|
Omnia tempus habent, et suis spatiis transeunt universa sub coelo.
Tempus nascendi, et tempus moriendi. Tempus plantandi, et tempus
evellendi quod plantatum est. Tempus occidendi, et tempus sanandi.
Tempus destruendi, et tempus aedificandi. Tempus flendi, et tempus
ridendi. Tempus plangendi, et tempus saltandi. Tempus spargendi lapides,
et tempus colligendi. Tempus amplexandi, et tempus longe fieri ab
amplexibus. Tempus acquirendi, et tempus perdendi. Tempus custodiendi,
et tempus abjiciendi. Tempus scindendi, et tempus consuendi. Tempus
tacendi, et tempus loquendi. Tempus dilectionis, et tempus odii. Tempus
belli, et tempus pacis. Quare mirabamur quod sit distantia tanta inter
bonum et malum, inter doctum et indoctum? Ecce sapientia ibi dilatans
mentem et cor Ecclesiastis, per universum orbem circumduxit eum, et
docuit quod mundus assidua vicissitudine varietur, statu, et actu, neque
fieri aliquid nisi per rerum contraria. Notans igitur clarissimo mentis
oculo res singulas, tempora, et causas, tempora opponens temporibus, res
rebus, innumera contraria redigit ad numerum rerum, non ad cum numerum
quem forte invenit, sed quem naturae ratio ad illud assignavit. Nam
viginti octo a natura matre creati sunt, septem, sex, quinque, quatuor,
tres, duo, et unum, si naturaliter conjungas viginti octo sunt, per
septem quadruplicati. Iste etiam numerus, ut notum est aremitistis, post
primum senarium perfectus est, et suis constat partibus, habet enim suam
mediam, id est quatuordecim habet quartam decimam, id est duos,
septimam, id est quatuor, quartam. id est septem, vicesimam octavam, id
est unum, juncti ergo sibi quatuordecim, duo, septem, quatuor, unus,
perfectam reddunt summam viginti octo. Itaque sicut per sex in primo
ordine perfectum omnia perfecta perfecit, qui verbo omnia creavit (Gen.
I, II), aeque per numerum istum propriis aequum partibus ostendit
natura, imo naturae Deus loquens per Ecclesiasten, qualiter excurrant,
quaecunque per tempora currunt, et quae sub coelo sole variantur. In
isto mundo sapientia semper bene concordat naturae, et nunquam natura
aliud, aliud sapientia dixit. Notum est etiam, quia quidquid homines
agunt, digitis manuum operantur, idque quod faciunt, digitorum figurat
forma. Certe, quot sunt articuli, quot articulorum fluxurae in manibus,
scilicet quatuordecim in dextra, quatuordecim in sinistra, hoc est
pariter viginti octo, tot sunt hic cunctarum variamina rerum. Sicut
dextera adversa et contrapositae sinistrae, ita adversantur cunctae res
sibi contrapositae. Difficile quippe est humanam animam aliquid non
amare, et necesse est ut in quoscunque mens nostra trahatur affectus,
carnis amor spiritus amore superetur, desiderium desiderio restinguatur,
quidquid inde minuitur, hinc crescat. Quin potius semper ingemina: In
lectulo meo per noctes quaesivi quem diligit anima mea (Cant. III).
Mortificate, ait Apostolus, membra vestra quae sunt super terram
(Coloss. III). Unde et ipse postea confidenter aiebat: Vivo autem, jam
non ego, vivit vero in me Christus (Gal. II). Nihil itaque prodest biduo
vel triduo transmisso vacuum portare ventre, si pariter obruatur.
Tempus nascendi, et tempus moriendi. Secundum temporum et rerum
varietatem accepta occasione ab ore Ecclesiastis, hinc Ecclesia, inde
Synagoga, quasi altercando quae sibi videntur propria proloquuntur.
SYNAGOGA. Tempus mihi nascendi erat, cum pater meus Abraham ignem
fugiens Chaldaeorum, pene solus adorabat unum Deum (Gen. XI), qui omnia
de nihilo creavit. ECCLESIA. Et mihi fuit utile tempus nascendi, quando
Eva de latere viri dormientis facta (Gen. II); cum Christo nata, Christo
coadulta, in figura illius de sanguine et aqua lateris ejus (Joan. XIX)
sanctificata sum. Sanctificantur etiam mecum quicunque Christo credunt.
