CAPUT 17

“Et septimus angelus tuba cecinit, et factae sunt voces magnae in coelo, dicentes: Factum est regnum hujus mundi Domini nostri, et Christi ejus, et regnabit in saecula saeculorum. Et viginti quatuor seniores, qui in conspectu Dei sedent in sedibus suis, ceciderunt in facies suas, et adoraverunt Deum, dicentes: Gratias agimus tibi, Domine Deus omnipotens, qui es, et qui eras [et qui venturus es, quia] qui accepisti virtutem tuam magnam et regnasti. Et iratae sunt gentes, et advenit ira tua et tempus mortuorum judicari, et reddere mercedem servis tuis, et prophetis, et sanctis, et timentibus nomen tuum, pusillis et magnis, et exterminandi eos qui corruperunt terram.”

Tuba haec septima, illa, ut jam supra memoravimus, tuba novissima est, cujus et Apostolus meminit, ubi ad Corinthios scribens, ita dicit:

“Omnes quidem resurgemus, sed non omnes immutabimur. In momento, in ictu oculi, in novissima tuba: canet enim tuba, et mortui resurgent incorrupti (I Cor. XV).”

Itemque ad Thessalonicenses:

“Quoniam ipse Dominus in jussu, et in voce archangeli, et in tuba Dei descendet de coelo (I Thess. IV).”

Quis autem dubitet ad cantum tubae illius septimae, sive novissimae, resurrectionem mortuorum pertinere vel futuram esse, de qua et illic Apostolus dicit,

“et mortui resurgent incorrupti,”

et hic iste jam praemisit, quia

“spiritus vitae a Deo intravit in eos, et steterunt super pedes suos?”

Quare ergo sic iste anticipavit, ut prius diceret,

“spiritus vitae a Deo intravit in eos,”

quod est mortuos resurgere, et deinde scriberet,

“vae secundum abiit, et ecce vae tertium veniet cito,”

addens continuo,

“et septimus angelus tuba cecinit?”

Quare, inquam, nisi quia resurgere a mortuis, et stare super pedes, non est vae, sed gaudium magnum testibus illis, de quibus vel pro quibus illam prophetiam contexuit? Denique et quod dixit, quia facto terrae motu decima pars civitatis cecidit, quoniam pro gloria testium eorumdem dixit, magis in gaudium sanctorum debuit enuntiari, et idcirco tandem ad illud vae respiciens septimae tubae cantum intulit, cujus canentis haec summa est vox, qua ipsum vae ita concludit:

“Et advenit ira tua, et tempus moruorum judicari, et reddere mercedem servis tuis, et exterminandi eos qui corruperunt terram.”

Hoc nimirum est ultimum vae, et iste cantus tubae septimae, de quo veraciter juravit iste angelus fortis,

“quia tempus amplius non erit, sed in diebus vocis septimi angeli, cum coeperit tuba canere, consummabitur mysterium Dei (Apoc. X).”

Canente ergo septimo angelo,

“factae sunt voces, inquit, magnae in coelo, dicentes: Factum est regnum hujus mundi, Domini nostri et Christi ejus, et regnabit in saecula saeculorum.”

Voces istae magnae beatorum angelorum et sanctorum omnium non conticescent in aeternum. Cum autem dicunt,

“factum est regnum hujus mundi Domini nostri, et Christi ejus,”

subintelligendum est nobis, ita ut impletum sit jam ex illa novissima tuba, id quod Domino Filio dixit Pater Dominus:

“Sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum (Psal. CIX).”

Nam tunc quidem regnat Dominus, et jam Christus ejus qui dicit in Psalmo:

“Ego autem constitutus sum rex ab eo super Sion montem sanctum ejus (Psal. II),”

in gloria regni sui est, ex quo resurrexit a mortuis, et in coelum ascendit juxta propheticum ejusdem Psalmistae praeconium:

“Gloria et honore coronasti eum, et constituisti eum super opera manuum tuarum (Psal. VIII).”

Sed adhuc rebellis ex magna parte recalcitrat mundus, et sanctos ejus ministros persequitur. Proinde Apostolus cum hujus testimonii meminisset dicens:

“Gloria et honore coronasti cum, et constuisti eum super opera manuum tuarum, omnia subjecisti sub pedibus ejus;”

continuo subjunxit futurum de quo loquimur:

“Nunc autem nondum videmus omnia illi esse subjecta (Hebr. II).”

