|
Praeclara hodie in evangelicis et apostolicis litteris, et in ore totius
Ecclesiae praedicato est horum trium, fidei, spei et charitatis. Olim
non ita. Quotus enim est locus in Scripturis veteris instrumenti, ubi
manifestatio luceat propriis nominibus facierum istarum, fidei, spei et
charitatis? Notum quidem et certum est omnem Scripturam divinitus
inspiratam, res ipsas sive virtutes intendere, quae significantur
nominibus istis, sed cum ita sit, nihilominus absoluta eadem nomina fere
ubique praedicet, quod jam ex parte monstravimus. Relativa haec nomina,
quae sunt Pater et Filius et Spiritus sanctus, aut tacuit, aut
rarissime, et cum cautela, et nusquam simul juncta pronuntiavit.
Exempli gratia: Cum sicut superius demonstratum est, fere cuncta, quae
dixit Salomon in Parabolis, pertineant ad gloriam fidei, ubi hoc ipsum
nomen quod est fides, palam annuntiavit? Item in Ecclesiaste, cum fere
cuncta quae illic per multa dicuntur argumenta, hominem provocant ad
coronam spei, ubi spem ipsam nominavit? In Canticis canticorum cum fere
cuncta pertineant ad sacramentum charitatis, ipsam charitatem non multis
vicibus nomine proprio nominavit, dicendo:
|
“Media charitate constravit (Cant. III),”
|
|
et alibi:
|
“Aquae multae non poterunt exstinguere charitatem (Cant. VIII).”
|
|
Itemque alibi:
|
“Ordinavit in me charitatem (Cant. II).”
|
|
Verum hoc nomine charitatis liberius poterat annuntiari sive declamari,
etiam pueris illis, hominibus carnalibus illis, qui nescirent, nec scire
curarent quid fides, quid spes, quid spiritualis dilectio sit, et forte
charitatem sufficientem reputarent viri et mulieris, sive mariti et
uxoris, parentum, filiorum, caeterorumque cognationum, sive affinitatum
dilectionem carnalem. In divinis sermonibus de illa charitate agitur,
cujus est ecclesiastica diffinitio haec: Diligere Deum propter ipsum, et
proximum non qualemcunque, sed inimicum hominem diligere propter Deum
(Matth. V). Nunquid si hujusce dilectionis capaces essent homines,
dixisset eis lex:
|
“Diliges amicum tuum et odio habebis inimicum tuum (Deut. XV).”
|
|
Similiter de fide sentiendum. Si enim fidei capaces tunc essent homines,
per quam Abraham justificatus est (Gen. XV; Rom. IV), nunquid posita
fuisset lex. Et ut per similitudinem sermo iste magis placeat, nunquid
ancillam duxisset Abraham, nisi sterilis fuisset libera? (Gen. XVI;
Galat. IV). Verum nos de his latius alio in opere tractavimus.
|
|