CAPUT XIII. De officio sextae feriae:

“Beati mundo corde.”

Officium sextae feriae patenter respondet beatitudinum sextae sententiae:

“Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt (Matth. V).”

Agit enim de felicitate transmigrantium scilicet omnium qui de vetustate carnis ad novitatem Spiritus transmigrantes (Rom. VII), mundato cordis oculo per longum desiderium gloriam summae Trinitatis tandem visuri sunt. Eorum namque in typum patres nostri apostoli evocati, abierunt in Galilaeam, in montem ubi constituit illis Jesus, sicut hodiernum refert Evangelium, et videntes eum adoraverunt (Matth. XXVIII), simulque mandatum acceperunt: qualiter omnia vasa quae forti armato fortior ipse superveniens abstulerat (Luc. XI), emundarent, dicente Domino: Euntes docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti (Matth. XXVIII). Illud nemo qui dubitet, quod cum dixerit:

“Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt,”

per munditiam cordis obtineri intellectum, ac per hoc supradictam Augustini in hoc quoque constare sententiam, sextam beatitudinis sententiam, sexto gradui donorum Spiritus sancti sursum versus congruere, id est munditiam cordis intellectui nunquam deesse. Igitur de caeteris partibus officii superest ut suo capiti, scilicet evangelico conferantur sensui.

Primum in praecendente lectione Epistolae beatus Petrus, cum praemisisset dicens: In diebus Noe, cum fabricaretur arca, in qua pauci, id est, octo animae salvae factae sunt per aquam, statim subjecit: Quod et vos nunc similis formae salvos facit baptisma, non carnis depositio sordium, sed conscientiae bonae interrogatio in Deum (I Petr. III). Non quaesitu opus est, in quo lectio haec supradicto Evangelio consonet, quo primum salutaris baptismi regula tradita est. Notum quippe est, et in doctorum scriptis authenticis usitatum similis formae, ut ait, in hac Epistola Petrus apostolus, esse baptisma, et in ejus typum praecessisse hoc, quod paucae, id est octo animae salvae factae sunt per aquam in arca in diebus Noe. Christum namque praefiguravit Noe, tam actu quam nomine, videlicet quia Noe interpretatur requies, quod nomen illi a patre Lamech impositum est, dicente:

“Iste consolabitur nos (Gen. V),”

vel, ut in Septuaginta habetur:

“Requiescere nos faciet ab operibus et laboribus manuum nostrarum in terra cui maledixit Deus.”

Christus etenim nostra requies est, sicut ipse dixit:

“Discite a me, quia mitis sum et humilis corde; et invenietis requiem animabus vestris (Matth. XI).”

Cum ergo Noe gubernavit arcam super undas diluvii, quibus et peccatores deleti sunt, et hi qui cum illo erant, salvi facti sunt per fidem, quia credentes justitiae Dei sese ab incredulis diviserunt: Christum actu quoque praefiguravit, ut dictum est, qui nunc gubernat Ecclesiam super undas baptismi quibus, qui non credunt condemnantur: qui vero credunt et baptizantur, cum ipso salvantur (Marc. XVI): et illis affert Spiritus sanctus pacem, id est peccatorum remissionem, cujus figuram tunc gessit columba ferens ad arcam in ore suo virentis olivae ramum (Gen. VI). Ipse autem octonarius numerus animarum, quae in arca salvae factae sunt, quia a primo pari, id est binario, proficiscens solidum corpus creat, scilicet habens longitudinem, latitudinem atque altitudinem. Nam bis bina bis, octo sunt, quod apud geometras et arithmeticos quoque usitatum est. Ipse, inquam, octonarius numerus animarum, perfectionem designat corporis Ecclesiae, quod praeeunte mundo infidelium per aquae judicium quo nunc fideles ab infidelibus separantur, fide sua se salvat, et in ligno crucis supernatat. Et pulchre arca illa fenestram habuit in latere, per quam salvandi illi ingrederentur, quia Christus lancea militis in latere est vulneratus, per cujus vulneris sacramentum cuncti credentes Ecclesiam ingrediuntur. Et quoniam Ecclesia de hominibus constat, pulchre arca illa, quae Ecclesiam figurabat, quemdam humani corporis similitudinem in ipsa forma sua praetendebat. Siquidem humanum corpus sic est, ut longitudinis suae sextam partem habeat in latitudine, decimamque ejusdem longitudinis in altitudine. Sic arcam constructam fuisse non dubium est. Tercentorum erat cubitorum in longitudine, quinquaginta in latitudine, triginta cubitorum in altitudine (Gen. VI).

Igitur per omnia, lectione Epistolae, Evangelio consonante, caetera promptum est officii membra coaptare. Introitus: Eduxit eos Dominus in spe: et inimicos eorum operuit mare (Psal. LXXVII). Itemque Offerenda: Erit vobis hic dies memorialis, cum versibus suis, notis et propinquis sensibus, tam Evangelio quam Epistolae foederantur. Mittunt enim nos ad historiam patrum celeberrimam, qui in typum baptismi nostri, omnes in Moyse baptizati sunt, in nube et in mari (I Cor. X). Nam, sicut illos in spe eduxit Dominus, scilicet sperantes liberari, quamvis Pharao cum suis persequeretur, et inimicos eorum visibiles operuit mare, sic omnes in Christum credentes, quamlibet maxima peccata se fecisse recordentur, cum certa spe remissionis ad illum egrediuntur, et omnia peccata eorum in mari, id est in baptismi fluctibus operiuntur. Et propterea dies hic scilicet Christus, cujus in lumine a tenebris exivimus, memorialis esse jubetur; Christus, inquam, qui dies noster, id est Pascha nostrum est, festus nobis atque solemnis, semper celebrandus atque in mente habendus est, qui tacentibus nobis solus pugnavit pro nobis, quia solus moriens pro cunctis, mare illud, quo inimici, id est peccata nostra operiuntur, de latere suo lanceatus effudit. Versus Gradualis: Lapidem quem reprobaverunt aedificantes, hic factus est in caput anguli (Psal. CXVII), illi sententiae concorditer occurrit, qua Dominus noster gloriam et honorem, quo propter passionem mortis coronatus est (Hebr. II), exprimit, dicens in eodem Evangelio: Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra (Matth. XXVIII). Et recte in suggillationem eorum, qui lapidem talem reprobaverunt, supra dictae sententiae Evangelii, propheticum hoc jungitur testimonium. Et hoc est illud quod cum despiceretur coram pontificibus, patienter ferens:

“Verumtamen dico vobis, inquit, amodo videbitis Filium hominis sedentem a dextris virtutis Dei (Marc. XIV).”