CAPUT XXIV. De eo quod ait Dominus:

“Sanctifica mihi omne primogenitum,”

etc., et cur addiderit dicens:

“Quod aperit vulvam.”

(CAP. XIII.)

“Locutus est Dominus ad Moysen dicens: Sanctifica mihi omne primogenitum, quod aperit vulvam in filiis Israel tam de hominibus quam de jumentis. Mea enim sunt omnia.”

Et post pauca:

“Cumque introduxerit te Dominus,”

ait Moyses,

“in terram Chananaei, separabis omne primogenitum, quod aperit vulvam Domino, et quod primitivum est in pecoribus tuis. Omne autem primogenitum hominis de filiis tuis pretio redimes.”

Lex ista propria primogenitorum est. Caeterum illa tam primogenitorum quam et posterius natorum lex communis est, quae in Levitico hoc modo scripta est:

“Cumque expleti fuerint dies purgationis ejus,”

scilicet mulieris, quae filium vel filiam peperit,

“pro filio vel filia deferet agnum anniculum in holocaustum, et pullum columbae, sive turturem pro peccato, ad ostium tabernaculi testimonii, etc. Quod si non invenerit manus ejus, nec potuerit offerre agnum, sumet duos turtures, vel duos pullos columbae, unum in holocaustum, et alterum pro peccato, orabitque pro ea sacerdos, et sic mundabitur (Lev. XII).”

Itaque primogenitus hominis dupliciter legi debitor fuit, primum ut Domino sisteretur redimendus, deinde ut hostia pro illo sicut pro caeteris daretur. Utrumque in deductione Domini, evangelista hoc modo denuntiavit:

“Tulerunt, inquit, eum in Hierusalem, ut sisterent eum Domino, sicut scriptum est in lege Moysi: Quia omne masculinum adaperiens vulvam sanctum Domino vocabitur (Luc. II).”

Hoc pro lege primogeniti, quia videlicet Dominus noster, cum sit matri suae unigenitus, consequenter est et primogenitus, quamvis non e converso, primogenitus omnis sit etiam unigenitus. Sequitur evangelista:

“Et ut darent hostiam, secundum quod dictum est in lege Domini, par turturum, aut duos pullos columbarum (ibid.).”

Hoc pro lege matrum communi, quia videlicet sic fieri tam pro filia quam pro filio, lex absque ulla exceptione jussit, non pro redemptione partus, sed pro emundatione parientis. Porro quod dicit:

“Omne autem primogenitum hominis de filiis tuis,”

subauditur, non de alienigenis sive mercenariis,

“pretio redimes,”

non tam jussio quam permissio est. Nam qui pretio redemit, bene quidem fecit. Verumtamen Anna, quae Samuelem non redimere voto proposuit, melius fecit. Quare autem cum dixisset,

“sanctifica mihi omne primogenitum,”

addidit,

“quod aperit vulvam?”

Videlicet ut dubium non esset quod intendit. Vult autem primogenitum omnis uteri, quod plus est quam primogenitum viri. Saepe enim factum est et fit ut plures unius uxoris viri sint. Ne ergo suspicari liceret quod de quamlibet multis uxoribus unum deberet primogenitum unus vir, recte eum dixisset,

“omne primogenitum,”

addendo

“quod aperit vulvam,”

suam exactionem definivit. Porro quod dicit,

“sanctifica,”

id est, sanctione legis, quam violari vel praeteriri non liceat, mihi vindica. Quod deinde ait:

“Primogenitum asini redimes ove; quod si non redemeris, occides,”

cum litterali rectitudine, moralem quoque suavitatem continet, scilicet ut praecedentia carnis opera posteriore spiritus correctione quisque superet. Peccatum namque carnis primogenitum asini, eleemosyna vero, qua praecedens peccatum redimitur, recte dicitur ovis.

“Quod si non redemeris, inquit, interficies,”

quia videlicet qui peccata sua redimere renuit, morti sempiternae semetipsum addicit.