Sed tempus est moriendi, quotiescunque aliquis a bono recedens opere,
vitam perdit, et mortem invenit. Hoc ordine nascimur, hoc ordine
morimur.
Tempus plantandi, et tempus evellendi quod plantatum est. SYNAGOGA.
Tempus plantandi mihi erat, cum me plantavit Deus (Psal. LXXIX), sicut
olivam fructiferam (Psal. LI) in Domine Moses et Aaron et prophetae me
transplantaverunt, ut acidos succos naturalis legis mihi auferrent, et
radicatam in lege secunda excolerent, ut possem dulces et deliciosos
portare fructus. Sed tempus erit evellendi, quando fractis ramis per
incredulitatem (Rom. XI), Judaei in olidam mutabuntur amurcam. Tempus
plantandi, tempus evellendi mihi fuit. ECCLESIA. Et mihi plantandi
tempus fuit, quando me Dominus plantavit ut essem vinea Soreth (Isa. V;
Jer. II). Ego sum vinea: Christus vitis: palmites Christiani (Joan. XV)
toto orbe diffusi morimur. Post veniet tempus moriendi, quando filii
Israel a cultura summi Dei recessuri sunt. Hoc ordine nascimur, hoc
ordine morimur. Apostoli et discipuli credentes sunt botri: botrorum
uvae, fructus operantium bona: sed tempus est evellendi, quia Dominus
dicit: Si quis in me non manserit, mittetur foras sicut palmes et
arescet, et colligent eum, et in ignem mittent, et ardet (ibid.). Tempus
plantandi, tempus evellendi mihi fuit.
Tempus occidendi, et tempus sanandi. SYNAGOGA. Tempus occidendi mihi
fuit, quando Moab et Aggareni, Gebal et Amon, et Amalech alienigenae cum
habitantibus Tyrum, me interficiebant, quando Philistaei, Chaldaei,
Assyrii diverso me tempore affligebant, et occidebant. Tempus sanandi
fuit, quando per Mosem et Aaron, Josue, Samson, David, et Machabaeos,
fortes licet, sera tamen vindicta veniebat. Tempus occidendi fuit, et
sanandi. ECCLESIA. Quis, obsecro te, soror mea Synagoga, quis occisum
sanare potest? quid ultio tua prodest? Ultio non sanat, sed auget
mortibus mortes. Lex tua non sanat: lex tua reos morte multat. Littera
occidit: spiritus vero vivificat (II Cor. III). Dominus noster Jesus
Christus, natus de Virgine, teste Simeone, venit in ruinam et
resurrectionem multorum in Israel (Luc. II). Ille prius occidit, deinde
sanavit: occidit peccata; virtutes fecit vivere. Propterea dicit: Ego
occidam, et ego vivere faciam: percutiam, et ego sanabo (Deut. XXXII).
Tempus occidendi fuit, et sanandi
Tempus destruendi, et tempus aedificandi. SYNAGOGA. Tempus fuit
destruendi templi sub Nabuchodonosor (Jer. LII), quod me nimium
contristavit et tempus aedificandi sub Dario (I Esdr. VI), quod me
usquequaque laetificavit. Sic destructa, sic aedificata sum. ECCLESIA.
Exhilarat faciem meam spiritualis destructio, et aedificatio. Si habitat
peccatum in nostro mortali corpore, exsurgat homo fortis, et induat arma
virtutis: assiliat hostem, destruat urbem peccati, destructam diabolo
restituat urbem Christo: verrat, emundet, exornet pectoris urbem, ut
veniens Dominus, qui non habet ubi caput suum reclinet (Matth. VIII),
habitet ibi. Non ergo possumus aedificare bona, nisi prius destruxerimus
mala, sicut Jeremiae verbum a Deo datum est, ut ante eradicaret, et
suffoderet, et perderet, et postea aedificaret, atque plantaret (Jer.
I). Sic destructa, sic aedificata sum.
