CAPUT 38

CHRIST. Concedo; et homines quoque caeterarum civitatum, quarum caput erat Jerusalem, qui undecunque veniebant diebus festis adorare in Jerusalem, recte dixeris Jerusalem. Sed dic mihi: Homines illi qui habitant Jerusalem, et qui veniebant adorare in Jerusalem, cum obirent, et congregarentur sive apponerentur ad populum suum, sicut de patribus jam supra memoratum est, desinebant dici Jerusalem, desinebant esse Sion? Nonne potius ille ipsorum populus, ad quem singuli obitu suo congregabantur, recte illo nomine apud Deum censebatur, quo, dum adviverent, vocabantur, scilicet nomine Sion, nomine Jerusalem, cum rege suo David, qui cepit arcem Sion, cujus fuit civitas Jerusalem? Taceo nunc de mystica interpretatione nominum secundum humanam consuetudinem; tecum loquor nunc de nomine Jerusalem. Ait quidam saecularium nobilis auctor:

Nam, ut hyperboreae plaustrum glaciale sub Urs
Vel plaga, qua torrens claususque vaporibus axis,
Nec patitur noctes, nec iniquos crescere soles,
Si fortuna ferat, rerum nos summa sequetur,
Imperiumque comes Tarpeja sede perusta,
Gallorum facibus Vejosque habitante Camillo
Illic Roma fuit, non unquam perdidit ordo,
Mutato sua jura solo, moerentia tecta
Caesar habet, vacuasque domos legesque silentes,
Clausaque justicio tristi fora . . . . . . .

(LUCAN. Phars. lib. V, vers. 23-32)

Apud Epirum, Graecorum civitatem, tunc erat Caesarem fugiens senatus Romanus cum consulibus Pompeio duce. Si ergo veraciter, et pulchre dici potuit, conventum illum Romam esse potius quam tecta, ubi derelictae et dictio hujusmodi non dissonat ab humana loquendi consuetudine quanto magis populus ille, ad quem singuli, ut jam dictum est, morientes congregabantur de Jerusalem et civitatibus ejus. Dei cultricibus, recte dici debuit Jerusalem, sive Sion, potius quam ipsa pars parva, generatio una, quae suo tempore vivebat in tectis Jerusalem sive Sion! Cum igitur legis, exsulta satis, filia Sion, jubila, filia Jerusalem, ne respicias solam generationem illam, quae in tectis Jerusalem habitabat illo tempore, sub principibus sacerdotum Anna, et Caipha, nec ex eo argumenteris Jesum Nazarenum non esse regem Sion, sive Jerusalem, quia generatio illa non recepit eum, neque dicas in adventu ejusdem Christi mei non exsultasse Sion, sive jubilasse Jerusalem, idcirco quia post passionem ejus mala omnia venerunt super generationem illam. Cunctas respice generationes millium annorum, quae ab hac vita decedendo congregatae fuerant in unum populum, universum illum respice populum sive populorum multitudinem, vere Sion, vere Jerusalem, et cognosces quam efficaciter, quam non inaniter dictum sit: Exsulta, filia Sion; jubila, filia Jerusalem, et multa his similia.

JUD. Quod nunc protulisti adversum me de psalmo: fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum, et in retributionem, et in scandalum; obscurentur oculi eorum ne videant. Et illud de Isaia: Excaeca cor populi hujus et aures ejus aggrava; et oculos ejus claude; ne forte videat oculis suis, et auribus suis audiat, et corde suo intelligat, et convertatur, et sanem eum (Isa. VI), et multa talia saepe mihi objecta audivi, et multi tuorum memoraverunt haec insultabundi. Nunquid Deus est hujusmodi, ut tu putas, scilicet volens aliquid falli, et in errorem induci?