CAPUT XXX. De murmure populi, quod ortum est, et quod cucumeres, et pepones concupierint, et de manna cujusmodi fuerit.

(CAP. XI.)

“Interea ortum est murmur populi, quasi dolentium pro labore, contra Dominum. Quod cum audisset, iratus est. Et accensus in eos ignis Domini devoravit extremam partem castrorum. Cumque clamasset populus ad Moysen, oravit Moyses ad Dominum; et absorptus est ignis, vocavitque nomen loci illius incensio, eo quod succensus fuisset contra eos ignis Domini.”

Abhinc causae ordiuntur propter quas, ut in initio libri hujus Numeri dictum est, venter comedentis amaricetur. Omnes qui recensiti fuerant a vicesimo anno, et supra, abhinc exterminantur, et eorum corpora in deserto prosternuntur, in figuram videlicet nostri, ut ait Apostolus (I Cor. X), qui omnes baptismo Christi candidati currere incipimus, sed non omnes comprehendimus, et omnes pugnare videmur, sed non omnes coronamur. Prima haec causa, tentatio concupiscentium est, tentatio, inquam, et concupiscentia gulae illecebrosae servientium. Dixerunt enim:

“Quis dabit nobis carnes ad vescendum? Recordamur piscium quos comedebamus in Aegypto gratis, in mentem nobis veniunt, cucumeres, et pepones, porri, et caepe, et allia. Anima nostra arida est, nihil aliud respiciunt oculi nostri nisi man.”

Haec, inquam, dixerunt tentando concupiscentes, concupiscendo tentantes. Dixit enim Psalmista:

“Et tentaverunt Deum in cordibus suis, ut peterent escas animabus suis. Et male locuti sunt de Deo, dixerunt: Nunquid poterit Deus parare mensam in deserto?”

(Psal. LXXVII) etc. Miseri plane et contemptibiles, qui talem fastidientes panem, dum concupiscunt carnem, illuc usque rixa ventris devoluti sunt, ut tam viles anhelanti desiderio respicerent herbarum species.

“In mentem, inquiunt, veniunt nobis cucumeres, et pepones, porrique, et caepe, et allia.”

Cucumis namque natura frigida est, stomacho incommoda. Pepo Graecum nomen est, et origo ejus Latinis incerta, natura ejus nimis frigida. Porri et caepe notum est, quia gustu insuaves sunt, comedenti namque interdum lacrymas eliciunt. De allio quoque certum est, quod insuavissimum sit. Unde et odiose ludens Flaccus, ita conqueritur:

Parentis olim si quis impia manu

Senile guttur fregerit,

Edit cicutis allium nocentius.

(HORAT. Epod. I, od. 3.)

Proinde culpans, eorumque culpam Scriptura vehementer exaggerans.

“Erat autem, inquit, man, quasi semen coriandri coloris bdellii. Circuibatque populus, et colligens illud frangebat mola, sive terebat in mortariolo, coquens in olla, et faciens ex eo tortulas saporis quasi panis oleati. Cumque descenderet nocte super castra, ros descendebat pariter et man.”

Ad increpandum illos panis divinitus accepti speciem colorem atque saporem, simul et spontaneam expressit affluentiam. Coriandrum herba est medicaminibus apta, quae Graece [k][oac][r][i][o][n] dicitur. Bdellium succinum est ex bdellio fluens arbore aromatica. Propter hujusmodi concupiscentiam, accensus, inquit, in eos, ignis devoravit extremam partem castrorum, vocatumque est nomen illius loci incensio, eo quod incensus fuisset contra eos ignis Domini, sive sepulcra concupiscentiae:

“ibi enim, inquit, sepelierunt populum qui desideraverat.”