CAPUT XXVI. De decimo praecepto, et super adjiciendo consilio, et quomodo difficile sit huic praecepto aliquid superaddi.

Non concupisces domum proximi tui, nec desiderabis uxorem, non servum, non ancillam, non bovem, non asinum, nec omnia quae illius sunt (Exod. XX). Praecepti hujus decimi, quasi quadam ferrea securi, cunctarum praevaricationum radix amputatur, sive exstirpatur: radix enim omnium malorum cupiditas (I Tim. VI). Et notandum quia septem quasi percussionibus, quo numero plerumque universitas designatur, universa cupiditas percutitur, dum septenaria prohibitione inhibetur. Nam cum sufficere posset ut diceret, non concupisces, etiamsi nihil addidisset, maluit septenariam facere prohibitionem. Primo, non concupisces domum proximi tui; Secundo, non desiderabis uxorem ejus; Tertio, non servum; quarto, non ancillam; quinto, non bovem; sexto, non asinum; septimo, nec omnia quae illius sunt. Omnium igitur quae in mundo sunt dilectio damnata est, quoniam omne quod est in mundo, inquit apostolus Joannes, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vitae (I Joan. II). Hujus praecepti transgressor, jam tunc quisque addicitur, cum in voluntate habet moechari, aut furari, sive aliquid quidpiam talium praevaricationum perpetrare, etiamsi voluntatem ipsam nequeat actu adimplere. Et quid dicemus de super adjiciendo consilio, quando vix aut fere nullus perfectus invenitur in adimplendo praecepto isto? Quis enim gloriabitur castum se habere cor? (Prov. XX.) Audenter dico plures esse vel fuisse qui acceptaverunt consilium quam qui perfecte adimpleverunt mandatum. Plures enim, id est aliquos non dubitamus dicere vel dixisse: Cupio dissolvi et esse cum Christo (Phil. I), qui autem glorietur castum se habere cor, nullus aut rarissimus est. Hoc itaque tantum dixisse libeat, praeceptum esse, non concupiscere, consilium autem, cupere dissolvi et esse cum Christo.