CAPUT IX.

Si ita est, inquis, cur de istius sanctae conversationis, sanctique honoris observatione, nulla monachis beatus Benedictus praecepta dedit? Cur hanc optimam partem praeterivit? Quasi vero omnem observationem justitiae in Regula sua constituerit, aut constituere proposuerit. At ipse dicit: Regulam hanc descripsimus ut hanc observantes in monasteriis aliquatenus vel honestatem morum, aut initium bonae conversationis nos habere demonstremus. Caeterum ad perfectionem conversationis qui festinat, sunt doctrinae sanctorum Patrum, quarum observatio perducat hominem ad celsitudinem perfectionis. Et subinde: Quisquis ergo ad patriam coelestem festinas, hanc minimam inchoationis Regulam descriptam adjuvante Christo perfice, et tunc demum ad majora, Domino protegente, pervenies. Revera non solum humiliter, sed verum etiam veraciter dictum est, et de omnibus majoribus, ad quae per istud conversationis initium pervenitur, optimum est dignitas sacrorum ordinum, quorum sanctissimae functioni nullo melius modo, quam vivendo sub monachica disciplina, quispiam praeparatur, ut eisdem ordinibus dignus habeatur. Unde dicit: Si quis abbas presbyterum vel diaconum sibi ordinari petierit, de suis eligat, qui dignus sit fungi sacerdotio. Ordinatus autem caveat elationem aut superbiam, etc. Rectissimus atque ordinatissimus iste processus est, ut sanctam atque caelibem, sub obedientiae jugo prius assuescat vitam, et tunc demum ejus obedientiae suscipiat coronam, scilicet sacerdotalem stolam, quae profecto significat suave jugum Domini, cum collo ejus superposita fuerit, et onus ejus leve, quoties eam super humerum suum diaconus susceperit. Ordinatissimus, inquam, iste processus est, et monachicae professionis non parvus iste fructus est, dignum clericum fieri, id est digne in diaconum vel presbyterum promoveri. Hinc Beatus Hieronymus dicit in epistola ad Nepotianum, De vita clericorum et monachorum: Scio quidem ab avunculo tuo B. Heliodoro, qui nunc pontifex Christi est, te et didicisse quae sancta sunt, et quotidie et discere, normamque te ejus, exemplum habere virtutum. Sed et nostra qualiacunque sunt suscipe, et libellum hunc, libello illius copulato, ut cum ille monachum erudierit, hic clericum doceat esse perfectum. Item ad Rusticum monachum: Tu si monachus esse vis, non videri, habeto curam non rei familiaris, cui renuntiando, monachus esse coepisti. Et post aliqua: Hoc dico etiam, ut si clericatus titillat te desiderium, discas quod possis docere, et rationalem hostiam offeras Deo, ne miles antequam tiro, ne prius magister sis, antequam discipulus. Vide ergo quia monachorum nonnulla distantia est, cum alii simpliciter monachi, alii monachi simul et clerici sint: In illis, qui simpliciter monachi sunt, illa consideratur inchoatio, quam suam esse Regulam B. Benedictus profitetur, in his autem qui monachi simul, et clerici sunt, apostolica perfectio est. Perfectionem autem dico non pro merito sed pro officio. Illud quoque non longe a vero est, quod apostolico gradui viciniores sunt hi, qui absque monachica professione, clerici sunt, quam hi qui absque clericatu, id est officio altaris monachi sunt. Hinc jam dictus B. Hieronymus in epistola ad Heliodorum monachum, postea episcopum: Perfectum esse nolle, delinquere est. Sed de hoc gradu pulsus provocabis ad clericos. An de his aliquid audeam dicere, qui certe in suis urbibus commorantur? Absit autem, ut quidquam de his sinistrum loquar, qui apostolico gradui succedentes, Christi corpus sacro ore conficiunt, per quos nos, etiam Christiani sumus, qui claves regni coelorum habentes, quodammodo ante judicii diem judicant, qui sponsam Domini sobria castitate conservant. Sed alia monachi causa est, alia clericorum. Clerici oves pascunt, ego pascor; illi de altario vivunt, mihi quasi infructuosae arbori securis ponitur ad radicem. Hoc ultimum in persona dixit clerici, quamvis, et ipse clericus esset, utpote presbyter, sicut econtra quamvis monachus exstiterit, dixit alio loco inter caetera, ex persona clerici: Si autem ego pars Domini sum, et funiculus haereditatis ejus, nec accipio partem inter caeteras tribus, sed quasi Levita, et sacerdos vivo de decimis, et altari serviens, altaris oblatione sustentor, habens victum, et vestitum his contentus ero, et nudam crucem, nudus sequar.