CAPUT 10

Igitur condonavi quidem, verumtamen inter caetera pro quibus adjurasti, Pater mi, narrabo quomodo de poena mea riserit, tandemque me consolatus sit. Vir quidam venerando habitu stare visus est, meque intuens familiariter:

“Adhuc, inquit, octo annos victurus es.”

Cum quasi ludibundum haec eum dixisse putare, eumdem sermonem repetens:

“Verum, ait, loquor, adhuc octo annos victurus es.”

Nox erat illa solemnis et festiva beati Matthaei apostoli, cujus super Evangelii fundamentum ut praesens opus construerem, tu exegisti, opus De gloria et honore Filii hominis. Cum sanctas manus ejus osculari vellem, non admisit; et ab hoc depulsus, evigilavi. Quid putas, quomodo subsequentes et dies et menses et annos enumeravi mihi? Sic enim acceperam, et sic eum dixisse volebam, ac si omnino determinasset, atque dixisset ita: Octo annos, et non plus, victurus es. Non attendam, neque attendere volebam prae nimia desiderantis animi festinatione, posse aliquid subesse, in quo errarem, salva visionis veritate, neque recogitabam de Cassio Narniensi episcopo, cui a Domino per ejus presbyterum, ut refert beatus papa Gregorius, hoc demandatum est:

“Age quod agis, operare quod operaris, non cesset pes tuus, non cesset manus tua. Natali apostolorum venies ad me, et retribuam mercedem tuam .”

Tunc e vivo apostolorum natalitius dies imminebat. Eodem ergo tempore sollicitus fuit: secundo quoque anno vel tertio, in mortis exspectatione suspensus, quarto, quinto et sexto similiter. Qui desperare de veritate revelationis poterat, cum ecce anno septimo, in vigiliis exspectati Natalis, lenis hunc calor attigit, atque

“ipso die Natalitio, cum solemnia missarum peregisset, et mysteria sacrae concionis accepisset, e corpore exivit .”

Si parva licet similare magnis, similiter ego, ut ille, sensu sive intellectu properantior fui, quam haberet ipse sermo visionis, quia sicut illi non totum hoc dictum est, Natalitio die apostolorum praesentis anni venies ad me, sic nec mihi dictum fuerat, quod statim completis octo annis, deberem hanc vitam finire. Transierunt ergo mihi septem anni, et octavus annus volvi incoeperat, magna cum exspectatione et pene jugi mortis meditatione, cum ego fere totus et solito vigilantior in me conversus, mirari coepi quid mecum gererem, et qualiter pro exspectatione tantae rei me habere debuissem. Habebam autem tunc in manibus librum beati Augustini De civitate Dei. Et hic erat locus quem legebam:

“Cum autem, inquit, unicuique mortalium, sub quotidianis vitae hujus casibus, innumerabiles mortes quodammodo comminentur, quandiu incertum est quaenam earum ventura sit, quaero utrum satius sit unam, perpeti moriendo, an omnes timere vivendo ,”

etc. Ex occasione lectionis hujus tunc instantius cor meum conveni, laudans cum Ecclesiaste magis mortuos quam viventes (Eccle. IV), ut jam superius dixi, et suspirans consilium hoc mecum inii, quatenus quaererem a Deo precibus attentis veritatem seu certitudinem tantae rei, ut si ex ipso visio supradicta venisset iterato mihi oraculo dignatio ejus ipsam confirmaret. Ad hoc negotium sedit animo sanctum invocare Spiritum, quoniam et si Patris et Filii et Spiritus sancti una substantia est, una divinitas et operatio inseparabilis, tamen sicut Patris proprium est opus hominis conditio, et Filii proprium opus redemptio, sic proprium est opus Spiritus sancti ejusdem hominis illuminatio, revelationumque gratia, et omnium gratiarum divisio. Ad hunc ergo converti me, toto corde, et pro tantae rei negotio ausus sum illum interpellare, licet mihi occurreret, faciemque mentis meae reverberaret illud, quod in Isaia Dominus, cum praemisisset:

“Clamare ne cesses, quasi tuba exalta vocem tuam, et annuntia populo meo scelera eorum, et domui Jacob peccata eorum (Isa. LVIII),”

continuo subjunxit:

“Me etenim de die in diem quaerunt, et scire vias meas volunt, quasi gens quae justitiam fecerit, et quae judicium Dei sui non dereliquerit (ibid.).”

Non enim omnium est responsa Domini quaerere, quae tunc per prophetas administrabantur, sed eorum duntaxat, qui judicium faciunt et justitiam operantur. Verumtamen fiduciam in hoc praestabat non solum communis fides, verum etiam propria quaedam conscientia, seu dignationis ejusdem Spiritus sancti memoria, quia diebus illis nonnunquam visitationem seu respectum ejus modis qualibuscunque sentiebam, super quibus parcendum est, praesertim cum et magnus Apostolus dicat:

“Parco autem, ne quis me existimet supra id quod videt in me, aut audit aliquid ex me (II Cor. XII).”