Tempus flendi, et tempus ridendi. SYNAGOGA. Tempus flendi mihi imminet,
dum recordor et video civitatem sanctam Jerusalem cunctis reverendam
gentibus, sic desolatam, sic filiis suis dulcissimis viduatam, esse sub
opprobrio et prodigioso monstro. Heu! captivatae, et sub servitio
redactae nostri generis reliquiae, ab ipso Domino de omnibus gentibus
electae, et circumcidendo notatae, cui Deus sua credebat mysteria! Ecce
silet lex digito Dei secundo tabulis inscripta, arca Dei, sedes, et
propitiatorium perdita, portentum, mihi male jam non propitiandum. Tamen
tempus ridendi, repurgia templi mihi spondetur, et Jerusalem iterum
circumdanda novis muris. Lex relicta et libertas reddita jam relaxatae
genti faciet pene res aequas prioribus rebus sub Zorobabel, Esdra, et
Neemia. Illud pro fletu: hoc pro risu accipio. ECCLESIA. Vix mihi
imperare possum, tempore flendi, ut parcam lacrymis, quas cordis
compunctio tribuit. Prius enim timore, post amore compungor. Recolens
quippe mecum, quae, qualia et quanta contra jus naturae, et sanctae
religionis feci, cogor exclamare: Amplius lava me ab iniquitate mea, et
a peccato meo munda me: quoniam iniquitatem meam ego cognosco, et
peccatum meum contra me est semper (Psal. L). Tandem accepta fiducia, et
confidens veniae amore compungor. Non jam mala formidans, sed sperans
aeternae vitae praemia; prae desiderio aeternae patriae tota deficio,
tota liquesco: sicut cera fluit a facie ignis, sicut nix de montibus a
facie solis. Sed gratia Christi tempus spondet ridendi: tum nos omnes
consolabitur suprema dies, quando maxima dabitur merces, hic bene
ridentibus aeterna gloria in saecula saeculorum. Illud pro fletu, hoc
pro risu accipio.
Tempus plangendi, et tempus saltandi. SYNAGOGA. Tempus plangendi mihi
est, quoniam Hebraicus populus durae cervicis, et rebellis Deo suo,
longe a terra sua cum radice sui nominis evulsus interiit. Quid memorem
decem tribus, quas rex Assur victas transmigravit procul ultra montes
Medorum, et alio pene posuit sub orbe? Nulla spes revertendi, nulla spes
miserendi. Duas tribus, quae Judaea vocabantur, devoravit bestia quarta,
terribilis et magna, quam vidit Daniel, Romanum scilicet Imperium, per
litum et Vespasianum. Non plangam super ista, non tundam pectora?
Exspecto tamen saltandi tempus, cum veniet Messias (Joan. IV), et
restituet omnia nobis (Matth. XVII). Ita plangendum: ita mihi saltandum
reor. ECCLESIA. Quod sit tibi, o Synagoga, et mihi tempus plangendi, et
tempus saltandi, Dominus noster bene in Evangelio docet, qui
incredulitatem et duritiam admirans Judaeorum, ait: Cui generatio ista
similis erit? Similis est pueris qui clamant coaevis suis dicentes:
Lamentavimus vobis et non planxistis, cantavimus vobis et non saltastis
(Matth. XI). Pueri isti doctores sunt sancti, pueri propter
simplicitatem appellati. Judaei pueri sensu et lege naturae coaevi, dum
illis cantantibus et praedicantibus audirent verba salutis, credere
noluerunt in eum cui credere vita est (Joan. VI, XI, XVII). Instabant
pueri coaevis suis, dare monita salutis dicentes: Paenitentiam agite,
appropinquabit enim regnum coelorum (Matth. IV), illi ad haec non
planxerunt, peccata sua non doluerunt. Itaque neutrum tibi fuit utile
tempus, o Synagoga: mihi autem per quinque aetates mundi tempus
plangendi fuit, periisse cultum dilecti mei, qui mihi sponsales arrhas
per secretales patriarchas et prophetas miserat. Saltandi tamen, quamvis
longam spem, certa tenebam: licet sero, sciens venturum certo tempore.
Cum me sic variando traherent, inde dolor, hinc amor, tandem advenit
desiderium collium aeternorum (Gen. XLIX), saliens in montibus,
transiliens colles (Cant. II). Et quis unquam sanctorum omnium saltus
tales dedit? Primus saltus ejus fuit de coelo in uterum Virginis,
secundus de utero in praesepium, tertius de praesepio in crucem, quartus
de cruce in infernum, quintus de inferno ad corpus suum resuscitans
illud, sextus de terra ad coelum. Duo adhuc restant saltus: septimus,
cum venerit judicare vivos et mortuos; octavus, cum de judicio saliet
cum suis fidelibus in gloriam suam. Cujus calentes amore et odore
fragrantes curremus, nec tantummodo curremus, sed etiam saliemus, qui
sic volumus currere ut comprehendamus, quo affectum cordis ostendat
gestus in corpore. Ita plangendum, ita mihi saltandum reor.
Tempus spargendi lapides, et tempus colligendi. SYNAGOGA. Tempus
spargendi lapides, et tempus colligendi simpliciter aestimamus, cum
aliquis non bene directus clavo rationis, diruit, aedificat, mutat
quadrata rotundis. Spargendi etiam lapides tempus illud fuit, quando
nobile Salomonis templum, et opus decorum, quod David construxit in arce
Sion, hostilis subvertit virtus, opusque secundum, quod prophetarum cura
ad instar primi aedificavit, sic omnino periit, sic omnino destructum
est, ut non remanserit lapis super lapidem. Sed erit tempus colligendi
et reaedificandi, cum aurea venerit aetas, et omnia in antiquum
restituentur statum. Et non solum Jerusalem, sed et Gomorrheas et
Sodomiticas favillas in magnas restaurari mirabimur urbes. Hoc est
spargere, hoc colligere lapides. ECCLESIA. Aliter est. Vos enim, o
Judaei, vos hic credo figurari, vos estis lapides duritia quidem cordis,
sed non naturae conditione, ad nullum virtutis opus habiles, ubique
spargimini tanquam viles per plateas et compita. Erit tamen colligendi
vos tempus, quia potens est Deus de lapidibus suscitare filios Abrahae
(Matth. III), molitos prius moribus Abrahae. Si enim fuerit numerus
eorum sicut arena maris, reliquiae salvae fient (Rom. IX). Praeterea lex
scripta in tabulis lapideis, vos facit esse lapides, sive lapideos, vos
spargere lapides cogit. Nonne durus lapis est hoc praeceptum legis: Qui
hoc et illud fecerit, morte moriatur? (Exod. XVIII et alib.) Nonne durus
lapis est: Oculum pro oculo, dentem pro dente restitues? (Exod. XXI.)
Tempus est colligendi hos lapides, atque reponendi, quia clamat
Evangelium, misericordiae et pietatis visceribus plenum: Nolo, ait,
mortem peccatoris, sed magis ut convertatur et vivat (Ezech. XVIII).
Nonne vos Jesum tentare volentes, voluistis lapidare moecham mulierem?
Sed Dominus juste pius et pie justus, ratione vos conclusit, et
colligens lapides et ream absolvit, legisque praecepta non resolvit
(Joan. VIII). Hoc est spargere, hoc colligere lapides.
Tempus amplexandi, et tempus longe fieri ab amplexibus. SYNAGOGA. Tempus
amplexandi, et tempus longe fieri ab amplexibus ostendit Dominus per
Jeremiam, qui jussus solvere de lumbis suis lumbare, solvit et abscondit
in Euphrate magno (Jer. XIII), post longum tempus jubente Domino recepit
totum putridum, et nullis aptum usibus, et reddens causam, cujus ante
dederat figuram: sicut lumbare, ait, arctius ambit lumbos, sic filios
Israel ampliori complectebar dilectione, ut esset mihi populus, et ego
essem eorum Deus; postquam autem computruit vitiis et peccatis, et a me
recessit, a lumbis et cordis mei complexibus illum elongans, ab eo
longius ipse recedo. Ecce tempus amplexandi, et tempus longe fieri a
complexibus. ECCLESIA. Et nos, si bona fecerimus, lumbare procul dubio
erimus. Si amaverimus eum, ipse amabit nos. Si vero foedi et putridi,
nec diligimus eum, nec diligimur ab eo. Tempus quoque fuit amplexandi
apud te, o Synagoga, quando vigebat illa sententia: Crescite et
multiplicamini, et replete terram (Gen. I). Nunc tempus successit longe
fieri a complexu, dicente Apostolo: Qui habent uxores, tanquam non
habentes sint (I Cor. VII). Si autem voluerimus ad altiora ascendere,
videbimus sapientiam amplexari amatores suos (Honora quippe eam, ait, et
amplexabitur te [Proverb. IV]), intraque ulnas suas et gremium
strictiore eos tenere complexu. Porro, quia non potest humanus animus
semper in sublime tendi, et de divinis et altioribus cogitare, nec
jugiter in contemplatione esse rerum coelestium, sed interdum
necessitatibus corporis indulgere, propterea tempus est amplexandi
sapientiam, et eam strictius continendi, et tempus relaxandi mentem ab
intuitu complexuque sapientiae, ut curae corporis, et his quibus vita
nostra absque peccato indiget, serviamus. Ecce tempus amplexandi, et
tempus longe fieri a complexibus.
