|
Recte vero hanc personam nunc novissimo, id est, tertio loco posuit,
quia et hic de ea plura dicturus est, et in sequentibus ipsa in diversis
figuris conspicitur, ipsa plus et pene totum loquitur. Nam et septem
quidem spiritus, singuli per ordinem singulis Ecclesiis loquuntur, sicut
loco suo diligentius considerabimus, diciturque per singulos sive de
singulis,
|
“qui habet aurem audiat quid spiritus dicat Ecclesiis;”
|
|
sed hoc ipsum quod spiritus loquitur, in hac persona loquitur, dicente
hoc illi et illi Ecclesiae, sive angelo Ecclesiae scribe. Ergo et pro re
[rebus] competentibus eadem persona laudibus exornatur atque
commendatur, ut in omnibus quae loquitur in hac quoque scriptura, sicut
et in caeteris, fides illi sine dubitatione adhibeatur.
|
“Qui est, inquit, testis fidelis.”
|
|
Et continuo adjunxit,
|
“primogenitus mortuorum.”
|
|
Addit adhuc,
|
“et princeps regum terrae.”
|
|
Et locupletius adhuc:
|
“Qui dilexit nos, inquit, et lavit nos a peccatis nostris in sanguine
suo, et fecit nos regnum et sacerdotes Deo et Patri suo. Ipsi gloria et
imperium in saecula saeculorum. Amen. Ecce venit cum nubibus, et videbit
eum omnis oculus, et qui eum pupugerunt, et plangent se super eum omnes
tribus terrae, etiam amen. Ego sum, [a] et [oh] principium et finis, et
dicit Dominus Deus, qui erat, et qui est, et qui venturus est
omnipotens.”
|
|
Hoc modo et supra jam dictum est, ut fidem catholicam Christi Jesu
dilectus apostolus ore gratioso confitetur, et ejusdem fidei gratiam
simul Ecclesiis imprecatur, et cum utrumque pulcherrime faciat, miro
modo unum, id est, solam gratiae et pacis imprecationem facere videtur,
singulae dictiones summa cum dignitate procedunt, singulae paucis in
syllabis majestatem continent sensuum latissimorum.
|
“Qui est, inquit, testis fidelis.”
|
|
Vere testis, quod Graece dicitur [m][aac][r][t][u][r], quia et natus ob
testificandam veritatem, et mortuus est pro testimonio veritatis,
quemadmodum ipse Pilato dicit:
|
“Ego in hoc natus sum, et ad hoc veni in mundum, ut testimonium
perhibeam veritati (Joan. XVIII).”
|
|
Nam et Pater quidem testis, de quo ipse Jesus Christus:
|
“Et testimonium, inquit, perhibet de me, qui misit me Pater (Joan.
VIII).”
|
|
Et Spiritus sanctus testis, de quo idem:
|
“Cum, inquit, venerit Paracletus quem ego mittam vobis a Patre Spiritum
veritatis, qui a Patre procedit, ille testimonium perhibebit de me
(Joan. XIII).”
|
|
Sed haec sola est persona, quae pro testimonio veritatis mortem
sustinuit, unde et digne solus hic idem Filius dicitur testis. Et multi
quidem testes veritatis mortem perpessi sunt, propter verbum testimonii
sui, unde et Graeco nomine [m][aac][r][t][u][r][e][sf] eos sancta
Ecclesia nominare consuevit. Sed non parva distantia est ob quam et iste
etiam cum additamento splendide dicitur testis fidelis. Nam, quod testis
iste testificatus est, prius vidit et audivit quam in hunc mundum
veniret; prius, inquam, vidit et audivit, et post in hoc natus est, et
ad hoc
|
“venit in mundum, ut testimonium perhiberet veritati,”
|
|
quemadmodum et coram praeside jam dicto ipse dixit. Hinc et Baptista
Joannes:
|
“Qui de coelo venit, super omnes est, et quod vidit et audivit, hoc
testatur (Joan. III).”
|
|
Omnes alii de terra venerunt, et prius nati sunt, quam aliquid scirent,
et post acceperunt aliunde, ab alio indice, quod testificando dicerent,
et hoc ipsum non perfecte, sed ex parte, uno ex ipsis Paulo apostolo
dicente:
|
“Ex parte enim cognoscimus, et ex parte prophetamus (I Cor. XIII).”
