|
|
“Homo erat paterfamilias, qui plantavit vineam.”
|
|
(CAP. V.) Cantabo dilecto meo canticum patruelis mei vineae suae. Vinea
facta est dilecto meo in cornu filio olei. Et sepivit eam, etc. Canticum
hoc secundae perioches initium est. Quod in initio dixerat, filios genui
et exaltavi, ipsi autem spreverunt me (Isa. I), hoc istud canticum in
parabola vineae latius ostendit. Dicitur autem per contrarium canticum,
nam veraciter idem est vae quod, item in initio dictum est: Vae genti
peccatrici. Cantabo, inquit, dilecto meo, id est Christo veraciter
animae meae dilecto. Quis enim nescit quia tua anima, o cantor, optime
desiderabilem Christum dilexit et diligit? Nempe canticum sibi vel ad
opus suum cantatum esse testatur, cum ex eo sumpta parabola, principibus
sacerdotum et Pharisaeis dicit: Homo erat paterfamilias, qui plantavit
vineam, et sepem circumdedit ei, et fodit in ea torcular, et aedificavit
turrim, et locavit eam agricolis (Matth. XXI), etc. Canticum hoc quorum
sit vae, distincte insinuat, dicendo: Patruelis mei vineae suae. Quis
enim patruelis prophetae exstitit, nisi agricolae jam dicti, id est ordo
leviticus et sacerdotalis? Denique cum ipse propheta de tribu Juda
exstiterit, patruus ejus quodammodo fuit Levi. Patruelis autem ejus
cunctus ordo leviticus et sacerdotalis. Porro vinea dilecti, populus
exstitit. Igitur cantabo dilecto meo canticum patruelis mei vineae suae,
id est proloquar Christo quod annuntiet agricolis, et vineae suae,
scilicet sacerdotibus et populo suo carmen lamentabile. Vinea facta est
dilecto meo. Quaenam ista vinea sit, ipse cantor aperit in fine
conclusionis. Vinea, inquit, Domini exercituum, domus Israel est. Haec
dilecto meo facta est acquisitione, non auri, neque argenti, sed
multorum mirabilium quae fecit in terra Aegypti. Unde et scriptum est:
Vineam de Aegypto transtulisti (Psal. LXXIX). Facta est autem in cornu,
id est, in eadem potentia, qua illam transtulit, quemadmodum et Balaam
cum de eodem populo dixisset: Deus adduxit eum de Aegypto, continuo
subjunxit: Cujus fortitudo similis est rhinocerotis (Num. XXIV). Haec
facta est, ut jam dixi, dilecto meo filio olei, id est filio charitatis
Dei. Nam idcirco illi facta est, ut praeparatam sibi ille adveniens
possideret, et per suum sanguinem sanctificaret. Quod et fecit. Omnes
enim per suum sanguinem de inferno eduxit, quorum pars vinea bona est.
Sed et de radice ejus apostolos sumpsit, de quibus vel per quos totus
mundus vitibus bonis impletus est. Sive filio olei, id est in loco
pingui, quia revera nihil pinguius terra repromissionis. Et sepivit eam,
id est angelorum praesidio sepsit eam. Et lapides elegit ex ea, id est
idola, vel quidquid Dei cultum impedire poterat, diligenti cura persaepe
rejecit ab ea. Et plantavit eam electam, id est optimam, in fide
electorum Abraham, Isaac, Jacob, bene radicatam. Et aedificavit turrim
in medio ejus, id est, templum in medio regiae civitatis ejus Et
torcular exstruxit in ea, id est altare quod ita sacerdotibus commoda
reportat, quemadmodum agricolis torcular. Et exspectavi, inquit, ut
faceret uvas, et fecit labruscas, id est ut faceret bona, et fecit opera
mala. Nunc ergo habitatores Hierusalem, et viri Juda, judicate inter me
et vineam meam. Nonne ergo canticum hoc dilecto animae suae cantavit?
Denique sic jam dictam in Evangelio parabolam secundum cantici hujus
sensum contexuit, ut omnino sibi istud cantatum velit intelligi,
tandemque percunctatur, et ipse pene eisdem verbis: Cum ergo, inquit,
venerit Dominus vineae, quid faciet agricolis illis (Matth. XXI)? Hoc
tantum interest, quod istic inter dominum vineae et ipsam vineam illic
autem inter dominum vineae, et agricolas judicium postulat. Porro quid
per labruscas hic velit intelligi, illic manifestius aperit, in haec
verba prorumpens: Et agricolae apprehensis servis ejus alium ceciderunt,
alium occiderunt (Ibid.). Et nunc, inquit, ego ostendam vobis quid
faciam vineae meae. O habitatores Hierusalem, o viri Juda, ut
judicaretis inter me et vineam meam interrogavi, et quia non vultis
respondere quod sciscitor, ego ipse mihi respondebo: Auferam sepem ejus,
id est tollam angelorum auxilia. Et erit in direptionem. Diruam maceriam
ejus, et erit in conculcationem, et ponam eam desertam. Non potabitur,
et non fodietur. Et est sensus: Destruam muros ejus, Romano
circumcidente exercitu, ita ut in aeternum non reaedificetur. Nec vero
sicut sub Babyloniis passa est, ita et sub Romanis patietur. Nam
sequitur: Et nubibus mandabo ne pluant super eam imbrem. Siquidem et
Hieremias capta jam urbe prophetavit in populo, et Ezechiel, Daniel
quoque et tres pueri, vel prophetasse, vel mirabilia signa etiam in
captivitate fecisse narrantur, et postea Aggaeus, et Zacharias futura
dixerunt in consolationem populi servientis. Nunc autem ejusmodi nubibus
mandabo ne pluant super eam imbrem, id est ut jam nec apostolos habeant,
nec prophetas quos occidant. Unde et in Levitico loquitur: Ponam coelum
vobis ferreum, et terram aeneam (Lev. XXVI). Quare hoc mandabo nubibus
meis? Quia exspectavi ut faceret judicium, et ecce iniquitas. Quanta
enim iniquitas, et quantus clamor, quod et servos patrisfamilias
occiderunt, et videntes filium ejus, de quo dixerat: Verebuntur filium
meum (Matth. XXI), crucifige, crucifige clamaverunt (Luc. XXV).
|
|