CAPUT 23

Manifestum jam te habere non dubitamus judicium sive experimentum, quod via tua Domino abscondita non fuerit, et judicium tuum a Deo tuo non transierit, quia cum nescires, cum praesens non adesses, imo longe remotus abesses, Ratisponensis Ecclesia pastore suo viduata, pastorem te, id est pontificem, sibi elegit, quae magna est gratia, donumque Pontificis magni,

“qui coelos penetravit (Hebr. IV),”

quemadmodum Apostolus dicit:

“Et ipse dedit quosdam quidem apostolos, quosdam autem prophetas, alios autem evangelistas, alios autem pastores et doctores (I Cor. XII).”

Cum clerus et populus in partes pro eligendo sibi pastore divideretur, fieretque periculosa partium contentio, aliis nunc, aliis illum clamantibus, jamque prope esset ut in seditione invalescente ad arma concurreretur, unus sapientior caeteris, cujus cor Deus tetigit, repente tuum nomen in medium protulit, teque eligi consuluit, et protinus totus ille partium motus conquievit, et in te unum, quae divisa fuerat, unitas Ecclesiae concessit. Cujus nutu, cujus intuitu taliter credamus actum, nisi illius, de quo Apostolus:

“Ipse est, inquit, pax nostra, qui fecit utraque unum? (Ephes. II.)”

Gaudeas igitur, quia, sicut jam dixi, non ita fuit via tua abscondita a Domino, quin videret te, quamvis parvulum inter multos, quos habet ipse regendos, sive disponendos. Ergone, ait aliquis, gaudendum est in re hujuscemodi? Nonne potius renitendum est, secundum exemplum Mosi, cum mitteretur ad tantum ministerium, ut fieret populo Israel dux, et princeps liberationis, educendos eos de terra Aegypti? (Exod. III.) Ad haec, inquam: Nonne et illius exemplum sequendum est, qui cum audisset vocem Domini dicentis:

“Quem mittam, et quis ibit nobis?”

(Isa. VI.) Dixit:

“Ecce ego, mitto me (ibid.).”

Nimirum Mosi quidem humilitas laudanda, et in exemplum pro tempore et re assumenda est; sed praeter humilitatem aliam quoque rationem habuit, quae ex verbis istis intelligitur, quae dixit, postquam semel et iterum, ac tertio recusavit:

“Obsecro, inquit, Domine, mitte quem missurus es (Exod. IV).”

Quisnam erat ille, nisi de quo patriarcha Jacob praedixerat:

“Donec veniat qui mittendus est?”

(Gen. XLIX.) Christum ergo jam ad salutem populi sui nimium festinus mitti volebat, et idcirco recusabat. Ac si diceret: Non ego vicarius eam, sed ille obsecro jam veniat. Itaque praeter istum qui ejusmodi causam intendebat, ostende mihi aliquem, qui jussus inire officium sive ministerium ejusmodi, laudabiliter recusaverit, nisi forte recusantis esse putes, quod Hieremias dixit:

“A, a, a, Domine Deus, ecce nescio loqui, quia puer ego sum (Jer. I).”

At ille hoc dicere potuit non recusando ministerium, sed potius optando sibi augeri donum, quod et protinus factum est, quia

“misit Dominus, ait, manum suam, et tetigit os meum (ibid.),”

etc. Illi ergo maxime laudabiles sunt, qui dilectionis instinctu, ob salutem proximorum semetipsos offerunt, sicut et Helisaeus se offerens:

“Oro, inquit, ad Heliam, ut fiat spiritus tuus duplex in me (IV Reg. II),”

scilicet spiritus operationis virtutum, ut duplicia, quam tu fecisti signa possim facere, per quae commoveatur populus, et non obliviscatur dicere illud quod te agente dixit:

“Dominus ipse est Deus, Dominus ipse est Deus (III Reg. XVIII),”

contra quem Jezabel impia nititur. Congratulantis animo cuncta haec tuae sanctae loquor paternitati, et inter haec non praeteribo illud, quod valde placet oculis nostris, quia nonnihil habes de imitatione beati Martini. Jam vero episcopatu sumpto, ait scriptor Vitae ejus, qualem se quantumque praestiterit, non est nostrae facultatis evolvere. Idem enim constantissime perseverabat, qui prius fuerat, eadem in corde humilitas, eadem in vestitu ejus vilitas erat, atque ita plenus auctoritatis et gratiae, implebat episcopi dignitatem, ut non tamen propositum monachi virtutemque desereret. Vidimus te praeclarae civitatis episcopum, verne cum pellibus et pulla desuper cappa coopertum, sive affibulatum praecedentem, et euntes post te praeclaros utriusque tam clericalis quam laicalis ordinis spectabiles viros, peregrinorum murium pelliculis secundum morem vel honorem suum coloratos sive defloratos, in eo sapientes quod episcopum se habere vel sequi gauderent, talium contemptorem, censu divitem, affectu vel habitu pauperem, in corde humilem, in vestitu vilem, in mensa sibi communi, cum dignitate episcopi propositum monachi virtutemque non deserentem. Hoc esse dixi de imitatione beati Martini.