CAPUT X. De ipso procedente Spiritu sancto, et divina ipsius potentia, juxta quam dictum est:

“Spiritus ubi vult spirat.”

Clausula haec quam brevissima:

“Spiritus ubi vult spirat (Joan. III),”

divinam ejusdem Spiritus sancti naturam, divinam nihilominus potentiam, magnifice nobis, qui in eum credimus, enuntiat, et manifeste quaedam definitio est, hunc secernens ab omni spiritu, quicunque Deus non est, vel sub Deo spirat. Nullus enim spiritus praeter hunc Spiritum qui Deus est

“ubi vult spirat.”

Creatus quilibet spiritus, bonus sive malus spirat quo spirare mittitur vel permittitur, nec ita spirat ut ipse spiritus nostri substantiam ingrediatur, nisi solus creator Spiritus. Quid ergo est, inquit, quod quilibet homo spiritu maligno plenus dicitur? Sicut enim legimus hominem quempiam sanctum vel fidelem, verbi gratia:

“Stephanum plenum Spiritu sancto (Act. VI),”

ita et Judam legimus persuasum a spiritu maligno, non quomodocunque, sed ita ut de illo dicat evangelista, quia

“intravit in illum Satanas (Joan. III).”

Similiter de bonis spiritibus hoc exemplum est apud Zachariam prophetam:

“Et dixit ad me angelus qui loquebatur in me: Ego ostendam tibi quid sint haec.”

Item:

“Et respondit Dominus angelo qui loquebatur in me, verba bona, verba consolatoria (Zach. I),”

Et post aliqua:

“Et ecce angelus qui loquebatur in me, egrediebatur, et alius angelus egrediebatur in occursum ejus (ibid. II).”

Ad haec inquam: Nec ista Scripturae testimonia compellunt nos, nec ipsa ratio consentit, ut dicamus vel suspicemur, quod creaturis rationalis spiritus rationali spiritui substantialiter unquam potuerit aut possit infundi, vel quod rationalis spiritus capax sit alterius, nisi solius spiritus Dei. In habitationem duntaxat corporis missus aut permissus sese inserit. Et malus quidem spiritus comprehensum hominis spiritum veneno malitiae inficit, aut furiosis agitat flagellis; bonus autem angelus custos appositus humano spiritui, demulcet cum verbis bonis, verbis consolatoriis; in ipsam autem substantiam neuter sese infundit. Neque enim ita subtilior spiritus angelicus humano spiritu est, ut alter alterius capax, vel alter alteri capabilis sit. Solus creator Spiritus, solus, inquam, et unus Deus, Pater et Filius et Spiritus sanctus, humano spiritui capabilis est, quia longe subtilior est.

“Si quis diligit me, ait Filius, et Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus et mansionem apud eum faciemus (Joan. XIV).”

De isto autem Paracleto Spiritu sancto idem dixit:

“Vos autem cognoscetis eum, quia apud vos manebit, et in vobis erit (ibid.).”