CAPUT XXI. Quomodo vel quale lamentum Christi ille planctus David significet super gente sua Judaica, et qualem nos arcum idem planctus spiritualiter intellectus docere debeat.

Quid tandem planctus iste mysticum signat, nisi lamentum veri David, id est, manufortis Christi, qui gentis suae, gentis Judaicae flevit ruinas? Ille namque et per semetipsum videns civitatem, flovit supe: illam, dicens:

“Quia si cognovisses et tu!”

(Luc. XIX) et per Apostolum suum jam peractam deflet ruinam, dicente, in quo sine dubio loquitur Christus:

“Veritatem dico in Christo, non mentior, testimonium perhibente mihi conscientia mea, in Spiritu sancto, quoniam tristitia mihi est magna, et continuus dolor cordi meo. Optabam enim ego ipse anathema esse a Christo pro fratribus meis (Rom. IX),”

etc. Plangit ergo David Saul, et eos qui ceciderunt fortes et inclytos Israel: plangit manu fortis sive desiderabilis Christus superbiam carnalis Israel, falsamque Israelitarum fortitudinem, de qua ipse in psalmo:

“Et irruerunt,”

inquit,

“in me fortes (Psal. XXXVIII),”

suam videlicet justitiam statuere volentes, et non in gratia Dei, sed in operibus legis quasi inclyti gloriantes. Et vae illis qui planctum hujus David nequaquam poenitentiae suae praevenerunt lamentis! Plangendo autem et hoc praecepit, ut

“docerent filios Juda arcum,”

ut docerent filios confessionis suae, scilicet, Christianum de gentibus populum non gloriari quasi de suis meritis, sed subjiciendo se gratiae Dei, verum et constantem tenere supernae fortitudinis arcum. Quod praeceptum docendi Apostolus sagaciter exsequens,

“quod si,”

inquit,

“aliquis ex ramis fracti sunt, tu autem, cum oleaster esses, insertus es in iliis, et socius radicis factus es, et pinguedinis alivae, noli gloriari adversus ramos. Quod si gloriaris, non tu radicem portas, sed radix te. Noli altum sapere, sed time. Si enim Deus naturalibus ramis non pepercit, ne forte nec tibi parcat (Rom. XI).”

Haec et caetera cum dicit, profecto docet filios Juda arcum, ut scilicet si, fortiter agere velint, non glorientur, sed humiliter stent in gratia Dei. Nam

“inclyti Israel,”

inquit,

“super montes suos interfecti sunt, et ceciderunt fortes inclyti,”

videlicet

“qui sunt”

secundum carnem

“Israelitae, quorum adoptio est filiorum et gloria, et testamentum, et legislatio, et obsequium, et promissa; quorum patres et ex quibus Christus secundum carnem, qui est super omnia Deus benedictus in saecula. Amen (Rom. IX).”

Itaque secundum haec vere quidem inclyti sunt, sed de his superbiendo falso fortes sunt. Idcirco interfecti sunt, idcirco ceciderunt, maxime ob culpam sacerdotum, deceptam plebem devorantium. Propter quod dicit:

“Montes Gelboe, nec ros, nec pluvia veniant super vos, neque sint agri primitiarum.”

Gelboe namque devoratio sive decursus interpretatur. Quo nomine non incongrue pharisaei sive sacerdodes illi denotantur, quos in domo patris latrocinantes, et praedam de populo facientes Salvator cum flagello ejecit devoratores, et voraces juxta illud propheticum:

“Peccata populi mei comedunt (Ose. IV).”

Igitur

“montes Gelboe,”

inquit,

“nec ros, nec pluvia veniant super vos, neque sint agri primitiarum,”

id est, universa valle gentium humilium, superne irrorata, et completa ut abundet frumento, ut edant pauperes et saturentur, et laudent Dominum, vos alti et superbi, neque rorem, id est Spiritum sanctum, neque pluviam accipiatis. ib est salutaris doctrinae verbum. Nam et

“nubibus meis mandabo, ne pluant super vos imbrem (Isa. V),”

nubibus (inquam) meis, id est, apostolis meis mandabo, ut vestrae superbiae subtrahant, pluantque gentibus praedicationem Evangelii. Itaque non eritis agri primitiarum, non erit primitiva messis, quae de vobis hoc tempore deportetur in illud coeleste horreum, donec subintret plenitudo gentium. Tunc enim reliquiae salvae fient ex vobis (Rom. XI), eritque jam non primitiva, sed serotina messis. Quare?

“Quia ibi abjectus est clypeus fortium, clypeus Saul quasi non esset unctus oleo:”

ibi, inquam, id est in superbia vestra, ego abjectus sum, qui solus sum clypeus fortium, qui esse debueram clypeus Saul, id est, defensio vel protectio furiosi vel arreptitii populi hujus. Vestro namque suasu negavit me ante faciem Pilati, negavit, inquam, dicens:

“Non habemus regem nisi Caesarem (Joan. XIX).”

Quid hac negatione nisi clypeum suum, clypeum fortium abjecit, quasi non esset unctus oleo? Ibi, inquam, me abjecit, quasi non essem ego Messias, non essem Christus, non essem unctus Spiritu sancto, testimonium habens a sanguine interfectorum, ab adipe fortium, scilicet malignorum spirituum, vel impiorum hominum, quasi nullam omnino praedam tollere possem de manibus inimicorum meorum.