CAPUT XL. De eo quod nuditatem suam non erubescebant.

Erat autem uterque nudus, Adam scilicet et uxor ejus, et non erubescebant. Non erat hoc ignominiae, sed honoris, quod nudi erant; non erat insipientiae, sed securitatis quod nuditatem suam non erubescebant. Quid enim? Nunquid hoc a factore suo accepit, quod confusibilis et verenda est factura Dei? Aut nunquid confusionem hujusmodi natura et non potius conscientia facit? Est quidem quasi in naturam versum hoc tormentum confusionis, verumtamen non ex conditione primaeva, sed ex juniori culpa origo ejus pullulavit; etenim idcirco nuditatem nostram erubescimus, quia conscii nobis sumus quantam infirmitatem, imo quantam adversum nos rebellionem carnis nostrae portemus. At vero tunc sana erat cordis conscientia, quippe quam nulla sollicitabat oculorum concupiscentia. Siquidem concupiscentia carnis poena est peccati, qua praecedens punitur superbia mentis: Deus, inquit Scriptura, fecit hominem rectum. Hoc plane testimonium verum est quia rectissimus Deus hominem nonnisi rectum fecisse creditur. Rectitudo autem hominis eo est, ut carni spiritus, utpote inferiori superior praesit et imperet, et haec illi jussa adsit, atque obtemperet. Medius namque inter Deum et carnem suam rationalis spiritus hominis positus est, ut Deo pareret et carni imperaret. Quem ordinem quia prior ille turbavit et rupit, abjiciendo praeceptum Dei, subditus est qui erat superior spiritus, infimae carni: ut justa poena inferiori subjaceat, qui superiori recte subesse contempsit. Hinc illa confusio faciei de conscientiae secretis ad publicos oculos prorumpens, et sub mira velamentorum solatia poenalem ignominiam ire compellens. Haec, inquam, infirmitas, vel rebellio carnis adversus spiritum nondum erat. Bene igitur nudus erat uterque, et non erubescebant, quia quod erubescerent non habebant. Illa nuditatis securitate perdita nos ingemiscimus, eo quod gloria et honore spoliati, et panniculis obvoluti simus. Nam ista vestiti vere incedimus nudi, etiam si, quod impossibile est, sic vestiamur, sicut vestiuntur lilia agri. Etenim nec Salomon in omni gloria sua vestitus est sicut unum ex his (Matth. VI). Si, inquam, vestiri possimus sicut haec vestiuntur, sic quoque spoliati et nudi sumus. Unde et Salvatorem exspectamus, inquit Apostolus, Dominum nostrum Jesum Christum, qui reformabit corpus humilitatis nostrae, configuratum corpori claritatis suae (Phil. III). Nunquid enim quando fulgebunt justi sicut sol in regno Patris sui (Matth. XIII), tunicis operientur et paliis? Non utique, sed ad gloriam figuli vel factoris sui quaecunque illic fuerint vasa misericordiae, mutuis cum gloria conspectibus parebunt, foris fulgidi, et intus jucundi: corpore integri, et animo laeti: corpore, inquam, simul et anima beati