|
Quod protinus subjungit, gementes ut columbae, murmurantes in cordibus
suis, tam de milite quam de ancillis, id est tam de nobilibus quam de
ignobilibus debet intelligi. Quid autem gementes, unde murmurantes? Non
utique quod captivi abducti sunt vel quod minentur ante currum
triumphatoris hujusmodi, sed inde gementes quod ab isto Domino sibi
incognito liberi, et Ninive, hoc est mundi hujus servi fuerunt, et super
hoc murmurantes in cordibus suis, id est semetipsos reprehendentes in
conscientiis suis. Murmurare namque interdum in bono accipitur, ut
illic: Ipsi dispergentur ad manducandum, si vero non fuerint saturati,
et murmurabunt (Psal. LVIII). Quod est dicere: Ipsi qui conversi erunt,
dispergentur ad manducandum, id est alios praedicatione sua sibi
incorporandum, et si non fuerint saturati, hoc est si praedicatio eorum
non fructificaverit conquerentur et dolebunt. Itaque et hic cum dicit,
gementes ut columbae, murmurantes in cordibus suis, sic recte
intelligitur ac si diceret, conquerentes ac dolentes de peccatis
praeteritis, et semetipsos, ut dictum est, reprehendentes in
conscientiis suis. Nam licet gratia victoris, et triumphatoris ducentis
eos, non ignorent se esse salvatos, non tamen obliviscuntur quales
fuerint, et super hoc dolere et conqueri non desinunt in cordibus suis,
exempli gratia, ut ille qui dixit, imo hodieque confitetur et dicit: Ego
sum minimus apostolorum, qui non sum dignus vocari apostolus, quoniam
persecutus sum Ecclesiam Dei (I Cor. XV). Item: Qui prius fui
blasphemus, et persecutor, et contumeliosus; sed misericordiam
consecutus sum, quia ignorans feci in incredulitate (I Tim. I). Pro
hujusmodi recte dicuntur gementes, non utcunque, sed gementes ut
columbae. Columba namque gemitum pro cantu habet, et istis ita gemere
valde dulce est, ita ut quando canunt quidpiam in laudem captivatoris
sui. Verbi gratia, ut illud: Ascendisti in altum, coepisti captivitatem
(Psal. LXVII), sive juxta aliam translationem: Ascendens in altum,
captivam duxit captivitatem (Ephes. IV). Quando, inquam, tale quid
canunt, tunc demum se legitime cecinisse sciant, quando voces canentium
singultus animae violenti nimisque ultronei, crebro intercipiunt, et de
oculis lacrymas eliciunt. Ibi sunt gemitus similes gemitibus columbae,
quae nescit nisi gemendo canere vel canendo gemere, tamque dulce est hoc
et suave, ut Psalmista testatur: Fuerunt, inquiens, mihi lacrymae meae
panes die ac nocte (Psal. XLI). Ubi talis vel taliter captivitas abducta
est, qualis remanet Ninive? Ait: Et Ninive quasi piscina aquarum aquae
ejus, ipsi vero fugerunt. State, state, et non est qui revertatur.
Diripite aurum, diripite argentum, et non est finis divitiarum prae
omnibus vasis desiderabilibus. Haec et caetera quae sequuntur, quae
contra Niniven dicuntur, talia sunt, ut recte dictum intelligas in
titulo prophetiae: Onus Ninive. Onus quippe est Ninive, id est
condemnatio multitudinis universae, multitudinis innumerae, cujus
quantitatis comparatione pauci sunt, qui supradicto modo de Ninive
exierunt vel exeunt, qui mundum damnatum et extremo judicio damnandum
reliquerunt aut relinquunt. Qualis est, qualis remanet, qualis
invenienda et judicanda est ista Ninive? Quasi piscina aquarum, inquit.
Aquarum nomine quanquam populi solent intelligi, tamen quoniam sequitur,
et non est finis divitiarum, commodius intelligitur affluentia rerum.
Culpatur Ninive, culpatur mundus, et Ninive cupiditatis arguitur, dum
dicitur, quasi piscina aquarum, id est insatiabile receptaculum
divitiarum, propter quas contempsit Deum. Aquae, inquit, ejus. Quid
aquae ejus? Eclipsim, id est defectionem dictionis fecisse videtur.
Eclipsim namque dicunt grammatici defectum dictionis, in quo necessaria
verba desunt, ut cui pharetra de auro. Deest enim erat. Haec in divinis
sermonibus non inusitata est, ut in Psalmo: Quia neque ab Oriente, neque
ab Occidente, neque a desertis montibus (Psal. LXXIV). Deest enim, patet
locus effugii. Et in Evangelio: Si ergo videritis Filium hominis
ascendentem, ubi erat prius (Joan. VI), ita et hic, cum dicit, atque
ejus, necessaria verba desunt, quae ejusmodi esse debeant, colligitur ex
eo quod sequitur: Ipsi vero fugerunt, per hoc namque datur intelligi,
quod dicere velit, quia aquae Ninive, id est divitiae impiorum et gloria
sive voluptates eorum, omne quod in mundo est, concupiscentia carnis, et
concupiscentia oculorum, cuncta quae sub sole sunt hic remanent, et non
eos morientes sequuntur, juxta illud: Quoniam cum interierit dives homo,
non sumet omnia, neque descendet cum eo gloria ejus (Psal. XLVIII). Hic,
inquam, remanet: ipsi vero fugerunt. Quid est, fugerunt? Cito mortui
sunt. Stulte, inquit Deus, hac nocte repetunt animam tuam abs te, quae
autem praeparasti cujus erunt (Luc. XII)? Eleganter brevitatem vitae
hominis, sanctus Scripturae Spiritus fugam nominare consuevit, ut illic:
Qui, videlicet homo, quasi flos egreditur et conteritur, et fugit velut
umbra (Job XIV). Item: Dies mei velociores fuerunt cursore, fugerunt et
non viderunt bonum (Job IX). Multum ergo aquae Ninive infideles sunt,
quae non sequuntur amatorem suum. Econtra de aquis bonis, quae non
piscinarum sive cisternarum, sed fontium viventes aquae sunt. Nimirum
constat, quia fideles sunt. Siquidem possessorem sive amatorem suum non
relinquunt morientem, sed cum eo vadunt et sequuntur eum ad excelsa, et
ibi transeuntem. Iste, inquit alius propheta, in excelsa habitabit,
munimenta saxorum sublimitas ejus, panis eis datus est, aquae ejus
fideles sunt (Isa. XXXIII). Miro autem modo quia dixerat, ipsi vero
fugerunt, id est velociter nudi et nihil secum portantes de hac vita
transierunt miro, inquam, modo et cum hostili irrisione inclamat eis
dicens: State, state, diripite aurum, diripite argentum. Quanta enim et
quam hostilis irrisio est taliter fugientibus, quos turbo mortis nimis
invitos abripit, inclamare? State, state, et quanto acerbius est dicere,
diripite aurum et diripite argentum quam dicere diripuistis aurum,
diripuistis argentum. Licet hoc etiam satis acerbum sit dicere in tali
fuga eorum. State, state, inquit, statimque subjungit: Et non est qui
revertatur. Diripite, ait, aurum, diripite argentum, statimque adnectit:
Et non est finis divitiarum prae omnibus vasis desiderabilibus, quibus
verbis insatiabilis eorum fuisse avaritia declamatur. Multum vehemens et
omne rhetorum saecularium grandiloquium excedens, est ista redargutio,
qua sub nomine Ninive Spiritus sanctus sanctorum Paracletus in isto sui
nominis propheta redarguit mundum de peccato, adhuc addens: Dissipata et
scissa et dilacerata, et cor tabescens, et dissolutio genuum, et
defectio in cunctis renibus, et facies omnium sicut nigredo ollae. Parum
erat arguere de solo avaritiae peccato, nisi et de universitate malorum
argueret, quorum utique avaritia radix est. Septem namque dictionibus
grandisonis, quo videlicet numero universitas designari solet, mala
omnia quae avaritiam consequuntur, et quorum ipsa radix est, vehementer
declamat. Primo dicit eam dissipatam, secundo scissam, tertio
dilaceratam, quarto contabescens, quinto dissolutionem genuum, sexto
defectionem in cunctis renibus, septimo facies omnium esse sicut
nigredinem ollae. Dissipata enim est in constanti actione, scissa tam
sectarum quam odiorum contrarietate, dilacerata rapinarum et caedium
mutuarum assiduitate, et cor tabescens moerore invidiae, dissoluta
habens genua dissolutione diffidentiae, defectionem in renibus cunctis,
ita ut nulla sit virtus continentiae. Quantum enim in superbia tumuit,
tantum in libidinem fluxit. Quod ultimum posuit, et facies omnium sicut
nigredo ollae, idem est ac si diceret, omnes diabolo similes existere.