Itaque, sicut jam dictum est, jam quidem regnat Dominus, et Christus ejus, et praesens quoque Ecclesia regnum ejus dicitur et est, sed sunt adhuc multa in regno ejus scandala, quae canente novissima tuba colligentur. Quod cum factum fuerit, tunc demum pleno ore rite cantabitur:

“Factum est regnum hujus mundi, Domini nostri et Christi ejus,”

quia vinctis in carcere inferni cunctis hostibus, pacatum regnum, et in pace regnabunt in saeculo saeculorum.

“Et viginti quatuor seniores qui in conspectu Dei sedent in sedibus suis, ceciderunt in facies suas, et adoraverunt Deum, dicentes: Gratias agimus tibi, Domine Deus omnipotens, qui es et qui eras, quia accepisti virtutem tuam magnam, et regnasti, et iratae sunt gentes, et advenit ira tua, et tempus mortuorum judicari, et reddere mercedem servis tuis, et prophetis, et sanctis, et timentibus nomen tuum, pusillis et magnis, et exterminandi eos qui corruperunt terram.”

Multis et bonis Dei operibus, magnis et aeternis beneficiis ejus magnae et sempiternae gratiarum actiones debentur. Quid autem isto ejusdem Domini Dei omnipotentis beneficio majus et pulchrius, quod commemorantes dicunt,

“quia accepisti virtutem tuam et regnasti?”

Quid enim magnificentius, quam quod virtutem suam Dominus accepit, et regnavit? Regnabat quippe peccatum, regnabat mors ab Adam, regnabat diabolus mundi obtinens principatum, et hic erat fortis armatus, qui in pace sua possidebat, et custodiebat atrium suum (Joan. XII; Matth. XII; Luc. XI). Super hoc generi humano condolens accepit virtutem suam, et regnavit, supervenit fortior, vicit illum, et vasa ejus diripuit. Haec est illa acceptio virtutis et regni, de qua et Psalmista praedixit:

“Dominus regnavit, decorem indutus est, indutus est Dominus fortitudinem et praecinxit se (Psal. XCII).”

Quomodo vel quando illam virtutem suam accepit? Imo quae est illa virtus Dei, nisi spiritus Dei, digitus Dei, dicente ipso qui regnavit:

“Si in digito Dei ejicio daemonia, profecto pervenit in vos regnum Dei?”

(Matth. XII.) Nam quod spiritus Dei virtus ejus recte dicatur, et sit, Gabriel quoque archangelus ad Mariam testatur, cum dicit:

“Spiritus sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi (Luc. I).”

Unde notandum quod non dixerint tantum, quia

“accepisti virtutem;”

sed accepisti, inquiunt, virtutem

“tuam.”

Etenim homo factus Dei Filius, sive cum fieret homo, in ipsa quidem conceptione sui virtutem istam accepit, sed antequam fieret homo, virtus eadem sua erat, quia suus et Patris unus Spiritus erat. Itaque non sine magno pondere dictum est,

“accepisti virtutem tuam,”

quia quod fideliter credimus virtutem sive spiritum, quem in natura humanitatis dono accepit, eamdem virtutem, eumdem spiritum, priusquam mundus fieret, unus idemque Dei Filius in natura Divinitatis consubstantialem sibi habuit. Recte igitur ubi tale tantumque regnantis Domini beneficium consummabitur, cadentes

“in facies suas viginti quatuor seniores,”

id est universi Ecclesiarum Patres, magistri sive rectores, adorant, et dicunt:

“Gratias agimus tibi, Domine Deus omnipotens,”

etc. Illa gratiarum actio cadentium in facies suas, id est, ordinata reverentia subjicientium animas suas, finem nullum habitura est. Quod dicunt,

“qui es, et qui eras,”

malam damnatorum adversariorum voluntatem percutit, et sine fine diverberat, qui hoc agere nitebantur, ut non esset, ut non subsisteret, sicut Psalmista ex persona ipsius adversum illos contestatur:

“Inimici mei dixerunt mala mihi: Quando morietur, et peribit nomen ejus?”

(Psal. XL.) Praemisso namque

“quia accepisti virtutem tuam, et regnasti,”

id est, incarnatus de tuo Spiritu sancto, et principem mundi foras ejecisti, continuo subnectunt: