CAPUT XVIII. Quales leges et qualia edicta sint hujus regis regni Dei, ut non sit cur timere debeat propter eum Herodes et caeteri reges mundi, cum sic praenuntiat regni sui militibus:

“Beati pauperes spiritu,”

etc.

Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum coelorum (Matth. V; Luc. VI). O amabile regnum Dei, o pia et venerabilis conditio, proposita quaerentibus regnum Dei. Beati, inquit, pauperes spiritu, beati habentes spiritum timoris Domini, quia, tametsi divites in hoc saeculo sunt, ut fuit Abraham, tametsi regali purpura vestiti incedant, et crebros de hostibus triumphos ducant, ut fecit David, corde contrito, et humiliato ambulant spiritu, cognoscentes se esse pauperes spiritualibus bonis, mendicantes jugiter, et supplici gemitu stipem postulantes, ab uno et solo divite rege regni Dei. Hoc perversus ille angelus in coelo non fecit, arbitrans semetipsum sufficere sibi, et cecidit angelus, et factus est diabolus (Isai. XIV). Hoc primus ille generis nostri pater Adam in paradiso non fecit, arbitrans propriis semetipsum divitiis adornare posse ad similitudinem Dei, et idcirco a paradiso excidit, et in infernum cecidit. Miseri ergo superbi omnes tumido spiritu, beati autem pauperes spiritu, quia sic mendicando grandem eleemosynam, id est regnum coelorum, de manu regis consequentur. Nam hoc est quod de isto rege, de isto filio regis, vel de judicio ejus Psalmista dicit: Judicabit pauperes populi, et salvos faciet filios pauperum. Item: Parcet pauperi et inopi, et animas pauperum salvas faciet (Psal. LXXI). Paupertatis imperandae ipse, ut regem decet, exemplar est. Nam de illo in propheta tale insigne est: Ecce rex tuus veniet tibi justus et salvator; ipse pauper, et ascendens super asinam, et super pullum filium asinae (Zach. IX). Itemque pro illo contra Judam sive Judaicum populum conquestio est haec: Et persecutus est hominem inopem, et mendicum et compunctum corde, mortificare (Psal. CVIII). Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram. Mites, id est, spiritum pietatis habentes, mansueti atque tractabiles, non opera sua defendentes, sed veritati confitentes peccata sua. Isti beati, quoniam possidebunt terram, quam pro contrario spiritu perdidit immitis atque intractabilis Adam. Manum quippe Dei pertractantis atque dicentis, quare hoc fecisti, spinosus ericius immiti responso exasperavit, dum dixit mulier: Serpens decepit me, comedi, dum dixit vir: Mulier quam dedisti mihi sociam, dedit mihi et comedi (Gen. III). Immites isti ita se defenderunt, et idcirco miseri, quia terram viventium perdiderunt. Beati autem mites, qui neque judicia vel mandata Dei reprehendunt, neque semetipsos defendunt, quoniam ipsi possidebunt terram, non istam terram mortuorum atque morientium quam reges immites armis cruentis sibi subjiciunt, et tamen eam possidere non possunt, sed terram viventium, in qua est lignum vitae, quae revera fluit lacte et melle. Nihilominus quod hic praedicat militibus, exemplo suo persuadet alibi rex ipse, dum veraciter dicit: Et discite a me, quia mitis sum et humilis corde (Matth. XI). Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur. Beati, inquam, isti, qui tantum a spiritu scientiae profecerunt, ut sciant tempus istud tempus esse lugentium, ut sciant lugere mortuos suos, id est semetipsos; quia in Adam omnes mortui sunt, et ex eo non est domus in qua non sit mortuus, cum universali originalis peccati morte, trahente unoquoque actualis etiam peccati morticinium proprium. Qui in hac scientia lugent, id est, poenitentiam agunt, nimirum beati sunt, quoniam ipsi consolabuntur; ipsi enim sunt, quibus promittitur et datur Paracletus, id est consolator, Spiritus sanctus, annuntians illis quia causa hujusmodi luctus destructa est mors illis in uno homine, in isto rege suo Christo Domino Jesu, qui et in isto loco haec dicit, et alibi loquitur: Spiritus Domini super me, eo quod unxerit Dominus me. Ad annuntiandum mansuetis misit me, ut mederer contritis corde, ut praedicarem captivis indulgentiam, et clausis apertionem, ut consolarer omnes lugentes, et ponerem fortitudinem lugentibus Sion, et darem eis coronam pro cinere, oleum gaudii pro luctu: pallium laudis pro spiritu moeroris (Isa. LXI). Nimirum nec partis hujus exemplo rex ipse defuit, antequam enim haec diceret, prior luxit, suisque dedit militibus exempla lugendi, videlicet ubi peccati nostri mortem lugendo quadraginta diebus et quadraginta noctibus jejunavit (Luc. IV). Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam, quoniam ipsi saturabuntur. Isti fortes sunt, et idcirco beati, habent enim sanctum fortitudinis spiritum, dum in praedicto luctu suo, fide et spe confortati sitiunt, et avide fructus dignos poenitentiae faciunt. Beati, inquam, quia saturabuntur, et satiabuntur, videlicet eo ipso quod esuriunt et sitiunt, id est, justificabuntur per unum justum regem suum, Jesum Christum. Hujus quoque virtutis, id est, esuriendi et sitiendi justitiam, ipse qui docet, exemplum actu praebuit rex, dicendo: Sic enim decet nos implere omnem justitiam (Matth. III), quod utique esuriens ac sitiens dixit, quemadmodum quodam loco testatur, dicens: Meus cibus est, ut faciam voluntatem Patris mei (Joan. IV). Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur. Vere et juste beati agentes, cum spiritu consilii, ut peccantibus in se cum nocere possint misericorditer indulgeant, propter conventionem illam, quam inter Deum et homines rex ipse constituit, ut dicant: Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris (Matth. VI; Luc. XI). Beati, inquam, isti, quoniam non repugnante justitia ipsi misericordiam consequentur, ut quae peccaverunt in Deum; dimittat illis Deus. Econtrario non beati immisericordes, quoniam ipsi misericordiam non consequentur, quod maxime ex illa evangelica regis justitiae parabola comprobatur, qui voluit rationem ponere cum servis suis. Et cum coepisset rationem ponere, oblatus est ei unus, qui debebat decem millia talenta. Sic enim justissime concluditur. Sic et Pater meus faciet vobis, si non remiseritis unusquisque fratri suo de cordibus vestris (Matth. XVIII). Plane rex iste hac vicissitudine non indiguit, quippe qui peccatum non fecit, quod dimitteretur illi, attamen fecit quod docuit. Dixit enim: Pater, ignosce illis, non enim sciunt quid faciunt (Luc. XXIII). Atque ita factum est: Dimissum est enim eis qui crediderunt. Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt. Mundo corde ille est quem emundavit puritas dilectionis ex operibus misericordiae ut habeat simplicem et absque odio cordis oculum, ut sit mundus ab omni cupiditatis pulvere, ab omni furoris perturbatione. Sed ecce legimus sanctum Moysen nimia commiseratione pro populo Dominum Deum suum orasse, cum dixisset: Dimitte me, ut irascatur furor meus contra eos, et deleam eos, faciamque te in gentem magnam (Exod. XXXII). Adeo cor ab omni cupiditate vel ambitione mundum possidebat, ut non curaret, promissionem hanc, faciamque te in gentem magnam, sed stabat in confractione cordis in conspectu ejus, ut averteret iram ejus. Hic tamen cum tam mundi cordis sibimet conscius diceret: Si ergo inveni gratiam in conspectu tuo, ostende mihi faciem tuam. Non, inquit, Dominus, poteris videre faciem meam. Non enim videbit me homo et vivet (Exod. XXXIII). Quid ergo dicemus? Nimirum quia et Moyses mundo corde erat, et tamen nihilominus sententia veritatis vera est. Non enim dixit, beati mundo corde, quoniam ipsi Deum vident, aut viderunt, sed quoniam ipsi Deum videbunt, subauditur postmodum, soluto pariete inimicitiarum, quibus interjacentibus, ex quo primus homo per peccatum contra se hostilem Dei iram constituit, neque Moyses, neque hominum quisquam Deum vidit unquam (Joan. I). Et hujus visionis Dei facultatem penes semetipsum esse testatur ipse rex qui haec loquitur, videlicet quod visionem Dei conferat quibus vult, cum alibi dicit: Et nemo novit Filium nisi Pater, neque Patrem quis novit, nisi Filius et cui voluerit Filius revelare (Matth. XI), per speculum in aenigmate dando spiritum intellectus mundis corde, ut intelligant Scripturas, quae utique clara sunt specula visionis divinae. Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur. Pacifici sunt, qui prime quidem et praecipuo studio inter se et Deum, inter omnes, quoad possint, homines Deumque pacem exquirunt, secundo autem inter hominem et hominem lites dirimere, charitatisque concordiam nectere satagunt. Beati nimirum isti, quoniam filii Dei vocabuntur; filii, inquam, non quidem natura, sed gratia, fratres et cohaeredes unigeniti filii principis pacis, qui inter Deum et homines per suum sanguinem inimicitias solvit, pacem reformavit. Isti in septimo, spiritu sapientiae jam sabbatizare incipiuni, adhuc positi in isto mortali corpore, suntque, ut jam dictum est, filii Dei, filii sapientiae. Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam, quoniam ipsorum est regnum coelorum. Jam prioris meriti fuerat hoc primum, beati enim, inquit, pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum coelorum. Quid ergo amplius in octavo dum dicitur: Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam, quoniam ipsorum est regnum coelorum? Nam magnum quidem est pauperem spiritu esse, et caeteros assequi gradus justitiae, maximum autem et optimum propter eam justitiam persecutionem sustinere. Quomodo ergo inferioris et summi meriti, id est primi et octavi una merces eademque est? Sed advertamus omnia quae hactenus, id est, a primo usque ad septimum gradum disposita sunt communia esse merita vel praemia cunctorum regis hujus exercituum, id est, angelorum et hominum, hoc autem, scilicet persecutionem pati propter justitiam proprium esse hominum, qui utique ex anima et corpore consistunt. Igitur beati tam angeli quam homines pauperes spiritu, mites, lugentes sive condolentes, justitiam esurientes et sitientes, misericordes sive commiserantes, mundi corde, pacifici, quoniam ipsorum est regnum coelorum, in quo terram viventium possidebunt, consolabuntur et saturabuntur, et misericordiam consecuti, Deum videbunt, et filii Dei vocabuntur; beati praeterea homines, qui soli in corporibus suis persecutionem passi propter justitiam, regnum coelorum, quod jam cum beatis angelis possident, secundum animam in octava, id est, in resurrectione possidebunt, etiam secundum corpus. Parum autem fuerat dixisse, qui persecutionem patiuntur propter justitiam, quia videlicet hodie paucorum hominum istud est, nisi forte quia confirmare licet, quod omnes qui pie volunt vivere in Christo (II Tim. III), etsi extrinsecus pacem habeant, intus tamen a vitiis spiritualibus sive carnalibus infestationem patiuntur, propter justitiam pietatis ejusdem. Cum igitur dixisset: Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam, quoniam ipsorum est regnum coelorum, subsecutus, beati, inquit, estis cum maledixerint vobis, etc. Hoc dicto sine dubio nos quoque extremos contigit, quos hodie quoque in synagogis suis sub nomine Nazaraeorum maledicunt Judaei. Sane cum omnium, quae hactenus dixit rex noster, exempla in semetipso praebuerit, tunc vero hujus patientiae, id est persecutionis, propter justitiam sustinendae, tale tantumque exemplum dedit, ut nesciri non possit, imo oblivisci nefarium atque impium sit. Passus quippe est persecutionem propter justitiam usque ad mortem, mortem autem crucis (Philip. II), et idcirco ipsius est regnum coelorum. Nam propter hoc Deus illum exaltavit, et dedit illi nomen quod est super omne nomen, ut in nomine Jesu omne genu flectatur, coelestium, terrestrium, et infernorum (ibid). Quid igitur, o reges terrae et principes, audito nomine regis Christi, vel regni ejus, turbati estis male solliciti? Securi estote quia milites regis, vel municipes regni hujus lege prohibentur esse ut vos, superbi, immites, risores, justitiae taedium patientes, immisericordes, immundi, inquieti, sed omnino tales, ut injuriam pati quam facere, peregrinari quam regnare, occidi malint quam occidere.