CAPUT 2

Et erit iste pax Assyrius cum venerit in terram nostram, et quando calcaverit in domibus nostris. In nonnullis codicibus legitur Assyriis, et ordinatior littera videtur. Si enim legendum est Assyrius, cur praepostere et dicere maluit, Assyrius cum venerit, quam dicere cum Assyrius venerit? Itaque secundum utramque litteram exponendum est, et primum secundum hanc litteraturam, et erit iste pax, Assyrius cum venerit in terram nostram. Quando venerit diabolus, ait beatus Heronymus, qui dicitur Assur, super terram regionemque credentium, et eorum quos puscet Dominus in fortitudine et in sublimitate nominis Domini Dei sui, et calcaverit eos tribulationibus variis, et domos animarum nostrarum, id est corpora, quasi superbus ascenderit atque depresserit, et tamen nos nihil separaverit a charitate Christi, tunc Christi pax sive ipse Christus erit in nobis, et dicetur de sancto, Nihil proficiet inimicus in eo (Psal. LXXXVIII). Nunc, ut secundum aliam litterae structuram dicamus, scilicet ita legendo, et erit iste pax Assyriis, cum venerit in terram nostram, primo sciendum quia quod dicitur, cum venerit in terram nostram, et quando calcaverit in domibus nostris, sive, ut rursus post pauca habemus, et cum calcaverit in monte nostro, recte de ipso Domino intelligitur, praesertim cum in exordio sermonis hic idem propheta dixerit: Quia ecce Dominus egredietur de loco suo, et descendet et decalcabit super excelsa terrae (Mich. I), etc., usque ad id quod ait: Quae excelsa Judae, nonne Jerusalem? (Ibid.) Eritque hic sensus: Et erit iste, videlicet Dominus magnificus usque ad terminos terrae, pax Assyriis, id est cunctis gentibus, quarum eo tempore potentissimi erant Assyrii, unde et pro cunctis gentibus recte possunt hic accipi. Erit, inquam, iste pax Assyriis, id est, loquetur pacem gentibus, evangelizabit pacem eis, qui prius erant inimici, cum venerit in terram nostram, id est, cum nos visitaverit, et cum calcaverit in domibus nostris, subauditur, eo quod non cognovisti tempus visitationis tuae (Luc. XIX), o supra dicta filia latronis. Nam idcirco calcabit in domibus nostris, idcirco conculbabit templum et civitatem, ita ut non remaneat lapis super lapidem. Nam quod Dominus calcet et conculcet, testatur ipse dicens in alio propheta: Calcavi eos in furore meo, et conculcavi eos in ira mea (Isa. LXIII). Vae ergo tibi, quae tibi Barabbam latronem donare petisti! et proinde recte diceris filia latronis, et cujus seditiones haereditate possedisti; vae tibi, quia tu conculcaberis quae diceris Israel, pax autem tua Assyriis, id est gentibus poenitentiam agentibus, sicut significatum est, ubi ad praedicationem Jonae Ninive civitas magna Assyriorum poenitentiam egit (Jon. V). Sequitur: Et suscitabimus super eum septem pastores, et octo primates homines, et pascent terram Assur in gladio, et terram Nemroth in lanceis ejus, et liberabit ab Assur, cum venerit in terram nostram, et cum calcaverit in monte nostro. Quorum in persona supra dixerat, obsidionem posuerunt super nos, eorumdem vox ista est, et suscitabimus super eum septem pastores et octo primates homines, vox scilicet prophetarum, sapientium et Scribarum, quos ecce ego mitto ad vos, ait ille judex Israel ad eos, qui maxillam ipsius percusserunt. Ipsi loquuntur etiam haec, et suscitabimus super eum septem pastores et octo primates homines. Super quem dicunt, suscitabimus eum. Nimirum super eumdem saepe dictum judicem Israel. Profecto non vile obsequium, non parvam honorificentiae portionem de studio suo promittunt, ad clarificandum illum tantum judicem, quem filii illius filiae latronis sic inhonoraverunt ut maxillam ejus percuterent. Quaerendum est diligenter quinam sint septem pastores et octo primates homines, et deinde, quid sit suscitari illos super hunc judicem Israel, et tunc patebit quia non levis aut incerta haec pollicitatio est. Septem fide claros et meritis insignes de sanctis Scripturis novimus, similiter et octo primates homines, quos licet hactenus noverimus, necdum tamen numerum et proprias eorum causas animus adeo perpenderat, priusquam loci praesentis diligentia nos excitasset. Primum ergo septem pastores, deinde per ordinem recolamus octo primates homines.