CAPUT XXXIII. De eo quod ait:

“Jam nunc depone ornatum tuum,”

etc., et quid mystice sit, quod Moyses tabernaculum, quod nunc tabernaculum foederis vocavit, extra castra tetendit.

“Audiens autem populus sermonem hunc pessi mum luxit, et nullus ex more indutus est cultu suo. Et Dominus: Jam nunc depone ornatum tuum, ut sciam quid faciam tibi.”

Hoc, juxta historiam, lectorem aedificat, quia videlicet nisi ambulet peccator demisso capite, nondum se scire fatetur Deus quid ei faciat; nullam enim habet materiam struendae misericordiae, nisi ambitio vel habitus poenitententiae praecedat.

“Deposuerunt ergo filii Israel ornatum suum, a monte Horeb, Moyses quoque tollens tabernaculum tetendit extra castra, procul: vocavitque nomen ejus Tabernaculum foederis.”

Putaremus uno die quo descendit Moyses de monte dicta haec esse vel acta, sed ecce littera repugnat; jam enim tabernaculum factum est quod Moyses tetendit extra castra. O ergo magnum et mirum spectaculum, magna et mira dispensatio mysteriorum coelestium. Interim dum tabernaculum constituitur, inimicitiae sunt inter Deum et populum, pro reatu vituli, et non ante solvuntur eaedem inimicitiae, nisi prius tendatur tabernaculum, quod et perinde vocatur tabernaculum foederis. Diximus supra de coelestibus, quorum secundum exemplar, hoc ipsum tabernaculum factum est. Quid igitur est hoc, nisi quia dum essent inimicitiae inter Deum et homines, propter solvendas easdem inimicitias tabernaculum verum,

“quod fixit Deus, et non homo (Hebr. VIII),”

ab incarnatione Christi Filii Dei fieri coeptum est. Proinde valde notandum quod dicitur:

“Et omnis populus qui habebat aliquam quaestionem egrediebatur ad tabernaculum foederis extra castra. Cumque egrederetur Moyses ad tabernaculum foederis, surgebat universa plebs, et stabat unusquisque in ostio papilionis suae. Aspiciebantque tergum Moysi, donec ingrederetur tentorium. Ingresso autem illo tabernaculum foederis, descendebat columna nubis, et stabat ad ostium, loquebaturque cum Moyse cernentibus, quod columna nubis staret ad ostium tabernaculi. Stabantque ipsi, et adorabant per fores tabernaculorum suorum.”

Quidnam est quod tenditur tabernaculum extra castra, nisi quod coelestia sancta, quorum pontifex ac minister Christus est, extra carnales Judaeorum tenduntur caeremonias, quos odivit anima Domini, sicut dicit Isaias? (Isai. I.) Et quid est, quod omnis populus qui habebat aliquam quaestionem, egrediebatur ad illud tabernaculum foederis, nisi quia omnis qui Scripturarum quaerit veritatem, oportet ut egrediatur ad haec sancta Christi sacramenta, per quae sumus Deo reconciliati? Ve'amen quippe quod super Judaeorum cor positum est, in solo Christo revelatur. Quid, inquam, est quod ingresso Moyse tabernaculum foederis, descendebat et stabat ad ostium tabernaculi columna nubis, videntibus cunctis, nisi quod conjuncta lege, quae per Moysen data est, cum gratia et veritate quae per Christum Jesum facta est (Joan. I), stat in ingressu reconciliationis, incarnatio ejusdem Christi Filii Dei, ut videlicet tabernaculum foederis ingredi, id est, Deo reconciliari nemo possit, nisi per istam columnam nubis, in qua thronum suum sapientia posuit, per istam carnem in qua

“corporaliter inhabitat omnis plenitudo divinitatis?”

(Col. II.) Loquebatur cum Moyse, cernentibus universis? Quomodo cernentibus?

“Aspiciebantque, inquit, tergum Moysi, donec ingrederetur tentorium.”

Ergo lex et Evangelium familiare quidem, atque consonum habent colloquium, sed donec omnia compleantur, quae utroque Testamento promissa sunt, Judaei non videbunt; non enim faciem, sed tergum Moysi filii Israel viderunt.