Nam ad Jeremiam loquitur Dominus: Quid tu vides? Et dixi, inquit: Ollam
succensam ego video, et faciem ejus a facie aquilonis. Et dixit Dominus
ad me: Ab aquilone pandetur malum super omnes habitatores terrae (Jer.
I). Olla succensa ab ipso incendio jugem retinet nigredinem, longe
nimiumque dissimilis auro vel argento, quod ex incendio majorem et magis
lucidam reportat puritatem. Ita diabolus et tota civitas ejus, totus hic
mundus in maligno positus (I Joan. V), de ipsis malis suis pejor
efficitur, multum dissimilis civitati Dei, quae tunc pulchrior apparet,
quando excoquitur igne tribulationis instar auri vel argenti, quod, ut
jam dictum est, probatum per ignem amplius enitescit. Quis dinumerare
possit calamitates mundi miseri, quas isti paucis, id est septem
dictionibus declamavit? Sunt historiae, libri leguntur divini et
saeculares, mala haec recensentes, malorumque causas quatuor animi
passiones, dolorem sive tristitiam, timorem, gaudium, spem. Ex istis
quatuor passionibus, ut ipsi quoque saeculares sentiunt, mala hujus
mundi oriuntur, quas videlicet passiones congruis hic descriptionibus
insinuari, dum praemissis malis dicendo, dissipata et scissa et
dilacerata, subjungit quatuor haec: Et cor tabescens, et dissolutio
genuum, et defectio in cunctis renibus, et facies omnium sicut nigredo
ollae. Nam cor tabescens quid aliud est quam tristitia sive dolor aut
invidia? Porro dissolutio genuum, timor hujus saeculi est, et qui
timorem illum habet, sine dubio ad omne opus virtutis genibus dissolutus
est. Gaudium saeculi maxime in renibus est, et proinde defectionem in
cunctis renibus voluptates inexplebiles intelligimus. Spes mundi non
mundo, sed in daemonibus fuit, et daemonum thecis, id est simulacris, de
quibus quia scriptum est: Similes illis fiant qui faciunt ea, et omnes
qui confidunt in eis (Psal. CXIII), recte et hic dictum intelligimus, et
facies omnium sicut nigredo ollae, id est similes illi sunt in quo
sperant, in quo confidunt diabolo denigrato, et tenebrarum principi.
Quis illas legens historias, imo tragedias truces et sanguineas non
exhorrescat atque admiretur quomodo mundus subsistat? Adhuc malum
quoddam est hujus mundi quod nondum dixit, malum pejus omnibus malis,
malum quod reum hunc mundum convicit, et excusationem tollit de omnibus
malis. Quod est illud malum? Nimirum quia venientem ad se Salvatorem
Filium Dei non recipit. Malum istud enuntiaturus Spiritus sanctus, miro
modo vocem suam mutat, quia malum istud caeteris malis dissimile est, et
idcirco voce mutata, tanquam judiciali actione, cum judiciaria majestate
exclamando percunctatur, percunctando exclamat: Ubi est habitaculum
leonum, et pascua catulorum leonum. Ad quem ivit leo, ut ingrederetur
illuc catulus leonis, et non est qui exterreat. Leo cepit sufficienter
catulis suis, et necavit leaenis suis, et implevit praeda speluncas
suas, et cubile suum rapina. Juxta litteram de Ninive dicitur, quod
habitaculum regum fuerit aula nobilium, ad quam perrexit leo rex
Babylonis, id est Nabuchodonosor, et catulus leonis subreguli quique
ejus, et non fuit qui eis resisteret. Secundum anagogen de leone qui ad
istum mundum venit, quod sentimus scrupulose dicimus; quia videlicet cum
leonem hunc diabolum nostri majores intellexerunt, nos illum leonem, nos
illum catulum leonis intelligi praeoptamus, de quo patriarcha Jacob:
Catulus, inquit, leonis Juda, ad praedam, fili mi, ascendisti;
requiescens accubuisti leo, et quasi leaena. Quis suscitabit eum (Gen.
