|
Accepta hac relatione tyrannus oblitus est suam hypocrisim, id est
philosophicae patientiae simulationem, qua sese intendebat demonstrare
clementem. Iratus est enim is qui mansuetus et ab iracundia remotus ab
impiis vocari studebat, et hac opinione sui nimium delectabatur. Credo
tantam gloriosi viri fuisse libertatem et zeli boni tam vehementem in eo
fervorem ut, supra vires simulationis, sive simulatoris, esset pondus
verae virtutis, digna pro veritate verba facientis per os hujus, in quo
sine dubio Christus ipse loquebatur. Nec vero in isto solo, verum etiam
et in aliis nonnullis patientiae laudem prodidit, ita ut in furorem
actus, eorum capita juberet auferri, et licet nonnullorum sanguinem
fundi aliquando prohibuerit, ductus invidia ne moriendo fierent
gloriosi, non eos in civitatibus habitare permisit quos fortiores et in
faciem sibi resistentes invenit. Mirum quod circa tempus idem beatum
Martinum novum tironem et Christo militare cupientem, et dicentem sibi:
Hactenus, Caesar, militavi tibi, patere ut nunc militem Deo, vivere
permisit, et infremuit quidem sed non eum occidit, hunc autem, quin
Christi martyrem faceret, qui martyribus invidebat, nullo patientiae
figmento sustinere vel differre potuit. Credo igitur ut jam dixi, quod
magno zelo vir laudabilis tale quid fecisset aut dixisset, propter
qualia Christianos ille vanus interficere solebat, tanquam reos
majestatis, non tanquam propter causam, sive professionem
Christianitatis, scilicet aut propter destructionem templorum, aut
propter aliquod verbum quod imperiali honori videri posset injuriosum.
Exempli gratia: Cum apud urbem Daphnen duo juvenes, quorum alter
Viventius, alter dictus est Maximinus, militia clari ingemiscerent,
videntes abominationem Juliani (nam fontes, urbes sacrificiis
violaverat, et cuncta venalia in publico, scelerata aspersione
contaminabat, ut comedentes et bibentes polluerentur), hoc modo trium
puerorum in Babylone splendentium sermonibus usi sunt, dicentes:
Tradidisti enim nos regi iniquo, qui recessit a te ultra omnes gentes
quae sunt in terra. Haec audiens ille mitis atque philosophus a sui
similibus nominatus, impietatis faciem protinus enudavit, praecipiens
amarissimas eis plagas inferri, quos etiam luce privavit, magis autem
(quod verius est illius temporis infelicitate) liberans eos, ad coronas
sempiternas transmisit. Sed et plurimi nobilium et dignitate fulgentium
utentes tali fiducia coronis aequalibus sunt coronati. Fingebat enim se
in eis, quasi causam ulcisci imperialis injuriae, et hoc divulgari
jubebat, invidens decertatoribus veritatis in appellatione martyrii
pariter et honoris. Arthemium quoque qui temporibus Constantii dux fuit
Aegypti, qui illius tempore idola multa confregerat, non solum
facultatibus nudum reddidit, sed etiam capitis sectione multavit. Haec
pro exemplo dicta sint, quales ob causas ille sanctos interficere non
fuisset insolitus, ut, jam dictum est, mansuetus et ab iracundia remotus
ab impiis vocabatur. Utramque causam, ut istum quoque virum sanctissimum
interficeret, illum habuisse simplex quoque sermo testatur passionis.
Nam illum qui accusabat inter caetera dixisse narrat: Considera, Caesar,
quia tibi et semini tuo non prospera, sed adversa prophetat, et sine
ullo tui timore contra tuam audaciter potentiam rebellat. Ipsum quoque
Julianum taliter contra eumdem Christi martyrem loquentem inducit:
Eliphi, quare Deos dissipasti, et incantationibus nefariis ad nihilum
deduxisti? Nisi meo obtemperes praecepto, et renoves Deos atque colas
quos confregisti minutatim, gladius meus caput tuum dividet
particulatim. Hinc manifestum est et illam, propter quam supra dicti
juvenes Viventius, et maximinus similesque illorum puniti sunt, et illam
secundum hunc habuisse causam, propter quam dux ille Arthemius aliique
quam plures a tyranno interempti sunt, scilicet quia et impietati ejus
palam ore libero vir egregius in populo refragari non timuit, et templa
sive idola, quae ille et colebat et coli jubebat, subvertit atque
confregit.
|
|