CAPUT XXI. Quid sit mystice quod Helisaeus in Hiericho habitavit, et aquas steriles terramque pessimam mittendo sal in vase novo sanavit.

“Ille autem habitavit in Hiericho. Dixerunt quoque viri civitatis illius ad Helisaeum: Ecce habitatio civitatis hujus optima est, sicut tu ipse, domine, perspicis, sed aquae pessimae sunt, et terra sterilis. At ille ait: Afferte mihi vas novum, et mittite in illud sal. Qui cum attulissent, egressus ad fontem aquarum, misit in illum sal, et ait: Haec dicit Dominus: Sanavi aquas has, et non erit in eis ultra mors neque sterilitas.”

“Habitavit, inquit, Helisaeus in Hiericho.”

Ex quo Hierosolymitani, id est Judaei, quibus oportebat primum loqui verbum Dei, repulerunt illud, et indignos se judicaverunt aeternae vitae (Act. XIII), Helisaeus habitat in Hiericho, Helisaeus, inquam, id est Dei salus, habitat in gente populoque quondam destructo atque anathematizato, sicut in diebus Josue fuit (Jos. VI), illa civitas Hiericho. Verum hanc inhabitando fecit, ut quae erat Hiericho, id est defectus, nunc sit sancta indeficientis fidei Sion. Habitatio civitatis hujus, inquiunt Jerichotini, optima est, sed aquae pessimae sunt, et terra sterilis. Nempe hoc dixerunt et veraciter dicere potuerunt, quibus pessimae et amarae legis aquae propinabantur, sicut habemus in Actibus apostolorum:

“Cum venissent apostoli, et congregassent Ecclesiam, retulerunt quanta fecisset Deus cum illis, quia aperuisset gentibus ostium fidei (Act. XIV). Et quidam descendentes de Judaea docebant fratres, Quia nisi circumcidamini secundum morem Moysi, non potestis salvi fieri (Act. XV).”

Ac deinceps:

“Surrexerunt autem quidam de haeresi Pharisaeorum, qui crediderant, dicentes, Quia oportet circumcidi eos, praecipere quoque servare legem Moysi (ibid.).”

Nimirum eorum, quibus dicebantur haec verba ista sunt:

“Ecce habitatio hujus civitatis optima est, sed aquae pessimae sunt, et terra sterilis est.”

Quod est dicere: In Christum credere optimum est, sed observationes legis importabiles sunt, et labor inutilis. Quod continuo Petrus apostolus comprobans, dicit:

“Nunc ergo quid tentatis Deum, imponere jugum super cervicem discipulorum, quod neque patres nostri, neque nos portare potuimus?”

(Ibid.)

“Afferte mihi vas novum,”

inquit Helisaeus,

“et mittite in illud sal.”

Hoc nempe et protinus factum est, dum tacentibus omnibus respondens Jacobus, orationem suam ita conclusit:

“Propter quod ego judico non inquietari eos qui ex gentibus convertuntur ad Dominum, sed scribere ad eos ut abstineant se a contaminationibus simulacrorum, et fornicatione, et suffocatis, et sanguine (ibid.).”

Denique abstinere ab hujusmodi, hoc est, vas novum afferre, nam illa erant de vetusto vase, de vetusto homine. Porro in novum vas sal mittere, hoc est cum discretione agendo, non inquietari renatos spiritu mentis suae, de laboriosa et inutili legis observatione. Hoc facto veraciter dicat Dominus:

“Sanavi aquas has, et non erit ultra in eis mors neque sterilitas.”

Quomodo sanavit aquas has? Utique data spirituali intelligentia, quia carnaliter legem intelligere, mors erat. Intelligere autem spiritualiter sanitas est, vita est. Dicit enim Apostolus:

“Littera occidit, spiritus autem vivificat (II Cor. III).”