CAPUT XXXVII. Qui tres fortes primi, et qui tres fortes secundarii, et qui triginta fortes fuerint, et quare Joab, neque inter tres, neque inter triginta saltem numeratus sit.

(II REG. CAP. XXIII.)

“Haec nomina fortium David. David sedens in cathedra sapientissimus princeps inter tres. Ipse est quasi tenerrimus ligni vermiculus qui octingentos interfecit impetu uno,”

etc. Post tam multa, tamque ingentia facta David, quaeras forte quibus viribus, quibus vel quantis fretus ipse fortibus illa perfecit. Et ecce fortium ejus cuneus nobilis tibi denumeratur, cuneus, inquam, triginta fortium, tribus fortibus, scilicet Abisai et Sobochai, et Jonathan filio Semmaa fratris David, praeacutus amplius tribus fortibus, id est, virtutibus, sapientia videlicet humilitate et fortitudine ipsius David totus solidus ac ferreus. Nam

“sedens in cathedra sapientissimus,”

ecce sapientia.

“Ipse est quasi tenerrimus ligni vermiculus,”

ecce humilitas.

“Qui octingentos interfecit impetu uno,”

ecce fortitudo. Tres ergo fortes computantur in uno David, quos et diligenter nobis Scriptura commendare studuit, cum ait:

“Abisai frater Joab nominatus in tribus, et inter tres nobilior, eratque eorum princeps, sed usque ad tres primos non pervenerat.”

Idem enim est ac si diceret: Quamvis inter tres fortes nobilior, et eorum princeps fuerit, tamen nec fortitudo ejus fortitudini David, nec sapientia ejus sapientiae David, nec humilitas ejus humilitati David coaequari potuit. Sane cur fortes isti scribantur fortium fortissimi fuisse cum David, altera praecedens, altera subsequens causa evidenter ostendit. Praecedens videlicet, quia tres isti, illi sunt servi David, de quibus supra dictum est:

“Hi quatuor nati sunt de Arapha in Geth, et ceciderunt in manu David, et servorum ejus (II Reg. XXI).”

Nam cum quinque fuerint, duos quidem ex eis occidit David, scilicet Goliam Philisthaeum, et fratrem ejus Goliath Ethaeum, singuli autem servi ejus, isti singulos interfecerunt, videlicet Abisai et Jesbibenob et Sobochai Saph, Jonathan vero virum excelsum senos in manibus pedibusque digitos habentem. Altera et secundum praesentem descriptionem subsequens causa haec est.

“Desideravit, inquit, David aquam, et ait: Si quis daret mihi potum aquae de cisterna quae est in Bethlehem juxta portam. Irruperunt ergo tres fortes castra Philisthinorum, et hauserunt aquam de cisterna Bethlehem quae erat juxta portam, et attulerunt ad David.”

Igitur tres isti fortes quidem, sed, ut jam dictum est, usque ad tres primos, id est ad tres virtutes non pervenerant, ad quas pervenerat David. Quare autem Joab neque inter tres, nec saltem inter triginta fortes numeratus est? Videlicet, quia non hic tantum vires corporis, sed potius virtutes animi spectantur, in fortibus David. Porro Joab interfecerat duos viros justos, melioresque se, Abner filium Ner principem militiae Israel, et Amasa principem exercitus Juda, et effuderat sanguinem belli in pace, id est in dolo vel pacis simulatione. Recte ergo in numero fortium David conscriptus non est. Attamen utrumque scelus una ipsius morte expiatum est. Quapropter sic de illo scriptum est:

“Ipse, videlicet Banaias filius Joiadae, descendit et percussit leonem in media cisterna, in diebus nivis.”

Leo iste Joab fuit.

“In media cisterna,”

id est in domo Domini, ubi cornu altaris tenebat. Cisterna ideo dicitur, quia sicut aqua cisternae immunditiam aufert, ita etiam nihilominus haec cisterna, id est, sanctuarium Domini, peccata expiabat

“in diebus nivis,”

quia per mortem peccatum expiavit. Notandum tamen, exceptis tribus fortibus primis, id est tribus virtutibus David, tres esse fortium subdistinctiones. Prima videlicet, qua conscripti sunt Abisai, Sobochai et Jonathan, qui erant cum David, sed non usque ad saepedictos tres primos pervenerant. Secundam, qua supputantur Eleazar filius patrui David, Ahoites, et Semma filius Aggae de Arari, et Benaias filius Joiadae, qui ad tres non pervenerant, Scriptura, inquit, et primos non addit. Tertiam, qua cursu continuo triginta numerantur, qui sunt hi: Asahel, Elehanan, Semmadech, Elichah, Eles, Hira, Abiezer, Mobommai, Selmon, Macharai, Eleph, Itai, Banaia, Pharatonites Elbai, Abialbon, Azmavet, Eliaba, Semma de Arai, Ajam, Elipheleth, Eliam, Esrai, Farai, Gigaat, Bani, Selech, Naarai, Ira, Jareph, Urias Ethaeus. Itaque omnes in summa triginta septem leguntur, ita videlicet, ut primus sit David, qui appellatur Adeodatus. Fortes istos in littera spectamus, fortes alios in spiritu requiramus.