|
|
Solus ergo testis ille fidelis, id est, talis qui antequam huc veniret
ad testificandum, rem viderit et audierit, tam certus, ut non ex parte,
sed totum perfecte cognoverit et prophetaverit. Adde quod mortuus pro
eodem testimonio veritatis, mortem ipsam vicit, et resurrexit a mortuis,
quod ante eum testes alii non fecerunt. Nam hoc est quod mox dicitur:
|
“Primogenitus mortuorum,”
|
|
id est, primus ex mortuis resurgentium. Resurrectio namque nobis
regeneratio erit, quia videlicet nunc nascendo generati ad corruptionem,
tunc resurgendo regenerabimur ad incorruptionem. Unde Dominus,
|
“in regeneratione, inquit, cum sederit Filius hominis in sede majestatis
suae (Matth. XIX).”
|
|
In regeneratione, inquit, pro eo ut diceret, in universali
resurrectione. In illa regeneratione mortuorum, testis iste procul dubio
primogenitus est, quia prior illis omnibus resurrexit, videlicet non jam
moriturus. Nemo quippe ante illum ita resurrexit, ut ultra non moreretur
(Rom. VI). Sed et testibus aliis, quorum primus fuit Abel justus, hoc
dedit, hoc effecit ut resurgant et ultra non moriantur. Pulchra valde et
splendida dictio, ut pro primo resurgente diceretur primogenitus
mortuorum. Hoc nimirum splendore delectati dicimus, quia in illa tali
genitura, beatae apostolorum animae, quasi matres exstiterunt, quippe
quae morienti Domino Jesu Christo, donec resurgeret, materno affectu
condoluerunt. Idcirco namque tali ad eos vel pro illis similitudine usus
est:
|
“Mulier cum parit, tristitiam habet, quia venit hora ejus; cum autem
pepererit puerum, jam non meminit pressurae propter gaudium, quia natus
est homo in mundum (Joan. XVI).”
|
|
Tandem iste, sic ad immortalitatem atque incorruptionem regeneratus,
quid fecit? Ascendit in coelum, et sedet a dextris Dei (Act. II). Hunc
Deus, ait Petrus, suscitavit, ac principem et salvatorem exaltavit (I
Petr. V). Addit itaque:
|
“Et princeps regum terrae.”
|
|
Quorum vel qualium regum terrae? Nunquid illorum vel talium, quales
astiterunt adversus Dominum et adversus Christum ejus? Non utique talium
hic est princeps, imo judex. Tales enim se dicunt reges terrae esse et
non sunt, sed sunt servi terrae, cum sint servi peccati, subditi
cupiditatibus terrae. Illorum est princeps iste, qui et si non vulgo
dicantur reges, sunt tamen reges terrae, quia terremtatem suam norunt
regere, liberi a peccato, servi autem justitiae (Rom. VI). Ergo nonnisi
regum iste princeps est. Omnes enim, qui ejus esse volunt, oportet tales
esse. O vere pulchrum et gloriosum principis hujus principatum, qui
omnes subditos sibi reges sive regnum, et regale facit sacerdotium. Nam
hoc est quod postmodum dicitur:
|
“Et fecit nos regnum et sacerdotes.”
|
|
Multum iste principatus a tyrannide differt saeculi hujus.
|
“Reges, inquit, gentium dominantur eorum, et qui protestatem habent
super eos, benefici vocantur (Luc. XXII).”
|
|
Haec et caetera ministris suis dicens iste princeps regum, etiam lavit
pedes eorum (Joan. XIII). Hoc jam facto quasi servili, confirmans quod
dicebat:
|
“Ego autem in medio vestrum sum sicut qui ministrat (Luc. XXII).”
|
|
Nam quo ulterius administrandum regibus gentium sese deponeret sedulus
minister? Sic tamen ministrans adhuc erit Dominus et magister.
Magisterio namque illi indigebant. At vero illic, quo post
resurrectionem suam ascendit, sicut ipse servitio, sic illi non
indigebant magisterio. Ergo multo magis illic non erit ipse rex
militantium, aut Dominus servientium, sed, sicut scriptum est:
|
“Rex regum et Dominus dominantium.”
|
|
Sequitur:
|
“Qui dilexit nos, et lavit nos a peccatis nostris in sanguine suo.”
|
|
Quod maximum erat in opere, testis fidelis paululum distulerat, ita
dicendo,
|
“qui est testis fidelis,”
|
|
statimque subjungendo,
|
“primogenitus mortuorum;”
|
|
quia nimirum anticipando resurrectionis gloriam transilierat salutiferum
passionis ejus sacramentum; sed nunc pulchrius atque splendidius,
sermone gratifico repetit dicendo,
|
“qui dilexit nos, et lavit nos a peccatis nostris in sanguine suo.”
