CAPUT XV. Quod, voluntate Creatoris, ejusdem creaturae pars quaedam vitiata sit.

Primo omnium de creatore Deo pie sentiendum est, videlicet quod voluntate ejus nec angelus nec homo perierit, et non de utero ejus glacies egressa sit, vel gelu de coelo sic genuerit ut vel malam creaturam creaverit, vel bonam naturam prior ipse relinquendo in malam demutaverit. Quid ergo, inquis? Si creaturam suam salvam esse voluit, quare non talem creavit ut omnino non esset alicujus vitii perceptibilis sive passibilis? Ad haec, inquam, hujus rei a nota imagine Dei, scilicet ab homine, documentum capiendum est. Ecce homo naturaliter generare et operari potest voluntarie. Quod generat aliud esse non potest quam quod est ipse; quod operatur nullatenus esse potest quod est ipse. Gignit enim homo non aliud quam hominem. Operatur, verbi gratia, domum quam inhabitet, vel quam induat decoram vestem. Horum nihil est hoc ipsum quod est ipse. Laudatur autem, si haec operatur scite vel commode, sicut est dignum se. Sic nimirum Deus gignit quidem hoc ipsum quod est ipse, scilicet Deus Deum, impassibilis impassibilem, immutabilis immutabilem, lux vera nihilominus veram lucem, videlicet unicum Filium suum Dominum nostrum Jesum Christum, ante omnem creaturam primogenitum, imo et unigenitum. Operatus est autem vestimentum suum, de quo supra dictum est, secundum psalmum dicentem: Amictus lumine sicut vestimento (Psal. CIII), scilicet angelicam creaturam, dicendo, fiat lux, et hanc mundi fabricam, in qua fecit hominem ad imaginem et similitudinem suam, quorum omnium nihil hoc ipsum esse debuit aut potuit quod est ipse qui fecit, vel compar ei quod idem Factor genuit, sicut fabricatura vel pictura nullo modo idem esse potest quod est faber aut pictor, vel quod ille de carne sua genuit. Dignum vero laude est, et curiositati nostrae debet sufficere quod talem creaturam potuit facere Omnipotens, quae capax ejusdem Factoris possit existere, et divinitatem quam non habet per naturam valeat consequi per industriam. Igitur commutabilem oportuit esse angelum et hominem, utpote de nihilo creatos; etenim illud unde facti sunt de nihilo creatum est. Et creatus quidem est uterque purus et innocens, sic videlicet ut de ipsa innocentia vel proficere ad summa, vel deficere ad ima possit. Profecisse namque, imo et adhuc proficere sanctos angelos, Apostolus quoque testis est, scribens ad Ephesios: Ut innotescat, inquit, principatibus et potestatibus in coelestibus per Ecclesiam multiformis sapientia Dei (Ephes. III). Itaque in eo statu factis omnibus angelis, ut proficiendo in Deo perficerentur, vel deficiendo in idipsum unde facti fuerant, id est, in tenebris, ejicerentur, alii quidem, dilectionem Creatoris recipientes, confessione et decore illum induerunt, et sic eis Creator amictus est sicut vestimento, assidue clamantibus: Sanctus, sanctus, sanctus Dominus Deus Sabaoth (Isa. VI). Et sic, illis non existentibus ingratis, vidit Deus lucem quod esset bona, et in operibus suis laetatus est.