CAPUT XI. De eo quod Abraham propinquum suum Lot liberaverit.

(CAP. XIV.) Factum est autem in illo tempore ut Amraphel rex Sennaar, et Arioth rex Ponti, et Chodorlahomor rex Elamitarum, et Thadal rex gentium, inirent bellum contra Bara regem Sodomorum, et contra Bersa regem Gomorrhae, et contra Sennaab regem Adamae, et contra Semeber regem Seboim, contraque regem Bale, ipsa est Segor. Omnes hi convenerunt in vallem silvestrem, quae nunc est mare Salis, etc. Diviso Lot ab Abraham et habitante in Sodomis, bella consurgunt, et Lot captivus ducitur, quia videlicet pro eo quod commistum est genus Abrahae inter gentes, quod futurum erat, pro eo quod contaminata est terra in operibus eorum, et fornicati sunt cum diis alienis, suscitavit eis Dominus hostes, verbi gratia Moab, et Ammon, et Madian, et caeteras gentes, et iratus est, sicut ait Psalmista, furore Dominus in populo suo, et abominatus est haereditatem suam, et tradidit eos in manus gentium, et dominati sunt eorum qui oderunt eos, et tribulaverunt eos inimici eorum, et humiliati sunt sub manibus eorum (Psal. CV). Haec omnis terra quinque civitatum Sodomae, Gomorrhae, Adamae, Seboim, atque Bale sive Segor, antea irrigabatur sicut Paradisus Domini: Nunc autem eadem Pentapolis, in testimonium nequitiae, fumigabundam terram, igne consumptam reliquit. Vallis quoque Silvestris, quae nunc est mare Salis, sive vallis Salinarum, in qua fuerunt antea putei Bituminis, ex tunc, id est, post Dei iram et sulphuris pluviam, in mare Mortuum versa est, quod et stagnum Bituminatum appellatur. Bale, quae et Segor (Isa. XV; Jer. XLVIII), lingua Hebraea devoratio dicitur. Tradunt Hebraei hanc eamdem in alio scripturarum loco Salissam nominari, dicique rursum vitulum conternantem, quod, scilicet tertio motu terrae absorpta sit, et ex eo tempore quo Sodoma et Gomorrha, Adama et Seboim divino igne subversae sunt, illa Segor, id est parvula nuncupatur. Siquidem Segor transfertur in parvam. Et percusserunt, inquit, Raphaim in Astarothcarnaim, et Zuzim cum eis, et Emim in Save Cariathaim, id est, in Save civitate. Raphaim gigantes sive robusti, Zuzim et Emim terribiles et horrendi interpretantur. Quibus nominibus gentes, quas percusserunt, fortissimae fuisse significantur. Reversique venerunt ad fontem Misphat, id est, judicii, ipsa Cades. Et per anticipationem hic dicitur fons Judicii, scilicet, quod ex eventu postea tale nomen acceperit. Significat autem locum apud petram, qui fons Judicii nuncupatur, quia ibi Deus populum judicavit (Num. XX). Et percusserunt omnem regionem Amalecitarum in Asasonthamar. Hoc oppidum postea vocatum est Engadi, balsami et palmarum fertile. Porro Asasonthamar in lingua nostra resonat urbs palmarum. Thamar quippe palma dicitur. Regio quoque Amalecitarum hic per anticipationem dicitur, nam Amalec unus fuit de posterioribus Esau. Ecce autem unus qui evaserat nuntiavit Abram Hebraeo qui habitabat in convalle Mambre Amorraei fratris Escol, et fratris Aner, etc. Hebraeus interpretatur transitor. Habitabat in convalle Mambre, hoc est in Hebron, ut supra jam dictum est. Quare autem, cum jam toties Abram nominatus sit, et adhuc in hac Scriptura nominandus sit, ut nusquam Hebraeus dicatur, hoc illum loco Hebraeum, id est, transitorem nominari placuit? Videlicet ob commendandam magnitudinem rei ac virtutis, quod scilicet transitor, id est, peregrinus et advena Deo protegente fecerit rem quam indigenae quinque reges facere non poterant, et de victoribus quatuor regibus unam ultionem, et plenam reportaverit victoriam. Et persecutus est eos usque Dan, ad Phoenicis oppidum, quod postea Paneas dictum est. Dan autem unus est e fontibus Jordanis. Nam et alter vocatur Jor, quod interpretatur rivus. Duobus ergo fontibus, qui haud procul a se distant, in unum rivulum foederatis, Jordanis deinceps appellatur. Sed jam ad sensum supra coeptum revertamur. Capto ab hostibus Lot, Abram assumptis copiis et divisis sociis, subauditur, Aner et Escol et Mambre, super hostes irruit, victorque propinquum liberum reducit, quia videlicet tradito genere ejus in manus gentium, non defutura erat (licet in paucis) fides ejusdem Abrahae, quae saepe liberaret eos, Deo recordationem habente foederis ejus quod pepigit cum Abraham, et suscitante eis salvatores, verbi gratia, Aod contra Moab (Jud. III), et Barac contra Jabin regem Chanaan, et Gedeon contra regem Madian, aliosque suis temporibus duces sive salvatores, tandemque gloriosos reges, bellicosos inimicarum gentium victores.