CAPUT XXXII. De eo quod ait:

“Congrega mihi septuaginta viros,”

etc., et quomodo dixerit,

“et auferam de spiritu tuo, tradamque eis.”

“Et dixit dominus ad Moysen: Congrega mihi septuaginta viros de senioribus Israel, quos tu nosti, quod senes populi sint, ac magistri, et duces eos ad ostium tabernaculi foederis, faciesque ibi stare tecum, ut descendam et loquar tibi, et auferam de spiritu tuo, tradamque eis, ut sustentent tecum onus populi, et non tu solus graveris.”

Una eademque ex fornace et ad bonos lumen, et ad malos erumpit incendium, Uno, inquam, ex camino tribulationis, et in reprobos accensus est ignis Domini et in electos diffusus est, qui in Moyse erat spiritus Domini. Cur hoc, nisi ut daretur spes omnibus qui affliguntur exemplo Moysi, qui pie vivere volentes, malis moribus illorum, quorum curam susceperunt, afflicti gemunt, ut sperare scirent, quod ipsis in labore fatigatis, et pene deficientibus, plurimi ex ipsorum proficiant virtutibus? Non enim frustra dictum est:

“Et auferam de spiritu tuo, tradamque eis,”

cum dici potuisset sic: Et de spiritu meo dabo eis. Nam quia patientia merebatur Moysi, ut plures acciperent spiritum Domini, quatenus ex ipsorum profectu, meritum accresceret illi, recte sic dictum est,

“et auferam de spiritu tuo, tradamque eis.”

Nec vero quia dictum est,

“auferam,”

pueriliter suspicemur particulam divisam, atque idcirco Moysi diminutam quam habebat Moyses spiritus Domini gratiam. Sic enim ignis elementaris ejus est potentiae, ut licet divisus in partes, mutuati tamen luminis detrimenta non noverit, quanto magis spiritus Domini verus, et aeternus ignis, cum pluribus impertitur, diminutionem non sentit? Igitur quod dixit,

“auferam,”

idem ac si dixisset, accipiam. Notandum vero diligenter quod cum dixisset:

“Congrega mihi septuaginta viros de senioribus Israel,”

addidit,

“quos tu nosti, quod senes populi sint ac magistri.”

Nam revera Deus non senectutem annorum, sed senectutem requirit animorum.

“Senectus enim venerabilis est non diuturna, neque annorum numero computata. Cani enim sunt sensus hominis, et aetas senectutis vita immaculata (Sap. IV).”

Ista senectus, vel isti cani, non tam oculis corporis, sed judicio agnoscuntur rationis, et tales hoc loco Deus manifeste requirit, dum determinat sic dicendo,

“quos tu nosti.”