|
Hic jam praetereundum non est quod de hoc magno praeside hujus coeli
eleganter praedicare solent physici, quod sit fons ignis aetherei, cor
coeli, sive mens, et temperatio mundi. Nam quod mundum vere temperet,
inquiunt, ratio in aperto est, ita enim non solum terram, sed ipsum
quoque coelum temperare sole certissimum est, ut extremitates, quae a
via solis longissime recesserunt, omni careant beneficio caloris, et una
frigoris perpetuitate torpescant. Hanc eorum rationem contemnere
difficile est. Nam hoc ipsum Psalmista tetigisse videtur, cum dicit;
Quia neque ab oriente, neque ab occidente, neque a desertis montibus
(Psal. LXXIV). Desertos quippe montes australi atque boreali polo
subjacentes terras appellat, ob longinquitatem solis perpetuo gelu
rigentes, quos inter mediamque zonam, quam perustam vocant, duas aiunt
esse, hinc frigore, hinc calore temperatas, ut sint habitabiles.
Quaeritur itaque qualiter ante factum solem germinarit terra lignum
pomiferum, herbamque virentem et afferentem semen, cum et nunc tandiu,
sole in coelo flammante, praedictae partes perpetuo frigore steriles
permaneant, propter hoc solum quod ab eo longius remotae sint. Ad quod
ecclesiasticis auribus facile respondetur, quia quod notum vel creditum
non fuit curiosis illis mundanae creatorae scrutatoribus, paradisus
ille, quem plantavit Dominus Deus a principio dicendo: germinet terra
herbam virentem, et afferentem semen, lignumque pomiferum, etc. Hoc enim
principium fuit omnium, quae in mundo nasci jussa sunt: paradisus,
inquam, ille, quem hac verbi sui dictione plantavit Dominus Deus,
paradisus voluptatis est, paradisus deliciarum est, alterius coeli,
alterius temperiei, non vicibus subjacens aestatis et hiemis, aut veris
et autumni, sed perpetuae voluptatis, et permanentium deliciarum
paradisus est, semper floridus, semper lucidus, sempiterna suavitate,
visu delectabilis ac gustu. Cujus perpetuas delicias hic idem scriptor
sub nomine illius terrae repromissionis, ad quam rudem Dominus
introducebat populum, ita gratiosis descriptionibus commendat: Dominus
enim Deus tuus introducet te in terram bonam, terram rivorum, aquarumque
et fontium, in cujus campis et montibus erumpunt fluviorum abyssi,
terram frumenti, hordei, ac vinearum, in qua ficus et malogranata, et
oliveta nascuntur, terram olei et mellis (Deut. VIII), etc. Item: Terra
enim quam ingredieris possidendam, non est sicut terra Aegypti, de qua
existi, ubi jacto semine in hortorum morem aquae ducuntur irriguae, sed
montuosa est et campestris, de coelo exspectans pluvias, quam Dominus
Deus semper invisit, et oculi illius in ea sunt a principio anni usque
ad finem ejus (Deut. XI). Haec idcirco nunc dicta sunt, ut certum sit
ante hunc solem germinasse terram ad praeceptum Domini, quia videlicet
terra illa, cujus plenitudo tantis non potest exprimi descriptionibus
umbraticis, non indiget ut reflorescat visitatione solis, quam semper
invisit Dominus Deus, in qua sunt oculi illius a principio anni usque ad
finem ejus. Sed jam potestatem ejusdem solis ac lunae secundum ipsa
Creatoris verba contemplemur.
|
|