CAPUT 38

“Pilatus ergo cum audisset hos sermones, adduxit foras Jesum, et sedit pro tribunali in loco, qui dicitur Lithostrotos, Hebraice autem Gabbatha. Erat autem parasceve paschae, hora quasi sexta.”

Parasceve praeparatio interpretatur. Quo nomine Judaei, qui inter Graecos conversabantur, sextam Sabbati (quae nunc a nobis sexta feria nuncupatur) appellabant, quod eo videlicet die, quae in Sabbatum forent necessaria, praepararent, juxta quod de manna quondam erat praeceptum, sexta autem die colligetis duplum (Exod XVI), etc. Qui vero inter Romanos vitam ducebant Judaei, usitatius eam Latine coenam puram cognominabant. Quia ergo sexta die homo factus, et tota est mundi creatura perfecta; septima autem, conditor ab opere suo requievit; unde et hanc Sabbatum, id est requiem, vocari praecepit, recte Dominus eadem die sexta crucifixus humanae restaurationis implevit arcanum. Unde

“cum accepisset acetum, dixit: Consummatum est (Joan. XIX),”

id est sexta, quod pro mundi refectione suscepit, totum est opus perfectum. Igitur illis quidem interfectoribus Domini, magnum quidem parasceve propter subsequens magnum, id est paschale, Sabbatum erat: nobis autem propter praeparationem vitae aeternae, quae nobis illo die praeparata est, maximum parasceve est.

“Et dicit Judaeis: Ecce rex vester.”

Jam dixerat hic derisor.

“Ecce homo;”

nunc adhuc irridens.

“Ecce, inquit, rex vester.”

Nescivit dicere quod tertium accusationis vel criminis nomen est: Ecce Filius Dei vestri; sed dixerunt Judaei:

“Quia Filium Dei se fecit.”

Haec tria verissima nomina sunt unius Christi Domini nostri, Homo, Rex, Deus sive Filius Dei; quem quidem irridentes, et cum risu adorantes, confessi sunt inimici, sed vulnerantes et serio adorantes confitemur amici.

“Illi autem clamabant: Tolle, tolle, crucifige eum.”

Puta dixisse Judaeos infelices: Tolle a nobis regem, tolle principem, tolle sacerdotem. Extunc enim impletum est quod per prophetam fuerat ante praedictum, quia

“multis diebus sedebunt filii Israel sine rege, et sine principe, et sine sacrificio, et sine altari (Osee III).”

Item:

“In hostiis et muneribus vadent ad quaerendum Dominum, et non invenient eum, ablatus est eis (Osee V).”

Et merito, quia dixerunt, tolle Salvatorem, crucifige propitiatorem, idcirco perdiderunt salutem, et nullam habent defensionem.

“Dicit eis Pilatus: Regem vestrum crucifigam?”

Hoc petulans judex, quasi joco fatigatus dixit, sed jocum ejus impatiens insania fastidiens, et ad certam credulitatem festinans repulit. Quid enim sequitur?

“Responderunt ei pontifices: Nos non habemus regem nisi Caesarem.”

Ergo concedatur illis, non habere regem nisi Caesarem, quoniam omnes alios abjecerunt, neminem excipientes, sive Deum, sive hominem, et condigna sibi accipiant dona Caesaris, scilicet interfectionem et captivationem gentis, eversionem civitatis, incendiumque et irrecuperabilem ruinam templi.

“Tunc ergo tradidit eis illum, ut crucifigeretur.”

Itaque vicerunt isti

“fili hominum, quorum erant dentes arma et sagittae et lingua eorum gladius acutus (Psal. LVI);”

quia firmantes sibi sermonem nequam (Psal. LXIII), tam diu perstiterunt, donec traderetur eis ad crucifigendum.