|
Ecce, ut arbitror, ostium apertum et intelligentia clarificata est in
istam amplitudinem sive multitudinem Proverbiorum Salomonis. Quantum
enim, quam mirabile spectaculum hic habes quicunque attendis; quantus
hic est incursus, quantus conflictus sermonis sapientissimi, consistens
in oppositione duorum sibi invicem adversantium, justi et impii contra
se invicem compugnantium, per antitheta horum fere totus liber decurrit:
|
“Filius sapiens laetificat patrem, filius vero stultus moestitia est
matris suae. Non proderunt thesauri impietatis, justitia vero liberabit
a morte. Non affliget Dominus fame animam justi, et insidias impiorum
subvertet (Prov. X).”
|
|
Sic incipientem opponere oppositiones tam multiplices justi et impii,
sive sapientis et stulti, specta oculis intentis, et tunc demum in hoc
spectaculo oppido delectaberis, si certos noveris terminos justi et
impii, sive justitiae et impietatis. Quaenam est justitia nostra, nisi
fides nostra? Sive quis est justus, nisi qui credit? Nam
|
“justus, ait Scriptura, ex fide vivit (Habac. II).”
|
|
Nimirum infidelitas econtra injustitia est, et infidelis derisor justi
impius est. Pulcherrimum ergo hic est post aedificationem domus, quam
per Incarnationis mysterium sapientia sibi aedificavit, in cunctis
divisionibus sive oppositionibus libri hujus, illum intelligere gladium,
de quo ipsa Sapientia incarnata dixit:
|
“Non veni pacem mittere, sed gladium (Matth. X).”
|
|
Extunc enim maxime, et multo plus quam eatenus, justi et impii, sive
sapientes et stulti contra semetipsos divisi, ex suis studiis contrariis
manifesti facti sunt. In qua nimirum rationabili consideratione illud
quoque non minime delectat, quod in initio talium oppositionum prius
oppositae consistunt: hinc sapientia mater justorum, et illinc stultitia
mater impiorum. Ait enim:
|
“Principium sapientiae timor Domini, et scientia sanctorum prudentia.
Per me enim multiplicabuntur dies tui, et addentur tibi anni vitae.”
|
|
Statimque subintulit:
|
“Mulier stulta et clamosa, plenaque illecebris, nihil omnino sciens,
sedit in foribus domus suae super sellam in excelso urbis loco, ut
vocaret transeuntes viam et pergentes itinere suo. Quis est parvulus?
declinet ad me. Et vecordi locuta est: Aquae furtivae dulciores sunt, et
panis absconditus suavior (Prov. IX).”
|
|
Nomine stultae mulieris, sine dubio denotat procacem nimisque loquacem,
imo et fallacem sapientiam saeculi, extollentem se adversum sapientiam
Dei, ex quo tempore, maxime illa domum, sicut jam supra dictum est, sibi
aedificavit, et immolatis victimis suis, misit ancillas suas, ut
vocarent ad arcem et ad moenia civitatis. Utriusque filiorum fines,
scilicet filiorum sapientiae et filiorum stultitiae, quam diversi, imo
quam contrarii fuerint vel sint, sequentis libri fere tota series
declamare intendit, per antitheta, sicut jam dictum est, hujusmodi:
|
“Filius sapiens laetificat patrem, filius vero stultus moestitia est
matris suae (Prov. X).”
|
|
Levemus in directum oculos nostros per omnem mundum, sive in fines,
orbis terrae, quo exivit sonus apostolorum, ubi fusus est sanguis
martyrum, ubicunque voce et litteris decertavit sapientia Patrum
orthodoxorum pro gloria domus, quam sibi sapientia aedificavit,
septemque ejus columnarum contra stultitiam Judaeorum, adversus
impietatem paganorum et contra nequitiam haereticorum, et palam est,
quia experimentis horum, quae ad hoc dicuntur per tot oppositiones
sententiarum, omnia plena sunt.
|
|