CAPUT XXXVII.De plantatione paradisi, et de eo quod dictum est:

“Qui vivit in aeternum, creavit omnia simul.”

Ab hoc ornatus terrae principio plantaverat Dominus Deus, ut inferius scriptum est, paradisum voluptatis, in quo formatum hominem posuit; plantaverat, inquam, non surculos aliunde petens, sed hujus praecepti sui vim semel infigens, unde natura vel virtus germinandi terra innata est. Cujus plantationis, quia mentio nunc se obtulit, quamvis suo loco plenius debeat dici, jam nunc tamen quaerendum est ab eis qui omnem creationem repentinam et commistam fuisse volunt, quomodo accipiant illud quod dictum est: Plantaverat paradisum voluptatis a principio. Nam propter illud quod alibi scriptum est: Qui vivit in aeternum, creavit omnia simul (Eccli. XVIII), volunt repente et absque ullis profectibus herbam maturam et ligna robusta, cum pomis et seminibus suis constitisse, simul luminaria in firmamento, simul reptilia maris et volatilia coeli efferbuisse, simul nihilominus animantia terrae; et ipsum hominem subito obambulasse in pedes. Hoc plane ratione dissentit, nec hujusmodi sensum praesentis lectionis textus admittit. Nam a principio jam dictum est, quia plantaverat Dominus Deus paradisum voluptatis, et homo non erat qui operaretur terram, sed fons ascendebat de terra, irrigans universam superficiem terrae. Caeterum et illud, qui vivit in aeternum creavit omnia simul, quomodo accipiendum sit, salvo ordine lectionis hujus, opportunius dicemus, cum ad illam creationis conclusionem venerimus, qua sic dicitur: Istae generationes coeli et terrae quando creatae sunt, etc. Nunc illud dicendum fuit, quod ab hoc ornatus terrae principio paradisum deliciarum plantavit Dominus Deus, quia profecto in ejus plantatione longe gloriosius effusum est hoc Domini gratiosum imperium, dicentis: Germinet terra herbam virentem, et afferentem semen, lignumque pomiferum, quam in isto penurioso humani generis exsilio, ubi terra homini laboranti in sudore vultus sui persaepe non dat fructus suos. Nam in illo delicioso terrae loco, et coelis proximo, salubria cuncta sunt herbarum sive lignorum semina; in hac autem terra, de qua sumptus, et in quam propter peccatum rejectus est homo, pleraque nascuntur eidem homini noxia; nec mirum, Maledicta enim, inquit, terra, in opere tuo, cum operatus fueris eam, non dabit fructus suos, sed spinas et tribulos germinabit tibi. Si maledictionis est, spinas et tribulos germinare pungentes, quanto magis a maledicto est afferre herbas et succos occidentes? Nonne unde est homini superfluam, et ad benedictionem, quae in paradiso data est, non pertinentem gignere sobolem, dicente mulieri Domino: Multiplicabo aerumnas tuas et conceptus tuos, inde et terrae ejus accidisse credendum est, ut diffundat humores varios, et noxios non pertinentes ad haec benedictionis verba, germinet terra herbam virentem, etc.