|
Arbor magna et fertilis valde cito inveteravit, quae tantum duobus annis
fruetificandi gratiam retinens statim, corrupta radice, frondium
venustatem simul et fructuum honorem perdidit. Qualis putas vermis
intrinsecus radicem ejus momordit? Utique vermis superbiae, quo et ille
vitiatus computrescere potuit de quo et in Ezechiele dicit verbum
Domini:
|
“Ecce Assur quasi cedrus in libano pulcher ramis et frondibus nemorosis,
excelsusque altitudine, et inter condensas frondes elevatum est cacumen
ejus.”
|
|
Ac deinceps:
|
“Pro eo quod sublimatus est in altitudine, et dedit summitatem suam
virentem et condensam, atque elevatum est cor ejus in altitudine sua,
tradidi eum in manu fortissimi gentium (Ezech. XXXI).”
|
|
Plane et de isto veraciter dicas, quia pro eo quod elevatum est cor ejus
in altitudine sua, tradidit eum Deus in manu fortissimi gentium. Nam
Spiritus Domini recessit ab eo, et exagitabat eum spiritus nequam a
Domino. Duo peccata poenam hanc praecedentia, jam dictae ejus superbiae
nobis indicio sunt. Primum est quod homo non de tribu Levi, sed de tribu
Benjamin regio fastu nihil sibi non licere arbitratus (CAP. XIII):
ait,
|
“mihi holocaustum, et pacifica, et obtulit holocaustum.”
|
|
Hoc nimis grande fuit regis supercilium, digne superno judicio
feriendum. Quid enim tale fecit Ozias Davidici generis, de tribu Juda?
Tantum ingressus templum Domini adolere voluit incensum Domini super
altare thymiamatis. At vero statim coelestis ultio superbiam ejus loco
competenti percussit, orta est enim lepra in fronte ejus in domo Domini
coram sacerdotibus, unde et leprosus usque ad diem mortis suae habitavit
secundum legem leprosi in domo separata, plenus lepra, ob quam ejectus
fuerat de domo Domini (II Paral. XXVI). Quanto magis iste projiciendus
fuit, qui totum sibi sacerdotis officium usurpavit? Illic ergo dicitur
ei:
|
“Nequaquam regnum tuum ultra consurget. Quaesivit Dominus sibi virum
juxta cor suum,”
|
|
etc. Secundum illud fuit quod jussus in verbo vel voce Domini ire, et
percutere Amalech, et demoliri universa ejus, non parcere ei, sed
interficere a viro usque ad mulierem, et parvulum atque lactentem, bovem
et ovem, camelum et asinum; non fecit sic, sed in derogationem supernae
severitatis, ausus est parcere Agag, et optimis gregibus ovium, et
armentorum: et vestibus et arietibus et universis quae pulchra erant,
nec voluit disperdere ea. In hac superbia praesumpti quoque superius
sacerdotii usum retinebat. Nam deinceps scriptum est (CAP. XV):
|
“Venit ergo Samuel ad Saul, et Saul offerebat holocaustum Domino, de
juitiis praedarum quae attulerat de Amalech.”
|
|
Nonne supra quia necessitate compulsus obtulit holocaustum, dixerat ei
Samuel:
|
“Nequaquam regnum ultra consurget?”
|
|
Itaque perseverans in malis peccatum non mutavit, sed auxit, quando
optimis quibusque pepercit, et Agag reservavit, contra imperium Domini,
non solum praesentis transgressor praecepti, sed et veteris contemptor
Scripturae Dei. Dixerat enim Dominus Moysi, ubi venerat Amalech et
pugnaverat contra Israel:
|
“Scribe hoc ob monumentum in libro, et trade auribus Josue. Delebo enim
memoriam Amalech sub coelo (Exod. XVII).”
|
|
Praeterea, quod nequissimum est, redargutus in sermone Domini dicentis:
|
“Nonne cum parvulus esses in oculis tuis, caput in tribubus Israel
factus es? Quare ergo non audisti vocem Domini, sed versus ad praedam
es, et fecisti malum in oculis Domini.”
|
|
Refellere ausus arguentem se de peccato Spiritum Domini, cum superba
defensione dicit:
|
“Imo audivi vocem Domini, et ambulavi in via per quam misit me Dominus,
et adduxi Agag regem Amalech, et Amalech interfeci. Tulit autem populus
de praeda oves et boves, primitias eorum quae caesa sunt, ut immolet
Domino Deo suo in Galgalis,”
|
|
etc. Hoc etenim nequissimum est, cum post voluntatem peccati, quod
primum est, et post effectum operis quod secundum est, atque post usum
perversum, quod tertium est, additur et defensio peccati quod quartum
est, et hic nullus veniae locus est. Nam et per prophetam Deus dicit:
|
“Super tribus sceleribus Damasci, et super quatuor non convertam eum
(Amos, I).”
|
|
Idcirco et nunc quam acerrime Samuel cum dixisset:
|
“Melior est obedientia quam victimae, et auscultare magis quam offerre
adipem arietum,”
|
|
continuo subjunxit:
|
“Quoniam quasi peccatum hariolandi, est repugnare, et quasi scelus
idololatriae nolle acquiescere,”
|
|
etc. Igitur tantis exacerbatus contumeliosis injuriis (CAP. XVI),
|
“Spiritus Domini recessit a Saul, et exagitabat eum spiritus nequam a
Domino.”
|
|
Grandis poena regis, grandis confusio populi, qui contra Dei voluntatem
regem postulavit. Et si caetera desint exempla judicii et veritatis, vel
hoc solum pro testimonio sufficere possit, quod nunquam ad bonum status
sui finem perveniat omnis plantatio quam non plantavit Pater coelestis,
quod omnis ordinatio domus Domini, quae inconsulta voluntate ejus per
voluntatem hominum facta est, inordinationis poenas datura sit. Hujus
opprobrii maculam subsequens abstulit regnum David, ordinatum per
voluntatem et per manum Dei, quemadmodum et Samuel superius testificando
dicit:
|
“Quaesivit sibi Dominus virum juxta cor suum, et praecepit ei Dominus ut
esset dux super populum ejus,”
|
|
quod profecto cum dicit, ex opposito dat intelligi, quod nunquam Saulem
juxta cor suum Dominus quaesierit. Ac proinde cum dicitur, quia
|
“erat Saul electus et bonus, et non erat vir de filiis Israel melior
illo;”
|
|
utique subaudiendum est, non juxta cor Domini, sed juxta cor populi.
Sequitur enim:
|
“Ab humero et sursum eminebat super universum populum.”
|
|
Quo videlicet dicto brutum percutit vulgi judicium, eo quod staturae,
non meritis fasces ascribat, vel gloriam dignitatum.
|
|