XLIX)? Nam iste solus revera ille leo est, quem non est qui exterreat;
et iste implevit praeda speluncas suas, et cubile suum rapina, quia ad
praedam, inquit, fili mi, ascendisti, et ipse de semetipso: Ego, inquit,
si exaltatus fuero a terra omnia traham ad meipsum (Joan. XII). Igitur
quoniam hactenus sub nomine Ninive arguatur mundus de peccato, dicendo:
Et Ninive quasi piscina aquarum, et caetera, pulchrum nobis est
intelligere quod nox arguatur de justitia dicendo: Ad quam ivit leo, ut
ingrederetur illuc, ubi subaudiendum est, et a Ninive, id est ab hoc
mundo non est susceptus. Nam in hoc est justitia Dei, quod juxta
veritatem suae promissionis quae ad patres facta est, Christus in hunc
mundum venit, quo facto verax Deus justificatus est in sermonibus suis,
et de hac justitia mundus arguitur, quod eam non susceperit. Nam per
ordinem dicta sequamur. Ubi est, inquit, habitaculum leonum, et pascua
catulorum leonum? Cum multa sint vel fuerint habitacula Ninive, id est
multae civitates hujus mundi, quae et leonum, et catulorum leonum, et
ursorum, et pardorum, omniumque ferarum seu bestiarum habitacula sive
pascua meruerint dici, unum tamen nominatim libenter hic inquiri
intelligimus habitaculum leonum, et unam pascuam catulorum leonum, ita
ut et ipsum habitaculum certum sit nominatum, et ipsi leones sive catuli
leonum quid egerint, et qui, vel quando fuerint, non sit incognitum.
Arbitramur namque quod ipsa fuerit Hierusalem eamdem ob causam recte
dicta vel dicenda Ninive, ob quam dicitur Sodoma et Aegyptus, sicut in
Apocalypsi habemus. Et corpora, inquit, eorum ponent in platea civitatis
magnae, quae vocatur spiritualiter Sodoma et Aegyptus, ubi et Dominus
eorum crucifixus est (Apoc. XI). Eamdem, inquam, ob causam vocatur
Ninive; etenim ipsa erat mundus, qui crucifixo Domino est gavisus,
quemadmodum dixit discipulis suis: Quia plorabitis et flebitis vos,
mundus autem gaudebit (Joan. XVI). Quando ivit ad eam leo sive catulus
leonis, ut ingrederetur illuc? Nimirum quando descendit de coelis, et de
gente illa incarnatum est Verbum Dei, utique leo et catulus leonis, id
est Deus fortissimus, et Filius Dei fortissimi, ut ingrederetur illuc,
quod videlicet ipsa noluit, unde et ille dicit ei: Quoties volui
congregare filios tuos, quemadmodum gallina congregat pullos suos sub
alas, et noluisti (Matth. XXIII). Leonis ejusdem sive catuli leonis quod
vere sit vel fuerit fortitudo magna breviter praedicatur, cum dicitur,
et non est qui exterreat. Solus enim iste dicere potuit: Venit enim
princeps mundi hujus, et in me non habet quidquam (Joan. XII). Quomodo
iste leo cepit sufficienter catulis suis, et necavit leaenis suis?
Quomodo implevit praeda speluncas suas, et cubile suum rapina? Ad
praedam, inquit, fili mi, ascendisti, id est exaltatus es in cruce,
infernum confregisti et exspoliasti, atque atrium illius fortis armati
tu fortior invadens, universa arma ejus in quibus confidebat diripuisti,
et spolia distribuisti (Luc. XI). Cepit igitur leo sufficienter catulis
suis, id est idem Christus apostolis vel praedicatoribus suis, quibus
moriendo et Spiritum sanctum tribuendo virtutem dedit, et viam fecit
quatenus per mundum universum ministerium explerent ejusdem direptionis
suae sive exspolationis. Cepit, inquam, sufficienter, quia nullus eorum
defuit aut deerit, qui secundum propositum vocati sunt sancti (Rom.
