CAPUT XVIII. Quomodo non sit mirandum quod Dominus verbum in ore ejus posuit, et quid in prima parabola ejus prophetaverit.

(CAP. XXIII.)

“Assumpta parabola sua dixit: De Aram adduxit me Balac rex Moabitarum, de montibus Orientis. Veni, inquit, et maledic Jacob, propera, et detestare Israel. Quomodo maledicam cui non maledixit Deus? Qua ratione detester quem non detestatur Dominus? De summis silicibus videbo eum, et de collibus considerabo eum. Populus solus habitabit, et inter gentes non reputabitur. Quis dinumerare possit pulverem Jacob, et nosse numerum stirpium Israel? Moriatur anima mea morte justorum, et fiant novissima mea horum similia.”

Hoc

“verbum, inquit, posuit Dominus in ore ejus,”

ne forte mireris quod propheta tam pessime inter aras Balac, Deumque divisus admitti potuit, ut poneret Dominus verbum in ore ejus, ut idololatrae, atque hariolo verbum suum Deus imponere pateretur. Sed enim fidelis Samuel propheta Domini cum dixisset ad Saul:

“Melior est obedientia quam victimae, et auscultare magis quam offerre adipem arietum (I Reg. XV),”

continuo subjunxit:

“Quoniam, quasi peccatum hariolandi est repugnare, et quasi scelus idololatriae nolle acquiescere (ibid.).”

Sed de illo postmodum Scriptura refert:

“Abiit etiam ipse in Ramatha,”

videlicet persequens David,

“et venit usque ad cisternam magnam, quae est in Socoth, et interrogavit et dixit: In quo loco sunt Samuel et David? Dictumque est ei: Ecce in Aioth sunt in Ramatha, et factus est etiam super eum spiritus Domini, et ambulabat ingrediens, et prophetabat usque dum veniret in Aioth in Ramatha. Et exspoliavit se etiam vestimentis suis, et prophetavit cum caeteris coram Samuel. Et cecinit nudus tota die illa et nocte (I Reg. XIX),”

Igitur quoniam usque hodie per indignos spiritus mysteria loquitur, ita ut in Evangelio quoque dicat spiritus malignitatis:

“Scio quis sis, sanctus Dei (Marc. I),”

non quis dicat, sed quid dicat audiamus.

“Assumpta, inquit, parabola sua.”

Parabolica dictio ab eo incipitur, quod ait:

“De summis silicibus videbo eum, et de collibus considerabo illum.”

Nam quod praemisit:

“Quomodo maledicam cui non maledixit Deus, qua ratione detester quem Dominus non detestatur?”

nudus et manifestus secundum proprietates vocum veritatis est sensus. Nemo quippe maledicere aut detestari efficaciter potest eum cui a Domino benedictio data est, cujus laus vel testimonium ex Deo est. Igitur

“de summis silicibus videbo eum, et de collibus considerabo illum,”

cum dicit, Patres excelsos, patriarchas summos, intellige istius populi; Patres non tam carnis eorum quam fidei. De illorum silicum, de illorum collium altitudine dignitatem illius populi contemplare. Nunquam enim melius intelligis quid amplius Judaeo sit quam gentili, cum dicis cum Apostolo, quia horum

“est adoptio, et testamentum, et gloria et legislatio, et obsequium, et promissa, et eorum patres, ex quibus secundum carnem Christus, qui est super omnia Deus benedictus in saecula (Rom. IX):”

profecto de summis silicibus vidisti, de collibus hunc populum gloriosum considerasti. Quid de illo videbo de summis silicibus, qualem illum considerabo de collibus?

“Populus, inquit, solus habitabit et inter gentes non reputabitur.”

Abraham, inquit, et filii ejus, filii, inquam, non carnis, sed promissionis ejus,

“solus habitabit,”

solus et singularis erit cultor unius Dei, populus unius principis, corpus unius capitis:

“solus, inquam, habitabit,”

solus benedictionem haereditate possidebit, quam patri ejus Abrahae pollicitus est, dicens:

“In semine tuo benedicenter omnes gentes (Gen. XXII).”

Quamvis de cunctis mundi partibus congregandi sunt in unum, qui dispersi fuerant filii Dei (Joan. XI), jam post sui congregationem, post acceptam Dei benedictionem, inter gentes non reputabuntur, quemadmodum ipse pater Abraham, postquam de gentibus est vocatus, postquam de Chaldaeis est eductus, jam inter gentes non est reputatus, jam inter Chaldaeos non est existimatus, habitans solus et peregrinus, advena et solitarius, non hic habens manentem civitatem, sed futuram inquirens (Hebr. XIII). Sic, inquam, omnis populus fidei ejus solus habitabit in tabernaculis, quia cum gentibus in terra civitates non aedificabit.

“Quis dinumerare possit pulverem Jacob, et nosse numerum stirpis Israel?”

Tanquam diceret: Ne, quia dixi

“solus habitabit,”

paucitatem putes populi, quem de summis silicibus vidi; ne, quia dixi

“inter gentes non reputabitur,”

pauca existimes millia gentis unicae, quam de collibus consideravi. Nam si quis possit hominum numerare pulverem terrae (Gen. XIII), numerare quoque poterit pulverem Jacob, et si quis stellas coeli numerare possit (Gen. V), numerum quoque stirpis Israel nosse praevalebit.

“Moriatur anima mea morte justorum, et fiant novissima mea horum similia.”

Vana optantis suspiria, frivola et caduca prophetantis desideria! Suspirare desiit, desiderare cessavit, cum, praevalente cupiditate, postmodum consilium dedit quid faceret populus Balac populo huic, et idcirco mortua est anima ejus morte impiorum, et facta sunt novissima ejus Madianitarum similia. Nam ulciscentes se filii Israel de Madianitis, jubente Domino, istum quoque Balaam filium Beor interfecerunt gladio (Num. XXXII).