CAPUT XIII. Utile fuisse, ut revelaretur per experientiam quod non erat Deus per scientiam, scilicet non posse principatum creaturarum humiliter sustineri, nisi a Verbo incarnato.

Comprobatum, inquam, est, hoc notum esse valde tam angelis quam hominibus electis utile esse. Dicit enim Apostolus:

“Scimus autem quoniam diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum (Rom. VIII).”

Si omnia, nonne inter omnia tale experimentum cooperatur illis in bonum? Profecto non parva cooperatio est bonum res gesta, per quam ad cognitionem Creatoris eruditi sunt et erudiuntur usque nunc. Scimus enim, et adhuc discimus recolendo ista quae nunquam oblivisci debemus, quia necessarium fuit ut neque angelus, neque homo quisquam principatum totius creaturae adipisceretur, sed solus Deus ipse, qui veraciter dicere potest:

“Discite a me quia mitis sum, et humilis corde (Matth. XI).”

Plane et cum angelum summum in coelo, et cum protoplastum collocaret in paradiso, illum super caeteros angelos, istum ut humani generis esset unus propagator sciebat apud se, neutrum posse in talis disciplinae magisterio caeteris praesidere, ut diceret:

“Discite a me quia mitis sum et humilis corde.”

Sciebat, inquam, sed non eo modo quo scire vult res, de quibus judiciariam debet proferre sententiam. Exempli gratia: Sciebat quale peccatum esset Sodomae et Gomorrhae, et tamen dicebat:

“Descendam, et videbo utrum clamorem qui venit ad me, opere compleverint, an non est ita, ut sciam (Gen. XVIII).”

Ergo modo quodam noverat, scilicet, per scientiam, modo quodam nondum noverat, videlicet per experimentum. Ita et antequam angelum sublimaret in coelo, et humani generis propagatorem in paradiso, noverat jam utrumque per scientiam, sed nondum per experimentum. Noluit ante experimentum proferre judicium, exspectans ut notitiae suae participes electos haberet, tam homines quam angelos, quod ab experimento actum est, et utrisque perutile est. Sed jam ad ipsum certamen et victoriam Verbi Dei secundum res gestas recolendam ordine accedendum est.