CAPUT XI. Hominem non ex ignorantia, non ex infirmitate, sed ex superbia peccasse.

Nec vero tantummodo de victoria gloriabatur, verum etiam de justitia, sive de justa victoria sibimet placebat Dei et hominis inimicus nimis injustus. Neque enim invitum, sed volentem hominem vicerat. Denique neque de ignorantia, neque de infirmitate homo excusari poterat. Quomodo de ignorantia excusaretur, cui rem per semetipsum notam fecerat Deus? Quomodo de infirmitate, qui nullas corporis vel carnis suae pugnas patiebatur? Ne saltem esuriret, sufficere poterant caetera omnia paradisi ligna, quae gratia largitoris abundanter uno excepto tribuerat. Ex omni, inquiens, ligno paradisi comede, de ligno autem scientiae boni et mali ne comedas (Gen. II). Restat ut per superbiam et contemptum peccasse credatur, nolendo scilicet pati imperium, nolendo recognoscere quod eumdem quem Creatorem et tam deliciosi paradisi habebat largitorem, deberet habere etiam praeceptorem et Dominum. Ita esse littera quoque manifeste declarat. Cum enim dixisset Dominus Deus ad mulierem:

“Quare hoc fecisti?”

nullum subjectionis aut humilitatis verbum respondit, sed hoc tantum dixit:

“Serpens decepit me, et comedi.”

Adam quoque nihil aliud respondit, nisi hoc:

“Mulier, quam dedisti mihi sociam, dedit mihi de ligno, et comedi (Gen. III),”

profecto responsa haec non consentientium Domino, haud et humilium, sed rebellium sunt et contumacium. Palam enim faciunt dicta haec, quia non quasi per vim capti, sed quasi transfugae defecerant ab imperio legitimi Domini et Creatoris sui. Igitur quodam quidem jure genus humanum pervasor hostis extunc detinebat, sed nihilominus in ipsum tota perditionis hominum causa redundat. Nec verius justa fuit ejus victoria, quam ejusdem invidentis callida malitia et malitiosa calliditas.