CAPUT IV. De temperato nomine philosophiae, cur sit positum sive complacitum, et de vanis philosophis, qui dicentes

“se esse sapientes, stulti facti sunt,”

et de eo quod dictum est:

“Perdam sapientiam sapientium.”

Interpretatur autem philosophia sapientiae amor. Hoc nimirum nomine prudentiores scientiam artium liberalium rectius nominaverunt, nam aliqui sapientiam illam, et semetipsos sapientes nuncupare voluerunt. Visum est diligentioribus hoc esse nimirum, videlicet quia multi talium artium, scientiam habentium, nihilominus ita vixerunt, ut etiam apud homines, veram et coelestem sapientiam nescientes, sapientium vocabulo indigni merito judicarentur. Idcirco noluerunt dicere sapientiam, quia non omnes ad quos pervenit haec scientia sapientes, id est stultitia carentes efficit, simul quia vicinum arrogantiae videbatur, semetipsos nominare sapientes, quod vitium a sapientibus alienum est. Sed rursum, si scientiam dicerent, nihil hoc nomine studium suum, studio liberalium artium magis honorarent, quam caeterarum artium facultates, quae liberales non sunt, et tamen, ut supra jam dictum est, sub nomine scientiae, tanquam sub genere habendae sunt. Temperato igitur vocabulo, bene talium scientiam philosophiam, id est sapientiae amorem, et semetipsos philosophos, id est sapientiae amatores dicere maluerunt. Attamen et hoc facientes, honestius quidem, sed nihilominus sapientes se esse dicebant, quia sapientes se haberi volebant, atque ita dicentes, ait Apostolus, stulti facti sunt (Rom. I). Quare? Videlicet quia per talis philosophiae vel scientiae viam, ad verae sapientiae diversorium, id est ad glorificandum Deum, ad gratias agendas Deo pervenire non curabant. Nam inde culpans eos idem dicit: Revelatur enim ira Dei de coelo super omnem impietatem et injustitiam hominum eorum, qui veritatem Dei in injustitia detinent, quia quod notum est Dei, manifestum est in illis. Deus enim illis revelavit. Invisibilia enim ipsius a creatura mundi, per ea quae facta sunt intellecta conspiciuntur (ibid.), etc. Non ergo studia condemnat vel scholas grammaticorum, dialecticorum, rhetorum, arithmeticorum, geometricorum, musicorum, astronomorum, sed haec in eis culpat quod non quaesierunt ex eis sapientiae fructum, propter quem artes istae a Deo datae sunt, id est in notitia habere Deum et glorificare sicut Deum. Sciendum praeterea locis plerisque sapientiam pro scientia scribi, vel dici more vulgari, exempli gratia, cum in Actibus apostolorum Stephanus dicit: Et eruditus est Moyses omni sapientia Aegyptiorum (Act. VII). Et ad Corinthios Apostolus loquitur: Scriptum est enim: Perdam sapientiam sapientium. Et subinde: Nonne stultam fecit Deus sapientiam hujus mundi? Nam, quia in Dei sapientia non cognovit mundus per sapientiam Deum, placuit Deo per stultitiam praedicationis salvos facere credentes. Et paulo post: Sed quae stulta sunt mundi elegit Deus, ut confundat sapientes (I Cor. I). Verum ita loquens, non suo ipsius sensu vel judicio sapientiam vel sapientes dicit, quippe qui ad Romanos ait: Dicentes se esse sapientes, stulti facti sunt, sed superciliosam aestimationem illorum, quasi sibi sapientes videbantur, acerbius percutit.