CAPUT 10

Quomodo vero intelligendum est illud quod cum dixisset:

“Si opera non fecissem in eis,”

statim addidit:

“Quae nemo alius fecit.”

Quid, inquam, est,

“nemo alius,”

nisi nemo malus, videlicet qualis ego ab illis sum judicatus? Alius quippe ab illo nemo est bonus, praesertim cum per bonos omnes, quicunque talia operantur, non nisi ipse operatur,

“qui facit mirabilia magna solus (Psal. LXXI).”

Potest tamen istud quoque sicut et alia multa, in hoc sermone, licet praeterito tempore dictum, de futuro recte intelligi, et sic dixisse Dominum:

“Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit,”

ac si dixisset: Si non resurrexissem a mortuis, et ascendissem in coelum, quod utique nemo alius fecit.

“Itaque si non venissem, inquit, et locutus fuissem, si opera non fecissem, peccatum non haberent.”

Nunc autem opera Patris mei, opera coelestia feci,

“et viderunt, et”

videntes

“oderunt et me et Patrem meum,”

et inde cauteriatam habent conscientiam (I Tim. IV), quia per odium magis quam per ignorantiam peccatum in me commiserunt.