CAPUT 2

Porro populis saltem ista conceduntur temporalia bona ut, verbi gratia, sint promptuaria eorum plena, eructantia ex hoc in illud, ut sint oves eorum fetosae, abundantes in egressibus suis, boves eorum crassae (Psal. CXLIII). Cur ita? Qua ratione sic apud Deum judicatum est? Videlicet, quia populi suos labores possident, tu autem labores aliorum pro mercede accepisti conservandae legis Dei, sicut in Psalmo scriptum est: Et dedit illis regiones gentium et labores populorum possederunt, ut custodiant justificationes ejus (Psal. CIV). Hac mercede accepta, datorem Deum diligere, et legem ejus custodire debueras. Sed quid? Dilexisti mercedem, ait, super omnes areas tritici. Perversa dilectio tua. Nam Deum diligere, mercede autem uti debueras. Tu autem econtrario mercedem dilexisti, Deum contempsisti. Ergo fornicatus es a Deo tuo, quia dilectionem, qua Deum diligere debueras, ad diligendam mercedem detorsisti, et hoc non parce, non quomodocunque, sed super omnes areas tritici, id est tam immensa cupiditate, tam profonda avaritia, ut te explere non queant omnes areae tritici. Tua namque avaritia ignis est, qui nunquam dicit: Sufficit. Talem tamque perversum tuae dilectionis ordinem Dominus ipse detestans in Evangelio dicit: Vae vobis, Scribae et Pharisaei, hypocritae, qui decimatis mentham et anethum et cyminum, et reliquistis quae graviora sunt legis, judicium et misericordiam et fidem (Matth. XXIII). Item: Amant autem primos recubitus in coenis et primas cathedras in synagogis, et salutationes in foro, et vocari ab hominibus Rabbi (ibid.). Tam honoris quam pecuniae mercedem te dilexisse redarguit, quia nimirum in utroque perversa est dilectio animae fornicantis a Deo, diligentis rem Dei, neglecto Deo. Quid igitur? Quid fieri censet propheticus sermo? Area, inquit, et torcular non pascet eos, et vinum mentietur eis. Ad auditores se convertens, totusque aversus a fornicante populo spiritus, qui haec dicit, aliis annuntiat quid juste propter hoc eventurum sit. Ac si dicat: Quoniam dilexit mercedem meam, et meipsum contempsit; ipsa merces tolletur ei, scilicet triticum et vinum; et cum in illis speravit, mentientur ei, sicut continetur in maledictionibus legis: Sementem multam jacies in terra, et modicum congregabis, quia locustae omnia devorabunt. Vineam plantabis et fodies; et vinum non bibes, nec colliges ex ea quidpiam, quoniam vastabitur vermibus (Deut. XXVIII). Parum hoc erat, ut area tritici non pasceret eos, et vinum pariter mentiretur eis, nisi etiam et olim Assyrio vastante, et post, Romano exercitu debellante, ducerentur captivi. Ait ergo, repente sententiam complens: Non habitabunt in terra Domini, subauditur, sed in omnes gentes ducentur captivi, et nusquam requies erit illis, quemadmodum itidem Moyses praedixit: Disperget te Dominus in omnes populos, a summitate terrae usque ad terminos ejus. In gentibus quoque illis non requiesces, neque erit requies vestigio pedis tui (ibid.), etc. Et notandum, quod non dixerit, Non habitabunt in terra sua, sed Non habitabunt, ait, in terra Domini. Non vult profiteri quod terra illa, ad quam possidendam ingressi sunt filii Israel, terra ipsorum fuerit aut esse debuerit, sed terra Domini. Et recte; nam hoc ipsum confirmatur auctoritate ipsius Domini dicentis inter caetera legitima terrae, quae observari jussit: Terra quoque non vestra in perpetuum, quia mea est; vos autem advenae et coloni mei estis (Levit. XXV). Neque enim terra fuit ab initio illius populi, sed neque suis eamdem terram acquisivit meritis, cum fuerit populus durissimae cervicis. Unde et Moyses dicit in Deuteronomio: Ne dicas in corde tuo, cum deleverit eos Dominus Deus tuus in conspectu tuo: Propter justitiam meam introduxit me Dominus, ut terram hanc possiderem, cum propter impietates suas istae deletae sint nationes. Neque enim propter justitias tuas et aequitatem cordis tui, ingredieris ut possideas terras eorum; sed quia illae egerunt impietatem, introeunte te deletae sunt; et ut compleret verbum suum Dominus, quod sub juramento pollicitus est patribus tuis Abraham, Isaac et Jacob. Scito igitur, quod non propter justitias tuas Dominus Deus tuus dederit tibi terram hanc optimam in possessionem, cum durissimae cervicis sis populus (Deut. IX). Recte igitur dictum, Non habitabunt in terra Domini, pro eo ut diceret, Non permanebunt in terra quam Dominus dedit illis, quae nequaquam ipsorum erat, sed terra Domini, quia videlicet nec ipsorum ab initio fuit, nec eam pro ullis adepti sunt meritis suis. Porro et alia est terra, quae dignius dicatur terra Domini, scilicet terra viventium (Psal. CXLI), in qua et Psalmista portionem suam esse dicit; et credit videre bona Domini (Psal. XXVI). Num ergo saltem in terra poterunt habitare coloni isti, et suscipiet eos illa terra viventium quos ista terra Chanaan evomuit? Nequaquam. Sequitur enim: