CAPUT 33

“Ille homicida erat ab initio, et in veritate non stetit, quia veritas in eo non est.”

Dici non potest quanta moderatione hic a secunda persona Dei Filius ad tertiam transit atque a praesentibus filiis diaboli quodammodo aversus, quasi absentem in patrem invehitur, videlicet verba clamori atque amaritudini viciniora devitans, sicut antiquam et maturam decet Dei sapientiam. Plane etenim amarius sonuisset, praemisso:

“Vos ex patre diabolo estis,”

si ita subjunxisset: Et vos ex ejus imitatione homicidae estis, et veritas in vobis non est, quam cum hoc modo transiens ad tertiam personam dicit:

“Ille homicida erat ab initio, et in veritate non stetit, quia veritas in eo non est.”

Decentius ergo personis commutatis sententias edicit, nec tamen magis istis filiis diaboli parcit, dum patrem attingit, quam tu cuilibet homini dum illum in dorso, sive circa lumbos caedere incipiens, repente in caput fustem convertis. Ille, inquit, pater vester homicida (subaudis ut nunc est) erat ab initio, id est, ex quo conditus est homo. Videtur enim non recte dici homicidam fuisse illum, antequam esset homo, qui posset occidi. Verumtamen si ita poprietatem sequamur dictionis, nec ex eo diabolus homicida proprie videbitur dici, quod hominem seduxit: Quid enim proprie est hominem occidere, nisi animam a corpore separare? At ille non a corpore animam hominis, sed quod gravius est, a Deo separavit. Etenim causam quidem, propter quam utile esset, hominem mortalem esse, diabolus intulit, sed ipsam mortem corporis Deus peccatori homini misericorditer imposuit, videlicet ut per ipsam mortem esset recuperabilis, ne esset hominis aeque ut diaboli misera immortalitas, vel miseria immortalis, aeterna miseria vel misera aeternitas. Igitur si ad proprietatem vocis spectes, diabolus humanae animae corruptor carnisque vitiator, homicida tamen proprie dici non potest, alioquin et omnem corruptorem hominem; verbi gratia, eum qui haeresim docuit publice, homicidam declamaremus et tanquam de homicida publicum judicium postularetur. Proinde quoniam et de suiipsius interfectione nunc loquitur Filius Dei, praemittens: et

“desideria patris vestri vultis facere,”

proprietate vocis nunc interim postposita, nomine homicidae antiquum diaboli odium intelligere nihil vetat, quo et ante hominem conditum se intorsit adversus eumdem Filium Dei, quem nunc hominem factum desiderabat et festinabat interfici, praesertim cum et ea quae sequuntur:

“Et in veritate non stetit,”

et caetera ante hominem in diabolo evenerint. Et revera mox ut contra Filium Dei, qui solus similitudo Patris est, superbo tumescens odio, dixit in corde suo:

“Similis ero Altissimo (Isa. XIV),”

quoniam odium illud per manus Judaeorum homicidio consummandum erat jam, tunc in conspectu Patris, et ipsius qui haec loquitur Filii homicida erat. Igitur dum homicidis filiis homicida pater ostenditur, ut per ignorantiam patris stultitia filiorum arguatur, recte unum homicidium computatur, quod a patre mala voluntate inchoatum, maligno per filios odio consummatur, quia filiis semetipsum nunc objecerat passibilis factus, qui patrem illorum e coelo dejecerat, unus idemque Dei et hominis Filius:

“Ille, inquit, homicida erat.”

Quid deinde?

“Et in veritate, inquit, non stetit, quia veritas in eo non est.”

Hoc est quod praedixi dignis in patre suo sententiis feriuntur filii diaboli. Nam quia propositio dicentis superius:

“Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos,”

non placuit eis, recte et opportune illud opprobrium patris impingitur eis:

“Quia in veritate non stetit.”

Et hoc quidem notum est, quia non stetit, quia pes ejus, pes superbiae motus est, et cecidit, et de angelo diabolus factus est. Sed quid est stare in veritate? Primum ipsam veritatem non aliud intelligimus nisi ipsum Dei Filium qui haec loquitur. Nam et supra cum primo sic proposuisset:

“Et veritas liberabit vos,”

sic tandem conclusit:

“Si ergo vos Filius liberaverit, vere liberi eritis.”

Ergo quod ait:

“Et in veritate non stetit,”

idem est ac si dixisset: Filium Dei, Verbum Dei, per quod factus est ipse (

“etenim omnia per ipsum facta sunt”

) non dilexit. Stare namque in veritate, idem est quod veritatem amare; stare vel esse in Christo, idem est quod Christum diligere. Sciendum quippe est, quia praepositiuncula in semper conglutinationem dilectionis significat, ita ut nunquam Deus in aliquo nisi electo et dilecto, nunquam aliquis nisi electus et dilectus in Deo, sive in Christo, velut nunc in veritate stare aut esse, auctoritate sacrae Scripturae dicatur. Igitur praemisso quia ille homicida erat, statim subjungitur, et in veritate non stetit, universa iniquitas ejus explanari per partes inchoatur, quae primo nomine quod est homicida universaliter exprimitur, sicut et Paulus de filiis hujus loquens, cum dixisset:

“Repletos omni iniquitate,”

mox ejusdem iniquitatis multas species digessit, subjungendo:

“malitia, fornicatione, avaritia, nequitia (Rom. I),”

etc.

“Et in veritate, inquit, non stetit.”

Quare?

“quia veritas in eo non est.”

Hic jam plerique longum funem texentes, quaerunt et hoc, quare veritas in eo non est? Nunquid enim, aiunt, veritas, nulla praecedente diaboli causa, creaturam suam reliquit et in illo esse noluit atque idcirco ille in veritate stare non potuit? Absit! Repugnat valde textus et ordo litterae praesentis. Primum enim dictum est:

“ille homicida erat ab initio,”

ac deinde subjunctum est:

“et in veritate non stetit, quia veritas in eo non est.”

Itaque si quaeras quare in veritate non stetit? respondemus,

“quia veritas in eo non est.”

Si quaeras quare veritas in eo non est? dicimus quia

“ille homicida erat.”

Hoc etenim diabolo est in veritate non stetisse, eo quod in eo veritas non sit quod est istis filiis ejus Judaeis non manere in sermone dicentis:

“Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos.”

Non manere, inquam, in sermone ejus, propter id quod postmodum improperat illis dicens:

“Quia sermo meus non capit in vobis.”

Quaesivit autem ipse causam ab illis, cur sermo suus non capiat in eis, dicens:

“Quare loquelam meam non cognoscitis?”

Et protinus respondit:

“Quia non potestis audire sermonem meum,”

id est, prae immensitate homicidalis odii, gravis et intolerabilis loquela mea vobis est ad audiendum. Igitur et pater ipsorum diabolus idcirco

“in veritate non stetit, quia veritas in eo non est,”

id est, in eo non capit; et idcirco veritas in illo non est, quia

“homicida est ab initio,”

veritatem quae est ipse Dei Filius, semper abhorrens ineffabili odio. Proinde patenter exigit intentio dicentis, ut singulis, quae de patre illorum diabolo dicuntur, singula de ipsis filiis ejus hoc modo subaudita reddantur. Ille pater vester homicida erat ab initio, et vos nunc haereditario me quaeritis interficere odio. Ille in veritate non stetit, et vos eadem superbia permoti, non vultis manere in sermone meo, ut veritas vos liberet et vere liberi sitis.

“In illo veritas non est, et in vobis sermo meus non capit, et vos loquelam meam non cognoscitis.”

Sequitur