CAPUT XLIV. De eo qui in te, id est te sciente, peccaverit, qualiter veram circa illum disciplinam moderari debeas secundum quod ait:

“Si invaluerit apud te manus advenae et peregrini.”

“Si invaluerit apud vos manus advenae atque peregrini, et attenuatus frater tuus vendiderit se ei, aut cuiquam de stirpe ejus, post venditionem potest redimi. Qui voluerit ex fratribus suis, redimet eum,”

etc. In omnem partem periculi lex spiritualis magnam clementiae manum porrigit. Quid enim, si neque ipse peccator delictum suum prodidit, neque publice per alium cognitus est, sed tu solus nosti? Nunquid statim divulgabis? Non utique: Sed

“vade, inquit, Dominus, et corripe eum inter te et ipsum solum: Si te audierit, lucratus eris fratrem tuum (Matth. I).”

“Si ergo, inquit, invaluerit apud vos manus advenae atque peregrini.”

Peregrinus iste diabolus est, qui tunc apud nos invalescit, quando in his qui nostri sunt,

“incrassatur pars ejus, ut ait Habacuc, et cibus ejus electus (Habac. I).”

Nam de hoc peregrino ad David a Domino missus Nathan loquitur:

“Duo viri erant in civitate una, unus dives, et alter pauper (II Reg. XII).”

Ac deinceps:

“Cum autem peregrinus quidam venisset ad divitem, parcens ille sumere de ovibus et bobus suis, ut exhiberet convivium peregrino illi, qui venerat ad se, tulit ovem viri pauperis (ibid.),”

etc. Peregrinus ergo, et ab omni civitate Dei profugus, imo et refuga, diabolus est, quem supervenientem David eo tempore excepit, et quasi grandi convivio nebulonem pavit, quando uxorem Uriae adulteravit, ipsumque gladio filiorum Amon interfecit.

“Si igitur, inquit, invaluerit apud vos manus advenae atque peregrini,”

id est, diaboli,

“et attenuatus,”

id est tentatione superatus,

“frater tuus vendiderit se ei,”

videlicet quomodo David semetipsum vendidit,

“post venditionem potest redimi,”

nec enim debet post peccatum poenitentia denegari.

“Qui voluerit ex fratribus suis redimet eum,”

videlicet corripiendo inter se et ipsum solum (Matth. XVIII), et ita lucrando eum, faciendo etiam quod Apostolus ait:

“Alter alterius onera portate, et sic adimplebitis legem Christi (Gal. VI).”

“Sin autem et ipse potuerit, redimet se,”

praeveniendo scilicet omnem correptionem spontanea confessione, ut supra dictum est. Redimet se, ait:

“Supputatis duntaxat annis a tempore venditionis usque in annum jubilaeum, et pecunia qua venditus fuerat juxta annorum numerum, et ratione mercenarii supputata. Si plures fuerint anni qui remanent, usque ad jubilaeum, secundum hos reddet et pretium,”

etc. Supputare annos a tempore venditionis usque ad annum jubilaeum, pecuniamque juxta annorum numerum id plane est pura ac sincera confessione aperire, rarius an crebrius peccatum sit iteratum, et secundum peccati frequentationem suscipere poenitentiae pensum. Neque enim, si, verbi gratia, adolescens semel et fortuito casu cum virgine peccavit, aut semel furtum fecit, eadem poeniteutiae quantitate plectendus est qua et ille qui saepius peccatum ipsum incidit.