CAPUT XIX. Item de eo quod dictum est:

“Inimicitias ponam inter te et mulierem.”

Inimicitias ponam inter te et mulierem, et semen tuum et semen illius. Ipsa conteret caput tuum, et tu insidiaberis calcaneo ejus. Hoc a fraudibus inimicitiae differunt, quod fraudes pacatam sermonis vel cujuslibet rei praetendunt superficiem. Inimicitiae vero manifestam contrarietatis habent intentionem. Constat autem quod subdolus diabolus in serpente mulieri non tanquam armatus adversarius occurrit, sed tanquam fidus consiliarius lateri ejus in via sese adjunxit. Cum igitur dicit Deus, ponam inimicitias inter te et mulierem, profecto magnum gratiae suae opus promittit, quod victorem diabolum qui vicerat fraude, victa nunc mulier vincere quandoque debeat fortitudine. Porro hae inimicitiae non per ipsam mulierem, sed per semen illius exercendae, et usque ad victoriam perducendae sunt. Proinde cum dixisset, inimicitias ponam inter te et mulierem, continuo subjunxit, et semen tuum et semen illius. Quo enim de semine haec dicuntur, nisi de uno qui est Christus? Ipse namque solus ita semen mulieris est, ut non etiam viri semen sit, quare recta additio est: cum dictum sit a Domino Deo, inimicitias ponam inter te et mulierem, et semen illius subauditur Christus. Nam hic plane cum illo antiquo serpente fortiter sese exercuit, nec unquam illi in aliquo consentaneus fuit. Unde et liberior atque expeditior fuit, accinctus gladio super femur suum, potentissimus, speciosus et pulcher, intendit prospere, processit et regnavit (Psal. XLIV), hostemque publicum ante pedes suos productum contrivit et vulneravit, juxta Psalmistam dicentem: Tu humiliasti sicut vulneratum superbum in virtute brachii tui (Psal. CXXXVIII). Tunc adimpletum est mulieri, in isto semine suo, quod hic fuerat praedictum, ipsa conteret caput tuum. Unde in alio psalmo Propheta dicit: Tu contribulasti capita draconum in aquis, tu confregisti capita draconis (Psal. LXXIII). Quis omnium nostrum, quicunque viri pariter ac mulieris commistum semen sumus, inimicitias cum isto deceptore integras se habere gloriabitur? Nonne omnes Dei potius inimici fuimus, nisi quia per hoc unicum unius mulieris semen reconciliati sumus? Ergo secundum illius quidem gratiam, nunc filii vel amici Dei sumus, et cum illo dracone inimicitias habemus, secundum nos ipsos autem, vel secundum primos parentes nostros socii et consentanei rebellionis ejus fuimus, et necdum perfecta fide, adulterinas ejus blanditias respuimus. Nam, quoties ad aliquod peccatum pertrahimur, ille primum nobis capite blanditur, deinde nos ventre oblectat, tandemque cauda ligat, quia videlicet tribus modis omnis ejus tentatio perficitur, suggestione, delectatione, consensu. Inter haec proculdubio nequaquam veras contra illum inimicitias habemus. Certissime igitur hic illius semen mulieris promittitur, quod est Christus, per quod sexus idem qui deceptus est, deceptoris caput omne contrivit, quando ad destructionem peccati beata Virgo sine peccato, novum hunc et coelestem hominem mundo edidit. Et tu, inquit, insidiaberis calcaneo ejus, id est, ingeres te in extremis vitae illius, insidiaberis, inquit, sed non etiam mordere poteris. Hoc plane licet subaudiri, quod verbis aliis idem filius mulieris evidenter astruit, dum mox ducendus ad passionem, dicit: Venit enim princeps mundi hujus, et in me non habet quidquam (Joan. XIV).