitur: Si posuerit pro peccato animam suam,
videbit semen longaevum, et voluntas Domini in manu ejus dirigetur. Et
est sensus: Si aeterno Patri Adae debitum moriendo solverit, aeternae
regenerationis Pater erit, et sicut in Adam omnes moriuntur, ita et in
illo omnes vivificabuntur (I Cor. XV). Nam haec est voluntas Domini,
quae in manu ejus dirigetur. Videbit semen longaeuvum novus hic Adam,
quod aevi brevis fecerat esse ille verus Adam. Nam ille fecit ut in
pulverem de quo sumpti sumus omnes reverteremur, hic faciet ut omnes
resurgamus, et longaevi, id est jam immortales simus. Pro eo quod
laboravit anima ejus, videbit et saturabitur. Laboravit, subauditur in
morte, anima ejus, et pro eo videbit illud semen longaevum, et
saturabitur charitas ejus, quippe cui nostra salus cibus deliciosus. In
scientia sua justificabit ipse justus servos meos multos. Hoc est quod
Apostolus vehementer insistendo commendat in Epistola ad Romanos, quia
sicut per inobedientiam unius hominis peccatores constituti sunt multi,
ita et per unius obedientiam, justi constituentur multi (Rom. V). Quae
est enim scientia ejus nisi obedientia ejus? Cum esset Filius Dei,
inquit idem Apostolus, didicit ex his quae passus est obedientiam, et
consummatus factus est omnibus obtemperantibus sibi causa salutis
aeternae (Hebr. V). Ergo in scientia sua, id est in obedientia sua,
inquit Deus Pater, justificabit ipse justus servos meos multos.
Statimque subjungit: Et iniquitates eorum ipse portabit. Portabit,
inquit, sicut pontifex idemque hostia quia pro justificandis
peccatoribus oblatus est. Ideo dispertiam ei plurimos, et fortium
dividet spolia, pro eo quod tradidit in mortem animam suam et cum
sceleratis reputatus est, et ipse multorum peccata tulit, et pro
transgressoribus exoravit. Quia, inquit, iniquitatem eorum ipse
portavit, ideo dispertiam ei plurimos, ut videlicet per multas mansiones
dispertiti, uno fruantur regno, et fortium, id est malignorum
spiritiuum, spolia dividet, qui fortes erant, antequam ipse humanum
corpus assumeret, et forti armato superato, fortior ipse domum ejus
diriperet (Luc. XI). Pro transgressibus, inquit, oravit. Non solummodo
pro transgressoribus oravit dicens: Pater, ignosce illis, nesciunt enim
quid faciunt (Luc. XXIII), sed tota passio ejus oratio pro
transgressoribus fuit, qui eramus nos, nam in Adam omnes peccavimus,
omnes transgressi sumus. Et pro transgressoribus, quidem, sed non pro
omnibus oravit, et peccata non omnium, sed multorum peccata tulit. Quod
statim in illis duobus sceleratis, inter quos reputatus est, spectabile
est. Alterum reliquit, alterius peccata tulit eumque secum in paradisum
recepit.
|
|