CAPUT 2

Devoratus est Israel, nunc factus est in nationibus guasi vas immundum, quia ipsi ascenderunt ad Assur. Et est sensus: Devoraverunt hostes Israel, ita ut jam non sit populus, sicut praedictum fuerat (Psal. LXXVII; Rom. X): Et ego provocabo eos in eo, qui non est populus, sive et ego ad aemulationem vos adducam in non gentem, et cum ceciderint in ore gladii, qui superfuerint ex eis, captivi ducentur in omnes gentes et ubicunque fuerint pro immundis habebuntur, ut vere sunt. Ipsi enim sunt qui cum blasphemarent Dominum dicentes: In Beelzebub principe daemoniorum ejicit daemonia (Matth. XII), taliter denuntiati sunt: Cum immundus spiritus exierit ab homine, ambulat per loca inaquosa, quaerens requiem, et non inveniens, dicit: Revertar in domum meam unde exivi. Et cum venerit, invenit scopis mundatam, et tunc vadit, et assumit septem alios spiritus nequiores se, et ingressi habitant ibi. Et fiunt novissima hominis illius pejora prioribus (Luc. XI). De homine namque immundus spiritus exivit, et per loca inaquosa ambulavit, quando de populo Israel per Moysen et Aaron cultum Dei suscipiente recessit, et gentes possedit. Ibi requiem quaerens, non invenit, quia veniens Christus exspectatio gentium, fortiter istum inquietavit, et foras misit. Reversus ergo est in domum suam, id est in illius populi synagogam, quam quia invenit scopis mundatam et ornatam, id est, per hypocrisim pulchram, suamque volentes statuere justitiam, nunc ingressus habitat ibi, cum septem aliis spiritibus nequioribus se, scilicet cum omni spiritu impietatis et blasphemiae. Recte ergo dictum est: Nunc factus est in nationibus quasi vas immundum, habitantem quippe habet in se spiritum immundum. Ipsae autem nationes vasa immunda sunt, direpta illi forti armato, quemadmodum ait ipse Christus, semetipsum significans (Luc. XI). Aut quomodo potest quisquam intrare in domum fortis et diripere vasa ejus, nisi prius alligaverit fortem, et tunc domum illius diripiet? (Matth. XII.) Sic immundus Israel cur factus est? Quia ipsi, inquit, ascenderunt ad Assur. Assur, quod interpretatur dirigens, plerisque Scripturarum locis superbum diabolum significat, ut illic: Vae Assur, virga furoris mei et baculus ipse, in manum ejus indignatio mea (Isa. X). Et post pauca: Et erit cum impleverit Dominus cuncta opera sua in monte Sion et in Hierusalem, visitabo super fructum magnifici cordis regis Assur, et super gloriam altitudinis oculorum ejus (ibid.). Ergo quia ipsi ascenderunt ad Assur, id est, quia sese in superbiam extulerunt, ita ut filii sint Assur, sicut Dominus ait: Vos ex parte diaboli estis (Joan. VIII), idcirco quasi vas immundum facti sunt in nationibus. Completa est igitur et illa beatae Mariae prophetia, quam dixit: Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles. Esurientes implevit bonis, et divites dimisit inanes (Luc. II). Quia videlicet propter superbiam et dispersi sunt, factique contemptibiles ubique terrarum; et culmus stans, ut jam dictum est, non facit in eis farinam. Quod et si facit, non alieni esurientes comedimus eam. Ascensum illum quo ascenderunt ad Assur adhuc denotat, ita subjungens: Onager solitarius sibi Ephraim, munera dederunt amatoribus, sed et cum mercede conduxerunt nationes. Onager, id est agrestis asinus, hominem stultum atque superbum significat, sicut in Job scriptum est: Vir vanus in superbiam erigitur, et quasi pullum onagri liberum se natum putat (Job XI). Recte ergo per onagrum carnalis Israel, sive Judaeus hic intelligitur, qui vinculo Domini ligari, et ad praesepe ejus duci contempsit, sicut in Isaia ipse Dominus dicit: Cognovit bos possessorem suum, et asinus praesepe domini sui, Israel autem me non cognovit, et populus meus me non intellexit (Isa. I). Nam sicut per bovem qui possessorem suum, et per asinum qui praesepe domini sui cognovit, credens ac fidelis quisque intelligitur, ille de Judaeis, iste de gentibus; sic Israel, qui Dominum eumdem non cognovit, vel populus, qui eum non intellexit, imo cognoscere aut intelligere noluit, recte onager dicitur, id est asinus quidem, sed superbus, asinus prae stultitia, sed infrenis et praesepii dominici contemptor, vel ignarus prae superbia. Iste onager solitarius, id est populus a rectore Deo profugus et solus, utpote Dei desertor et a Deo desertus, quid fecit, aut quo declinavit? Munera, inquit, dederunt amatoribus, sed et cum mercede conduxerunt nationes. Qualibus munera dedit amatoribus? Profecto amatoribus sine fide, amatoribus amantibus in simulatione, qui sic amant ut amantes faciant, qui sic amare simulant ut decipiant, ut videlicet cum animas devocaverint a Deo vero Creatore suo, protinus denudatos et auxilium non habentes invadant, ut possideant suamque tyrannidem in eos exerceant. Ergo ironice dictum amatoribus, nam veraciter dicere posset hostibus: tales Assyrii, caeteraeque nationes fuerunt, quibus Israel misisse munera refert Historia sacra, divinum non sperantem auxilium. Ut vero de futuris more prophetico dictum intelligas, tunc amatoribus munera dederunt, quando Christum Filium Dei crucifigentes, Barabbam