CAPUT VII.

Quare autem vel quid intendens ita diligenter inculcat dicens, qui ordo vigiliarum omni tempore tam aestatis quam hiemis aequaliter in die Dominico teneatur, nisi forte, quod absit! si tardius surgant, aliquid de lectionibus breviandum sit aut responsoriis? Cur nunquam minus a duodenario numero nos expendere vult in psalmis, in lectionibus, in responsoriis, vigiliarum Dominicae noctis? Videlicet ut apostolorum numerum, sive plures sive pauciores quolibet in loco fuerimus, dum media nocte ad confitendum surgimus, apostolorum, inquam, numerum in nobisipsis repraesentemus, quorum ab illo noctis medio renatum est gaudium, et tristitia paulisper converti coepit in gaudium. Hoc enim perpulchro schemate, vigiliarum completio veraciter dictante formata Spiritu sancto, intellectum habenti significat, dum choro illum jucunditatis concrepante, et alternante modulante hymnum, Te Deum laudamus, antequam finiatur idem hymnus, ingreditur sacerdos sacris indumentis redimitus, praecedente candelarum lumine, et sacri thuris odore. Sive abbas ipse, sive alius quilibet sacerdos ille sit, Domini nostri Jesu Christi personam gerit, qui, ipsa die qua resurrexit, sero stetit in medio jam dictorum apostolorum, et dixit eis: Pax vobis (Joan. XX). Ingreditur autem, choro, ut jam dictum est, concrepante hymnum gloriosum, licet hymnus proprie dici consueverit, laus metrice composita. Nam quia hymnus Graece, dicitur laus Latine, et haec laus, Te Deum laudamus, quam tunc alternando conjubilamus, inter omnes laudes Dei, non est ignobilis, recte hanc venerabilis Pater, hymnum nuncupaverit. Ingreditur, inquam, choris hanc laudem alternantibus, quia quando venit et stetit, ut jam dictum est, Dominus Jesus in medio discipulorum (ibid.), ipsi de illo attoniti, prae imminentis inundatione gaudii loquebantur, sicut evangelista Lucas narrat evidentius: Et surgentes, inquit, eadem hora duo ex discipulis ejus de Castello, quo ierant, nomine Emaus, regressi sunt in Hierusalem, et invenerunt congregatos undecim, et eos qui cum ipsis erant, dicentes: Quod surrexit Dominus vere et apparuit Simoni, et ipsi narrabant quae gesta erant in via, et quomodo cognoverunt eum in fractione panis. Dum haec autem loquerentur, Jesus stetit in medio eorum, et dixit eis: Pax vobis (Luc. XXIV). Pulchre igitur nobis alternatim laudem concrepantibus, sacerdos, modo quo jam dictum est, ingressus, salutat conventum, dicens: Dominus vobiscum, legitque lectionem evangelii, cum timore et tremore stantibus omnibus, quia Dominus, ut jam dictum est, stans in medio discipulorum dixit eis: Pax vobis, et deinde bonum illis de nobis gentibus nuntium injunxit, dicens inter caetera, illis adhuc non credentibus et mirantibus prae gaudio, quoniam sic scriptum est, et sic oportebat Christum pati, et resurgere a mortuis die tertia, et praedicari in nomine ejus poenitentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes (ibid). Et alius evangelista, scilicet Joannes ita dicit: Gavisi sunt ergo discipuli, viso Domino (Joan. XX). Gavisi sunt omnes, et sine dubio gaudii sui voces emiserunt, et exclamaverunt praecipue Thomas ille, qui palpavit et exclamavit: Dominus meus, et Deus meus! (Ibid.) Nonne igitur pulcherrime atque sanctissime perlecta evangelii lectione, respondentes omnes, Amen, simul de ore abbatis sive sacerdotis arripimus hymnum hunc ex praecepto tanti Patris: Te decet laus, Te decet hymnus? Et sic, ait, finiantur vigiliae nocturnae, nimirum in contemplatione et significatione gaudii magni, gaudii, de quo dixit: Iterum autem videbo vos, et gaudebit cor vestrum, et gaudium vestrum nemo tollet a vobis (Joan. XVI).