CAPUT XIV.

Pene igitur tunc, ut supra dixi, et luscus, et mancus, et claudus effectus sum propter ejusmodi scandalum, nisi quia pepercit mihi oculus ille, et manus illa continuit se, et pes in velocitate operis cursu, quo coeperat, desiit currere, non tamen absque offensione, non sine invectione, non absque suae puritatis turbatione. Nam maluit quidem ratione vinci de opere cessando, quam usquequaque scandalizare me perseverantem operando, sed non simul existimare voluit, quod sic simpliciter scandalizatus essem, tanquam unus de pusillis, de qualibus Dominus dicit: Videte ne contemnatis unum de pusillis istis. Dico enim vobis quia angeli eorum in coelis semper vident faciem Patris mei, qui in coelis est (Matth. XVIII). Quae ergo vel qualia perinde perpessus fuerim, poteram praesentibus inserere scriptis, nisi quia res macrae sive exiles non facile conquisitis decorantur verbis, et ut quidam sapientium sive eloquentium saecularium, mandare quemquam litteris cogitationes suas, qui eas nec disponere nec illustrare possit, nec delectatione aliqua allicere lectorem, hominis est intemperanter abutentis et otio et litteris. Hoc interim veraciter dicere possum, quia non parvo experimento didici compati illi, cui Spiritus sanctus in psalmo dicit: In tribulatione invocasti me, et liberavi te, exaudivi te in abscondito tempestatis, probavi te apud aquam contradictionis (Psal. LXXX). Ipse est Joseph, cujus calamitatis, tam breve quam mirabile, praeconium praecedens versiculus taliter edixit: Linguam quam non noverat, audivit (ibid.). Secundum historiam recapitulatio est sive parenthesis, id est interpositio. Non enim quando exivit tribus Joseph de terra Aegypti, sed quando intravit ipse adolescens Joseph, et servivit in terra Aegypti, tunc linguam quam non noverat audivit, et manus ejus in cophino servierunt, donec divertit Deus ab oneribus dorsum ejus (ibid.). Sermo ergo vel sensus integer hic est: Cum Joseph, id est tribus Joseph, sive omnis Israel, exiret de terra Aegypti, ubi servierant filii Israel propter peccatum, quia vendiderant Joseph fratres sui, ubi primus ipse serviens linguam, quam non noverat, audivit, propter quod juste retributum est illis, ut servirent etiam ipsi; cum, inquam, exiret Joseph, id est Israel referens ossa Joseph de terra Aegypti, testimonium hoc posuit in eo Deus adjutor noster, Deus Jacob: In tribulatione invocasti me et liberavi te, exaudivi te in abscondito tempestatis, etc., usque ad finem psalmi. Quorsum istud? Eo nimirum, ut ex meipso mihi compertum esse fatear, non parvam fuisse calamitatis ejus partem hoc ipsum quod in serviendo, et dorso onera ferendo linguam quam non noverat audivit, diu tribulatus antequam assuevisset commercia linguae illorum, quibus famulabatur. Praeterea cum habitaret in domo domini sui, qui optime noverat Dominum esse cum eo, et omnia quae gerebat ab eo dirigi in manus illius, a quo et praepositus gubernabat sibi creditam domum (Gen. XXXIX), nunquid facile vel absque labore invidiam virtute superabat? Putasne quod nullus nequam ibi fuerit oculus, qui gravaretur, eo quod inquilinus imo et servus emptitius tanta domini sui gratia praeferretur super omnes domesticos ejus, et super omnem rem familiarem ejus? Vere sapiens quidam dicit: Qui non est tentatus, quid scit? (Eccli. XXXIV.) Tentatio namque similis eum qui tentatur de similibus quamvis longe majoribus instruit, et me, fateor, instruxit, ut melius intelligerem tribulationem, in qua ille Dominum invocavit, sive absconditum tempestatis, in quo illum Dominus exaudivit. Denique et ego, cum per occasionem scandali supradicti solito majores increvissent mihi fluctus tentationis, tanta in tribulatione fui, tantam in abscondito, id est in mente, tempestatem pertuli, ut pene victus deliberarem deponere pondus curae hujus monasterii, multum immemorillius virtutis, et indiscretus ad memorandam constantiam illius victoris cujus nunc melius memini, quia quantacunque in tribulatione fuisset, quantamcunque in abscondito tempestatem pertulisset, non ipse onera dorso abjecit, sed Deus, ait Scriptura, dorsum ejus ab oneribus divertit. Eo usque sustinuit laudabiliter, et exspectavit patienter, donec Deus diverteret. Turbatus erat interior sensus meus, et idcirco vim discretionis pene amiserat, ut tanti exempli, sive horum similium memoria foras excluderetur.