CAPUT XIX. Quid sit vulgus promiscuum et innumerabile cum eis ascendere.

“Profectique sunt filii Israel de Ramesse in Socoth sexcenta fere millia virorum absque parvulis. Sed et vulgus promiscuum et innumerabile ascendit cum eis, oves et armenta, et animantia diversi generis multa nimis.”

Quamvis in pluribus eorum non beneplacitum fuerit Deo, siquidem postrata sunt corpora eorum in deserto (I Cor. X), nomen tamen filiorum Israel, numerusque perfectus, scilicet centuplex senarius, eos tantum significat qui sic ad Christum veniunt fugientes hunc mundum, ut et digni gratia vel adoptione filiorum Dei, et apud Patrem omnes numerati sunt. Caeterum

“vulgus promiscuum et innumerabile,”

quod ascendit cum eis, eo ipso quod innumerabile fuit, typum eorum gessit qui quam plurimi ad fidem nomine tenus veniunt, et verbo tenus confitentur se nosse Christum. De qualibus Propheta in psalmo dicit:

“Annuntiavi et locutus sum, multiplicati sunt super numerum (Psal. XXXIX).”

Porro quod sequitur:

“Coxeruntque farinam quam dudum conspersam de Aegypto tulerant, et fecerunt subcinericios panes azymos, neque enim poterant fermentari, cogentibus exire Aegyptiis et nullam moram facere sinentibus,”

idem est ac si diceretur: Etiamsi non fuissent a fermentato prohibiti, tanta fuit instantia exire compellentium ut non possent fermentari. Ejusmodi dictio saepe dicto consensit azymorum mysterio, quia videlicet quod azymi, id est sinceri, de tenebris peccatorum nostrorum exivimus, non hoc industriae nostrae, sed divinae gratiae debet ascribi, quae spirituales Aegyptios cum suo fermento citius absistere compulit.