CAPUT XXV. De eo quod ait:

“Anima si peccaverit per ignorantiam,”

et quod ignorantiae diversus modus sit.

“Anima si peccaverit per ignorantiam, feceritque unum ex his quae Domini lege prohibentur, et peccati rea postea intellexerit iniquitatem suam, offeret arietem immaculatum de gregibus sacerdoti juxta mensuram: aestimationemque peccati.”

Notandum quod, cum per ignorantiam peccantibus diversa hactenus pro modo peccatorum vel conditione peccantium remedia praescripserit, nunc animae, id est omni homini cujuscunque conditionis sit, item per ignorantiam peccanti unum idemque animal, scilicet arietem immaculatum offerre quasi mutata sententia decernit. Sed sciendum quia differt utrum per irruentem mentis caecitatem quis ignoret, an per inscientiam legis, aut per improvidam negligentiam ignoret et erret. Nam, verbi gratia, aliter ebrius, aliter ignorat jejunus. Ille namque errat, quia mentis statum vitio perdidit; iste, quia rei de qua agitur, notitiam nunquam habuit. Sic profecto aliter ignorat is cujus oculum obtenebravit concupiscentia, aliter qui vel per aetatem, vel per simplicitatem nescit, quid inter dexteram et sinistram suam habeat. Nam si non esset ignorantia, quam importat furor mali desiderii, nunquam dixisset David, utique legisperitus atque a puero Spiritui sancto assuefactus:

“Delicta juventutis meae, et ignorantias meas ne memineris (Psal. XXIV).”

Et de illo quidem qui sic ignorat, recte dicas:

“Qui ignorat ignorabitur (I Cor. XIV),”

subauditur nisi postea poenitendo intelligat, de his autem qui per inscitiam ignorant, per prophetam suum loquitur Deus:

“Tu doles super hedera, in qua non laborasti, quae sub una nocte nata est, et sub una nocte periit, et ego non parcam Ninive civitati magnae, in qua sunt plusquam centum viginti millia hominum, qui nesciunt quid sit inter dexteram suam et sinistram?”

(Jon. IV.) De hujusmodi nunc dici manifestum est. Sequitur enim:

“Qui”

videlicet sacerdos,

“orabit pro eo quod nesciens fecerit et dimittetur ei, quia per errorem deliquit Domino.”

Non igitur frustra hic omnis anima offeret arietem immaculatum, cum supra qui peccavit per ignorantiam jubeatur pro peccato offerre hircum. Quanto enim aries immaculatus hirco lascivienti praecellit, tanto veniae vicinior est is qui nescienter erravit, eo quem sua concupiscentia, ut ignoraret, obstupefecit.