|
(CAP. XX.) Quando obsederis civitatem multo tempore, et munitionibus
circumdederis, ut expugnes eam, non succides arbores de quibus vesci
potest, nec securibus per circuitum debes vastare regionem, quoniam
lignum est, et non homo, nec potest bellantium contra te augere numerum.
Si qua autem ligna non sunt pomifera, sed agrestia, sed et caeteris apta
usibus, succide, et instrue machinas, donec capias civitatem quae contra
te dimicat. Summa praesentis capituli haec est, ut ligna fructifera
conserventur, quae autem fructum non faciunt, succidantur. Ergone de
lignis cura est Deo? Si juxta Apostolum, de bobus cura illi non est (I
Cor. IX), quanto magis de lignis insensibilibus cura illi non est.
Igitur ligna ista vel arbores istae homines sunt, et secundum hanc
similitudinem illud accipimus in Evangelio veraciter dictum: Fructus
ergo facito dignos poenitentiae. Jam enim securis ad radicem arboris
posita est. Omnis arbor, quae non facit fructum bonum, excidetur, et in
ignem mittetur (Matth. III.) Nempe qui obsidet civitatem multo tempore,
et munitionibus circumdat, ut expugnet eam, ipse est qui forti armato
custodienti atrium suum fortior supervenit et civitatem ejus civitati
Dei viventis Jerusalem coelesti inimicam, usque ad finem saeculi
expugnare non desinit (Luc. XI). Unde, quia primus ejus adventus in pace
exstitit, et remissionem peccatorum omnibus obtulit, secundus autem in
terrore erit, et eos qui pacem ejus recipere noluerunt, durus debellator
in infernum praecipitabit. In superiori capitulo (quod prae festinatione
praetereamus) eidem alumno suo Christo Filio Dei familiariter dixerat
haec eadem sancta et spiritualis lex: Si quando accesseris ad
expugnandam civitatem, offeres ei primum pacem. Si receperit et
aperuerit tibi portas, cunctus populus qui in ea est, salvabitur, et
serviet tibi sub tributo. Si autem faedus inire noluerint, et coeperint
contra te bellum, oppugnabis eam, etc. Accedens namque ad expugnandam
civitatem primum ei pacem obtulit, qui ingrediens in hunc mundum ad
expugnandum diaboli regnum, primum poenitentiam et remissionem
peccatorum omnibus gentibus praedicavit (Matth. IV). Quem recipere et
portas illi aperire, est corde aperto credere ad justitiam, et ore
patenti confessionem facere ad salutem (Rom. X). Qui hoc modo foedus cum
illo inierint, salvabuntur. Qui autem recipere illum noluerint,
oppugnati et victi tandem gladio judicii ferientur. Igitur, non
succides, inquit, arbores quibus vesci potest, idest non judicabis
peccatores dignos fructus poenitentiae facientes. Quare? Quoniam lignum,
inquit, est, et non homo, nec potest bellantium contra te angere
numerum. Ergone lignum non pomiferum, id est, peccator, non patiens
poenitentiae fructus, homo est, et potest contra pugnatorem istum augere
hostium numerum? Plane homo, id est, sapiens et rationalis adeo sibi
videtur, ut stultitiam arbitretur id quod praedicamus Jesum Christum,
ideo crucifixum (I Cor. I) ut per ipsam crucem suam obsideret vel
impugnaret diabolum, et adeo sibi videtur augere posse hostium Christi
numerum, ut dissertando nonnunquam currenti verbo Dei moram faciat vel
impedimentum. Econtrario, qui judicat se nihil scire inter ejusmodi
homines, nisi Christum Jesum, et hunc crucifixum (I Cor. II), hic suomet
judicio non homo est, sed lignum de coelo expectans rorem, unde
reflorescat et dignum faciendo fructum, primae originis recuperet
statum, quem in Adam perdidit propter concupiscentiae lignum, et hic
talis contra Deum et hominem Christum nec potest, nec vult hostium
augere numerum. Servabitur ergo hic, ille autem tanquam lignum inutile
succidetur, juxta quod scriptum est: Perdam sapientiam sapientium, et
prudentiam prudentium reprobabo (Isai. XXIX; I Cor. I). Sane si qua in
illo vel ex illo procedunt utilia, quae ex adverso ejusdem civitatis
munitionibus efficaciter intorqueri valeant, haec nos, imo qui in nobis
loquitur Christus, rapere non dedignabitur, ut male compositis bene
utatur. Unde provida cum dixisset Scriptura, succide illa, continuo
subjunxit, et instrue machinas, donec capias civitatem quae contra te
dimicat. Hoc ipsum primum Apostolum fecisse legimus, ubi cum dixisset:
In ipso enim vivimus, et movemur, et sumus, continuo subjunxit: Sicut et
quidam vestrorum poetarum dixerunt: Ipsius enim et genus sumus (Act.
XVII). Item: Dixit autem quidam illorum proprius ipsorum poeta:
Cretenses semper mendaces, malae bestiae, ventres pigri (Tit. I).
Itemque non solum non reprehensibile, verum etiam laudabile est quoties
vir ecclesiasticus de lignis agrestibus quae succisa sunt id est de
sapientibus mundi qui damnati sunt, commoda dictorum convehit exempla
vel testimonia, ut suomet robore debelletur civitas, quae adversus
Christum dimicat.
|
|