CAPUT XVIII. De eo quod dixit Deus:

“Venite igitur, et descendamus, et confundamus ibi linguas eorum,”

quia sic vox Trinitatis, sicut et illud dictum pluraliter:

“Ecce Adam, quasi unus ex nobis factus est.”

“Descendit autem Dominus, ut videret civitatem et turrim quam aedificabant filii Adam, et dixit: Ecce unus est populus et unum labium omnibus. Coeperuntque hoc facere, nec desistent a cogitationibus suis, donec eas opere compleant. Venite igitur, descendamus et confundamus ibi linguam eorum (Gen. XI).”

Et revera sicut in praevaricatione Adae res acciderat tam magna, cui sese deberet opponere sancta Trinitas, ita et hic. Qualem enim erat quod intendebant filii Adam, dicentes:

“Venite, faciamus nobis civitatem et turrim, cujus culmen pertingat ad coelum?”

(ibid.) Nimirum eodem ausu superbiae decipiebantur, quo et ille deceptus est, ambiendo ut esset sicut Deus, et ille agitabat eos, qui dixit in corde suo:

“Ascendam super altitudinem nubium, similis ero Altissimo (Isa. XIV).”

Propter ejusmodi superbiam quam imitabantur, congrue Scriptura denotat eos nominans filios Adam.

“Descendit autem, inquiens, Dominus, ut videret civitatem et turrim, quam aedificabant filii Adam.”

Denique hujusmodi locutio admirationi esse vult, quod filii adhuc tantam spirabant audaciam, jam ferentes paternam poenam, quia profecto magis mirum est superbire post poenam vel in poena quam ante poenam. Ausum igitur illorum libet admirari verbis quoque ethnici, scilicet poetae insignis, qui poenas infernales describere gestiens dicit:

Hic genus antiquum terrae, Titania pube

Fulmine dejecti, fundo volvuntur in imo,

Hic et Aloidas geminos immania vidi

Corpora, qui manibus magnum rescindere coelum,

Agressi, superisque Jovem detrudere regnis.

(VIRG., Aeneid. VI.)

Sed nunquid hoc Deum timuisse putabimus, et idcirco dixisse: coeperuntque hoc facere, nec desistent a cogitationibus suis, donec eas opere compleant? Denique et si hodieque viverent, et aedificare non cessent, aut cessarent; nunquid vel usque ad medium altitudinis coeli sive firmamenti, pervenissent? minime. Sed, esto, pervenerint, sive pervenire poterint usque ad illam firmamenti celsitudinem quam dicunt Aplanen. Quid tibi nocere possent invisibili majestati, etiam non deturbati aut fulminati? Ergo praecavisse quidem Deum aliquid, non sit dubium, quoniam sic superius scriptum est (Gen. VI):

“Et praecavens in futurum;”

verumtamen non praecavisse manus eorum, imo praecavisse linguas eorum. In quo? Simus attenti, quia non minimam intelligentiam locus iste quaerit, dicente Deo:

“Nec desistent a cogitationibus suis, donec eas opere compleant,”

qui et non manus eorum praecidit, sed linguas eorum confudit. Dicamus ergo qualem praecavit aedificationem superborum, quia veraciter dictum est superius. Et praecavens in futurum.