CAPUT 7

“Haec animalia plena, inquit, oculis ante et retro.”

In Evangelio Christus

“lux mundi,”

quem

“qui sequitur, non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitae (Joan. VIII),”

loquitur Judaeis:

“Etsi ego testimonium perhibeo de meipso, verum est testimonium meum, quia scio unde venio et quo vado. Vos autem nescitis unde venio et quo vado (ibid.).”

Nimirum istud quoque recte poterat dicere illis, et quibusque similibus illorum recte potest dici: Vos autem nescitis unde venitis aut quo itis. Hoc denique homines infideles animalia caeca atque immunda, differunt ab hominibus piis animalibus luminosis atque mundis; quod illi nec attendere volunt, isti autem sciunt et diligenter attendunt unde veniant, aut quo vadant, ac perinde animalia ante et retro oculis plena sunt. Primum de Christo, quod animal et unum est; et quatuor, ut supra jam dictum est, habet facies, id est quatuor sacramenta principalia, scilicet incarnationem, passionem, resurrectionem et ascensionem; de quibus vel per quae nobis agnoscendus est. De Christo, inquam, certum tenet Catholica fides, quia per singula horum ante et retro oculis plenus est, quia per singula horum scit unde venit et quo vadit. Dum de Spiritu sancto concipitur ex utero Virginis, scit quia a Deo Patre exit, et in mundum venit. Nobis namque retro erat vel est, quod

“a Patre exivit (Joan. XVI),”

imo quod

“in principio erat Verbum, Deus apud Deum,”

et inde huc venit, ante autem, quod in hunc mundum veniens visibilis apparuit, quod

“Verbum caro factum habitavit in nobis (Joan. I).”

Item dum

“sicut ovis ad occisionem ducitur (Isa. LIII),”

nihilominus ante et retro oculis plenus est, sciens unde venit et quo vadit. Scit enim quia natus de utero Virginis, peccatum neque originale contraxit, neque actuale admisit; sicque de Spiritu sancto conceptus novus homo venit et vadit, ad portandas iniquitates omnium nostrum, praevidens quia, juxta prophetam,

“si posuerit pro peccato animam suam, videbit semen longaevum, et voluntas Domini in manu ejus dirigetur (ibid.).”

Item dum resurgit a mortuis, similiter ante et retro oculis plenus est; sciens quia de extrema vilitate venit, ubi minoratus est ab angelis (Psal. VIII, imo tanquam vermis et homo (Psal. XXI) conculcari potuit, et quia vadit et ascendit, ut gloria et honore coronatus constituatur super opera manuum Patris, et omnia pedibus ejus subjecta sint (Psal. VIII). Item dum ascendit in coelum feliciter oculis ante et retro plenus est; sciens quia de judicio judicatus, ab hominibus venit, et quia ad judicium omnes homines judicaturus vadit. In Christo igitur quatuor animalia ante et retro oculis plena sunt, quia in singulis eorum dicere potest:

“Scio unde veni, et quo vado (Joan. VIII),”

ac perinde

“testimonium meum verum est (ibid.).”

Porro tam evangelistis jam dictis quam cunctis imitatoribus ejusdem Christi magno studio semper cautum est, ut et ipsi pro modulo suo similiter animalia sint ante et retro plena oculis, id est sciant unde veniant et quo vadant. Scire namque unde veniant, multum valet illis ad profundae humilitatis custodiam; scire autem quo vadant, proficit illis ad fortitudinem suam legitime custodiendam, juxta illud Psalmistae:

“Fortitudinem meam ad te custodiam (Psal. LVIII).”

Unde enim veniunt et quo vadunt? De nihilo veniunt, quia de nihilo creati sunt, et hoc oculis retro aspiciunt, vadunt autem ad revelationem gloriae filiorum Dei (Rom. VIII), et istud oculis ante se prospiciunt. Item de peccatis et vitiis veniunt, et ad virtutum victorias vadunt. Exempli gratia: Matthaeus (cap. IX) de telonio venit, ubi illum Jesus sedentem vidit, et scribendo Evangelium sive librum generationis Christi, vadit ad thronum istum dare gloriam et honorem, et benedictionem cum animalibus caeteris sedenti super thronum, viventi in saecula saeculorum (I Petr. V). Retro plenus est oculis, humili conscientia recogitans, quis vel qualis fuerit; ante plenus est oculis, cum simplici gratiarum actione recognoscens quid acceperit, et qualis factus sit. Sic et caeteri sancti animalia Dei sunt, ante et retro plena oculis sunt, sciendo unde venerint, vel unde facti sint, et quo vadant, vel ad quid facti sint; sciendo etiam quales per meritum fuerint, et quales per gratiam facti sint: itemque poenitudinem gerendo de malis praeteritis, cavendo de futuris.