|
Nunquid vero processionem Spiritus sancti qua nunc usque procedit ad
sanctificationem creaturae rationalis, secernimus aut secerni patimur
processione Filii, quae, sicut jam dictum est, dudum processit et
procedere, id est, novas creaturae species condere vel patrare cessavit?
Nunquid hoc dicimus, aut dici vel aestimari patimur, quod Filius ad
creandum processerit absque cooperatione Spiritus sancti, aut Spiritus
sanctus ad sanctificandum procedat absque cooperatione Filii? Absit hoc!
Inseparabilis enim est totius operatio Trinitatis, unius Dei, unius et
inseparabilis imperii, et tunc, quando processit Filius ex ore Patris
dicentis, fiat hoc vel illud, ductor totius operis erat Spiritus
sanctus, et nunc, quandiu ad sanctificandum procedit Spiritus sanctus,
ferturque super aquas baptismi, idem ipse
|
“qui ferebatur super aquas”
|
|
in initio, sicut Scriptura dicit. Filius arbiter et efficiens causa est
ejusdem sanctificationis. Et illic: ubi Deus Pater cum Spiritu sancto
per Filium cuncta creavit (omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso
factum est nihil), et hic ubi Deus Pater cum Filio sanctificat
electionem creaturae rationalis, deliciae parantur, vel perficiuntur
cooperatione totius Trinitatis, illae nimirum deliciae charitatis,
quarum ita meminit Sapientia Dei, Filius Dei, memor ejus, quam dicimus
suae processionis:
|
“Quando praeparabat coelos aderam, quando certa lege et gyro vallabat
abyssos, quando aethera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum,
quando circumdabat mari terminum suum et legem ponebat aquis ne
transirent fines suos, quando appendebat fundamenta terrae, cum eo eram
cuncta componens, et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni
tempore, ludens in orbe terrarum, et deliciae meae esse cum filiis
hominum (Prov. VIII).”
|
|
Quidnam est hoc, nisi ac si diceret, quando dixit Deus
quando dicebat,
|
“Fiat firmamentum in medio aquarum, congregentur aquae quae sub coelo
sunt in locum unum,”
|
|
quando, inquam, haec et caetera dicebat et per singulos dies videbat
|
“quod esset bonum (Gen. I),”
|
|
ego procedebam ex ore ejus, ego enim sum illa dictio, sive Verbum ejus.
Igitur processio Filii tempore vel loco a processione Spiritus sancti
non secernitur, quia videlicet, tunc ista facta sunt, quando Spiritus
Dei
et sicut Pater, ita et Filius, ita et Spiritus sanctus unus Deus, ubique
est, et nullo loco concluditur. Tantum in effectum operis distantia
agnoscenda est processionis utriusque, scilicet Filii et Spiritus
sancti, quia videlicet a conditione creaturarum sive substantiarum, quae
utique per Filium factae sunt, omnia enim per ipsum facta sunt,
|
“septimo die Deus requievit.”
|
|
A sanctificatione vero creaturae rationalis (quod opus per Spiritum
sactum fit) nondum Pater aut Filius requievit, nondum cessavit, unde
dixit et Judaeis idem Filius Dei:
|
“Pater meus usque modo operatur, et ego operor (Joan. V).”
|
|
De illis deliciis Sapientiae dicentis:
|
“Et deliciae meae esse cum filiis hominum (Prov. VIII),”
|
|
suo loco in illo speciali opere Trinitatis, scilicet in factura vel
plasmatione hominis, erit plenius dicendum.
|
|