VIII), nullus omnino deest, quem eosdem quos praescivit et
praedestinavit conformes fieri sibi (ibid.), vocet, justificet atque
magnificet. Quomodo autem et necavit leaenis suis, vel quibus leaenis
suis? Nimirum una leaena et multae ejus leaenae, una est ejus Ecclesia
et multae quae per orbem particulares sunt Ecclesiae, quibus quincunque
incorporantur, eo modo necantur, quem significans spiritus Petro
dicebat: Surge, Petre, occide, et manduca (Act. X). Haec est praeda qua
speluncas suas implevit, et haec rapina quae cubile suum implevit;
speluncas, inquam, suas, id est mansiones quae in domo Patris ejus
multae sunt, et cubile suum, id est paradisum deliciarum. Illic praedam
suam deposuit, illic rapinam suam collocavit, praedam utique justam, et
rapinam cum judicio raptam, quia non aliena praedatus est aut diripuit,
sed sua injuste adempta recte sibi restituit. Quis satis ut dignum est,
ut sese res habet, acrimoniam percunctationis hujusce persentit, cum
propter causam hujusmodi proclamans: Ubi est, inquit, habitaculum
leonum, et pascua catulorum leonum ejus? Qua intentione hic dictum
putamus, ubi est? Duobus autem modis dicitur ubi est. Alias quidem, dum
quis requiritur ut arguatur, velut cum Adam requirens Dominus ait: Ubi
es (Gen. III). Alias autem, cum idcirco requiritur, ut jam non esse
ostendatur, quemadmodum in Job dicitur: Si ascenderit usque in coelum
superbia ejus, videlicet impii, et caput ejus nubes tetigerit, quasi
sterquilinium in fine perdetur, et qui eum viderant dicent: Ubi est?
Velut somnium avolans non invenientur (Job XX). Utrolibet horum modo hic
dicatur, nunc ubi est habitaculum leonum? Multum ad causam quam
praemisimus attinet. Verumtamen quoniam jam diximus Naum interpretari
consolatorem, et Paracletum Spiritum sanctum in hoc stare, ut arguat
mundum de peccato et de justitia et de judicio, et delectat magis hoc
sentire, quod dicendo, ubi est, idcirco requiratur illud habitaculum
leonum et illa pascua catulorum leonum, pro eo quod leonem jam dictum
venientem, ut ingrederetur illuc, leonem de tribu Juda Christum, cum
viderent eum quasi agnum male susceperunt, tanquam leones et catuli
leonum. Susceperunt me, ait, sicut leo paratus ad praedam, et sicut
catulus leonis habitans in abditis (Psal. XVI). Leones illi pontifices,
et catuli leonum Pharisaei fuerunt. Habitaculum leonum civitas
Hierusalem, pascua leonum templum opulentum. Ibi namque praedam de
populo faciebant, et ob eamdem causam ita pascua catulorum leonum, sicut
recte dicta est, et erat illa domus spelunca latronum (Luc. XIX), et
revera ubi arguitur mundus, recte ipsa redargutio ab illo tali leonum
habitaculo incipitur, quia veniens ad hunc mundum leo, de quo jam
diximus, leo de tribu Judae Christus, suam illi habitaculo praesentiam
corporalem exhibuit, ut primum ingrederetur illuc, et deinde in omnes
gentes poenitentia et remissio peccatorum praedicaretur in nomine ejus
(Act XIII). Fatui leones et stulti catuli leonum, qui propositum illius
avertere putaverunt, occidendo illum: nam ille moriendo cepit
sufficienter catulis suis, unde jam dictum est et de ipso quoque
habitaculo leonum tam sufficienter cepit, ut nullus deesset de omnibus
quos habere voluit. Etenim crediderunt, inquit Lucas, quotquot
praeordinati erant ad vitam aeternam (ibid.). Igitur primo, ut jam
dictum est, arguendum erat illud habitaculum leonum, et ita, ut
perditionis mundi sive judicii, quo mundus judicandus est per ignem,
fieret exemplum. Hoc est quod confestim requisito, et quasi astante reo
illo leonum habitaculo, talem edidit sententiam: Ecce ego ad te, dicit
Dominus exercituum, et succendam usque ad fumum quadrigas tuas, et
catulos tuos comedet gladius. Exterminabo de terra praedam tuam, et non
audietur ultra vox nuntiorum tuorum. Sententia haec jamdudum super illud
habitaculum venit, et eventum ejus totus orbis audivit. Ecce, inquit, ad
te, dicit Dominus exercituum. Quis ille Dominus exercituum haec dicit,
nisi ille leo qui, ut jam dictum est, ivit ad eam, cui haec dicit? Nam
ipse est Dominus exercituum, et competenter nunc seipsum nominavit
Dominum exercituum, dum dicit: Ecce ego ad te, subauditur, venio cum
exercitu Romanorum. Mei namque non solum exercitus angelorum, verum
etiam exercitus hominum, exercitus cunctarum gentium mihique militant,
etiam dum nesciunt meamque voluntatem faciunt, dum gens in gentem et
regnum consurgit adversus regnum, miroque modo justis judiciis meis, non
justa, sed valde injusta intentione sua, serviunt. Ecce ego, inquam, ad
te, non jam ut agnus, sicut prius in multitudine misericordiae, sed
tanquam leo cum exercitibus suis, cum exercitibus Romanis, in ira et
justo furore. Talis ecce ego veniam ad te, et succendam usque ad fumum
quadrigas tuas, et catulos tuos comedet gladius. Hoc ego faciam per
manus exercituum meorum, per manus Romanorum. Quadrigas tuas, id est
superbiam tuam, civitates tuas, et omnia superbiae tuae instrumenta,
ipsumque templum, elationis tuae currum praecipuum succendam usque ad
fumum, id est non ita ut exstinguatur et remaneat semiustum, ut fieri
solet, quando concurrentibus auxiliis, antequam cuncta devoret
exstinguitur incendium; sed ita ut omnibus consumptis et materia
deficiente morientis ignis, reliquiae convertantur in favillam et fumum,
videlicet secundum Sodomorum exemplum, de quibus ita scriptum est:
Abraham autem consurgens mane, ubi steterat prius cum Domino, intuitus
est Sodomam et Gomorrham, et universam terram regionis illius; viditque
ascendentem favillam de terra, quasi fornacis fumum (Gen. XIX). Sicut
nullus fuit qui exstingueret Sodomam, vel propter quem deberet Deus
parcere illi regioni, egresso Loth cum suis, ita nullus erit qui me
succendente exstinguat te, ad quam ivi et a qua recessi, et usque ad
favillam et fumum ardebis, et tunc catulos tuos, id est filios qui in te
sunt, comedet gladius, id est cadent ore gladii, et qui superfuerint
captivi ducentur in omnes gentes (Luc. XXI). Exterminabo de terra
praedam tuam. Quam praedam tuam, nisi domum tuam, domum quondam meam,
quam cum deberet vocari vel esse domus orationis, tu speluncam latronum
fecisti (Luc. XXI). Illam talem praedam tuam ita exterminabo ut non sit,
ut non remaneat lapis super lapidem, qui non destruatur (Luc. XXI). Et
non audietur, ait, ultra vox nuntiorum tuorum. Nuntios, quos Graece
dicimus angelos, sacerdotes intelligimus, juxta illud in Malachia: Labia
sacerdotis custodiunt scientiam, et legem requirunt ex ore ejus, quia
angelus Domini exercituum est (Malach. II). Ejusmodi nuntiorum sive
angelorum quondam vox audiebatur, quia videlicet sacerdotes hostias
immolantes pro populo orabant et exaudiebantur; sed ultra, inquit, vox
eorum non exaudietur, et neque preces neque sacrificia de manibus eorum
suscipientur. Hinc est quod in Isaia loquitur: Et cum extenderitis manus
vestras, avertam oculos meos a vobis; et cum multiplicaveritis
orationem, non exaudiam, manus enim vestiae plenae sunt sanguine (Isa.
I). Proinde cum dicit, vox nuntiorum tuorum, pariter intelligendum est,
et non jam meorum. Olim quippe sacerdotes illi templi, sicut et
prophetae dicebantur et erant nuntii Domini. De sacerdotibus jam ante
dictum est exemplum, labia sacerdotis (Malach. II), etc. Porro de
prophetis illud exemplum sive testimonium est: Et dixit Aggaeus nuntius
Domini de nuntiis Domini (Aggaei I), etc. Olim, inquam, erat, ut
dicerentur illius templi sacerdotes sive prophetae, angeli sive nuntii
Domini, sed ex quo civitas vel gens illa Christum negavit ante faciem
Pilati, jam non sunt nuntii Domini, et idcirco vox nuntiorum signanter
tuorum dixit, et non jam meorum, debet subintelligi.
|
|