Tempus acquirendi, et tempus perdendi. SYNAGOGA. Tempus acquirendi fuit
Judaeis, quando vigebat in eis certa spes, et certa fides, cum adjuti
meritis sanctorum Patrum, Abraham, Isaac et Jacob, victis et expulsis
Chananaeis, terram possessionum eorum sibi acquisierunt. Postea tempus
venit perdendi, cum relicto Deo suo, qui eos eduxerat de Aegypto, ab
hostibus suis caesi sunt, et expulsi. Hoc fuit tempus acquirendi et
perdendi. ECCLESIA. O mirabile tempus et miserabile! Mirabile quidem
nobis, vobis miserabile. Hoc uno temporis momento concurrunt et nostra
salus, et vestra perditio, cum perdis, acquiro; cum gemis, exsulto; cum
cadis, resurgo. Moreris infidelitate, vivo ego fide et credulitate. Est
et alius modus acquirendi, et perdendi. Acquiro terrena, et curis dedita
activae vitae invigilo studiosius; dum vero tangor amore contemplativae
vitae, gaudeo perdere omnia acquisita pro Christo, cujus amore suspiro,
dicoque: Trahe me post te, curremus in odorem unguentorum tuorum (Cant.
I). Est etiam alius perdendi modus, qui in Evangelio scribitur: Qui amat
animam suam, perdet eam, et qui odit animam suam in hoc mundo, in vitam
aeternam custodit eam (Joan. XII). Magna et mira sententia, quemadmodum
sit hominis in animam suam amor ut pereat, odium ne pereat. Si male
amaveris, tunc odisti; si bene oderis, tunc amasti. Felices qui oderunt
custodiendo, ne perdant amando. Hoc fuit tempus aquirendi et perdendi.
Tempus custodiendi, et tempus abjiciendi. SYNAGOGA. Quam gratum et quam
gloriosum mihi tempus erat, quando ille qui non dormit, neque dormitat,
custodiebat me (Psal. CXX), quem qui habet custodem, nihil potest
sinistri facere, qui habet custodem, non potest deviare! Sed quoniam
venit tempus (Psal. CI) abjiciendi, propter iniquitates meas ille
abjecit me: sanctorum custodias angelorum, quos ne a malis angelis
premeremur, nobis praefecerat, jam removit. Propterea a custode meo
destituta undique, premor, spernor et abjicior, projecta vilior alga.
Sic est tempus servandi; sic tempus projiciendi. ECCLESIA. Est mihi
quoque gratum et gloriosissimum tempus, quo in se credentes semper
Christi servat gratia. Servat intrantes et egredientes; ingredientes ad
se, cum credimus; egredientes, cum de corpore isto solvimur. Est tempus
ut abjicias, et ut abjiciaris. Abjicias credentes in Christo persequendo
illos; abjiciaris a Christo, et a regno coelorum, a quo jamdiu cecidisse
te opera clamant tua. Sic est tempus servandi, et tempus projiciendi.
Tempus scindendi, et tempus consuendi. SYNAGOGA. Tempus scindendi fuit,
quando Jeroboam scindens me de uno corpore inaequales fecit partes:
diviso regno, sicut uncia assem dividit; regi Samariae dexans concessit;
Jerusalem sexantem retinere vix potuit; Samaria decem tribubus praelata
superbit; Jerusalem duabus praelata est tribubus (III Reg. XI). Sic
populus toto orbe olim fama diffusus et gloriosus, non tantummodo regno,
sed etiam toto nomine a cultura et cognitione Dei abscissus est.
Verumtamen tempus suendi spondent nobis patriarchae et prophetae,
quoniam a quatuor ventis non esse congregandos, et in Jerusalem
regnaturos praedixerunt. Sed ista tam longa spes pene me facit exspem.