|
|
Commoremur aliquantisper in isto gratiarum actionis favo dulcissimo,
sugamusque eloquium dulce faucibus nostris, super mel et favum ori
nostro (Psal. XVIII).
|
“Qui dilexit nos, inquit, utique ante tempora saecularia,”
|
|
et iste Filius in Patre, et Pater in isto Filio dilexit nos. Hinc etenim
ad Ephesios Paulus apostolus ait:
|
“Sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut essemus sancti
et immaculati in conspectu ejus in charitate; qui praedestinavit nos in
adoptionem filiorum, per Jesum Christum in ipsum, secundum propositum
voluntatis suae, in laudem gratiae suae, in qua gratificavit nos in
dilecto Filio suo (Ephes. I).”
|
|
Hujus dilectionis actum Ecclesia suspirans, prima voce in Cantica
canticorum dicit:
|
“Osculetur me osculo oris sui (Cant. I).”
|
|
Factum est quod optavit. Venit diligens atque dilectus, et totus
desiderabilis, atque omnibus omnium gratiarum delibutus unguentis, in
secreto virginalis uteri cubiculo, diu desideratum osculum dilectae
porrexit, quippe ubi natura Dei naturae hominis verus Deus verae carni
et verae rationali animae sese conjunxit. Inde
|
“tanquam sponsus suo procedens de thalamo (Psal. XVIII),”
|
|
totum diligentissimus ad conscribendam in testamento sponsae suae, et
universo generi ejus dotem coelestem animum intendit. Generi, inquam,
ejus, id est universis animabus quae cum illa carne sua per unicam fidem
unum sunt genus, una Ecclesia, unum corpus. Ventum est ad judicium, de
quo et dicebat:
|
“Nunc judicium est mundi, nunc princeps hujus mundi ejicietur foras
(Joan. XII).”
|
|
Ostendit in aequitate judicii liberam se habere a culpa praevaricationis
Adae naturam hominis.
|
“Venit enim, inquit, princeps mundi hujus, et in me non habet quidquam.”
|
|
Ostendit, inquam, etiam in hoc obediens quod Hierosolymam, ubi
quaerebatur occidendus advenit. Mandaverat enim Deus in lege sic:
|
“Tribus vicibus per singulos annos festa mihi celebrabitis. Solemnitatem
azymorum custodies, et solemnitatem messis primitivorum, solemnitatem
quoque in exitu anni, quando congregaveris universas fruges tuas de
agro. Ter in anno apparebit omne mascnlinum tuum coram Domino Deo tuo
(Exod. XXIV; Deut. XVI).”
|
|
Cum itaque, secundum legis mandatum venisset Hierosolymam, irruit in eum
temerarius jam dictus princeps mundi hujus, et in eum qui mortis causam,
id est peccatum, non habebat, poenam mortis exegit, oblitus prae
fatuitate juris illius tenorem, quo sibi arrogabat propter peccatum
unius hominis, omnes homines possidere. Si enim, propter unius delictum,
peccatores constituti sunt multi, cur non propter unius justitiam justi
constituentur multi? Diligens itaque nos, mortuus est propter nos, et
|
“lavit nos a peccatis nostris in sanguine suo.”
|
|
Quomodo?
|
“Unus ex militibus lancea latus ejus aperuit, et continuo exivit sanguis
et aqua (Joan. XIX).”
|
|
Illo sanguine nos redemit, illa aqua nos a peccatis nostris lavit. Nos,
inquit, semetipsum eis qui peccaverunt connumerans dilectus apostolus
Jesu Christi. Ne putes eum facere distinctionem ullam Judaei et Graeci
(Rom. X). Sed et alius quidam ex illis hominibus Israelitici generis
ait:
|
“Eramus enim et nos aliquando natura filii irae, sicut et caeteri
(Ephes. II).”
|
|
itemque alius notae sanctitatis ex illo genere:
|
“Sicut pannus, inquit, menstruatae, omnes justitiae nostrae (Isa.
LXIV).”
|
|
id est, omnem Ecclesiam,
Eo usque dilexit nos. Non quales eramus, dilexit nos, sed diligendo ut
alii essemus, illo sanguine, et illa aqua lavando regeneravit nos. Ita
concorporalem carnis suae quam assumpserat,
|
“diligendo effecit Ecclesiam, ita tradidit semetipsum pro ea, ut illam
sanctificaret, mundans eam lavacro aquae in verbo vitae, ut exhiberet
sibi gloriosam Ecclesiam, non habentem maculam aut rugam, aut aliquid
hujusmodi, sed ut sit sancta et immaculata (Ephes. V).”
|
|
Non solum lavit eos qui jam erant credentes vel fuerant, sed omnes qui
futuri erant. Non quidem actu jam tunc, sed potestate lavit eos qui
futuri erant. Neque enim jam lavari poterant, qui nondum nati erant, vel
qui nondum crediderant. Potestatem dedit eis lavari, potestatem dedit
eis filios Dei fieri per lavacrum regenerationis. Dixit enim discipulis
suis, postquam resurrexit a mortuis;
|
“Euntes, docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et
Filii, et Spiritus sancti (Matth. XXVIII).”
|
|
Illa via, illa baptizandi regula, aqua illa quae de templo illo a latere
dextro, de templo corporis ejus lanceato exierat, et primitivam, quae a
saeculo collecta fuerat, laverat Ecclesiam, in mare gentium
descenderunt, juxta illud Ezechielis vaticinium:
|
“Aquae istae, quae egrediuntur ad tumulos sabuli orientalis, et
descendunt ad plana deserti, intrabunt mare, et exibunt, et sanabuntur
aquae, et omnis anima vivens quae serpit, quocunque venerit torrens,
vivet (Ezech. LXVIII). ”
|
|
Hic tantus fructus est dilectionis illius qua nos dilexit, et in utero
Virginali naturam nostram Verbum Deus sibi copulavit. Illa dilectionis
copula tali exitu omnes filios Dei, qui dispersi erant, in unum
congregavit.
|
“Et fecit nos, inquit, regnum et sacerdotes Deo et Patri suo.”
|
|
O mira bonitatis dignatio, major corde et ore nostro, non ad servitutem
nos emit tam charo pretio, tam pretioso sanguine suo, sed ut faceret
nos, regnum et sacerdotes, Deo et Patri suo, regnum utique Patri suo,
sacerdotes Deo suo. Rex et sacerdos solus erat, reges et sacerdotes
facere de servis peccati, de filiis mortis proposuerat, et idcirco
sanguinem fundebat. Quantorum hic testis fidelis meritorum, quantarum
caput est coronarum?
|
“Sumes, ait Dominus in propheta, argentum et aurum, et facies coronas,
et pones in capite Jesu filii Josedec sacerdotis magni (Zach. VI).”
|
|
Super hoc vir illustris Hieronymus, ait:
|
“Imponuntur autem coronae Jesu filio Josedec sacerdoti magno,”
|
|
quia per singulas virtutes nostras Dominus coronatur, imo nobis per
virtutem poenitentiae coronatis, Salvator in singulis coronam accipit.
Vere ergo
|
“Domine Dominus noster, admirabile est nomen tuum, quia gloria et honore
admirabili coronasti (Psal. VIII)”
|
|
hunc principem regem, tot coronis quot vel quantis ex regibus constat
hoc regnum, in quo omnes, qui sanguine ejus sacrati sunt, splendidi
reges sunt.
|
“Et sacerdotes, inquit, nos fecit,”
|
|
ejus videlicet sacrificii quo spiritualem Pharaonem, scilicet diabolum,
vicit, regnumque peccati destruxit. Nam sicut filii Aaron idcirco typici
illius sacrificii sacerdotes fuerunt, quia pater eorum cum Moyse
minister fuit, liberationis illius, quae per illud commemorabatur
paschale agni anniculi convivium, ita filii sacerdotis hujus, quos
spiritualiter genuit per lavacrum regenerationis, jure sacerdotes sunt
sacrificii illius, quo commemoratur non temporalis, ut illa, sed aeterna
salus omnium. Recte ergo non est distinctio, qua ex gente, vel tribu sit
quis, dummodo scientia et moribus sit idoneus, quia videlicet omnes
coelestis sacerdotis, qui neminem secundum carnem genuit, secundum
spiritum filii sumus. Et si non omnes hic ordine illo sacerdotii
fungimur, ut corpus et sanguinem ejusdem Domini nostri ore sacro
conficiamus, attamen in eo sacerdotes nos omnes esse oportet, ut
nosmetipsos Deo offeramus, quemadmodum dicit Apostolus:
|
“Obsecro vos, ut exhibeatis corpora vestra hostiam viventem, sanctam,
Deo placentem, rationabile obsequium vestrum (Rom. XII).”
|
|
Aliter enim non conceditur nobis introire in illa coelestia Sancta
sanctorum, in ipsum coelum, ubi species istae nostri sacrificii, species
panis et vini non erunt.
|
|