|
Quod autem dicitur, et descendet, sic accipiendum est ut illud: Clamor
Sodomorum et Gomorrhae multus est, et peccatum eorum aggravatum est
nimis; descendam et videbo utrum clamorem qui venit ad me opere
compleverint, an non est ita, ut sciam (Gen. XVIII). Descendet itaque,
subauditur, non bono illorum, sed sicut descendit visitare sive ulcisci
peccata Sodomorum, quoniam et isti testante alio propheta: Peccatum suum
sicut Sodoma praedicaverunt, nec absconderunt (Isa. III), et calcabit
super excelsa terrae, propter hoc ipsum quod excelsi sunt, id est quod
superbiendo peccant, et peccando superbiunt, et quod valde damnabile
est, aestimatione sua extolluntur, cum conditione terra sint. Quid enim
superbit terra et cinis? (Eccli. X.) Calcabit ergo et conculcabit eos
propter superbiam ipsorum, et consumentur montes, id est ipsi peccatores
superbi apud semetipsos alti, quorum superbia primum in eo manifestum
fuit, quod Hieroboam sibi proponentes contempserunt humilem David
dicendo: Quae nobis pars in David, vel quae haereditas in filio Isai?
(III Reg. XII.) Isti montes, id est summi principes, et colles, id est
mediocres, consumentur et scindentur sicut cera a facie ignis subter
eum, cujus ira non potest portari, et sicut aquae quae decurrunt in
praeceps sursum non revertuntur, sic ipsi per captivitatem in Assyrios
semel delapsi non revocabuntur. Etenim Judae transmigratio in Babylonios
ad tempus quidem revocanda, sed postmodum sub Romanis omnino erat
dispergenda, decem autem tribuum captivitas in Assyrios facta, nunquam
erat vel est reducenda. Cum taliter de loco illo suo Dominus Deus
egressus fuerit, nolite existimare, o populi, quod mutabilitate usus
sit, vel quod in eo culpa sit. Sed quid? In scelere Jacob omne istud, et
in peccatis domus Israel. Omnis culpa ex Jacob est, omnis causa ex
Israel est. Jacob per omne scelus praevaricatus est, Israel per multa
peccata foedus Domini transgressus est. Deus autem fidelis, ait Moses,
et absque ulla iniquitate justus et rectus (Deut. XXXII), ut Psalmista
dicit: Quoniam rectus Dominus Deus noster, et non est iniquitas in eo
(Psal. XCI). Quod scelus Jacob? Nonne Samaria? quae excelsa Judae? nonne
Hierusalem? Ac si dicat: Non indiget ostensione scelus Jacob, id est
decem tribuum, quia videlicet notum et publicum est. Ipsa Samaria scelus
est, quia in omni regno, cujus Samaria metropolis est, vituli aurei
publice pro Deo coluntur, et Baal caeteraque portenta deorum, et ibi
prophetae Domini interfecti sunt, quorum plurimos Jezabel interfecit
(III Reg. XVIII). Similiter Hierusalem metropolis Judae, et templum
illud quondam Domini, quoddam excelsum idolum factum est, maxime ex quo
Athalia filia Jezabel regnavit illic, et idololatriae fluxum illic
introduxit vel auxit. Et ponam Samariam quasi acervum lapidum in agro
cum plantatur vinea, et detraham in vallem lapides ejus et fundamenta
ejus revelabo, et omnia sculptilia ejus concident, et omnes mercedes
ejus comburentur igni, et omnia idola ejus ponam in perditionem, quia de
mercedibus meretricis congregata sunt, et usque ad mercedem meretricis
revertentur. Per conjunctionem, et ponam Samariam, paulo ante scriptis
continuatur, ubi dixerat: Et valles scindentur sicut cera a facie ignis,
sicut aquae quae aecurrunt in praeceps. Congrua valde assimilatio est,
Samariam poni quasi acervum lapidum in agro cum plantatur vinea, quae
videlicet congestio lapidum, nimis est infirma structura, eo quod sine
caemento sit, et lapis lapidi non haereat. Samaria namque semper
dissensiones habuit, maxime in regibus suis toties demutatis, aliis
percussis et succedentibus, imo irruentibus aliis, atque ita factum est
ut usque ad diem extremae captivitatis nunquam sibi cohaererent,
adversus semetipsos scissi, qui semetipsos scinderant tam-a Deo quam a
domo David. Porro illa, quae dicitur vinea, tunc plantabatur, videlicet
tot palmitibus quot fuerunt electi homines gentis illius, ex quo de
Aegypto translata, et ejectis gentibus plantata est, erantque palmites
ejus qui dicit: ego sum vitis (Joan. XV), videlicet habentes fidem ejus
adhuc futuri, sicut et nos credendo quia venit, et manendo in eo
palmites sumus ejusdem vitis. Tantum Samaria, tantumque omnis multitudo
carnis Israeliticae scissa et non permanens in ea fide vel promissione,
quodammodo differebat jam dicta electione, quantum differt lapidum
acervus a vinea quae plantatur, qui videlicet acervus non est vinea,
quamvis propter plantatam vineam congregatur. Conveniens ergo similitudo
est, cum dicit: Et ponam Samariam quasi acervum lapidum in agro cum
plantatur vinea, subjungens, et detraham in vallem lapides ejus, et
fundamenta ejus revelabo, quod idem est ac si dicat: Tradam decem tribus
in captivitatem, et captivitatis ejusdem causas manifestabo. Quod
deinceps subjungit: Et omnia sculptilia ejus concident, et omnes
mercedes ejus comburentur igni, et omnia idola ejus ponam in
perditionem, ad eamdem fundamentorum ejus pertinet revelationem, quia
videlicet sculptilia sive idola penes se habuisse tale est, ac si domum
vitiosis constat innixam fuisse fundamentis, et idcirco stare non
potuisse. Quia de mercedibus, ait, eneretricis congregata sunt, et usque
ad mercedem eneretricis revertentur. Et est sensus: Quia Samaria tanquam
meretrix, quae de turpi mercimonio corporis sui plurima congerit, ita
aurum et argentum sibi congregavit, testante Domino, cum in alio
propheta dicit: Quia fornicata est mater eorum, confusa est quae
concepit eos, quia dixit: Vadam post amatores meos, qui dant panes mihi
et aquas meas, lanam meam et linum meum, oleum meum et potum meum, et
nescivit, quia ego dedi ei frumentum et vinum et oleum et argentum
multiplicavi ei, et aurum, quae fecerunt Baal (Ose. II), et caetera quae
ita concludit. De quibus dixit:
|
|