|
[1] Vegeu, sobre aquest punt, L. COUTURAT, La Logique
de Leibniz d'après des documents inèdites, Paris, 1901, c.
Il, p. 37, i (tambè del mateix autor), Opuscules e documents
inèdites de Leibniz. Extraits des manuscrits de la Bibliothèque
royale de Haterre, Paris, 1903.
[2] «Regulae sunt decem: scilicet utrum, quid, et reliquae, ut
in alphabeto iam signatum est. Istae regulae sunt decem quaestiones
generales, per quas omne esse omne quaesitum, et quomodo id de quo
quaeritur, ponitur, in ipsis est lucefactum et coloratum et etiam
significatum intellectui secundum essentiam et naturam regulae, sicut
patet in Grammatica. Nam sicut omnia vocabula declinabilia norninalia
includuntur in quinque declinationibus, et possunt declinari per
ipsas: sic suo modo omnes aliae quaestiones praeter istas huius artis
(quae fieri possunt) includuntur in ipsis decem, et ad ipsas quidem
reducuntur, et etiam per ipsas regulantur ratione generalitatis quam
habent. Et sicut hae quaestiones sunt generales: sic et species
earum. Sicut enim bonitas omnino est generalis cum suis generalibus,
bonificativo, bonificabili, et bonificare, sine quibus non potest
esse omnino generalis, sic de quaestionibus decem huius artis, quae
cum speciebus generales sunt.» Ars generalis ultima (ed. de
Strasburg, 1609), IV pars princ., proemi, p. 229.
[3] Investigaciones lógicas, trad. de MANUEL GARCIA
MORENTE y JOSÉ GAOS, Madrid, 1929, t. III,
Investigació quarta, § 14, pp. 116-124.
[4] Op. cit., t. III, Investigació cinquena, C. Il,
§ 13, pp. 159-161.
[5] «Substantia est ens propter quod est substantiare: per quod
sua forma cognoscitur: et ipsum substantiare per suum substantiabile,
sive substantiatum: et per haec tria, essentia substantiae» (Logica
nova ed. de Mallorca, 1774, Dist. III, c. I, p.
37).
[6] «Quantitas est potentia um qua substantia quantificat entia
quantificata... habens in se essentialiter ac naturaliter et
inseparabiliter quantificativitatem, quantificabilitatem et
quantificare» Op. i loc. cit.
[7] «Relatio est indicans pluralitatem necessariam. Relatio habet
in se relativum, referibile et referre sibi coessentialia» Ibid.,
p. 45
[8] Ibid. p. 51.
[9] Ibid. p. 54.
[10] Ibid. p. 58.
[11] Cf. Ars generalis ultima, V pars princ., tot el cap.
I, pp. 258-267; VI pars princ., caps. I i II, pp.
278-282 et passim.
[12] «Quaeritur intellectus quid habet in se coessentialiter. Et
respondendum est, quod habet sua correlativa: Intellectivum,
intelligibile, et intelligere, sine quibus esse non potest» (Ars
brevis, ed. de Strasburg, 1609, c. VII, p. 11). «Et
innato intellectus per intellectivum est agens et intelligens, et cum
suo proprio et innato intelligibile est intellectus possibilis in quo
intelligit intelligibilia peregrina, quae non sunt de sua essentia; et
suum intelligere est actus innatus et intrinsecus. Et omnes tres sunt
unus intellectus et una essentia indivisa» (Ars generalis ultima,
IV pars princ., c. II, p. 241)
[13] Ibid. p. 242.
[14] Op. cit. X pars princ. c. VIOII, p. 492.
[15] «Differentia per durationem durat, et duratio per
differentiam habet in se res distinctas, quae sunt de sua essentia,
scilicet durans, durabile et durare. Et differentia per durationem
durat: distinctio quae cum aeternitate convertitur ab aeterno in
aeternum durat distinguendo inter aeternantem, aeternabilem et
aeternare; et hoc significatum est per beatissimam trinitatem»
(Op.cit. VIII pars princ. c. X, p. 327)
[16] Obres rimadas de Ramon Llull, ed. Roselló, Mallorca,
1859, p.387.
[17] Cf. el Liber de demonstratione per aequiparantiam, Vegeu
ed. de Mallorca, 1744
[18] «Venimus ad peroptatum finem, supplicnates puro corde
studentibus in hoc opere, ut, si forte eis minus bene dicere
videamur, non attendant circa ineptitudinem verborum non potentium
fortassis ad plenum ipsa, quae intendimus denotare; nec eis displiceat
varietas loquendi, sed addiscant hunc ipsum modum loquendi arabicum,
ut infidelium oppositionibus obsistere noscant. Declinare namque
terminos figurarum dicendo sub conditionibus bonitatis bonificativum,
bonificabile, bonificare, bonificatum... et sic de quibuscunque
aliis propriis terminis huius Artis... non est multum apud latinos
sermo consuetus» Dist. III, De fine huius libri, ed. de
Maguncia, vol. III, p. 160
[19] Art amativa, ed. Galmès, Mallorca, 1933, pròleg.
nº 4, p. 7
[20] Libre del és de Déu, Del pròleg, ed. Rosselló,
Mallorca, 1901, p. 441.
[21] Pròleg, nº 5, p.7
[22] Pròleg de la mateixa Art amativa, nº 1 i 2, p. 4.
[23] Tenim reunits molts materials per a un
Vocabulari-definicionari lul.lià.
[24] Introducció a la Història del pensament filosòfic a
Catalunya, Barcelona, 1931, C. IV, pp. 94 i 95.
|
|