|
Quod Dominus et Deus omnium pedes lavit discipulis suis, dupliciter nos
videlicet morali pariter atque allegorico sensu instruit. Si enim,
inquit, lavi pedes vestros, Dominus et Magister, quanto magis vos
debetis alter alterius lavare pedes? Exemplum enim dedi vobis, ut
quemadmodum ego feci vobis, ita et vos faciatis (Joan. XIII). Quomodo
nos, cum simus pulvis et cinis, non erubescamus rigidam cervicem, et
staturam, ad quam nemo nostrum cogitans cubitum unum potest adjicere
(Matth. VI; Luc. XII), in contemptum nostri similium erigere, cum
audivimus humani plasmatis Opificem, solo flexis genibus curvatum,
lavandis discipulorum se applicuisse vestigiis? Hoc igitur facto,
validum contra superbiam nostram suae humilitatis posuit exemplum. Quod
ideo jam moriturus egit, ut eorum quos suos conscribebat haeredes
mentibus arctius inhaereret. Solent enim piis et amantibus filiis
arctius inhaerere dicta vel facta, quae pater moriens ultima dixit, quae
mandavit, quae locutus est, quae rogavit aut jussit. Porro per hoc
humilitatis opus, majus aliquid mystice significavit, quod ideo
praetereundum non est, quia totum inde officium hodiernae missae pendet.
Per hoc namque quodammodo elocutus est, quia surrexerat a coena, id est
a convivio paternae gloriae et posuerat vestimenta sua,
|
“semetipsum enim exinanivit, formam servi accipiens (Philipp. II),”
|
|
et terrena carne nostra, quasi linteo (cujus utique materia nascitur e
terra) praecinctus, sanguinem suum effudit velut aquam in pelvim, atque
inde quotidie lavat pedes nostros, cum illum in remissionem peccatorum
nostrorum sumimus. Pedes quippe nostros, id est actus nostros quotidie
necesse habemus lavari, quamvis semel loti per baptismum, toti simus
mundi per fidem.
|
“Si dixerimus quia peccatum non habemus,”
|
|
et sic lavari pedes nostros recusaverimus,
|
“nosipsos seducimus, et veritas in nobis non est (I Joan. I.)”
|
|
Quamvis lotus, quamvis mundus esset Petrus: Et si, inquit Dominus, non
lavero te, non habebis partem mecum (Joan. XIII). Cui par est illud,
quod alibi dicit:
|
“Nisi manducaveritis carnem meam, et biberitis sanguinem meum, non
habebitis vitam in vobis (Joan. VI).”
|
|
Secundum hunc veracem et a Patribus approbatum hujus evangelicae
lectionis sensum, recte illa de Apostolo praemittitur lectio:
Convenientibus vobis in unum jam non est Dominicam coenam manducare (I
Cor. XI), etc. Illic enim ostenditur, qualiter hoc sacramento lavemur,
et non judicium nobis manducemus et bibamus, videlicet ut probet se
quisque nostrum, et sic de pane illo edat, et de calice bibat (ibid.).
Nullo quippe alio modo melius a sordibus terrenorum actuum purificamur,
si non peccata nostra foventes, sed odio habentes, et toto corde
fugientes, ad hanc mensam accedimus. Quoties sancto altari assistimus,
Christi utique personam, vicemque gerentes, sicut suo loco jam dictum
est. Nam et Apostolus dicit:
|
“An experimentum vultis ejus, qui in me loquitur Christus? (II Cor.
III),”
|
|
quoties haec ejus verba super panem vinumque effundimus:
|
“Hoc est corpus meum: Hic est calix sanguinis mei (I Cor. XI),”
|
|
etc., ipse minister speciosus et elegans, qui
|
“non venit ministrari, sed ministrare (Matth. XX),”
|
|
de missa quodammodo atque complicata imperii sui purpura, birro
sustrictus byssino, totusque ministrorum in morem expeditus,
propinaturus nobis calicem salutis cum pane vitae, aureum liquidumque
divinitatis suae superfundit pigmentum, atque ita singulis subministrans
haurientibus nobis in gaudio, infundit usque in interiores sensus
animae, purificatque eos qui, terrena curantes, et si non penitus ea
conculcent, tamen non possunt omnino evadere quin ex aliqua parte vel
leviter sordidentur. Quod quanta charitate et humilitate faciat ut
sciremus, illud nobis sui corporis et sanguinis sacramentum traditurus,
prius pedes lavit, sicut jam dictum est; per hoc simile purificationem
illam decentissime commendans. Recte ergo talis apostolica lectio jam
dicto praemittitur Evangelio. Quia vero, postquam lavit pedes eorum,
accepit vestimenta sua et cum iterum recubuisset, dixit eis: Scitis quid
fecerim vobis (Joan. XIII), etc., apte haec offerenda sequitur: Dextera
Domini fecit virtutem, dextera Domini exaltavit me. Non moriar, sed
vivam et narrabo opera Domini (Psal. CXVII). Postquam enim ministerium
nostrae salutis omne peregit, recepit vestimenta gloriae et claritatem,
de qua dixerat orans in forma servi:
|
“Clarifica me tu, Pater, apud temetipsum claritate, quam habui priusquam
mundus esset apud te (Joan. XVII).”
|
|
Et recumbens iterum in dextera Dei
dato Spiritu sancto,
|
“ut intelligerent Scripturas (Luc. XXIV),”
|
|
et scirent quid fecerit eis. Et tunc impletum est quod multo ante
prophetatum, nunc eo respectu canitur, ut dictum est. Quod enim hic
dicitur: Non moriar, sed vivam, hoc est quod Apostolus ait:
|
“Christus resurgens ex mortuis jam non moritur, mors illi ultra non
dominabitur; quod enim vivit, vivit Deo (Rom. VI),”
|
|
ex illo recubitu suo. Narrabo, inquit, opera Domini (Psal. CXVII), et
dicit: Scitis quid fecerim vobis, per interpretem suum Spiritum sanctum,
quem dedit nobis. Reliqua patenter ad eumdem sensum pertinent.
|
|