|
|
“Et cum aperuisset sigillum quintum, vidi subtus altare animas
interfectorum propter verbum Dei, et propter testimonium quod habebant
et clamabant voce magna, dicentes: Usquequo, Domine, sanctus et verus,
non judicas et vindicas sanguinem nostrum de his qui habitant in terra?”
|
|
Quando is qui ascendens in altum, captivam duxit captivitatem, dedit
dona hominibus, mittendo apostolis Spiritum sanctum, Spiritum veritatis,
qui illos induceret in omnem veritatem, tunc profecto agnus quintum
libri sigillum aperuit. Quaedam enim non parva Scripturarum praeconia
quae de ipso erant, tunc adimplevit. Exempli gratia:
|
“Et erit in die illa, dicit Dominus, effundam super domum David, et
super habitatores Jerusalem, spiritum gratiae et precum (Zach. XII)”
|
|
Item:
|
“Et erit post haec, effundam de spiritu meo super omnem carnem, et
prophetabunt filii vestri et filiae vestrae; senes vestri somnia
somniabunt, et juvenes vestri visiones videbunt (Joel. II),”
|
|
et caetera. Horum namque et similium doctorum eatenus clausum mysterium
ita nunc apertum est, ut Petrus diceret:
|
“Viri Judaei et qui habitatis Jerusalem universi, hoc vobis notum sit,
et auribus percipite verba mea. Non enim, sicut vos aestimatis, hi ebrii
sunt, cum sit hora diei tertia; sed hoc est quod dictum est per
prophetam Joel: Et erit in novissimis diebus, dicit Dominus, effundam de
spiritu meo super omnem carnem,”
|
|
et caetera usque ad id quod ait:
|
“Et omnis qui invocaverit nomen Domini, salvus erit (Act. II).”
|
|
Aperto autem sigillo hoc:
|
“Vidi, inquit, subtus altare, animas interfectorum propter verbum Dei,
et propter testimonium quod habebant, et clamabant voce magna, dicentes:
Usquequo, Domine, sanctus et verus, non judicas et vindicas sanguinem
nostrum de his qui habitant in terra?”
|
|
Animae istae sive interfecti isti, judicium et vindictam reposcentes
sanguinis sui, omnes illi sunt, quos occiderunt homicidae sectatores
Cain, quos clamantes oportebat exaudiri, sicut praedixerat Dominus
pessimae generationi illi:
|
“Ecce, inquit, ego mittam ad vos prophetas, et sapientes, et scribas, et
ex illis occidetis et crucifigetis, et ex illis flagellabitis in
synagogis vestris, et persequemini de civitate in civitatem, ut veniat
super vos omnis sanguis justus qui effusus est super terram, a sanguine
Abel justi usque ad sanguinem Zachariae filii Barachiae, quem occidistis
inter templum et altare (Matth. XXIII).”
|
|
Omnes istas animas, omnes istos interfectos vidi, inquit, clamantes,
scilicet ut venirent haec omnia super generationem istam. Quare? quia
videlicet implebant mensuram patrum suorum, prophetas illos, sapientes
illos, et scribas, quos illo die Spiritus sanctus impleverat, occidendo,
crucifigendo, flagellando in synagogis suis, et persequendo de civitate
in civitatem. Quare autem sub [subtus] altare Dei clamare vel interfecti
esse videntur? Videlicet quia primus eorum Abel propter sacrificium Deo
placitum ab invidente fratre occisus est, et omnes qui a sanguine illius
justi usque ad sanguinem Zachariae filii Barachiae, quem occiderunt
inter templum et altare, interfecti sunt, propter eamdem fidem sive
verbum atque testimonium passi sunt, et ita sub testamento Dei tanquam
sub ara reconditi clamant voce magna, sicut de illo primo dictum est:
|
“Ecce vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra (Gen. IV).”
|
|
Magna autem vox sive magnus clamor, magnum est desiderium eorum quae
Dominum facere velle norunt. Nec enim fas est credere, animas illas
contra Dei nutum quidquam cupere, cum eorum desideria ex ipsius pendeant
voluntate. Clamantes ergo et judicium et vindictam requirentes, recte,
ut fieri solet, in cunctis solemnibus orationibus sive postulationibus a
laude incipiunt, appellando sanctum et verum. Et pulchre nimis
compellatur nominibus istis, ut per ipsa commoveatur, quia debitor est
sanctus in suis factis, de factis aliorum facere veritatem judicii.
