CAPUT 4

Notanda sunt etiam incrementa mali, secundum modos cujusque dictionis. Nam quod secundo ait: Ipsi in Aegyptum convertentur, plus est quam id quod primo dixerat, Aegyptum invocabant; et quod tertio dicit: Reversus est Ephraim in Aegyptum, plus est quam id quod secundo dicit, ipsi in Aegyptum convertentur. Praeterito namque tempore dicendo, reversus est in Aegyptum, consummatam discessionem exprimit; atque addendo, et in Assyriis pollutum comedit, peccati vel apostasiae ejus delectationem vehementer coarguit. Secundum haec dicta, nimirum populus ille de malo in deterius atque in pessimum declinavit. Quando primum de Aegypto exierant, facientes vitulum, Aegyptum invocabant dicentes: Faciamus nobis ducem, et revertamur in Aegyptum (Num. XIV); sed suae voluntati permissi non fuerunt. Quando vero peccatum illud auxerunt, et recedentes a domo David, non unum tantum, sed duos vitulos fecerunt (III Reg. XII), et suae voluntati permissi sunt, recte secundum illud prophetico spiritui dicere conveniebat, quia ipsi in Aegyptum convertentur. Sed ejusdem conversionis nondum finis erat. Adhuc enim suos ad eos Dominus prophetas mittebat, adhuc lucerna David reservabatur in tribu Juda, ubi tandem crucifixerunt Christum, illuc demum propheta intuitum intendens, jam praeterito utitur tempore, dicendo: Reversus est Ephraim in Aegyptum, id est Judaei excaecati sunt, tenebrae factae sunt, obscurati sunt oculi eorum, et sic Pharao et Aegyptus aggravavit cor suum, addendo, et in Assyriis pollutum comedit; non libabunt Deo vinum, et non placebunt ei; evidenter astruit, quia quidquid ex tunc quasi sacrum Judaei comedunt, cum Assyriis, id est malignis spiritibus, pollutum comedunt, quidquid ex tunc libant, quidquid sacrificant, non Deo placitum, sed Deo est adversum, secundum quod et per Isaiam dicit idem Deus: Quo mihi multitudinem victimarum vestrarum? Holocausta arietum, et adipem pinguium, et sanguinem vitulorum, et agnorum, et hircorum nolui. Ne offeratis ultra sacrificium frustra (Isa. III). Haec et caetera cum dicit, profecto confirmat praesentem prophetiae locum, dicentis: Non libabunt Deo vinum, et non placebunt ei. Et ut exprimeret, quam pollutum comedit in Assyriis, id est cum spiritibus malignis, qui per Assyrios solent designari, protinus ait: Sacrificia eorum quasi panis lugentium; omnes qui comedunt eum, contaminabuntur; apud Judaeos, cum pro mortuo sacrificium offerebatur, ipsum sacrificium vocabatur panis lugentium, videlicet propter hac, quia pro mortuo erat oblatum, in cujus morte parentes lugebant. Et quisquis in domo mortui comedisset aliquid vel tetigisset, reputabatur immundus. Unde et aliorsum comedebant usque ad septimum diem. Est ergo sensus: Sicuti ea, quae in domo mortui erant, immunda fiebant, et quisquis ea comedisset aut bibisset, reputabatur immundus, sic istorum sacrificia, quae Dominus in Isaia sese odisse testatur, immunda sunt, et quisquis inde comedit, contaminatur. Quare? Quia panis, inquit, animae ipsorum, subauditur, repositus, juxta illud: Quae enim seminaverit homo, haec et metet (Gal. VI), non intrabit in domum Domini, videlicet quia sacrificatur vel offertur extra gratiam Domini, extra fidem Christi. Haec propheta quasi ad circumstantes respiciens dixerat; nunc ad ipsos, quibus ante loquebatur, iterum oculos forti zelo terribiles convertit et dicit: Quid facietis in die solemni, et in die festivitatis Domini? Haec sub interrogatione, ut eos evigilare faceret exclamavit, cunctisque qui audiunt in attentionem excitatis, rursum se convertit, et causam reddit cur eos tam graviter percunctatus sit. Ait enim: