CAPUT 20

“Dixit ergo Jesus ad eos qui crediderunt ei, Judaeos: ”

“Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos. ”

Dicendum hoc erat credentibus Judaeis, dicendum et nunc est haereticis, omnibusque in fide vitiatis.

“Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis.”

Quid enim? Nunquid omnes qui Christum confitentur, jam in sermone ejus manent, et vere discipuli ejus sunt? minime: alioquin non tam multi filii nequam cum filiis regni, tanquam zizania cum bono semine Patrisfamilias, pullulantes per publicum totius mundi agrum succrevissent, nec jam multi pisces mali misti cum bonis, per totum orbem retia fidei dirupissent (Matth. XIII). Sermo namque Christi, in quo his, qui credunt in Christo manendum esse dicit, ut vere discipuli ejus, id est, veri Christiani sint, sermo est fidei, id est unica regula credendi cui detrahi quidquam nefas est vel adjici. At vero Judaei credentes in Christum, quibus tamen

“Christus, ut superius dictum est, non credebat semetipsum (Joan. II),”

omnesque haeretici, quales fuerunt Cherinthus et Marcion, caeterique contra quos maxime hoc scribitur Evangelium, multaeque haeresium pestes, quae postea subortae sunt, longe ab hoc sermone recedunt, multumque illi detrahunt, dum alii verum hominem confitentes Christum, negant eumdem verum esse Deum, vel ex Maria coepisse illum asserunt, alii vere confitentur Deum eumdem in vera carne venisse (Rom. VIII), vel hominem negant esse verum. Non ergo manent in sermone Christi, quem et ante per prophetas suos (Galat. IV), et nunc per semetipsum perscribit, cujus tota summa est, unum eumdemque Christum, et ante omnia saecula Deum verum exstitisse, et vere Filium hominis in fine saeculorum, factum esse. Proinde veri discipuli Christi, id est vere Christiani non sunt, nec veritatem cognoverunt, nec eos a peccatis suis veritas liberavit, quantumcunque Christum confessi, vel in Christi nomine baptizati sint. Recte igitur talibus, et tunc per semetipsum Christus Judaeis, et nunc per Ecclesiam suam dicit haereticis,

“Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos,”

id est, nisi manseritis in sermone meo, non vere discipuli mei eritis, neque veritatem cognoscetis, neque veritas vos liberabit. Vere enim nemo qualiumcunque factorum justitia potest a peccatis redimi, vel ab antiqua diaboli servitute liberari, nisi integre permaneat in sermone fidei, et unam teneat communicationem evangelicae confessionis. Sciendum quoque est quod non ab re istis credentibus in se dignum quidem et verum, sed inopinatum praesenti loco pollicetur discipulatus sui fructum:

“Vere, inquit, discipuli mei eritis.”

Quo fructu? quo praemio?

“Et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos.”

Putabant enim illi, utpote animales, et de Christo carnaliter sapientes, illo rege carnale se habituros saeculum, cum damnatione omnium gentium, iterumque bella ac triumphos, et superatorum neces atque captivorum greges, et auream atque in terris gemmatam Jerusalem, hostiarumque sanguinem, et circumcisionis injuriam, et terreni templi gloriam, quae omnia usque hodie Christum exspectantes, sub illo se habituros somniant. Hoc modo illi quoque, qui, ut supra dictum est, credebant in eum, in ipsa credulitate sua respiciebant

“in vanitates et insanias falsas (Psal. XXXIX).”

Nec mirum, cum et apostoli tali sensu dixerint de peracta passione ejus tristes:

“Nos autem sperabamus quod ipse esset redempturus Israel (Luc IV).”

Opportune ergo erranti occurrens intentioni, vanam exspectationem credentium destruit, docens cujus beatitudinis spe, cujus libertatis amore in se credendum sit.

“Cognoscetis, inquit, veritatem et veritas liberabit vos.”

Hunc fructum, hanc mercedem vel praemium in illis, qui tunc in sermone ejus manserunt, et ideo vere discipuli ejus exstiterunt, considerare operae pretium est. Illi quippe qui permanserunt in sermone ejus usque ad mortem ipsius, scilicet beati Apostoli deinceps remunerandi cognitione veritatis collaudatoriam commemorationem audiere dicentis:

“Vos autem estis qui mecum permansistis in tentationibus meis (Luc. XXII).”

Eadem quippe hora inter caetera dictum est eis:

“Adhuc multa habeo vobis dicere, sed non potestis portare modo. Cum autem venerit Spiritus ille veritatis, docebit vos omnem veritatem (Joan. XVI).”

Ecce quia permanserunt in sermone ejus, quem confessi omnes fuerant per unum Petrum, dicentes:

“Tu es Christus Filius Dei vivi (Matth. XVI),”

Spiritum veritatis meruerunt accipere, per quem cognovissent omnem veritatem. Nam ubi venit ille spiritus veritatis, quis non miratus est hodieque miratur quam perfecte veritatem cognoverit, quam constanter qui fuerant homines idiotae et sine litteris (Act. IV), contra omnem nimium loquacem sapientiam mundi illam defenderint, liberavit sane ab erroribus universis, liberavit ab omnibus quae in mundo sunt concupiscentiis, cupidos efficiens ejus quam in veritate cognoverant, verae et summae beatitudinis, liberavit a timore mortis, a timore inimici, ab omni misera servitute peccati, tandemque in perfectione libertatis constituit, de qua Paulus apostolus, qui jam liberari coeperat, inter caetera dicit:

“Quia et ipsa creatura liberabitur a servitute corruptionis in libertatem gloriae filiorum Dei. Scimus enim quod omnis creatura ingemiscit et parturit usque adhuc: non solum autem illa, sed et nosipsi primitias spiritus habentes, ipsi intra nos gemimus adoptionem filiorum Dei exspectantes redemptionem corporis nostri (Rom. VIII).”

Hoc modo dictis facta compensando, planius intellectui fit quod dictum est:

“Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos.”

Sequitur: