|
Sanctus dies Epiphaniae, cum tribus ex causis sit celebris, ea namque
die a Chaldaeis Dominus est adoratus (Matth. II), itemque annorum
triginta jam esse incipiens, a Joanne baptizatus est (Luc. III), atque
redeunte anno ex aqua vinum fecit ad nuptias (Joan. III); cum, inquam,
tribus ex causis his sit celebris, primam secundum diurni officii
solemnitatem rationabiliter accepit. Videtur in his tribus excedere,
quod Dominus baptizatus est a Joanne, propter quod et Graeci baptismi
sacramentum hac die numerosius atque solemnius celebrare feruntur. Verum
sancta Romana Ecclesia, semper illa revelatione, qua Petrus Christum
Filium Dei cognovit, illustrata, consuetudinem hanc vitandam esse
proclamat scriptis evidentibus. Dicit enim Leo Magnus, scribens
universis episcopis per Siciliam constitutis, inter caetera:
|
“Miror vos vel praecessores vestros tam irrationabilem novitatem
usurpare potuisse, ut confuso temporis utriusque mysterio, nullam esse
differentiam crederetis inter diem quo adoratus est Christus a magis, et
diem quo resurrexit a mortuis .”
|
|
Ac deinceps:
|
“Proprie, inquit, in morte crucifixi, et in resurrectione ex mortuis
potentia baptismatis novam creaturam condit ex veteri, ut in
renascentibus et mors Christi operetur et vita, dicente beato Apostolo: ”
|
|
|
“An ignoratis, quia quicunque in Christo Jesu baptizati sumus, in morte
ipsius baptizati sumus. Consepulti enim sumus cum illo per baptismum in
mortem (Rom. VI) .”
|
|
Et post pauca:
|
“Ipsa igitur operis qualitas docet celebrandae generaliter gratiae diem
esse legitimum, in quo orta est et virtus muneris, et species actionis.
Ad cujus rei confirmationem plurimum valet, quod ipse Dominus Jesus
Christus, postquam resurrexit ex mortuis, discipulis suis, in quibus
omnes Ecclesiarum praesules docebantur, et formam et potestatem
baptizandi tradidit, dicens: ”
|
|
|
“Euntes docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et Filii
et Spiritus sancti (Matth. XXVIII).”
|
|
|
“De quo utique eos etiam ante passionem potuisset instruere, nisi
proprie voluisset intelligi regenerationis gratiam ex sua resurrectione
coepisse .”
|
|
Item post aliqua:
|
“Si quis autem Epiphaniae festivitatem, quae in suo ordine debito honore
veneranda est, ob hoc existimat habere privilegium baptismatis, quia hoc
quidam putant, quod eadem die Dominus ad baptismum sancti Joannis
accesserit, sciat illius baptismi aliam fuisse gratiam, aliam rationem,
nec ad eamdem pertinuisse virtutem, qua per sanctum Spiritum
renascuntur, de quibus dicitur: ”
|
|
|
“Qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate
viri, sed ex Deo nati sunt (Joan. I).”
|
|
|
“Dominus autem nullius remissione indigens peccati, nec quaerens
remedium renascendi, sic voluit baptizari (Matth. III), quomodo et
circumcidi, hostiamque emundationis pro se offerri (Luc. II), ut qui
factus erat ex muliere, sicut Apostolus ait, fieret sub lege (Gal. IV),
quam non venerat solvere, sed adimplere (Matth. V), et adimplendo
finire, et sicut beatus Apostolus praedicat, dicens: ”
|
|
|
“Finis autem legis Christus, ad justitiam omni credenti. (Rom. X).”
|
|
|
“Baptismi autem sui in se condidit sacramentum, quia in omnibus primatum
tenens, se docuit esse principium (Col. I), et tunc regenerationis
potentiam sanxit, quando de latere ejus fluxerunt sanguis redemptionis
et aqua baptismatis (Joan. XIX) .”
|
|
Non ergo in tribus causis illud eminet, quod Dominus a Joanne baptizatus
est, quia non tunc, sed quando de latere ejus sanguis et aqua
profluxerunt, baptismi sui nobis condidit sacramentum. Eminet autem et
praecipuum est illud, quod a magis utique gentilibus adoratus est, et
illuminatarum cordibus gentium magnam spiritualium praestat materiam
gaudiorum. Gentium namque primitiae jam tunc in illis assumptae sunt.
Assumpsit enim illos pax nostra, quae fecit utraque unum Deum et hominem
in se unum Christum, Judaeos atque gentiles in unum conjungens populum
(Ephes. II). De hoc ergo digne totum missae compositum est officium, in
quo sancta Ecclesia de gentibus electa, pro suae vocationis initio
gratiosum Deo pro sua salute laudis offert praeconium. Tota vero laudum
materia, dona sunt regum, aurum, thus et myrrha (Matth. II). Dona quippe
illa fuerunt, fide fecunda coelesti magisterio deposita, per Spiritum
sanctum intellecta. Quid enim coelesti magisterio dignius, quam auro
regem, thure Deum, myrrha confiteri mortalem? Nihil tale paries ille de
proximo contulit, qui de Judaeis veniens, in pastoribus angulari lapidi
primus sese conjunxit. Nec mirum, illos enim scilicet Judaeos pastores
angelicum instruxit magisterium (Luc. II). Hos autem, videlicet
gentiles, novam stellam suscipientes, solum divini Spiritus
invisibiliter perdocuit oraculum (Matth. II). Bene ergo regum munera
sanctae Ecclesiae fidem integerrimam testantia, totum hujus diei
officium propheticis testimoniis et laudibus personat, veneratur,
honorat. De tertia jam dictae festivitatis causa, scilicet de eo quod
Dominus vinum fecit de aqua, quaeri solet, qualiter eodem die, qua
Dominus baptizatus est, factum esse conveniat. Dominus namque qua die
baptizatus est, neque discipulos elegit, neque miracula fecit, sed
statim ductus est in desertum a spiritu, ut tentaretur a diabolo, ubi et
quadraginta dierum celebravit jejunium, atque inde reversus, tum demum
discipulos elegit, quos et doctrinis instrueret, et miraculis
confirmaret (Matth. IV). Nunquid annum suae aetatis trigesimum, cujus in
initio baptizatus est. totum sine discipulis exegit, et ita redeunte
anno eadem die illud admirabile signum primum coram discipulis fecit?
Ita sa ne credendum est, quomodo tria haec, quae superius dicta sunt,
una die celebrata esse secundum sanctae Ecclesiae auctoritatem negare
non possumus. Nam antequam Joannes traditus esset, Christus neque
publice praedicavit, neque duodecim apostolos elegit. Aperte quoque
liquet secundum Lucae narrationem, quod egressus in virtute Spiritus in
Galilaeam publice praedicans, non statim discipulos elegit, sed ita
docebat in synagogis Judaeorum, et magnificabatur ab omnibus,
|
“et omnes testimonium illi dabant, et mirabantur in verbis gratiae, quae
procedebant ab ore ipsius (Luc. XIV).”
|
|
Et ante persecutionem passus est, ita ut ad praecipitium duceretur,
fugiensque de civitate in civitatem docebat per synagogas sabbatis
(ibid.). Ante et socrum Simonis, quae tenebatur magnis febribus,
curavit, et alia nonnulla fecit, propter quae dixerant ei concives sui
venienti Nazareth, ubi nutritus fuerat:
|
“Quanta audivimus facta in Capharnaum, fac et hic in patria tua
(ibid.).”
|
|
Tribus igitur miraculis ornatum sanctum diem Epiphaniae colimus. Nam, ut
cantavimus: Hodie stella magos duxit ad praesepia, hac die Christus a
Joanne baptizatus est, hac die ad nuptias vinum ex aqua factum est.
Brevi itaque, id est tredecim diebus, triginta annorum aetas ejus
commemoratur. Reliqui tres anni, quibus ipse praedicavit miraculis,
divinitatem suam declaravit, tribus illis, quae sequuntur post
Epiphaniam, Dominicalibus commemorantur officiis. Quae ideo ad
Epiphaniae, id est manifestationis rationem pertinent, quia quaecunque
per tres suae praedicationis annos coelestia divinitatis suae sacramenta
docuit, quaecunque manibus suis tornatilibus et aureis (Cant. V), id est
facile operantibus et divinis fecit, documenta fuerunt, quibus vera per
carnem divinitas innotuit. Unde in prima Dominica illud ponitur
Evangelium, in quo primum testatus est patrem se habere Deum, dicens
parentibus suis:
|
“Quid est quod me quaerebatis? Nesciebatis quia in his quae Patris mei
sunt, oportet me esse? (Luc. II.)”
|
|
In secunda vero legitur Evangelium, quo invitatus ad nuptias aquas
convertit in vinum (Joan. II). Quod vere magnum divinitatis fuit
indicium, solus enim Deus mutare potest naturam, et nostrae reparationis
qua mortale nostrum induet immortalitatem, et corruptio incorruptelam
possidebit (II Cor. XV), venerabile signum, pulchrumque et conveniens
signorum ejus fuit initium. In tertia nihilominus Dominica, qua dicimus,
Atque ad protegendum nos dexteram tuae majestatis extende, secundum
extensionem manus, qua tetigit leprosum dicens:
|
“Volo, mundare (Matth. VIII),”
|
|
vera divinitas ejus secundum fidem centurionis, elucet, dum absens
corpore sanans puerum centurionis, Deum se esset designat, qui praesens
est ubique. Tribus igitur Dominicalibus officiis Domini manifestatio,
scilicet tota trium annorum ejus praedicatio commemoratur.
|
|