CAPUT XXVIII. De eo quod dictum est:

“Nunquam defuit columna nubis per diem, neque columna ignis per noctem coram populo.”

“Profectique de Socoth, castrametati sunt in Etham, in extremis finibus solitudinis.”

Etham interpretatur fortitudo. In eo quod dicitur,

“in extremis finibus solitudinis,”

ostenditur locum inter confinia esse eremi et Aegypti.

“Dominus autem praecedebat eos ad ostendendam viam per diem in columnam nubis, et per noctem in columnam ignis ut dux esset itineris utroque tempore. Nunquam defuit columna nubis per diem, nec columna ignis per noctem coram populo.”

Ubique in hoc sanctae Scripturae coelo lucida occurrunt sidera, omnia in fontem sui luminis, scilicet in verum solem Christum respicientia, et nullus locus vacuus est. Ecce columna nubis per diem, et columna ignis per noctem, dux itineris utroque tempore in conspectu filiorum Israel, videlicet juxta oculorum naturam, qui ut sequi valeant, et sub sole nubem, et in nocte facile dignoscunt ignem. Quisnam est hic dux itineris, nisi qui et dux et via nobis est Jesus Christus Filius Dei? Ipse nempe columna ignis, quia verus Deus; ipse idem columna nubis, quia verus homo est. Unde signanter et proprie loquens Scriptura non dixit:

“Dominus autem praecedebat eos”

in columna nubis, et in columna ignis, sed in alio casu quem accusativum dicunt grammatici,

“in columnam nubis, et in columnam ignis,”

id est, sicut columna nubis, et sicut columna ignis. Cum adhuc esset nox, erat tantum ignis; ubi autem dies gratiae, vel tempus miserationis advenit, nubes factus est qui ignis erat, id est, homo vel caro factus est, carnem induendo qui Deus erat. Plus est sol igneus, sol justitiae in die, quam ignis splendidus ignis verbi, prophetici in nocte. Sol ut tolerari possit venit in nube, id est, Deus, ut cum hominibus conversaretur, venit in carne. Hinc jam opportune propheticum arripimus testimonium. Ait Isaias:

“Ecce ascendet Dominus super nubem levem, et ingredietur Aegyptum (Isa. XIX),”

etc. Cum praesenti nunc historia illa conferatur prophetia, etenim quae hic factis, eadem illic mysteria signata sunt dictis. Siquidem Aegyptus hunc mundum, filii autem Israel, electum significant populum Christi, nunc pro parte illorum, qui ejus usque in finem saeculi sequuntur adventum. Nam supra ubi agnus immolatus, et Aegypti primogenita caesa sunt, Aegyptus infernum, filii autem Israel electum Christi significabant populum, pro parte illorum qui adventum vel passionem ejus praecesserunt, et apud inferos repositi, illuc venturum exspectaverunt.