CAP. VI,


VERS. 1, 2.

Est et aliud malum, quod vidi sub sole, et quidem frequens apud homines; Vir, cui dedit Deus divitias, et substantiam, et honorem, et nihil deest animae ejus ex omnibus quae desiderat, nec tribuit ei potestatem Deus, ut comedat ex eo, sed homo extraneus vorabit illud. Hoc vanitas et miseria magna est. Si ista vertamus ad allegoriam, vir cui divitias sine deliciis, et honorem sine potestate utendi dedit Deus, Judaeorum est populus. Dedit ei Deus divitias sacrae legis, quas veniente Domino nostro Jesu Christo perdidit. Populus enim gentium, illo non credente, vocatus est, et gloriam et divitias, quae illis erant promissae, accipere meruit. Unde in quodam propheta scriptum est: Et levavi oculos meos et vidi, et ecce quatuor quadrigae egredientes de medio duorum montium, et montes, montes aerei. In quadriga prima equi rufi (Zach. VI), etc. Levemus cum propheta oculos nostros, quoniam nec ipse nisi levatis oculis vidit quadrigas, et equos istos. Levemus, inquam, mentis oculos, et prospectum extendamus per mundum universum, et ecce mundus plenus est, et ex quo B. apostoli de candelabro illo, quod vidit propheta, sunt illuminati, coepit impleri quadrigis ferventibus, et equis currentibus, de quibus et Habacuc decantans Domino: Qui ascendes, ait, super equos tuos, et quadrigae tuae salvatio (Hab. III). Quadriga prima, inquam, erant equi rufi: apostolorum est et martyrum. Quadriga secunda, inquam, erant equi nigri: poenitentium est, qui ab apostolorum temporibus incipientes, in his qui sanguinem Christi fuderant vitam nobis coenobialem sanxerunt, unde usque hodie per orbem niger tam in professione quam habitu perseverat ordo monachorum. Quadriga tertia, inquam, erant equi albi: ordo est virginum utriusque sexus totum candore suo perornans equitatum Jesu Christi Domini exercituum. Unde illud notandum, quia cum dixisset: In quo erant equi nigri, egrediebantur ad terram Aquilonis, ait, et albi egrediebantur post eos. Illum namque vitae ordinem, qui facinorosis erat necessarius, quemque priores illi susceperunt, ut fructus dignos poenitentiae facerent (Luc. III), subsequuntur quamplurimi, neque homicidii neque adulterii, sive alterius cujuslibet criminis rei, imo et plerique corpore incorrupti atque integri, quos B. papa Gregorius,

“Quid, inquit, nisi justos et poenitentes dixerim?”

Plane hoc ipsum est egredi ad terram Aquilonis, vitam austeriorem exsequi, quae tantum differt a remissiore multis utente deliciis, non tamen illicitis aut lege prohibitis, quantum rigor Aquilonis a suavitate differt Austri, sive Favonii, quantum hiemalis algor a vernis distat blanditiis. Unde notanda littera, quia sic dictum est: In quo erant equi nigri, egrediebantur in terram Aquilonis, ut sit sensus: propter quod erant sibi peccatorum conscii, in propositum se dimiserunt vitae arctioris. Quadriga quarta in qua erant equi varii, fortes, pastorum atque doctorum est, et omnium, in quibus eminent illae gratiarum divisiones, de quibus Apostolus, alii, inquit, per Spiritum datur sermo sapientiae, alii sermo scientiae, alii fides, alii genera linguarum, alii gratia sanitatum (I Cor. XII), etc. Num parvum hoc est, aut indignum fuit inter illa magna quae vetera erant, et de quibus jam dictum atque adhuc dicendum est, istos Ecclesiae gentium ordines prophetica visione demonstrari? Imo quis prophetarum de hujusmodi tacuit, et gentes salvandas unde ordines istos Divinitas assumpsit non declamavit in gaudio Spiritus sancti? Qui porro sunt duo montes illi, quorum de medio quadrigae istae videntur egredi, qui videlicet montes, montes dicuntur aerei? Montes isti duo Testamenta sunt, lex et Evangelium, dicunturque montes, propter altitudinem sive dignitatem coelestium sacramentorum quae continent, quia videlicet altitudinem illud quoque significat, quod et lex et in monte data est (Exod. XIX), et evangelicum sermonem Dominus in monte sedens atque os suum aperiens exorsus est (Matth. V). Montes isti, montes aerei, videlicet propter sonoritatem atque diuturnitatem tam legis quam Evangelii, quia non potest solvi.