CAPUT XXXII. Magnam victoriam Verbi Dei partim in hoc esse quod sicut regna mutanda praedixerit, ita et mutaverit.

Ad summum, nonne in ipsis regnorum mutationibus pulchra pars elucet ejusdem victoriae verbi Dei, quam laudare suscepimus? Siquidem verum dicere, et falli non posse, id sine dubio vincere est; et hujusmodi victoria maxime ad verbum Dei pertinet. Dicebat autem Deus haec, antequam fierent, et de futuris fiebat verbum Domini ad homines, ita ut dum fierent, sine dubio constare posset hominibus, quod non casu evenirent, sed ordinata providentia Dei rationabiliter procederent, et per justum judicium disposita contingerent. Unde quidam ipsorum prophetarum cum praemisisset, dicens:

“Si erit malum in civitate, quod Dominus non fecit?”

continuo subjunxit:

“Quia non faciet Dominus Deus verbum, nisi revelaverit Dominus secretum suum ad servos suos prophetas (Amos III).”

Exempli gratia, ut de regnis istis mutandis, et contra se invicem pugnaturis non fecit Dominus quidquam, nisi prius revelaret secretum suum. Primum sub imaginibus bestiarum, leaenae, ursi, pardi, et quartae terribilis, quae sine nomine describitur, et deinde sub similitudinibus arietis, et hirci, quas novissime sermo commemoravit. Cum igitur prius in verbo Domini prophetis revelatur secretum, et tunc demum sicut revelata vel praedicta sunt, ita omnia fiunt, simul et verbum Dei palmam obtinet veritatis, et opinio confutatur illorum, qui putant hunc mundum causaliter agi, nec regi providentia Dei. Contra quos ait per Jeremiam prophetam ipsum verbum Domini:

“Quis est iste qui dixit, ut fieret Domino non jubente, ex ore Altissimi non egredientur nec bona nec mala?”

(Thren. III.) Recte nimirum indignatur contra ejusmodi, quia nihil fit, nisi Domino jubente. Nihil sine causa sub sole. Non agitur mundus absque Dei providentia, sed ex ore ejus egredientur bona et mala. Mala, dum mundus propter sua merita justo judicio affligitur: Bona, dum prosperitate aliqua consolationem invenit et laetificatur. Merito nescitur, qui aliter sentit. Juste reprobatur, qui contraria sapit, diciturque de illo:

“Quis est iste?”

quod idem est ac si dicat Deus: Nescio quis sit iste, nolo scire quis sit iste: Discedat a me, non novi istum, nolo nosse istum.