|
Actibus subsequentibus singularum discernere proprietates gratiarum
operae pretium est, scilicet sapientiae, intellectus, consilii,
fortitudinis, scientiae, pietatis, timoris (Isa. XI). Nimirum illud
sapientiae magis proprium est quod statim in desertum actus ab eodem
Spiritu: Cum jejunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibus
(Matth. IV; Marc. I; Luc. IV), antiquas tentatoris admissi vicit
fraudes, peccatum fugiens, quae summa sapientia est. Habet tamen hic
locus nonnihil de proprio scientiae, videlicet quod responsa sua de
Scripturarum thesauro sumit, ac dicit: Scriptum est: Quia non pane solo
vivit homo, sed in omni verbo Dei. Scriptum est: Dominum Deum tuum
adorabis, et illi soli servies. Scriptum est: Non tentabis Dominum Deum
tuum (ibid.). Intellectus est quod cum traditus esset ei liber Isaiae
prophetae, et invenisset scriptum (Isa. LXI): Spiritus Domini super me,
propter quod unxit me, evangelizare pauperibus misit me, sanare
contritos corde, praedicare captivis remissionem, et caecis visum,
dimittere confractos in remissionem, hodie, inquit, impleta est haec
Scriptura in auribus vestris (Luc. III). Cum enim haec dicit,
spiritualem utique spiritualiter contritorum sanctionem, spiritualem
spiritualiter captivorum remissionem, spiritualem spiritualiter caecorum
visum, spiritualem spiritualiter confractorum dimissionem intelligit
atque intelligi vult. Porro absconditi consilii quaedam oculos vel aures
habentibus signa profert, cum dicit: In veritate dico vobis, multae
viduae erant in diebus Heliae in Israel, quando clausum est coelum annis
tribus et mensibus sex, cum facta esset fames magna in omni terra, et ad
nullam illarum missus est Helias, nisi in Sarepta Sidoniorum ad mulierem
viduam. Et multi leprosi erant in Israel sub Helisaeo propheta, et nemo
eorum mundatus, nisi Naaman Syrus (III Reg. XVII; IV Reg. IV; Luc. IV).
Haec enim cum dicit, veraciter illud consilii se apud se habere innuit,
scilicet, ut superbientibus Judaeis clauso misericordiae coelo, cunctam
legalis ac propheticae gratiae pluviam ad gentes commigrare faciat, et
lepra peccati illorum non curata, lepram gentium mundare properet,
lavacro septemplici, id est omnimoda spiritus septiformis gratia.
Fortitudinis primus est actus, ubi cum ejecissent illum extra civitatem,
et duxissent illum usque ad supercilium montis, supra quem civitas
illorum erat aedificata, ut praecipitarent eum, ipse transiens per
medium illorum ibat (Luc. IV), majus utique fortitudinis opus in hoc
ipso significans. Quod est illud? Nimirum quia tandem illum post multas
persecutiones in infernum praecipitatum esse volentibus, ipse de morte
ad vitam, sive per mortem in gloriam suam transiens, ecce per medium
illorum ivit, per medium illorum persequentium, et non videntium, ad
credentes et illuminatas gentes transivit. Amplius autem fortitudinis
erat quod ex praesentia ejus torquebantur, et tormenta sua confitebantur
daemonia, dicentia: Sine, quid nobis et tibi, Jesu Nazarene? Venisti
perdere nos? Scimus quis sis, Sanctus Dei. At ille increpans non sinebat
ea loqui, dicens cuipiam illorum: Obmutesce et exi (ibid.). Quantae
fortitudinis esset hoc initium vel signum, ipse quodam loco sic parce
innuit: Cum fortis armatus custodit atrium suum, in pace sunt ea quae
possidet. Si autem fortior illo superveniens vicerit eum, universa arma
ejus auferet in quibus confidebat, et spolia ejus distribuet (Luc. XI).
Scientiae illud erat quod jam supra tetigimus, quia tam prompte tam
convenienter pro re et tempore, semper ubique sumpta de omnibus
Scripturis proferebat testimonia, ut mirantes dicerent adversarii:
Quomodo hic litteras scit, cum non didicerit? (Joan. VII) Pietatis illud
esse nemo qui nesciat, quod intelligi vult hujuscemodi parabolas
dicendo: Homo quidam descendebat ab Hierusalem in Hiericho, et incidit
in latrones (Luc. X). Item: Iratus paterfamilias, quia fecerat coenam
magnam, et omnes qui vocati erant, coeperunt simul excusare, dixit servo
suo: Exi cito in plateas, et vicos civitatis, et pauperes ac debiles,
caecos et claudos introduc huc (Luc. XIV). Item: Quis ex vobis homo, qui
habet centum oves, et si perdiderit unam ex illis, nonne dimittit
nonaginta novem in deserto et vadit ad illam, quae perierat, donec
inveniat illam? Et cum invenerit illam, imponit in humeros suos gaudens
(Luc. XV). Item: Homo quidam habuit duos filios, et dixit adolescentior
ex illis patri: Pater, da mihi portionem substantiae quae me contingit
(ibid.). Item: Homo quidam erat dives, qui habebat villicum, et hic
diffamatus est apud illum, quasi dissipasset bona ipsius (Luc. XVI),
etc. Haec denique veneranda pietatis insignia sunt, quod videlicet
Samaritanus misericordia motus super illum, qui incidit in latrones,
appropinquavit et alligavit vulnera ejus, infundens oleum et vinum, et
imponens in jumentum suum, duxit in stabulum, curam illius agens (Luc.
X). Itemque alibi: Quod misericordia motus, et accurrens cecidit super
collum ejus, et osculatus est eum, qui per poenitentiam est reversus,
suomet judicio, jam non dignus vocari filius, et occidit ei vitulum
saginatum, dicens: Manducemus et epulemur, quia hic filius meus mortuus
erat, et revixit, perierat et inventus est (Luc. XV). Quod pastor bonus
ovem, quae erraverat, requisitam, et inventam, in humeros suos gaudens
imposuit, quod juxta exemplum villici iniquitatis, quem laudavit dominus
quia prudenter fecisset, nobis agendum censuit: Facite, inquiens, vobis
amicos de mammona iniquitatis, ut, cum defeceritis, recipiant vos in
aeterna tabernacula (Luc. XV). Illud tandem sancti et venerandi timoris
est quod non jactabundo contemptu mortis sese offert, sed pavens et
taedium patiens positis genibus orat: Abba, Pater, omnia possibilia sunt
tibi, transfer calicem hunc a me, eodemque timore reverendo multum
submissus, sed non, inquit, quod ego volo sed quod tu (Marc. XIV).
Amplius autem in eo veri et perfecti est insigne timoris quod apparuit
illi angelus de coelo confortans eum, et factus in agonia prolixius
orabat, et factus est sudor ejus, sicut guttae sanguinis decurrentis in
terram (Luc. XXII). Videlicet futuris martyribus dare illum decebat
exemplum utile, ut non praesumerent de virtute tolerantiae, sed
solliciti paverent in humilitate patientiae.
|
|