Dicendo autem de his qui habitant in terra, graviter Judaici criminis
exprimit summam. Judaei namque quia toti habitabant in terra, quia
terrae inhaerebant, quia coelestia non quaerentes, tantummodo terrena
depressis animis intuebantur, et cupiebant; idcirco sanctos
interfecerunt propter verbum Dei, et propter testimonium quod coelesti
regno Dei perhibebant, non probantes, imo redarguentes illorum
cupiditatem terrenam. Ipsum quoque Dominum propter ejusdem terrenae
habitationis causam fictam interfecerunt. Dixerunt enim:
|
“Si dimittimus eum sic, venient Romani et tollent nostrum et locum et
gentem (Joan. XI).”
|
|
Unde culpans eos Spiritus sanctus per Psalmistam:
|
“Et in iracundia, inquit, terrae loquentes, dolos cogitabant (Psal.
XXXIV).”
|
|
Talium pater atque exemplum fuit ille Cain, qui primus sanguinem justum
fudit, primusque civitatem aedificans atque dedicans ex nomine filii
sui, vagus a Deo et profugus habitabat in terra (Gen. IV). Quod enim
judicium vel qualis est vindicta, quam istae animae magna voce clamantes
exposcere visae sunt; nisi ut secundum exemplum illius Cain, Judaei a
facie Dei ejecti atque absconditi, vagi et profugi, sicut patet hodie,
essent super terram? Dixerat enim ipse Christus in Psalmo:
|
“Deus ostendit mihi super inimicos meos, ne occidas eos, nequando
obliviscantur populi mei.”
|
|
Sed quid?
|
“Disperge illos in virtute tua (Psal. LVIII),”
|
|
inquit. Valet enim populis ad retinendam memoriam [commemorationem]
Christi; id quod Judaei non omnino occisi, sed cum libris suis eumdem
Christum testificantibus, per omnes gentes dispersi sunt. Hoc itaque
voce magna clamabant ad illum judicem sive vindicem sanctum et verum, ut
eos de terra et civitate illa jam ejiceret, et cadere in ore gladii
atque captivos duci faceret in omnes gentes. Sicut tunc illis ipse
terribili praefiguravit signo, quando fecit quasi flagellum de
funiculis, et omnes ejecit de templo, dicens illis post haec inter
caetera:
|
“Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta (Joan. II).”
|
|
Longum quippe de funiculis flagellum, longum significavit, quo
constricti erant,
|
“funiculum peccatorum, a sanguine Abel justi usque ad sanguinem
Zachariae filii Barachiae, quem occidistis inter templum et altare
(Matth. XXIII).”
|
|
De quo cum fuerit filius Joiadae, quaeritur quare Barachiae dicatur
filius, et non Joiadae Barachias, in lingua nostra benedictus Domini
dicitur, et sacerdotis Joiadae justitia Hebraeo nomine demonstratur. Sed
iterum quaeritur, cur usque ad illum Zachariam vel illius Zachariae
sanguinem dixerit aut dicere debuerit. Sanguis namque illius Zachariae
non finis, sed fere principium fuit sanguinis justi, quem illa Jerusalem
fudit, vel qui in ea vel in circuitu ejus fusus est. Illum Zachariam
lapidaverunt ad imperium regis Joas, caeteros autem non paucos deinde
reges et principes Judae interfecerunt, praecipue Manasses (IV Reg.
