CAP. XII


CAPUT 1

Onus Verbi Domini super Israel, dixit Dominus, extendens coelum et fundans terram, et fingens spiritum hominis in eo. Ego ponam Hierusalem superliminare crapulae omnibus populis in circuitu, sed et Judas erit in obsidionem contra Hierusalem. Et erit in die illa, ponam Hierusalem lapidem oneris cunctis populis. Omnes qui levabunt eam, concisione lacerabuntur, et colligentur ad eam omnes gentes terrae. Superliminare crapulae quid est, nisi domus saturitatis? Nimirum hoc de illa terrena Hierusalem nullatenus veraciter dici potest, aut intelligi, quia postquam mercedem supradictam pastoris sui triginta argenteos appendit, miserabiliter facta est domus famis, non solummodo famis audiendi verbum Dei, verum etiam corporeae famis, quae cogeret matres quoque carnibus filiorum vesci, juxta maledictionem legis Mosi, dicentis: Obsideberis intra portas tuas, et comedes fructus uteri tui, et carnes filiorum tuorum et filiarum tuarum, quas dederit tibi Dominus Deus tuus, in angustia et vastitate qua opprimet te hostis tuus (Deut. XXVIII). Ergo Hierusalem hic, sicut et in plerisque Scripturarum locis, Ecclesiam significat in hoc mundo peregrinantem, quae quandiu peregrinatur, etsi nondum re, tamen spe jam est coelestis Hierusalem, et ista est quam posuit Dominus, superliminare crapulae, juxta illud: In loco pascuae ibi me collocavit, super aquam refectionis educavit me (Psal. XXII). Crapula namque non semper praedicatur de malo cum Psalmista dicat: Et excitatus est tanquam dormiens Dominus, tanquam potens crapulatus a vino (Psal. LXXVII). Quare autem pro tota domo hic placet intelligi superliminare, et pro domo saturitatis dictum esse superliminare crapulae? Videlicet quia ubi primum figurata est refectio sive saturitas Ecclesiae, signum convivii jussum est poni in superliminari, et in utroque poste, ut videns Dominus sanguinem, transcenderet ostium, et non sineret percussorem ingredi domos Israel, et laedere. Nempe agnus ille qui intus comedebatur, illud significabat (Exod. II). Unde Hierusalem, id est domus sive Ecclesia Christi, praesenti loco superliminare crapulae vocari meretur. Hoc ab omnibus populis in circuitu persentitur. Dicit enim Apostolus: Quia Christi bonus odor sumus Deo in omni loco in his qui salvi fiunt, et in his qui pereunt (II Cor. II). Aliis quidem odor mortis in mortem, aliis autem odor vitae in vitam. Quibus crapula haec exstitit odor mortis in mortem, ipsi obsederunt Hierusalem. Quid autem est quod continuo dicit, sed et Judas erit in obsidionem contra Hierusalem? Nimirum id ipsum quod Apostolus cum dixisset, periculis ex genere, periculis ex gentibus (II Cor. XI), etc., intulit etiam istud, periculis in falsis fratribus. Ejusmodi confessores qui Christiano nomine censentur et confitentur se nosse Deum, factis autem negant, hoc loco per Judam, quod interpretatur confessio, recte intelliguntur, quoniam dicuntur esse in obsidionem contra Hierusalem. At illa videlicet Hierusalem, non est talis ut facile possit moveri, et omni vento (Tit. I) circumferri, hoc est quod ait: Et ponam Hierusalem lapidem oneris cunctis populis, omnes qui levabunt eam, concisione lacerabuntur. Similitudinem hanc de consuetudine gentium assumpsit, quae hujusmodi erat, ut in viculis, oppidis, et castellis, rotundi ponerentur lapides gravissimi ponderis, ad quos juvenes se exercere solebant, et eos pro varietate virium sublevare, alii usque ad genua, alii ad umbilicum, alii ad humeros et caput, nonnulli super verticem, erectis junctisque manibus, magnitudinem virium demonstrantes.

“In arce Atheniensium juxta simulacrum Minervae vidi, ait B. Hieronymus, sphaeram aeneam gravissimi ponderis, quam ego pro imbecillitate corpusculi movere vix poteram. Cum quaererem, quidnam sibi vellet, responsum est ab urbis ejus cultoribus, athletarum in illa massa fortitudinem comprobari, nec prius ad agonem quemquam descendere, quam ex elevatione ponderis sciatur.”

Sensus ergo est iste: Ponam Hierusalem, id est Ecclesiam, sicut lapidem oneris, cujus ponderi cunctorum populorum, seu omnium gentium terrae, qui colliguntur adversus eam, vires non possum comparari, quatenus eam agitando, a fide Christi dispellere, et circumferre queant quo voluerint, quinimo ipsi qui conantur eam agitare, concidantur, lacerentur, rumpantur, et anhelo spiritu discrucientur. In illa die dicit Dominus, percutiam omnem equum in stuporem et ascensorem ejus in amentiam, et super domum Juda aperiam oculos meos, et omnem equum populorum, percutiam in caecitate. Et duces Juda dicent in corde suo: Confortentur mihi habitatores Hierusalem in Domino exercituum Deo eorum. Hoc loco domus Juda non eodem sensu accipitur quo supra. Nam illic dictum est: Sed et Juda erit in obsidionem contra Hierusalem. Hic autem dicitur, et duces Juda dicent in corde suo, Confortentur mihi habitatores Hierusalem in Domino, itemque, et super domum Juda aperiam oculos meos, quae videlicet oculorum apertio, misericordiae recordatio, gratiae est effusio. Hujus videlicet Juda duces, quorum singuli dicent, ait, in corde suo, confortentur habitatores Hierusalem in Domino, apostoli fuerunt, et apostolici viri sunt, quibus magnum fuit, et magnum est desiderium, ut habitatores Hierusalem, id est filii Ecclesiae non deficerent, aut deficiant in tribulationibus, quae ab omni equo et ascensore ejus, id est ab omni potestate humana, et ab omni superbiente in altitudine potestatis inferuntur eis. Quos ergo percutiam, ait Dominus, in stuporem et in amentiam, et in caecitatem, et, ut ait Apostolus, primo Judaeum, deinde Graecum, id est gentilem (Rom. II). Primo namque Judaei amentia et caecitate percussi sunt, juxta prophetiam dicentem: Excaeca cor populi hujus, et aures ejus aggrava, et oculos ejus claude (Isa. VI), etc. E contra, super domum Juda aperiam oculos meos, id est donis sancti Spiritus illustrabo duces, id est apostolos meos. Isti duces in die Pentecostes ignei facti sunt, dum in specie ignis Spiritum sanctum acceperunt, sicut scriptum est: Et apparuerunt illis dispertitae linguae tanquam ignis, seditque super singulos eorum (Act. II). Sequitur ergo: