CAPUT XV. Quid sit mystice septem diebus azyma comedere, et quis sit primus dies quo fermentum non sit inveniendum in domibus.

“Habebitis autem hunc diem in monumentum et celebrabitis eum solemnem Domino in generationibus vestris, cultu sempiterno. Septem diebus azyma comedetis.”

Praeclarum monumentum, grande et magnificum memorialis instrumentum, septem diebus non comedere fermentatum. Hoc summa diligentia cavendum esse, confirmando subjungit:

“In die primo non erit fermentatum in domibus vestris.”

Subauditur ne dum praesens est, facilius possit quis in praevaricationem labi. Est autem primus dies azymorum, decima quarta mensis. Quid enim? Nunquid de fermento panum cura est Deo? An propter peccatum dicit diabolicae superbiae, quo fermentatum est genus humanum in primi parentis praevaricatione? Septem ergo diebus, id est, tota vita nostra, ab hoc fermento caveamus. Nam per gratiam fit ut primo die non inveniatur, deinceps nostri studii sit ne iterum corrumpatur. Etenim primo die solemnitatis nostrae, id est, mox ut quisquis nostrum signatus est Christi sanguine, id est, baptizatus, in illius morte omne peccati veteris fermentum vacuatum est, vestigia ejus nulla supersunt, inveniri non potest. Idcirco grandi interminatione iterum atque iterum prohibendo repetit:

“Quicunque comederit fermentatum, peribit anima illa de Israel a primo die usque ad diem septimum.”

Ordo verborum est: Quaecunque anima fermentatum comederit a die primo usque ad diem septimum peribit de Israel. Et continuo subjungit:

“Dies prima et dies octava hujus festivitatis erit aeque venerabilis.”

Octava namque dies in primam diem et septem dies dispertivit. Nam deinceps ait:

“Primo mense, quarta decima die mensis ad vesperam comedetis azyma usque in diem vigesimam primam ejusdem mensis ad vesperam.”

Plane hoc dicto dies octo complexus est. Protinus adhuc fortissimum vinculum adhibens proponit:

“Septem diebus fermentum non invenietur in domibus vestris.”

Continuo subdit:

“Qui comederit fermentatum, peribit anima ejus de coetu Israel, tam de advenis quam de indigenis terrae.”

Nec mora, quasi currens sub uno spiritu concludit:

“Omne fermentatum non comedetis, in cunctis habitationibus vestris edetis azyma.”

Quisnam ille primus dies, nisi is de quo Psalmista:

“Haec est, inquit, dies quam fecit Dominus,”

subauditur illucescere nobis, subjungens ita:

“Exsultemus et laetemur in ea? (Psal. CXVII.)”

Haec dies plane est Christus, dies magnus et praeclarus, in quo de Aegypto exivimus, in quo de tenebris vocati in admirabile lumen educti sumus (I Petr. II). Propter quod dicit:

“Dies prima erit sancta atque solemnis.”

Itemque de eodem Psalmista:

“Constituite, inquit, diem in condensis usque ad cornu altaris (Psal. CXVII),”

id est, positi in condensis et multiplicitate bonorum operum, vacate a peccatis, secundum diem quae illuxit nobis, usquequo perveniatis ad cognitionem divinitatis ejus, in cujus fide tanquam in altari quidquid boni in nobis est, Deo offerimus. Dies itaque prima, inquit, sancta erit atque solemnis. Qui enim velut agnus occisus est ex infirmitate hominis, ipse verus dies aeterna claritate fulget ex virtute Dei. Hanc diem sequuntur nostri dies septem continua celebritate, ut septimus quoque eadem festivitate sit venerabilis: tota namque vita nostra sic agenda est, ut in eo consummetur a quo coepit. Tantae namque diligenter observandae festivitatis causam interposuit:

“In eadem enim, inquiens, ipsa die educam excercitum vestrum de terra Aegypti.”

Signanter dixit exercitum vestrum, videlicet quia non ad otia sive ludicra eximus de terra Aegypti, de domo antiquae servitutis, sed ad pugnandum, adversus principes et potestates, adversus mundi hujus rectores tenebrarum harum, contra spiritualia nequitiae in coelestibus (Ephes. II), quippe cum tempus sit ut regnum Dei vim patiatur, et nos violenter agendo diripiamus illud (Matth. XI): idcirco illud interposuit,

“Nihil operis facietis in ea, exceptis his quae ad vescendum pertinent, et observabitis azyma.”

Propugnatoribus namque regni Dei, nihil de omni mundo curandum est, sed, juxta Apostolum, habentes victum et vestitum, his contenti sint (I Tim. VI), praeoptantes tamen et primum quaerentes panem verbi Dei, et interim sine ulla oblivione observent azyma, de quibus saepe dictum est.