CAPUT VI. Quod illud Apostoli dictum:

“Scientia inflat, charitas vero aedificat,”

male intelligentibus nomen scientiae suspectum facit.

Magna et pulchra haec sancti Spiritus gratia, simplicioribus hodieque suspecta est, maxime pro eo quod Apostolus ad Corinthios loquens, dicit de ea: De his autem quae idolis immolantur scimus, quoniam omnes scientiam habemus. Scientia inflat, charitas vero aedificat (I Cor. VIII). Pene hoc solum audierunt, et hoc solum meminerunt, quod dixit, scientia inflat, non quaerentes, aut quaerere scientes, aut quid dixerit, vel cur addiderit, charitas vero aedificat. Tanquam opposita sint haec et simul stare non possint, scientia et charitas, a tanquam opponendo dixerit, scientia inflat, charitas vero aedificat, sic negligenda, imo contemnenda illis videtur scientia, et tunc demum veraciter se arbitrantur dicere: Domine, non est exaltatum cor meum, neque elati sunt oculi mei, neque ambulavi in magnis (Psal. CXXX), cum a scientiae studiis toto sese animo averterint. Nam scientia inflat, inquiunt, ait Apostolus Christus. At ille non sic dixit, non sic dictum suum intelligi voluit, neque scientiae charitatem opponere, sed apponere voluit. Nam scientia, subauditur sine charitate, inflat, charitas vero subauditur cum scientia, aedificat. Denique sic recte componuntur, simulque in sancta Scriptura gradiuntur, charitas et scientia, quomodo sapientia et scientia. Nam charitas ipsa est vera sapientia. Haec nimirum sine scientia aliquantulum aedificat, cum scientia plurimum aedificat, scientia vero sine charitate inflat. Alioquin ipse qui haec loquitur semetipsum (quod absit!) inflatum esse praedicat. Dicturus enim scientia inflat praemisit, scimus quoniam omnes scientiam habemus. Ad hoc ergo tendit, ut scientiam habentes sapientes Corinthii, charitatem quoque habeant, id est infirmos fratres non scandalizent manducando idolothytum argumentando nihil esse immolatum, eo quod nihil sit idolum; nihil enim substantiale ligno aut lapidi sive aeramento accessit, ut fieret idolum, sed accidenti ab artificis manu effigie est figuratum. Haec profecto scientia inflat, dum, charitatem non habens, de eo quod conscientia fratrum cum sit infirma, polluitur, non curat. Itaque suspectam facere, aut contemptibilem non debet viri ecclesiastici conscientiam, id quod ab isto dictum est, scientia inflat, sed potius honorabilis, ut vere est, primum ex eo judicetur quod eam Spiritus sanctus inter septem principalia dona sua numerat, deinde ex eo quod apud Danielem, sic illam auctoritas divina commendat: Qui autem docti fuerint, fulgebunt quasi splendor firmamenti, et qui ad justitiam erudiunt multos, quasi stellae in perpetuas aeternitates (Dan. XII).