XXI), de quo Scriptura refert, quia suum quoque filium traduxit per
ignem, et sanguinem innoxium fudit multum nimis, donec impleret
Jerusalem usque ad os (II Par. XXIII). Verum ut de illis et sequentibus
taceam, et ad evangelica tempora, quando haec dicebantur, perveniam,
sanguis sanctorum innocentum, sanguis sancti Joannis Baptistae, sanguis
ipsius Domini, de quo dixerunt,
|
“sanguis ejus super nos et super filios nostros (Matth. XXVII);”
|
|
sanguis istorum prophetarum, et sapientum et scribarum, de quibus
dicebat:
|
“Ecce ego mitto ad vos prophetas, sapientes, et scribas, et ex illis
occidetis et crucifigetis (Matth. XXIII),”
|
|
et caetera; nonne maxime debuerat venire super eos? Consideremus ergo
quod ait usque ad sanguinem Zachariae filii Barachiae, quem occidistis
inter templum et altare (ibid.), ne forte evangelica prophetia sit de
Jacobo justo fratre ipsius Domini. Nam praeter nomen Zachariae caetera
cuncta conveniunt huic. Potest autem propter similitudinem causae vel
mortis suae rectissime Zacharias dici, quomodo item propter
similitudinem causae idem Dominus noster Joannem Baptistam Eliam
nuncupavit (Matth. XI). Hoc admisso nihil est quod repugnet, nam et
filius Barachiae vicinius dicitur iste quam ille, qui fuit filius
Joiadae. Barachias namque benedictus Domini interpretatur. Iste autem et
hujus Jacobi et caeterorum apostolorum pater Christus Dominus, in hoc
eodem Evangelii loco benedictum Domini sese nuncupari voluit, dicens
eis:
|
“Dico enim vobis, non me videbitis amodo donec dicatis: Benedictus qui
venit in nomine Domini (Matth. XXIII).”
|
|
Hoc sine dubio non sine auctoritate Scripturae vult aut voluit, de qua
et paulo ante pueri assumpserant ut dicerent:
|
“Hosanna filio David, benedictus qui venit in nomine Domini.”
|
|
Versus namque est psalmi centesimi septimi decimi. Et vide quanta
secundum locum quoque similitudo mortis, et illius quem primum ex
prophetis illa civitas occidit, et hujus post quem nullum eidem civitati
occidere licuit, ut merito uterque, uno Zachariae nomine consignificati,
debeant intelligi. De illo sic est scriptum:
|
“Spiritus itaque Domini induit Zachariam filium Joiadae sacerdotem, et
stetit in conspectu populi, et dixit eis: Haec dicit Dominus: Quare
transgredimini praeceptum Domini, quod vobis non proderit, sed
dereliquistis Dominum, ut derelinquat vos? Qui congregati adversus eum
miserunt lapides juxta regis imperium in atriis domus Domini (II Par.
XXIV).”
|
|
De isto autem ita refert Josephus (De morte Jacobi lib. XX, Antiq. cap.
7):
Ananus, inquit, pontifex adolescens Anani filius de genere sacerdotali,
accepta occasione, concilium congregavit, et compellens publice Jacobum,
ut Christum Dei Filium denegaret, contradicentem lapidari jussit. Qui
cum praecipitatus de pinna templi confractis cruribus adhuc semianimis,
tollens manus ad coelum diceret:
|
“Domine, ignosce eis, quod enim faciunt, nesciunt;”
|
|
fullonis fuste, quo uda vestimenta extorqueri solent, in cerebro
percussus interiit.
Tradit idem Josephus, tantae eum sanctitatis fuisse et celebritatis in
populo, ut propter ejus necem creditum sit subversam Jerosolymam.
Sufficiens ergo similitudo est, ut recte sic iste dicatur Zacharias,
quomodo Joannes dicitur Elias. Uterque etiam secundum nomen Zachariae,
quod interpretatur memor Domini, in ipso mortis articulo memor fuit
Domini, nisi quod ille secundum austeritatem legis cum moreretur, ait:
|
“Videat Deus et requirat;”
|
|
iste autem secundum dulcedinem Evangelii,
|
“Domine, inquit, ignosce eis, quod enim faciunt, nesciunt.”
|
|
Justus quidem uterque etiam in his verbis extremis, sed differenter,
videlicet pro ratione vel qualitate utriusque temporis legalis et
evangelici. Quod si cui forte haec displicent, dicat ipse si potest, cum
in diversis diversa legantur, ut beatus Hieronymus ait, quis Zacharias
ille sit, cujus et pater proprie Barachias dictus fuerit, et ipse inter
templum et altare occisus sit, et in eo sanguis justus, qui super
Judaeos venit, terminari debuerit; nos jam sequentia videamus.
|
|