|
|
“Est scriptum in Prophetis: Et erunt omnes docibiles Dei.”
|
|
Hoc maxime in Jeremia scriptum est his verbis:
|
“Post dies illos, dicit Dominus, dabo legem meam in visceribus eorum, et
in corde eorum scribam eam; et ero eis in Deum, et ipsi erunt mihi in
populum. Et non docebit ultra vir proximum suum, et vir fratrem suum
dicens: Cognosce Dominum; omnes enim cognoscent me a minimo eorum usque
ad maximum, ait Dominus (Jer. XXXI),”
|
|
etc. Nunc enim postquam impletum est, quod idem propheta praemiserat
dicens:
|
“Ecce dies venient, dicit Dominus, et feriam domui Israel, et domui Juda
foedus novum non secundum quod pepigi cum patribus vestris in die qua
apprehendi manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti, pactum quod
irritum fecerunt (ibid.),”
|
|
etc. Nunc, inquam, postquam dedit legem suam in visceribus nostris; et
in cordibus nostris Spiritu sancto scripsit eam (II Cor. III), non docet
ultra vir Judaeus proximum suum, ut facit proselytum, dicens:
Omnes enim a minimo usque ad maximum, id est, a rusticano usque ad
scribam doctum, cognoscunt id, de quo nunc agitur, quid talis vir
nescit, scilicet Deum Patrem habere, et in hunc mundum misisse Christum
Filium, et sic docibiles Dei sunt. Hoc enim nunc agitur, ut praedictum
est, adversus illos murmuratores, quod Deus Christi sit Pater,
dicentibus illis:
|
“Nonne hic est Jesus filius Joseph?”
|
|
Ait ergo:
|
“Est scriptum in prophetis, Et erunt omnes docibiles Dei.”
|
|
Et ut manifestius fiat in quo docibiles Dei futuri sint, protinus
adjungit:
|
“Omnis qui audivit a Patre et didicit, venit ad me.”
|
|
Ac si dicat: Et omnes quicunque docibiles Dei fuerint, hoc ab illo
discent, ut credant in me. Omnis enim
|
“qui habet aures audiendi (Matth. XIII),”
|
|
quas exigit doctrina Dei, et intrinsecus discit (ubi non vox hominis
perstrepit, nec penetrat caro et sanguis, sed sola revelatio Patris, qui
est in coelis), non potest se avertere a Filio Dei, sed
inquit, credit in me, astringitur mihi insolubili vinculo dilectionis,
festinat inter membra mea computari, ut idem, cujus ego natura filius
sum, ipse quoque in spiritu adoptionis filiorum
clamare possit, quo videlicet Spiritu praeveniente, docibilis Dei modo
supradicto factus est.
|
“Non quia Patrem vidit quis, sed [nisi is] qui est a Deo, hic vidit
Patrem.”
|
|
Non, inquit, ex eo quod dixi:
|
“Omnis qui audiit a Patre, et didicit, venit ad me,”
|
|
consequitur aut colligi debet, quod Pater meus visibilis sit, aut
corporaliter, ut homo adiri potuerit, et audiri, quomodo vos
indignationis et invidiae fumantes nebulam murmuratis, quod dixerim:
|
“Quia descendi de coelo,”
|
|
cum Joseph pater meus sit, quem vos scutum cordis arripuistis, ne a
Patre meo quidquam audire vel discere possitis. Pater meus ille est
|
“quem vidit hominum nemo, nec videre potest, qui lucem habitat
inaccessibilem (I Tim. VI).”
|
|
Nam et si patrum aliqui Deum vidisse leguntur, non in sua tamen
substantia viderunt, aut videre potuerunt, sicut Moysi dicenti:
|
“Si inveni gratiam in conspectu tuo, ostende mihi teipsum, ut videam te
manifeste,”
|
|
responsum est:
|
“Non poteris videre faciem meam, non enim videbit me homo et vivet
(Exod. XXXIII),”
|
|
cum utique Scriptura eadem de eodem Moyse praemisisset:
|
“Loquebatur autem Dominus ad Moysen facie ad faciem, sicut loqui solet
homo ad amicum suum (ibid.).”
|
|
Sane de beatis angelis hoc intelligendum non est, quin visione Dei
perfruantur. Non enim hic de illis agitur, sed de hominibus, quorum nemo
Deum vidit unquam; quia stabat paries inimicitiarum, id est, originale
peccatum inter homines et Deum, solvendus in carne Christi per passionem
mortis (Joan. I), ut posset ab hominibus Deus videri. Ait ergo:
|
“Non quia Patrem vidit quis;”
|
|
et adjecit:
|
“Nisi qui est a Deo, hic vidit Patrem (Ephes. II).”
|
|
Hic, inquit, qui non est ab homine, cujus esse non incoepit ab Joseph,
sicut vos dicitis, adversum me murmurantes; hic, inquam, scilicet ego,
vidit Patrem ex cunctis filiis hominis, quia solus ab illo sum,
videlicet natus, non factus. Alioquin non valeret haec differentia, quia
dixi: Nisi qui est a Deo, cum omnes homines a Deo facti sint, quorum
tamen illum vidit nemo. Notandum quippe est quoties ita absolute positum
invenitur, a Deo vel ex Deo esse, ut non sit additum, factum vel
creatum, subaudiendum esse natum, etiamsi de hominibus sermo sit, ut
illud:
|
“Qui ex Deo est, verba Dei audit, propterea vos non auditis, quia ex Deo
non estis (Joan. VIII).”
|
|
Subaudiendum est enim, nati, imo renati, videlicet ex eo quod nativitate
regenerantis gratiae quis indignus est, verba Dei audire non potest. Cum
ergo dicit:
|
“non quia Patrem vidit quis, nisi hic qui est a Deo,”
|
|
subaudiendum est natus vel genitus illa videlicet generatione vel
nativitate, quae non gratiae, sed naturae est, non enim ait: Nisi hi qui
sunt a Deo, sed de uno seipso, hic, inquit, qui est a Deo, subaudis,
solus per naturam natus vel genitus, solus coaeternus et
consubstantialis Filius. Nam nisi propriam hic accipias Filii Dei
generationem, in eo quod ait:
|
“Nisi, qui est a Deo, hic videt Patrem,”
|
|
consequitur quod omnes qui ex Deo sunt, viderint Deum. Sed nos omnes,
qui spiritum adoptionis filiorum accepimus (Rom. VIII), ex Deo nati
sumus, et filii Dei nominamur et sumus (I Joan. III, VII), sed nondum
apparuit quid erimus, et tamen nemo nostrum vidit Deum. Ergo hic qui est
a Deo, et proinde vidit Patrem, hic ita a Deo, quomodo unigenitus,
quomodo solus consubstantialis, Filius unicus, filius, inquam, solus
naturalis. Nam caeteri omnes adoptivi sunt. Sequitur:
|
|