CAPUT XXII.

Quod ubique esse nonnisi Deus possit, unde Spiritus Domini, qui replevit orbem terrarum, Deus est.

Nihilominus et per hoc quod cantamus ad introitum: Spiritus Domini replevit orbem terrarum (Sap. I), divinam ejus Ecclesia catholica praedicat potentiam. Quis enim nisi Deus hic esset, divisis apostolis per orbem terrarum, quomodo uno et eodem tempore posset omnibus adesse? Verbi gratia: Thomae in India, Petro vel Paulo Romae; imo cum per annos singulos, tam Sabbato sancto Pentecostes quam Sabbato Paschae, baptismi sacramenta sancta celebrat Ecclesia, quod absque sancto Spiritu nullam noscitur virtutem habere, quomodo in toto orbe terrarum, quo jam Ecclesia diffusa est, posset adesse, ut in fontes plenitudo ejus ubique descenderet, ubique spiritualis equitatus Pharaonis, id est peccatorum omnium turbas, fluctibus operiret? Sic enim orbem terrarum illum replere dicimus, ut Ecclesiam universam, quae per orbem terrarum diffusa est, intelligere debeamus. Mundi enim elementis vel corporibus inanimatis divinitas non capitur, sed sanctam Ecclesiam ubique replere recte creditur. Quodque magis dignum verumque divinae majestatis ejus est signum, ipsum ejusdem Ecclesiae caput implet, sicut scriptum est:

“Jesus autem plenus Spiritu sancto regressus est a Jordane (Luc. IV).”

Divinam igitur ejus ubique testamur esse praesentiam, cantando in introitu: Spiritus Domini replevit orbem terrarum, jam dicto sensu hujus enumerationis illud respiciente, quod Ecclesiam adhuc parvulam, sed toto orbe terrarum diffundendam, id est Christi discipulos replevit, progenitis in ore eorum pro signo universis orbis terrarum linguis. Quod vero sequitur: Et hoc quod continet omnia, scientiam habet vocis (Sap. I). Cur Sapientia dixerit, manifestum est, ex eo quod addidit:

“Propter hoc qui loquitur iniqua, non poterit latere (ibid.);”

vel quod praemisit:

“Et non liberabit maledictum a labiis suis, quoniam renum illius 127 testis est Deus, et cordis ejus scrutator est verus, et linguae illius auditor (ibid.).”

Per quae constat sic esse dictum, scientiam habet vocis, ac si dixisset, novit qua mente quisque loquatur. Verumtamen in ratione praesentis officii scientiam linguarum respicit, quarum diversitatem dando fidelibus suis magnifice probavit, scientiam se habere omnium, per quae potest vox humana variari.