|
M. Vides ergo, si sunt justi, debent accusari; si volunt exaltari,
debent humiliari. Si autem ideo exaltantur quia humiliantur, ideo
justificantur quia a se ipsis accusantur, profecto sequitur quanto se
huic justitiae putant propinquiores, tanto fiant ab ea remotiores.
D. Huic contrarium videtur quod ab ipsa summa justitia nobis
praecipitur: Appropinquate enim mihi, inquit justitia, et ego
appropinquabo vobis. Et rursum: Accedite ad eum et illuminamini (Psal.
XXXIII, 6). Unde autem homo illuminatur, id lumen esse probatur; est
autem lumen Deus ipse, sicut dicitur: Erat lux vera quae illuminat omnem
hominem venientem in hunc mundum (Joan. I, 9). Jubemur ergo ad lumen
accedere, ut illuminemur; hoc est ad Deum, quatenus, ut ita dicam,
deificemur. Quis autem deificatur, nisi qui justificatur? qui autem
justificatur, hic justitiae appropinquare videtur. Est ergo contrarium,
nos appropinquare ut justificemur, et elongari ut justificemur. Unde
sequi videtur; si ideo justificamur quia justitiae appropinquamus, ergo
non justificamur quia elongamur.
M. Movisti, ut fateor, quod et me movere videtur. Cum ergo haec
contrarietas ex his verbis oriatur, quibus dicitur: Omnis qui se exaltat
humiliabitur, et qui se humiliat exaltabitur, diligenter examinandum
quis ex his verbis purus intellectus habeatur.
D. O quam id a me desideratur!
M. Quid ergo intelligitur in hoc: Qui humiliatur exaltabitur? hominem se
humiliare, hoc est hominem humilitatem habere; humilitatem autem hominem
habere, hoc est hominem se ipsum cognoscere. Ipse autem homo est
peccator; hominem ergo se cognoscere, hoc est peccatorem seipsum
cognoscere, hoc est quod verum est esse de se intelligere; qui autem de
se quod verum est intelligit, juste facit; non potest autem quis juste
facere, nisi justitia id debeat efficere. Juste autem justitia aliquid
efficere non potest, nisi ipsius justitiae qui juste facit debeat
appropinquare. Ergo qui humiliatur, hic est qui justitiae appropinquat;
qui autem justitiae appropinquat, huic justitia appropinquare probatur.
Porro cui appropinquanti justitia appropinquare probatur, hic est qui a
justitia justificatur. Ergo idem concluditur esse ad Deum accedere et
illuminari, et ad Deum hominem appropinquare, et Deum nobis
appropinquare, quod est humiliari et exaltari, id est justificari.
D. Si igitur idem est humiliari quod est justificari, qui autem
justificatur, hic exaltatur; ergo si Dominus prohibet hominem exaltari,
prohibet eum justificari, hominem justum fieri. Quare si Deus prohibet
hominem justificari, prohibet eum justum fieri. Probatur autem injustus,
qui hominem justum prohibet fieri. Est ergo Deus injustus qui hominem
justum prohibet fieri?
M. Deceret te aliquando dissimulare aliquid, et me minime tantum
gravare.
D. Si, non videns veritatem, hanc me videre simularem, me ab ipsa
veritate fraudarem. Sed nullus se debet a veritate defraudare, quare nec
eam ego dissimulare.
M. Unde tibi videtur nasci haec argumentorum contrarietas?
D. Ex hoc quia probasti idem esse exaltari quod justificari.
M. Oculis apertis vides quare, si ideo quia idem intelliguntur, haec tam
contraria concluduntur, ergo si haec duo, id est exaltari et
justificari, accipiuntur contraria, nulla inde sequuntur impossibilia.
D. Jam mihi videor videre.
M. Hoc quoque debes dicere.
D. Scilicet ut ubi dicitur, qui se humiliat exaltatur, exaltatur idem
intelligatur ac si diceret, humiliatur. Tu autem probasti egregie hunc
justificari, quem constat humiliari. Porro ubi dicitur qui se exaltat
humiliabitur, sic exaltari accipiatur, ac si diceretur qui superbit.
M. Sicut ergo humilitas et superbia sunt contraria, ita qui praecipit
hominem humiliari, ut debeat exaltari, id est justificari, et qui
prohibet hominem exaltari, ne debeat humiliari, nihil aliud videtur
praecipere, nisi in uno homine humilitatem proponere, in altero ab ipso
superbiam removere: quod totum est justum facere. Non est ergo injustus
Deus, qui hoc probatur praecipere vel prohibere.
D. Non me poenitet hanc movisse quaestionem, cum magna mei utilitate
solutam.
M. Qua tandem dicito.
D. Jam video sicut nihil superbia detestabilius, ita nihil humilitate
utilius.
M. Licet in hoc diutius immoramur quam vellem, tamen, ut utiliter te
inde commoveam, humilitas est qua in ipsum itur Deum.
|
|