CAPUT XIII. Quid sint throni positi, quis thronus ejus, flamma ignis et rotae ejus, ignis accensus, quid fluvius igneus egrediens a facie ejus, quid judicium sedens.

“Aspiciebam, inquit, donec throni positi sunt, et Antiquus dierum sedit.”

Aspiciebam, inquam, desiderans atque suspirans desiderio, atque suspirio, quod erat commune omnium justorum, non ignorantium se a regno Dei excidisse in Adam, et exspectantium ut in nobis recuperaret ipse regni sui gloriam. Quod et ita factum est.

“Throni positi sunt et Antiquus dierum sedit.”

Thronus unus et plures throni, una Ecclesia est et plures sancti, quorum in cordibus ille Antiquus dierum sedit, Deus quippe recens in illis non fuit. Thronus ejus Abraham, thronus ejus David, thronus ejus singuli sancti, quorum in cordibus ille per fidem sedit, thronis eisdem positis, id est longa exspectatione in occursum regni ejus praeparatis. Qualis ille sedit?

“Vestimentum ejus quasi nix candidum, et capilli capitis ejus, quasi lana munda.”

Gloriosa haec regni ejus insignia sunt. Nix quippe remissionem peccatorum, lana nuditatis nostrae operimentum significat. Inde Psalmista:

“Lavabis me, et super nivem dealbabor (Psal. L).”

Item:

“Beati quorum remissae sunt iniquitates, et quorum tecta sunt peccata (Psal. XXXI).”

“Thronus ejus flamma ignis, rotae ejus ignis accensus. Fluvius igneus rapidusque egrediebatur a facie ejus.”

Licet ignis irae et flamma hic intelligi possit vindictae futurae, tamen, quoniam fluvius igneus dulciori dignior est adhuc intellectu, maxime quia sic dictum est, egrediebatur a facie ejus. Quid enim non dulce, non amabile egreditur aut procedit a facie ejus? Ergo fluvius igneus non injuria, non coacta sententia, dicimus quod ipse sit Spiritus sanctus, de quo Psalmista:

“Fluminis, inquit, impetus laetificat civitatem Dei (Psal. XLV).”

Et in Isaia idem Spiritus sanctus:

“Ecce ego declino in eos ut flumen pacis, et ut torrens inundans gloriae gentium (Isa. LXVI).”

Hic sine dubio fluvius egrediebatur a facie ejus, unde procedens dicitur hic Spiritus sanctus. Igneus autem est et rapidus, quia mentes igneas reddit, et linguas disertas, atque vividas efficit, quod et testatus est, et ab effectu comprobavit, quando super discipulos apparuit tanquam ignis, et coeperunt loqui variis linguis (Act. II). Linguis rapidis, ita ut silentium illis nulla posset indicere potestas saeculi. Extunc thronus ejus, id est Ecclesia ejus flamma ignis, et rotae Evangeliorum ejus ignis accensus.

“Millia millium ministrabant ei, et decies millies centena millia assistebant ei.”

Hoc et de angelicis spiritibus recte valet intelligi, quorum infinita nobis millia ministrant, vel assistunt ei (Apoc. V). Verum, quia de genere humano negotium est, cujus sibi millia Deus in regnum dignatione sua acquisivit, sic juvat continuari. Fluvio igneo rapidoque egrediente a facie ejus,

“millia millium ministrabant ei, et decies millies centena millia assistebant ei,”

id est, dato Spiritu sancto, qui ab ipso procedit, innumerabiles homines, qui prius non erant ejus, per aquam et per eumdem renati spiritum distributis ordinibus servire coeperunt majestati ejus, alii per activam ministrantes ei, alii per contemplativam vitam assistentes ei. Plures autem in activa ministrant, pauciores in contemplativa assistunt ei. Bene ergo indefinita quantitate dictum est,

“millia millium ministrabant ei,”

definita vero,

“et decies millies centena millia assistebant ei, judicium sedit, et libri aperti sunt.”

Hoc utriusque judicii quasi confinium est, id est recta utrumque judicium significatione contingit. Etenim judicium jam sedit, sicut praedictum est, ut princeps hujus mundi ejiceretur foras (Joan. XII), sedebit adhuc, ut idem princeps cum angelis suis, idem, inquam, tanquam caput cum omni corpore suo meritas recipiat poenas. Unde sequitur:

“Aspiciebam propter vocem sermonum grandium, quos cornu illud loquebatur. Et vidi quoniam interfecta esset bestia, et perisset corpus ejus, et traditum esset igni ad comburendum,”

etc. Item,

“libri jam aperti sunt,”

aperiente Agno librum magnum, septem sigillis signatum, aperiente illo discipulis suis sensum ut intelligerent Scripturas (Luc. XXIV). Aperti, inquam, sunt libri per primum judicium, ita tamen, ut qui non videbant viderent, et qui videbant caeci fierent (Joan. IX), aperiendi autem sunt libri, libri conscientiarum, ut judicentur singuli ex his quae ibi scripta sunt.