|
Musica vero nunquid peregrina est ab ista, de qua loquimur Scriptura
sancta? Imo familiaris valde apud eam, et consecretalis vernacula, atque
prae aliis officialis magisque est necessaria. Hujus repertorem Moyses
dicit fuisse Tubal, qui fuit de stirpe Cain ante diluvium (Gen. IV).
Verum ad famulatum sapientiae, ad adjutorium sive cooperationem
coelestis doctrinae, per praecipuum prophetarum David, hanc Spiritus
sanctus introduxit. Grande quippe impendebat negotium atque certamen
verbo Dei, scilicet juvenilem petulantiam mundi lascivientis terrere
atque coercere metu inferni, nimiumque carnales amatores praesentis
saeculi excitare in amorem regni Dei, nudo sermone et nominibus
propriis, quod scriptor legis non fecit Moyses. Nusquam enim verbis,
palam lex, regnum Dei repromisit, aut poenas comminata est inferni,
excepto duntaxat, quod in cantico Deuteronomii: Ignis, inquit, succensus
est in furore meo, et ardebit usque ad inferni novissima (Deut. XXIII),
sed praevaricatoribus ista quidem comminabatur, famem, gladium,
pestilentiam, et malas bestias, obedientibus autem terram lacte et melle
manantem, terram de cujus montibus aeris metalla foderentur promittebat.
Per os Prophetae et regis hujus, orare primum coepit Spiritus sanctus
gemitibus inenarrabilibus (Rom. VIII), claro sermone res exprimens, ut
homo de inferno erueretur, et regnum Dei consequeretur, ideoque ad rem
tantam tamque necessariam rudes eatenus auditores attenti dociles ad
benevoli redderentur, sonora adhibuit instrumenta cum hymnisona vocis
melodia, sonum tubae, psalterium, et citharam, chordasque et organum,
cymbala bene sonantia, cantans Domino misericordiam et judicium, non
ignorans numerum ipsum, in quo vis musicae consistit, quem et Pythagoras
apud Graecos postea reperisse fertur ex malleorum sonitu. Nec mirum, cum
et longe ante David, mira et venerabili ratione, Abraham et
misericordiam et judicium Domino cantaverit, non voce organica neque
instrumentis, sed tantum proportionabilibus numeris, in quibus vis
musicae consistit. Dixerat enim Dominus: Si invenero in Sodomis
quinquaginta justos in medio civitatis, dimittam omni loco propter eos
(Gen. XVIII). Tunc ille ingressus colloquium et in humilitatis suae
magnitudine habens fiduciam: Quid, inquit, si minus quinquaginta justis
quinque fuerint? Delebis propter quadraginta quinque urbem universam? Ac
deinceps: Sin autem quadraginta inventi fuerint, quid facies? Quid si
ibi inventi fuerint XXX? Quid si ibi inventi fuerint XX? Quid si ibi
inventi fuerint X? Et Dominus ad singula respondens: Non delebo, inquit,
si invenero ibi XLV, non percutiam propter XL, non faciam si invenero
ibi XXX, non interficiam propter XX, non delebo propter X (ibid.).
Nunquid casu Abraham taliter numeros diminuebat, et non potius filios
suos misericordiam et judicium Domino cantare docebat. Sic namque
divisit, sic diminuit proportionabiliter, ut nullam earum proportionum,
quae musicos reddunt sonos omitteret. Denique XLV ad XL epogdoo, id est
sesquioctava proportione tonum efficiunt; XL ad XXX collati epitritum,
id est sesquitertium efficiunt, et diatessaron reddunt; XXX ad XX,
ennolion, id est sesquialterum faciunt, et sonum diapente reddunt; XX ad
X dupli sunt, et maximam symphoniam diapason efficiunt; XXX ad X tripli
sunt et diapason cum diapente reddunt; XL vero ad X quadrupli sunt, et
bis diapason efficiunt. Cum itaque nulla proportionum musicarum in istis
desit numeris, non est arbitrandum quod homo tantus, praesertim cum Deo
loquens; casu sine ratione, et quomodo in buccam venerunt, ita eos
decerpserit. Plurima hinc dici poterant, sed hoc praesentis propositi
non est, et nos ad finem tendimus.
|
|