Nam spes quae differtur affligit animam. Hoc est tempus scindendi, et
tempus consuendi. ECCLESIA. Esto ut dicis, o Synagoga: sed illa sessio
amplius te destruxit, amplius attrivit, quando pro vita mundi moriente
Domino nostro Jesu Christo, velum templi scissum est (Matth. XXVII), et
nudata sunt omnia mystica templi, quae lex celabat Mosi tecta velamine.
Scissura quoque petrarum lapidei te cordis esse ostendit, et a Deo
scissam et a membris illius projectam. Nobis vero tempus scindendi et
tempus consuendi est, cum gratia Christi scindens velamen Mosi, quam lex
velata celabat, plano revelat sermone. Scindit ipse et consuit, quod
nullus alius scindere possit: scindens quippe legem, Evangelii mihi
vestem consuit, exemplis a scissa lege acceptis. Lex est vestimentum
vetus, cui non est aptanda commissura novi panni, ne pejor fiat scissura
(Matth. IX). Confundit enim vestimentum vetus novi panni reparatio.
Scinduntur et veteres utres, quos lex tua consuit, si nova musta
conservanda receperint: nova lex, quam Christus dedit, novos utres
fecit, quibus nova et candida musta Evangelii servanda sunt. Hoc tempus
scindendi et consuendi significabat, quod Dominus in Evangelio aiebat:
Alias oves habeo quae non sunt ex hoc ovili, et illas oportet me
adducere, et vocem meam audient, et fiet unum ovile et unus pastor
(Joan. X). Hoc est tempus scindendi, et tempus consuendi.
Tempus tacendi, et tempus loquendi. SYNAGOGA. Tempus tacendi mihi est,
quoniam cuncta tacent, lex ipsa tacet, legis auctor, et legis dator
tacet, iratusque propter peccata mea cunctos facit ille tacere. Non est
dux, non est rex, non est propheta, non patriarcha, per quos solebant
mihi verba Dei significari. Jam mihi nullus videt futura, nullus
praeterita commemorat. Quis dux cantat epinicia? Tacent cuncta, quae per
allegoriam significandam praesignabant mihi recte vivendi normam. Non
stola, non oleum, non est thus, non holocaustum: non sonat tuba pro
bello, non buccina pro jubilaeo; nulla cithara pro mei memoria dulci
cantu audientes laetificat. Muta diu fui: sed erit tempus loquendi,
quando Messias veniet mea summa voluptas. Tum prae laetitia soluta lege
naturae, laudes Creatoris sui omnis creatura loquetur. Tunc saliet,
sicut cervus, claudus, et clara erit lingua mutorum. Montes et colles
cantabunt coram eo laudem: et omnia ligna silvarum plaudent manu (Isai.
XXXV, LV). Tale tempus tacendi fuit mihi, et tale loquendi. ECCLESIA.
Ego vero reor Pythagoricos, quorum disciplina est tacere per
quinquennium, et postea eruditos loqui, hinc originem sui traxisse
decreti. Discamus itaque et nos prius tacere, ut postea ad loquendum ora
reseramus. Sileamus certo tempore, ad praeceptoris eloquia pendeamus:
nihil nobis videatur rectum esse nisi quod discimus, ut post multum
silentium de discipulis efficiamur magistri. Tale tempus tacendi fuit
mihi, et loquendi.
Tempus dilectionis, et tempus odii. SYNAGOGA. Heu! quantis varior
temporum discursibus!Quam bene gaudebam, quando tempus dilectionis
agebam! Abraham pater meus Domino me conjunxit amandam, et Deus Jacob
jam tunc reprobato Esau, non merito, sed gratuito me coepit amare. Ex
illo pio dominantis amore, dignatam me praeponebam cunctis, mihi sola
placebam, utpote dilecta Deo prae cunctis gentibus, mirabilis orbi lege
nova, sacrisque novis. Quanto cordis amore me dilectam tenebat, qui
dicebat: Qui tangit vos, tangit pupillam oculi mei! (Zach. II).
. . . Sed quid non timeamus amantes?
. . . Quid perpetuum quis credat in ordine rerum?
Tanta dilectio periit, tantus refriguit ignis, vix inter sopitos cineres
parvula remansit scintilla, unde levis se resuscitat ignis. Plena sum
malis, addicta odiis, gravata periculis. Sic amoris mihi tempus, sic
fuit odii tempus.
