|
|
“Et soluti sunt quatuor angeli, qui parati sunt in horam, et diem, et
mensem, et annum, ut occiderent tertiam partem hominum.”
|
|
Quis dinumerare posset occisiones sive strages hominum, quas regna illa
per totum mundum surgendo et cadendo fecerunt? Quare autem hoc fieri est
permissum, nisi propter peccata hominum? Peccatores enim et impii erant,
omnesque in maligno positi, ad nihil aliud nisi occidi vel occidere
parati et intenti (I Joan. V). Recte ergo dicuntur tertia pars hominum,
id est, omnes reprobi, qualis fuit Cham tertius post diluvium pater
hominum. Sed ad ea magis respiciendum est, quae ad praesens pertinent
negotium, videlicet quae in gentem Judaeorum mala fecerunt, Deo judice,
propter peccata ipsorum.
|
“Qui parati sunt, inquit, in horam, diem, et mensem, et annum.”
|
|
Cum hac distinctione quadripartita rememorandum est id quod supra dixit
in cantu tubae quinti angeli:
|
“Et dictum est illis, inquit, ne occiderent eos, sed ut cruciarentur
mensibus quinque.”
|
|
Cruciatus illos mensium quinque, monstravimus fuisse servitutes quinque,
quibus servierunt. Primo videlicet regi Mesopotamiae, secundo regi Moab,
tertio Chanaan, quarto Madian, quinto Philisthiim. Hoc ergo
rememorantes, sicut per menses servitutes illas, sic per horam, et diem,
et mensem, et annum, captivitates sive servitutes intelligimus, quas
perpessi sunt sub istorum dominatione regnorum, ita distantes
diuturnitate, vel quantitate temporum, sicut palam est diversarum esse
quantitatum
|
“horam, et diem, et mensem, et annum.”
|
|
Videlicet per horam illos intelligimus septuaginta annos, qui a
transmigratione Babylonis usque ad annum primum Darii filii Assueri de
semine Medorum computantur, qui subvertit regnum Chaldaeorum. Per diem
ducentos et triginta annos regni Persarum, scilicet usque ad initium
regni Macedonum. Per mensem trecentos annos regni Macedonum, videlicet,
usque ad imperium Romanorum. Per annum Romani imperii diuturnitatem, sub
quo Judaei non utcunque captivi, sicut prius, sed miserabiliter
comminuti atque conculcati, et qui mortibus superfuerunt, venditi in
omnes gentes dispersi sunt, et quasi toto anno, id est, usque ad finem
saeculi sic dispersi permanebunt. Quomodo vel ad quid tali hora, tali
die, tali mense et tali anno parati fuerunt? videlicet ad rapiendam
permissionem sive opportunitatem male agendi, sicut servi nequam parati
steterunt, et sicut flagella Dei in malum suum pro hujusmodi apparatu
servorum malorum Dominus Deus Assur virgam et furoris sui baculum,
ipsumque Nabuchodonosor, qui ad captivandum Judaeos primus affuit,
primusque servivit, vocat servum suum:
|
“Vae, inquit, Assur: Virga furoris mei, et baculus ipse est, in manu
ejus indignatio mea (Isa. X).”
|
|
Item:
|
“Ecce ego mittam et assumam omnes cognationes Aquilonis, ait Dominus, et
Nabuchodonosor regem Babylonis servum meum, et adducam eos super terram
istam et super habitatores ejus (Jer. XXV).”
|
|
Quid mercedis pro hoc servitio acceperit, postmodum claret dicente ipso,
cui servierat, Deo:
|
“Cumque impleti fuerint anni septuaginta, visitabo super regem
Babylonis, et super gentem illam, dicit Dominus, iniquitatem eorum
(ibid.),”
|
|
et caetera. De caeteris quoque regnis idem sentiendum, quia singula post
concessa mali servitii tempora, mala sibi praemia receperunt. Notandum
et hic, quia Judaeos reputat in genere Cham, qui vel cujus genus, ut
saepe dictum est, post diluvium legitur esse tertia pars hominum, quia
non nisi tres filii Noe fuerunt, qui cum illo arcam egressi sunt (Gen.
VIII). Quomodo Judaeos in illo reputat? videlicet dicendo, ut occiderent
tertiam partem hominum. Et recte: Nam sub eodem tempore, quo sic occidi
et captivari merebantur, propheta quasi rationem reddens, cur ita
futurum esset, hoc genti illi improperabat:
|
“Pater tuus Amorrhaeus et mater tua Cethaea (Ezech. XVI.”
|
|
Et cui dubium, quia Cethaeus et Amorrhaeus non de Sem, sed de semine
Cham pullulaverunt? Sequitur:
|
|