CAPUT VIII. Quod causa rebellionis fuerit superbia, et quae fuerint causae superbiendi.

Satanas veras adversus Dei Verbum causas inimicitiarum nullas habuit, sed falsas confinxit. Habuit autem materiam superbiendi, speciositatem, scientiam et magnitudinem propriae conditionis: Speciosus namque et pulcherrimus conditus fuit, quod et ipse conditor testatur, cum apud Ezechielem dicit:

“Ecce Assur quasi cedrus in Libano, pulcher ramis, et frondibus nemorosus. Eratque pulcherrimus in magnitudine sua, omne lignum paradisi Dei non assimilatum est illi et pulchritudini ejus, quoniam speciosum feci eum (Ezech. XXXI).”

Haec de pulchritudine ejus. Porro scientiam ejus multam ibidem hoc modo significat.

“Aquae nutriverunt illum, abyssus exaltavit eum, flumina ejus manabant in circuitu radicum ejus, et rivos suos emisit ad universa ligna regionis (ibid.).”

Manifestius quoque in eodem propheta, dum sub nomine principis Tyri denotatur, scientiamque (per aquas intelligi solet) in eo fuisse pronuntiat, idem Deus simul cum pulchritudine de qua dictum est:

“Plenus, inquit, sapientia, et perfectus decore in deliciis paradisi Dei fuisti, tu Cherub extentus et protegens (Ezech. XXVIII).”

Cherub quippe plenitudo scientiae interpretatur. Quod tertium erat, id est, magnitudo ejus per hoc satis exprimitur, quod illic dicitur extentus, et protegens. Amplius autem per illud quod loco supra memorato, cum dixisset:

“Ecce Assur quasi Cedrus in Libano, pulcher ramis, et frondibus nemorosus,”

addidit,

“excelsusque altitudine.”

Et post pauca:

“Cedri, inquit, non fuerunt altiores in illo paradiso Dei, abietes non adaequaverunt summitatem ejus, et platani non fuerunt aequales frondibus illius (Ezech. XXXI).”

Per metaphoram, sine dubio, cedri et platani, et abietes, quae non adaequaverunt summitatem ejus, angelicae sive archangelicae dignitates intelliguntur. Fuit ergo pulchrior et speciosior caeteris;

“quia omne lignum, inquit, paradisi Dei non est assimilatum illi et pulchritudini ejus, quoniam speciosum feci eum;”

fuit et major et altior, quia

“abietes non adaequaverunt summitatem ejus.”

Fuit et scientior, quia rivos suos per quos scientia designatur emisit ad universa ligna regionis iste Cherub. Haec tria quisque perpendens, scilicet magnitudinem, scientiam et pulchritudinem ejus clarius agnoscit, cur dum contra eum sub nomine Tyri invehitur propheta ex persona Dei:

“Tu, inquit, signaculum similitudinis (Ezech. XXVIII)”

cujus enim similitudinis nisi sanctae et adorandae Trinitatis signaculum, secundum haec tria fuit? Sancta quippe Trinitas ipsa est magnitudo, sapientia, et pulchritudo. Magnitudo namque Filii et Spiritus sancti Pater est. Sapientia Patris et Spiritus sancti, Filius est. Pulchritudo Patris Filii, et Spiritus sanctus est, quia magnitudine, sapientia et pulchritudine participavit, teste Scriptura, plus caeteris. Per hoc ipsum aliquatenus claret, cur dictus sit signaculum similitudinis. At ille vecors, cum in tanto honore esset, non intellexit, et haec omnia vertit in materiam superbiendi. Non suffecit ei tanta largitas Creatoris, nisi idem diceretur vel existimaretur de ipso quod de Deo, nisi appellaretur Deus, nisi adoraretur ab angelis ut Deus, nisi praedicaretur et ipse increatus. Negavit quippe Deum esse Creatorem suum, et dixit se esse Deum. Sic enim in propheta supra memorato, dum sub nomine Pharaonis illi exprobrando dixisset Dominus Deus:

“Ecce ego ad te Pharao rex Aegypti draco magne, qui cubas in medio fluminum tuorum,”

statim subjunxit:

“Et dicis: Meus est fluvius, et ego feci memetipsum (Ezech. XXIX),”

dixit se esse increatum, negavit Deum esse Creatorem suum, et sub nomine principis Tyri dicit idem Dominus Deus contra eum:

“Elevatum est cor tuum, et dixisti, Deus ego sum, et in cathedra Dei sedi, et dedisti cor tuum, quasi cor Dei (Ezech. XXVIII).”