ECCLESIA. Natura, imo Deus auctor naturae praecipit, ut nos invicem
diligamus, sicut ipse dilexit nos (Joan. XIII). Sponsa virum, vir amet
sponsam, se mutuo fratres; patres filii, et filios parentes; jubet ut
per affectum dilectionis omnes sociemur in unum. Proximus meus sit mihi
alter ego, sit amicus amico. Mandato novo Deus sic nos nobis unit.
Quomodo his sequatur tempus odii, Dominus indicat dicens: Si quis venit
ad me, et non odit patrem, aut matrem, aut uxorem, aut filios, aut agros
propter nomen meum, non potest meus esse discipulis (Luc. XIV). Haec
nova lex est, ut quod amas odio insecteris, amare quod odis. Si pater
aut mater, si sit tibi soror aut frater, qui sit virtuti contrarius
atque saluti, iste odio tibi sit, nullo colatur amore. Quid amicius
pede, manu aut oculo? Si ille scandalizat te, erue eum et projice abs te
(Matth. V). Vel certe tempus amandi legem, et ea quae a lege fuerant
imperata, circumcisionem, hostias, Sabbatum, neomenias, et tempus
odiendi eam Evangelii gratia succedente. Sic amandi mihi tempus, sic
fuit odii tempus.
Tempus belli, et tempus pacis. SYNAGOGA. Heu mihi! qui nescit tempus
belli? Causas bellorum, seriem per bella malorum, si quis velit scire,
hunc pigebit me vidisse, quod nihil reliqui est de priori prosperitate.
Sola teneor spe, sed angor ea nimis longa. Cum venerit Messias,
quandoaurea erunt tempora, tanta erit pax, quae fere omnem fidem
superabit. Tunc praeter multa alia commoda felicis vitae, fiet quod
Isaias nobilis propheta dicit: Habitabit lupus cum agno, et pardus cum
haedo accubabit; vitulus et leo et ovis simul morabuntur, et puer
parvulus minabit eos; vitulus et ursus pascentur simul, requiescent
catuli eorum, et leo quasi bos comedet paleas, et delectabitur infans ab
ubere super foramen aspidis, et in caverna reguli qui ablactatus fuerit
manum suam mittet (Isai. XI, LXV). ECCLESIA. Hoc vero satis nobis
mirabile et venerandum est, quod Dominus Jesus noster pax, et nostrum
gaudium, tempora belli praeponit temporibus pacis, dicens: Non veni
pacem mittere, sed gladium (Matth. X). Gladius iste districtus et durus
tempore, omnes affectus cordis et corporis separat moventes bella contra
se et contra salutem suam. Propterea dicit: Veni enim separare (ibid.),
etc. Paulus apostolus in hoc procinctu belli ac pacis, scuto fidei, et
lorica spei, galeaque salutis, nos accingendos esse praemunit, ut
possimus contra spirituales nequitias resistere (Ephes. VI). In hoc
procinctu quot turmas, et quot cohortes septemplex ducat exercitus, bene
notum est illis, qui septem capitalibus obstant vitiis. Cum talibus modo
colluctantes, tempus belli habemus; tempus vero pacis tribuet nobis
victoriam, cum debellatis vitiis, quae contrahit usus carnis, pax erit
in terra nostra, ubi erit summa libertas et summa voluptas. Propterea
laeti cantabimus: Charitas Dei diffusa est in cordibus nostris (Rom. V).
Unde? Interroga horrearium Dominicum, per Spiritum sanctum qui datus est
nobis. Si ergo divitem aliquem hospitio suscipias, pateris angustias;
ubi manens, tu non vides; ubi illi lectus paretur, ubi conjux, ubi
filii, ubi familia. Quid ago? inquis, quo eo? quo migrabo? Suscipe
divitem Spiritum Dei, dilataberis, non angustiaberis; dices hospiti tuo:
Dilatasti gressus meos (Psal. XVII); quando hic non eras, angustias
patiebar; implesti cellam meam, at non imo exclusisti, sed angustiam
meam. Suscipe hospitem istum, et non sit hospes quasi de transeuntibus.
Non enim debet dare discendendo; veniens habitet in te, et dabit. Ipsius
esto, non deserat te, non inde migret. Tene illum omnino, et dic ei:
Domine Deus noster, posside nos.
|
|