CAPUT XXVII. Cur adhuc carne moriamur, cum quae causa mortis exstiterit, praevaricatio paterna, in sacramento doleatur

Et nunc quidem gaudemus scientes et dicentes cum Apostolo quia corpus quidem mortuum, scilicet certissime moriturum est propter peccatum, spiritus vero vivit propter justificationem (Rom. VIII). Sed et de ipso corpore mortuo sive morituro consolatur nos, non incerta ratio fidei, juxta quam protinus dicit: Quod si Spiritus ejus qui suscitavit Jesum a mortuis, habitat in vobis, qui suscitavit Jesum a mortuis, convivificabit et mortalia corpora vestra, propter inhabitantem Spiritum ejus in vobis (ibid.) Non dixit, suscitabit mortalia corpora vestra, quod de illis nihilominus recte diceretur, et qui ad vocem ejus procedent in resurrectionem judicii, sed convivificabit, inquit, subauditur, Jesu Christo quem suscitavit a mortuis, quod eorum tantum est qui procedent in resurrectionem vitae propter hoc ipsum quod Spiritus ejus habitat in ipsis. Nunc ergo, ut jam dictum est, gaudemus quidem haec scientes, sed in ipso gaudio est, cur procidamus ante Deum, et ploremus coram Domino qui fecit nos (Psal. XCXIV), quia defecimus in ira ejus, et in furore ejus turbati sumus (Psal. LXXXIX). Etenim interim dum in isto mortali corpore gravati ingemiscimus, forte dicat quis: Quoniam in Christo renati, culpam terreni parentis evasimus, cur adhuc ejusdem culpae poenam portamus? Cur adhuc morimur? Cur non absque mortis molestia meliorem ad vitam transmigramus? Cur exspoliamur, et non magis supervestimur? Nam quod a nobis est, ut Apostolus quoque ait, nolumus exspoliari, sed supervestiri (II Cor. V). Ad haec ingemiscentes dicere possumus: Non per solam misericordiam, sed per sociam quoque misericordiae justitiam, requisiti sumus. Imo quod nihilominus magna cum reverentia cogitandum est, non per solam justitiam, sed et per circumvolantem nos misericordiam in primis parentibus nostris mortales facti, et de paradiso ejecti fuimus. Sciendum quippe est quia licet eadem causa, non tamen eadem manu qua in anima morte percussi fuimus, in corpore quoque mortalitati addicti sumus. Etenim mors animae nobis a diabolo adinventa est, mortalitas corporis a provida Dei sapientia, vel sapiente providentia nobis imposita est. Si enim post peccatum vivere vita corporis, et immortales esse permissi fuissemus, daemonibus similes essemus, quia nobis aeque ut illis misera aeternitas, vel aeterna esset miseria. Idcirco nobis bene providens Deus dixit: Ecce Adam quasi unus ex nobis factus est, sciens bonum et malum. Nunc ergo ne forte mittat manum suam, et sumat etiam de ligno vitae, et vivat in aeternum (Gen. III), etc. Haec forte cuiquam grandem videntur sonare iram, sed eruditam habentibus discretionem, magnam profecto spirant clementiam. Item quod dixerat: In sudore vultus tui vesceris pane tuo, donec revertaris in terram, de qua sumptus es, quia pulvis es, et in pulverem reverteris (ibid.), non tam baculus irae quam virga disciplinae est. Quam videlicet disciplinae virgam Psalmista Spiritu sancto praedocente considerans, dicit in persona novi hominis Jesu Christi, imo ipse novus homo nostrum caput dicit, pro omnibus membris suis: Et disciplina tua correxit me in finem, et disciplina tua ipsa me docebit (Psal. XVII). Quid enim haec disciplina mortalitatis, nisi superbiam terrae et cineris corrigit? Quid nos docet, nisi humiliari sub potenti manu Dei? Idcirco Psalmista per concessionem dicit: Mane sicut herba transeat, mane floreat et transeat, vespere decidat, induret, et arescat (Psal. LXXXIX). Et est sensus: Homo statim ex quo natus est mortalis atque passibilis, sicut herba mane viridis et pulchra cito transeat, id est deficiat. Quomodo? In juventutis matutino positus vigendo floreat, et post ab ipso juventutis statu in vesperam senectutis transeat, et in illo vespere positus moriendo, decidat, deinde induret, id est rigidum cadaver fiat, deinde arescat, id est aridus pulvis existat. Non, inquit, hoc oro, ut homo, statim ex quo natus est, immortalis et impassibilis fiat, sed potius concedo divinae sententiae, ut sic transeat. Sed heu, quam indociles sumus ad hanc partem, ut humiles simus, ut coram Creatore nostro dimisso capite ambulemus. Mane sicut herba transimus, et in ipso transitu quasi quercus aut abietes sumus, collum erigimus, et de longinquo statu praesumimus. Quid faceremus, si non quotidie decidentem nostri generis herbam videremus, si non quotidie cervices conditionis nostrae in lutum redigerentur? Bene ergo Creator noster in eo ipso quod iram sonare videtur dicendo, ne sumat de ligno vitae, et vivat in aeternum (Gen. III), nobis providit, ne esset sicut jam supra dictum est, nostra aeque ut daemonum aeterna miseria, vel misera aeternitas, essetque saltem temporalis miseria sive misera temporalitas, ut quandoque fieret vel fieri posset, quod intendebat homo, scilicet aeterna beatitudo, sive beata aeternitas. Igitur quia non eadem manu in corpore mortales facti, qua et in anima mortales sumus, diabolo enim inventore, homo sibi mortem animae conscivit, Deus autem ad corrigendam hominis superbiam, disciplinam mortalitatis corpori imposuit, recte et per sacramentum gratiae Christi culpa diluitur, et tamen haec pars poenae non relaxatur.