quasi pro munere diei festi, non utique Deo, sed diabolo cunctisque malignis spiritibus falsissimis amatoribus, certissimis deceptoribus reservaverunt, et ob destruendam Dominicae resurrectionis veritatem mendacium supradictum copiosa pecunia militibus data comparaverunt. Quid faciat Dominus onagro huic, populo huic, qui taliter effugit? Ait: Nunc congregabo eos, quiescent paulisper ab onere regis et principum. Et est sensus: Quoniam ipsi effugerunt a me, congregabo eos in obsidionem et in gladium, prius Assyriorum et Chaldaeorum, et deinde Romanorum, et deinde, sicut superius jam dixi, multis diebus sine rege et sine principe sedebunt (Ose. III). Et nota quod dixit, quiescent paulisper, quia videlicet labor illis erat et grande onus habere reges et principes, qualium severitas onagrum illum ad praesepe Domini religaret, quales fuere judices usque ad Samuel, per quos Israel salvatus est, quales fuere reges David, Ezechias et Jozias, ac deinde rursus principes usque ad Machabaeos duces et ad ultimum ipse Christus, regum Rex, et principum Princeps. Isti omnes onus fuere illis, nec eos ferre poterant impatientes, tanquam sub nimio pondere curvi et anheli, propriae voluntatis amatores, quomodo pueri lascivi et adolescentes petulantes magistros severos et paedagogos odisse solent austeriores. Quiescent paulisper ab ejusmodi onere requietione nimis damnosa, nunc enim dimittam eos secundum desideria cordis eorum, ut eant in adinventionibus suis (Psal. LXXX). Quiescent quidem, si paulisper, quia cum excusserint se occidendo, scilicet maximum Regem et Principem suum, Christum, atque hoc facto quiescere se putaverunt diu ab onere velut importabili, tunc alio prementur onere, nec requiescent gravissimis hostibus suppositi. Quia multiplicavit Ephraim altaria ad peccandum, factae sunt arae ei in delictum, scribam ei multiplices leges meas, quae velut alienae reputatae sunt. Causa haec est malorum sequentium. Quomodo multiplicavit altaria ad peccandum? Videlicet in eo quod aliud quid coluit extra unum Deum, quod sacrificavit extra sanctuarium vel ordinem legitimum. Siquidem unus erat Deus, et unum altare ejus, quocunque in loco vel quantiscunque in locis una fide nomen ejus invocatur. Ille autem altare aliud fecit vitulo suo, qui, ut supra dictum est, non est Deus. Hoc utique fuit multiplicare altaria ad peccandum, et taliter exstructae factae sunt ei arae in delictum, quando Baal quoque et caetera deorum portenta suscipiens, tot aras habuit quot daemonibus sacrificavit. Reddam ei multiplicitatis vicem, nam quia multiplicavit altaria, multiplicabo et ego leges meas, nova lege reprobando sacrificia, quae illis lex vetus instituerat. Unde et sequitur: Hostias offerent, immolabunt carnes, et comedent, et Dominus non suscipiet eas. Istae leges carnium et hostiarum velut alienae computantur ei, sed tamen meae sunt. Nonne et David hoc idem testatur cum dicit: Tu es Sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech? (Psal. CIX.) Reprobaverunt illi altare meum, et altaria sua multiplicaverunt, reprobabo et ego sacrificia carnium illorum, et multiplicabo leges meas, quas illi per caecitatem mentis intelligere non poterunt, et velut alienas computabunt, sed tamen meae sunt. Immolabunt carnes, et Dominus non suscipiet, immolabitur sacrificium novum, et Dominus suscipiet. Non erunt veteris et novi sacrificii leges contrariae, sed multiplices. Ipsi autem dicunt esse contrarias, quia caeci sunt. Scribere nihilominus, et scribere non desinit eidem populo Dominus leges suas, leges evangelicas. Notandum hoc est, quia non dixit tantum Scribam leges, sed Scribam, inquit, ei, quae videlicet leges ipsae multiplices, quas velut alienas computant, continentur in ipsius libris, testificatae sunt a lege et prophetis. Magna est hic vindicta peccatorum praecedentium, quod sic caeci facti sunt, velut alienas computent leges istas, quascunque per doctores vel Scribas evangelicae veritatis, per ministros Novi Testamenti Deus scribit, non littera sed spiritu (II Cor. III). Magna, inquam, damnatio, quod a claritate ista sub velamine cordis absconduntur. Hoc est quod protinus subjungitur: Nunc recordabitur iniquitatis eorum, et visitabit peccata eorum. Nunc enim, id est in hoc ipso quod velut alienas computant et non suscipiunt, non intelligunt, aut intelligere nolunt leges istas, recordabatur Dominus iniquitatis eorum, et excaecatio haec, visitatio est peccatorum eorum quae fecerunt a die qua primum in deserto vitulum formaverunt, usque ad illam diem qua Christi sanguinem fuderunt, sicut vindex praedixit Deus ad Moysen: Ego autem in die ultionis visitabo et hoc peccatum eorum (Exod. XXXII). Haec est vindicta quam in Psalmo sanguinis Christi exposcens, cum dixisset: Et dederunt in escam meam fel, et in siti mea potaverunt me aceto (Psal. LXVIII), continuo subjunxit: Fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum, et in retributiones, et in scandalum. Obscurentur oculi eorum ne videant, et dorsum eorum semper incurva (ibid.). Hoc idem et in praesenti loco propheta secretius innuens, continuo subjungit: