|
Devoratus est Israel, nunc factus est in nationibus guasi vas immundum,
quia ipsi ascenderunt ad Assur. Et est sensus: Devoraverunt hostes
Israel, ita ut jam non sit populus, sicut praedictum fuerat (Psal.
LXXVII; Rom. X): Et ego provocabo eos in eo, qui non est populus, sive
et ego ad aemulationem vos adducam in non gentem, et cum ceciderint in
ore gladii, qui superfuerint ex eis, captivi ducentur in omnes gentes et
ubicunque fuerint pro immundis habebuntur, ut vere sunt. Ipsi enim sunt
qui cum blasphemarent Dominum dicentes: In Beelzebub principe
daemoniorum ejicit daemonia (Matth. XII), taliter denuntiati sunt: Cum
immundus spiritus exierit ab homine, ambulat per loca inaquosa, quaerens
requiem, et non inveniens, dicit: Revertar in domum meam unde exivi. Et
cum venerit, invenit scopis mundatam, et tunc vadit, et assumit septem
alios spiritus nequiores se, et ingressi habitant ibi. Et fiunt
novissima hominis illius pejora prioribus (Luc. XI). De homine namque
immundus spiritus exivit, et per loca inaquosa ambulavit, quando de
populo Israel per Moysen et Aaron cultum Dei suscipiente recessit, et
gentes possedit. Ibi requiem quaerens, non invenit, quia veniens
Christus exspectatio gentium, fortiter istum inquietavit, et foras
misit. Reversus ergo est in domum suam, id est in illius populi
synagogam, quam quia invenit scopis mundatam et ornatam, id est, per
hypocrisim pulchram, suamque volentes statuere justitiam, nunc ingressus
habitat ibi, cum septem aliis spiritibus nequioribus se, scilicet cum
omni spiritu impietatis et blasphemiae. Recte ergo dictum est: Nunc
factus est in nationibus quasi vas immundum, habitantem quippe habet in
se spiritum immundum. Ipsae autem nationes vasa immunda sunt, direpta
illi forti armato, quemadmodum ait ipse Christus, semetipsum significans
(Luc. XI). Aut quomodo potest quisquam intrare in domum fortis et
diripere vasa ejus, nisi prius alligaverit fortem, et tunc domum illius
diripiet? (Matth. XII.) Sic immundus Israel cur factus est? Quia ipsi,
inquit, ascenderunt ad Assur. Assur, quod interpretatur dirigens,
plerisque Scripturarum locis superbum diabolum significat, ut illic: Vae
Assur, virga furoris mei et baculus ipse, in manum ejus indignatio mea
(Isa. X). Et post pauca: Et erit cum impleverit Dominus cuncta opera sua
in monte Sion et in Hierusalem, visitabo super fructum magnifici cordis
regis Assur, et super gloriam altitudinis oculorum ejus (ibid.). Ergo
quia ipsi ascenderunt ad Assur, id est, quia sese in superbiam
extulerunt, ita ut filii sint Assur, sicut Dominus ait: Vos ex parte
diaboli estis (Joan. VIII), idcirco quasi vas immundum facti sunt in
nationibus. Completa est igitur et illa beatae Mariae prophetia, quam
dixit: Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles. Esurientes
implevit bonis, et divites dimisit inanes (Luc. II). Quia videlicet
propter superbiam et dispersi sunt, factique contemptibiles ubique
terrarum; et culmus stans, ut jam dictum est, non facit in eis farinam.
Quod et si facit, non alieni esurientes comedimus eam. Ascensum illum
quo ascenderunt ad Assur adhuc denotat, ita subjungens: Onager
solitarius sibi Ephraim, munera dederunt amatoribus, sed et cum mercede
conduxerunt nationes. Onager, id est agrestis asinus, hominem stultum
atque superbum significat, sicut in Job scriptum est: Vir vanus in
superbiam erigitur, et quasi pullum onagri liberum se natum putat (Job
XI). Recte ergo per onagrum carnalis Israel, sive Judaeus hic
intelligitur, qui vinculo Domini ligari, et ad praesepe ejus duci
contempsit, sicut in Isaia ipse Dominus dicit: Cognovit bos possessorem
suum, et asinus praesepe domini sui, Israel autem me non cognovit, et
populus meus me non intellexit (Isa. I). Nam sicut per bovem qui
possessorem suum, et per asinum qui praesepe domini sui cognovit,
credens ac fidelis quisque intelligitur, ille de Judaeis, iste de
gentibus; sic Israel, qui Dominum eumdem non cognovit, vel populus, qui
eum non intellexit, imo cognoscere aut intelligere noluit, recte onager
dicitur, id est asinus quidem, sed superbus, asinus prae stultitia, sed
infrenis et praesepii dominici contemptor, vel ignarus prae superbia.
Iste onager solitarius, id est populus a rectore Deo profugus et solus,
utpote Dei desertor et a Deo desertus, quid fecit, aut quo declinavit?
Munera, inquit, dederunt amatoribus, sed et cum mercede conduxerunt
nationes. Qualibus munera dedit amatoribus? Profecto amatoribus sine
fide, amatoribus amantibus in simulatione, qui sic amant ut amantes
faciant, qui sic amare simulant ut decipiant, ut videlicet cum animas
devocaverint a Deo vero Creatore suo, protinus denudatos et auxilium non
habentes invadant, ut possideant suamque tyrannidem in eos exerceant.
Ergo ironice dictum amatoribus, nam veraciter dicere posset hostibus:
tales Assyrii, caeteraeque nationes fuerunt, quibus Israel misisse
munera refert Historia sacra, divinum non sperantem auxilium. Ut vero de
futuris more prophetico dictum intelligas, tunc amatoribus munera
dederunt, quando Christum Filium Dei crucifigentes, Barabbam quasi pro
munere diei festi, non utique Deo, sed diabolo cunctisque malignis
spiritibus falsissimis amatoribus, certissimis deceptoribus
reservaverunt, et ob destruendam Dominicae resurrectionis veritatem
mendacium supradictum copiosa pecunia militibus data comparaverunt. Quid
faciat Dominus onagro huic, populo huic, qui taliter effugit? Ait: Nunc
congregabo eos, quiescent paulisper ab onere regis et principum. Et est
sensus: Quoniam ipsi effugerunt a me, congregabo eos in obsidionem et in
gladium, prius Assyriorum et Chaldaeorum, et deinde Romanorum, et
deinde, sicut superius jam dixi, multis diebus sine rege et sine
principe sedebunt (Ose. III). Et nota quod dixit, quiescent paulisper,
quia videlicet labor illis erat et grande onus habere reges et
principes, qualium severitas onagrum illum ad praesepe Domini religaret,
quales fuere judices usque ad Samuel, per quos Israel salvatus est,
quales fuere reges David, Ezechias et Jozias, ac deinde rursus principes
usque ad Machabaeos duces et ad ultimum ipse Christus, regum Rex, et
principum Princeps. Isti omnes onus fuere illis, nec eos ferre poterant
impatientes, tanquam sub nimio pondere curvi et anheli, propriae
voluntatis amatores, quomodo pueri lascivi et adolescentes petulantes
magistros severos et paedagogos odisse solent austeriores. Quiescent
paulisper ab ejusmodi onere requietione nimis damnosa, nunc enim
dimittam eos secundum desideria cordis eorum, ut eant in adinventionibus
suis (Psal. LXXX). Quiescent quidem, si paulisper, quia cum excusserint
se occidendo, scilicet maximum Regem et Principem suum, Christum, atque
hoc facto quiescere se putaverunt diu ab onere velut importabili, tunc
alio prementur onere, nec requiescent gravissimis hostibus suppositi.
Quia multiplicavit Ephraim altaria ad peccandum, factae sunt arae ei in
delictum, scribam ei multiplices leges meas, quae velut alienae
reputatae sunt. Causa haec est malorum sequentium. Quomodo multiplicavit
altaria ad peccandum? Videlicet in eo quod aliud quid coluit extra unum
Deum, quod sacrificavit extra sanctuarium vel ordinem legitimum.
Siquidem unus erat Deus, et unum altare ejus, quocunque in loco vel
quantiscunque in locis una fide nomen ejus invocatur. Ille autem altare
aliud fecit vitulo suo, qui, ut supra dictum est, non est Deus. Hoc
utique fuit multiplicare altaria ad peccandum, et taliter exstructae
factae sunt ei arae in delictum, quando Baal quoque et caetera deorum
portenta suscipiens, tot aras habuit quot daemonibus sacrificavit.
Reddam ei multiplicitatis vicem, nam quia multiplicavit altaria,
multiplicabo et ego leges meas, nova lege reprobando sacrificia, quae
illis lex vetus instituerat. Unde et sequitur: Hostias offerent,
immolabunt carnes, et comedent, et Dominus non suscipiet eas. Istae
leges carnium et hostiarum velut alienae computantur ei, sed tamen meae
sunt. Nonne et David hoc idem testatur cum dicit: Tu es Sacerdos in
aeternum secundum ordinem Melchisedech? (Psal. CIX.) Reprobaverunt illi
altare meum, et altaria sua multiplicaverunt, reprobabo et ego
sacrificia carnium illorum, et multiplicabo leges meas, quas illi per
caecitatem mentis intelligere non poterunt, et velut alienas
computabunt, sed tamen meae sunt. Immolabunt carnes, et Dominus non
suscipiet, immolabitur sacrificium novum, et Dominus suscipiet. Non
erunt veteris et novi sacrificii leges contrariae, sed multiplices. Ipsi
autem dicunt esse contrarias, quia caeci sunt. Scribere nihilominus, et
scribere non desinit eidem populo Dominus leges suas, leges evangelicas.
Notandum hoc est, quia non dixit tantum Scribam leges, sed Scribam,
inquit, ei, quae videlicet leges ipsae multiplices, quas velut alienas
computant, continentur in ipsius libris, testificatae sunt a lege et
prophetis. Magna est hic vindicta peccatorum praecedentium, quod sic
caeci facti sunt, velut alienas computent leges istas, quascunque per
doctores vel Scribas evangelicae veritatis, per ministros Novi
Testamenti Deus scribit, non littera sed spiritu (II Cor. III). Magna,
inquam, damnatio, quod a claritate ista sub velamine cordis
absconduntur. Hoc est quod protinus subjungitur: Nunc recordabitur
iniquitatis eorum, et visitabit peccata eorum. Nunc enim, id est in hoc
ipso quod velut alienas computant et non suscipiunt, non intelligunt,
aut intelligere nolunt leges istas, recordabatur Dominus iniquitatis
eorum, et excaecatio haec, visitatio est peccatorum eorum quae fecerunt
a die qua primum in deserto vitulum formaverunt, usque ad illam diem qua
Christi sanguinem fuderunt, sicut vindex praedixit Deus ad Moysen: Ego
autem in die ultionis visitabo et hoc peccatum eorum (Exod. XXXII). Haec
est vindicta quam in Psalmo sanguinis Christi exposcens, cum dixisset:
Et dederunt in escam meam fel, et in siti mea potaverunt me aceto (Psal.
LXVIII), continuo subjunxit: Fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum, et
in retributiones, et in scandalum. Obscurentur oculi eorum ne videant,
et dorsum eorum semper incurva (ibid.). Hoc idem et in praesenti loco
propheta secretius innuens, continuo subjungit:
|
|