CAPUT 47

“Jam vos mundi estis, propter sermonem quem locutus sum vobis.”

Sermo quippe, quem nunc erat locutus, sermo passionis et resurrectionis ejus est, videlicet dum diceret:

“Vado parare vobis locum, et si abiero et paravero vobis locum, iterum venio, et accipiam vos ad meipsum, ut ubi ego sum, et vos sitis,”

etc. Itemque nunc novissime dixerat:

“Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis;”

quia videlicet pax vel reconciliatio, qua Deo sumus reconciliati, peccatorum remissio est. Hic autem sermo admistus fidei mundat vos aeque, ut illos ab omnibus peccatis, quia profecto sermonis fides praecedens effectiva causa est, ut sanguis Filii lavet nos a peccatis nostris. Unde Psalmista et ipse lavandus in sanguine Christi:

“Asperges me, inquit, hyssopo et mundabor, lavabis me, et super nivem dealbabor (Psal. L).”

Per hyssopum quippe, quo palmitibus tumor deponitur, fides intelligitur sermonis hujus, qua corda purificantur, quo cum primo asperseris me, inquit, tunc demum lavabis me, et super nivem dealbabor. Igitur

“propter sermonem, inquit, quem locutus sum vobis, jam vos mundi estis,”

quia videlicet propter sermonem mortis quem praenuntiavi vobis, qua transeo ex hoc mundo ad Patrem, et jam in mundo non sum, jam vos mundi estis.

“Manete in me, et ego in vobis. Sicut palmes non potest ferre fructum a semetipso, nisi manserit in vite, sic nec vos, nisi in me manseritis.”

O quam terribilem cunctis praesumptoribus humanae potestatis inopiam, quam veram corporis Ecclesiae caput ejus, Christus Dominus, commendat et defendit unitatem

“Manete, inquit, in me, et ego in vobis.”

Quid enim? Videntur sibi nimii assertores liberi arbitrii, non indigere auxiliantis et miserantis gratiae Dei, tanquam volentes et currentes, sua velocitate vitae sempiternae fructum comprehendere possint. Sed dicit:

“Sicut palmes non potest ferre fructum a semetipso, nisi manserit in vite, sic nec vos nisi in me manseritis.”

Ergo praesumptores, et superbi palmites mali, horrida manu agricolae jure tollendi estis; nisi omnem pulchritudinem omnemque fructuum venustatem non ex vobis, sed ex vitis intima radice procedere confessi fueritis. Itemque et vos, o schismatici, ab Ecclesiae corpore vos praecidentes, et propriis adinventionum vestrarum surculis praecisi, nolite putare quod vitalem fructum ferre possitis. Quis enim vitis et palmitum ejus nesciat unitatem? Quandiu palmites in vite manent, tandiu ascendentem per venas intimas genuinum radicis ejus humorem bibunt, et vivunt, florentque, et flores fructum parturiunt. At vero, si de vite palmes excisus fuerit, jam boni succi ejus particeps esse non potest, ideoque speciem quidem palmitis habet, sed nec vivit, nec usum habet alium, nisi ut in ignem mittatur et ardeat. Haec ergo ipsius Domini et discipulorum ejus idonea similitudo data est. Quandiu enim per unitatem fidei magistro concordant veritatis, mandatum dilectionis servantes, idipsum sentiendo omnes in Christo manent, et singuli de spiritu ejus viventes, internae veritatis gratiam habent (I Cor. XIII; Matth. X), vivitque in salutem communicantium illis, quodcunque celebrant sacramentum Ecclesia Christi. Christus namque in eis loquitur, et quidquid ab eis fit, a Deo factum, et spiritu ejus confirmatum esse recte creditur. At vero ubi dissentientes, seque per haereses et schismata ab unitate fidei dividentes a Christo praecidunt, mortuum est eorum omne verbum, et sacramentum, et quidquid agere videntur infectum, quidquid sacrificare putant, pollutum est. De qualibus Apostolus dicit:

“Habentes quidem speciem pietatis, virtutem autem ejus abnegantes (II Tim. III).”

Verbi gratia, baptismum aquae visibiliter conferre possunt, sed eum in quo tota consistit, virtus baptismi, Spiritum sanctum conferre nequeunt. Eis tamen, qui ab illis baptizantur, si revertantur ad Ecclesiam catholicam, non repetitur lavacrum carnis, si tantum baptizati sint in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti, quod multi haeretici, et haeresiarchae fecerunt, et alio nihilominus erroris ferramento praecisi sunt. Non, inquam, eis repetitur baptismus aquae visibilis, sed tantum per catholicae fidei professionem, perque sanctae Ecclesiae reconciliationem, verae viti, id est Christo, inseruntur, et ita sanctum accipientes dilectionis spiritum virescunt, et fructum salutarem facere possunt. Igitur a vite et manentibus palmitibus sumpta similitudine, sui discipulorumque secum manentium in uno dilectionis spiritu:

“Manete, inquit, in me, et ego in vobis,”

videlicet sicut palmites manent in vite, ut maneat pinguedo vitis in palmitibus. Non enim quia genuinus humor vitis in palmites se diffudit, idcirco palmites in vite manent, sed quia palmites manent in vite, idcirco vitis illos participes efficiat pinguedinis suae. Ita nimirum, non quia spiritus dilectionis de vera vite Christo in cunctos palmites suos diffunditur, et universam Ecclesiam toto orbe plantatam gratiae sempiternae fructuosis onustat charismatibus; non, inquam, idcirco singuli palmites in eadem vite manemus, alioquin nunquam aliquis praecideretur, quia nunquam deest huic viti pinguedo sancti Spiritus, sed quia singuli per unius verae et catholicae fidei confessionem in Christo manemus, idcirco spiritus ejus omnes participes sumus, et vivit omne sacramentum, quodcunque nos, imo ipse per nostrum ministerium operatur. Recte ergo non ait, maneam ego in vobis, et vos in me; sed prius manete,

“inquit, in me,”

deinde

“et ego in vobis,”

et, ut plenius notum faciat quam vere necessarium sit nobis manere in illo, ut maneat ipse in nobis;

“sicut palmes, inquit, non potest ferre fructum a semetipso, nisi manserit in vite; sic nec vos, nisi in me manseritis.”

Eant igitur, et fructum ferre gestiant plantaria mortis et surculi aeternis ignibus deputati, Cerinthus videlicet et Arius, caeterique ficti, quos Spiritus disciplinae sanctus effugit (Sap. I). Nam quidquid apud eos agitur, quodcunque quasi sacrum vel sacramentum celebratur, tam vero verbo vitae et spiritu veritatis caret, quam vere palmes, nisi manserit in vite, fructum ferre non potest, quam vere manus abscissa a corpore vivere vel operari non valet. Sequitur: